Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVI, Number 51, 22 December 1877 — Page 4

Page PDF (1.59 MB)

This text was transcribed by:  Kalani Au
This work is dedicated to:  about 1-2 hours for each column-off and on fo

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

            "Ka la o lalo e;

            Papale i kuu maka i ke aloha?"

 

            "O ke aloha ua hoomanawanui a lokomaikai; aole paonioni aku ke aloha, aole haanui ke aloha, aole haakei."

            Ke lawe nei ka make i na mea aloha; pau na'lii a koe uuku, pau ke heluna nui o na makaainana, ke neoneo aku nei a e nalo loa ana paha, he mea hoehaeha ia i ka noonoo.

            Mawaena o na lawe ana a ka make, ke lawe pu nei kahi moku "Wauwiki."  Lawe ka make i kana hoo i ka lua kupapau, lawe hoi Wauwiki i kana hooili i Kalawao.

            Nahaehae ka puuwai ke ike aku i na wahine e uwe ku-o mai ana mai ka Halewai mai a kai o ka uapo i Ainahou, kapalili ka houpo ke ike aku i na kane e paiauma mai ana i na wahine.  Mokumokuahua ka naau i ka laweia o ke keiki e noho mekua ole ma kae o ka lua-pa-u i Kalawao, ku i ka manaonao na hiona e kau o huluhuluia ana ma na alanui.  Na mea huna o ka hale, kaulaiia ae i waho i ka la;--aloha wale!

            Hookoo i ka pili aloha mawaena o ke kane me ka wahine;--ma waena o na makua me na keiki.  Pau ka mana o ka berita mare.  Pau ka mana o na kauoha laa "e malama i ke kau ai me ke kau wi, i ka wa ola me ka wa mai," Kiloiia ae la ma kaekae ka manu o na kauoha lani, "o ka mea a ke Akua i hoopae, mai noho ke kanaka a wehe ae."  Ke wehea nei, ua wekewekea, ua hemo, ua moku aku la ka aha!  Ua auwana hele ka manao;--ua nahoahoa ka manawa!

            "O kuu manawa e au wale nei

            Ua hele ka pili aloha me ka ipo e,

                        Kuu hoa?"                   {lau

            "Kuu kane i ke kai kuahaka Kookoo-

            E kopi ana i ka lau o ka pali,

            Pulu ke oho o ka hinahina o Kuilei

            Oia lei mahiki i ka ua lei kokoule,

            He na lei holehole ula i ke pili,

            I ke kohu ula i ka wai palai a Ulu,

            Oia lau o ke koa o Koaniki--e,

                        Kuu hoa."

            Ua hala ka hoa aia i Kalawao; hala hoi ka Puulena aia i Hilo; hala ka pono a ua Ahaolelo aia ma-o; hala hu ka hana a na lunamakaainana ku i ka poho, oolea na lima o ka Papa Ola hoolei no i o, onioni paa ka mana o ke kanawai.

            E Kalani e? Hehiia'ku ia kanawai a nalowale aku;--na ka make hoi kakou e hookaawale aku?

            E maliu mai e na Lani?  malia o hooholo mai ka Ahaolelo e kau i kana wai e hoopau ana i na kanawai kanu ola nei, alaila kakauia aku ka inoa o ke ola?

            E na makaainana?  I nui ke aho?  Huli aku na maka iluna; a hookahe aku i na wai-maka me na naau ehaeha, malia o hanini mai na mapuna aloha o ke ola, a loaa ka maha ia kakou.

            "Kiei o lalo e?

            Kahuli i na lae ino?"

            Ia kakou e holu ai ma ka moana, e loohia ana kakou me ka ino; e poi mai ana na ale, a kahulihuli ka moku; pela kakou e holo nei ma ko kakou wahi waa aupuni.  Ke hoe nei kakou imua, ku no i na maka'lae, a hoe no i hope, ku no; a loaa ia kakou o Kaneiahuea. 

            "Kaupo e Kaneiahuea."

