Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVII, Number 10, 9 March 1878 — Page 2

Page PDF (1.84 MB)

This text was transcribed by:  Puakea Nogelmeier
This work is dedicated to:  Mililani Allen

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

Ma ke Kauoha.

MA KA Poaono la 6 o Aperila ka hora 12 e ka la, e kuai kudala ia aku ana ma ke akea, ma ka puka komo mauka o Aliiolani Hale ka hoolimalima no na makahiki Elima (5) ka Apana Aina Aupuni i kapaia, "Ka pa Aina Aupuni" e waiho la ma Nuuanu a he 144 eka, oi a emi mai paha ka nui.

            O ka mea e lilo ai ka hoolimalima o keia aina aole o ia e ae ia e hookuu maluna o ua aina nei, i kekahi ano holoholona o kela a me keia ano a aole no hoi ia e ae ia e lawe i kekahi wai a kuleana wai paha.     J MOTT SMITH.

                                                                                    Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, Mar.7, 1878.                                                                                                                       842

 

 

OIHANA WAI:

Ke halia aku nei i na mea a pau, mai keia la aka, a hiki i ka la e hoolaha haou ai e hoopaaia ana ka wai o na piula aupuni, mai ka hora 6 ahiahi a hiki i ka hora 5 o kakahiaka o kela a me keia la.                                             E. LIEHMAN, Luna Wai

Aponoia:         J MOTT SMITH, Kuhina Kalaiaina.

Honolulu, Mar. 6, 1878                                                                                                                                   549 tf

 

            I kulike ai me ka pauku 231 o ke Kanawai Kivila, nolaila, ke hoolaha ia aku nei ka lohe e hookaawale ia ana kekahi Pa no na holoholona komohewa, ma Kukuihaele, apana o Hamakua, Hawaii, mauka o ke alanui aupuni.

            I kulike ai me ka pauku 232 o ke Kanawai Kivila, nolaila, ke hoonoho a ke hookohu aku nei au ia E. P Kuikahi i luna pa no ka Pa Aupuni ma Kukuihaele, apana o Hamakua, Hawaii.                               S. KIPI

Kiaaina o Hawaii.

Aponoia:                    J. MOTT SMITH, Kuhina Kalaiaina.

Honolulu, Feb 19, 1878.

 

Ka Waihona o ke Aupuni Hawaii.

            O na poe lawelawe a pau o ke aupuni a me na poe e ae, no lakou na dala a waiho nei ma ka Waihona o ke Aupuni, a e pau ana hoi ka manawa ma ka la 31 o Maraki, 1878, ke makemake ia nei lakou e waiho mai i na palapala hooia no ka hooponopono ana ma la la a mamua ae paha; a o na poe hoi he mou dala ko ke Aupuni e waiho ana ma ko lakou lima, e hoike koke mai i mea e hakalia ole ai ka hooponopono ana i na buke helu no keia makahiki e pau ana ma ka la i hoikeia maluna. J.O CARTER.

Luna Kakau o na Buke Helu.

Keena Waiwai, Feb.8, 1878                                                                            845-1m

 

            UA hookohuia o R F Bickerton i kela la i hoa no ka Papa Koho i ka waiwai io o na aina no ka mokupuni o Oahu, ma kahi o J W Makalena i make.                                             J MOTT SMITH.

Kuhina Kalaiaina.

Keena Kelalaina, Dec. 11, 1877                                                                                 837

 

            UA hookohuia ka poe nona na inoa malalo iho i mau Komisina no na Pa:

            Dec. 1, J W SMITH, Kona Hema, Hawaii.

            Dec. 10, D Kahanu, Kona, Oahu, ma kahi o J W Makalena i make. 

J MOTT SMITH

Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, Dec. 11, 1877                                                                                 837

 

            Ma ka Poaono, la 20 o Dekemaba 1877, i ka hora 12 auina la, e kuaiia aku ana ma ke kudala, ma ke ala komo o ka aoao mauka o Aliiolani Hale, Eono (6) Loi, e waiho la ma Apaukai, Waikiki; a penei ka nui o na eka o keia a me keia loi: 238-1000 eka, 208-1000,100-1000 eka, 131-1000 eka, 66-1000 eka, 79-1000 eka.

            O ke kii a me ka Palapala Anaaina o na aina i oleloia maluna, e ike la no ma ke Keena Kalaiaina.

J MOTT SMITH, Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina. Novemaba 3,1877.                                                  832-3t

            Ua hoopaneeia ke kuai o na Loi Kalo i hoikeia maluna ae a hiki i ka manawa e hoolaha hou ia aku ai.

            J MOTT SMITH, Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, Dec. 11, 1877                                                         837

 

Hoolaha

            O na Bona Aupuni Hawaii ma na puu dala he $100, $200, $500, $1,000 a me $5,000, e uku aku ke Aupuni he 7 keneta no ka makahiki, a e ukaia iloko o aole e emi malalo o umi makahiki, e hiki no ke loaa ma ka puu dala e kau palenaia ai, a hiki i ka wa e hoike hou ia kuai, ke noi mai i keia Keena. JOHN M KAPENA, Kuhina Waiwai.

            Keena Waiwai, Aug 27, 1877.                                                828-tf

 

Hoolaha.

            O na Kahu Malama Keiki, na Lunahooponopono Waiwai, na Lunahooko Kauoha a Kahu Malama. Waiwai e ae paha e makemake ana e hoopukapuka, ke hoike ia'ku nei ka lohe la lakou, e hoopukaia no na Bona Aupuni Hawaii, na puu dala he $100, $200, $300, $1,000 a $5,000 paha, ma ka ukupanee ma ka 6 keneta no ka makahiki, ke noi mai i keia Keena,a  e kau palenaia no nae ka nui o ke dala e hoopuka'i. JOHN M. KAPENA. Kuhina Waiwai.

Keena Waiwai, Aug. 27, 1877                                                            828-tf

 

            HE HOOLOLI i manaoia no ka Pauku 6 o ke Kumukanawai i haawiia ma ka la 20 o Augate, M H 1864, e like me na olelo o ka Pauku 80 o ia Kumukanawai.

