Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVII, Number 17, 27 April 1878 — Page 2

Page PDF (2.04 MB)

This text was transcribed by:  Kayla Mizo
This work is dedicated to:  Dr. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Olelo Kuanaua.

O Makou, KALAKAUA, ma ka lokomaika'i o ke Akua i ka moi o ko Hawaii pae aina, ke kukala aku nei. Ma ko makou oluolu i like ai me Makou Kumukanawai e akokoa mai na Hoa o ka ala olelo ko makou aupuni ma ka Hale Ahaolelo. ma ko Makou Kulanakauhale ma Honolulu no ke kuka ana no na Hana o ke Aupuni. ma ka hora 12 o ka Poalua, la Kanakolu o Apelila, A. D. Umikumamawalu Haneri me Kanahikukumawalu.

Haawiia malalo o ko Makou Hoailona Alii, ma ko Makou Halealii maloko o ke Kulanakauhale o Honolulu, i keia la eha o Maraki, A.D. Umikumawalu Haneri me Kanahikukumawalu, a o ka lima hoi o na makahiki o ko Makou Nohoalii ana.

KALAKAUA R.

NA KE ALII:

J. MOTT SMITH Kuhina Kalaiaina.              350

 

Ua oluolu i ka mea Hanohano ka Peresidena o Peru, ko Makou makamaka Nui a maikai, ka hoonoho ana mai ia ka Mea Hanohano Juan Proberico Elmore ma ko Makou Aloalii, ma ke ano he Kuhina noho no ka Repubalika o Peru ma Honolulu, ke makemake nei Makou i ko Makou mau makaainana a me na oihana o ko Makou Aupuni e haawi aku i na manao akea oluolu i kona kino, kona waiwai a me kona mau hope, a e haawi hoi i ka paulele nei ma kana mau hana pili aupuni, ma ke ano Kuhina Noho.

Hanaia ma Halealii Iolani, Kulanakauhale o Honolulu, i keia la 12 o Aperila, 1878  .

            KALAKAUA R.

@ A. PIERCE, Kuhina o ko na Aina e.         17

 

Ua oluolu i ke Alii ka Moi e hookohu aku i na Mea Mahaloia W.L. Moehonua a me Sam’L Kipi i mau Alii no ka Ahaolelo.

            Halealii Iolani Apr. 15, 1878.             17

 

I koʻu wa e kaawale aku ai mai Maui aku nei, na ka Hon. Abr. Fornander e lawelawe ma ke ano he Hope Kiaaina no Maui a me kona mau Hono.    WILLIAM L. MOEHONUA,

            Kiaaina o Maui

Lahaina, Apr. 20, 1878                       17

 

Ua hookohu ppia aku nei o Mr. Wahinemaikai o Kai papau i Lana malama Pa Aupuni hoopaa holoholona helehewa, no ka apana o Koolauloa, mokupuni o Oahu, ma kahi o Kaolulo    JNO. M. KAPENA, Hope kiaaloa o Oahu

Keena Kiaaina o Oahu, Apri. 23, 1878    17

 

Ma ka ka la 23 o Mei, 1878 ma ke ala o Aliilolani Hale, e kuai kudala ia ana he elua apana aina e walho nei ma ka ala nui Nuuanu ma Honolulu, oia hoi kahi ia Mr. Evertt mamua mai ka $8,000 aku e hoomaka ai ke koho ana o ke kumakuai

O ka apana aina ma ke kihi ua paa ia i ke hoolimalima la no elima makahiki e hoomaka ana mai Januaru 29, 1878 - he $300 ka uku hoolimalima no ka makahiki

J. MCTT SMITHER, Kuhina Kalalaina

Keena Kalaialoa           855

 

Ke hoike ia aku nei i na kanaka a pau, e hoopoololei loa la aku ana ke Kanawai e pli ana i na holoholona nea hewa e loaa ana ma ka aina o Luakaha, a  me na aina e ae o ke aupani ma Nuuana Valleu. A ua hookohu ia o Manele a me Moa-moa e hooko i kela hoolaha,  a e hoopaa ia na holoholona oia ano a pan ma ka pa aupuni             J. MOTT SMITH

Kuhina Kalaina

Keena Kalaialoa, March 36, 1875            852

 

Ua hookohu pono ia i keia la na mea nona na inoa malalo, mau Luna Alanui, penei; K, W. Kapohaku. Luna Alanui, penai: K.W. Kapohaku Luna Alanui no Wailiki, Mani ma kaho o Geo E. Rchardson i haalele mai.

J Keohokaua, Luna Alanui no Makawao.

J. MOTT SMITH, Kuhina Kalaiaina

Keena Laiaina, Mar 1, 1878          851

 

Ua oluolu i ka moi ka hookohu ana ia Henru A. Pierce require, i kuhina no ko na Aina e.

Kale alii Iolani, Maraki 1, 1878         850

 

Ua oluolu i ka Moi ka hookohu ana ia S. Kipi Esqr i Kiaaina no ka Mokopuni o Hawaii

Hakealii Iolani, Mar. 1, 1876            850

 

Ua hookula i keia la o Mr. Joseph R. Mills i luna Hooiaio Palapala, no ka Apana o Hamakua, Hawaii

THOS. BROWN, Luna Kakau Kope.

Keena Kakau Hope, Mar. 6, 1878

Aponola: J. Mott Smith, Kuhina Kalalaina       850

 

 

OIHANA WAI:

Ke haiia aku nei i na mea a pau, mai keia la aku, a hiki i ka la e hoolaha hou ai, e hoopaaia ana ka wai o na piula aupuni, mai ka hora 6 ahiahi a hiki i ka hola 8 o kakahiaka o kela a me keia la. R. LISHMAN, Luna Wai

Aponoia: J. Mott Smith, Kuhina Kalaiaina

Honolulu, Mar. 8, 1878             849 tf

 

I kulike ni me ka pauku 831 o ke Kanawai Kiwila, no laila, ke hoolohe ia aku nei ka lohe e hookaawale ia ana kekahi Pa no na holoholona komohewa, ma kukuhaele, apana o Hamakua Hawaii, mauka o ke alanui aupuni. I kulike ai me ka pauku 232 o ko Kanawai Kivila. no laila ke hoonoho a ke hookohu aku nei au la R. P. Kuikahi i luna pa no ka Pa Aupuni ma Kukuihaele, apana o Kamakua, Ilawaii

Aponoia: J. MOTT SMITH, Kuhina Kalaiaina

Honolulu, Feb 19 1878

 

 

Ua hookohula o R F Bickerton i keia la i hoa no ka Papa koho i ka waiwai io o na aina no ka mokupuni o Oahu, ma kahi o J W makalena i make. J MOTT SMITH Kuhina Kalaiaina 837

Keena Kalaiaina, Dec 11 1877

 

Ua hookohuia ka poe nona na inoa malalo iho i mau Komisina no na Pa:

Dec. 1 J.W. Smith, Kona Hema, Hawaii

Dec, 10 D Kahanu, Kona, Oahu, ma kahi o J. W. Makalena i make.

            J MOTT SMITH

            Kuhina Kalaiaina

Keena Kalaiaina Dec 11, 1877

 

Ma ka Poaono , Ia 29 o Dekemaha 1877, a ka hora 12 auina la, e kuaiiu aku ana ma ke kualala ma ke ala komo o ka aoao mauka o Aliiolani hale, Kono,( 6) Lol, e waiho la ma Auaukai, Waikiki; a penel ka nui o na eka o kela a me kela loi: 288-1000 eka. 203-1000 eka. 100-1000 eka, 131-1000 eka, 06-1000 eka, 79-1000 eka

O ke kii a me ka Palapala Anaaina o na aina i oleloia maluna, e ike ia no ma ke Keena Kalaiaina.

J. MOTT SMITH, Kuhina Kalaiaina

Keena Kalulaloa, Novemaha 8, 1877          833 31

 

 

Ua hoopaneeia ke kuai o na Loi Kalo i hoikeia maluna ae a hiki i ka manawa e hoolaha hou aku ai.

