Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVI, Number 50, 15 December 1877 — Page 4

Page PDF (1.64 MB)

This text was transcribed by:  Kanani Kelekolio
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

JOIN OUR HAPPY SONG.

Crown of Glory, p 7.

1

Hai mai na pokii,

E hui mai ano,

Hui mai la ano,

A mele pu kakou.

Cho – Hui pu kakou,

A e naue me ke mele pu

E naue me ke mele pu,

Naue me ke mele pu.

2

Mele pu no Iesu,

Iesu ke Lii maikai;

Make ia no ke ao,

I mohai e ola’i.

Cho.-Hui pu kakou, &c.

3

Mele pu no maanei

No ka makua e,

Ka Makua maikai,

Makua maluna’e.

Cho.-Hui pu kakou, &c.

4

Mele pu no ke ao,

Ka home ma ke ao,

Home nani no nei,

Ka home maha mau.

Cho.- Hui pu kakou, &c.

Hawaii.

HOIKE KULA SABATI

HOI HOU, MAKAHIKI.

HELU 52. SABATI, DEK. 30, 1877

PAUKU BAIBALA. I NaLii4:12:12 – 20.

12 @ Pela i hoi mai ai o Ieroboama a me ka poe kanaka a pau io Rehoboama la i ke

kolu o ka la, e like me ka ke alii i hoomaopopo ai, i ka i ana mai, E hoi mai oukou io’u nei i ke kolu o ka la.

13 Hai mai la ke alii i kanaka me ka oolea, a ua haalele aku. i ka olelo a ka poe

kanaka kahiko, a lakou i haawi aku ai iaia;

14 A olelo mai la hoi ia lakou mamuli o ka olelo a na kanaka ui, i mai la, Ua

hookaumaha ko’u makuakane i ka oukou auamo, aka, e hoouka hou aku au ma ka oukou auamo; ua hahau ko’u makuakane ia oukou me na huipa, aka, e hahau aku wau ia oukou me na moohueloawa.

15 Aole hoi i hoolohe ke alii i kanaka, no ka mea, no ka Haku mai no ia, i hooko mai oia i kana olelo a Iehova i olelo mai ai ma ka lima o Ahiia no Silo, ia Ieroboama ke keiki a Nebata.

16 @ A ike ae la ka Iseraela a pau, i ka hoolohe ole mai o ke alii ia lakou, olelo

aku la ka poe kanaka i ke alii, e i ana, Heaha ko makou kuleana iloko o Davida? aole hooilina iloko o ke keiki a Iese. I ko oukou mau halelewa, e ka Iseraela: ano hoi, e nana i kau ohana iho, e Davida. Pela i hoi ai ka Iseraela i ko lakou mau halelewa.

17 A o na mamo a Iseraela e noho ana ma na kulanakauhale o Davida, ua alii o Rehoboama maluna o lakou.

18 Alaila hoouna ae la o Rehoboama ia Adorama, ka lunaauhau, a hailuku ka Iseraela a pau iaia me na pohaku a make ia. Nolaila hele wikiwiki ae la o Rehoboama ke alii e ee i kona kaa, e holo i Ierusalema.

19 Pela i kipi ai ka Iseraela i ka ohana a Davida a hiki i keia la.

20 Eia kekahi, i ka lohe ana o ka Iseraela a pau, ua hoi mai o Ieroboama, kii akula lakou iaia e hele mai i ke anaina, a hooalii lakou iaia maluna o ka Iseraela a pau Aohe mea i hahai i ka ohana a Davida, o ka Iuda wale no.

Pauku gula. “Aka, o ka Ierusalema maluna ka Haku wahine, oia ka makuahine o kakou a pau” Gal. 4:26.

Mele. “Kuu Baibala.” Hae Hooonani.

Mele 16

            Kuu Baibala maikai wale, &c.

                                                            p1 me ka 2.

Pule hoomaikai i ke Akua no ka makahiki i hala.

Mahele 1. Ko Iseraela haule ana.

Ehia hapaha i lilo ilaila? Hoomaka ia haule ana ma ke aha? I ke au owai? Ehia ohana i kipi? No ke aha? Owai ke alii mua o na ohana kipi?

 

Hapaha Mua

            Na kane. – Hai mai i na kumuhana 11, na pauku baibala, me na pauku gula.