            E hoololiia a ma keia ua hoololiia no ka Pauku 61 o ke Kumukanawai, a penei e heluheluia ai ua Pauku la;

            Pauku 61. Aole no e kohoia kekahi i Lunamakaainana i na he pupule a he hupo paha, a ke ole ia he kanaka malalo o ka Moi, a ke hiki ole aku oia i na makahiki he iwakaluakumamakahi, a ke ike ole hoi i ka heluhelu a me ke kakaulima, a ke maopopo ole hoi iaia ka helu waiwai, a ke ole hoi oia i noho ma keia Aupuni i ekolu makahiki, mamua iho o kona kohoia ana; a ke ole hoi ona waiwai paa, a waiwai lewa paha i maopopo i hihia ole iloko o keia Aupuni e like me elima haneri dala.

            Aponoia i ka la -o---M H 1876.

            E ku kaawale ia mau mahele okoa; aole hoi e noho kekahi Lunakanawai iloko o ka Hale Ahaolelo.

            Aponoia i keia la-o-M H 1876.

            HE HOOLOLI i manaoia no ka Pauku 20 o ke Kumukanawai i haawaiia ma ka la 20 o Augate, M H 1864, e like me na olelo o ka Pauku 80 o ia Kumukanawai.

            E hoololiia a ma keia ua hoololiia no ka Pauku 20, ma ke kapae ana i ka huaolelo "Ahakakau" mamua iho o na huaolelo, "iloko o ka Hale Ahaolelo," a penei e heluhelu ia ai ua Pauku la:

            Pauku 20. E maheleia ka Mana Nui o ke Aupuni i ekolu Apana okoa, oia hoi ka Mana Hooko, ka Mana Kau Kanawai, ka Mana Hookolokolo.

 

            HOOPUNIPUNI.-Ma ka la 25 a e noho ia iho la o Paahao w, e ka uhane daimonio, he wahi wahine hoopunipuni no keia awaawa no, hele mai la kela me ka olelo mai, e kukulu kela mea keia mea i hae makona hale iho, aka aole nae he ae ia aku o kana, ia wa. Ua kono mai la no kela i kekahi mau kanaka e hele e kukulu i hae, a ua hele aku la eha kanaka, oia hoi, o Malaiakini, Akeahi Lohelohe, Nawele, o ka huina o na hae i kukulu ia, he 70 a oi, me ko ia la olelo mai, o na hale apau i kukulu ia i ka hae, aole e hiki ana ke kai ilaila, o na hale i kukulu ole ia e hiki ana kekai, a e lilo ia poe hale i ole, ua olelo pu mai kela o ka po o ka la 26 oia ka wa e hiki hou mai ai ke kai; a ua kali makou a aole he hiki mai, a ua hele ia ua wahi wahine 'la e u-a e ko makou poe, pau ole nohoi ka epa a Hawaii. O ka pau keia o na mea o keia awawa.                                            DWK

 

            HOOLANAIA I KE KAI.-Ma ke kakahiaka Poalua nei, ua hoolana io ia aku la i ke kai ka mokuahi hou o Hopena ma. Mamua ae oia manawa, ua haiamu ae ka lehulehu, o na waihooluu like ole i ka wa poele wale mai na peu mai a pau o ke kaona nei, a uluaoa aku la i kai o Ainahou, hele no hoi ia la "Hoonuanua lua," ua mea he kanaka. I ka hora 61-2 ponoi, ua hookuuia aku la ua moku nei no kona wahi i manoia, a ia wa no hoi i hukiia ae ai ka hae, iluna o ka pahu hae i kukuluia mamua o ka moku, a pulelo aela i ka welelau makani, e hoike mai ana i na hua palapala nunui moakaka  "KILAUEA HOU," ka inoa o ua mokuahi hou nei.

 

E WIKI! E WIKI!!

POKOLE KA MANAWA!

E wiki! o holo e ka moku, a haule oukou.

 

            Ua hiki mai io'u nei kekahi kope o ka buke himeni hou ka

"MEA MELE COLONIALA,"

oia hoi ka makana e makanaia ana e Rev. H H Pareka i ka poe a pau e hookaa e ana i na dala elua no ke KUOKOA mamua o ka la 31 o Maraki, 1878.

            Akahi no au a ike i keia buke himeni hou. Ua nana au ia mai ke kumu a ka hope. Nui kuu mahalo ana i keia buke, i na himeni me na leo mele. He mau leo mele kahiko kekahi i meleia e kekahi poe ma Hawaii nei, e like me "A light in the window; Battling for the Lord; Batimea; Beautiful Land on high; Blessed Bible; Bright Home; Come to Jesus; Pono mau; Going Home; Hold the Fort; Homeward Bound; Jesus paid it all; Joyfully; Nearer my God to Thee; Rock of ages; Sweet by & by; The Water of Life; Will you go." &c. Nui wale nae na leo mele hou a maikai loa, a kupono i na Kula Sabati, i na halawai nui, i na halawai haipule. 300 aoao a oi aku. Nani loa ka wahi me ka inoa mawaho.

            He buke palanaiki, mama, he buke pakeke. Aole kaumaha na lima o ka poe himeni i ka paa ana i keia buke; aole hemahema i ka wehe ana a naua ana e like me ke Carmina Sacra.

            Ma kuu nana ana, he makana oi loa aku keia mamua o na makana e ae i haawi e ia mamua i ka poe i hookaa e i ka uku a pau no ke KUOKOA. Nolaila kuu paipai ana i ka poe lawe i ke KUOKOA E wikiwiki e hookaa pau loa i na dala elua i loaa keia makana maikai loa. He .50 keneta ka uku ke kuai ma ka halekuai. Loaa wale nae ma ka hookaa ana i na dala elua mamua o ka la hope o Maraki i ka POE LAWE Kuokoa.

            Mai kuhihewa nae, he buke ma ka olelo Hawaii keia, ma ka olelo haole no na himeni. A e noi mai i ka haku mele Hawaii e unuhi i na mele i pai ole ia mamua. E nana, a e hai mai i na leo maikai i makemakeia e unuhiia. Me ka mahalo.

            Na'u KA HAKU MELE HAWAII.

Waimea, Hawaii, Feb 26, 1878.

ANO KA WA!

Hookahi wale no Mahina i koe.

            O ka poe lawe NUPEPA KUOKOA a pau e waiho mai ana he ELUA DALA iloko o ko makou lima mamua ae o ka la 31 o keia mahina, e loaa ia lakou ka makana BUKE MEA MELE COLONIALA i olelo ia maluna.

            A o ka poe lawe hou a pau e waiho mai ana iloko o ko makou mau lima he $1.75 mamua ae o ka la 31 o Maraki, e loaa ia lakou ka NUPEPA KUOKOA no keia makahiki mai ka helu 5 aku, a me ka MAKANA i oleloia maluna. HE HAPALUA DALA ke kumukuai  o keia buke e haawi wale ia nei.

