Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVI, Number 52, 29 December 1877 — Page 4

Page PDF (1.61 MB)

This text was transcribed by:  Rachel Gonzalez
This work is dedicated to:  Manawa kupono Scholarship

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

KA NUPEPA KUOKO ME KE AU OKOA I HUI IA

 

Our Festive Garland (Christmas)

 

Gospel Singer, p. 142

1

Ulana i lei rose,

La Karisemaka nei.

Lei rose no Sarona,

I lei rose maikai e,

La hoomanao no keia,

I ka Haku, i ke Lii.

Hooho, a hauoli,

Na makua, na pokii.

Cho.- Mele oli ko ka lani.

Mele oli kakou nei.

Lawe mai i na makana,

Na alana no ke Lii.

2

Ua hanauia oia

Ma ke ano haahaa e,

He ano keiki hune,

Ke Alii Mesia nae.

Ua hele mai ilalo

E hoola i ke ao,

E imi na hipa i lalau,

I na hipa i lalau.

Cho- Mehle oli, &c.

3

Hoonani e hoonani

I ke Lii Mesia e,

Me lakou ma Iudea,

Me na anela maikai.

Hauoli, e hauoli,

E hoonani i ke Lii,

Nona ka maluhia,

Me ke kuikahi e.

Cho.- Mele oli, &c.

            HAWAII.

 

HAAWINA KULA SABATI.

 

Hapaha mua o 1878

HELU 1. SABATI, IAN.6, 1878.

KUMUIIANA. Rehoboama ke lii mua o ka Iuda.

PAUKU BAIBALA. 2 Oih. Lii 12:1-12.

APAA ke aupuni o Rehoboama, a ikaika hoi ia, alaila haalele oia i ke kanawai o Iehova, a me ia pu ka Iseraela a pau

2 A i ka lima o ka makahiki o ke alii o Rehoboama, pii mai la o Sisaka, ke alii o Aigupita i Ierusalema, no ka mea, ua lawehala lakou ia Iehova,

3 Me na kaa kaua he umikumalua tausani, a me na hoohololio kanaono tausani, a me na kanaka i pau ole i ka heluia ka poe i hele pu me ia mai Aigupita mai; ka Luba a me ka Suka, a me ka Kusa.

4 Hoopio aku la oia i ke kulanakauhale i paa i ka pa ma Iuda, a hiki mai la i Iersalema.

5 Alaila hele mai o Semaia ke kaula io Rehoboama la, a i na'lii o Iuda i hoakoakoaia ma Ierusalema mai mua mai o Sisaka, i aku la ia lakou, Penei i ololo mai ai o Iehova ia oukou, Ua haalele oukou ia'u, no ia mea, ua haalele aku au ia oukou iloko o ka lima o Sisaka.

6 Hoohaahaa iho la na kaukaualii o ka Iseraela a me ka Moi ia lakou iho, i iho la, Ua pololei o Iehova.

7  A ike o Iehova, ua hoohaaliaa lakou a lakou iho, hiki mai la ka olelo a Iehova a Semaia i mai la, Ua hoohaahaa lakou a lakou iho; aole au e luku loa ia lakou, e haawi no au ia lakou i wahi maha iki, aole au e ninini i ko'u huhu maluna o Ierusalema ma ka lima o Sisaka.

8 Aka, e lilo lakou i poe kauwa nana, i ike lakou i ka hookauwa ana na'u, a me ka hookauwa ana na na aupuni o na aina.

9 Alaila pii mai la Sisaka ke alii o Aigupita i Iersalema, a hao iho la i ka waiwai o ka hale o Iehova, a me kea waiwai o ka hale o ke alli, hao iho la oia i na mea a pau; a lawe no hoi i na palekaua gula a Solomona i hana'i.

10 A hana ke alii o Rehoboama i mea e pani ai ko laila hakahaka, i na palekaua keleawe, a haawi ia mau me iloko o ka lima o na luna o ka poe kiai, ka poe i malama i na puka o ka hale o ke alii.