1 Ka mokuahana o ke aupuni. I NaLii 12:12-20. P G I NaLii 12:8.

2 Na hewa o Ieroboama. I NaLii 12 25-33. P G I NaLii 14:16.

3 O neri me Ahaba. I NaLii 16:23-34. P G 2Tim 3:13.

            4 Elia ka Tirebite. I NaLii 17:1-16. P G Ioba 5:20.

            5 Elia me Ahaba. I NaLii 18:5-18. P G Iosua 7:25.

            6 Elia me na kaula o Baala. I NaLii 18 19-29. P G p 21.

            7 Elia me kana mooai. I NaLii 18:36-46. P G p 24

            8 Elia ma Horeba. I NaLii 19:8 – 18 P G Ioba p 23:6.

9 Nabota. I NaLii 21:4 – 14. P G p20.

            10 Ko Elia laweia ana iluna. II NaLii 2:1-12. P G Kin. 5:24.

11 Ka mana o Elisai II NaLii 2:13-25 P G p 15.

            Pauku Gula hapaha. Hal. 75:7.

            Na manao pili. 1 E Koho i mau hoa maikai.   2 Mai hoomaka e hana hewa.  3 Mai kuko i ka hai.    4 Malama i ka ke Akua olelo. 5 Paulele wiwo o e i ke Akua 6 Mai kanalua. 7 Hele pu me ke Akua.

 

Mele. “Aole o’u makau” Hae Hoonani. Mele 29.

            Aole o’u makau e hai no Iesu, &c.

                                                            P1 me ka 4.

Hapaha Elua.

            Na Wahine- Hai mai i na kumuhana 12, na pauku baibala, me na pauku Gula.

            1 Ka mahuahua ana o ka aila. 2 NaLii 4:1 – 7. P G 2Kor. 9:8.

            2 Ke keiki Sunema. 2 NaLii 4:25-37. P G Mat 15:28.

            3 Naamana ka Lepera 2 NaLii 5:1 – 14 P G Hal. 51:7.

            4 Gehazi ka Lepera. 2 NaLii 5:20-37. P G Sol. 15:27.

            5 Elisai ma Dotana. 2 NaLii 6:8-18. P G p 16.

            6 Ka wi ma Samaria 2 NaLii 7:12-20. P G Luka 18:27.

            7 Iehu ke’lii. 2 NaLii 10:20-31. P G p31.

            8 Iona ma Nineva. Iona 3:1 -10. P G Mat. 12:41.

            9 Ka make o Elisai 2 NaLii 13:14-21. P G Heb. 11:4.

            10 Ke kanikau o Amosa. Amosa 5:1-15. P G 1Oih. Lii 28:9.

            11 Wanana no ka hoolaia. Hos. 14:1-9. P G Hos. 13:9.

            12 Lawe pioia ka Iseraela. 2 NaLii 17:8-18. P G p 12.

            Pauku Gula hapaha. Nahuma 1:3 hapamua.

            Ehia makahiki i hoomauia’i keia aupuni kipi? Owai ke’lii mua? Owai ke’lii hope? Ehia lakou a pau? 19 Heaha ke ano nui o lakou a pau? Nawai lakou i lawe pio aku? A i ka aina hea? No ke aha? He alii kipi ka mua, pela anei ke’lii hope? Ka wanana aha ka i hookoia?

            Na manao pili. 1 Paulele i ke Akua i ka wa ilihune a kaumaha. 2 Mai makee waiwai. 3 Malama i ke Akua me ka naau. 4 Mihi i ka hewa. 5 Huli i ka Haku a hilinai iaia. 6 Makau i ka hewa me kana uku.

            Mele. “Koa maikai.” Hae Hoonani. Mele 28.

            Koa maika, koa mau ae, &c.

                                                P1 me ke 3

Mahele 2. Ko Iseraela hoihoi ia mai Aole o ka hoihoi kino ia keia, aka, o ka hoihoi uhane. Na hapaha hea ka i lilo i keia mahele? Ke kolu me ka ha.