J MOTT SMITH, Kuhina kahualua

Keena Kalaiaina, Dec 11, 1877

 

 

He Hoololi i manaoia no ka Pauku 6 o ke Kumukanawai i haawiia ma ka la 20 o Augate, M H 1864 e like me na olelo o ka Pauku 80 o ia Kumukanawai

E hoololiia a ma keia ua hoololia no ka Pauku 61 o ke Kumukanawai, a penei e heluheluia ai ua Pauku la;

Pauka 61. Aole no e kohoia kekahi i Lunamakuainana i na he pupule a he hupo paha, a ke ole ia he kanaka malalo o ka moi, a ke hiki ole aku oia i na makahiki he iwakaluakumakahiki a ke ike ole hoi on a waiwai paa a waiwai lewa paha i maopopo i hihia ole iloko o keia Aupuni e like me elima haneni elala.

 

Apononia i ka la o ------ M N 1878

E ku kaawale ia mau mahele okoa ; aole hoi e noho kekai Lunakanawai iloko o ke Hale Ahaolelo.

Aponoia i keia la - o ------ m H 1876

 

He hoololi i manaoia no ka Pauku 20 o ke Kumukanawai i haawaiia ma ka la 20 o Augate, M H 1864, e like me na olelo o ka Pauku 50 o ia Kumukanawai

E hoololiia a ma keia ua hooloiia no ka pauku 20 ma ke kapae ana i ka huaolelo "Ahukakau" mamua iho o na huaolelo, "iloko o ka Hale Ahaeolelo" a penei e heluhelu ia ai ua Pauku la

Pauku 20. E maheleia ka Mana nui o ke Aupuni i ekolu Apana okoa, oia hoi ka Mana Hooko ku Mana kau kanawai , ka Mana Hookolokolo

 

Ka Nupepa

Kuokoa me ka Au okoa

I huha

No ka makahiki #2 Eono mahina $1

Dala kuike ka Ruia

 

 

APERILA 27, 1878

$15.00 MAKANA!

 

E haawai ana ka nupepa kuokoa i ka makana i oleloia maluna no na kumu manao elua i kela aku ka maikai ma mua o na mea e ae a pau i hakuia malu na o keia ninau: Pehea E LOAA I I KANA KA HAWAII KA NOHO ANA KUONOONO MA NA PONO KINO? Penei ka haawi ana, no ka helu akahi he umi dala a no ka helu elua he elima dala. He hiki no i na mea a pau ke hooikaika no keia mau makana a a e hooili mai i na mauao i hakauia i ko makou Keena mamua ae o ka la 15 o Iune, 1878.

O ke Komite nana e maia i na Kumumauao a e hooholo i na mea i ku pono ke haawiia na makana oia o Rev. W.P Kahale, Hon. A.F. Judd, S.B. Dole, Esq. Rev J. H Mahoe a me Hon. W.R. Kakela. Ina ike ke Komite ua hemahema like na kumu manao a pau, a he waiwai ole ke hoolahaia, o ka nele iho la no ia i ka makana.

 

KE OLA O KA LEHULEHU

 

Ua hai ia mai ia makou e kekahi kauka naauao, "o ke 68 hapahaneri o ka poe e make nei ma keia kulaukauhale, he make wale me ka loaa ole aku o na lawelawe kupono o ka poe ike i ka lapaau." He mea keia e puiwa ai ka manao o ka poe noonoo pono no na mea i pili i ke ola o ka lehulehu. Ma Honolulu nei, kahi i lako i ka poe kauka lapaau he lehulehu wale, kahi e ku nei ka Halemai o ka moiwahine, kahi i hookumu ia’i na ahahui Hoolalahui, kahi hoi o ka Papaola e noho nei, i loko o kela a me keia haneri o ka poe e make mau nei iwaena o ka lahui Hawaii, he 32 wale no i lapaau pono ia, in a he oiaio ka olelo a lapaau pono ia, ina he oiaio ka olelo a kela kanaka! He 32 hapahaneli walo no o ka poe make i loaa i na lapaau pono ana i ko lakou wa e waiho ana i ka mai. Ina pela ma keia kulanakauhale, he oi loa aku paha keia hemahema he oi loa aku paha keia hemahema ma na wahi kuaaina. A ma keia mea e ike ai kakou i kekahi kumu o ka holo nui o ka make iwaeua o ka lahui kana, oia hoi he make malama ole ia i ka wa mai.

O kekahi kumu o keia malama ole ia o ka poe mai me na lawelawe ana o ka poe lapaau maauao, oia no na kahuna lapaau naaupo he lehulehu wale e lawelawe nei i awena o kanaka. O ka ike o ka hapa nui o lakou, he ike i na hana kohu ole o ke au pegaua. Ke hau aku nei makou me ka kanalua ole, aia maluna o ko lakou poo ke koko o kekahi hapa o ka lahui hawaii o make wale nei. Ma muli o ka lakou mau olelo hoopunipuni i huipu ia me ua hoomakukau ana, ua puni wale ka poe mai a me ko lakou mau makamaka; a haawi ia aku la ke ola iloko o ua liman o ka poe ike ole loa, ua la kou e hooponopono mai.

E kamailio hou aua makou no keia mea i keia pule ae, me ke kuhikuhi pu aku i kekahi mau hana i kupono i ka Ahaolelo i mea e pau ai kela hemahema a i malama ia'i hoi ke ola o ka lehulehu.

 

Pau Ole Ka Ono A Ka Puu. - Ua ai, ua hoonuu i na mea ono ; o ka pepakaukau mea ai, o ka Helu umikumuaha o ka la 6 o Aper. i hoohalikeia e a'u me ka kulu wai hookahi o ka meli. Ia'u nae, e hoonanea'na i na mea a ka maka, e nanea ana i ka nana kaahea ana ka leo o Ke Kahuli leo nahenahe ia'u. Eia ka ono! Eia ka auanei o ka leo o kuualoha! Abeone e i mai ana ia’u eia mai ka "luhi" o kaua la , ke niau kaupe aku la i mua ou. Huli hoe a e la au e nana he oiao o Babela ka paukaumaka a na ui nona keia moolelo puakaumaka a na ui nona keia moolelo puha. no ka mea nana keia moolelo piha i haku ko'u mahalo piha o ka''u noia e noi a e ai i kona lokamaikai ku ua mai i pau pono na ono i e ko’u ai ka puu i ka wai a ka "Naulu" Me ke aloha i ka Lunahooponopono a me na keiki kukulu hua metara o ka hale pai kuokoa ko'ualoha. Me ke aloha piha i na hoi o ka halepai, Kuukoa, Me ka mahalo. H. M. Wini. Papaijoi, Hilo, Hawaii. Aper 16. 1878. (Eia mai ko aloha ke hele aku la a kui lma pu me oe L.H.)

 

 

Poino Weliwli

 

Ma ka lokomaikai o ke Keena o ke "Commercial Advertiser," ua loaa mai ia makou keia mau hoike oiaio malalo nei no ka poino weliweli ma ka Paeaina o Paumotu. Ma na la 6 a me 7 o Feberuari i hala aku nei, ua puhi aela ka ino nui maluna o kela Paeaina. O ka hapalua o ka mokupuni o Anaa, ua malowale malalo o ke kai, a o na kumu niu, ua aneane no e neoneo loa. O na hale hoa hu waiwai o ke kai, a o na kumu niu ua aneane no e neoneo loa. O na hale hoa hu waiwai o Brander a me Godefrey, na hale aupuni, ua pau loa i ka hoohioloia iialo, a o na waapa hoi ma ia mokupuni ua pau i ka nahaha.