 

KA NUPEPA

Kuokoa me ke Au Okoa

I HUIIA.

No ka Makahiki, $2. Eono Mahina, $1 Dala Kuike ka Rula.

 

MARAKI 9,1878.

            MA ka nana ana aku i na hiohiona o ke kaua ma Europa, ua aneane e hiki aku i ka hopena. Ua hiki aku ko Rusia poino i ka 82,000 poe i make a oi wale aku maluna oia heluna. A o Tureke hoi, me he mea la ua anai ia aku ia a ua oki loa. Ua piha kona poino, a ua hoohaahaa ia kona poo kiekie. Ina i komo o Enelani e kokua ia Tureke, he mea maopopo, e laha ana ke kaua a komo ia e kekahi mau mana aupuni e ae o Europa, a he poino nui loa ia no ka honua holookoa. 

            Pela no nae ke ake nui o kekahi poe ma Enelani. Ua hopo ia o lanakila loa o Rusia. Aka o kekahi poe, a he lehulehu no hoi lakou, ke ake nei e maluhia ka noho ana. He ikaika loa ka aoao ma Enelani e koi ana e hooki i ke kaua, a o ke koena hana ma kekahi ahaolelo o na mana aupuni e hooponopono ai. He manao maikai ia, a i ka nana aku e lanakila ana ia manao maluna ae o ua hauwalaau olalau o ka poe e ake nui ana e hoookomo aku ia Enelani iloko o ke kahua mokomoko o ke kaua.

            O ua pomaikai i loaa mai ia Rusia ma keia kaua ana, he mea nui no ia. O kekahi oia mau pomaikai, oia ka hoopauia o ka mana o Tureke ma Europa; a ua hookaulana ia no hoi ka ikaika, ke akamai a me ka wiwo ole o kona mau puali koa.

 

            ILOKO o kekahi mau mahina i hala aku nei ua ikeia ma Amerika Hui na kuee ana he nui mawaena o na paahana a me na haku nana lakou i hoolimalima. O ke ano o keia kue ana, he mea ua noonoo mua ia e ka poe paahana, a ua hooholo kekahi poe he nui o lakou aole e hana ke ole e hookiekieia ko lakou uku elike me ka lakou i hooholo mua ai. Ina oia wale no ka lakou mea i hana'i e aho la ia. Aka, aole pela. Ua hooholo hou aku la lakou aole e ae ia kekahi poe e ae mawaho o ko lakou hui e hoolimalima aku e hana no ka uku malalo iho o ka mea a lakou i hooholo mua ai. Iloko o ia hana ana pela ua ulu mai na haunaele ino loa mawaena o na paahana o na alahao a me na ona oia mau alanui, a mawaena no hoi o na paahana eli lanahu o Peneselevania a me na ona o ka waiwai. Ua hoopii pono ole ka poe paahana i ko lakou uku me ka hoole aole e hana hou aku ke ae ole ia mai ka lakou uku i makemake ai. Alaila hookuu aku la na ona i kela poe me ka manao e kii hou e hoolimalima i kekahi pe e ae no ka uku kupono; no ka mea, he nui ka poe oia ano e ake ana e loaa ka hana. Aka nae i ka wa i hoolimalimaia i kela poe hou, hui ae la na paahana kahiko, a papa aku la aole e hana, a ina e hoolohe ole ia ka lakou, o ka pepehiia iho la no ia o na paahana hou. Ma kekahi mau wahi ua ikaika loa ka haunaele, a aneane hiki ole i na mana aupuni ke hoopio koke. Ua puhiia na hale i ke ahi a ua hueia na hao o na alanui kaa ahi, a ua hoopaaia na kaa,a he mau miliona waiwai ka i hoopohoia, mamua ae o ka lanakila ana o na koa a me na makai.

            O ka hapa nui oia poe hoohaunaele, aole no Amerika lakou. No Europa mai ka nui. A o keia kuee ana mawaena o na paahana a me na aona, aole ia he mea hou loa. Ua ikeia no ma Enelani iloko o na makahiki he kanalima a oi i ani hope aku nei, a me Farani no hoi kekahi. He mau haunaele nui ka i ike ia iloko oia mau aina iloko o na kau i hala. O ka mea maopopo loa nae, oia ka poino o ka poe hoohaunaele. O ka hoopilikia ana a lakou i manao ai e hoala aku no hai i kumu e pomaikai ai lakou iho ua hoi mai ia mau popilikia ai lakou iho ua hoi mai ia mau popilikia maluna ko lakou mau poo iho, a o lakou iho no ka i eha.

            He oiaio aole i ulu mai ia ino iwaena o kakou, aole hiki. Aka, o ka hewa a makou i ike ai, oia ka hoowahawaha o ko kakou poe opio i ka hana lima. A, ina hoi e lawelawe ana kekahi poe e hana, ua hoohenehene kokeia lakou e ka poe nohowale. No hea mai la ke ola o ka lapa nui o na kanaka ui o Honolulu nei? Ke hopo nei makou no loko mai o ka hana hilahila loa. O ka lima o lea o ka paahana, e imi ana i kona ola me ka hou o kona maka i kela la keia la, he hanohano ia i kela aku mamua o na hoailona a na lii e hookau aku ai iluna o ka poe i hookiekieia. He kilana ano alii ko ke kanaka e hana nau ana me kona mau lima ponoi. Iloko no hoi o ka hana ke ola. He pono e hoomaopopo ko kakou poe opio, oka lahui e ola ana, he lahui hana ia; a he mea akaka loa o ka lahui palaialelo e make ana no ia. Iloko o ka hana lima, a hana mau, kekahi kumu e ola'i ko kakou lahui kanaka.

 

            E HOLO ANA.-KE haalele mai ka mau ahi Suna Paulo i keia awa no Kalakiko i ka Poakahi, e kau aku ana maluna ou ka Hooilina Moi Liliuonamoku, no ka helemakaikai a hoolanalana no ke ola kino makela aina malihini o Kalefoni. Nani wale ona ike ana aku i ko laila mau pihana kauka, a hanu aku hoi i na ea ano hou, oia ina kuahiwi paa i ka hau. E ukaliia ana hua huakai hele e kana kane J O Domins, a iloko o na malama ekolu, e huli hoi ma ai, a ke lana nei ko makou manao e hehiiou kona mau kapuai i ke one kulaiwi o nakupuna, me ae ola kino maikai.

 

KE KANAWAI.