            Pela kakou e haha poele nei, e naku maka po wale ana imua i hope, a ku ana iluna o na pukoa o ka "moekolohe mau" launa hewa, noho pu ana kane a wahine.  Ihea la ia mau pukoa kahi i ku ai; a ihea la i ike ole ia ai i na au mua aenei a kakou e noke ana i ka hoe i o i anei, imua i hope?  Nani no ka waiho ana oia mau pukoa?  Nani no ka hoonanea ana o ka poe kiai pukoa me he poe "kilo ia ala," e hoowalea ana i na ia iloko o na kuuna e kali ana no ka ia mua e komo, aole nae awiwi aku e hoopuni; a komo elua mau ia, aole no wikiwiki aku; a komo he mau kauna, aole no pulale koke; a komo he mau kau, aole no hoopuni koke, hoomakaukau nae;--aia nae a komo he mau lau a he mau mano, a ike hoi na kilo na komo nui na ia ua pikokoi na ia iloko o na makaha, ua nanea na ia i ka hoonaneaia, alaila, peahi ae la ke "kilo" i na lawaia e hoe mai a kuu ka upena a o ka puni ae la no ka ia o na ia.

            "Ike ia Kaukini he lawaia manu,

            He upena kuu i ka noe ko Pokahi,

            Ke hoopuni la i na kikepa a ka ino,

            Ke nai lai i ka luna e Kaauwana,

            He uahi ke kapekue hei ai ka ia,

            Ka ia manu o Puuoalii ;--

            Lawe ae la ka mea kai i kona, lawe hoi ka mea upena i kana a lawe hoi na hoe waa i ka lakou, ola no ka lawaia i ke poo maunu.  Akamai no?  Maalea no?  Noonoo no?

            Ua ike e no na lawaia he mea nanea na na ia ka hoopikokoi ana me ka poipoi ana i ka huahua o ke kai; nolaila kauoha aku la lakou i na akua o ka moana "e kau kakou i kanawai no na ia;--o na ia e noho mau loa ana ma ke ano pikokoi a poipoi i na hue kai e hoahewaia lakou a e heopaiia ma ka hoopuni ana a lawe palua ae, he ia kane a he ia wahine a kau aku iluna o ka lele;"--a paa ke kanawai nona ia, kakau inoa aku la ke akua nui o ka moana oia o Nepatune, e lilo ia i kanawai no na ia o ke kai.

            Kiekie ka maalea?  E like me ka maalea o ka nahesa nahu pela ka maalei, ke kolohe a me ke aloha ole o ka poe nana i kau a hooholo i keia kanawai ano lauwili e pili ana i ka poe moe mau ("moekolohe mau ana,") noho pu ana ma ke ano hewa.  Auhea la ia poe?  Auhea la ia poe i komo ai a kau i kanawai hoolauwili e hiki ai ke hoonaneaia kona mau hoa kauaka iloko o ka nenelu poho?

            Aole anei kakou i lawa i ke kanawai no ka moekolohe, oia hoi ka moekolohe ana o na mea i mare ole ia a me ka moekolohe ana o na mea i mare ia?  A i wahi papaa lepo aha ia o ka hoopili wale ana'ku no "moekolohe mau?"

            Ina e moekolohe kekahi mau mea elua, aole anei ua moekolohe iho la no hoi?  Ina aole kane mare a kekahi wahine, a aole hoi wahine mare a kekahi kane ;--a moekolohe laua, aole anei hoi i moekolohe iho la no, a o keaha aku la ka mea o ka hoopili ana'ku "moekolohe mau ana?"  Aia apehea ka moekolohe ana, alaila he moekolohe mau ia?

            Ma ka hoopiliia ana o keia wahi apana lepo me ke kanawai maemae ua lilo ia i kumu hoopalalena no na luna nana ia oihana na makai me na poe e lawelawe ana ma ia hana;--no ka mea, ua hiki no ia lakou ke waino e moekolohe no pela, aha e hopu aku, pela iho no ua oki no pela e moekolohe mai ai;--aia a mahope aku hoopii aku ma ke ano "moekolohe mau.