11 A i na wa a pau a keall i komo ai iloko o ka hale o Iehova komo no ka poe kiai, a lawe mai ia mau mea, a hoihoi aku no hoi ia mau mea iloko o ke keena o ka poe kiai.

12  A i kona hoohaahaa ana iaia iho, huli ae la ka huhu o Iehova mai on a aku la, aole i pepehi iaia a make: a ma ka aina o Iuda, ua maikai no na mea malaila.

            Pauku Gula. p 12, hoopaanaau

            Na mahele. 1 Ka hewa o ke alii, p!

            2 Ka hoopai ana no ka hewa, p2-4, 8, 9.

            3 Ka mihi ana o  na lii me na kauaka p 5,6.

            4 Ka hope o ka mini p 7,1.

            Mele. Mele hou. 7. Leo

1

Oli, a hosana no

No ka makahiki hou.

Eia ka Sabati e,

Ka Sabati mua nei.

A ma keia Sabati,

Ku a mele kamalii:

Ku no hoi a mele pu

Na makua a kumuao.

2

Ka Haawina mua nei

O ke Kula Sabati.

Ala, ala a nana,

Pau e pau ka molowa.

Huli pono, huli mau

I na pauku paanaau.

Mele no a hoomaikai

I ka Haku e ola'i.

            Pule hoomaikai no ka makahiki hou &c.

            Olelo hoakaka.  Ua kula kakou ma ka hapalua mua o ka mak. i hala no ke aupuni kipi o ka Iseraela mai ka mua a i ka pau ana.

            Ma ka hapalua mua o keia mak., hou, e kula ana kakou no ke aupuni o ka Iuda ke aupuni kipi ole, ke aupuni i hoomauia ma ka ohana o Davida, mai Reheboama ke lii mua o na ohana elua i kipi ole, a hiki i ke lii hope, a me ka pau ana oia aupuni.  E pai mau ia ana na Haawina ma na Nupepa Hawaii ke hoomauia laua a o kekahi o laua, a ke hoomauia  hoi ka ikaika o ka mea nana e kakau.

            Na Ninau a na Kumu

            Rehoboama, owai ia? I Na Lii 11:43 Ehia keikikane a Solomona? O keia keikiwale no kai kakania.  Kahaha! hokahi tausani wahine a Solomon, a hookahi wale no keikikane anei? Oluolu ole paha ke Akua i ka mare lehulehu.

            Ehia o Rehoboama mak., i ka wa i hoomaka'i i kona alii ana? I Na Lii 14:21.  Ehia makahiki o kona aliiana? Naua ma ia pauku no.  Hoomaka oia e alii ehia mak., mamua o ko Iesu puka ana mai?  Mahea i akoakoa ai ka Iseraela a pau e hoalii ia Rehoboama? I Na Lii 12:1  Mahea Sekem? Kaulana ia no ke aha?  Kin 37:12  Ios. 20:7, 24:1-32.  Lunk. 9:1, 6, 10, 49.

            Hoallii koke anei ka Iseraela ia Rehoboama? No ke aha ko lakou kali ana?  A i kona pane ana i ko lakou makemake, pane lakou pehea?  I Na Lii 12:3-16.  Ehia ohana i kipi?  Ehia ohana i koe no Rehobaama? Elua.  Inda, Beniamina, a huipu na kahuna me na Levi ka poe i kipakuia e Ierrboama me kekahi poe e II Na Oih. 11:13, 16.  Hai mai i elua kumu no keia kipi ana, a i hookahi kumu no ka hoomau ia'na o keia mau ohana elua ia Rehoboama.

            Aole anei i hoomakaukau Rehoboama i kona poe koa e kaua i hoihoi ia mai na ohana kipi?  Ua kaua anei?  No ke aha ke kaua ole? I Na Lii 12:21-24.  Maikai ea.  Heaha na hana mua a Rehoboama mahope iho?  2 Na Oih'Lii 11:5-12, 17.

            2 Na Oih'Lii 12:1  Ka hewa o Rehoboama, heaha ia hewa?  Nana I Na'Lii 14:22-24.  Hana oia e like me wai mamua?  A pela anei kekahi poe alii i keia wa me na kanaka pu?

