Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVII, Number 19, 11 May 1878 — Page 2

Page PDF (2.10 MB)

This text was transcribed by:  Kalani Au
This work is dedicated to:  about 1-2 hours for each column-off and on fo

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Ma ke Kauoha.

____________

Ua oluolu i ka Mea Hanohano ka Pamela McMahon, Peresidena o ka Republika Farani, ko Makou Makamaka Nui a maikai ka hoohanohano ana mau ia Makou ma ka hoonoho ana mai ia Monsieur Eugene Daim ana ko Makou Akua, ma ke ano ke Kanikela a Komiaina no ka Repubaika o Farani, a ke kono aku nei Makou i ko Makou mau makaainana a pau a me na Poe Oihana o ko Makou Aupuni, e haawi aku i na mahalo kiekie i kona kino kona waiwai a me kona mau ohua, a e haawi pu aku hoi i ka mahalo piha a me ka paukele ma kana mau hani pui aupuni a pia, ma ke ano he Kuhina Noho.

            Hanaia ma Halealii Iolani.  Kulanakauhale o Honolulu, I keia la 29 o Apelila, 1878.  Kalakaua R.

857 Henry A. Pierce. Kuhina o ko na Aina e.

____________

Olai au e kaawale ana mai ka mokupuni aku o Hawaii, na J.W. Keaomakani Esq e lawelawe ma ke ano he Hope Kiaaina no Hawaii.     SAMI KIPI, Kiaaina o Hawaii.

Hilo, Apr. 1878.          857

____________

Ua oluolu i ka mea Hanohano ka Peresidena o Peru, ko Makou makamaka Nui a maikai, ka hoonoho ana mai la ka Mea Hanohano Juan Frederico Elmere ma ko Makou Aloalii, ma ke ano he Kuhina noho no ka Repubalika o Peru ma Honolulu, ke makemake nei Makou i ko Makou mau makaainana a me na oihana o ko Makou Aupuni e haawi aku i na mamao akea oluolu i kona kino, kona waiwai a me kona mau hope, a e haawi hoi i ka paulele nui ma kona mau hana piii aupuni, ma ke ano Kuhina Noho.

            Hanaia ma Halealii Iolani, Kulanakauhale o Honolulu, i keia la 12 o Aperira, 1878.  Kalakaua R.

            Henry A Pierce, Kuhina o ko na Akua e.       17

____________

Ua oluolu i ke Alii ka Moi e hookohu aku i na Mua Mahakia W.L. Moehonua a me Sam L Kipi i mau Alii no ka Ahaolelo.

            Halealii Iolani Apr. 15, 1878              17

____________

I ko'u wa e kaawale aku ai mai Maui aku nei, na ka Hon. Abr. Fornander e lawelawe ma ke ano he Hope Kiaaina no Maui a me kona mau Home.   WILLIAM L. MOIHONUA, Kiaaina o Maui.

            Lahaina, Apr. 20, 1878.                      17

____________

Ua hookohu ponoia aku nei o Mr. Wahinemaikai o Kaipapau i Loaa malama Pa Aupuni hoopaa holoholona helehewa, no ka apana o Koolauloa, mokupuni o Oahu, ma kahi o Kaolele. JNO. M. KAPENA, Hope Kiaaina o Oahu.

            Keena Kiaaina o Oahu, Apr. 23, 1878.           17

___________

Ma ka la 25 o Mei, 1878, ma ke ala o Aliiolani Hale, e kuai kudala ia ana he elua apana aina e waiho nei ma ke alanui Nuuanu, ma Honolulu, oia hoi kahi ia Mr. Everett mamua Mai ka $5,000 aku e hoomaka ai ke koho ana o ke kumukuai.

            O ka apana aina ma ke kihi ua paa la i ka hoolimalima ia no elima makahiki e hoomaka ana mai Ianuari 29, 1878--he $300 ka uku hoolimalima no ka makahiki.

                        J.MOTT SMITH, Kuhina Kalaiaina.

            Keena Kalaiaina. Apr. 19, 1878.                     855

___________

Ke hoike ia aku nei i na kanaka a pau, e hoopololei loa ia aku ana ke Kanawai e pili ana i na holoholona aea hewa e loaa ana ma ka aina o Luakaha, a me na aina e ae o ke aupuni ma Nuuanu Valley.  A ua hookohu ia o Manele a me Moamoa e hooko i kela hoolaha, a e hoopaa ia na holoholona oia ano a pau ma ka pa aupuni.  J. MOTT SMITH, Kuhina Kalaiaina.

            Keena Kalaiaina. Mar. 20, 1878.                    852

__________

Ua hookohu pono ia i keia la na mea nona na inoa malalo, i mau Luna Alanui, penei:  R.W. Kapohaku, Luna Alanui no Wailuku, Maui, ma kahi o Geo. E. Richardson i haalele mai.  J. Keohokaua, Luna Alanui no Makawao.

                        J. MOTT SMITH, Kuhina Kalaiaina.

            Keena Kalaiaina, Mar 1, 1878.                       851

__________

Ua oluolu i ka Moi ka hoikohu ana ia Henry A. Pierce Esquire, i Kuhina no ko na Aina e.

            Halealii Iolani, Maraki 1, 1878.                      850

_________

Ua oluolu i ka Mo ka hookohu ana ia S. Kipi Esqr. i Kiaaina no ka Mokupuni o Hawaii.

