Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVI, Number 52, 29 December 1877 — Page 3

Page PDF (2.07 MB)

This text was transcribed by:  Michael
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KA NUPEPA KUOKOA ME KE AU OKOA I HUIIA

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

            O keia ae la ka nui o na nupepa i hoopukaia ma Hawaii nei.  Hookahi o keia mau nupepa i loihi kona ola no na makahiki he 16, oia ke "Kuoka."  A o ke kanaka Hawaii hookahi hoi i noho loihi ma ka hooponopono ana i nanupepa Kuokoa nei, oia no ka mea a kakou e mahalo mai nei, a e aloha nui mai nei hoi, o J. U. Kawainui.  Ua lawelawe oia no ia hana n@ ka manawa, he 4,383 na la.

            Ea, aole anei he kamaaina oia no ia hana kiekie?  Ae, "He kamaaina ka ua me ka la, E o ana i ka maka o ke Koolau."  Ina hoi pela, au hiki no kakou ke paulele, a ke hilinai ia ia, i Haku, a i hookele no kekahi nupepa hou, me ka manaolana, he hookele ana a ke kanaka Hawaii maoli.

            Nolaila, o ka lokahi mai ko kakou e po no ai no ia hana, a e puka mai auanei ka makahiki hou me kana malihini hou, he nupepa i hoalaia e ka Hawaii Ponoi, a e kapaia kona inoa, "Ko Hawaii Ponoi," a i ole, "Ka Nupepa Maunaloa" paha.

            He mea maopopo, e hiamoe ana ka nupepa Lahui Hawaii, ma ka pau ana o keia makahiki.

            Malaila, hookahi no o kakou nupepa o keia makahiki ae, oia ke Keokoa.  E na makemake, e; na kaikuahine hoi, a; na hoaaloha, ka hoalauna hoi a pau mai Hawaii a Kauai.  E maliu mai i keia kahea, a e ku hoolai mai hoi e lohe i keia nonoi ana, a me keia wehewehe aua'ku ia oukou.

            Ina e make ana ke nupepa Lahui Hawaii, a koe ke Kuokoa hookahi wale no, pehea ko oukou noonoo ana no ia mea?  Eia ka'u malaila.  Aole kakou i lawa pono i hookahi nupepa wale no ma ka olelo Hawaii; o ko kakou lawa pono, a me ka oi ae o ka pomaikai, o ka loaa i elua nupepa no kakou.  Oia maoli no ka pono.  Hemahema no hoi ke hookahi.

            Elua no o kakou mau pepeiao; pepeiao akU, pepeiao hema.  Elua no p@kaihu; elua no maka; elua no lehelehe; elua no papa niho; elua no lima, elua no hoi waewae.  Nani ko kakou pomaikai i ka palua ia ana oia mau lala o ko kakou mau kino.  Ina paha he pakahi wale no, hemahema maoli, a pilikia no hoi.  Ina oukou e na na aku ana i ke kanaka maka hookahi, hemahema io no a uuku mai hoi kona ike, aole hoi e like me ka nana ana a ka mea maka palua, ka mohala pono ke alawa ae ma o maanei, mahuah@a kona ike.  Pela no hoi ka mea pukaihu hookahi, a me pepeiao hookahi; kohu ole maoli no.

            O ke kanuka hoi nona na lehelehe elua, ua maikai ia kanaka; no ka mea, ua nalo na papa niho i ka uhiia e na lehelehe elua.  Aka, o ke kanaka hookahi leheleha la, e waiho wale mai ana kekahi papa niho; o oia ka mea inoino loa ke nana aku.  Pela no na lala e ae ke pakahi wale no, he nui ka hemahema a me ka pilikia.

            Well, E kuu mau makamaka, a me kuu mau hoalauna; e manao maikai iho kakou, no na mea i hoakaka io ae la, Aole anei pela ko kakou hemahema, ke hookahi nupepa wale no ia kakou ma ka olelo Hawaii?

            Aole paha kakou e nele loa i ka pomaikui ole, aka, na uuku nae aole hoi e lawa pono.  Nolaila, o ka lawa pono no kakou, o ka loaa i elua nupepa ma ka olelo Hawaii, e haele lana iwaena o ka Lahui, e ao, e paipai, e hoola, e kuhikuhi, a pela aku.

            A e lilo ia mau nupepa, he mau kumu ao nui @o ko kakou ama alona; a o laua no na Kahunapule leo nui, nana e kukala aku ma ana paia o ko kakou a@a, a uakolo aku i ka lewa.

            He nui na pono, na pomaikai, a me ka waiwai, ke loaa elua nupepa no kakou, aka, aole e pau i ka hai aku ma keia kakau ana.

            Ke kamailio nei au ma ka aoao ake i elua nupepa, a e lilo ka nupepa hou, i nupepa na ke kanaka Hawaii maoli; oia ka iini o ko'u manao.  A ke nonoi aku nei a u i na Hawaii oiaio i kuonoono, e hoomaka mai e kokua mua, ma ka hapai ana i keia hana, e hoopuka koke aku i nupepa.

            No ka mea, o ka pono hoolaha nupepa, he pono pili laula, no na mea a pau E like me ka pono E@anelio, no na mea a pau ia pono, aole no kekahi mau mea wale no.

            1 mea e holomua ai keia hana nui, eia kekahi mau manao o ka mea e kakau nei.

            I E app like mai na mea a pau i ka nupepa hou me ka manao lokahi; a e hooikaika hoi e hoolaha'ku iwaena o kanaka.

            2 E hookaa poaoia mai ka auhau o ka nupepa i ka wa pono.  A lawelawe ponoia keia mau mea elua, me ka eleu, a me ka mikiala, e holo mua io no ka hoolaha nupepa ana.

            Malalo o keia mau kumu elua, e loaa no kekahi mau mahele hou, i mau papa hoonohonoho hana; i mea @ hiki ai ke hooko i ka holo mua ana.

            O na Ahahui, o na ekalesia Euanelio mai Hawaii a Kauai, he mea maikai no ia lakou ke kokua mai me ka manao makemake maoli, e hoolaha'ku i ka nupepa iwaena o kanaka, oiai, he mau kanaka Hawaii wale no ka nui o ka poe e lawelawe ana ma ia hana laehia, a he mea kokua no hoi ka nupepa i ka hana hoonaauao, a hoomalu i kanaka.

            E Hawaii nui o Keawe! E ala, e lalau mai i ka nupepa hou, ka nupepa hoi i hoalaia e kou io ponoi, a e hoolaha'ku ma kou mau palena, no ka pomaikai o kou mau makaainana puui heluhelu nupepa, a pela aku.

            E na Hono a Pilani @ Auhea wale ana oukou!! E hali@ mai hoi paha ke alo eia mai ka mea maikai la he "nupepa hou," he hua mua no kou pohaka ponoi; lalau ia mai, a hoolaha'ku na au kini e noho mai la.  Lawe no a nui, a piha pono ka aina mai o a o.

            E Oahu o Kakuhipono!  O oe no ka onohi o na kai.  O oe no kai ka piko olu.  He nana nae ka piko maoli.  ma o ae ka ulu.  A eia iho ka nupepa a o io ponoi, e lalau like iho, a lawe ae me ka hauoli piha, no ka hookele ana o Hawaii ia ia iho, ma keia kulana kiekie.

            E Kauai o Manao!  O ne ka moku o lalo, a nou hoi ke Kea hakahaka i olelo ia.  Eia ka poloai ia oe la, e ike mai oe i kau milimili hou, a e apo aloha mai ia ia, me na hipuu a ka makemake oiaio, a e hoolaha aku ma kou mau kaei oluolu, no ka pomaikai o kou mau kanaka ake holomua.

            E Hawaii aloha!  E ike ia kakou iho, a e hookanaka hoi.  E kokua me ka manao oluolu i ka nupepa i hoopukaia e ke kanaka Hawaii maoli.  O na manao keke@e, e kapae ae, @ e hoopoina loa'ku.  E h@le mua, a e hooikaika like kakou, no ka laha ana o ka ike a me ka naa@a@.

Me ke aloha.                E. K. W.

 

Eala e na keiki o Puna paia ala i ka hala.  A e koho i ka mea kupono.

