Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVII, Number 10, 9 March 1878 — KA NANEA EEHIA O KA HIWAHIWA OPIO ABEONA, KE KEIKI ALII O KO KE AUPUNI TEROGINA, KA MEA I HANAUIA ME KA UMAUMA AHI LAPALAPA O KA WIWO OLE, KA WALI WAIPAHE Nana i kaili ka Puuwai Kupaa o ke KAMA ALIIWAHINE MARIADANE. KA OPUU PUNAHELE LUA OLE A KA MOI MINOSA, O KE AUPUNI KUPUA O KARETE. [ARTICLE]

KA NANEA EEHIA O KA HIWAHIWA OPIO ABEONA, KE KEIKI ALII O KO KE AUPUNI TEROGINA, KA MEA I HANAUIA ME KA UMAUMA AHI LAPALAPA O KA WIWO OLE, KA WALI WAIPAHE Nana i kaili ka Puuwai Kupaa o ke KAMA ALIIWAHINE MARIADANE. KA OPUU PUNAHELE LUA OLE A KA MOI MINOSA, O KE AUPUNI KUPUA O KARETE.

MOKUNA II—IU«.o 10. WKALI aku ia o Abeona ia lakou, a aiakni 'ku ia lakou iain nei i ka hale alii. O ka Moi i keia manawa, uahikiole iaia ke noho malie, a e noke ana i ka walauu me ka ieo nui i piha i ka inaina. Ua hoomakaukau oia i ka make no Abeona ; o kona manao i hooholo ai, oia no ka hauhoa ia o Abeona i ke kaula a paa, a na kona lima ponoi no e lawe i ke ola me fea pahikaua. E holohoio ana oia io a ianei, a e a nna ke ahi o kona mau maka me ka welu inaina. Ike mai la ia i na koa i ka hele ana aku, a hoomaopopo mui la, o kona poe ko* wale no, a aole hoi ke pio. Nui 'iai la jeo i ke kahea ana mai, " E mai i ke pio, a i hoi hou mai oukou me ka nele, alaila e make koke oukou a pau. " lioomau aku la no nao lakou i ka hele ana imua, a no ia mea/piha ioa ia'e la ka Moi me ka inaina, a holo mai la me ka manao e uhau mni i ke alii koa, aka, mamua o kona uhau ana'ku, aia hoi, ua leie aku la o Abcona miua, a pane aku la, " he oiuio anei ua oluolu i ka Moi e lawe i ke ola o ke kanaka e hooko ana i ke kauoha ? Eia o Abeona imua ou, & ua makaukau e halawai me kou inakemake »no." Lele hope aku la ka Moi me ke kahaha, a haka pono mai la kona mau maka iaia nei, a i ka ike ana mai, uhau mai la

*I3 me kana pahi me ka ikaika nui, aoie nae i ko kona makemake, no ka mea, uo hemo ae ia ka pahikaua a Abeona a ua pale ia'e la ka make, a ieie mokaki aku la na opana o ka pahi a ka Moi ma o a maanei. " Ma o ka inana o na Laiii, ua waiho waie kou kino me ke olohelofie, aka ke ae aku ne» o Abeona e oia oe. " Wahi a ke koa opio. I keio manawa, ua pioo ae ia na mea a pau, o holo mai la. na koa me ka niakaukau e lawe koke ae i ko ia nei ola ; ia manawa koke i hoio ae ai ka anapa o ka uiia a lalapa iho ia ke ahi maiuna o feo ia nei poo, a nakuiu nakolo heie ae (a ka paapaaīna ieo nui o ka hekiii ma : na paia a puni o ka lewa. Naueue ae la , na paia o ka pa piii, a haaiulu na pou o ka haie, o ka Moi hauie iho ia oia ilaio me ka huna ana i kona mau maka i ka honua. Naholo aku la na koa ma o a ; maanei me ka pee ana. a haunaeie ae ia ke kulanakauhele no keia mea ano e. Na ka hekili i hoooaneue aku i na po- I ; lohuku hao o na rumipaahao, a wehe ha- i mama ia'e ia ka ipuka o ka rumi i hoo- i paa ia'i o Mariadane, a holo mai la oia , me ka niakau nui a puiiki mai ia i na , j waewae o Aheona. O na hoa pio o Abe- ; ona, naholo mai la lakou mai ko lakou rumi paahao