 

Hapaha Ekolu

 

Na Keiki.- Hai mai i na kumuhana 13, na pauku baibala, me na pauku Gula

            1 Paulo ma Kupero. Oih. 13:1-13. P G p 12.

2 Paulo ma Anetioka. Oih. 13:26-41. P G p 32.

3 Huli ana i ko na aina e. Oih. 13:42-52. P G Mat. 12:21

4 Paulo ma Lusetera. Oih. 14:8-20. P G Ier. 10:10.

5 Haihai ia ka auamo. Oih. 15:22:31. P G Gal. 5:1.

6 Hele Paulo i Makedonia. Oih. 16:1-15. P G 2Kor. 2:12.

7 Paulo me Sila iloko o ka halepaahao. Oih. 16:22-34. P G Hal. 40:3.

8 Ko Tesaronike me ko Berea. Oih. 17:1-14. P G p 11.

9 Paulo ma Atenai. Oih. 17:22-34. P G ITim. 2:5.

10 Paulo ma Korineto. Oih. 18:1-11. P G Rom. 12:11.

11 Paulo ma Epeso. Oih 19;1 – 12 P G ITes. 1;5.

12 Ka mana o ka olelo. Oih. 19;17-28. P G Heb. 4;12.

13 Paulo ma Mileto. Oih. 20;17-32. P G 2Kor. 4;5.

Pauku Gula hapaha. Kol. 3;23.

Na manao pili. 1. Mai hoolalau ia hai. 2. Hai no Iesu. 3. Hoolohe pono. 4. E ikaika ma ka manaoio. 5 Halihali i ko Iesu auamo. 6. Hauoli mau. 7. Huli i ka baibala. 8. Hoomana ia Iehova wale no. 9. Mai hoopalaleha. 10. Hele mau imua. 11. Haalele i na mea a pau no Iesu. 12. Hana mau no Iesu.

Mele. Make Iesu no’u. Hae Hoonani, mele 20. He keiki hewa wale au, &c. p 1 me ka 2.

 

Hapaha eha.

            Ke kula a pau. – Hai mai i na kumuhana 12, na pauku baibala, me na pauku Gula.

            1 Paulo ma Kaisareia. Oih 21:8-15. P G Oih. 20:24.

            2 Paulo ma Ierusalema. Oih. 21:27-39 P G Io. 15:20.

            3 Paulo me na Iudaio paakiki. Oih. 22:17-30. P G Mat. 23:13.

            4 Paulo imua o ka ahahookolokolo. Oih 28:1-11. P G Oih. 6:10.

            5 Paulo imua o Pelika. Oih. 24:10-25. P G p 25.

            6 Paulo imua o Ageripa. Oih. 26:6-20 P G p 19.

            7 Aue hoohuliia. Oih. 26:21-29. P G p 28.

            8 Paulo iloko o ka ino. Oih. 27:14-26. P G Hal. 36:3.

            9 Ka hoopakeleia ana. Oih. 27:33-44. P G Hal. 107:30

            10 Paulo ma Melita. Oih. 28:1-10. P G Rom. 1:14.

            11 Paulo ma Roma. Oih 28:16-31. P G Rom 1:15-16.

            12 Ka Paulo mau olelo hope. Oih. 2Tim 4:1-8 P G p 7.

Pauku Gula hapaha. Pil 3:8.

Ehia kaapuni ana o Paulo i kakauia maloko o Oihana? Mahea ka hoomaka ana, ke kaahele ana? Owai na hoahe@e? Heaha kana mau hana, kona mau pilikia? Mahea ka pau ana o ke kaahele ekolu? Mahea ka hoomaka ana o kona kaahele eha, wahi a ka moolelo? Mahea ia kaahele? Heaha hoi na hana? Mahea i pau ai? Make oia pehea? No ke aha? Ma ka mak. ehia o Iesu? Ehia ona mau makahiki? Mahea oia i kanu ia’i?

            Na manao pili. 1 Mai manao kapekepeke. 2 Mai makau. 3. Paio no ka oiaio. 4 Noho kuikahi. 5 Malama koke. 6 Lohe a hana. 7 Iesu ka Hoola. 8 Hai ia Iesu. 9 Kali no Iesu, no ka lei o ka pono.

            Mele. “Kai a mau.” Hae Hoonani. Mele 18.

            Pule no ka makahiki e hiki mai ana.

            Haawina no Ian. 6, 1878. 2 Oih. Lii. 12;1-12. Rehoboam.

 

Kue i ka Hoololi i manao@a no ka pauku 61 o ke Kumukanawai i

HAAWIIA MA KA LA 20 O AUG. 1864

Ke ike nei kakou i ka hoolahaia ana o keia Hoololi malalo o ke kolamu, “Ma ke Kauoha,” iloko o ka Nupepa Kuokoa a kakou e heluhelu nei. E ike no oukou ke heluhelu iho; a e maopopo lea no hoi, ua hoololiia ka pauku ma ke kapae loa ia ana o na lalani hope loa e olelo ana “ke hiki ole aku ka loaa makahiki i ka elua Haneri me Kanaiima dala, mailoko mai o kekahi waiwai a o kekahi hana kupono paha.”