            He wahi papaa lepo kela nana i hoohaukae i na maka o na makai, na kahunapule, na loio a me ka poe e ake nui ana no ka pono a me ka maemae o ka aina, e hiki ai ke kapulu wale, a hookuu i ke Zzania e ulu pu me ka palaoa.  No ka mea, e ike ana no lakou i na ano a pau o ka moekolohe ana o hekahi poe; aka, kapulupulu wale no lakou, kakali, a kakali no , a kakali kou no, a hala he mau kau loihi o ka hookuukuu ana, a loaa paha kahi enemi iki, kahi kue iki ana paha, ano makuahana paha, kokua ole aku paha ma ko lakou mau aoao, alaila, hopu aku la me na maiuu loloa hilahila ole, a hoohiki aku ia me na lehelehe haalulu, "he poe moekolohe mau keia."  Kupanaha ko lakou makuahana ana ia lakou iho.  Ia lakou ka hooko ana o ka Paulo i olelo mai mai.

            "He mau makupapau hamama ko lakou mau kani a i; a aia ma ko lakou mau lehelehe ka mea make a na moonihoawa."

            Ma keia wahi apana kanawai, ua komo holookoa ka aina iloko o ke kapulu, ka hoopalaleha wale, ka hookuu ana'ku e hoonanea ai i kona lahui ponoi e noho kapalu iloko o ka "moekolohe mau ana," a hala he mau wa, alaila popoi ino aku me he poi ana la a ka popoki i ka iole.

            I ka wa o ka muo ana'e o ka hewa e oki koke aku, a ulu ae no oki aku no, a pela wale no e pono ai;--a pela ke kanawai e pono ai.  Oia ke kanawi ku i ka pono io, ke aloha a me ka maemae; aka, o ke kanawai e hiki ai ke hoonanea wale ia a kapulu wale ia a mahope hoopai aku, he kanawai hoomainoino kela i kona lahui iho; aole loa i ku i ka pono a me ke aloha.

            Ke nonoi ne wau i na lani e hookomo koke i ka uhane o ke aloha iloko o keia aupuni a hoopau ae i keia hana menemene.

            E kauohaia ko kakou Ahaolelo Kuukanawai hoomaewaewa (moekolohe mau ana) a e like hoi me ka Paule,

            "A ua komo ke kanawai e nui ai ka hala, aka ma kahi i nui ka hewa, malaila no i nui loa ae ai ka lokomaikai ana mai."

D. Malo.

____________________________________

NA HIOHIONA O MAKAPALA

A ME AAMAKAO.

_____

E ka Nupepa Kuokoa; Aloha oe:--

            Ka nunu lawe lau Oliva e Alo nei i na Ale kuehuhu o ka moana Pakifika.  E oluolu mai ia'u e papa leo no na la helu wale no o keia makahiki, a aui ae ka makahiki 1877 me na kipona wai huihui a ke aloha.

            Ke ano o ka aina.--Ke pii oe a ka uku iu o Waiha, e ike pono no ke kamahele i ua hoihiona o ka aina, ke huli pono kou alo i ka Akau, a i ka H Akau, a me ke K. Akau e hooluolu ia no ka ike ana a kou mau maka ke nana aku i ka palapalai o na mea kanu, oia hoi ke ko, ke oo mai la, ke ulu la a kiekie ae, me ka piha pono o na eka ko i ke kanuia e na kanaka manaoio hana o keie wahi.

            Ka liuliu ana no ke Kula Sabati.--Iloko o keia mau la, ke liuliu e nei na kane, na wahine, na keiki no ka hoike Kula Sabati i ka la mua o Ianuari 1878 e hiki mai ana.  Ma na la noa o ka hebedoma ke Kula Himeni ma ke alakai ana a koonei keiki lalawai John Kekipi.

            Ma na ahiahi Sabati, ma na haawina kula ma na Nupepa, ma ke alakai ana a Davida Kamaile no na kane, C.W. Kawaiahao no na wahine, J.W. Keoloewa no na keiki.