mai a hoopuni ae la i ko la- ? : kou haku me ka pihoihoi nui. ! u E hoopakele ae ia makou ! E hoo- 1 pakele ae ia makouwahi a Mariadane | imua o Abeona me ka uwe waimaka ana. j " Mai makau ia Abeona, aka, e makau i ka mana L n ni, ka mea nona ka ! inaina a kakou e hoomaopopo nei," wa- j hi a ke koa. | No keia olelo a Aheonu, lohe aku la i ' | na mea a |»au, a haule iho la keiu a me ; ; keia iluna o ko lakou mau kuli, a haawi j aku ia i nn pule mihi maialo o ' 0 ka mea Mana Loa. O ka Moi pu ke- ' i kahi i iiui liie kona inau koa a miin no j ■ ko iakou mau hewa. Ano, e na maka-! maka, ke hoomaopopo nei kakou, ua la-! nakila ke koa Abeona mnluna o na ma- i nao ino oka Minosi a me kona lahui me j ka hoouka kaua ole, a me ka eehiii | nui a kau ka weli maluna o ka aina holo- | okoa. j [ ka pau ana o na hoomaikai, ku mai j la ka Moi u n»e kona helehelena i piha j me ka weliweli, kunou hoomaikai mai la | iaia nei, Imki ae la i kona kaei alii a haa- ! ; wi miu la ia Abeona, me ka pane ana | moi me kona ieo haalulu.: ! " Ano, i no ko'u haawi pio ana ; aku ia'u iho a me ko'u a pau malaio ou e ka elele o ka lanakila, ke haawi aku | nei au i keia kaei alii o ko'u aupuni. " " Aole i pio ke alu ia Abeona, aka, o I : kona mau manao kuhihewa, ua hookui ia | : e ka ikaika o ka pono o ka mea e ku aku j 1 nei imua ou, mamuii o na hoike ana o | na ao o ka lewa i ka oiaio. A ano, ke ; iiookuu aku nei au i kou noho'na Moi e ; mau me ka hooni ole ia, me kou ae mua j j ana ma» nne o mnluhia ko ? u kino a me | j ko'u mau hoa, a e pau ka luku ia ana o j na makaainana o ko'u kupunakane. " ! } O ka Abeona noi waie iho la no keia, a i oia wnle no kona makemake. Ua haaj lele aku oia i kona one hanau a me ka ! I oina o kona kupuna e iiele e hana i ka * i pono, a ua kokua mai na Lani iaia ma j kana elele imi pomaikai. Ua ike ia ko- | na ano a me kana mou hana, a me'he la, I ua hanau mai no ke ola ia ia i mea nana i j e pepehi i keia kopua \ noho lanakila no ' na makahiki luihi, q e hoopakele hoi i I kona mau hoa kanaka, a e hoopau i na I manao hupo o ka Moi. Muluna o ka hiona o ua Moi nei a I me ka iahui, ua kau aku ia ka manao j weii nui no Abeona. Ua .nanao iho la- ; kou no Abeona maoii kn mana, a nana | hoi i kauoha aku i ka uila a me ka hekili e pahoia ne maiuna o ka aina ; nka aia mahope mai o ia manawa. ua hooholo iho la ka Moi a me na makaiinana, ma- ; lalo o ka hoohiki ana e malama maluhia 'a j lakou nei, a e hele lanakilo, ia manawa i l hai aku ai o Abeona ia lakou, me ka hoa- * kaka piha ana'ku, aole nona iho ka ma- ; na, aka, mai ka Lani inai, mamuli o ka aoao e Kupaa ana mahope o ka pono a j me ka oiaio. Ua hoolohe pono ia kana ī mau olelo, a ua moni ia me ka momona i e ka Moi a me na mea a pau, a ua olelo : ia ma na Buke mooielo o na la kahiko, 1 u& lt?o ka lahui o ka Moi Minosa i lahui