            Halealii Iolani, Mar. 1, 1878.                          850

_________

Ua hookohuia i keia la o Mr. Joseph R. Mills i Luna Hooaio Palapala, no ka Apana o Hamakua, Hawaii.

                        THOS. BROWN, Luna Kakau Kope.

            Keena Kakau Kope, Mar. 5, 1878.

                        Aponoia:  J. MOTT SMITH, Kuhina Kalaiaina.        850

________

OIHANA WAI!

Ke huiia aku nei i na mea a pau, mai keia la aku, a hiki i ka la e hoolaha hou ai, e hoopaaia ana ka wai o na piula aupuni, mai ka hora 6 ahiahi a hiki i ka hora 5 o kakahiaka o kela a me keia la.         R. LISHMAN, Luna Wai.

            Aponoia :        J. MOTT SMITH, Kuhina Kalaiaina.

            Honolulu, Mar. 8, 1878.                      849 tf

________

I kulike ai me ka pauku 231 o ke Kanawai Kivila, nolaila, ke hoolaha ia aku nei ka lohe e hookaawale ia ana kekahi Pa no na holoholona komohewa, ma Kukuihaele, apana o Hamakua, Hawaii, mauka o ke alanui aupuni.

            I kulike ai me ka pauku 232 o ke Kanawai Kivila, nolaila, ke hoonoho a ke hookohu aku nei au la R.P. Kuikahi i luna pa no ka Pa Aupuni ma Kukuihaele, apana o Hamakua, Hawaii.       S. KIPI, Kiaaina o Hawaii.

            Aponoia:  J. MOTT SMITH, Kuhina Kalaiaina.

            Honolulu, Feb. 19, 1878.

________

Ua hookohuia ka poe nona na inoa malalo iho i mau Komisina no no Pa:

            Dec 1. JW Smith, Kona Hema, Hawaii.

            Dec. 10, D Kahana. Kona, Oahu, ma kahi o JW Makalena i make.

                        J MOTT SMITH.

                        Kuhina Kalaiaina.

            Keena Kalaiaina, Dec. 11, 1877.

_______

Ma ka Poaono, la 29 o Dekemaba 1877, i ka hora 12 auina la, e kuaiia aku ana ma ke kudala, ma ke ala komo o ka aoao mauka o Aliiolani Hale, Kono: 6) Loi, e waio la ma Auaukai, Waikiki; a penei ka nui o na eka o kela a me keia loi; 238-1000 eka, 208-1000 eka, 100-1000 eka, 134-1000 eka, 66-1000 eka, 79-1000 eka.

            O ke kii a me ka Palapala Ahaaina o na aina i oleloia maluna, e iki ia no ma ke Keena Kalaiaina.

                        J. MOTT SMITH, Kuhina Kalaiaina..

            Keena Kalaiaina. Novemaba 8, 1877.             832 3t

_______

REV. SIDNEY WILBUR.--Mamuli o ka hooluolu kino i holo mai ai keia makamaka, a ke luana nei i waena o kakou no keia mau pule pokole; ua makahehi loa iho nei oia i na ea oluolu o ko kakou mau kaiaulu a ke manao nei ia e holo i ka home a hoi koke mai no nae me ka manao e noho paa me kakou.  Ua haiolelo o Mr. Wilbur ma halepule Bihopa i ke la Sabati iho nei; aole auanei e nele kona hookipa aloha ia.

_______

Kahuli i Pohaku.

______

            He umikumamalua na makahiki i hala ae nei, ua make iho la kekahi wahine ano kuonoono ma ka mokuaina o Inediana i Amerika, a nona hoi na makahiki he 60.  I ka wa i make ai, ua laweia kona kino a kanuia iho la ma ka aina o kekahi pilikana o ua wahine nei.

            I ka piha pono ana o kela heluna makahiki i hoike ia ae nei, ua lilo aku la ua aina la ia hai, a e haalele iho ana hoi ka ohana mua no lakou ka aina, nolaila ua manao ia he mea pono ke hue hou ia kela kino lepo a lawe aku ma ka ilina i hookaawale ia no ka lehulehu.

            I ka hue ia ana ae, aole loa he wahi i ano e ae o ka pahu, oia mau no kona maikai, aka, i ka wa i wehe ia ae ai ke pani o ka pahu a hemo, he mea kahaha loa ka ike ia ana iho o na hiona o keia kino make i  waiho no na makahiki he umikumamalua i ka opu o ka honua.  Aole loa i ano okoa ae ka helehelena, aka o ke kino ua paakiki launa ole, a ma na wahi a pau, ua like loa ke oolea me ka pohaku paakiki loa, a i ka wa i hookuiia aku ai ua kino nei me kekahi mea oolea, aole i kana mai ke koele me he paia pa pohaku la.

            I ka wa e ola ana keia wahine, he 200 paona kona kaumaha mau, aka i keia wa o kona waiho kino lepo ana, me he mea la ua palua a pakolu kona kaumaha, no ka mea, me ka ikaika o na kanaka kino puipui eono, i hiki ai ka hoonee ana aku ma kahi i makemakeia.  O na moali ma ka papalina, ua oolea launa ole, a o kona helehelena a pau o luna, ua kohu keleawe ka melemele, a ua lilo ia he mea makaikai nuiia.

 _________

_________

MEI 11, 1878.