            O ka huina o na haumana i na he ahiahi Sabati malie, he piha ke 80 a oi ae, a o ke 70 ka paepae ololo.  I na he kipa malihini ia ma kona wahi hoano.  "E lei auanei Kohala aia i ka nuku na kanaka."  He miki he eleu mau keia mau apana ma ia mau hana.

            Na Hanau.--E hoomanawanui mai ia'u no ka hai pokole ana aku no na hanau ma keia mau wahi wale no.  He mahuahua no na hanu ma keia mau wahi.  Ke hoomaka ka helu ma a na o na hanau mai Aperila la 14 o keia makahiki, a hiki i k a la 1 o Novemaba.  ua loaa mai na keiki oe 12 e ola pono ana, me ka mimiao ole o kekahi.  Iloko nae o na malamo 7 o Iulai ka malama aole i loaa he hanau.

            Na paa Mare--He mau la helu wale no hoi koe o keia makahiki, loaa ana he paa Mare iloko o Novemaba, oia hoi ke keiki o ka uka iu ano o ia wahi o Ioela Kaniania, me Miss Kapihe.  Oluolu no ke kania-i o ka poe i naue aku ma ko laua papa ai maikai.

            Na Make--Elima mau malama me na koloka olelo o ka make iloko o keia makahiki, Ianuari 2, he mau keiki opio, he mau haole na makua.  Mei 1 make, he mea na oo, Iune, 1 he keiki opiopio Okakoba, 1 he kolopupu 104 makahiki.

            Ke hoi ae oe a hoolawe mai noloko o na hanau, elima ka oi o na hanau mamua o na make ma keia mau wahi a'u e hai aku la, oia nae hoi paha keia mau wahi lalani,

"Ulu Lahui o Kalakaua e"

            Ke mahinahou--E hai pokole aku hoi au i na kulu wai huihui o ka mahinahou ma keia hapa makahiki e hoomaka ana mai Iulai.  Elua no mau haawina hoolana manao.  Iloko o Iulai ko na wahine, a i kekahi malama aku ko na kane, a me ke kokua pu ena no nae, a pela a hiki i keia malama a'u e kakau nei.  Penei.

            Iulai no na wahine       $71.80

            Augate        kane     $61 40

            Sepatemaba wahine    $60 80

            Okatoba      kane      $41.00

            Novemaba  wahine    $50.00

            Dekemaba  kane         $31.00

                                                --------

                                                $316 00

            No laila, ma keia mau hoa o kakelekele ana, ua oi loa aku ka mama o na dia wahine mamua o ko na kane.  Oia wale ae la no kahi uneune puuwai e hookomo ia la iloko o ka poe naau paakiki, a me ke koho ana i mau Kemiti no kekahi mau wahi iho.  Pehea la na wahi e ae, ua hoao anei me keia ano a hiki ole?

            Hakukele i ka au nui.--Ma ko'u ano he keiki i noho a kupu mai ka pea hope o Kohala loko, a ka pea ihu o Kohala waho, mai ka lae o Kauhola e oni kokolo ae la i ka makani, a ka huiai i ka wekiu o Pili me Kalahikiola.

            He keu ka hoi keia a na malama a ka ua, ka hale ia a hoopakika, hoopahee lua na alanui.  Aka, o ka olu nae ia o ka poe mahi.  I keia la no au e kakau nei, "Ke hana io nei no ka ua Kohala."

            Me ke aloha i na keiki ulele hua kepau o ka Halepai,

Joseph

            Kohala, Hawaii

            Dekemaba 6, 1877

-------------------------------------------------------------------

NA ANOAI O KA LAI A EHU.

-----------

E ka Nupepa Kuokoa; Aloha oe:--

            E ka pua aulii kolomanu o ka moana Pacifika nei.  Ka ulu hoi nana e kaa ke kahua loa.  O kou welina waianuhea, i huiia mai me kou lokomaikai palena ole, oia kau e nonoi'ku nei, e hookaawale iki i kauwahi o ko'u kino ke hiki me ke koena ole.