            O keia mau lalani mahope kai makemakeia e hoopau aku, alaila e ku iho ka pauku e like me keia ke ano nui:--

            Aole kekahi e lilo i Lunamakaainana i na he pupule a hupo paha; aole hoi, ina he kanaka i hookupa ole ia; - aole no hoi ina i hiki ole na makahiki i ka iwakalua kumamakahi;-aole no hoi ina aohe ike i ka heluhelu me ke kakau;- aole no ina ike ole i ka Helu waiwai; - ole loa no ina e noho loihi ole i ekolu makahiki mamua pono iho o kona kohoia ana ; - aole loa no i na aohe ona waiwai paa a waiwai lewa i hihia ole i hiki aku ua waiwai la i ka Elima Haneri Dala.

            O ka pauku maoli, he mau lalani aku malalo aku e olelo ana e like me keia ke ano nui;-“Aole no hoi e lilo kekahi i Lunamakaainana ke loaa ole iaia ka loaa makahiki he elua Haneri me Kanalima Dala mai kana mau hana mai”

            Ua paniia aku la ka puka e komo ai ka poe Hawaii naauao; aia ahiki i ka elima Haneri Dala alaila komo.

            He mea kupanaha keia? I ka wa o ke kumu kanawai o Kauikeaouli Kamehameha III, ua kuu akeia kela ame keia e komo elike me kona kohoia ana. Hoopau ia aku ia pono, hanaia iho ke Kumukanawai o Kamehameha V a kakou e hiipoi nei;- loaa no he wahi makili iki e hiki ai ke komo i Lunamakaainana oia hoi ina aohe kuleana aina, aohe hoi waiwai lewa; aka he loaa makahiki no nae wa kela ame keia hana i loaa ka Elua Haneri me Kanalima Dala, alaila komo no. – Ke papaniia nei nae ia puka, - a aia wale no me ka Elima Haneri Dala komo. – He mea maewaewa keia no ka mea, aole i piha loa ka waiwai i na kanaka Hawaii, aole no hoi i nui loa ka poe hiki aku ka apana aina a waiwai paa a lewa paha, i kahi o ka Elima Haneri Dala.

            He pani ana keia i ka puka e komo ole ai na kanaka Hawaii e kau i na kanawai no ko lakou aina iho.

            Ina e nana pono aku kakou a imi aku i ka nohona o kela kanaka keia kanaka, e ike no kakou he mau wahi apana aina uuku wale no, a o ka nui ko na haole me na ’lii; alaila na haole ame na lii wale no e kau mai ko kakou mau kanawai, a na kakou e auamo hele. Kohoia iho nei he mau anaaina e ana pono i na aina, a ua akaka aku la i ke aupuni ke kuleana o kela kanaka Hawaii keia kanaka Hawaii.

            Nana ia iho la oloko o na Buke Kuleana a maopopo aku la na wahi apana aina o kanaka. Kuekaaia aku la na Buke Ohi Auhau a akaka aku la na wahi waiwai io o na wahi apana aina kuleana o kanaka Hawaii, makaikaiia iho la aohe kuleana o kekahi poe; hoomaopopo ia iho la o ko na haole wale no na apana aina nunui e hiki ai i na haneri elima dala a oi aku – a o ko ua kanaka Hawaii eia mai no ilalo.

            Ike lea ia iho la he mau wahi kauna uuku wale no o na kanaka Hawaii i hiki aku na wahi apana aina i ka Elima Haneri Dala ka waiwai io; - a maopopo iho la no he poe elemakule wale no ia poe, a he hohonu ole o ka ike a nolaila ulu ae la ka manao i na mea nana i hookomo keia hoololi e hooikaika iloko o ka Ahaolelo mamua aku nei, a hooholo hoopilimeaai wale aku la no na Lunamakaainana oia k@u; a hiki i keia wa no ke kokoke mai o ka Ahaolelo ke hoolahaia mai nei, a e hooholo loa ia ana paha ua nei e ka ahaolelo o keia kau aku iloko ae nei o Aperila o ka M H 1878.