            P 2-4, 8,9.  Ka hoopai ana  Hai mai i ko ke Akua hoopai ana.  1 I ka lima o ka mak., hele mai ke alii o Aigupita o Sisaka, me na kaakaua ehia?  Me na hoonololio ehia?  Me na kauaka ehia?  Me ko wai pu?  He mau wahi ia e pili ana i Aigupita.  2 Aha lakou i na kulanakauhale? p 4.  3 Lilo ko Iuda i poe aha na Sisaka? p8.  4 A hao Sisaka i ke aha? p9  5 Heaha hoi i hanaia i pauihakahaka no na mea gula? p10, 11.  O Sisaka, oia ke alii i hookipa ia Iereboama, iaia i mahuka aku ai mai a Solomona aku.  Oia hoi ke alii anan i pepehi ia Parao, ka makuakane o kekahi wahine a Solomona, wahi a ka moolelo.

            P 5,6.  Ka mihi ana o na alii me na kanaka.  No ke aha keia mihi ana?   p5  Owai ia kaula?  Ma ko lakou hoohaahaa ana ia lakou iho, heaha ka lakou olelo? p6.  He aha ka Iakoba paipai ana? Iak. 4:10.  Heaha ka Parao olelo like? Puk. 9:27.  Pehea hoi Ahaba?  I Na'Lii 21:28, 29.  Pehea hoi ko Nieuva poe i ka lohe ana i na olelo hooweliweli a Iona?  Iona 3:5-9.

            P7-12.  Ka hope o ka mini  Pehea mai o Iehova no keia mihi ana?  Heluhelu ia mau pauku.  Pehea ke Akua ia Parao no kona mihi?  Ia Ahaba no kona mihi?  I ko Nineva poe no ko lakou mihi?  A in a mihi oukou, pehea ke Akua ia oukou?  A mihi ole pehea?

            Mele.  Mele hou. S,Leo.

1

Haalele pinepine no

Kakou i ke Akua mau.

Aloha @ a hahau mai

A kali no ka mihi ae.

2

Pau kela makahiki e,

Aole mihi lakou nei

Eia ka makahiki hou,

E mini ea o make mau.

 

Na Ninau a ke Kahu.

 

            Na makua- No ek aupuni hea ko kakou kula ana ma ka hapalua mua o ka mak. i pau aku la?  No ke aupuni hea ke kula ana ma ka hapalua mua o keia makahiki hou?

            O wai ke alii mua o ke aupuni kipi?  Owai ke alii mua o ke aupuni kipi ole?  No ke aha aole i kipi na ohana a pau loa?  Heaha ko ke Akua hoohiki no ka ohana o Davida?  Aole e nele ana ia i ke aha a hiki mai o Silo ka Mesia?  Kin. 49:10.  No ka ohana hea mai ka Mesia?  A hiki mai  Oia, Oia ke aha a mau loa aku no?  Ehia keikikane a Solomona?  He hoailona ia no ke ana?  Nui anei na mea i maopopo ai ko ke Akua hoahewa ana i ka mare lehulehu?

            Na keiki- Owai ka makuahine o Rehoboama?  E huli i loaa.  No ka Amona ea, he makuahine hoomanakii paha ia.  He keiki pono anei kana?  Nui anei na na makua hoomanakii me na keiki hoomanakii?  Aloha anei oukou ia lakou, a pule no lakou, a haawi i na hapaumi, hapaha, i mea e hiki aku ai ka olelo a ke Akua io lakou la?  Owai ka makuakane o Rehoboama?  he makua naauao anei oia?  A ao pinepine anei oia i keia keiki?  Mahea kana mau olelo ao?  Sol. 1:!0  2:1-6  3:1-3, 21, 22. 4:!-6  5:1,2.  A pela aku.  Pili anei keia mau olelo ao ia oukou?  He mau makua maikai anei ko oukou a ao mau mai i na mea maikai?

            Loaa kekahi pono ia Rehoboama no ka maikai o kona kupunakane o Davida, eaha ia pono?  A pela anei oukou, e loaa ana kekahi pono no ka maikai o na kupuna?  Owai kekahi kupunawahine maikai, a maikai hoi hoi kona moopuna?  Huli ikaika i loaa.