 

            I na makamaka a me na hoaloha a pau ma ka apana o "Puna paia ala i ka hala mai ka

"Papa lohi o apua

Napa e Maukele

Opiopi ka la o Kukalaula"

a hiki i Mawae;

Aloha nui oukou: -

            Me ka lana maikai o kuu manao a me ke kaomi malie ana o kuu puuwai; ke hoea aku nei au imua o oukou e like me ia ma ka la 9th o Oct. M. H. 1875, i hala i kakauia malalo o ke poo, penei.  E ala e Hawaii o keawe!  Eoni e Maui o @@ma!!  E kikoo e Molokai a Hina!!!  E liuliu e Oahu o Kakuhihew@!!!!  E ninau E u i e Kauai o Mano!!!!!  a pela wau e hoea hou aku nei imua o oukou e na keiki o Puna

"Mai kuhi oukou ia'u he kanaka e

O wau okoa no keia mailuna a lalo"

            No ka mea, ua kokoke mai ka mauawa, a ke kikeke nei iloko o ko oukou mau puumai pakahi na hana o ka poakolu mua o Feberuari M H 1878, oia hoi ke koho ana i Lunamakaainana no ka apana o Puna nei no keie Ahaolelo ae e hiki mai ana, no ke mea, mai keia la aku a'u e ka@leo nei ia oukou, hiki ia manawa.  Alua wale no malama, a me na la keu eono alaila, e @@iki ai oukou i ka helu o ke @oho Ba@ota ana; A oia i hoi, mamuli o ka waiho ana mai o ka Hon. Jos. Nawahi i ke holo baluta ana no ka apana o Puna nei, a hoi aku la oia e hooko i ke noi a na makaainana o ka apana o Hilo, nolaila, ke nui nei ka poe e holo balota naa, a

Ke haluku nei i ka hala

Ka wai o Hanalei,

            Nolaila.  E na keiki o ka Papa lohi o apua.  Ke ala komo, Panau, Pulama, Kahaualea, Kupahua, a me na wahi e pili a@e, ke pa-e aku nei ko'u leo ia oukou, i ka i ana.  E ku iluna, me ka naank a a e koho i ke kanaka kupono, mai koho oukou ma ke ano pili makamaka una aole oia i kupono no ka aha kaukanawai.

            I na keiki heenalu mai hoi o Kalauonaone.  E holo ana i ka lala.  E hoi ana i ka m@ku, ko Kalapana, a me ka Kaimu, ke po ha aku nei keia leo ia oukou, me ke koi ak@ i ko oukou ahonui, a me ko oukou lokomaikai.  E koho oukou i kanaka kupono, e like me ko oukou koho ana i ka Hon.  Jos. Nawahi, pela oukou e koho ai i ke kanaka e like me kona kulana, i ole e emi hope ka apana o Puna, aka, i mau ke ala, a me ka maemae o ka apana, mamuli o ke koho ana i ke kanaka kupono a o ka'u poloai ia oukou.  E kuilima pu kakou ma keia hana.

            I na kini hoi o ke awa ulili i ke kai o Kehene, ko Keekee, Kukuihala, Kamaili, Kaualeau, Opihikao a me @iloa ke@kauleo aku nei au ia oukou ' me ka i aku, Nana ia, kilohi, milimiliia, noii, a noeloia i kakaka kupono i Lunamakaainana no kakou i keia kau @e e hiki mai @olaila.

                        "Mai hopu hewa i ka loli.

                        I ka ia maka ole.

                        O hewa auanei ka ia e Umiamaka

                        He okea oloko"

            E na kupa hoi o Keahialaka.  Pohoiki, a me na keiki o ka wai o N@uehu, na keiki hoi o na pue uala uwai i ke alanui; a ka malihini e kuhihewa ai, a me na ulu hoonoho o Pualaa, ke poloai ia'eo nei ko oukou @luolu.  E huli.  A halalo, a nana a ke kanaka kupono, alaila, koho, wai koho i ka mea akahiakahi, aole @oi i ka

                        "Maukauka hoe hewa

                        Aohe i maamea i ka uli"

            I na manu hulu like hoi o ka la puka i Haehae, ko Kapehouka, a me ko Kapohokai, na keiki o ka Milo-hol@ o Waiakaea, ko Kula-uka, ko Kula-kai, ko Puua, a me na io ponoi o'u o Namanu nei, ko Helepuaa, Kahuwai, a me Waawaa, ke kahea leo nui aku nei au i@ oukou, e like me ka leo o ka Bele o Paula e kahea ana ia oukou, Hele mai.  Hele mai, pe@a no au e kukala aku nei imua o oukou.  E lalau like u@ lima i ka @@palau, a mai huli na m@@@ i hope, oia hoi.  E nana.  E wae a ke kanaka kupono, kho me na puuwai lokahi, mai koho oukou i ka mea a@e i k@@a puka i Lunamakaainana, mam@ o ke k@pe me ka hapaha, hapalua Da@e p@a, @@ ka me@, e like me k@na k@a@ ana m@i i ko oukou mau pono koho @@@@@ me @a h@pa@, hapalua, d@@a paa, @el@ no i@ e k@a@ aku @i i ko oukou pono i k@@a wa e hele ai i ka a@a olelo no kona pono i@o.  Ua lehuiehu, ka poe i ha@@ pela iloko o @akau i n@lak@ a ke hai na@popo aku nei a@ ia oukou.  E lilo ana kela hapaha, hapalua, d@la p@a, i I@da Isek@riot@ nana e k@m@kaia ia oukou a me ko oukou @pane, a e pau auanei ke @le, me ka k@e o ka apana o Puna @e, a mai koho hoi mamuli o ke ano pili makamaka, a mamuli hoi o na olelo hooweliwee i ana penei.  'I@a @ koho oukou i ko'u bal@ta, alaila, aole oukou hopu@a, a hoopiiia no kekahi hewa, aka, i koho ole oukou ia'u, hopuia oukou.',  Kepanaha ke kue maopopo i ka Pa@k@ I o ke kumukanawai a me k@ P@uk@ 809, o ke ka@awai k @ila, a ke uwalo hou i@'ku nei oukou.  Mai koh@ no ka makau i na hana o ke au ia waaiki naapo.  E ao kanaka oukou

                        "He kuli ka make

                        He lohe ke ola"

            O ko'u leo hope, a me ko'u uwalo ia oukou ia e ko Waikahiula Kaohe, me Keonipoka, Makuu, Keauhou, na keiki o ka liili nehe o Alamanu, ko Keaau, a me na keiki kia manu o ka uka i Ol@a.  Ke h@li aku nei ko'u leo, a ke imi aku la ia ouke@, nolaila.

                        "E heahea ka pono, e komo maloko

                        E hanai ai a hewa ae ka waha.

                        Eia no ka uku la, o ka lea,,

            E hookipa aku hoi ma ko oukou mau ipuka hale, a ke kauleo i@'ku nei ko oukou ahonui.  A koho oukou i kanaka kupono i Lunamakaainana no ke apana o Puna nei no keia kau ahaolelo ae e n@ue malie mai nei imua o ko oukou mau Maka.  E koho pono oukou, a mai kuhihewa hoi, nol@ila.

                        "E ike ia kakou hookanaka

                        O kipa hewa ke aloha i ke Ilia."

            O ko'u manao hope ia oukou e ko Puna, oia keia.  Eia iloko o ka apana o Puna nei kekahi poe e alakai hewa nei ia oukou a ke ao aku nei ia oukou i ka lalau, a me ke kuhihewa, penei." Mai koho oukou ia mea, a me mea ma, no ka mea, aohe o lakou noho paa i ka apana," a me na olelo e like ia ke ano  Ke hai pololei aku nei au ia onkou, me kuu hookamani ole, kuhihewa kela manao, a me kela ao na@up@ ana, no ka mea.  Ina paha e hiki ana i ka poe e alakai hewa ne@ ia oukou, a me oukou pu h@i ke nana pono i ka Pauku 61 o ke Kumukanawai i h@owiia ma ka la 20, o Augate, M. H 1864, a me ke ao ana mai a kela pauku ia oukou.  E ike auanei oukou, a me alakai hewa ma, i n@ kumu e hiki ole ai ke holo balota Lunamakaainana a oia wale no.  M@i puni wale ouko@, o pili koke ia oukou kei@ olelo, penei.  I@a e alakai kahi makapo i kahi makapo.  E haule pu lau i ka l@e.,,  Ua oki au maanei Me ka Lunahooponopono ko'u welina, a i n@ keiki o ka H@lepai ko'u anoai, owau iho no me ka oiaio.