 

            MAMULI o ka lokomaikai o ka makamaka nona ka hale pai o keia pepa, ua loaa mai ia makou he papa hoike no na hanau a me na make iloko nei o ko kakou aupuni, no na makahiki he umi, mai 1868 a i 1878; a ke pahola ia aku nei ia imua o na makamaka.  Penei no ia:

            Na make no 1868 me 1869                 6,879

            Na hanau         "           "                       4,267

            Oi o na make no elua makahiki,          2,612

            Na make no 1870 me 1871                 7,321

            Na hanau         "           "                       4,972

            Oi o na make no elua makahiki,          2,349

            Na make no 1872 me 1873                 6,119

            Na hanau         "           "                       4,720

            Oi o na make no elua makahiki,          1,399

            Na make no 1874 me 1875                 6,305

            Na hanau         "           "                       4,958

            Oi o na make no elua makahiki,          1,347

            Na make no 1876 me 1877                 4,295

            Na hanau         "           "                       3,990

            Oi o na make no elua makahiki,             305

            Ma keia hoike ana, ua akaka loa ka emi mau ana o ka ratio o na make iloko o na makahiki he umi i pau iho nei, ina he pololei ka papa hoike i hoike ia ae la maluna.  No loko mai o ke Keena o ka Papa Hoonaauao ia mau hua helu.

            Aole o makou kanalua i ka i ana, o ka hua keia o ko ka lahui pii ana'e ma ke kulana o na pono kino.  Iloko o keia mau makahiki he umi i pau iho nei, ua oi ae ka ikaika o ka lahui, ma ka hoonioni ana e pii ae i na kulana pono kino i ike ole ia mamua.  Ke omaka mai nei na hiohiona ponoi o ka lahui, a ke hooikaika pu nei e hoopuka ae i na oiwi oiaio o kona ano he lahui.  Ua hooakea ia ae ke kahua o na mea e pono ai ka lahui; aole lawa ma na mea i lawa mua.  He nui na mea hou ma na mea ai, na mea aahu, a me ka noho'na o na kulana hale; a mamuli o ka anoiia o ia mau mea, ua kono ia a ua koi ia ka lahui e hooikaika mau no ka loaa ana o ia mau mea.  Na ia ulu ana o ka makemake iloko o ka lahui, i hui pu ia me na hooikaika ana e loaa ai i hooholo mua i ka lehulehu ma na pomaikai pili kino.

            O kekahi mea a makou e ake nei e loaa no ka lehulehu i keia wa, oia ka hoolaha ia o na olelo hooaiai no na rula o ke ola kino a me na kanawai no ka malama ana i na mai i maa i keia lahui.

________________

NU HOU KULOKO

________

UA hoi mai ka Hooilina Moi Liliuokalani mai kana huakai aku nei me ke ola kino maikai.

______

UA hoopaneia ka wehe ana o ka Aha mele o Kaumakapili a ka la 18 o keia malama, aole i keia po, e like me ka hoolaha.

______

KE hookaulua nei makou i ka leta Kauka T.P. Tisdale a me ka na makamaka a keia pule ae, no ka piha loa o ka pepa o keia la e puka aku nei.

______

UA lohe wale mai makou, e manao ana kekahi mau haole kamaaina o kakou nei oia o F.S. Pratt a me Black e hooholo hou i mau mokuahi palanaiki ma ko kakou nei kapakai.

______

AUHEA OE?   Ua hiki mai ma ko makou Keena kekahi leta i kakau inoa ia mawaho penei:  "Na Mr. Lunahooponopono, O Honolulu, O Ahu."  Auhea oe, Auhea oe?

______

HE MEA oluolu i na makamaka ka lehulehu o ke Kiaaina Moehonua, ua lohe mai makou ua pii ae nei kona oluolu kino, malalo o na lapaau ana a Dr. Tisdale.

______

MA ka pule aku nei i hala, ua hao aku ke keiki o Lahaina, he mau haneri dala o Kohala nei, no na dala ia he 1000, a me na hee me ia ka nui, a me na ia e ae.

______

UA hana ia no hoi ke awa a maikai i hana uapo ia, e lea auanei kaena a Mahukona i ka malie, a e olioli mai auanei na keiki o Kohala i noho aku ma na mokupuni o keia Paeaina i ka ike mai, e lilo ana ke awa o Mahukona i makuahine no na awa apau ma Kohala nei, e hoi, e hoi mai e na keiki o ka aina haaheo, ke hea mai nei ka lepo o ke kuleana e kanu i ko, hewa i ka wai uamea he dala.

______

HANA HOU I KA LUAKINI.--O ma kou o ka Aha luna o ka ekalesia, o Kahana.  Ua koho ma kou ia Rev. D Kekiokalani, i komite, hooikaika no keia hana.  Ua kuka ka Aha, i ka mea hiki, eia na mea i hooholoia, a kahi tausani pili, i kela luna, keia luna, oia o I.L. Naili, Kauwa, me a kahi pahu kui P. Nuhi, 1 tausani, Hua, 1 tausani, Kaeha, 1 tausani, Waikapea, 1 tausani, Mahuka, 1 tausani, Keopohaku, 1 tausani, Kapua, 1 tausani, Kapu, $5.00 dala, Hale, $500, dala, Malihini, no ka ekalesia makua o Kawaiahao, oia o Uwa, $.8 50, o keia i hola na mea i hoopaaia no keia hale pule, me ka aie ole, a ke ku nei oia me kona lanakila.