Ma ka mokupuni o Apati, aole nui loa ka poino. elua mau moku kona i pae i kula aka ua hemo hou no nae. Ua poino no hoi ka hapalua o ka mokupuni o Raiori. O na moku kuna Hornet a me Nerrine ua kaiehuia i kula a ua lilo i mea ole. Ua poino pu hoi na waapa a pau oia mokupuni. O ka mokupuni o Kaukora ka oi loa aku o ka poino. Ua holoaia okoa keia mokupuni iloko o ke kai, pau oa hale a me na kanana he 137 i ka poino. Pela no hoi me kekahi mau mokupuni e ae. I ka la mamua iho o ka pa ana o ka ino, ua haalele mai ka moku kuna Comela ia anaa a holo aku no Rarakea me na haole 3, a me na kamaaina he 14 a ua manaoia ua ooino kela moku. Ua loaa na pana liilii e ua mokupuni e ae, a o ka waapa ua loaa ma na kuaau o Tautira ma ka mokupuni o Tahiti.

 

Koena Naaupo o Hawaii I koe--Ua lohe wale mai makou i kekahi lono aia ma Kanaio kekahi mau kanaka i kalua i ka laua mau puaa (e ha), no ka hoomana ana aku i ka ua, e ua mai. Eia ka laua mau olelo ina epau na puaa a kaua e 4, alaila o ka ua noia; ia pau ana o na puaa eha aole nae haule mai ka ua a laua i hoomana ai e ua, no laila au hea oukou e na opio Hawaii mai hooha like me keia mau kanaka ano hehena a lilo wale no ko laua mau kino i ulaia a haalele ae i kapono o ka Hoku.

 

Kuai o Waikahalulu--Ma kela Poaono aku nei, ua kuai kudala ia aku ka apana aina o ke Lii C. Kanaina ma Waikahalulu, e W.C. Parke Lunahooponopono waiwai. Ua mahele liilii ia ua aina la i mau apana he 11, a ua kuai pakahi ia, penai: Apana 1, lilo ia H. Waterhouse no $160; apana 2, ia J. Lazarus no $405; apana 3, ia j. Lazarus hou no, no $630; apana 4&6 ia M. Kuea no $250; apana 5 ia. W. W. Hall $70; ka  7 ia W.W. Hall no $250; ka 8 ia Kuaea hou no $60; ka 9 ia S.M. Damon no $790; ka 10 ia P.C. Jones $475; ka 11 ia Puniai w. no $40; ka huina o na dala i loaa mai ma keia ku ai ana $3130

 

 

Kilauea Hou: Ma kela Poano i hala aku nei, ua hoao ia ka mikini, i ike ia ka holo pono a me ka ole. I ku wa i hookuu ia ai ka mahu i loko o na ipu o ka haku e hiki ai ke hana, ua ike ia na mea hana e hanana i ka lakou hana me ke kaulua ole, a pela hoi, i helu mai ai ka manea o ka epaepa o hope. Aohe a ka holona e i ae ai, ua pono ole, aka i ka ninau ia ana aku o Mr. Warters ka mea nana i kukulu ka enegini i mai la oia, ua holopono na hoao ana koe ka pauina ea, ua komo ia e kekahi opala. A mamuli no o kona kamai piha ua hoopau koke ia ia pilikia. O na makaikai a pau ia laua piha like lakou i ka olioli, no ke akamai piha o Mr. Waters a me kona hoa lawelawe Mr. Farnsworth. A i ka lono wale mai o keia Farnsworth. A i ka lono wale mai, o keia Farnsworth ana no ka Wiliki nui. Ma ka Poakolu iho nei, kau ia ka olelo hookapu ma ka alapii e pii aku ai luna, no ke kapala i na wahi o luna o ka moku i ke pena.

 

OLELO HOOLAHA.

 

            AHA Kiekie o ko Hawaii Pae Aina.  Oahu, ss.  Kau o Aperila, A D 1878. 

Sophia Feary w. ka mea hoopii no ke Oki Mare, kue ia Wm. R. Freary k. ka mea i hoopiiia.  Hoopii Oki Mare.

            Ma ka palapala hoopii i oleloia maluna no ke Oki Mare, ano ua kauohaia, o ka olelo hooholo e oki ana mai ka berita mare aku, e hookomoia ma ka moolelo o ka Aha, mamuli o ka aoao o Sophia Feary w, no ke kumu o ka moekolohe o Wm. R. Feary k, i oleloia, e lilo i mea paa mahope o na malama eono mai ka la i hoopukaia ai keia olelo hooholo, ke hanaia e like me na olelo maloko nei, ke ole nae i ike ia ke kumu kupono e hoole ai. A ua kauohaia ka mea hoopii, e hoolaha i ke kope i hooiaio ia o keia olelo kauoha, ma ka Hawaiian Gazette a me ke Kuokoa, i kela a me keia o na hebedoma eono; o ka hoolaha mua ana iloko o ka malama hookahi mai ka la aku i hoopukaia ai keia olelo kauoha; i mea e hiki ai i na mea a pau i pili, ke hoike mai iloko o na malama eono, ina he kumu ko lakou e hooko ole ia ai ia olelo hooholo a lilo i mea paa.--Na ka Aha.          A. ROSA, Kakauolelo.

            Hanaia i keia la 6 o Aperila A D 1878

            Honolulu, ss:  Ke hoike aku nei au me ka oiaio, o na olelo a pau maluna ae, oia no ke kope oiaio a pololei o ka olelo hooholo o ka hihia maluna ae, a e waiho nei ma ke Keena o ke Kakauolelo o ka Aha Kiekie.

            Hoikeia e ko'u lima ma Honolulu, i keia la 6 o Aperila A D 1878.

                                                            A. ROSA.

            854 6t                          Kakauolelo o ka Aha Kiekie.

 

            AHA Kiekie o ko Hawaii Pae Aina.  Oahu, ss.  Kau o Aperila, A D 1878. 

Lau k, ka mea hoopii no ke oki mare, kue ia Kaluna w. ka mea i hoopii ia, hoopii oki mare. Ma ka palapala hoopii i oleloia maluna no ke oki mare, ano ua kauohaia, o ka olelo hooholo e oki ana mai ka berita mare aku, e hookomoia ma ka moolelo o ka Aha, mamuli o ka aoao o Lau k, no ke kumu o ka haalele loa a me ka moekolohe o Kaluna w, i oleloia, e lilo i mea paa mahope o na malama eono mai ka la i hoopukaia ai keia olelo hooholo, ke hanaia e like me na olelo maloko nei, ke ole nae i ike ia ke kumu kupono e hoole ai. A ua kauohaia ka mea hoopii, e hoolaha  e hoolaha i ke kope i hooiaio ia o keia olelo kauoha, ma ka Hawaiian Gazette a me ke Kuokoa, i kela a me keia o na hebedoma eono; o ka hoolaha mua ana iloko o ka malama hookahi mai ka la aku i hoopukaia ai keia olelo kauoha; i mea e hiki ai i na mea a pau i pili, ke hoike mai iloko o na malama eono, ina he kumu ko lakou e hooko ole ia ai ia olelo hooholo a lilo i mea paa.--Na ka Aha.     A. ROSA, Kakauolelo.

            Hanaia i keia la 6 o Aperila A D 1878

            Honolulu, ss:  Ke hoike aku nei au me ka oiaio, o na olelo a pau maluna ae, oia no ke kope oiaio a pololei o ka olelo hooholo o ka hihia maluna ae, a e waiho nei ma ke Keena o ke Kakauolelo o ka Aha Kiekie.

            Hoikeia e ko'u lima ma Honolulu, i keia la 6 o Aperila A D 1878.

                                                            A. ROSA.

            854 6t                          Kakauolelo o ka Aha Kiekie.