                                                            S.K MAHOE.

                        Koae, Puna. Dke 1st 1877.

 

E IKE auanei na kanaka a pau o ka Mokupuni o Molokai, omau o Lo@e Opealu, ka piliko@o ponoi o Nalu k makua i @ake, ke hooiaha aku nei au i keia waiwai mamua o ka ma@e @oa o Nalu k makua, a hele na pilikoko o ka mea i make, alaila lilo aku kela waiwai i ke aupuni.  Eia no ke ola nei ka pilikoko o ka mea i make, oia o Lose Opealu, kona kaikuahine ponoi.  A mam@@ hoi o ke kuai an@ a Nalu opio, ke keiki hanai a Nalu k makua i keia aina ia kanane me ka hoo@@a olela, n@lalla, ke hoo@a@a aku nei au ma ke akea, e ike na mea a pau, aole kuleana o kela kuni a@@. oiai, owau ke mea kuleana maluna o ia aina.  Nolaila, owau o ka mea no@a ka inoa malalo @o, ke papa aku n@i au i ka malama waiwai o Ka@@e, aole e kii i kekahi waiwai o luna o na aina ia' kapu na mea a pau loa.  Aole no hoi e a@ ia na mea e ae e lawe i na waiwai e waiho la maluna o ua aina la; a o na waiwai a pau i k@@ala la e Kaiue ka Lunahooponopono, o luna o ka aina, na@a no e hoihoi mai i ko'u mau po@o a pau, a ina aole e hoihoi @a mai, e hoopii no au i ke kanawai.  O ka mea kuleana maluna o ka aina a'u e hookohu aku nei, ola no o Ka@ai.  E lohe na mea a pau i keia o pilikia a@anel.                                                                                          LOSE OP@ALU.

            Kawanuwai, Honolulu, Dek. 24, 187@                                                                                 S39 @@@

 

E IKE auanei na kanaka a pau, ua lilo mai ia'u ma ke k@ai ke aina o Kamiloloa. waiho la ma Molokai. nolaila, ke papa ia'ku nei na mea pipi, @o, hoki, miula a hipa, aole e hookuu wale maluna o na aina la.  A o ka mea hookuli a loaa aku na holoholona i papa la maluna, e hoouku ia no lakou ma ka $@.00 o ke p@o.

                                                                                                                                                LOUIS RICHARDS.

            Honolulu, Dec 24, 1877.                                                                                                         @@@ 4ts@

 

KE KAUOHA ia'ku nei oukou e na @a@a a pau o ka Hui Kuai Aina o Kahana, e hookaa koke mai i ko oukou mau dala ia'u mai kela @a aku a hiki ma ka la 19 o M@@. 1878, e hiki mai ana, a o ka mea a mau mea e hookaa ole mai ia'u i ke dala, aole o lakou kuleana i k@e iloko o ka aina o Kahana. a e lilo keia i olelo p@a mai keia @a aku.  E loaa no a@ ma Kahana, Koolauloa, Oahu.

            S39 @@@                                                                                                                  D.W. Kamaka Nia@.

 

E IKE na mea a pau, owau o ka mea nona ka inoa ma@io iho nei, ke hooka@u lo@ aku nei au i kuu mau a@na ma @alihi, oia o Apili me Waikoae, aole e hele wale na pipi, lio a me ka puaa.  A o ka poe e hook@@@@ a@a i keia mau olelo maluna. e @opuia a e @ooukula I hapalu@ da@s no ke poo.  A @@@hookohu aku nei au ia Kahikau w no Kalihi i hope no'@, ma ka hopu ana'k@ i na holoholona helehewa maluna o kuu mau aina i olelo ia, a he mana k@pa e hana i ke kanawai ma ko'u inoa.

                                                                                                                                                KAHAP@LA.

            Honolulu, Dek. 10, 1877.                                                                                           S@@ 1t@

 

EIA iloko o ka Pa Aupuni o Koh@lalo@ Apana o Honolulu, @ Lio e kuai ku@@la la'@a ke hiki aku i ka la @ o @anua@@, @o@s 12, awakea Poakolu lio k keokeo ak J T @em @ @@ w ulaula hao powehiwehi.  Mau lio hou mai no kahi.  @io k ulaula haulilil kapuaihao o mua wiwi @em @ND, lio k puakea wiwi laekea, @ kapuaihao.

                                                                                                                                                A @ KAAUKUU, Luna Pa Aupuni

            Koholaloa, Dek 2@, 1877.                                                                                         @@9 It@

 

E KA POE MAI!

 

E ka poe Pilikia!

 

E nana mai oukou i keia.  Ua loa@ hou mai ka

Laau Lapaau Kaulana!

 

No ka hoomaikai ana i ke koko, a me na mai a pau.

            E hele mai a ike, aia ma kahi o A L KAMIKA Opio,

Helu 44 Alanui Pap@.                                                                                                            @@5 @@@ @@@

 

HOOLAHA HOOKOLOKOLO

 

KE HOOLAHA @'ku @ei, o ku @@@@ o@@@ Maze e @@@k @o@@@@ @@ ke ka@ e @@@@@ @ @@ @@@ K@@@@ @ hiki mai ana @ @@@@@@ @ l@@@ m@ ko @@@@@ @ @@@@@@ @@ na @@a @@ ke B@@@ Hoike a @@ @@@@ @@@@@ @ @@ @ @@ @@@@@@ @@@@ Kam@@k@ a @@ @@@

INA F. BARNA@@. Ka@@@@@@@ A @@@@@@.

H@@@@ @@@@@@ H@@@@@@. Dec 1@, 1877   @@@ 2@@

 

AHA @@@@@@@@@@ K@@@@@ @ ko Hawa @@@ A@@@ @@@ @ @@@@@@@ M H 1878.  Ma @a @i@@@ @ ke @@@ a @@ @ @ KALAKAUA. i. @@@ K @@@@N@ J @@@@@@ kana @@@@ M L @@@@ HOHN @ @@@ A @ @ L@@@@@ @@@@ @@@@.  @@ @@ @@@@ @@@@@@ @@@@ i @@@@. mao aina @ k@@ h@ @@@@@@ o ka mana ma ka p@@koko.  Im@@ o ka Lunakaainawai M@ @ y.

            Ma ka @eluh@@@ a ma ka waiho ana mai o David Kalakaua @@@@  @ @@@@@ @ @ @@@@ @@@ @@@@.  M i, @@@@@@ a me @ @@@@@@ k@@@@ @@@@ o Honolulu.  @@@ @u@@@@ o @@@ i ka @@@@@@ @@@@@ kai @@ i @@ @@@@ @@@ na @@@ ka p@@@oko @@ o @@@@ @ @@ @@@@@@ @ @@@wa @@ @@ @@@@ @@ @ K@ @@@@@. @ @ K@@@@@ @@ ka @@@ @@kane o ke kupu@@kane o na mea @@@.  i keka@i mau ak@@ e waiho nei @@@@ @ @ Hawa@@ @@@ Aina.  @@@ na a@@@ i @@@ kaka ka ma ka paia@@@@ @@ o kela hih@@ @ @@ Ka@@@@ @ make ka@@@@@ @@@ aku nei ma Ho@@@@@@ @@.

            Ua  ka@@@aia o ka @@@@@, @@ o Ianuari. ma ka @ @@ @@ o ke kakahiaka.  @ @ @@@@, @@ @@ @@ e hoo@@@@ @ i ka p@@@@@ @@ @@@@, imua @ @@ l@@@kanakai o ka @@@ Kiekie i o@@lo@@, oi@ ke ka@ o ka @@@ K@@k@@ e @iki @@ai aia, ma ka Hale Hookolokolo ma H@@@@@@, ma @ wahi a ma ia manawa e hel@ mai ai @a @@@ a p@@ i p@@, a e h@ke mai ina he @@@@ ko lakou e ae @@@@ ai au @oi la: a e hoolaha la'ku keia olelo @@u@@@ ma Honolulu.  ma ka olelo @@elani a me ka Olelo Hawaii. ma ka "Hawaii @@@ette," he nupepa ia p@@ia ma ka Olelo Enelani, a ma ke "Kuokoa," he nupepa pai@ ma ka Olelo Hawaii, no na @e@e@oma e@olu mamua o ka la mua o ke Kaa i o@@@@@ o ka Aha Kiekie, Hanaia ma Honolulu, ko Hawaii Pa@ Au@a.  @@ @ Kiekie, Hanaia ma Honolulu, ko Hawaii Pae A@@@.