D.KEKIOKALANI.  Komite

            Kahana. Aperila. 23, 1878.

__________

__________

Nuhou o ko na Aina e!

________

            Ma ke ku ana mai o ka mokuahi lawe leta Wilmington i ka auina la Poakahi nei mai Kapalakiko mai, ua loaa mai ia makou na nu hou e pili ana i na hoomakakau o na aupuni kekeue o ka Hikina, a oia ka makou e pahola aku nei no ka pomaikai o ko makou poe heluhelu, a oia keia malalo nei:

            Ua manao ka mea kakau nupepa Manawa o Vienna, o ke kohoia ana o Kanela Todelebana e noho hoomalu maluna o Sana Stefano, he keehina mua paha auanei ia e hiki ai ke hookoia o ka mea i noonooia e Bismaka, e pili ana i ke kulana o Konatinopela, oia hoi ka unuhiia aku o na aumoku Beritania mai ke kai o Mamora, a o na Rukini hoi mai na palena aku o Konatinopela.

            E olelo ana ka mea kakau kuikawa o ka nupepa Manriea mai Beritania mai penei: Ua ae na Rukini e kukaia na mea a pau e pili ana i ke kuikahi o Sana Setefano, aka aole loa oia i hoopeepee iho i kona manao, e paa no i ka pahikaua i ka lima no ka hoomalu ana i kona mau kulana ano nui, ina he mea pono.

            Ke ano mahuahua mai nei ka piipii kai mawaena o na Rukini a me ka poe Roumania.   Aia ma Loma Palanaka kekahi mea ano nui i hanaia e kaumaha ai ka manao a penie:  kekahi moku Tureke a lakou i hoopiho ai iloko o ka wa e kaua ana, a ia lakou e lawelawe ana i na hana no ka hoolanai hou ana i ua moku nei, hoea koke maila na Rukini maluna o na waapa liilii o lakou, a hukia ihola ka hae Roumania ilalo, a hoomaka ihola ka paio, a ua loohia na poino.

            Ua haawi aku la ke Aupuni Beretania i na kauoha ma Katehama, no ka hoala ana i na regimana koa hele wawae olaila, me ko lakou ikaika piha.  Ke kakali nei lakou no ka hiki mai o na kauoha a ke Aupuni, no ka hele i ke kahua mokomoko.

            Ua hiki mai ka lono he hookahe koko waena o na Tureke a me ka poe Monotenegarina ma kahi kokoe ana i Pogoriteza.  Ua ae wale aku na Tureke ma na laina kaupalena, nolaila i lele kaua aku ai na Monotenegarina maluna o na kauhale Tureke.  He malani wale no nae na poino.

            Ua haawi aku nei o Enelani i ka mana ia 15 mokuahi, no ka lawe koa mai Inia mai.

            Ua hoopuka ae o Rusia i kana kauoha, e kahea ana i heluna kupono o na koa i waiho ia i ka wa, i hoohuiia ai a lilo 3 mahele koa luina moku; no ka lawelawe ana ma na aumoku kaua.  12 mahele e hoonohoia ma Keronasedatu, a o ke kolu ma Nikolafa.

            E olelo ana ka nupepa Hae o Ladana penei: Ua kauoha ia aku nei o Adimarala Hornby o ka aumoku Beritania, e hoomau oia i ka hoouna aku i na waapa kiai ma ke Kai o Mamora.  O ke kumu o keia no ka hopohopoia oiai elua mau waapa Rukini e holoholo mau nei ma ia kai i hele a piha i na mea hoopahu.

            Ua waeia ae nei he 5 mau batari pukaa Roiala o Beritania ma Wuluwika i keia wa, no ka holo aku ma Malta.  Ke hoomakaukauia nei na moku kaua palanaiki, no ka hoomalu ana i kona mau kapakai ponoi.   O na koa hoi apau i hoopaiia no ko lakou hewa ua pau i ka hookuuia, a hoounaia akula iloko o ko lakou mau regimana iho.

            Ua kahea aku nei ka nupepa Avenir Militaire o Farani i ke Aupuni, e hoole aku i ko Beritania kii ana mai e kuai i na lio maloko o Noremanade, i hookoeia ai na lio no ka pomaikai o ko Farani mau pualikaua lio ponoi.

            E olelo ana ka nupepa Elele penei: Ke puahi launa ole nei ka hoolakoia ana o ka aumoku kaua Rukini ma ke kai Baletika.  O ka wa e ko-o iki ae ai ka paa ana o ke kai i ka hau, o ko lakou wa no ia e oili aku ai iwaho.  He 7 keia mau mokukaua hae, ke huiia me Petero Ka Nui kekahi o na mokukaua ikaika loa o Rusia.   He moku kia ole keia me na pa kaua elua, a he 9,510 tona ka nui.   Ke lawe nei oia he 4 mau pu 35 tona pakahi, a o ka manoanoa o kona pale hao ma ka laina wai he 14 iniha.

___________

            KE kii mai nei ke Pai a me na eke Kalo ma i na wahi e mai i ke dala o Kohala nei aole e pau, o ka ai a me ka ia ke pau, koe no ke dala.  E! ka lua dala nui o Kohola, hele laila ka mea kuai.