            Ke kula a pau- Ua hele hewa o Rehoboama, heaha ka mea i mihi ai oia  ahai i ka pono?  Heaha ka hope o kona mihi ana?  Owai kekahi poe i hoopomaikaiia no ka mihi ana?  Heaha ke kauoha ma Iakoba 4:!0?  Ka Halela hea i pili i ka hoopilikia ana o Sisaka ia Ierusalema?  halelu 99:1, 2  No ke aha ka hana ino ana a Sisaka ia Ierusalema me ka luakini?  Owai ke alii i hookipaia e Sisaka? Owai ke alii i lukuia e Sisaka?

            Heaha ka Pauku Gula?

            Na manao pili.  1 Nui ka poe i haalele ia Iehova a hele i ka hoomanakii

            2.  Hoopai no ke Akua i mihi lakou

            3. Ina mihi, e pono ana, in a mihi ole e make ana. E pule no lakou

            Mele.  Mele hou, 7-6 Leo, Hosana Kamalii

Hoolilo e Iehova,

Ia makahiki hou

I makahiki huli

A lehulehu no.

E pau na kii akua,

Me ko lakou heiau.

E huli ko Iapana

A me ko Kina pu.

Cho.- Hauoli, e hauoli,

Ke huli mai nei no;

Hauoli ko ka Lani,

Me ko ke ao nei pu.

            Pule no na aian e, i huli nui ma keia makahiki.

            Haawina no Ian.13, 2 Na Oih.Lii 14:!-11

 

Ka puana a ka moe.

 

            Ma ka hoike a ke Komite o ka Ahahui Euanelio  o Hawaii Komohana e pili ana ia T. Puuahau, i poha ae nei ke au pii ka lena ma ka "Lehui Hawaii" Helu 49, aoao mua, na ike ia ka halawaai ana o ke sila a ke Komite o ka ekalesia o Pukaana me ka paea a ke Komite o ka Ahahui pahu ka pauda, a holo ka hohono i na mokupuni.

            Nolaila, ua kono ia ka maka sila e pahola aku i mua o na kini haihai olelo o ke "Kuokoa" (ka opu akea, e pau pono ai na a noi a ka "Lunamanao") i na hoakaka piha ana, o ua mau manao ahuna nei a ka Ahahui me ka hapala pu mai o ke kea na ka ele ka ai, a kiola haalele i ke hoa kanaka e kapae ma kulakula, ma kaika o ka poe hewa, ai loko o ka lua ahi o Kehena ilaila, e uwe ai a e uwi ai ka niho.

            Eia na ao nui o  ua hoike ano alopeka nei a ka ekalesia a me ka Ahahui.

            "Ua haalele o T. Puuohau i ka ekalesia me ka hoike ole i na kumu o ka haalele ana, &e."

            "Eia ka puana a ka moe," Ma mua o ka haalele ana o T. Puuohau ia Hookeua, ua hoike aku no oia i ke Komite o ka Ahahui, a me ke Komite o ka ekalesia nana i hana i ka palapala kahea, a me kakhi lala o ka ahaluna o Pukaana [na na i kii mai ia T. Puuohau i Honolulu nei.] i kona manao e waiho i ka hana ma kela kihapai a me na kumu o kona waiho ana, ua manao no hoi e hoike i mua o ke anaiana ma ke Sabati la 12, o Augate A.D. 1877 nei aka, no kekahi ulia pakalaki i manao oleia no laila, ua hookuulua iki a loaa ka wa kupono (oia hoi a hookaa pono mai ka wa kusia i ke  ola o ka haiolelo no ka lua o ka hapaha mua, o ka mak. alaila, hoike akea aku i ka manao e waiho, a me na kumu e waiho ai, aole no nae i hookaa ia a hiki wale i ka wa a lakou (ekalesia) i kaiehu ae nei i ka hoopii i ka Aha a nana kee mai nei hoi ka Aha i ka mea hoopii ia me kakahele ole a kuu paona like i na aoao elua, alaila hoopuka ka olelo hooholo me ke kaulike, i kahi e no ka mep hoopii ia, a ma ka nupepa oia e ike ai i kona hoahewa ia, e like me ka haua a na luna o ka aha hookolokolo Inekuisitio a ko Pope.