H. 1877.                                                                                                                                              LAWRENCE McCULLY.

            Ikea:                                                                                                                                            Lunakanawai Aba Kiekie.

                        A Rosa, Hope Kakauolelo.                                                                                                                 @@7 @ts @3@

 

AHA Kiekie o ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono wai.  mokupuni Oahu, Hawaii Pae Ain@.  Ma ka waiwai o J D KELIIKANAKAOLE i make.  Olelo ka@@ha e koho ana i ia e hoolalo ai ka palapala kauoha, a no ka hoolaha ana.

            No ka mea, ma ka la 10 o Dekemaba, M H 1877, ua waiho ia mai imua o ka Aha kekahi palapala i oleloia, @ia no ke kauoha hope @@a o J B Keliihanakao@e i make aku la i e me ka palapala hoopii e hoi ana e hoo@io ia kela palapala @a@ioha, a e hoopuka hoi ka palapala Luna Hook@ no Francis @a@@@, ua waihoia mai e K@paea K Keiiikanakaole.

            N@@ii@, ua kauoha@@ o ka Poakolu.  o@a ka la 2 Ianuari, M H 1878, ma ka hora 10 kakahiaka.  ma ka @umi @@ko lokolo o @a Ah@, ma Ali@olani Hale, Honolulu, oia ka la a me ka hora e hoolaio la ai ia palah@la kauo@. a e hoolohe hoi no @a noi ana mai, a me ka poe a pau i p@i.  e k@e ana la paiapala kau@ha.  a me ka hooopuka naa i ka palapaia Luna Hooko.  A ua kauoha hou @@. e hoolaha no ia mea no na pule ekolu iloko o ka nupepa Kuokoa, he nupepa i pai@a a i hoolahaia ma Honolulu.  A ua kanoha hou ia, e hoopukaia na palapala Ke@a no na hoike no ia palapala kauoha, a me na hoo@@na o ka mea make, e hele mai a e ku@ i kela palapula kano@a i ka wa i ole@@ia.  Kakauia ma Honolulu, k@ Hawaii Pae Aina, Dek. 10, 1877.

            J L Kaulukou, kokua no ka mea @oi.

LAWRENCE McCully.

            Ikea:                                                                                                                                        Lunakanawai o ka Aha Kiekie.

                        A Rossa, Hope Kakauolelo.                                                                                                                @@@ @@@ @39

 

AHA Hoolokoloko kaapuni Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka Hooponopono Waiwai.  Ma Ka Waiwai o PAPA k. o Hamakua, Hawaii, i make kauoha oie.  Imua o ka Luna@anawai Charles F. Hart.  Ma ka heluhelu a me ka waiho ana @ai o ka Palapala Noi a Kua@i k. o Hamakua.  Hawaii, e hoike mai ana o Papapa k. no Hamakua, Hawaii, ua make k@@@oha ole, a e nui ana e haawi ia ka Palapala Hook@hu Lunahoeponopono Waiwai ia Kualii k.  Ua kauoha la o ka Poalua.  ka la 22 o Ianuari.  M H 1878, oia ka mauawa i koho ia no ka hoolohe ana i na @oi la, imua o ua Lunakanawai la, ma ke Kee@a Hookolokolo o keia Aha. ma Honolulu, a ma ia wahi no e heie mai ai na mea pau i pili e hoike mai i ke kumu, @@a he kumu oialo ko lakou, e ae ole ia ai na hoi la.  A o keia olelo kauoha e hoolaha ia ma ka olelo Hawaii i ekolu pule ma ka Nupepa Kuokoa ma Honolulu.

CHARLES FREDERICK HART.

Lunakanawai o ka Aha Kaapuni Apana Ekolu.

            Kakauia ma Kohala, Hawaii, Dec. 6, 1877.

 

MA ke Kee@a o ka Lunakanawai kaapuni Apana Elua ko Hawaii Paeaina  Ma ka waiwai o NALO k a me KAOLELO w no Waialua, Molokai, i make.

            Ua heluheluia a ua waihoia mai ka palapala @oi a John W Kal@a, e @oi ana e hoohoi@ia ka waiwai o Nalo k a me Kaolelo w @o Waialua, Molokai, H P A i make, i na hooilu@.  Nolaila, ke Kauoha ia'ku nei na kauaka a pau ke pili, o ka Po@ono, oia ka la 19 o Ianuari, 1878, ma ka @@ra @ o kakahiaka, ma ka Halehookolokolo ma Pukoo, Molokai, oia ka la a me kahi i kohola no ka hoolohe ana i au noi ia, a me na mea kue ke hoikeia.

            ABR FORNANDER. Lunakanawai Kaapuni Apaua 2

            Lahaina, Dec. 12, 1877.                                                                                                                      837 3ts @39

 

AHA Hookolokolo Kaapuni Apana 3, Waimea, SS:  kau o Novemaba, A D 1877. KINIAKUA k mea hoopil oki mare kue ia PUNIWAI w mea hoopii@a.

            Ma ka hoopii o@i mare maluna, ua kauohaia ua kaa ka pono ma ka aoao o Kiniakua k, no ke kumu he moekolohe o ua Puniwai w la, e hookoia mahope o na malama eono mai ka la i hoopukaia ai keia olelo hooholo, ke hanaia e like me na olelo malok@ nei, ke ole mae i ikeia na kumu kupono e hooi@la ai.  A @a kauohaia ka mea hoopii e hoolaha i ke @@pe i hooiaio@a o keia olelo kanoha ma na nupepa aupuni Gazette a me ke Kuokoa o ka hoolaha mua ana iloko o ka malama hookahi mai ka la aku e hoopukaia ai keia kauoha i mea e hiki ai i na mea a pau i pili ke hoike mai iloko o na malama eono, ina he kumu ko lakou i hooko la ai ia olelo hooholo, a lilo i mea oie.  Na ka Aha.

F SPENCER.  Kakauolelo 2 Apana 3.

            Waimea.  Nov 8, 1877.

            Ke hooia aku au, o na olelo maluna ae, o@a no ke kope o@a@@ no ka hihia maluna ae e waiho nei ma ke keena o ke kaukauolelo o ka Aha Kaapuni Apana 3.  F SPENCER,

                        815 6t@ 849                                                                                                                                       Kakauolelo 2

 

AHA Hookolokolo Kaapuni Apana 3, Waimea, SS:  kau o Novemaba, A D 1877.  EMILY BURKE mea hoopii oki @iare kue ia HENRY BURKE mea hoopi ia

            Ma ka hoopii oki mare maluna, na kauohaia na kaa ka pono ma ka aoao o Emily Burke, no ke kumu he malama ole a me ka moekolohe o ua Henry Burke la.  e hookoia mahope iho o ka pau ana o na malama eono mai ka la aku o ka hanaia ana o keia hooholo, ke hana e like me na olelo malokuo nei, ke ole nae e ikeia ke kumu e ae olela ai @a noi.  A ua kauoha hou ia ka mea hoopii e hoolaha i ke kope i hooiaio ia o keia olelo hooholo ma na nupepa. aup@ni Gazette a me ke Kuokoa i eono @ebedoma, o ka hoopuka mua aua moloko o hookahi malama, mai ka la aku i hoopuka ia ai keia kanoha.  i mea e hiki ai i na mea a pau @ pui ke hoike maloko o na malama eone, ina he kumu ko lakou e hoohoio oleia ai ia olelo hooh@lo, a @@o i n@@@ @@@.  Na ka Aha. F SPENCER Kakauolelo 2 Apana 3

            Waimea.  Nov. 8, 1877.

            Ke hooia aku nei au, o ke kope oiaio keia maluna ae, no ka hihia e waiho nei ma ka buke o ke Kakauolelo o ka Aha Kaapuni Apana 3.                                                                                                                                                                   F SPENCER

                        835 @ts 840                                                                                                                                                    Kakauolelo 2

 

AHA Hookolokolo Kaapuni, Apana 4, Waimea, SS: kau o Novemaba, A D 1877.  BARENBA mea hoopii oki mare kue ia MERE BARENABA mea hoopi@ia.