makau i ke Akua, a me ka hoopiha i ka manawa nn ka haipule, mahope iho o ke ao ana'ku a Abeona ia iakou. Xolaiia, me he la, ua hiki ke kapaia keia . keiki ahi ma kekahi ano, he elele na ka u Lamaku ! ! MOKUNA—III. E na makamaka, ua huii ae ia na ia o ka noho'na pioo ma na kaiaulu o ke i aupuni o Minoaa, a ua huli pu ke au o ke ; ano oka noho a#a o na kanaka. Ua li- • lo ae la -o Abeona he mea nui imua o ko lakou mau maka, a he lei kalaunu malamalama hoi maioko o ko iakou naau. He mau la pokole waie no a ua maiuhia hou ka aina mai na pioo ana a ke pukonakona i hoaieale ai, a nalo wale aku la. L T a like me he makani kona ikaika la e pulumi paukiki ana me na pakaua kaumaha ma kona mau eheu, i panee ia mai ma ke kukulu komoiiana, a pahoia aku la me kona inaina nui maiuna o ka papalina o ka ama hanau o keia oiwi, kahi ! hoi nona ka inoa i kuluma ia, " O Kona |kaiopuai ka Lai ! " a mao ae ia i ka honi ana iho o ka onohi malamaiama i kona nani i ka mawehe ana'e o na poi ■ao kaelewa o ka iewa luna i ka lua o ka la ; pela iho la ka hoohalike ana a ko oui kou makamaka nei. I Hula'e la keia mau mea a nalo aku la, ;aka } hookahi nae mea i koe aole i nalo. | Aia no ia ke hoolua'la i kahi moe o ke- | kahi puuwai palupaiu, ke hoolauwili ala ia loko me he makau ia ua mau i ka iwi- ; hiio, e hoanaanau ana i na mapuna hoj ehaeha puuwai—oia—a—aloha wale. E ; | ole lioi ke aloha lie hua oh a memele no | ; ka wekiu ; he pua i poni ia e ke ala paoa ' nohenohea ; he oiwi i hanau ia me ka ; onohi o ka nani maluna o kona mau hio- | hiona. Ua hiki—h® *»»v« maihui he i ha, —he iwla—he inea inomona—o kaua 1 : pu.kai iaila e ka iwapua rose Mariadane. | Aole o oe 'ftale kai make mahope o ka |uiAbeoua, ukn, o Kahikina nei kahi, a | ke iniki mai nei na hioluona o na maka-1 | inaka heluhelu ua kulumn pu no ka ka- i | kou a pau. ooe no nae ka mea i kule-1 īana, oiai, o oe 110 k'a pna mua nana i sila ! |i ke aloha ma kona mau lehelehe, a he I inakahehi hoolaau wale aku no keia. | Nau no, ua eha ka o loko, imi ia kahi e jna ai, ka pnnawai poilani hoi e inu ai a | kena ka ono—e maha'i ka maloo o ka j puu. | Ua makaukau na moku oke Keiki Alii Abeona e huli hoi aku no kona hoi me, a e haalele iho hoi i ka Moi Minosa |a me kona lahui me na manao maikai a pau. Ua maopopo ina kanaka oka ai|na keia men, a ua minamina lakou me ,ke oke nui a me na kuko ana i ka po e ! hooloihi ia aku na la : e loiiii ka hele ana | mni o ka maiamalama a me ka pouli o | keia a me keia ia, i ioihi aku ai ko Abe--lona manawa e hoohanohano nku ni i ko i lakou aina : ako, he mea kaii ole ke ou ! o ka manawa, a he mea kahuli ole ka : mea i hana ia inai kinohi mai a hiki i ke,iala ; noiaiia, ua lawe maikai mni la ka , manawa ia kakou a pau a ioaa o Abeona ma e nanea ana maioko o na paia o ka , hale aiii nani o Minosa, i ka po inamua ! iho o kona haalele ana'ku ia aina maiihini. ; I keia po mamua iho oka haalele ana'ku o Abeona ia Minosa a kakou i kamoilio ae la, ua haawi ia kekahi ahaaina hauoli nui ; maloko o ka haie alii e ka Moi, no ke aloha ! hope loa ia Abeona, a me ka haawi ana'ku iaia i ka hoike piha o na aloha a me-ka hoohanohano ana. Ua wehe hamama ia na ipuka o ka hale alii, a ua ae ia na Lii a me i na makaainana e kipa mai a e hui haooii |pume ka opio