            Oia hoi, ua hki ia'u ke puana maopopo ae, he ona miliona ma ka Lai a Ehu nei.  Aia i waena o na paahana o Dr Trosseau (Kauka Palani;) e noho maila i ke anu hai o na hau iniki o Mauna Hualalai he makepono loa ka uku.  Aia no i ua kamaeu nei ka Hale ka ai, i-a a me ke kapa.

            A eia ka mea nani loa, ina e loaa ke kanaka i ka mai, e helu ana no ka la.  Ka i no hoi no Lahaina ka ona miliona, e ia ka no Lai a Ehu-

            A nolaila, ke puana ae nei au i keia,

                        O ka  hele a ka eu olali na kai,

                        A he bailaka no ia ino,

                        Mai poina oe e ke onaona.

            A ke hoolale mai nei ua keiki nei, o na hau anu iniki o Maihi i na haole, a me na kanaka e mahi nui i ke ao.  A nane no ke kukulu ana o ka Wili.  Ao kekahi poe Keonimana o na pali hulilna o ka aina kaulana o Napoopoo nei ke hou nei na pulapula ko i ka lepo.  Ao kahi e ku ai ka Wili, aia ma Hikiau kela heiau kaulana o ka wa kahiko.

            Kahi hoi a Lonoikamakahiki a mo Kaikilaniwahineopuna i konane ai.  A no neia wahi ka oleloia; O ke holo kela o ke keku keia, moe ka wa hapala ka ele na ke kea ka ai.

No kekahi mala Kope nui.

            Aia no ma ka aina kaulana o Napoopoo nei kela mala Kope.  Ua manao au, o ka helu akahi keia o ka nui, ma ke Aupuni Hawaii nei.  O kekahi aoao laula ka'u i ana; elua haneri me kanakolu a oi, a ua molowa wau i ke ana ma ka loa.  Aka, ua manao au, ua kokoke ma kahi o ka eha haneri anana.  Ina paha i ana au a pau pono no na aoao, ina ua hai aku au i ka nui o na kumu Kope.  Oiai ehiku kp. mai kahi a kahi kumu.

Pakele ke ola.

            Ma ka poaha la 30 o Nov, pau kekahi hale maikai i ke ahi.  I keia makahiki iho nei no ka paa ana, pau e no.  Eia kahi moolelo iki i pili ana po ka pau ana.

            O ka makuakane na hale i ka hanai a o ka makuahine a me na keiki, ma ka hale no.  O ka wa nae i pau ai keia hale, kokoke e kani ka hora umikumamalua; o ka makuahine a me kahi keiki uuku ua hiamoe; koe ka mua.  A nana no i puhi ka mua hale.

            I pono loa no kae i ke kii ana e hoala i ka makuahine, ina la ua pau pulu aohe lau e kanu ai."  Eia ka mea apiki i ke ala ana ae aia ke ahi iluna kahi i holapu ai.

            Holo aku la a ka pahu lole lawe i waho, koe kahi keiki uuku.  I komo hou aku ka hana, ua a mai la ka huluhulu e moe ana.  Aloaa 'ku la ke keiki pakele ke ola.

            Ua pau loa na pono kino; he mau barela ua piha i ke kope, ua paa loa, koe wale no kahi pono i ka ili.  Nolaila, wau e puana ae nei.

            Hao la e hao.  Hao ka inu wai maloo ka lau laau.  Ua lawa au maanei.  Ke nihi ae nei ka ua ina Kuahiwi.

            Me ka Luna Hooponopono ko'u welina pau ole, a me na keiki lawe poahi oniu huila o ka hale pai ko'u welina hope.

H. KAWAIULAILIAHI

            Napoopoo, Dekemaba. 6, 1877.

_________________________________

KA LA KUOKOA MA WAILUA.

KOOLAU.