HELU 7.

            Ma ka lalani 38 o ka "Helu 6" o "ke Kanawai". ma kahi o na huaolelo "i hoihoi" pono e heluhelu "e koi," a penei e heluhelu ia'i, "ina e koi &c. Eia hou, ma ka lalani elua malalo o ke kumu hoopii "Replevin." pono ke heluheluia "hoakakaia" ma kahi o ka huaolelo "hoakaakaia," no ka mea, o ka hoopii aole ia he mea "akaaka" i ka mea nona ka hana ina i haule; no na Loio wale no ka "akaaka." Pela no hoi ma ka lalani 10 o ia kumu hoopii no o "Replevin" pono ke holoi i ka huaolelo "waiwai," no ka mea, aole au i manao he "mea waiwai" ka mea e kakau ana i na kumu manao pili Kanawai, aole hoi au i olelo "Aole i ike ka mea waiwai e kakau nei," a pela aku.

            Ua manao au e kakau ma keia Helu 7 i na mea a pau e pili ana i ka hoopii Kipaku Aina oia hoi he Ejectment, aka, no ka omaimai iki o ke kino i keia wa e panee no au a i kela pule. Hookahi nae manao i koe. Ina e loaa kekahi mea pohihihi ma keia mau Helu o "ke Kanawai," he mea pono no ke palapala mai i ke "KUOKOA" i ka ninau, alaila e wehewehe hou ana me ke akaka loa, ina he hiki.                                                     (Aole i pau)

 

Ka hora hope loa o ka Moi Vitoa Emanuela.

            Ua hoopiha ia ka hora hope loa o ko ka Moi ola ana, me na nanaina ehaeha i pili iaia ponoi. Ua uluahewa ke Kama Aliiwahine Margherita me ka manao kaumaha, a me ka ikaika i hookaawale ia aku ai oia mai kahi moe aku o ka Moi.

            Pane mai la ka Moi me ka leo nawaliwali. No keaha la oe e uwe nei e kuu kaikamaaine; aole anei oe i ike e make ana na mea a pau i keia wa a i ka wa e hiki mai ana?

            I kekahi wa mahope iho, oiai ka lehulehu o kona oloalii, e maalo mai ana imua ona no ka pahola mai i ke aloha, ike ae la oia i kona poe kanaka ikaika, e ku haalulu ana me na leo kaumaha o ke kaniuhu, a pane ae la oia me ka leo hiehie; Mai uwe oukou. O na Moi, ua like no lakou me na kanaka e ae a pau, he mau kino make wale.

            He wa pokole mamua iho o ko ka Moi hookuu ana aku i kona mau kauka ma ka hoao ana e hoopake aku i kona makemake e hoonoho ia maluna o ka noho. ua kamailio aku lakou iaia, e moe malie maluna o kahi moe, aka ua pane mai la oia. "E kuu mau hoaloha, ke nonoi aku nei au ia oukou, e ae mai ia'u e make e like me ke ano a'u e manao nei, a ua hooholo iho la lakou e ae aku.

            I ke Keiki Alii Humebereta hui pane aku la oia penei: E paa ikaika me ka maikai, a e laoha hoi me ke aloha kaulike, no ka aina, ka noho lanakila, a me ka hoomana.

 

            ILOKO O Ko Hawaii Paeaina. O keia pule i ike iho ai makou ua hoopuka ia ka inoa o D. Malo i "Luna Leta Nui."

 

            HOOHUIIA.-Ma ke ahiahi Poakolu iho nei ma keia kulanakauhale ua hoohuiia ma ke kaula gula o ka mare o Mr Noonoo he keonimana no Kaleponi mai, me Miss Nellu Makee, ka hiwahiwa hoi a Kapena Makee, o ka uluwehi lau paina o Ulupalakua, Maui, ma kahi o ka wahine. Ua hiki kino ae na Moi malaila, o he nui no hoi na keonimana e ae i konoia.

 

            MA ka Poalua iho nei, ua halawai makahiki ka pualikoa pualu "Hawaiian Guards," Co. B, a ua kohoia na alii penei:

            Kapena Co. B, a ua kohoia na alii penei:

            Kapena C B Wilson, Lutanela ekahi C Bent, Lutanela elua Kahikina Kelekona, Kakiana nui, J L Rees, Kakauolelo J Meek, Puuku M K Colburn.

            He 60 a oi ko lakou huina, a ma na hoike, ua waiwai lakou, a ke holomua nei ma ia oihana.

 

            HE MAKANA ALOHA. Ua hauoli makou i ka hai aku, e haawiia ana he "Aha Hoohauoli nui," e Mr. John Jack a me kona mau kokua, i ka po Poalua e hiki mai ana, hora 7:30, ma ka Hale Keaka Roiala, no ka pomaikai o ka Waihona Dala o ka Oihana Kinai Ahi o Honolulu nei, i hookaawaleia no na lala i poino a loohia, me na popilikia ma ka hooko a hoomanawanui ana i ka hana nui a lakou i lawe ai no ka pomaikai o ka lehulehu. Ua ike ia ka pomaikai nui o keia oihana ma na mea e pili ana i ka pono o ka lehulehu, e makaala mau ana na alal e haalele aku i ko lakou mau pono ponoi, a e hele aku e kaua me ka ula wela o ke ahi no ka pomaikai o kela a me keia mea, a nolaila, ua lana ko makou manao e hele nui ae ana na mea apau. Aole no e nele ana ka lawa o ka makemake, oiai, o na mea i haawi lokomaikai mai i keia haawina, ua kau ia lakou ma ka papa helu ekahi o ke akamai a me ka noeau ma na hana keaka hoolealea, na mele a me na mea e ae a pau e pili ana. E hele nui ae, a e kokua i na keiki hoomanawanui o ka oihana kinaiahi. He mama ka uku komo.

 

OLELO HOOLAHA.

            O KA mea nona ka inoa malalo, ke hoolaha aku nei ae ma ke akea i ike na mea a pau, eia ia'u elua lio i hoailonaia penei, hookahi lio kane ulaula wiwi, ekolu wawae keokeo, i hoailonaia ma ka uha akau i a ma ka uha hema. Hookahi he kane ahinahina lae kea, i hoailonaia ma ka uha akau [image] oia na hoailona.

            Ina o ka mea a mau mea kona keia mau lio, e kii koke mai me ka uku pu mai i na dala he umi  ($10) no ka hehi a hoopoino ana i kuu mea kanu, me ka uku pu ana mai hoi i na lio o keia hoolaha ana, a ina aole e kii mai a hala na la he 30, alaila e lilo loa keia mau lio ia'u, a owau ka ona nona keia mau lio. JOSEPH W KAHUHU.