 

            E IKE na mea a pau, owau o ka mea nona ka inoa malalo, ke haiia aku nei ka lohe i na mea a pau, o ka hapa aina o Kekawewe, mai kona kupunakane mai, o Luluu, e waiho nei ma Ohanaula, Kohala Akau, Hawaii, nona na Eka he 18 me 64-100, i lilo i ka hoolimalima ia Jas Woods. Ua lilo loa mai ia’u ma ke kuai lilo, mai ka aina a me ka hoolimalima pu, nolaila, ma keia hope aku, aole mana i koe o Kekawewe a o kana kauoha paha, a e ohi hou i ka uku hoolimalima, a e komo hou paha iloko o ka aina. A o ka poe a pau a Kekawewe i hoolimalima aku ai, e hoihoi pono mai lakou ia’u, e like me ko lakou palapala; a i ole e hooko pono ia keia, e hooneenee loa ia lakou mai ka aina aku a kaawale loa.

            S.W. Mahiai

Honomakau, Aper 19, 1878.   856 3t*

 

E IKE auanei na mea a pau loa, owau o W.K. Kalimaeka Kalia no Kukuihaele, Hamakua, Hawaii, ke papa a ke hookapu loa aku nei au i kuu aina kuleana helu 111, B, ina kanaka, haole, pake me na holoholona lio, pipi, miula, aole e kii wale i na mea o luna o kuu aina, oiai, no’u ponoi keia aina, ma ke kanawai o ka aina. He mana hiki ia’u ke hoopii a ke hopu i na mea i hoolaha ia maluna, ke ike au me kuu hope, o C.Y. Kane. Ma ka oiaio ke kau nei au i kuu inoa.

            W.K. KALIMAEKA KALIA.

Kukuihaele, Hamakua, H., Apr. 25, 1878.

            856 4t.

 

AHA Kiekie o ko Hawaii Pae Aina.  Oahu, ss.  Kau o Aperila, A D 1878. 

@ w. ka mea hoopii no ke Oki Mare, kue ia Nakapuahi k. ka mea ip hoopiiia.  Hoopii Oki Mare.

            Ma ka palapala hoopii i oleloia maluna no ke Oki Mare, ano ua kauohaia, o ka olelo hooholo e oki ana mai ka berita mare aku, e hookomoia ma ka moolelo o ka Aha, mamuli o ka aoao o @vinia, i olelo ia, no ke kumu o ka haalele ana o Nakapuahi k, i oleloia, e lilo i mea paa mahope o na malama eono mai ka la i hoopukaia ai keia olelo hooholo, ke hanaia e like me na olelo maloko nei, ke ole nae i ike ia ke kumu kupono e hoole ai. A ua kauohaia ka mea hoopii, e hoolaha i ke kope i hooiaio ia o keia olelo kauoha, ma ka Hawaiian Gazette a me ke Kuokoa, i kela a me keia o na hebedoma eono; o ka hoolaha mua ana iloko o ka malama hookahi mai ka la aku i hoopukaia ai keia olelo kauoha; i mea e hiki ai i na mea a pau i pili, ke hoike mai iloko o na malama eono, ina he kumu ko lakou e hooko ole ia ai ia olelo hooholo a lilo i mea paa.--Na ka Aha.          JNO. E. BARNARD

            Hanaia i keia la 1@ o Aperila A D 1878

            Honolulu, ss:  Ke hoike aku nei au me ka oiaio, o na olelo a pau maluna ae, oia no ke kope oiaio a pololei o ka olelo hooholo o ka hihia maluna ae, a e waiho nei ma ke Keena o ke Kakauolelo o ka Aha Kiekie.

            Hoikeia e ko'u lima a me ke Sila o ka Aha Kiekie ma Honolulu, i keia la 6 o Aperila A D 1878.

                                                            JNO. E. BARNARD

            854 6t                          Kakauolelo o ka Aha Kiekie.

 

AHA KIEKIE o ko Hawaii Paeaina. Ma ka hooponopono waiwai. Mokupuni o Oahu, Hawaii Paeaina, ss. Ma ka waiwai o Isaac Harbottle o Kanewai, Honolulu, oahu i make. Olelo kauoha e koho ana i la e hooiaio ai ka Palapala Kauoha, a no ka hoolaha ana. No ka mea, ma ka la 23 o Aperila, 1878, ua waiho ia mai imua o ka Aha, kekahi Palapala i olelo ia, oia no ke kauoha hope loa o Isaac Harbottle i make aku la; a me ka Palapala hoopii e noi ana e hooiaioia kela Palapala Kauoha a e hoopuka hoi ka Palapala Luna Hooko no Naha Hakuole ua waihoia mai e Naha Hakuole. Nolaila, ua kauohaia o ka Poalua oia ka la 23 o Mei, 1878, ma ka hora 10 awakea, ma ka rumi hookolokolo oia Aha, ma Aliiolani Hale, ma Honolulu, Oahu, oia ka la me ka hora e hooiaio ia ai ia Palapala Kauoha, a e hoolohe hoi no ia noi ana mai, a me ka poe a pau i pili, e kue ana ia Palapala Kauoha, a me ka hoopuka ana i ka Palapala Luna Hooko. A ua kauoha hou ia, e hoolaha no ia mea no na pule eha iloko o ka nupepa Kuokoa, he nupepa i paiia a i hoolahaia ma Honolulu. A ua kauoha hou ia, e hoopukaia na palapala kena no ua hoike no ia Palapala Kauoha, a me na hooilina o ka mea make, e hele mai a e kue i kela Palapala Kauoha i ka wa i oleloia.

            Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii Paeaina, Apr. 22, 1878.

            A. FRANCIS JUDD,

            Lunakanawai o ka Aha Kiekie.

Ikea: A. ROSA, Hope Kakauolelo.    858 4t

 

AHA Kiekie o ko Hawaii Paeaina. Kau o Iulai 1878. Ma ka noi a Kalaeonee hoona kuleana i kekahi mau aina i koi ia mamuli o ka mana pilikoko. Imua o ka Lunakanawai Judd, ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a Kalaeonee o Waikiki, mokupuni o Oahu, e koi ana i ka pono mamuli o ka pono pilikoko ma o Kuheleloa. la, ke kaikuahine o Kamainui, ka makuahine o Alapai ka mea i kuleana ia ai na aina i oleloia, i kekahi mau aina e waiho la ma Waikiki, mokupuni o Oahu, oia ka aina i hoakakaia ma ka palapala noi a no Kuheleloa i make kauoha ole ma Honolulu ma ka makahiki 1878, a e noi ana i Palapala kena i na mea e koi mai ana a e hooholo ia ka pono no Kalaeone i oleloia a i ole ia i kekahi mahele. Ua kauohaia o ka Poalima ka la 12 o Iulai ma ka hora 10 o ke kakahiaka 1878, oia ka manawa i kauoha ia hoolohe ana i ka palapala noi i oleloia imua o ka Lunakanawai o ka Aha Kiekie i oleloia ma ka hale hookolokolo ma Honolulu, ma ia manawa a ma ia la wahi e hele mai na kanaka a pau a e hoike mai ina he kumu ko lakou e ae ole ia ai ka palapala noi i oleloia a e hoolahaia keia olelo kauoha ma Honolulu ma ka olelo Enelani a me ka olelo Hawaii ma ka Hawaiian Gazette he nupepa i pai ia ma ka olelo Enelani a me ke Kuokoa he nupepa i paiia ma ka olelo Hawaii no na hebedoma ekolu mamua ae o ka la mua o ke kau i olelo ia o ka Aha Kiekie

Hanaia ma Honolulu, ko Hawaii Paeaina, Apr. 19 1878.

            A. FRANCIS JUDD,

            Lunakanawai o ka Aha Kiekie.

Hanaia ma Honolulu, H. I. apr. 1, 1878.