            "Ma ko ka Aha kuleana ia T. Puuohau a me ka ekalesia nei &e.,

            Ke hoole aku nei au me ka hopo ole i mua o ka Aha nui, aole! aole! aole loa! he kuleana o ka Ahahui lokoliu, a me ka ekalesia wahakeni ia T. Puuohau, no keia mau kumu.

            Aole i hoonoho ka Ahahui ia T. Puuohau i kahu no ka ekalesia o Pukeana, aole no i haawi i palapale haiolelo, aole no hoi i hookama ia i keiki na ua Ahahoi halahu nei, he neo loa no.

            Aole na i hookuu ia o T. Puuohau mai kona keiki ana no ka Aha Euuelio o ka mokununi Oahu a hui me kela Aha o Hawaii Komohana, e kuleana ai ia Ahahui a me ka ekalesia hoakamai o Pukaana ia T. P.

            Ma ka halawai ana o ua Aha nei ma Lunakila i ka malama o Maraki, na hooholoia, a ia  ahookuuia o T.P. mai ke Aha Enanelia Oahu, alaila, haawi ia ka palapala haiolelo hoonoho i kahu. Me ke ko ole o keia mau moe uhane a ua Ahahui nei, kanihewa ka moa i loko o ka nuhepa he kuleanan ko lakou maluna o T.P. a ke puana ia aku nei nae ka haina oiaio o ua moe uahne nei a ka ekalesia a me ka Ahahui aole o oukou kuleana maluna one.

            Ma keia haalele ino ana mai o T.P. i ka ekalesia, mahope iko o kono ae pono ana mai i ka palapala kanea a me ka hana pono ana o ka ekalesia ia ia &c.

            He alapahi, a he hoopunipuni loa ole keia o ke komite o ka ekalesia o Pukuana, a he kupaianaha iauna ole hoi ka Ahahui o ke kokua ana i ka hainai i ko kanawai "Mai hoike hoopunipuni oe i mea e hewa ai kou hoeluna,"

            Eia mai ka puana oiaio a ka moe, ua ae au i ka paiapala kahea, no ka hanai pono ia mai aole no ka noho wale i ne la ekolu mai ka Poalima a ka la Sabati aole he ai ma ka nale, uwe na keiki i ka pololi, he pia me ka niu ka ai, a haiolelo au me ka houpolewalewa ma luna o ka awai i ke Sabati a ma ka Poakahi pii au i ka hua ulu i uka o Hookena, weluwelu a na haehae kahi lole wawae i ka pinana i ka ulu wela na wahi kapuni i ka pahoehoe, i ka pii i uka a hoi mai me ka wahie &c.

            Aole ia wale no, ua ae au i ka palapaa kahea no ke ola kahu ma na dala $240.00 me ka manaolana e hookaa ponoia mai a pau pono me ka aie ole o ua ekalesia nei, alaila manao ke ola, eke, aole nae pela' ma ka malama o Dek; A.D. 1876 ko'u lawelawe ana i ka hana ma kala kihepii, a hiki i ka la 26, o Aperila A.D. 1877 nei, kikoo aku la au dala maoli he 57 47 a he aie ko'u ia D.H.N. he 75+57 47= 58.22 hoopakeo iho i keia huioa mailoko ae o ke kanaono no ka hapaha mua alaila e koe auanei ka aie i koe o ua ekalesia nei, penei $60-58.22=1.87, oia ka oie i koe no ka hapaha mua, aole i kaa a hiki i keie la.