            Keanae, Koolau, Maui Feb 25,1878

 

KA POPE HOU.

            Ua koho ia mai nei o Kudala Penei, i puni hakahaka no Pio IX. Ua hanau oia ma ka 2 o Maraki A D 1810, a o ke 68 makahiki keia o kona ola ana. Oia no ka Puuku nui no ka Pope i make; he kanaka naauao, a he manao kaulike, aole paakiki me ke kue i na hoomana hoole pope. No keia ano , ua mahalo ko Geremania i kona koho ia ana i Pope.

 

            Ua hoike malu loa ia mai nei iloko o ka Ahaolelo o Beritania, ka haawi pio aku o na aumoku kaua o Tureke no Rusia, a ua haawi pio io ia aku la no hoi kekahi mau mokukaua i keia wa.

            Ua hopu ia mai nei o Suleimana Pasha e na Mana Aupuni o Tureke, no kekahi mau kumu paewa iloko o kana mau hooponopono kaua ana.

 

OLELO HOOLAHA

MA ke keena o ka Lunakanawai Apana Elua o ko Hawaii Paeaina. Ma ka waiwai o J Y Kanekoa o Kaanapali, Maui i make. Ua heluhelu ia a ua waiho ia ka palapala noi a J A Nahaku, ka lunahooponopono o ka waiwai o J Y Kanekoa no Kaanapali, Maui, i make, e noi ana e hooloheia kana moowaiwai a e hoopono ia na bila aie o ka mea make. Nolaila, ke kauohaia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poalua, oia ka la 26 o Maraki 1878, ma ka hora 10 a m ma ka hale hookolokolo ma Lahaina, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue ke hoikeia.                                   ABR. FORNANDER.

Lunakanawai Kaapuni Apana 2 H P A

Lahaina Feb 27, 1878                                                             849 3t

 

MA ke keena o ka Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Kona o ko Hawaii Paeaina. Ma ka waiwai o A Kekoana k, no Wailuku, Maui i make. Ua heluhelu ia a ua waiho ia ka palapala noi a Wm Aki a me Rubertina Kaleipaopao, e noi ana e hooiaioia ka palapala kauoha hope loa o A Kekoana k, no Wailuku, Maui i make. Nolaila, ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poaha oia ka la 4 Aperila 1878, ma ka hora 9 A M ma ka hale hookolokolo ma Wailuku, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua nonoi ia a me na mea kue ke hoikeia.

ABR FORNANDER

Lunakanawai Kaapuni Apana 2 H P A

Lahaina, Feb 27, 1878                                                                        849 3-t

 

MA ke keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana Elua o ko Hawaii Paeaina. Ma ka waiwai o Kekahuna kai, no Kula, Maui i make. Ua heluhelu ia a ua waiho ia ka palapala noi a Kekumu k., e noi ana e koho ia kekahi Komisina nana no e mahele i ka waiwai o Kekahuna k., no Kula Maui i make, iwaena o Kailianu a me Kekumu, na hooilina o ua Kekahuna ia. Nolaila ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poakahi, oia ka la 8 o Aperila 1878, ma ka hora 12 m, ma ka hale hookolokolo ma Makawao, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue ke hoikeia. ABR FORNANDER.

Lunakanawai, Kaapuni Apana Elua H P A

Lahaina, Feb, 27, 1878.                                                                      849-3t

 

MA ke keena o ka Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Elua o ko Hawaii Paeaina. Ma ka waiwai o Pii k., no Makawao, Maui i make. Ua heluheluia a ua waihoia ka palapala noi a Makanui w, e noi ana e hooponopono ia ka waiwai a kana kane, o Pii k., no Makawao, Maui, H P A i make, a e hooholo ia ka waiwai i na hooilina. Nolaila ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poakahi oia ka la 8 o Aperila, 1878, ma ka hora 9 a.m ma ka hale hookolokolo ma Makawao, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue ke hoikeia.

ABR FORNANDER.

Lunakanawai Kaapuni Apana Elua H P A

Lahaina, Feb 27, 1878.                                                           849-3t

 

KUAI A KA ILAMUKU.

MA ka mana o ka olelo hooholo i hoopukaia e ka Aha Kiekie, no ka pono o Maluna ma o kona kahu oia hoi o Kalimahauna kue ia Debora Haakulou no na dala he $1303 07 Ua lawe mai au a e kuai ia aku ma ke kuai kudala akea ma ke alo iho o Aliiolani Hale ma ka hora 12 awakea o ka Poakolu, Aperila 17, A D 1878, i ke kuleana a pau a me na pomaikai o Debora Haakulou i hai ia ae la maluna a maloko a me na apana aina a pau malalo nei:

            Na apana aina e waiho la ma Waianae, Oahu, a i hoikeia ma ka Palapala Sila Helu 4874, a e ili ana he 12 eka, oi a emi mai.

 

                        Palapala           Sila      Helu    1058    nona    ka ili   478-1000 eka

                        "                       "           "           475      "           "           2          177-1000 eka

                        "                       "           "           1060    "           "           2          294-1000 eka.

                        "                       "           "           466      "           "           1          244-1000 eka.

                        "                       "           "           1069    "           "           7          5-100 eka.

            A o ka aina no hoi kekahi e waiho la ma Leleo, Honolulu, i hoakaka ia ma ka Palapala Sila Helu 2090, e ili ana he 524 anana. Ke ole nae e hookaaia mai mamua ka uku hoopai i oleloia, ka ukupanee a me na koina.

                                                                        W C PARKE, Ilamuku

            Honolulu, Mar. 6, 1878                                                                       849-4ts

 

Ua Kapu Loa.

E IKE auanei na kanaka a pau ma keia ke hookapu loa aku nei ka mea nona ka inoa malalo nei, aole loa e hiki i kekahi kanaka a mau kanaka paha e komo a hoolilo i kuu pa hale ma Hauhauhoi, Kapalama e pili ala ma ke alanui Liliha, i alanui hele, oia, ua hookaawale au i kekahi wale o'u i ala nui no ka lehulehu, a o kahi i koe mai ia'u, ua kapu loa ka hele wale ana maloko a ma na kuaauna. Ua makemake au e hooulu i ka manienie, aka, ina e hehi wale na kanaka, alaila, o ka nele no ia i ka mauu, nolaila, e malama loa i keia kauoha a i ole e malama ia, alaila, e hoopii no au no ke komohewa.