            Richard F. Bickerton, Kokua o na mea noi.   853 3s

 

 

 

            Ma ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni A pana Elua o ko Hawaii Paeaina. Ma ka waiwai o Edward Devanchelle no Molokai i make. Ua heluhelula a ua waihola ka palapala noi a Maru Decaneheele, e noi ana, e hoonohoia o Mr. Reiman, no Lahaina, I Lunahooponopono no ka waiwai o kana kane, Edward Devanchelle, no Pukoo, Molokai i make. Nolaila, ke kauohaia aku nei na kauaka a paa ke pill o ka Poakolu, ola ka ia 15 o Mei 1878, ma ka hora 10 kakahiaka, ma ka hale Hookolokolo ma Lahaina, oia ka la a mo kahi i kohoia no ka hoolohe ana i na nonoi la a me na mea'kue ke hoi keia.

                                                                                                                        ABR. FORNANDER,

                                                                                                            Lunakanawai Kaapuni A pana Elua.

                                                                        Lahama, Aper 20, 1878.                                             856 3t

 

            Ma ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana Elua o ko Hawaii Paeaina. Ma ka waiwai o Kanui k. no Hamakumaloa, Maui i make. Ua heluheluia a na waihoia ka palapala noi a Poaila w. e noi ana e hooholola ka waiwai o Kanui k no Hanawana, Hamakuaioa, Maui i make i na hooillua,. Nolaila, ke kauohaia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poaono, oia ka la 25 o Mei 1878, ma ka hora 10 kakahiaka, ma ka hale hookolokolo ma Makawao, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue ke hoikeia.

                 ABR. FORNANDER,

            Lunakanawai Kaapuni Apana Elua.

Lahaina, Aper 20, 1878.                     856 3t

 

Ma ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana Elua o ko Hawaii Paeaina. Ma ka waiwai o WmT. Cooper, no Makawao, Maui i make. Ua waihoia a a ua heluhelu ia ka palapala noi a A.H. Spencer a me D. Crowningburg e noi ana e hoonohoia o J.D. Haverkost i lunahooponopono no ka waiwai o Wm. T. Cooper, no Makawao, Maui i make. Nolaila, ke kauohaia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poaono, oia ka la 25 o Mei 1878, ma ka hora 9 kakahiaka, ma ka hale hookolokolo ma Makawao, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue ke hoikeia.

                 ABR. FORNANDER,

            Lunakanawai Kaapuni Apana Elua.

Lahaina, Aper 20, 1878.                     856 3t

 

            Ma ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Elua o ko Hawaii Paeaina. Ma ka Waiwai o Kanakaokai k, no Hamakualoa, Maui i make. Ua heluheluia a ua waiho ia ka paipala noi a Onaha k, e noi ana e hooholola ka waiwai o Kanakaokai k, no Hanehoi, Hamakualoa, Mani i make, i na hooilina. Nolaila ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poaono, ola ka la 25 o Mei, 1878, ma ka hora 11 a.m. ma ka hale hookolokolo ma Makawao, oia ka la, a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue ke hoike la.                                ABR. FORNANDER,

                                                                        Lunakanawai Kaapuni Apana Elua.

                        Lahaina, Apr. 20 1878.                                                           856 3t

 

            Ma ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana Elua o ko Hawaii Paeaina. Ma ka waiwai o Nahau k. no Hana, Maui i make. Ua heluheluia a ua waihoia ka palapala noi a Keawiwi k. e noi ana e hooholoia ka waiwai o Nahau k. no Hana, Maui, i make i nna hooilina. Nolaila, ke kauohaia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poaha oia ka ia 30 o Mei 1878, ma ka hore 9 kakahiaka, ma ka Halekula ma Mokulau, Kaupo oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue ke hoikeia.

                                                                                                                                    ABR. FORNANDER,

                                                                                                                        Lunakanawai Kaapuni Apana Elua.

                                                                                    Lahaina, Aper. 20 1878.                                             856 3t

 

            Ma ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana Elua o ko Hawaii Paeaina. Ma ka waiwai o Mahulu k, no Kaupo. Maui i make. Ua heluheluia, a ua waihoia ka palapala noi a Paak. e noi ana e hoonoho laia i Lunahooponopono no ka waiwai o Makula k. no Kaupo, Maui i make. Nolaila, ke kauohaia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poaha, ola ka la 30 a Mei 1878, ma hore 10 kakahiaka. ma ka hale kula o Mokulau, Kaupo, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua nonoi ia a me na mea kue ke hoikeia.

                                                                                                            ABR. FORNANDER,

                                                                                                Lunakanawai Kaapuni Apana Elua.

                                                            Lahaina, Aper 20 1878.                                              856 3t

 

HOOLAHA PA AUPUNI.

 

            EIA Hoko ka Pa Aupuni o Koholaloa, Apana o Honolulu, 6 Lia 2 Pipi 2 hoki, e kuai kudala ia ana, ke hiki aku i ka Poaono la 4 o Mei, hora 12 awakea. Lio k ulaula laekea 4 w keokeo hapala ke kuni, lio k ahinahina hou me na opea no. aole kuni, lio w lokia haullull laekea 4 w keokeo ak PR, lio w lokia ano hulupala ak VD, lio k ulaula powehiwehi ke kuni. hoki k ulaula aole ike pono ia o ke kuni, pipi k kua ulaula eleele mala lo ua okiia ka pepeiao 2 malalo ae ano powehiwehi no kuni, ano like paha me keia hema SG, pipi k moo ua okia na kiwi hema.

                                                                                                                        A B KAAUKUU,

                                                                                                            Luna Pa Aupuni o Koholaloa.

                                                                        Honolulu, Apr. 24, 1878                     856 1t*

 

NA KAUKA

 

T.P. Tisdale a me C.L. Tisdale.

 

HOMEOPATHISTS.

 

            HALE OIHANA A ME KAHI NOHO AIA ma ke alanui Beritania, mawaena o ka Luakini o Kaukeano a me ka pa hale o Kaleleonaiani. E loaa no kekahi kauka o maua ma ke keena oihana i ka wa a pau. O na poe a au e makem ke ana ia maua, e mikiala no maua me ka kaulua ole i ke ao a me ka po.                                                      T. P. TISDALE

                        Honolulu, Mar. 28, 1878                                                                                             852 tf

 

OLELO HOOLAHA.

 

            E IKE ananei na kanaka a pau, weau o ka mea nona ka inoa maialo iho, ke papa a ke hookapu loa aku nei au i a holoholona a pau e hele wale ana maluna o kua kule! aina e waiho nei ma Makalina 2, i Kahakuloa, makupuni o Maui, oia hoi ka lio, pipi, hoki, minia, kao a me ka hipa. O kela a me keia holoholona e helehewa ana malama e kua alae i oleioia maluna ae, e hooukuia i Hookahi Dala no ke poo hookahi. A ke hookahu aku nei au la Aarrona Pupule, i Luna, a nona ka mana e hopaai a e hoouku ai i na holoholona komohewa a pau. A e lilo keia i kanawai paa no kua aina mai keia la aku.

                                                                                                                Mrs. PUPULE PAELE.

                                                              Makaliaa, Maui, Mar 15, 1878.                                851 4t

 

A. MoWAYNE,

 

            HALE KUAI LAAU LAPAAU, A ME NA WAIALA  na ano a pau, me na SOPA ALA o ma aoo he nui wale. Ma ke kihi o Alanui Papu me Kalepa.

                                                                                    840 1y

 

E. STREHZ,

 

(AILUENE.)

 

            MALAILA E LOA A AI NA ANO LAAU A pau; a me na wai hoomaemae o kela a me keia ano. E hamama mau ana ka ipuke ma na po Poaono a pau. Ma ke kihi o alanui Papu a me Hotele, ma Monikahaae.                                    (845 lu)

 

WAI! WAI!

O NA POE A PAU NO KA PIULA MAI O ka Oihana Wai o Honolulu, ko lakou pomaikai wai hooma-u mea kanu a wahi e ae paha, ke hoola @ aku nei na hora e hoomau ai mai keia la aku a hiki i ka wa e hoolaha hou ia aku ai, oia keia, mai ka hora 6 o kakahiaka a hiki i ka 8 A.M. wale no.