alii. He mea hou keia ina i makaainana, o ka ae ia o iakou e komd aku j maloko o ka haie alii, oiai, mamua aku, he kapu ioa ia wahi ia iakou, aka, ua aui ke au i0 ka manawa, a he au hou keia mamuii o ; Aheona, a he kumu nui ia a na makaainana : i manao nui ioa ai iaia. Ia po, mahope iho o ka hui aloha pa naa, ; a i ka manawa hoi a ke anaina nui i komo aku ai iloko o na hora liihi oka liuia au- ) moe, a poina la iho ia oa mea a pau o ka ; haaoii waie no ka mea e hoopihu ana ika ' manawa o keia a me keia, e ku ana o Abeoaa ma kekahi puka aniani, me kona aahu : aiii o kona aupuni a ma na hiona a pau e haimaluie ai ka puuwai o ka mea e ike ako aoa iaia. Ua like me na huiu mamo ielo, pela kona mau papaiina, a o kona hiona mai ; luna a ialo, ua nele ka 'ahui Hawaii ina ! huaolelo kupono no ka hoike ana'e. E kau 'ana ka meaelala onohi daimana ma kona

umauma, ka makana a ka Moi Minosa no kaoa mau hana maikai, a e aoapa ana ka Lei Hoka hoai!ona oliī o Terc-gina raa wona a-i. E huii ana koni mau onohi me ka oana makahehi a.ia i ka waiho mai o ki aina a *rae na ptu hauiieli, me ka mohala ona pua nani o ke kihapai malalo o ka malamalama ui konane oke aliiwahine o ka po. E makahehi alia i na mea i hoike la mai imua o ■ kona alo*a e ano haupu iki ae ana no kona ) aina haiiāu me na koni aioha ; ia manawa, I aia hoi, ua iele mai la kekahi wahi mea mai [ waho m&i a pa maiia ma kona papaima a ( hauie ihp la i ka papaheie. | Lele itio mai ia keia i hope me ka puiwa | a nan * 'ho la iiaio, a laiau iho ia i ka mea |e waiho ana ika papahele. Nana iho Ii | keia a hoomaopopo īho ia ; a e ka mea hekij helu, heaha la keia mea ia oe ? E hai aku | wau, o kaua wale no nae, mai punia loa ia | oe e na kipona o ka hoohie, a hai waie aku |ia hai. hia no ia. He eieie, he ukana na jke aioha» Ua ike iho la o Abeona he opuu j rose ua wahi mea la i iele mai ai apa keia, I a i kona honi ana'e, he mea eke onaona ; no ka mea, ua hoope ia me ka wai o ka pua nona ke kulu onaona ioa ma ia aina. Maiuna o ua wahi elele la a ke aloha, e paa ana, he wahi npana pepa liiina, i pine ia a 1 paa me ka pine guia. Wehe ae ia o Abeona me ke kahaha, me ka pane ana iho. " Na wai ka elele o oe ? e keia wahi opuu | onaona o na hora iiula o ka wehekaiao? He oiaio anei na ke kehau huihui oe i hoouna ma>. nei ? A, he mea eheu ole ke aioha, aka, he mama no nae i ka leie! " Heiuhelu iho la ia i na huaoielo i kakau ia maluna o ua wahi palapala nei i hoopeia me ke ala, a penei no ia : " L kuu Aheona. " —E ae mai ia'u e kapa aku ia oe o u kuu Aheona, " no ka mea, ke hiiahiia oie nei ou i ka hai aku, ua liio au nau. Ano, ke kali aku nei au ia oe maiaio 0 ka nielu o na pua rose ma ke kihi hikina n nnl a ku npi au ann np p hele im«t ai, oiai, ke hoomaopopo iho nei nu 1 o ko'u kino hoiookoa maialo o ke o ka ukana luuiuu o ke aloha Ē hele mai i lohe ai oe i ka'u mau kameilio ana'kn a pau, a ke hooie oe i keia, aiailt, aioha, aloha. aloha inau loa, a na ka make e honi keia niau papalinn. Ow«u no, me ka oiaio imua o ke ao holookoa. M.MIUi)ANE. " (. iole i puu.)