            Ea – aohe make e ae; - o keia wale no. Aohe hoomainoino e ae o keia wale no – He hana kumakaia keia i na Hawaii, o ka mea keia i wanana mua ia e Kaopulupulu, ke kahuna, “no ke kai ka hoi ua aina.” O ka mea keia a Vanegona i olelo aku ai ia Kamehameha, “mai hoolako oe i na haole he poe hoomakaulii aina.” Ke ike pono mai la kakou – Ke lawe loa nei lakou la i na hana a pau na lakou la. Ke manao nei lakou e nalo ke ano o ka lakou hana; - aka, aole e nalo, he hana ino.

            Ke noi aku nei wau e hooikaika nui kakou e kauoha i ko kakau mau lunamakaainana e hoohiki paa mai lakou, aole loa e ae, aole hoi e kokua mahope o keia hoololi e hoolahaia nei – a o ka mea e ae ole mai ana, a hoohiki ole mai, aole loa kakou e koho aku iaia – Pela no hoi, ina e ae a hoohiki hoopunipuni lakou, a hana lakou mamuli o ko lakou manao a ae a hooholo i ua hoololi nei alaila na ke Akua e ike ia lakou.

                                                                                    D. Malo.

“I hookahi puuwai.”

E na makamaka me na hoaloha o ka “nupepa Kuokoa,” ke Kilohana Pookela hoi o ka Lahui Hawaii, o na kau e hala ae ana. Aloha nui oukou.

            Ua pa-e aku la ka lono, a ua hiki aku la hoi ka lohe i na mokupuni o Hawaii, mai ka la puka i Haehae, a kala komo i Lehua, no ka waiho ana mai o J U Kawainui, ka Hawaii Ponoi nana i hookele i ko kakou Kilohana Pookela, no na makahiki he 12. Minamina ino! Aloha wale hoi!! Ae nohoi paha. “A aloha wale ia la hoi o Kaunuohua he puu ia; he oki pau aku hoi paha keia, he hoa kaana no ka lehulehu mai Hawaii a Kauai.”

            Heaha hoi ke kumu o keia waiho ana mai i kana holua i hee ai a pahee? He ninau maikai no ia ke ui ae; a nawai e puana mai kona haina? Na’u, na ka mea nona ka inoa mahope ae.

            E na tausani heluhelu nupepa Kuokoa, E ae mai ia’u, e ku aku imua o oukou, me ke @kumuhinu maikai ole, ka mea nana i kono ia J. U Kawainui, e waiho aku i kona noho hookele ana no ua nupepa Kuokoa la. A i ahewa ia mai au, a hoino ia mai paha, no ko’u hai aku imua o oukou i ke kumu o keia waiho ana mai o J. U. K., e aumaka no au ia mau lepo a pau me ka hopo ole.

            Eia no ke kumu, ma ka pane pokole ana. “Ua hooliloia ka ae i ole; a o ka ole i ae.”

            Na ka ae mua i hoolana i kona manao, a hoohauoli mai hoi i kona uhane. Nolaila, ua huhu oia, a ua makaukau, no ka haawi aku i ke kumukuai, ke hiki aku i ka pahu hopu hope loa. Nolaila, ua hoouna leta aku oia i na makamaka, a me na hoa aloha he nui, e noi aku ona i ko lakou oluolu, e kokua mai ia ia, ma ka hooikaika ana e hoolaha aku i ua Kilohana nei, i ka makahiki 1878 e hiki mai ana.

            A ua pane aloha mai na makamaka, a me na hoaloha a pau, a na (J U K) i palapala aku ai, me ka hooia mai i ko lakou ae e kokua i kana nupepa, ke hoea aku i ka M H 1878; a oia hoi kela mau palapala i hoolahaia ma ke Kuokoa o ka la 8 o Dek. nei, a me ko keia la no hoi e hoea’ku nei. Aka nae, ua lole ia ae la ia manao mua e ka ona nana ua nupepa nei, a ua kamoe aku la ka uwahi ma o, a haalele ia iho la hoi ka Hawaii ponoi e hoonele ia i ka mea ana i manaolana ai; a ili iho la kona manaolana ma ke ahua o manaolana poho, a nahaha liilii.

A no ia kumu @lena maikai ole, hooholo ai oia (J. U. K.) e haalele i kona hookele ana no ua Kilohana nei o ka Lahui Hawaii ke pau keia makahiki, ua ike a lohe hoi na tausani heluhelu o ke Kuokoa mai Hawaii a Kauai, i kona haawi ana i ke aloha hope ia oukou, no ia kumu ae la. Haalele i Puna ua hoa ‘loha, ea.” Oia iho la nohoi paha la, ke ike mai la no oukou. Ae, heaha la hoi; ua hala ia. Aohe nana ’ku i koe uo ia mea,

            “ua hala ’ku la ka Puulena aia i Hilo,

            Ua imi aku la ia Papalauahi;

            Aia ko’u hoa i Okiakiaho – e,

            E aloha no – e.”