            Ua kauohaia na Makai, e hoike mai i na poe kue i keia kauoha; a o ka mea e loaa ana ua kue i keia mau rula, e nele no oia i ka wai.

            R. LISHMAN.

            Luna o ka Oihana Wai

Aponoia e J. Mott Smith, Kuhina Kalaiaina

Keena Oihana Wai o Honolulu, May 31, 1878           @

 

AHA Kiekie o ko Hawaii Paeaina, Oahu, ss. Kau o Aperila 1878. Makakapu w, ka mea hoopii no ke oki mare, kue ia Oia k. ka mea i hoopii ia. Hoopii oki mare. Ma ka palapala hoopii i olelo ia maluna no ke oki mare, ano ua kauohaia o ka olelo hooholo e oki ana mai ka berita mare aku e hookomoia ma ka moolelo o ka Aha, mamuli o ka aoao o Makakapu w. no ke kumu o ka haalele a haalele loa o Oia k. i oleloia, e lilo i mea paa mahope o na malama eono mai ka la i hoopukaia ai keia olelo hooholo ke hanaia e like me na olelo maloko nei, ke ole nae i ike ia ke kumu kupono e hooleai. A ua kauohaia ka mea hoopii e hoolaha i ke kope i hooiaioia e keia olelo kauoha ma ka Hawaiian Gazette a me ke Kuokoa i kela a me keia o na hebedoma emono; o ke hoolaha @ ana iloko o ka malama hookahi mai ka la aku i hoopuka ia ai keia olelo kauoha, I mea e hiki ai i na mea a pau i pili ke hoike mai iloko o na malama eono, ina he kumu ko lakou e hooko ole ia ai ia olelo hooholo a lilo i mea paa.

            Na ke Aha       A. ROSA, Hope Kakauolelo

Hanaia i keia la 5 o Aperila 1878

Honolulu ss: Ke hoike aku nei au me ka oiaio, o na olelo a pau maluna ae, oia no ke kope oiaio a pololei o ka olelo hooholo o ka hihia maluna ae, a e waiho nei ma ke keena o ke Kakauolelo o ka Aha Kiekie.

Hoikeia e ko’u lima ma Honolulu, i keia la 5 o Apericla A.D. 1878

455 @             A. ROSA.

Hope Kakauolelo o ka Aha Kiekie.

 

AHA Kiekie o ko Hawaii Paeaina, Oahu, ss. Kau o Aperila 1878. Makakapu w, ka mea hoopii no ke oki mare, kue ia Baranaba k. ka mea i hoopii ia. Hoopii oki mare. Ma ka palapala hoopii i olelo ia maluna no ke oki mare,@ ua kauohaia o ka olelo hooholo e oki ana mai ka berita mare aku e hookomoia ma ka moolelo o ka Aha, mamuli o ka aoao o Baranaba k. no ke kumu o ka moekolohe a haalele loa a hala ekolu makahiki a oi o Kauilani w. i oleloia, e lilo i mea paa mahope o na malama eono mai ka la i hoopukaia ai keia olelo hooholo ke hanaia e like me na olelo maloko nei, ke ole nae i ike ia ke kumu kupono e hoole ai. A ua kauohaia ka mea hoopii e hoolaha i ke kope i hooiaioia e keia olelo kauoha ma ka Hawaiian Gazette a me ke Kuokoa i kela a me keia o na hebedoma emono; o ke hoolaha @ ana iloko o ka malama hookahi mai ka la aku i hoopuka ia ai keia olelo kauoha, I mea e hiki ai i na mea a pau i pili ke hoike mai iloko o na malama eono, ina he kumu ko lakou e hooko ole ia ai ia olelo hooholo a lilo i mea paa.

            Na ke Aha       A. ROSA, Hope Kakauolelo

Hanaia i keia la 8 o Aperila 1878

Honolulu ss: Ke hoike aku nei au me ka oiaio, o na olelo a pau maluna ae, oia no ke kope oiaio a pololei o ka olelo hooholo o ka hihia maluna ae, a e waiho nei ma ke keena o ke Kakauolelo o ka Aha Kiekie.

Hoikeia e ko’u lima ma Honolulu, i keia la 5 o Apericla A.D. 1878

455 @             A. ROSA.

Hope Kakauolelo o ka Aha Kiekie.

 

 

OLELO HOOLAHA.

 

            AHA Kiekie o ko Hawaiia Paeaina. Oahu, @. Kau o Aperila 1878. Haili k, a mea hoopai no ke oki@. Ma ka palapala hoopili i olelo ia malana no ke oki mare, ano ua kanohaia o ka olelo hooholu e oki ana mai ke @ mare aku, e hookomoia ma ka moolelo o ka Aha, mamuli o ka aoao o Haili . no ke kumu o ka moekolohe a haalele los a hala ekolu makahikki a oi o Kaaimakauahi w, i oleloia, e liho i mea paa mahope o na malana eono mai ka la i hoopukaia ai keia olelo hooholo ke hanaia e like me na olelo maloko nei, e ole nae i ike ia ke kumu kupono e hoole ai. A ua kauohaia ka mea hoopili e hoolaha i ke kope i hooialoia o keia olelo kauoha ma ka Hawaiian @ a me ke Kuekua i keia a me keia o hookahi mai ka la aku i hoopukaia ai keia olelo kauoha; i mea eono. Ina he kumu ko lakou e hooko ole ia al la olelo hooholo a lilo i mea paa.

                        Na ka Aha,                                                     JNO E. BARNARD, Kakanolelo.

            Hauaia i keia ia @ o Aperila, 1878.

            Hono'ulu. @ : K hoike aku nei au ma ka oiio, o na olelo a pau maluna ne, oia no ke kope oiio a pololei o ka olelo hooholo o ka hihia maluna ae, a e waiho nei ma ka keena o ke Kakauolelo o ka Aha Kiekie.

            Hoike ia e ko'u lima a me ke Sila o ka Aha Kiekie ma Honolulu, i keia ia 8 o Aperila 1878.              JNO. E. BARANARD,

                        855 6t                                                                                                              Kakauolelo o ka Aha Kiekie.

            AHA Kiekie o ko Hawaii Paeaina, Oahu, @. Kau o Aperila A. D. 1878. Kaauwai k. ka mea hoopil no ke oki mare, kue ia Malina w, ka mea i hoopil la. Hoopli okie mare. Ma ka palapala hoopil i olelola maluna no ke ooki mar, ano ua kauohaia, o ka olelo hooholo e oki ana mai ka berita mare aku, e hookomoia ma ka moolelo o ka Aha, mamuli o ka aoao o Kaauwai k, no ke kumu o ka moekolohe a no ka haalele mau a haalele loa o Malina w, i oleloia, e liko i mea paa ma@ope o na malama eono mai ka la i hoopukaia ai keia olelo hooholo ke hanaia e like me na olelo maloko nei, ke ole nae i ike ia ke kumu kupono e hoole ai.A ua kauohaia ka mea hoopil e hoolaha i ke kope i hooiaioia o keia olelo kauoha ma ka Hawaiian Gasette a me ke Kuokoa i kela a me keia o na hebedoma eono; o ka hoolaha mua ana Hoko o ka malama hookahi mai ka la aku i hoopuka la ai kela olelo kauoha; i mea i hiki al i na mea a pau i pili ke hoike mai ilooko o na malama eono, in a he kumu ko lakou e hooko ole ia ai ia olelo hooholo a lilo i mea paa.

                        Na ka Aha,                             JNO. K. BARNARD, Kakauolelo.

            hanaia i kei a la 6 o Aperila, A. A. 1878.

            Honolulu, Oahu, ss : Ke hoike aku nei au me ka olelo, o na olelo a pau maluna ae, oia no ke kope oiaio a pololei a ka olelo hooholo o ka hihia maluna ae, a e waiho nei ma ke keena o ke Kakauolelo o ka Aha Kiekie.