            Owau no me ka mahalo.                     JOSEPH WEST, (Keo)

            Hauhaukoi, Mar 4, 1878                                                         84y-4t

 

HOOLAHA PA AUPUNI.

            EIA iloko o ka Pa Aupuni o Koholaloa, Apana o Honolulu, hookahi lio e kudala ia ana ke hiki aku i ka Poaha la 14 o Maraki, hora 12 awakea. Lio ka wawae keokeo mahope, wiwi kuapuka ak HU me KL malalo, hema kohu 9. He lio hookahi hoi ke kudala ia ana ke hiki aku i ka Poalua la 19 o Mar. hora 12 awakea, he lio w ulaula wiwi laekea, ak 7.

A B KAAUKUU,

Luna Pa Aupuni o Koholaloa.

Honolulu, Mar. 7, 1878          

 

NALOWALE! NALOWALE!!

            Hookahi mahina mamua aku nei, ua nalowale he lio wahine ulaula hauliuli, hao kuni TL malalo iho o ka hulu o ka a i, a e haawi ia no ka makana kupono i ka mea a mau mea paha e hoihoi mai ana i ka lio i haila ae la maluna ia.

THOS. LYNCH.

847 3ts*                      Kihi o na alanui Papu me Kalepa.

 

Hoolaha a ka Lunahooponopono Waiwai

OIAI ua hookohuia mai ka mea nona ka inoa malalo iho, i Lunahooponopono no ka Waiwai e Aho (Pake) o Hilo, Hawaii, i make, ke kahea aku nei i ka poe a pau ina he mau koina ko lakou i ka waiwai, e hoike koke mai iloko o na malama eono mai keia la aku, o hoole loa ia; a o ka poe i aie mai la waiwai e hookaa koke mai.

COUHING, (AHANA0

Hilo, Feb 5, 1878                    Lunahooponopono Waiwai.

 

OLELO HOOLAHA.

UA hoonohoia ka mea nona ka inoa malalo i Lunahooponopono no ka waiwai o John L. Kanae no Mapulehu, Molokai i make aku nei, e ka Hon. A. Fornander, ka Lunakanawai Kaapuni o Maui, nolaila ke kauoha ia aku nei na mea a pau i aie iaia e hookaa koke mai, a me ka poe ana i aie aku ai e hoouna mai i ko lakou bila i mea e hooponopono ia ai.

CHARLES COCKETT.

Lahaina, Feb. 12, 1878                                               847 1m

 

KUAI NUI MANUAHI!

E HOOMAKA ANA MA

KEIA POAONO, MARAKI 9,

MA KA HALE KUAI HOU O

AKE MA,

A.S CLEGHORN, & Co.,

Ma Monikahaae!

A pela no e hoomau ia aku ai

A HALA NA PULE EHA!

 

E kuai ia ana na Lole ma ka Hapalua o ke Kumukuai Mua,

ma ka Oiaio Loa!

S. GRANT, Luna Nui.

 

OLELO HOOLAHA.

Kuai a ka Ilamuku.

            A.J Cartwright, mea hoopii kua ia W. Pinehana Wood, mea pale. Ma ka mana o ka olelo hooholo i hoopuka ia e ka Aha Kiekie o ko Hawaii Paeaina, no ka pono o ka aoao hoopii i olelo ia maluna, no na dala elua haneri a me ewalu a me 19-180 ke koi i ka mea i hoopiia i haiia maluna. Ua lawe mai au a e  kuai ia aku ma ke kuai kudala akea ma kahi i hoikeia malalo nei, ke hiki aku ma ka la 23 o Maraki, A D 1878, hora 12 awakea, i ke kuleana a pau a me na pomaikai a ka mea i hoopiiia iloko a ma ka

            Apana 1. Keia apana aina a pau e waiho la ma ka alanui Liliha, i hoakakaia ma ka Palapula Sila Helu 2248, nona ka ili he i eka oi a emi mai.

            Apana 2. Kela apana aina a pau e waiho la ma Kapalama, Honolulu, i hoikeia ma ka Palapala Sila Helu 1727, e ili ana he 390 apana oi a emi mai.

            Apana 3. Kela apana aina a pau e waiho la ma Kapalama, Honolulu, i hoikeia ma ka Palapala Sila. Helu 1850, nona ka ili he 91-100 eka. Ke ole nae e hookaa ia mai mamua ka uku hoopai i oluolu, ka ukupanee, na kona o ka Aha a me kekahi mau lilo e ae.

            E kuai ia ana keia mau ana i hoikeia maluna, malalo o S Moraki, oia hoi keia:

            D Baldwin no $500 a me ka ukupanee.

            S. L Lewis no $150 a me ka ukupanee

            T. H Davies no $979.37 a me ka ukupanee.

            E ike ia no na kii o keia mau aina ma ke keena oihana o ka Ilamuku. A ina he manao ko kekahi e pili ana no keia, e hoike ia aku no ia me ka eleu.                         W.C PARKE.

Honolulu, Feb 20, 1878                                                                                  837-3ts

 

AHA KIEKIE o ko Hawaii Paeaina, ma ka hooponopono waiwai ma ka waiwai o E M Kalema i make. He kauoha e hoike ai no ke kumu e pili ana i ke noi a ka hanahooponopono i mana no ke kuai ana i ka waiwai paa. Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a W L Wilcox ka lunahooponopono a ka waiwai o R Mikalemi i make,e noi ana i mana e hoolilo aku ai i kekahi waiwai paa ma ke kuai, he waiwai no ka mea make i hoikeia maluna, me ka waiho pu ana mai hoi i na kumu kupono, no ka hoolilo ana aku i ua waiwai la. Nolaila ke kauohaia aku nei na pilikoko a pau o ia mea i make, a me ka pee a pau i kuleana iloko o ka waiwai i oleloia, e hele mai imua o keia Aha i ka Poakahi la 11 o Maraki A D 1878, ma ka hora 10 o ke kakahiaka, ma ke keena hookolokolo o keia Aha ma Honolulu, ia manawa a ma ia wahi e hoike mai i ke kumu e ae ole ia ai ka hoolilo ana i ua waiwai la. A ua kauoha hou ia hoi e hoolahaia ke kope o keia olelo kauoha i ekolu pule mamua ae o ka la no ka hoolohe ana, maloko o ka Hawaiian Gazette a me ke Kuokoa, he mau nupepa i hoolahaia ma Honolulu.

            Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii Paeaina, Feberuari 1878.

CHAS C HARRIS

Lunakanawai o ka Aha Kiekie.

Ikea                 A. ROSA.       Pope Kakauolelo.                   847-3t

 

AHA KIEKIE O KO HAWAII PAE AINA.

Oahu, @@@, Kaa o Ianuari A D 1878.

            Palekaluhi w, ka mea hoopii no ke oki mare, kue ia Kaleikini k, ka mea i hoopiia. Hoopii Oki Mare.

            Ma ka palapala hoopii i oleloia maluna no ke oki mare, ano ua kauohaia, e ka olelo hooholo e oki ana mai ka berita mare aku, e hookomoia ma ka moolelo o ka Aha, mamuli o ka aoao o Palekaluhi w, no ke kumu o ka haalele mau a haalele loa o Kale kini k, i oleloia, e lilo i mea paamahope o na malama eono mai ka la i hoopukaia ai keia olelo hooholo ke hanaia e like me na olelo maloko nei, ke ole nae i ike ia ke kumu kupono no e hoole ai. A ua kauohaia ka mea hoopii e hoolaha i ke kope i hoolaloia o kela olelo hooholo ke hanaia e like me na olelo maloko nei, ke ole nae i ike ia ke kumu kupono e hoole ai. A ua kauohaia ka mea hoopii e hoolaha i ke kope i hooiaiaia o keia olelo kauoha ma ka Hawaiian Gazette a me ke Kuokoa i kela a me keia o na hebedoma eono i o ka hoolaha mua ana iloko o ka malama hookahi mai ka la aku i hoopukaia ai keia olelo kauoha: i mea e hiki ai i na mea a pau i pili ke hoike mai iloko o na malama eono, ina he kumu ko lakou e hooko ole ia ai ia olelo hooholo a lilo i mea paa.

Na ka Aha.

            JNO E BARNARD, Kakauolelo,

Hanaia i kela la 10 o Ianuari, A D 1878.

Honolulu, Oahu, ss.

            Ke hoike aku nei au me ka oiaio, o na olelo a pau maluna ae, oia no ke kope oiaio a pololei o ka olelo hooholo maluna, a e waiho nei ma ke keena o ka Aha Hookolokolo Kiekie o ko Hawaii Paeaina.

            Hoikeia e ko'u lima i kela la 26 o Ianuari, A D 1878

JNO E BARNARD

844 6ts                                    Kakauolelo o ka Aha Kiekie.

 

AHA KIEKIE O KO HAWAII PAE AINA

Oahu, ss., Kau o Ianuari, A D 1878

            Kahalepuna k, ka mea hoopii no ke Oki Mare, kue ia Peelue w, ka mea i hoopiia. Hoopii Oki Mare.

            Ma ka palapala hoopii i oleloia maluna no ke oki mare, ano ua kauohaia, o ka olelo hooholo e uki ana mai ka berita mare aku, e hookomoia ma ka moolelo o ka Aha, mamuli o ka aoao o Kahalepuna no ke kumu o ka haalele mau a haalele loa o Peelue w, i oleloia, e lilo i mea paa mahope o ua malama eono mai ka la i hoopukaia ai keia olelo hooholo ke hanaia e like me na olelo maloko nei, ke ole nae i ika ia ke kumu kupono e hoole ai. A ua kauohaia ka mea hoopii e hoolaha a ke kope i hooiaioia o keia olelo kauoha ma ka Hawaii Gazette a me ke Kuokoa i kela a me keia o na hebedoma eono; o ka hoolaha mua ana iloko o ka malama hookahi mai ka la aku i hoopukala ai keia olelo kauoha ; i mea e hiki ai i na mea a pau i pili ke hoike mai iloko o na malama eono, ina he kumu ko lakou e hooko ole ia ai ia olelo hooholo a lilo i mea paa.

Na Ka Aha.

JNO E BARNARD, Kakauolelo

Hanaia i keia la 9 o Ianuari A D 1878

Honolulu, Oahu, ss

            Ke hoike aku nei au me ka oiaio, o na olelo a pau maluna ae, oia no ke kope oiaio a pololei o ka olelo hoohlo maluna, a e waiho nei ma ke keena o ka Aha Hookolokolo Kiekie o ke Hawaii Paeaina.

            Hoikeia e ko'u lima i keia la 23 o Ianuari, A D 1878

JNO E BARNARD.

844 6ts                                                Kakauolelo o ka Aha Kiekie.

 

AHA KIEKIE O KO HAWAII PAE AINA

Oahu, ss., Kau o Ianuari, A D 1878

            Paaluhi k, ka mea hoopii no ke oki mare, kue ia Kameeui w, ka mea i hoopiia. Hoopii oki mare.

            Ma ka palapala hoopii i oleloia maluna no ke oki mare, ano ua kauohaia, o ka olelo hooholo e oki ana mai ka berita mare aku, e hookomoia ma ka moolelo o ka Aha, mamuli o ka aoao o Paaluhi k, no ke kumu o ka haalele mau a haalele loa o Kameeni i oleloia, e lilo i mea paa mahope o na malama eono mai ka la i hoopukaia ai keia olelo hooholo ke hanaia e like me na olelo maloko nei, ke ole nae i ike ia ke kumu kupono e hoole ai. A ua kauohaia ka mea hoopii e hoolaha i ke kope i hooiaioia o keia olelo kauoha ma ka Hawaiian Gazette a me ke Kuokoa i kela a me keia o na hebedoma eono; o ka hoolaha mua ana iloko o ka malama hookahi mai ka la aku i hoopukaia ai keia olelo kauoha; i mea e hiki ai i na mea a pau i pili ke hoike mai iloko o na malama eono, ina he kumu ko lakou e hooko ole ia ai ia olelo hooholo a lilo i mua paa

Na Ka Aha

JNO E BARNARD, Kakauolelo

Hanaia i keia la 9 o Ianuari A D 1878

Honolulu, Oahu, ss

            Ke hoike aku nei au me ka oiaio, o na olelo a pau maluna ae, oia no ke kope oiaio a pololei o ka olelo hoohlo maluna, a e waiho nei ma ke keena o ka Aha Hookolokolo Kiekie o ke Hawaii Paeaina.

            Hoikeia e ko'u lima i keia la 23 o Ianuari, A D 1878

JNO E BARNARD.

844 6ts                                                Kakauolelo o ka Aha Kiekie.