            Mai Aperila hoi a Iune ka lua o ka hapaha (ma Honolulu nei naeau i kekahi mau malama elua a oi) a ma ka la 10, o Augate, kikoo aku la au i ke dala i ka puuku ioaa mai la he 1230.  Ma keia hapaha na nonoi mai ka ekalesia e hoemi ia i kanakulu dala, a ua ae ia me ke noi pu ia aku no hoi o ka ekalesia e hookaa pau mai ia mau dala he kanakulu, a he 12,30 wale no i loaa mai, a koe aku he 17 70+1.87=19.57, oia ka aie, aole i hookaa ia mai a hiki i keia la, a ke hoike hoopunipuni nei ua hanai pono ia'u, nawai la hoi e haalele ia ua e hanai pono ia.

            No keia kumu, ua ike au i ka make i ka pololi, a me ka maka'u i ka pinana i ka ulu o haule iho paki liilii, nolaila, ua huokaawale mai no au ia'u iho a me ko'u ohana, a ua waiho molie aku no i ka ekalesia me ka maikain nole me ke ino e like me ka lakou e hoopunipuni lua ole nei.

            Aka, elike no me ka Iesu i ao mai ai "he pono i ka paahana e uku pono ia (aole e hau i ka makani) a ika hookipa ole ia ma kekahi kulan, kannale, a hoino ia paha, e holo no ma kekahi" & e.

            A no keia hookaa pono ole ana mai o ka ekalesia i keia mau dala, nolaila, aole au i hoike akea i ko'u waiho i ka ekalesia (ke kapa mai nei nae lakou la ia'u he haalele ino a he mahuke,) ua kakli no au a hookaa ia mai, a in a aole lakou e hookaa mai ana a pua keia makahiki, alaila, e hoomaka no an e uau ma ka pa 10 keneka nno ke dila i ka M.H.

            No keia mau pilikia, ua noonoo au no ka hoonaauao ana i ka'u mau keiki, aole e hiki ana ke hoouna i na kula ke ole e loaa ke dala e uku ai i ka auhau  o ka makahiki oiai, ke peki nei i hope ka hookaa ana mai a ka ekalesia o Pukana i kahi ola  a lakou i hoohoihoi makuahonowai mai ai ma ka palapala kahea he 240.00 dala a no ka maopopo loa ia'u aole e lawa keia wahi ola uuku no ka ai, ka ia, ke kapa, a me ka hoonaauao ana i na keiki nolaila, ua waiho aku la au i ka hana, a hoi mai i Honolulu, kahi o ka pohaku.  Aale hoi ma ke ano mahuka au i hoi mai ai, aka, ma ke ano kuokoa no'u iho oiai aia ike a ua maopopo mua no ia'u aole he kuleana o kela Ahahoi a me kela ekalesia maluna o'u e like me ka kumu i hoike mua ia ae nei, nolaila aole he mea i keakea mai ia'u i ka wa au i hoi mai ai, he ole loa no.  No ka piha maoli no i ka ukiuki i nolaila kapa mai nei ia'u he mahuka.

            Eia kekahi, mea i hoike ia mai e ua komite nei o ka ekalesia "Ua lawe pu in a moena o ka hale o ka ekalesia."

            Ke hoole aku nei au me ka oiaio a pau, aole he kuleana o kela poe i kela hale no ka mea, ua haawi lilo loa mai lakou ia'u i ka hale i wehi no'u e noho ai, a me na dala (240), ma ka palapala kahea, a ua hooholo pu no hoi e uku mai i na lilo a pau no ka uku, moku, nolaila, aohe o oukoukulenan i kuu hale e ku 'la ma Hookena.

            Eia no hoi, ma ke kakhiaka o ka la 13, o Augate, oiai au e hoomakaukau ana no ka hoi mai, hiki mai ana kekahi 'mau hoahanau, a komo iloko o ka hale, a olelo mai ia,u, e lawe i ka moona, olelo aku au aole o'u makemake e lawe i ka moena, no ka mea no'u no keia hule, a he kuleana ko'u maluna o keia aina o Hookena nei, a malia paha o hiki hou mai no au ia nei.

            Aole nae o lakou la hoolohe mai, kii no e hue i na moena a owili no pae lawe no a kau i ka waapa.   A no ko'u ike aole he ona e&E oia mau paahu nolaila ua pe aku la au i ka uku moku, a ke malama nei ia mau mea me ka lawelawe ole ia aku.