            Ma ka hoopii oki mare maluua, ua kauohaia na kaa ka pono o ka hookaawale ana i ka Matarimonio o ka mare ma ka aoao o Bare@aoa, no ke kumu haalele loa o Mere Barenaha.  Nolaila, e hookoia ka pono no ka mea hoopii, mahope o ka hala ana o na malama eono mai keia la aku o ka hooholoia ana. ke kulike me na mea a pau i aeia.  koe wale no na kumu e ae e hoike kue mai ana.  Ua kauohaia ka mea hoopii e hoolaha i kope oiaio o keia kauoha iloko o na nupepa Gazette a me ke Kuokoa no eono hebedoma, o ka hoolaha mua ana iloko o hookahi malama mai keia la aku, a o ka poe a pau i pili iloko o eono malama lakou e hele mai ai e hoike ina paha he kumu e hooholo loaia ai keia @anoh@.  Na ka Aha.

F SPENCER.  Kak@uolelo 2 Apana 3

            Ikea:  Waimea, Hawaii, Nov. 8, 1877.  Ke hooia aku nei au, o ke kope maluna ae, oia no ke kope oiaio o ka hihia mamua ae nei.

F SPENCER.

                        836 6ts 841                                                                                                                                                     Kakauolelo 2.

 

AHA hookolokolo Kaapuni Apana 3, Waimea, SS:  Kau o Novemaba, A D 1877.  Kanekapolei (w) mea hoopii oki mare kue ia Kahue (k) mea hoop@@ia,

            Ma ka hoopii oki mare maluna, ua kauohaia ua kaa ka pono o ka hookauawale ana i ka Matarimonio, o ka mare ma ka aoao o Kanekapolei w. no ke kumu he haalele loa o Kahue k. Nolaila, e hookoia ka pono no ka mea hoopii, mahope o ka hala ana o na malama eono mai keia ia aku o ka hooholoia an@, ke kulike me na mea a pau i aeta, koe wale no na kumu e ae e hoike kue mai ana.

            Ua kauohaia ka mea hoopii e hoolaha i kope oiaio o keia kauoha iloko o na nupepa Gazette a me ke Kuokoa no eono he@e@doma o ka hoolaha mua ana iloko o hookahi malama mai keia la aku, a o ka poe a pau i pi@@.  @oko o eono malama lakou e hele mai ai e hoike ina paha he kumu e hooholo loaia ai  keia kauoha.  Na ka Aha.  F SPENCER.

Kakauolelo 2 Apana @

            Ikea: Waimea, Hawali, Nov. 8, 1877, Ke hooia aku nei au, o ke kope maluna ae, oia no ke kope oiaio o ka hi@la mamua ae nei.   F SPENCER

                        833 @ts 840                                                                                                                                                    Kakauolelo 2

 

AHA Hookolokolo Kaapuni Apana 3, Waimea, SS:  kau o Novemaba, A D 1877.  J SIEMSEN mea hoopii oki mare kue ia MARTHA SIEMSEN mea hoopi@a.

            Ma ka hopii oki mare maluna, na kauohala na kaa ka pono ma ka aoao o J Siemsen, no ke kumu he moekolohe @a Martha Siemsen la, a hooko@a mahope o ka puu ana o na malama eono mai keia la aku.  koe wale no i@a he mau kumu e ae kekahi e puka mai ana no ke kue.  Ua kanoha la ka mea hoopii e hoolaha i ke kope o keia kauoha maloko o na nupepa Hawaiian Gazette a me ke Kuokoa, no eono hebedoma, o ka hoopuka mua ana maloko no ia o hookahi malama mai keia ia aku, a o ka poe a pu i p@@@, ina he mau kumu kue ko lakou, e hoike mai lioko o @@ wa, i kumu e ae ole ia ai,  Na ka Aha.                                    F SPENCER,

Kakauolelo 2 Apana 2,

Kakauia ma Waimea, Nov 7, 1877.

            Ke hoike aku nei au, o na olelo maluna ae oia no ke kope oiaio o ka hihia maluna ae a e waiho nei ma ke keena o ke Kakauolelo o ka A@@@ Hookolokolo Kaapuni Apana 3

F SPENCER, 

            @@@ @@                                                                                                                                                                Kakauolelo 2

 

NO KA MEA, ua hookohuia mai ka mea nona ka moa malalo nei e ka Mea hanohano Abr. Fornander, Lunakanawai Kaapu@i Apana: o ko Hawaii Pae Aina, i Lunahoopoepo@@@ no ka waiwai o Kaiwi k o Olowalu.  Maui i make.  Nolaila, o ka poe a pau i ale i ka mea i make, e hookaa koke mai a me ka poe ana i ale aku ai e hoike koke mai me na kolua olalo, iloko o na malama eono mai keia la aku.  o hooleia.  A ina he waiwai ma ka lima o kekahi mea.  e hoihoi koke mai ma kuu lima.  E loaa no au nu O@@walu. JOS B. KAAOAO.

Lunahooponopono Waiwai o Kaiwi.

            Oiowalu. Dek. 11, 1877.                                                                                                                                 @@@ @@@

 

EIA iloko o ka Pa Aupuni i Hee@a Koolaupoko ne kekahi @io i laweia mai.  L@o k hulupala @ekea @ w keokeo, kuapuka @ kapuaihao o mua.  i kun@a i ka hau ak K hem R. E kuai kudala la'ua ka hiki aku i ka la @ o Ianuari, hora 1@ awakea.        P KAHUHU.

            Luna Pa Aupuni o Heeia.  Koolaupoko.

 

OLELO HOOLAU.

 

AHA HOOKOLOKOLO kiekie o ko Hawaii @@@@@@ ma a e @@@@@, @@@ o ka Hon. @@ @@@@@ @@@ @ a e mak@@@@@@@ J. Keko@@@@@@ o K@@@@@ i @@@@. He @@@ @@@@@ ka @@@ @@@@@ e @@@ ka waiwai.

            Ma @@ @@@@@@@@ wa @@@@@@ @@@@ G. W@@@@@, @@ @@@@@@@@@@@@@ o ka @@@@ @@@@@ @@@@@@@@ o @@ @@@ @@@ @@@ @@@ @@@ @@@. @ @@@ @@@@@@@ @@@@@@@ @@@@ @@@ @@@ @ @ @ @@@@ @@@@ @@@@ @@@@@ @@@@@.

            N@@@@@ kano@@@ o ka F@@@@@@ ka @@ @@ o Ianuari A. D. @@@@@ i ka @@@ @@@ keia ana.  ma Hon@@@@@ @@@ ka manawa a me @@@@ @@@@@@ @@ ka @@@@@@@ @@@@@ o ka @@@@ @@@@@ @@@@ ka waiwai.  @ @@@ @@@@@@@@ @@@@@@ i ke@@@ k@@@@@a ma ka @@@@@ K@@@@@@@ he nupepa ma Ho@@@@@@ @@@@@@ @@@@@ @@@ @@ o ka manawa @ hoo@@@@ ai.

            ka@@@@ ma Honolulu k@ Hawaii P. A. Dec. @@, 1877.

LAWRENCE McCULLY.

            Ikea:                                                                                                                                                  Lunakanawai o ka Aha Kiekie

                        A. Rosa. Hope Kaka@@@@@,                                                                                                                         @@@

 

AHA Hookolokolo kiekie o ko Hawaii Pae Ai@a. ma ka @@@@@@pono waiwai ma ka waiwai o H. MA @@@ @ Ka@ ai Oahu, i make ka@oha ole Imua o @@ Lunakanawai L. M@@lly, Olelo kanoha e hooiaha aku @@ ke @@@ @@@ mai e koho i Luna@@@@ponopono waiwai.

            Ma ka he@@elu a me ka waiho ana mai o ka pa@@paela @oi a Nale@@nio @@ ka wahi@@@ @@@@ @ @ Ma@@@@ e @@@@ mai ana @ H. Mah@li n@ Ka@@@, Oahu ua make @@@@@ oie ma kahiki.  Oahu m@ ka la 29 o Novemaba M. H. 1877 a e noi ana @ haawi @@ ka palapala he o@@hu waiwai ia Nale:  @@@@ w Kahumalama no na Keiki. ia W. R. Kakeia

            Ua kauoha ka @ ka Poakolu ka la 3 o Ianuari ma ka hora @@@ kakahiaka M. H. 1878, oia ka manawa i koho ia no ka hooiohe ana i au noi la.  imua o ua Lunakanawai ia, ma ke keena hookolokolo o keia Aha.  ma Honolulu, a ma ia manawa a @@@ la wahi no e @@@ mai ai na mea a pau i @@@@ e hoike @@ i ke kumu, ina A o ke@a olelo Kauoha e hoolaha ia ma ka olelo Hawaii i ekolu pule ma ka nupepa Kuokoa he nupepa ma Honolulu.