Maanei, ke huipu aku nei no hoi au me ka lehulehu i komohia na manao mamina. no keia hoohoka ia ana mai hoi o kekahi Hawaii Ponoi, i manaolana e loaa ia ia he hookele kaokoa ana i ka Nupepa, aole hoi ma ke ano noho kakalalo aku malalo o kekahi.

No laila, eia ka wa pono ia kakou Hawaii Ponoi, Hawaii Oiaio, Hawaii Maoli, Hawaii holookoa, ame ka poe no hoi a pau i ake i ka holomua ma ka ike ame ka naauao, e ku ae iluna, a e haawi mai i ko kakou mau kokua, na hooikaika ana, me na manao oluolu, e kokua like me ka manao lokahi, no ka Hoopuka ana i nupepa Hou. A e kapaia ka inoa oia Nupepa, “Ko Hawaii Ponoi,” a i ole ia kekahi inoa kupono e ae.

I Hawaii Oiaio Ka Ona o ka Nupepa, i Hawaii maoli no hoi ka Luna Hoopuka a pela no hoi ka Lunahooponopono, a me na Lima hana, ame ka poe haku manao. Pela e kohu loa ai ia Inoa, “Ko Hawaii Ponoi.” No ka mea, he Hawaii Ponoi na mea apau mai ke Poo aka hi-u, ma ka hoopuka ana i Nupepa hou no kakou.

Aole no paha oukou e kanalua mai ana no keia, no ka mea, ua lawa loa i kekahi mau keiki Hawaii, ke lawelawe ma n@ mea e pili ana i ka hoopiha ana i ka Nupepa i na mea hou kuloko a kuwaho hoi. O kekahi oia poe i kupono loa no ia hana, oia o S. H. Haaheo J. U. Kawainui Hon. J. Nawahi, D. Malo, ame kekahi mau Hawaii e iho no. Ua lawa ko lakou ike, ame ka makaukau e hoopiha i ka Nupepa, i ka ai kupono non@, e ono ai ka poe puni Nupepa.

Ei ae ka makahiki hou, 1878, he makahiki ano nui: no ka mea, he makahiki e noho mai ai ka Ahaolelo kaukanawai o ke Aupuni; a e ike ia ma na kolamu oi@ Nupepa Hou, ke a-u iki, ke a-u nui, ame ke au k@ o ka hana a na Luna Makainana o keia kau ae.

Nolaila, e ala e na moku o Hawaii mai Hawaii a Kauai, e hooho mai me na leo lokahi, ame na Puuwai hookahi, e apo like mai i Nupepa hou no ka aina; i malamalama hou, malalo o na hooponopono ame ka hookele ana a ka Hawaii Ponoi.

Aole au e koi aku ana ia oukou e haalele i ke Kuokoa; aole pela. E lawe no, no ka mea, he ipo aloha ia na kakou no na makahiki loihi Aka, no ka malihini hou a hoea ‘ku, Ka Nupepa “Ko Hawaii Ponoi.” nolaila ka’u e poloai aku nei, e kukala aku nei, e hea aku nei, a e nonoi aku nei hoi, e ike mai ia ia a e heahea mai, a hookipa ‘ku ma ko oukou mau Home, ina ia e hoea aku ana.                                     E. K.

                                                                                    (Aole i pau.)

 

EIA WAU A HIKI AKU.

 

“Kai no paha ua p@na ia Malio,

Aia ka i pua lei o h@o;

I Puna no ka waihona a ka makani,

Ke@ ka malama ana a ka Puulena,”

I na makaainana Hanohano o kuu one oiwi, o Puna pai ala i ka hala me ka hinano; nou hoi ke kai e nehe ana i ka uluhala, i puanaia mai penei;-

            “No Kona hoi oe,

            No Puna hoi au;

O Puna kai nehe i ka uluhala,

I ka nua lehua la i Hopoe.”

Welina oukou a pau loa!