            He mau hoike oiaio ko'u no keia mau mea i na iho no i Hookena a me Kalahiki kahi i noho ai.

            O ka huelo awa a me ka momoko ahi hope loa  o ka huike a ua Ahahui nei a me ka ekalesia, oia keia, "aole no kupno o T. Puuohau no ka oihana haiolelo oiai, he ao e uhi ana maluna o kona noho pono ana."

            He opu keemoa maoli keia o ke Komite o ke ekalesia o Pukana a ka Ahahui e kokua nei i ka manaoino, oiai ke hapala nei i ka inoa o ka hoalauna i mea e hoowahawaha ia ai e ka lehulehu, a ike o e i ka rla gula a ka Haku i ao mai ai, "E aloha i ka hoalauna,"& e. A no ka ike ole i keia rula nolaila keleawe loa ae la hoi na maka i  ke kauawai o ka aina, aohe manao he karaima ka hooiaha wale i ka inoa o kekahi me ka maopopo ole o kona hewa, i mea e hoowahawaha ia ai e kona mau hoaaloha a me na hoalauna, ke hoike mai nei keia mau manao a pau, i ka piha i ka inaina a me ka huhu wela i hele a pii ka weia i na lani.

            Ua minamina nae au i  ka Ahahui o Hawaii Komohana, ike komo ana i ke koloka pouli o ka hookamani, ma ka huna ana i ka inoa o ke Komite nana kela palapala hoopii ma ka inoa o ka ekalesia o Pukaana imua o na Aha nei no ka mea, ua maopopo ua alakai hewa ia ka Aha e kela komite, a ulupuni koke ae la no i ka wela hahana o ka huhu o ka lalau koke no ia i ka pahi kaua a oki koke no me ka hakalia ole, a me ke ahonui ole, e like me ke ano o ka poe haumana oiaio a ka Haku.  Aka, ke waiho nei au i ka lehulehu na lakou e wae no lakou iho, a ke hoike pu aku nei no hoi au me ka manaolana, aole hiki i keia mau olelo alapahi, a hoiao pilikino a keia Ahahui a me kela ekalesia ke hookaawale mai ia'u mai ke aloha mai o Kristo, a ke hoike pu aku nei no hoi au, aole no he mana o keia mau olelo a kela Aha a me ka ekalesia o Pukaana e pani i kuu waha i hiki ole ia'u ke hai aku i ka Eunaelio a ka Haku, no ka mea aole ma Pukaana a ma Kona wale no ke kihapai o ka Haku, aka, he nui ke kihapai wahi ana, he mau kula Sabati a me na halawai apana, a ma ko'u hale ponoi, ma ko'u ohana, a in a he leo o pae mai ana mai kekahi kihapai e ola pono ai, e hapai no au me ka hilinai a me ka paulele i ka Haku ka mea nana ka hana.  A ke waiho aku nei no au imua o na i leia mau mea a pau a nana no e kokua mai, a ke noi haahaa aku nei no hoi au i kona lokomaikai e aloha mai ia'u i ka mea e hoowahawaha ia nei e ka ekalesia o Pukaana a me ka Ahahui o Hawaii Komonana.  Ina ua hewa au no ka haalele i ka hana no ka hanai pono oleia a me keia mau mea a pau e hooili ia mai nei maluna o'u, ke pule nei au i ka Haku.  "E hoomaemae mai ia'u i na hewa a pau"

            Ma anei ke noi aku nei au i ka lokomaikai o ke Kapena o ke "Kuokoa" e hoopuka aku i keia mau wahi kauna manao ma kahi kaawale o ka nupepea i ike mai ko'u mau hoaloha a me na makamaka, a hoopauia ko lakou kanalua.

            Aloha nui ke "Kuokoa," ke Kapena a me na paahana.  Me ka Mahalo.

            Dekemaba 24, 1877.

T.  PUUOHAU.

 

Kopa Kukaepele

 

-A-

GLENIN!

AOLE LUA NO KA IIOOMAEMAE I KA ILI!