_______

_______

AHA Hookolokolo Kiekie o ko Hawaii Paea ina, ma ka hooponopono waiwai, ma ka waiwai o Makoliku k, o Honolulu i make kauoha ole.  Imua o ka Lunakanawai A.F. Judd.  Olelo kauoha e hoolaha aku no ke noi ana mai e koho i lunahooponopono waiwai.  Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a Kapehe w. ka wahine mare a Makoliku k, o Honolulu e hoike mai ana o Makoliku k, no Honolulu, ua make kauoha ole ma Kikihale, Honolulu ma ka la 5 o Aperila, 1878, a e noi ana e haawiia ka palapala hookohu lunahooponopono waiwai ia Kapehe w, ka wahine mare a Makoliku k,.  Ua kauohaia o ka Poalima ka la 31 o Mei, 1878, oia ka manawa i koho ia no ka hoolohe ana i ua nonoi la, imua o ua Lunakanawai la, ma ke keena hookolokolo o keia Aha, ma Honolulu a ma ia manawa a ma ia wahi no e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu, ina he kumu oiaio ko lakou e ae ole ia ai ua noi la.  A o keia olelo kauoha e hoolahaia ma ka olelo Hawaii i ekolu pule ma ke Kuokoa he nupepa ma Honolulu.

            Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii Paeaina, Aperila 29, 1878.

                                                A. FRANCIS JUDD,

                        Ikea:                Lunakanawai o ka Aha Kiekie.

                                    A. Rosa, Hope Kakauolelo     857 3c

________

AHA MELE NUI.

 

E WEHE ana ke Kula Sabati o Kaumakapili he Aha Mele Nui ma ka Luakini o Kaumakapili ke hiki aku i ka po Poaono la 18 o Mei 1878, hora 7 1/2 pm malalo o ke alakai ana a J.K. Kananialii me kona hope alakai malalo hoi o ka hooponopono ana a Henry Waterhouse ke Kahu Kala Sabati a o na loaa a pau, no ka pomaikai o ka luakini hou o Kaumakapili.  He elua papa himeni nana e hoohauoli ana i ke anaina Papa 1, ka poe i wae loa ia o na kileo kani kohakoha, na leo nahenahe, aheahe a kuu i ka nawele, e hele ai a aole he aho i koe o ka poe hoolohe.   Papa 2, na pupu kanioe, na kahuli leo lea, na leo hanehane i ke kulu aumoe, e hele ai a nanea ka poe hoolohe.  Nolaila, ke kono ia aku nei ka poe puni mele, e nane mai e ike a e hoolohe hoi no ka hanai ana i ko oukou mau uhane i ka hauoli, he ole loa ka lohe pepeiao.  E haawi hoi i ko oukou kokua ana no ka hale o ke Akua.  E loaa no na bakea ma ka halekuai o Waterhouse a i ole ma ka ipuka.                     HENRY WATERHOUSE K.K.S.

                                                                                    1857 2

________

OLELO HOOLAHA.

E IKE auanei na kanaka a pau, o maua o na mea nona na inoa malalo iho, ke hooio nei maua nohe i mana ka hookohu ana a Kama k, o Waianae, Oahu, la 8. Kaanaana a me J. Napua e hana malama o ke kuana aina o Kanaau w, no keia mau kumu.  1 O mana na pilikoko ponoi o ka mea i make. 2 Aole no hoi i hookohuia o Kama k, i hana hooponopono waiwai no ka mea i make.  3  Aole he mana ia Kama k, ke hookohu i na mea nona na inoa maluna ma ka ole o maua.  A mai kela la aku, aohe kuleana o na mea a pau e hana maluna o keia apana aina o Kalanihale, Manananui, Ewa, Oahu, koe ka mea i ae like ia e na pilikoko.  O maua no,

                        THOMAS TARCIA a me JAMES KANAPI.

            Honolulu, Apr. 17, 1878.                    855

____________

____________

OLELO HOOLAHA

A HA Hookolokolo Kiekie o ko Hawaii Paeaina ma ka hooponopono waiwai.  Ma ka hana o ka Waiwai o Simon P. Kalama k, o Honolulu i make.  Ma ke kaona inoa o ka A.F. Judd.  Kanuha e hoolaha i ke noi e apono i na pepa hoike, hookuu ana, a e mahele i ka waiwai.  Ma ka hewahewa a me ka waiho ana nui o ka palapala nui a me ka papa hoike o L. Kailipio ka lunahooponopono waiwai o ka waiwai o Simon P. Kalama k, no Honolulu i make, e noi ana e apono ia na hodala he $42.17, a e hoike ana e na mea i loaa mai iaia he $-----------, a e oni ana e nana e apono ia keia mau mea, a e kawikaia e mahalo i na waiwai e waiho ana ma kona lima i na mea i kuleana malalo i na waiwai e waiho ana ma kona lima i na mea i kuleana malaila, a e hookuu ana ia e a me kona mau kope mai ko lakou noho ana ma ke ano.  Ua konohaia o ka Poalua ka la 28 o Mei, 1878, ma ka hora 10 o kakahiaka imua o ka Lunakanawai ia, ma ke keena ma ka hale hookolokolo, ma Honolulu, oia kahi a me ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la, a me na papa hoike i oleloia, a o ka poe a pau i oili malaila e hele mai a e hoike i ke kanu, ina he kama io ko lakou, e ae ole ia ai ua noi la, a malaila e hoike mai ai na hoike o na mea i kuleana maloko o ka waiwai i olelo ia.  A o keia kauoha ma ka olelo Hawaii e paiia maloko o ka nupepa Kuokoa he nupepa i pai e hoolaha ia ma Honolulu, i ekolu pule mamua ae o ka manawa i oleloia no ka hoolaha ana.

            Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii Paeaina i keia la 27 o Aperila, 1878.  A. FRANCIS JUDD

            Ikea:                                                                                        Lunakanawai o ka Aha Kiekie

            A. Ross, Hope Kakauolelo o ka Aha Kiekie. 838 3z

_________

A HA Kiekie o ko Hawaii Paeaina, ma ka hooponopono waiwai.  Mokupuni o Oahu, Hawaii Paeaina.  Ma ka waiwai o Kaiwewena k, no Heeia, Koolaupoko Oahu i make.  Olelo kauoha e koho ana i la e hoolalo ai ka palapala kauoha, a no ka hoolaha ana.  No ka mea, ma ka la 27 o Aperila, 1878, ua waihoia mai imua o ka Aha kekahi palapala, i oleloia oia ko ke kauoha hope loa o Kaiwewena k, i make aku la: a me ka palapala hoopii e noi ana e hooialoia kela palapala kauoha a e hoopuka hoi ka palapala luna hooko no Makalaau k, ua waihoia mai e L. Keliipio kona loio.  Nolaila, ua kauohaia o ka Poakahi oia ka la 28--------1878, ma ka hora 10 kakahiaka, ma ka rumi hookolokolo oia Aha ma Aliiolani Hale ma Honolulu, oia ka la a me ka hora e hooiaioioia ai ia palapala kauoha, a e hoolohe hoi no ia noi ana mai, a me ka poe a pau i pili, e kue ana ia palapala kauoha, a me ka hoopuka ana i ka palapala luna hooko.  A ua kauoha hou ia, e hoolaha no ia mea no na pule ekolu iloko o ka nupepa Kuokoa he nupepa i paiia a i hoolahaia ma Honolulu.  A ua kauoha hou ia, e hoopukaia na palapala kena no na hoike no ia palapala kauoha, a me na hooilina o ka mea make, ma Heeia, Koolaupoko e hele mai a e koe i keia palapala kauoha  i ka wa i oleloia.

            Kakauia ma Honolulu ko Hawaii Paeaina, Apr. 27, 1878.

                                    CHAS. C. HARRIS.

            Ikea:                Lunakanawai Nui o ka Aha Kiekie

                        A. Rosa, Hope Kakauolelo.    858 3z

_______

HOOLAHA PA AUPUNI

EIA iloko o ka Pa Aupuni o Koholaloa, Apana o Honolulu.  3 Lio e kuai kudala ia ana ke hiki aku i ka la 18 o Mei, hora 12 awakea Poaono.  Lio k hulupala laekea 4 w keokeo wiwi hema PU.  Lio k ulaula laekea wiwi akau A hema H, lio k ulaula laekea 2 w keokeo akau 1B, hoki k puakea hema HK.

            A B KAAUKUU,

            Luna Pa Aupuni o Koholaloa.

Honolulu, Mei 9, 1878.                                   1t

______

E KUAI kudala ia ana ma ka Pa Aupuni ma Waiawa, Ewa, ke hiki aku i ka la 13 o Mei hora 10 o kakahiaka, na lio hele hewa.  Lio k hulupala laekea hao A uha hope hema, lio w ulaula laekea hao Cg uha hope hema, lio k  ulaula laekea wawae me ke apo maloko uha hope akau, lio k ulaula laekea 4 wawae keokeo hao hapala uha hope akau, lio k keokeo hao KH me ke apo malalo IW iwaena K malalo uha hope akau, lio w hulupala laekea hao Aq uha hope akau, lio w puakea laekea N uha mua akau, lio w ulaula laekea 2 wawae keokeo, hope hao ano e uha hope akau, lio w eleele laekea 4 wawae keokeo uha hope akau, lio w ulaula LP me ke kaha iwaena uha hope hema.

            Luna Pa Aupuni o Ewa me Waianae, Mei 9, 1878.    1 t

_______

O WAU o ka mea nona ka inoa malalo iho, ke hoike aku nei au ma ke akea, eia ma kuu lima kekahi lio kane eleele nui, lae keokeo, i kuniia i ka hao penei: uha akau EHP me HP malalo iho, uha hema TdTd i hoomoeia.  O ka mea a mau mea nona keia lio, e kii koke mai me ka uku ana i na lilo o keia hoolaha ana a me ka malama ana, oiai he $6 wale iho no.  A i kii ole ia mai a hala na la he 15, lilo ia'u keia lio a owau kona haku oiaio.

            VICTORIANO.

            Honouliuli, Ewa, Oahu, Mei 9, 1878.             868 2t

_______

E Kuai ia Ana,

HE 1,000 Hipa a me 8,000 Kao o ka Hui Hanai Kao o Kaupulehu ma Kona, Hawaii.  E ninau ia H. Cooper (Kupa) o Kailua.

            858 tf  A.S. CLEGHORN & GO.,

______

Ale ka Wai ke Ike Aku.

            I keaha la hoi?

I na Waiwai Nani ano Hou loa hoi paha o ka Halekuai o

GOO KIM.