Kakau la ma Honolulu ko Hawaii P A, Dec M. H. 1877.

LAWRENCE McCully.

W. K. Kakela.             Lunakanawai o ka Ahu Kiekie

            Ikea:                Loio no Nal@@nio.

                        A. Rosa Hope Kakauolelo.

 

MA ke Keena o ka Lunakanawai kaapuni Apana Elua ko Hawaii Paeaina.  Ma ka waiwai o MAKAENAENA w@@ Waikapo.  Maui i @ake.

            Ua heluhelu a na waiho ka palapala noi a Kukahiko, ma o kona Loio L Aholo, e@anoi ana e hoopauopon@la ka waiwai o Makaenaena w no Wakapu, Maui, H P A i make, a e hoo@oinia ka waiwai i na ihoo@@ina.  Nolaila.  ke kanoha ia'ku nei @a Kanaka a pau ke pi@@ o ka Po@ @@@, o a ka la @@ o Ianuari, 1878, ma ka hora 10, A M. @@ ka Hale hookolokolo ma Lahaian oia ka la a me kahi i koh@@a no ka hoolohe ana i au hoi @@@ @@@ me na mea ku@ ke hoikeia

ABR FORNANDER, Lunakanawai Kaapuni Apana 2

            Lahaina, Dec. 12 1877.                                                                                                                       @@@ 3ts 839

 

MA ke Keena o ka Lunakanawai kaapuni Apana Elua ko Hawaii Paeaina.  Ma ka waiwai o PAEHEWA k no Pelekunu, Molokai, i make.

            Ua heluheluia a ua waiho@a ka palapala noi a Pulihi k, e noi ana e hoonoh@ia kekahi poe Komisina nana e @ahele i ka waiwai paa o Paehewa k no Pelekunu.  Molokai.  H P A i make, mawaena o kona poe hoo@@ina.  Nolaila, ke kauoha ia'ku nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poaoao, oia ka la 19 o Ianuari, 1878, ma ka hora @@ o kakahiaka. ma ka Halehookolokolo ma Pukou, Molokai, ola ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe naa i ua noi @a a me na mea kae k@ hoikela.                                        ARR FORNANDER.

            Lunakanawai Kaapuni Apana 2

            Lahaina, Dec. 12, 1877.                                                                                                                                  837 @@@ @@@

 

AHA Hookolokolo Kaapuni Apana 3, Waimea, SS:  Kano Novemaba, A D 1877.  EMMA OLIVER w. mea hoopii oki mare kue ia RICHARD OLIVER k mea hoop@ia.

            Ma ka hoopii oku mare maluna ua kanohala na kaa ka pono ma ka aoao o Emma Oliver, no ke kumu he moekolohe a me ka malama ole o ua Richard Oliver la, e hookeia mahope iho o ka pau ana o na malama eono mai keia la aku o ka hanaia ana o keia olelo hooholo e like me na olelo maloko nei, ke ole mae e ike ia ke kumu e ae olela ai @a noi.  A ua kanoha houia ka mea hoapii, e hoolaha i ke kope i hooiaioia o keia olelo kanoha ma na nupepa aupani Gazette a me ke Kuokoa i e @@@ hebedoma, o ka hoopaka mua ana maloko o hookahi malama mai ka la aku i hoopuka ia ai keia olelo kau@ha, i mea e hiki ai i nu mea a pau i pili ke hoike maloko o na malama eono, ina he kumu ko lakou e hooko olela ai ia olelo hooholo a liio i mea ole.  Na ka Aha.

F SPENCER. Kakanolelo 2 Apana 3

            Waimea, Nov 8, 1877.

            Ke hooia'ku nei au, o na olelo maluna'e, oia no ke kope olaio n@ ka hihia maluna e waiho nei ma ka @uke o Kakauolelo o ka Aha Kaapuni Apana 3.                                                                                                                                            F SPENCER.

                        835 @@@ @40                                                                                                                                             Kakanolelo 2

 

E IKE aua@ei na kanaka a pau loa, owau o Mrs. Kaluahine, ka moopuna ponoi a Opunui i make, nolaila, ke hookapu loa aku nei au i kuu mau apana aina e waiho la ma Mokuhau a me Kehupio, Wailuku Maui, aole kekahi kanaka, haole, a pake paha e lawelawe ana iluna o au mau apana a@@ la.  A e lilo keia i kunawai paa no ka aina.  O ka mea k@e i keia, e hana no au o like me ka mana nui o ke kanawai.  A no ka oia@o o keia.  Ke hoonoho aku nei au ia K Kaluaiawa i Luna malama waiwai no'u.

MRS. KALUAHINE.

            Wailuku, Maui, Dec. 7, 1877.                                                                                                                                     836 1m

 

E IKE na ano kanaka a pau ma keia olelo hoolaha, owau o ka mea nona ka Inoa malalo ke hooka@u@k@ nei au i ke kai lawa@a o Makea, mai ka aoao mauka o Kukona loko a hiki i Pohakuokane i Pip@@oa.  aole upena hookahi o kela a me keia a@o e hele ke ole au e ae e like me ka mana i loaa mai ia'u mai ko'u hau mai, oia o Maraea Apai, aole hoi he mea hookahi e hele ma ke kuapa, aole hoi ma kekahi lihi o Weloka, a pela no hoi ma ke kai o Palea, e like me ka mana i loaa ia'u mai ia Ami pake mai.  Mai hookuli o hiki imua o ke kanawai.

LAAMAIKAUIKI. Luna o  keia mau alua              

            Manana, Ewa, Oahu, Dec. 6, 1877.                                                                                                                            836 1m

 

Ua hookapu loa ia ke kula o kuu aina o Waiau, Ewa. Oahu, ua kapu loa ka hele wale ana o na holoholona o kela a me keia ano ma ke kula oia aina.  A ua kapu pu no hoi ka hele wale ana o na kauaka me ke kuleana ole maluna oia aina, a o ka mea hookuli i keia.  e hana no au e like me ke kanawai o ka aina, e hoomakaia ke kapu oia aina mai ka la e puka ai ma ka nupepa Kuokoa.                       AKI (pake.)

            Waiau, Ewa, Oahu, Nov. 15, 1877.                                                                                                                            833 2ms

 

HE OLELO PANE.

 

            Ua ikeia ma ka Nupepa Kuokoa, ka hoolaha a Lahela (w) o Hanolulu, e hookapu a e papa loa ana i ka aina o Lonokio e waiho @a ma Waimanalo Koolaupoko, Oahu, Ke hoike aku nei au iaia, a i ka poe a pau e nana mai ana, aohe pu@o@ei o kana hooiaha no ka mea, aole @na kuleana maluna o ua aina ia, a aole oia he p@@kana no Kawaihalau I., i make aku nei.  A owau, o ke kaikamahine ponoi a ke kaikuahine o Kawaihalau I, ka mea kuleana wale no, a o ka ona oiaio hio ia o ua al@a nei i keia wa.  Nolaila, o na hoolaha a pau a Lahela (w), ua lilo ia i mea ole.

APIKALA (w),

            Waimanalo, Dek. 12, 1877.                                                                                                                                        837 3t@

 

E IKE ananei na kanaka a apu, owau o Mere Roses. ke hookapu loa aku nei au i kuu mau aina ina Ka@@i waena, Honolulu, Oahu, oia ka aina kalo Kamakalaukalo, a me ka Pa aina e ku ia ka Hale, a me kuu mau Loi Elua, e waiho 'la mawaenakonu o ka aina o Koana Pake ma Ka@@hi waena.  Ua kapu loa ka hele ana o na holoholo@a maluna oia mau aina.  Lio, Bipi, Hok@ Miula, e uku ia 30 ke@eta no ke poo hookahi; Puan Ka@, Moa, Kaka, 25 keneta no ke poe hookahi, in a e hoopoino i n@ mea kanu, e uku ia e like me ka nui o ka poino.  @a kapu loa hoi ua kanaka aole e hele a wehe wale i ka puka pa, a hoohamama, o ka mea kue i keia leo kauoha, e uku ia i Hookahi Dala.  E lilo keia i kanawai mai kona la e puka ai ma ka Nupepa.  Ke hookohu aku nei au ia Pueo k i Luna nana e hopu na mea a pau maluna o kuu mau aina, ka lohe ke ola.                                                                                                                   MEHE ROSES.