_____

            No ka ulu mahiehie ana mai o ko'u manao e hoolauna aku i keia la Kuokoa, a me o'u mau ho i puni nupepa, mai ka uhi pahee o Niihau, ma ke komohana akau o keia mau poe moku o na Kamehameha.  A pela no hoi au e hoouna aku nei i na mea hou o keia aina kuaaina o Koolau i ka ua nui.  Oia na pali piiku, he awaawa hohona, a me na kahawai lehulehu,  Eia malalo iho na mea hou o ka la Kuokoa,' Ma ka la 28 o Novemaba A.D. 1877, ua' malama mikioi maikai ia e na kamaaina kupa, ka la Kuokoa o Hawaii nei, ma na kaiaulu o Wailuanui Koolau Maui, me ka maluhia; a ua kukulu hou ia he wahi paina aloha, na P.B. Laakuamoku me kona hoomanao mau ana i ka malama i ka la i Kuokoa ai o Hawaii nei, a pela no hoi o Mr. Kahahei; he 1 Pipi i loleia, a ua kemu ia no, ua loaa mai no hoi he ewalu dala$8,00 mai na keiki puuwai i piha i ka lokomaikai A no laila, he mea hou loaa keia i ko'u lohe ana, ua hoi malule uhene lua i ka pua Koolau o malama.

            O na mea kanu hoi o ke kihapai, o kela a me keia, eia no ke ulu ohaoha maikai nei i keia manawa; No ka mea, aohe manu nana e kiko ka wai momona o ia malapua, no ka mea, aole ike hou ia o ko makou nei manu kupanaha, he Piheekole; ua auana loa ua manu ai Laiki nei i keia wa.

            A ke lohe hou ia mai nei; ke lauloha loa aku nei ma Nahiku, o keia manu hoopau mea kanu.  A ua hoomanao no hoi ko laila poe i ka la Kuokoa e like me Wailuanui nei.  A na kekahi keiki opiopio a maikai no hoi o ke kulanakauhale hanohano a Alii hoi.  Oia o Mr Kekapa Kawainui, nana i konoi na kamaaina e hele ma kona home noho e paina like ai, me ka malama ia o ka maluhia o ka la Kuokoa, i ka pau ana o ka paina, hele i ka halawai ma ka Luakini, no ka hoomanao i ka Haku a me ke Kuokoa ana o Hawaii nei.

            Ua kau no ka Hae Hawaii a po ia la, me ka haunaele ole o na hoa i akoakoa maia la.  O wau no me ke aloha.

H.L. HANAMAIKAI.

            Wailuaiki, Koolau, Maui. Dekemaba 3, 1877

__________________________________

            I ka po Poaono iho ne, ua aihueia aku mai ka poli aku o kekahi kanaka Hawaii e noho ana ma Alanui Maunakea, he $200 a keu aku.  He $200 ma ke dala pepa oia he eleu pepa $100 a he mau dala gula pu kekahi mawaho ae.  Ua loaa ka helu o kekahi pepa $100 ma ka buke hoomanao, a ke imiia nei ka helu o kekahi pepa.  Ke loaa ke kolohe, e pau no kona ola ma kahi paa.

__________

            AKELEKELE.--Ma ka la Sabati aku nei, ku aku la ka moku kaua Pauahi ma Honoipu, i Kohala, lele aku la ke Kapena i uka me kekahi mau loina, punia iho la ka moku e ka iao, makani apaapaa, mokumoku ia iho la na kaulahao elua, a kipaku ia aku la ke kino o ka moku i ka moana e paialewa ia'i e na ale, haehae ia iho la na pea e ka makani, a ku manumanuheu mai la ke kino o ua moku la i Honolulu nei, na ka Malamoku me na sela 4 i hoihoi mai na hiki mua iho ke Kapena.