            Hoikei ia e ko'u lima a me ke Sila, o ka Aha Kiekie ma Honolulu, i keia ia 10 o Aperila, A. D. 1878.

                                                                                                                                                            JNO. K. BARNARD,

                                                                                                                        855 6t                                 Kakauolelo o ka Aha Kiekie.

 

OLELO HOOLAHA.

            E IKE auanei na kanaka a pau, owau o ka mea nona ka inoa malalo nei, eia ma ko'u lima e paa eni kekahi lio kane ulaula i kuni ole ia i ka hao. O ka mea a mau mea paha nona, ia lio, e kii mai me na dala $6.00 no ko'u lilo ana i ka hoolaha, a me ka hoopaino wale ana i ka'u mau mea kanulna e kil ole mai a haia na la he 15, lilo loa ia'u keia lio, a owau kona hookele oiaio. 

                                                                                                            GEORGE R. KEOMAKA.

            Moanalua, Apr. 17, 1878.                                                                                  855 2@

 

OLELO HOOLAHA.

            E IKE auanei oukou e na kanaka a nau e noho la ma Kohale Akau, a me ko na wahi a ae, o keia mokupuni o Hawaii nei. Ke hookapu aku nei au i kau aina hoolimalima i Walapuka e pili ana ma ka pali, ola ka aina o Kaipukaui k, mamua, ua kapu ka lio, bipi, hoki, kekake, puaa a me na kanaka aole e hele wale malaila. Ina a hookuli oukou, a loaa i kuu luna ia Kaaiohelo e hele ana ma kuu wahi e hookapu nei, e hiki, no i kuu luna ke hopu a hoopii e like me ke kanawai.

                                                                                                                AONA Pake.

            Waiapuka, Kohala Akau, Apr. 9, 1878.

 

OLELO HOOLAHA.

 

            E IKE auanei na kana a pau, o mana o na mea nona na ino malalo iho, ke hoole nei maua aohe i mana ka hookohu ana a Kama k, Oo waianae, Oahu, ia S. Kaanaana a me J. Napua e hana maluna o ke kuleana aina o Kanaau w, no keia mau kumu.  1 0 maua na pilikoko ponoi o ka mea i make. 3 Aole no hoi i hookohoia o Kama k, i luna hooponopono waiwai no ka mea i make. 3 Aole he mana ia Kama k, ke hookohu i na mean nona na inoa maluna me ka ae ole o maua. A mai keia la aku, aohe kuleana o na mea a pau e hana maluna o kela apana aina o Kalanihale, Manananui, Ewa, Oahu, koe ka mea i ae like ia e na pilikoko. O maua no,

                                                                                                                        THOMAS TARCIA a me JAMES KANA PI.

                                                                                                            Honolulu, Apr. 17, 1878.                                855 4t

 

OLELO HOOLAHA.

 

            E IKE ananei na kanaka a pau, owau o ka mea nona ka inoa malalo, ke papa a ke hookapu loa aku nei au i na holohlona a pau e hele wale ana malun o kua mau apana aina kuleana e waiho ana ma Waipio, Hamakua mokupuni o Hawaii, oia hoi na lio, bipi, hoki, miula a me na puaa, in a e loaa aku kekahi o na holoholona ilo, hipi, hoki, mula, e uku ia ka mea nona ia holoholona, hookahi dala no ke poo, a o na puaa e kipu ia iakou. Ake hookoha aku nei au ia Samuel Kakainaina i luna, a nona ka @ e hopu ai a e hooku al i ka mea nona no holoholona i komohewa. E lilo keia i kanawai no kuu mau aina i kona la e puka ai.            J. KUALII.

                                                                                                            Waipio, Hamakua, Hawaii, Apr. 5 1878.       855 2@

 

Hoolaha a na Lunahooponopono Waiwai

 

            OIAI ua hookohuia mai na mea nona ka inoa malalo i ka, i luna hooponopono no ka waiwai o honolulu w, o Laupahoehoe Hilo, Hawaii i make. Ke kahea aku nei mana i ka poe a pau, in a he keina ko lakou i ka waiwai, e hoike koke mai lakou hoko o na malama eono mai keia la aku. o hoole loa ia; a a ka poe a pau i aie mai ia waiwai, e hake koke mai ia

                                                                                                8. P. PUNIAWA k, a me KALUA w.

                                                                                                            Na Luna Hooponopono Waiwai.

                                                            Hilo, Mar. 18, 1878.                                                    855 3t

 

Castle a me Hatoh.

 

            O KAKELA OPIO A ME F. M. HATCH, ua hai laua ma ka lawelawe ana i ka oihana Loio. Ua hiki ia laua ke ku imua o na Aka a pau, mai ka Aha Hoomalu a hele iluna. A e lawelawe no hoi ma na hana pili i ka hooponopono waiwai, me ka imi ana i na Palapala Sila Aina, ka hana ana i na Palapala Kuai, Hoolimalima, a me ka Hoaie Dala ana.

                                                                                                                                                            W. R. Castle, Luna Hoohaio Kope.

            Keena Hana, ma A lanai Kalepa, Hoookala, 3 paka mamae aku o Alanui Papa.                               3 6ms

 

MAKUAHI HOU NO KOOLAU,

 

OAHU !

 

Ke kaike aku nei Makou i ua Kanaka maoli o Koolau, Oahu. ke kapilila nei ma Kapala@ he

 

MOKUAHI HOU

 

            No kakou. A ke manao nei makou, e kaapuni mau ua Mokuahi la ia Kolau i kela a me keia malama, a e kuai aku no maloa ma ka Dala Kaike i 1,00 Akui Maka i kela a me keia hola ana. Ma ka malama ae nei o luhi e hiki mai ai ua Mokuahi la, a e hooholoia ma ua ala holo moku la.

                                                            WILDER & CO.

            @                                            (WAILA MA)

 

 

KO BIHOPA MA

BANAKO MALAMA DALA!

 

E MALAMA NO MAUA I KE DALA O na kanaka maloko o ka Banako penei:

            Ina hoomoe mai ke kanaka hookahi i na dala $2.00 a emi mai paha, alaila, e uku i eono hapahaneri ukupanee makahiki, mai ka la o ka lawe ana mai a hiki i ka la o kona ohi ana. ke waihoia ke dala hoomoe i ekolu maluna a keu paha. Aole ukupanee e helu ia no ka hakina o ke dala hookahi. aole no hoi no ka hapa malama.

            Ina ohi koke oia i kana dala, aole i hala na malama ekolu aole ukupanee.

            Ina i manao ke kanaka e ohi i kana dala, e pono ke hoike e mai oia ma ka Banako i kona manao ohi, i kanakolu la mamua o kona ohi ana, a o kana Buke kekahi ke laweia mai.

            Ma ke kikoo wale no a ka mea dala e haawi ai i kana, a o ka Buke kekahi ke laweia mai.

            Ma ka la mua o Sepatemaba i keia makahiki a i keia, e houluulu ai i ke dala, a e haipuia ka ukupanee me ke kumupaa o na dala i hoomoeia no na malama ekolu a keu, a mahuahua, ke kumupaa e loaa i ka ukupanee.

            Ina oi aku ke dala hoomoe mamua o $300, alaila, hooholo pu ka olelo.

            E weheia ka Hale Banako i na la hana a pau.

851 tf              BISHOP & Co.

 

            851 tf                                      BISHOP & Co.