            Mamuli o ke kauleo ana mai a kekahi poe o oukou ia’u, me ke noi pu ana mai hoi i ko’u inoa a me ko’u oluolu, e ae aku no ke kohoia i lunamakaainana no oukou, no ke Kau ae e hiki mai ana; oiai ka Hon J Nawahi e waiho ana i ka Apana o Puna, a naue ae no ka ua Kanilehua.

            I ka hiki ana mai oia noi a oukou i o’u nei, puiwa au, a hikilele hoi. Aka, ua hoomalielie koke ia no ia mau manao ahiu i ka wa pokole, e na noonoo akahele ana no ko kakou mau pono, Alaila, ua ulu maila na hoomanao aloha ana he nui no oukou, a no ke one oiwi hoi, i ke kololio ana mai o ko oukou leo, a loaa wau i Honolulu nei. Nolaila wau i puana ae ai i keia;

            “O ka pa mai a ka Puulena,

            Halihali mai ana i ke ala,

            Ua paoa wale ia uka,

            I ka hoopihaia e ke onaona.”

Mai ka wa o ka loaa ana mai o ka oukou noi ia’u, a hiki i keia malama (Dek) ua kaohi no au i ka pahola ana aku i ka’u pane no ka oukou noi, a loaa maopopo ia’u ka oiaio o ko Hon. J. Nawahi waiho ana i ka apana o Puna. No ka mea, aole o’u manao e @hookuee aku ia ia, ina aole ia e waiho ana i ka apana.

            No ka mea hoi; he kauwa oiaio oia no oukou; he kuokoa, he hoopili oihana ole, he hoolohe i ka leo o kona mau haku nana i koho, a he aloha lahui, Oia ka mea nana i noho i ka noho Hanohano o ka apana o Puna i na kau i hala aenei, me ke Kuokoa mau. Ma ia mea, ua malamaia ka hanohano o ka Apana, me ke kuai ole ia no kona pomaikai iho, e like me ka hana a kekahi mau lunamakaainana. Oia ko’u mea i olelo mua ae nei, he mau “makaainana hanohano oukou,” no ko oukou koho naauao ana, i ka mea kupono e lilo i lunamakaainana no oukou, no laila au e puana hou ae nei i keia,

            “Hiki maikai ka la i Makanoni,

            O ka Poohiwi no ia ma ka Hikina,

E kilohi ana ina lehua o Kuokala;

            Nana’ku, nani ka uka o Kaliu,

            Ulu wehiweei i ka hala me ka ohia,

I ka hoomaluia e Uwekahuna.”

A no la, ua hiki mai ka wa pono e hookuu aku i ka’u pane no ka oukou noi, no mea, ua loaa mai ka oiaio o na mea i kaliia, a’u e hilinai ai me ke kanalua ole. A ke pahola aku nei au i ka lohe, “Ua ae au, a ua oluolu hoi i ka oukou noi.” A e hele aku ana wau i o oukou la e holo barota pu ai me kekahi mau keiki no hoi o ua aina paia ala nei; a na oukou no ka hooholo ana i ka mea e lilo i Lunamakaainana.

            Ua hilinai au i ko oukou aloha aina, a me ko oukou koho naauao ana; aole i ke kipi, ame ka hololua me he muhee la.

            Na ke Akua mana loa e alakai ia’u, a ia oukou hoi; ma ke kuamoo o ke kaulike, a me ka maluhia, a hui kakou he maka no he maka; a e ike pono hoi au i ka oiaio o ko oukou hilinai ana me ka paulele io.

            Nolaila, e ala e ka makani Puulena, halihali ala me ke onaona o ke kupaoa, ma na paia o Puna, a e poni aku hoi ia lakou me ka mea poni o ka manao lokahi.

            E a@, e ka makani moae mai ka moana mai; e hoala hoi e ka Hoolua; e puhi e ke kehau hui; e kani oli e na iiwi polena inu wai lehua o ka uka, no ke koho lunamakaainana ana, o ka la puka i Haehae. E aloha auanei. Owau iho no. E. K. Wahinehuhu.

Honolulu, Dek. 4, 1877.

HOOLAHA!

O KA POE NONA NA INOA MALALO

iho, he poe malama HALE INU KI a me KOPE ma Honolulu nei, ke hai aku nei makou, mahope ae o ka la mua o Augate 1@@@, aole no e haawiia ke kika manuahi i ka poe inu ki a Kope paha.

Akong, Nasau, Kwan Sway, Aswa@, Nam Gan, Kitchway, Num@ai, Ne@gee, Hop Wo,

Honolulu, Iulai 28, 1877. N’ong Chuck         813 6mo

 

HALEKUAI MEA ANIANI!