_________

            HOOMAEMAE LUAKINI O MOANALUA.--Ma ka Poalua iho nei, Dec. 12, ua lulu mai na makamaka a me na hoaaloha o ka Ekalesia o Moanalu, no ka hoomaemae ana i ko laila luakini a penei na kokua ana:

            D. Manaku      $150.00

            S. Paaluhi        11.00

            Kalealoa          10 00

            Olelono           10,00

            Waha               5.00

            Uhalu              5.00

            Huaki              5,00

            Hoonuu           5,00

            Kanikahoe       5,00

            Kaluahine        5.00

            Kane                5,00

            Aikake             5,00

            Marie               3,00

            Mahina            1,00

            Manu               1,00

            Bila                  1 00

            Tihona             1,00

            Seta                 1,00

            Wahialiilii        1,00

            D. Manaku ka Peuku Dala, ame ke poo oia hana, Kauikahoe, Kalaeloa, na Komita ohi dala, mai ana e na Keonimana, ame na Lede i koe o Moanalua, he helewaku na komite ohi dala, e haawi i ka Kaiseara ia Kaisara, a e haawi i ka ke Akua i ke Akua.

S.P. LIMAHU'I.

            Kalihi, Dekemaba, 13,1877.

_____________________

 

            Kopa Kukaepele

A

GLENIN!

AOLE LUA NO KA HOOMAEMAE I KA ILI!

_______

He mea hoopau i na eha,

Na Ili Puupuu;

A he Hoomaemae i na mea ino;

A he Hoopau Lumatika;

A he 'Kopa AuAu no hoi.

______

Aole wale no ka Hoopau ana i ka Huehue

Ili Poha, Wela la, Luluaina, a me

na mea e ae o ka Ili;

A ma ia holoi ana, o ka Hoopalupalu

pu kekahi i ka Ili, a kei

LAAU HOOMAEMAE LUA OLE E HANA AI

_________

O ka hoemi ana iho i na mai o ka Ili,

a o ke pale aku i ka mai mai na

lole e na Mai Lele, oia kekahi.

O na ohana a me na poe makaikai, ina e

hoolako lakou

i keia

KOPA HOOMAEMAE LUA OLE,

Alaila, ua lanakila lakou.

________

He hoopau i ka lehu o ke poo,

A he Kopa no hoi e kaohi mai ai i

ka lauoho mai ka hina ana.

_______

Ua hooia nui mai na Kauka no ka maikai o keia Kopa.

            E loaa no ma kahi o

M. McINERNY.

Kihi o na Alanui Papu a me Kalepa.   824 3m g39

_____________________________

Lole Makepono ke Kuike!

E LOAA NO IA MA KAHI O

KAKELA ME KUKU,

E LAA NA

AHINAHINA,

KALAKOA,

KEOKEO,

LEPONALO

Pena, Aila, Aniani,

Na Mea Piula,

Kopa, Aila Honua,

Aila Hoomaloo

Kui Kakia, Pakeke,

Tabu, Kaula, Noho lio,

Hulu-palaki, na Pulumi

A he Agena no hoi no na Mokupuni o Hawaii nei no na

LAINAKINI-NAO,

LAINAKINI-MAOLI,

PALULE KALAKOA

ALAPIA, KELEPA, KILISA,

Na Lole kupono i ka wawae,

Palule Huluhulu,

Na Lole Huluhulu,

Na Lole no ka hoohehelo ana

Lipine, lihilihi, a me ia mea'ku

A HE

MAU MEA AI KAHI

Ka Palaoa, Kopaa,

Raiki, Pia, Hoohu,

Paakai, Huaala,

Pia Kulina &c

A HE

LAAU LAPAAU KAULANA LOA

A Dr. JAYNES.

Laau Kuuu,

Laau Hoomaemae Koko,

Laau hoopau naio,

Penikila, Huaale,

A me na Laau Hamo, a pela'ku

827 3m 839

_________________

            AUHEA oukou e na kanaka a me na kaikamahine maka palupalu o na Pali Koolau o Kauai, ke poloa ia aku anei, e nane mai e ike i ko oukou makamaka ma ko'u Halekuai. ma Kapaa, Kauai, malaila e loaa ai ia oukou na Lole Alapia maikai loa, like ole o na ano; na Huluhipa lehulehu o na ano ano a pau; na kihei Sekokia maikai loa; na Lilina-ume-naau e olu ai ka manao; na Lole wawae he nui wale na ano; na Palule Lilina a me na ano helehulehu wale; na kalakoa pua nani ke ike aku; na ala hoope poli e olu ai ka puuwai ke ike aku, ua ulua mai a pau lane; a ikemaka i ko oukou makemake, mamua o ka hele ana i na wahi e ae.