            Honolulu, Dek. 11, 1877.                                                                                                                               837 3ts

 

NO KA MEA, ua hookohu ia mai ka mea nona ka malalo nei, e ka Mea Hanohano, Abr. Fornander, Lunakanawai Kaapuni Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina, I Lunahooponopono no ka Waiwai o KULE k. o Kanaula, Lahaina, Maui make.  Nolaila, o ka poe a pau i Ale i ka mea i make, e hookaa koke mai, a me ka poe ana i a@e aku ai, e hoike koke mai me na @ila kupono i hooiaio ia, iloko o na malama eono, mai keia ia aku, o hoole la.  A in a he mau waiwai kekahi ma ka lima o kekahi mea, e @oi@@@ koke mai.  E loaa no au ma ka Hale Aupuni ma Lahaina.                                                                                                                           JOHN RICHARDSON.

Lunahooponopono Waiwai o Kule.

            Lahaina, Dek. 10, 1877,                                                                                                                                  837 4ts.

 

Kuai a ka Ilamuku.

Mamuli @ oa mana o ka Olelo Hooholo i hoopukaia e ka Aha Kiekie no ka Hookahi Haneri a me kanalimakumamalima Dala a me E@@@@@@ane@@ no ka pono o Aliio k@e ia Haawinaaupo.  mea pa@e, ua lawe mai au a e kuaiia aku ana ma ke akea i ka la 10 o Ianuari, A D 1878, i ka hora 12 awakea, maluna iho o ka pa e wai @o nei ma alanui Moiwahine, I na pono, na pomaikai a me ke kuleana o na Haawinaaupo @a iloko o ka Halelaau, aka, Ina e hookaa mua ia mai na koina, na lilo a me ke koina o ka Aha mam@@ ae, alaila, e ko@no.                                                                                                                                                     W O PARKE.

            Honolulu, Dec. 7, 1877.                      @@@ @@@                                                                                     @amuku,

 

OWAU o Mrs. Kauuku ka wahine mare a Kauikahi k oiai na kuai kuu kane i kekahi hapa o ka aina o @aua e waiho ia ma Kehupio, Wailuku, Maui, mamu@@ o ke kuaia Io@@@ k me ke kau ole o ko'u lima, ola hoi ke kuleana aina ma ka Palapala @@@ Nui Helu @@@@ A no ka oiaio o keia, ke houkapu loa aku nei au, ao@e kekahi p@@ e iawe wale i na mea @una o na @@ua ia.  O ka mea kue i keia, e ho@pa no au e like me ke kanawai, a no ko'u ike au loaa mai @a'u ke @@@@ Nui, a nolaila, he pono au ke @@we mai i au wahi @a i kua@@@ ai me kuu ike ole.

MRS. KAUUKU.

            Wailuku, Maui, Dec. 7, 1877.                                                                                                                                     83@ 1m

 

KE HOIKEIA aku nei ka iohe i @@like ai me ka mana kuai i hook@mo@@ iloko o ka mo@aki @@nala i ka la 13 o Iune, 1@@@@ mawaena o O. W. e@@o o Honolulu mok@@@ @@@, a me James @. Dow@@@@ o la wahi no, a ua kope maka Buke @@ o ke keena kakau kope a ma na aoao @@@ a me @@@; a no ka @@@@@ ana o na olelo oloko o na @@@@@ la, nolaila, mahope o ka pa@ ana o ka manawa @@@ ia e ke kanawai, e @@@@ aku no ma ke kukaia akea ka aina i hooko@ola ma ua moraki ia.

            O ka @@@@@ i mor@@@@ ai, ala i K@ai, Holuaioa, Kona Akau, Hawaii, a au hoike pi@@ia na p@lena ma ka @@@paia @@@ Nui Helu @@@@, nona ka @@@ @@ 131 @@ @@@ @@@

            H@@@@ i keaa ia 21 o Dekemaba A. D. 1877

JAMES I. DOWSE@T.

            @@@@@ Brown, L@lo.                                                                                                                             @@@ @@ @@@

 

F. CRAWFORD MACDOWELL,

LOIO A ME KOKUA.

 

KEENA Ha@@-K@@ o ma Al@@@ @@pa a me Moi, ma Ewa iho o ka Hale@@@@ E O Ha@@ ma.

@@@ @@@

 

HALEKUAI MEA ANIANI!

 

UA WEHE @@@@ ka @@a @ona ka @@@@ ma@a@, @@ Ha@@@@@ @@@ ma ka @@@ ma ka @ o ka Hale @@@@@@ ma k@ @@@@ @@@@@, make @@@@@ ka @@@@@ o @@@@@ @ @@@@ @@@@ @@@ na @@@ @@@ a @@ ia @@@ @@@@@ @@ @@@ wai.  ma @@@@@@@@ ma @@@@ @@@@@ a @@ @@ @@@ @@@@@@ @ @@ @ o @@@@ @@@@ a me @@@ @@@

            E @@@@ @@ @@@@@ na @pu@@@@, ua Pa@@@@ a me @@ @@o @@ e @@ he @@@ wa@@ @@@ na ano waiwai e @@@ i hiki @@@ @@ @@@@ p@p@. e hele mai no oukou e nana i ke po@@. a e @@@ @@@ @@ me @@ ma@pono @@@.

            @@@@@@                                                                                                                                      @@M WO@@HON@.

 

E. STREHZ,

(AIL@ENE.)

 

MALAILA E LOAA AI NA ANO LAAU A pau; a me na @ai hoomaemae o kela a me keia ano.  E hamama mau ana @a ipu@a ma au po Poa@no a pau.  Ma ke kihi o alanui Pap@@ me Hotele, ma Monikah@ae.                                                                    @ @y

 

CECIL BROWN,

 

Loio a he Kokua ma ke Kauawa i

A HE AGENA NO KA HOOIAIO ANA I NA Paiapala no ka mokupuni o Oahu.

Helu @ Ala@ui Kaahom@nu Honolulu, H.P.@

@@@ @y @@i

 

E. T. Halolani.

Lolo!

EIA HE $20,000 E MAKEMAKE ANA E hoaie aku ma ka ukupanee haa@na loa mai ka @200 aku a pii ae ma ka moraki ana i na aina, Ua hoomakaukau e no oia i na palapala aelike.  hoolimalima.  moraki a me na hooilina, a he hiki iaia ke hoomaikai i na aina loaa ole na Palapala @@la Nui.

            Hale Oihana, aie ma ka "Real Estate Exchange" Helu 31, Alanui Papu, Honolulu, @nalaila oia e loaa ai i na kanaka a pau, ina he @au ai ka kuai a hoolimalima ko lakou, a e hoopaaia me au uku ole.                                                                           827 @@ 839

 

Richard F. Bickerton!

[PEKETONA]

LOIO a he KOKUA ma ke Kanawai!

 

E HELE ANA OIA IMUA O NA AHAHOOkolokolo a paa o keia Aupuni ma na ano hihia a pau, ina paha ma Oahu nei, a ma @a Mokupuni e ae.

            Ua makaukau mau oia i ka hana ana i na Palapala pili kanawai o kela a me keia ano.

            Ua hiki no hoi iaia ke hoa@e dala aku ma ka moraki ana I na al@a, ma ka ukupanee haahaa loa.

            E hanaia na hana me ka hikiwawe a ma ka uku haahaa.

            Keena Hana. Helu 23 Alanui Kalepa, elua puka ma o aku o ka hale kauka o Kauka Minuteole.                              @@@ @@

 

Kuai a ka Hamuku.

 

AHA HOOKOLOKOLO KIEKIE MA KE KAULIKE.-- A J Cartwright, kahu malama waiwai o H F FOOR, I make, me@ hoopa k@e @ W P@@@a@a Wood, a me Mere kana wahine, a me F W Hutchinson, na mea palu.