 

AHA KIEKIE O KO HAWAII PAE AIN, Oahu, ss., Kau o Ianuari, A D 1878

Meleana (w), ka mea hoopii no ke oki mare, kue ia Kalawa (k), mea i hoopii ia.

            Ma ka palapala hoopii i oleloia maluna no ke oki mare, ano ua kauohaia o ka olelo hooholo e oki ana mai ka berita mare aku, e hookomoia ma ka moolelo o ka Aha, mamuli o ka aoao o Meleana (w), i oleloia no ke kumu o ka haalele ana o Kalawa (k), i oleloia, e lilo i mea paa mahope o na malama eono mai ka la i hoopuka ia ai keia olelo hooholo ke hanaia e like me na olelo maloko nei, ke ole nae i ike ia ke kumu kupono e hoole ai. A ua kauoha ia ka mea hoopii e hoolaha i ke kope i hoolaloia o keia olelo kauoha ma ka Hawaiian Gazette a me ke Kuokoa i kela a me keia o na hebedoma eono; o ka hoolaha mua ana iloko o ka malama hookahi mai ka la aku i hoopuka ia ai keia, olelo kauoha; i mea e hiki ai i na mea a pau i pili ke hoike mai iloko o na malama eono, ina he kumu ko lakou e hooko ole ia ai la olelo hooholo a lilo i mea paa.

Na ka Aha.

JNO E BARNARD, Kakauolelo

Hanaia i keia la 7 o Ianuari A D 1878

Honolulu, Oahu, ss

            Ke hoike aku nei au me ka oiaio, o na olelo a pau maluna ae, oia no ke kope oiaio a pololei o ka olelo hoohlo maluna, a e waiho nei ma ke keena o ka Aha Hookolokolo Kiekie o ke Hawaii Paeaina.

            Hoikeia e ko'u lima i keia la 26 o Ianuari, A D 1878

JNO E BARNARD.

844 6ts                                                Kakauolelo o ka Aha Kiekie.

 

 

AHA KIEKIE o ko Hawaii Pae Aina, Oahu, ss, Kau o Ianuari A D 1878, Aina w, ka mea hoopii no ke oki mare, kue ia Lui Keiki k, ka mea i hoopilia. Hoopii oki mare.

            Ma ka palapala hoopii i oleloia maluna no ke oki mare, ana ua kauohaia, o ka olelo hooholo e oki ana mai ka berita mare aku, e hookomo ia ma ka moolelo o ka Aha, mamuli o ka aoao o Aina w, no ke kumu o ka moekolohe a no ka haalele mau a haalele loa o Lui Keiki k i oleloia, e lilo i mea paa mahope o na malama eono mai ka la i hoopukaia ai keia olelo hooholo ke hanaia e like me na olelo maloko nei, ke ole nae i ike ia ke kumu kupono e hoole ai. A ua kauoha ia ka mea hoopii e hoolaha i ka kope i hooiaioia o keia olelo kauoha ma ka Hawaiian Gazette a me ke Kuokoa i kela a me keia o na hebedoma eono; o ka hoolaha mua ana iloko o ka malama hookahi mai ka la aku i hoopukaia ai keia olelo kauoha; i mea e hiki ai i na mea a pau i pili ke hoike mai iloko o na malama eono, ina he kumu ko lakou e hooko ole ia ai ia olelo hooholo a lilo i mea paa.

Na ka Aha;                  JNO E BARNARD, Kakauolelo.

JNO E BARNARD, Kakauolelo

Hanaia i keia la 9 o Ianuari A D 1878

Honolulu, Oahu, ss

            Ke hoike aku nei au me ka oiaio, o na olelo a pau maluna ae, oia no ke kope oiaio a pololei o ka olelo hoohlo maluna, a e waiho nei ma ke keena o ka Aha Hookolokolo Kiekie o ke Hawaii Paeaina.

            Hoikeia e ko'u lima i keia la 31 o Ianuari, A D 1878

JNO E BARNARD.

845 6ts                                                Kakauolelo o ka Aha Kiekie.

 

AHA KIEKIE o ko Hawaii Paeaina, Oahu, ss. Kau o Januari, A D 1878, Jon Ielemia i hoopii no ke oki mare, kue ia Kainana w., ka mea Hoopii oki mare.

            Ma ka palapala hoopii i oleloia maluna @@@@@@@ ua kauohaia, o ka olelo hooholo a oki ana mai ka berita mare aku, e hookomoia ma ka moolelo o ka Aha, mamuli o ka aoao o Jon Lelemia k,. no ke kumu o ka moekolohe o Kainana w., i oleloia, e lilo i mea paa mahope o na malama eono mai ka la i hoopuka ia ai keia olelo hooholo ke hanaia elike me na olelo maloko nei, ke ole nae i ike ia ke kumu kupono e hoole ai. A ua kauohaia ka mea hoopii e hoolaha i ke kepe i hooiaioia o keia olelo kauoha ma ka Hawaiian Gazette a me ke Kuokoa i keia a me keia o na hebedoma eono; o ka hoolaha mua ana iloko o ka malama hookahi mai ka la aku i hoopukaia ai keia olelo kauoha; i mea e hiki ai i na mea a pau i pili he hoike mai iloko o na malama eono, ina he kumu ku lakou e hooko ole ia ai ia olelo hookoia a lilo i mea paa.

            Na ka Aha:                              JNO E BARNARD, Kakauolelo,

Hanaia i keia la 8th o January, A D 1878

Honolulu. ss

            Ke hoike aku nei au me ka oiaio, o na olelo a pau maluna ae, oia no ke kope oiaio a pololei o ka olelo hoohlo maluna, a e waiho nei ma ke keena o ka Aha Hookolokolo Kiekie o ke Hawaii Paeaina.

            Hoikeia e ko'u lima i keia la 31 o Ianuari, A D 1878

JNO E BARNARD.

845 6ts                                                Kakauolelo o ka Aha Kiekie.

 

            OLELO HOOLAHA.

MA ka waiwai o Makahuhu w. O na mea a pau he kuleana ko lakou e koi ai i ka waiwai i hoikeia maluna, ke kauoha ia aku nei lakou e waiho mai ia mau mea imua o ka Lunahooponopono Waiwai, no ka hooponopono ana ia mau mea iloko o na mahina eono mai keia la aku, a i ole e hele no lakou; a o ka poe a pau i ale i keia waiwai e hookaa koke mai lakou ia.

C KALOA, Lunahooponopono Waiwai.

Hilo, Feb 3, 1878                                (fe164t)

            [END]