 

AHA KIEKIE o ko Hawaii Paeaina. Ma ka hooponopono waiwai. Ma ka waiwai o Chas. Kanaina i make me ke kauoha ole. He kauoha e hoike ai no ke kumu e pili ana i ke noi a ka lunahooponopono no ke kuai ana i ka waiwai paa. Ma ka heluehlu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a WC Parke, ka lunahooponopono o ka waiwai o Chas. Kanaina i make, e noia ana i mana e hoolilo aku ai i kekahi waiwia paa ma ke kuai, oia hoi ka IH o Kapaakea, Ewa. Palapala Sila Nui Helu 4497, a me na lele o Muliwai, Ewa. he 40 paha na eka. ka aina ma Kalia, Waikiki, he 194 eka, a me na loi kalo 2 ma Waikiki, he 304 eka. 1 loi kalo ma Waikiki no, he 42-100 eka, ka aina ma Kaieie, Kalihi, he 120 eka, ka aina kai o Waheloa, Ewa he 50 eka, hookahi aina ma Kailua, Oahu, Palapala Sila Nui, Helu 593, he 37 eka ka nui, a hookahi kuleana iloko o ka aina Hui o Manoa. He waiwai no ka mea i make i hoikeia maluna, me ka wahi pu ana mai hoi i na kumu kupono no ka hoohio ana aku i ua mau waiwai nei. Nolaila ke kauoha ia aku nei na pilikoko a pau o ka mea i make, a me ka poe a pau i kuleana iloko o ka waiwai i oleloia, e hele mai imua o keia Aha i ka Poalua la 23 o Aperila, A.D. 1878, ma ka hora 10 o ke kakahiaka, ma ke keena hookolokolo o keia Aha, ma Honolulu, ia manawa a me ia wahi e hoike mai i ke kumu e ae ole ia ai ka hoolilo ana i ua waiwai la. A ua kauoha hou ia hoi, e hoolahaia ke kope o keia olelo kauoha i ekolu pule mamua ae o ka la no ka hoolohe ana, maloko o ka Hawaiian Gazette a me ke Kuokoa, he mau nupepa i hoolahaia ma Honolulu.

            Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii Paeaina, Maraki 29, 1878

            A. FRANCIS JUDD,

            Lunakanawai o ka Aha Kiekie.

Ikea: A. Rosa, Hope Kakauolelo.       853

 

 

            AHA Kiekie o ko Hawaii Pae Aina. Oahu. ss. Kau o Aperila A D 1878. Anee k. ka mea hoopili na ke oki mare. kua ia Kamaka w. ka mea i hoopilia. Hoopii Oki Mar.

            Ma ka palapala hoopii i oleloia maluna no ka Oki Mar, ano ua kauohaia, o ka olelo hoohelu e oki ana mai ka heriia mare aku, e hookomola ma ka moolello o ka Aha, mamuli o ka aomo o Anee k. na ke kumu o ka haalele & moekolohe o Kamaka w. i oleloia, e liko i mea paa mahope o na malama eono mai ka la i hoopukaia ni keia olelo hooholo, ke hanaia e like me ua okio maloko nei, ke ole nae i ike ia ke kumu kupono e hooie ai. A ua kauohaia ka mea hoopil. e hoolaha i ke kope i hooiaiole o keia olelo kauoha, ma ka Hawaiian Garette a me ke Kuokoa, i keia a me keia o na hebedloma-eono i o ka hoolaha mua ana Doko o ka malama hookahi, mai ka la aku i hoopukala ai keia olelo kauoha i i mea e hiki al i na mea a pau i pili ke hoike mai iloko o ua malama eono, in a he kumu ko lakou e hooko ole ia ai la olelo hooholo a lilo i mea paa. -- Na ka Aha.

                                                                                                                        JNO. E. BARNARD, Kakauolelo.

                                                                                    Hanaia i kaia la 6 o Aperila, A D 1878.

                                                                        Honolulu, ss : Ke hoike nei au me ka oiaio o na olelo a pau maluna ne, oia no ke kope oiaio a pololei o ka olelo hooholo o ka hihia maluna ne, e waiho nei ma ke keena o ke Kakauolelo o ka Aha Kiekie.

                                                            Hoike ia e ko'u lima a me ke Sila o ka Aha Kiele, ma Honolulu, i keia la 8 o Aperila A D 1878.

            JNO. R. BARNARD,

854 6t                         Kakauolelo o ka Aha Kiekie.

 

            AHA Hookoiokolo Kiekie o ko Hawaii Pae Aina. Na ka hooponopono waiwai, ma ka waiwai o John Kawelau, o Nuuanu, Honolulu. i kaawale aku mai kela Aupuni. Imua o ka Lunakanawai Hoa. A. U. Judd. Olelo kauoha e hoolaha aku no ke nei ana mei e koho i Lunahooponopono Waiwai. Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapaia noi a Beniamina, o Honolulu, e hoike mai ana, o John Kawelau, no Nuuanu, Honolulu, ua haalele i keia Aupuni i kona wa oo ole, ma ka makahiki 1878, a ua waiho he waiwai paa ma Puiwa, Nuuanu, Honolulu, a ahole i lohe ia kekahi mea mai a iala mai a hiki i keia wa. a e neoi ana e hookohula ka mea noi i Kahu malama no ua waiwai ia i oleloia.

            Ua kauohaia, o ka Poalua, ka ia 30 o Aperila, M H 1878, ola ka manawa i kohola no ka hoolohe ana i ua noi la, imua a ua Lunakanawai la, ma ke keena hookolokolo o keia Aha, ma Honolulu, a ma ia manawa a ma ia wahi no, e hele mai ai na meaa pau i pili, e hoike mai i ke kumu, in a he kumu oiaio ko lakoa, e ae ole ia ai ua noi la. A o keia olelo kauoha, e hoolaha ia ma ka olelo Hawaii, i ekolu pule ma ke Kuokoa, nupepa ma Honolulu.

            Kakaula ma Honolulu, ko Hawaii Pae AIna, Aper 3, 1878.

                                                            A. FRANCIS JUDD.

            Ikea:                            Lunakanawai o ka Aha Kiekie.

                        A. Rosa, Hope Kakauolelo.

 

            KE NONOI AHU NEI NA MEA NONA NA inoa malalo iho i ko lakou mau makamaka, Mawil, e naue mai e kuai i na mea kuai hou i loaa mai nei i keia mau, pule i haia, a e hiki mai ana ma na nioku e ku mai ina, oia ae

 

Palau Pipi Hou Palika !

 

A me ka Pahi Pokaakae,

 

Ka Palau Molina Nui a Liilii,

            Ka Palau Lio Kila,

                        (no Lio pa kahi a pa lua,)

                                    Ka Palau Lio Aeko,

                                                (no ka Lio pa kahi a palon,)

 

HE EONO DALA WALE NO !

 

Ka Palau Pipi Aeko,

 

(Helu 2 a 20.)

 

Ka Hapuka,

            Maile Pipi,

                        Kua Pipi,

                                    Ho a me ka O.o,

                                                O.o Kopala,

                                                            O.o Kope manamana,

                                                                        Kipikua, a me

Na mea a pau e pili ana i ka waele aina,

            Na Kaa Liilii, hao a me laau.

            Pahi Oki Ko, Pahi Oki Laiki,

            Pahi Kila Nui, Pahi Kila Liilii,

            Koi Lipi, Koi Kalai,

                        Koi Hamar, Koi Kahi

                        Au Koi, Ho, O-o, Kipikua, &c.,

                        Laka Puka, Pahu, Holoaa, &c.,

                        Pahiolo, Hamare, Kila, a me

Na mea a pau e pili ana i ke eihana kamana.

Na Pahi Umiumi a me na

            Pahi Maoli o na ano a pau,

                        Na Ipukukui Aniani,

                                    Me na Aniani makepono loa.

                                                Na Pa-palai me na Ipu-ti,

                                                            Aiana Lole, a me

 

NA PENA O KELA A ME KEIA ANO !

 

            Aila Vaniki,!

                        Holu Pena o na ano a pau,

 

Ahikoe Kaleponi

 

Ekolu Pena i ku Hopaha !

 

            Pauda,                                                                                     Lu,                                                      Kukaepele Pu,

                                                &c.,                                           &c.,                                                     &c.

 

Nui loa ke @ aku.

 

DILLINAGHAM & CO.

 

2 6 ms)            A lanui Alii, Helu 96 me 97.