            Ma@@@ o ka mana o ka olelo nooh@@@ i hoopuka@ia e ka Ahakiekie ma ke kaulike o ko Hawaii Pae Alua.  @e ka pono o ka aoao hoopii i na dala he @@@@, e kuai aku no au ma ke akea

 

I KA LA 17 O IANUARI, A D 1877

 

Ma ka hora 12 awakea,

 

Maluna o ka aina, i na pono, na pomaikai a me ke kuloana o ka aoao pale @@oko o kela mau alua i hookomo@@ma ka moraki, a i kuhikuh@a na palena malalo iho,

 

OIA KELA APANA AINA

 

e waiho nei ma Kamakela, Honolulu, mokupuni o Oahu, a i h@ikela na pa@ena malalo iho:

 

He Pahale. - E hoomaka ana ma ke kihi hem. makai o keia, a e h@lo ana ak 41 kon@. 89 pauku, e pili ana i ko Poo, alaila, ak. 42 hik. @@ pauku ma ko John Stevenson.  alaila he 41 hik. 93 pauku, ma ko Haupu, alaila, he 45 ko@. 50 pauku, ma ke aianui a hiki lokahi i hoomaka al.  Maloko o ia apana, 45--1000 eka. a oia ka aina nona ka Palapala Sila Nui Helu 1229, a kuleana Helu 8347 I hoopuka ia no Peke Kaauwaeaina.

 

            I kela apana aina e waiho @a ma Kamakela, a i hoikela na palena malalo iho;

 

            Apana 3, Pahale. - E hoomaka ana ma ka pahu kihi he@. o ke kuleana o Auihi, e pili ana me ka @ihi ak. o ke ala ololi a hiki i ke kihi hik.  mauka o kahi pa o Kaiwi, alaila, ak. 41 ko@, 93 pauku, e pili ana me ko Kaiwi a hiki i ko J Montgomery, a laila, ak. 40 @@@ hik. @@ pauku, e pi@@@ ana me ko J Montgomery a hiki i ko Auihi, alaila, hem. 41 30 hik. 100 pauku, e pili ana me ko Auihi a hiki i ka hoom@@ka ana.  Maloko o keia apana, 53 100 eka a oia ka aina nona ka Palapala Sila Nui Helu 1887, a Kuleana Helu 698 i hoopukaia no Heleia.

 

            A me keia mau aina eha e waiho la ma Mapuleh@, ma ka mokupuui o Molokai, a i hoikela na palena malalo @@o

 

            Apana 1. - E hoomaka ana ma ke hiki ak. o keia, ma ka loko o Kauai, a e holo ana hem. 47 14 kom. 1 70 1/2 kaui. ma kahawai, alaila, hem. 19 hik @@@ kaui maka loko ma Pah@o alaila, ak. 24 hik 2.8@@ kaui, ma kahakai, alaila, nk. 55 kom. 2. @@ kaui, a ak, 40 kou@@ 2.57 kaui, ma ka loko no Kauai, alaila, ak. 26 k@@@ 273 kaui. ma ko aupuni aina a hiki i kahi @ hoomaka ai @ 91.100 eka.

 

            Apana 2. - E hoomaka ma ke kihi hem. makai o keia, e p@@ ana me ko Ma@@a a me ko Manoha, a e holu ma ko Mauna, ak. 3@ 1/2 kom 62 pauku, ak. 6@@ hik. @@@ kaui. ak. 22 1/2 blk. @@@ kaui. ak 2@ hik. 2 ka@l. hem. 7@ kom. @.17 kaui. hem 35 li@k. 1.83 kaui. hem. 2.50 hik. 3.30 kaui. a hem. 18 1/4 hik. i kaui., alaila, hem 64 kom. @ @@ kaui. ma ko Manoha a hiki i ka@@ i hoomaka ai 237.100 eka.

 

            Apana 3. - E hoomaka ma ke kihi kom. hem. o keia, e pili ana me ko @punui a me ko Kauai, a e holo ana ak. 3 hik. 33 1/2 pauku, a ak. 43 1/4 hik. 29 1/2 pauku ma ko Kauai, alaila. hem. @ hik. 62 1/2 pauku, a hem. 3 kom. 4@ 1/2 pauku, ma ko Kaki, alaila, hem. 86 kom. @0 pauku ma ko Opunui a hiki i kahi i hoomaka ai, 46 anana.

 

            Apana 4. - E hoomaka ma ke hiki kom. ak. @ keia e pili a@a i ku Opunui a me Kainapau, a e holo hem. 18 hik. 32 pauku, ma ko Kainapau, alaila, ak. 65 hik. 22 1/2 pauku. ma ko Kawaiku, alaila, ak. 87 1/2 hik. 41 pauku, ma ko Kal@apau, alaila hem. 77 1/4 hik. 28 1/2 pauku ma ko Kauai, alaila, hem. 11 1/4 hik. 17 1/2 pauku, a hem. 11 1/2 kom. 40 pauku ma ko Kahi, alaila hem. 61 1/4 kom. @@ pauku ma ko Kal@apau, alaila, ak. 79 1/2 kom. @@ pauku, a ak. @7 kom. @3 1/2 pauku, a ak. 19 1/2 kom. @4 1/2 pauku, a @@ @7 hik. 26 pauku, ma ko Pihipalani, alaila, ak. 72 1/4 hik. 20 1/2 pauku ma ko Opunui, a hiki i kahi i hoomaka ai.  120 1/2 anana.  Maloko o ia mau apana, he 4 4--100 eka, a oia k@@pana aina i kuhikuhila maloko o ka Palapala @@@aNui Helu @40, a kuleana Helu 240 i hoopukaia no Halemaka.  Aia wale no ke koe, a uku mua ia ke koina, ukupanee, ke koina o ka Aha a me ka uku komisina.

W C PARKE, @ao@@k@

            O na apana aina ma Honolulu ke kuai mua ia ana, a ina aole e lawa ke koina, alaila, e kua@a na alua ma Molo kai.  O @a kanaka a pau e makemake ana e maopopo na aha, e weheweheha aku no lakou ke kipa mai ma ke keena o ka @@amuku.

            Honolulu, Dec. 17, 1877.                                                                                                                                82@ 4@@ 841

 

HE PAPA KUHIKUHI MANAWA HOLO

O KA

Mokuahi Hawaii

 

LIKE LIKE !

 

KAPENA SHEPHERD.

Poakahi Dec 31, 5 p m…………………………………………………………………………………………Hilo

Puaina, Ian @, 5 p m………………………………………………………………………………………Kaalualu

Pualua, Ian 13, 5 p m………………………………………………………………………………………Kawaihae

Pualima, Ian 18, 5 p m……………………………………………………………………………………..Nawiliwili

Pualua, Ian 22, 5 p m…………………………………………………………………………………………..Hilo

Pualua, Ian 29, 5 p m……………………………………………………………………………………….Kaalualu

Pualua, Feb 3, 5 p m……………………………………………………………………………………………Hilo

Pualua, Feb 12. 5 p m………………………………………………………………………………………Kaalualu

Pualua, Feb 19. 5 p m……………………………………………………………………………………….Kawaihae

Pualima, Feb 22, 5 p m………………………………………………………………………………………Naw@w@

Pualua, Feb 2@, 5 p m…………………………………………………………………………………………Hilo

Pualua, Mar @, 5 p m……………………………………………………………………………………….Kaa@@alu

Pualua, Mar 12, 5 p m…………………………………………………………………………………………Hilo

Pualua, Mar 19, 5 p m……………………………………………………………………………………….Kaainalu

Pualua, Mar 26, 5 p m………………………………………………………………………………………Kawaihae

Pualima, Mar 29, 5 p m………………………………………………………………………………………Nawiliwili

 

            Aole aie ao ua uku ohua.

           

            @a ka hale Oihana e loaa'i ua palapala.

 

Aole keen o hope e lilo, aid wale no a aka mua mai ka uku moku.  Aole e @@ ka hewa no na paiki, @kana a puole paha, ke ole e kakania ka loaa ana mai.

            E hookaa@a ka uku ukana i ka wa e @@@@a aku ai.

SAMUEL G. WILDEE (Walla,)

Agena

 

            Keena ma ka Hale Kuai Papa o Wa@la ma, kihi o Alanui Papu a @@oe Moiwahine.

                                    8@@ 2ms