Nana aku no hoi oe, "Hoonuanua i Apua a Kalamaula."

OIA no hoi na Hainaka Silika Nunui Eleele a Ulaula, Wai Gu'a a Wai Dala.  Na Hainaka liilii Lei A-i.  Na Mamalu kane, wahine a me na Mamalu liilii kihi weluwelu o na kaikamahine.  Na uhi huihui nani nunui a liilii.   Na Kihei Silika lau ma kaekae.  Na Koloka kamalii nani a me na Koloka hoopumehana no na bebe.  Na Huluhipa lau a me na lole huluhulu holoku o na wahine.  Na Muumuu keokeo o na wahine lihilihi ma ke alo, a me na Palekoki.   Na Papale wahine Malina i hoopinanaia kekahi aoao, hele kela a kapakahi Manuia o Keokoi ka moku.  Na Papale Waiokila aiai, a ke kau mai i ke poo, moa uakea lua kela ke pa iho ka la, a he nui wale na ano papale e ae i ike ole ia mamua.  Na Hulu Eheu Manu no na papale wahine, e kau ai ka iwa.  Na Kalakoa hou loa, na Makalena a me na lole Iliwai, na Puuwai Guls a me na Gula Pepeiao o na wahine.  Na Kamaa ano hou o na kane, wahine a me na kamalii, na Kuka Kanahai, na lole wawae a me na Palulu o na ano he nui wale, a me na Pale Pakaukau.

            O keia mau waiwai, eia no ke ahu mai nei o na ano hou loa wale no, a me kekahi mau waiwai e ae he nui loa i hiki ole ke helu papa aku.  Ina aku no hoi a kapalulu hou mai, ma keia a me keia ku ana mai o ka mokuahi o na aina e.  Nolaila e komo hale no e na hoa o ka iu o ka la, e wae  i ko oukou mau iini aole no hoi makou e uiha iki, ke hele mai oukou e kuekaa i na waiwai ma no ke kuai a nana wale no paha.  E kuaiia aku no keia mau mea ma na kumukuai haahaa.  Ma na Poakai a me na Poaono, oia na la e kuai hoopaki loa ia aku ai ua mau waiwai nei.

            858tf               GOO KIM.

_______

KUAI A KA LUNA HOOPONOPONO WAIWAI.

MA ka mana o ke kauoha i hoopukaia mai e ka Lunakanawai A.F. Judd o ka Aha Kiekie, ua loaa ia'u ka mana e kuai kudala aku ma ka Poaono, la 1 o Iune, i na aina i hoike ia malalo nei, ma ke alo iho o Aliiolani Hale, ma ka hora 12 awakea.

 

APANAI 1.

Aina Mahi Kalo ma Mananui, Ewa, Oahu, he 88-190 eka.

APANA 2.

Ma ia wahi no he Pa Hale a me ka Aina Mahi Kalo, he 41-100 eka.

APANA 3.

Ma ia wahi no, he Aina Mahi Kalo me ke Kula, he 2 1/2 eka.

APANA 4.

Malaila no he Aina Mahi Kalo me ke Kula, he 1 30-100 eka.

APANA 5.

Oia hoi ka Iliaina o Paakea, he 19 na eka Aina Mahi Raiki i hoolimalimaia no na makahiki he 10, mai ka 1876 mai ma ka $100 o ka makahiki, e hookaaia i kela a me keia hapa makahiki, a he Loko Ia kekahi, he 12 1/2 na eka; e kuaiia aku ana keia apana me ka mau no nae o ka mana o keia hoolimalima.

APANA 6.

He Aina maloko o ka Iliaina o Mananui, Ewa, he 3 1/2 eka.  He Aina Mahi Kalo me ke Kula.

APANA 7.

Malaila no he Aina Mahi Kalo a me ke Kula, he 42-100 eka.

APANA 8.

Malaila no he Aina Mahi Kalo a pau, he 3 57-100 eka.

APANA 9.

Malaila no he Aina Mahi Kalo a pau, he 40-100 eka.

APANA 10.

Oia ka Muliwai mai kela a me keia kapa, e kokoke ana i na aina i hoikeia maluna, a he 7 89-100 eka.

APANA 11.

Oia hoi na pono lau ia ma ke kai a me ka muliwai o Wahaloa, Waimalu, Ewa, nona ka ili he 53 eka.

APANA 12.

Ili o Kaieie ma Kalihi, nona ka ili he 120 eka a oi aku a emi mai paha, he 20 oia mau eka he Aina Mahi Kalo: E pau ana ka hoolimalima o keia aina i  Sept. 5, 1878.

APANA 13.

Aina Mahi Kalo a me ke Kula ma Kalia, Waikiki, he 19 1/2 eka.

APANA 14.

Elua mau Loi Kalo ma Waikiki-waena, he 3 04 eka.

APANA 15.

Hookahi Loi Kalo ma Waikiki-waena, he 42-100 eka.

APANA 16.

Hookahi Kuleana iloko o ka hui aina o Manoa.

APANA 17.

1 Apana Aina ma Kailua, Oahu, he 37 eka, a he 6 eka kupono i ka Mahi Kalo.

            E ikeia no ke kii o keia mau aina ma ke Keena o ka Ilamuku.  Ina he ninau ka kekahi e pili ana i keia mea, e hoikeia aku no iaia.