A.C. CONCHEE & Co.

Honolulu, Sept 1, 1877.          823 6 ms13

___________________

Papa! Papa!

NO

ALLEN A ME ROBINSON

Ua whe ae nei maua i

PA KUAI PAPA!

MA KA

UWAPO o PAKAKA.

Na Papa Ulaula o na ano a pau.

Na Papa Paina o na ano a pau.

Na Pili Hale Ulaula.

Na Pili Hale Keokeo.

Na Pepa Hoonani Hale.

Na Pepa Molina.

Na Pena a me na Aila Pena!

NA KUI O NA ANO A PAU!

Na Pani Puka a me

Na Puni Puka Aniani.

Na Pani Puka a me oa Olepelepe.

Na lako kukulu Hale

O NA ANO A PAU

E kuaiia ma ke

Kumukuai Haahaa Loa!

o keia Makeke.

ALLEN & ROBINSON.

Honolulu, Aper 13, 1876.       827 3m 839

_____________________

HALE KUAI MANUAHI!

NO KONA,

NO PUNA,

NO KOOLAU,

NO NAPALI,

NO MANA!

Eia ma Koloa nei ka mea Hou ano e kupaianaha, a e nane nui mai oukou e na mamo a

MANOKALANIPO!

a e ike i na mea maikai o keia a me keia ano, ma ka

HALEKUAI O PENI!

Ua makaukau oia e kuai aku!

Na Lole o na ano a pau,

Na Papa o na ano a pau,

Na Lako kukulu hale,

Na mea hana kamana,

Na mea mahiai,

Na mea ai, mai na aina

e mai a me na mea a pau i makemakeia e ke

Kane, ka Wahine a me ke keiki

Ke loaa mau mai nei keia mau mea ma keia moku kela moku a no ka mea, ua hoopaela mai ma Honolulu,

He au hou o ke Kuikahi!

Nolaila, e hiki ia'u ke haawi i keia mau pono ia oukou, ma ka kumukuai haahaa loa, i ike ole ia mamua aku nei.

E lulumi mai a hoao!

FRANK BINDT.

Koloa, Kauai. Aperila 14. 1877.         802 1 yr 858

______________________

Eia ma ka Hale Kuai o Wini!

NA EA, NA OMAU AI, NA KULA PEPEIAO NA OMAU HAO BUKALO, NA MEA ANO HOU A EMI,

Buke Pakeke Ili a me na Eke Dala

Na Lei Pilali, Na Lei Eleele, a me na mea e ae he nui wale.

E HAAWI MAKANA IA nua i kela a me kela mea i kuai a hiki i ka ELUA DALA.

E hele mai, e nana i keia mau mea maikai, a e loaa no e like me ka makemake.

Eia ma ka Hale Kuai o WINI.

756 2m

______________________

Kuai Haahaa Loa!

E KUAIIA aku no ma ke kumukuai haahaa, ma ka Hale Kuai o H.M. WINI,

Na Kula Pepeiao Ea a me na Kula kanikau, a me na kul e ae o kela a me keia ano.

Na Lei Kanikau no hoi a me na Lei e ae no e linohau al o na Lede opiopio, e kinikohu ai ke nana aku i ke kau mai iluna.  Na apo lima kanikau a me na mea e ae a pau no ke kumukuai haahaa loa.  E wiki mai!  816

______________________

NUHOU! NUHOU!

Kukaepele i Hanaia ma Honolulu nei!

E FREDRICK VEHLING!

He kukaepele maikai loa keia!

Ua like kona ano me ke Kukaepele o ko na Aina e.

AOLE E NELE KA AINA WA A PAU

E kokua kakou i na hana mikiala kuloko o ko kakou aina hanau.

E hele mai e ike, a e kuaiia ma ka Hale Kuai o A.L. KAMIKA,

806 3M 831     Helu 44, Alanui Papa