UA WEHE ae nei ka mea nona ka inoa malalo, he Halekuai Hou, ma ka aoao ma Ewa o ka Hale Borabora, ma ke Alanui Nuuanu, makai iho o ka halekuai o Goo@@@@, e loaa @@ na @@, na Pola nui a me na Pola liilii, na Pika wai, na Ipukukui, na Kiaha Aniani, a me na ano aniani a pau o kela me keia ano.

 

E loaa no malaila na Ipuhao, na Pa-pa ai a me na lako hao e ae he nui wale a me na ano waiwai e ae, i hiki ole ke hoomaopopo, e hele mai no oukou e nana a ike pono, a e kuaiia aku @@@ me ka makepono loa.

                        @@@@@                 SAM WO CHONG.

 

 

Papa! Papa! NO ALLEN A ME ROBINSON.

Ua wehe ae nei maua i PA KUAI PAPA! MA KA UWAPO O PAKAKA.

Na Papa Ulaula o na ano a pau.

Na Papa Paina o na ano a pau. Na Pili Hale Ulaula. Na Pili Hale Keokeo.

Na Pepa Hoonani Hale. Na Pepa Molina. Na Pena ame na Aila Pena!

NA KUI O NA ANO A PAU! Na Pani Puka ame Na Pani Puka Aniani.

Na Pani Puka a me ua Olepelepe.

Na lako kukulu Hale O NA ANO A PAU E kuaiia ma ke Kumukahi Haahaa Loa! o keia Makeke.

ALLEN & ROBINSON

HONOLULU, APER, 13, 1876                     @@@@@@

HALE KUAI MANUAHI ¡

NO KONA, NO PUNA, NO KOOLAU, NO NAPALI, NO MANA!

Eia ma Koloa nei ka mea Hou ano e kupaianaha, a e naue nui mai oukou e na mamo a MANOKALANIPO! a e ike i na mea maikai o kela a me keia ano, ma ka HALEKUAI O PENI!

Ua makaukau oia e kuai aku i Na Lole o na ano a pau, Na Papa o na ano a pau, Na Lako kukulu hale, Na mea hana kamana, Na mea mahiai, Na mea ai, mai na aina e mai a me na mea a pau i makemakeia e ke Kane, ka Wahine a me ke keiki. Ke loaa mau mai nei keia mau mea ma kela moku keia moku, a no ka mea, ua hoopaeia mai ma Honolulu, He au hou o ke Kuikahi! Nolaila, e hiki ia’u ke haawi i keia mau pono ia oukou, ma ka kumukuai haahaa loa, i ike ole ia mamua aku nei. E lulumi mai a hoao! FRANK BINDT Koloa, Kauai. Aperila 14, 1877. @@@@@@@@@

Eia ma ka Hale Kuai o Wini!

NA EA, NA OMAU A-I, NA KULA PEPEIAO NA OMAU HAO BUKALO, NA MEA ANO HOU A EMI, Buke Pakeke Ili a me na Eke Dala Na Lei Pilali, Na Lei Eleele, a me na mea e ae he nui wale. E haawi makana ia ana i kela a me keia mea i kuai a hiki i ka ELUA DALA. E hele mai, e nana i keia mau mea maikai, a e loaa no e like me ka makemake. Eia ma ka Hale Kuai o 756 2m WINI.

Kuai Haahaa Loa!

E KUAIIA aku no ma ke kumukuai haahaa, ma ka Hale Kuai o H. M. WINI,

Na Kula Pepeiao Ea a me na Kula kanikau, a me na kui e ae o kela a me keia ano

Na Lei Kanikau no hoi a me na Lei e ae no e linohau ai o na Lede opiopio, e kinikohu ai ke nana aku i ke kau mai iluna. Na apo lima kanikau a me na mea e ae a pau no ke kumukuai haahaa loa. E wiki mai!           816

NUHOU! NUHOU!

Kukaepele i Hanaia ma Honolulu nei! E FREDRICK VEHLING!

He kukaepele maikai loa keia!

Ua like kona ano me ke Kukaepele o ko na Aina e.

AOLE E NELE KA A INA WA A PAU

E kokua kakou i na hana mikiala kuloko o ko kakou aina hanau.

e hele mai e ike, a e kuaiia ma ka Hale

Kuai o A.L. KAMIKA,

806 @@@@@@       Helu 44, Alanui Papu