 

He mea hoopau i na eha,

Na Ili Puupuu;

A he Hoomaemae i na mea ino;

A he Hoopau Lumatika;

A he Kopa Auau no hoi.

 

O keia Kopa ka oi aku o ka mea maikai waihoia mai imua o na kanaka.

 

Aole wale no ka Hoopau ana i ka Hueheu Ili Poha, Wela la, Luluaina, a me na mea e ae o ka Ili;

A mai ia holoi ana, o ka Hoopalupalu pa kekahi i ka Ili, a keia

LAAU HOOMAEMAE LUA OLE E HANA A,

 

O ka hoemi ana iho i na mai o ka Ili,

a o ke pale aku i ka mai mai na

lole e na Mai Lele, oia kekahi.

O na ohana a me na poe maikai, ina e

hoolako lakou

i keia.

 

KOPA HOOMAEMAE LUA OLE,

Alaila, ua lanakila lakou.

 

He hoopau i ka lehu o ke poo,

A he Kopa no hoi e kahoi mai ai  i

ka lauoho mai ka hina ana.

 

Ua hooia nui mai na Kauka no ka maikai o kei Kopa.

E loaa ma kahi o

            M. McINERNY

Kihi o  Alanui Papu a me Kalepa.                                                                                                                                                                                         824 3m p30

 

MAIKAI KA HIO KA PAPA!

-A ME-

Ka Laau o kou Hale!

NO HEA LA?

KAI NO HOI NO KAHI O

WAILA MA!

 

Nana aku no hoi ia la

OHI IO o ka LAAU o MAKAWAO

i ka ua mea o ka nani o

Na Papa! na Laau!!

-A ME-

Na PONO KUKULU HALE

O NA ANO NO A PAU,

Ma ke kihi o na

ALANAI PAPU me MOIWAHINE

-Honolulu-

MALAILA E LOAA AI E LIKE ME

KA MAKAMAKE I

no ke

Kumukuai makepono loa

Papa, Papa, Papa,

Na papa Huluhulu,

Na Papa Manoanoa,

Na Papa i kahiia,

Na Papa Kepa,

Papa Hole Keokeo,

Papa Hole Ulaula,

NA LAAU, LAAU!

 

Na Kua,

            Na Kaola,

                        Aahol,

                                    Molina,

                                                Peapea,

            Pine Huiuhulu,

                        Pine i kahiia,

 

NA PAPA A ME NA LAAU ULAULA

Pili Ulaula,

            Pili Keokeo,

                        Pani Puka,

                                    Pani Puka Aniani,

                                                Ipuka Aniani,

                                                            Puka Olepelepe,

Pena o na ano a pau,

 

Hulu Pena nuai ka liilii a ke nui.

 

Aila Pena!

 

Aila Hoomaloo,

            Waniti, Pate.

 

Na Lako o kela a me keia ano.

 

Na Ami Puka Hale,

            Na Ami Puka Pa.

 

Aniani!

 

PEPA HALE ME NA LIHILIHI!

E LOAA NO MALAILA

Paakai Helu 1 o Kakaako, a me Puuloa.

            No ke Dala Knike, e loaa no na mea a pau i haiia ae la, no ke Kumukuai Emi loa.

            O na kauoha a pau mai Hawaii a Niihau, e loaa'ku aku ana ia lakou, e hookokoke ia no ia me ka lawa pono.

E kipa nui Haila, i ike i ka oiaio.

827 3 ms 839

 

Eia ma ka Hale Kuai o Wini!

NA EA,

            NA OMAU AI.

                        NA KULA PEPEIAO

NA OMAU HAO BUKALO,

            NA MEA ANO HOU A EMI,

            Buke Pakeke Ili a me na Eke Dala

            Na Lei Pilali,

                                                Na Lei Eleele,

a me na mea e ae he nui wale.

 

E HAAWI MAKANA IA ana i keia a me keia mea i kuui a hiki i ka

                        ELUA DALA.

E hele mai, e @ i keia mau mea maikai, a e loaa no e like me ka makemake.

 

Eia ma ka Ilalo K@ o

756 2m                                                                                                                                                                                                            WINI.