            He kuike ke dala, a o na palapala na ka mea kuai mai no e uku ua lilo, me ka apono pu mai o ka Aha.

            Ina nae he mau koina ka kekahi mea a mau mea paha iloko o ka waiwai i hoikeia maluna, e hoike e ia mai i ka mea nona ka inoa malalo, i umi la mamua ae o ka la e kuai ai.

            W.C. PARKE,

            Lunahooponopono Waiwai o C. Kanaina.

            Honolulu Mei, 8, 1878.                       838 4t

__________

EIA KA NANI LA!

Ma ka Halekuai ma Honopueo.

HEAHA WAHI A KAUI?

EIA na papale Waiokila wahine a me ko na kane a me kekahi mau ano papale e ae he nui wale ano ou Na hainaka silika pala lau gula, na hainaka na-u, na hainaka akala, na hainaka eleele a me na hainaka ulaula paa nui nani a paa hoi.  Na kihei huiahiu huihui ano hou loa.  Na waiwai o kela a me keia ano, he nui wale a he emi loa ke kumukuai.  E hele nui mai i ike pono.                   GOO KIM MA.

            Honopueo, Kohala, Hawaii, Apr. 18, 1878.   855 2ma.

___________

OLELO HOOLAHA.

A HA Kiekie ko Hawaii Pae Aina, Oahu, w Ewa o Aperila, 1878.  Sophia Feary w. ka mea hoopai no ka oki mau, koa ws Wm. K. Feary k. ka mea hoopaa, hoopiii aku mare Ma ka palapala hoopii i olelo ia maluna no ke oki mare, ano ma kauohaia, o ka olelo hookele e oki ana mai ka berita mare aku, e hookomoia ma ka moolelo o ka aha, mamuli o ka aoao o Sophia Feary w. no ke kumu o ka moekolohe o Wm. K. Feary k, i oleloia, e lilo i mea paa mahope o na malama eono mai ka la i hoopukaia a i keia olelo hooheno ke kanaia e like me na olelo maloko nei, ke ole mau i ike ia ke kumu kupono e hoohe ai.  A na kauohaia ka mea hoopii e hoolaha i ke kope i hooiaio o keia olelo kauoha ma ka Hawaiian Gazette a me ke Kuokoa i kela a me keia o na hebedoma eono; o ka hooiaia mua mau iloko o ka malama hookahi mai ka la aku i hoopuka ia ai keia olelo kauoha; i mea e hiki ai ia na mea a pau i pili ke hoike mai iloko o na malama eono, ma ke kumu ko lakou e hooko ole ia ai ka olelo hookolu a lilo i mea paa.

            Na ka Aha.      A. ROSS, Hope Kakauolelo.

            Hanaia  i keia la 18 o Aperila, 1878.

            Honolulu, ia:  Ke hoike aku nei na me ka olelo, o na olelo a pau maluna ae, oia no ke kope oiaio a pololei o ka olelo hooholo o ka kikia malama ae, a e waiho nei ma ke keena o ke Kakauolelo o ka Aha Kiekie.

            Hoike ia e ko'u lima ma Honolulu, i keia la 18 o Aperila, 1878.         A. ROSA,

            856 6t              Hope Kakuolelo o ka Aha Kiekie.

__________

A HA Kiekie o ko Hawaii Paeaina, Oahu, 23. Kau o Aperila, 1878.  Laa k, ka mea hoopii no ke oki mare, kue ia Kaluna w, ka mea i hoopii ia, hoopii oki mare.  Ma ka palapala hoopii i olelo ia maluna no ke oki mare, ano ua kauohaia o ka olelo hooholo e oki ana mai ka berita mare aku, e hookomoia ma ka moolelo o ka Aha, mamuli o ka aoao o Lau k, no ke kumu o ka haalele haalele loa a me ka moekolohe o Kaluna w, i oleloia, e lilo i mea paa mahope o na malama eono mai ka la i hoopukaia ai keia olelo hooholo ke kanana e like me na olelo maloko nei, ke ole nae i ike ia ke kumu kupono e hoole ai.  A ua kauoha ia ka mea hoopii e hoolaha e hoohaha i ke kope i hooiaaloia o keia olelo kauoha ma ka Hawaiian Gazette a me ke Koekoa i kela a me keia o na hebtuoima eono o ka hoolaha mua ana iloko o ka malama hookahi mai ka la aku i hoopuka ia ai keia olelo kauoha; i mea e hiki ai i na mea a pau i pili ke hoike mai iloko o na malama eono, ina he kumu ko lakou hooko ole ia ai ia olelo hooholo a lilo i mea paa.

Na ka Aha.      A. ROSS, Hope Kakauolelo.

            Hanaia  i keia la 5 o Aperila, 1878.

            Honolulu, ia:  Ke hoike aku nei na me ka olelo, o na olelo a pau maluna ae, oia no ke kope oiaio a pololei o ka olelo hooholo o ka kikia malama ae, a e waiho nei ma ke keena o ke Kakauolelo o ka Aha Kiekie.

            Hoike ia e ko'u lima ma Honolulu, i keia la 12 o Aperila, 1878.         A. ROSA,

            856 6t              Hope Kakuolelo o ka Aha Kiekie.

__________

A HA Hookolokolo Kiekie o ko Hawaii Paeaina, Kau o lu, lai 1878.  Ma ke noi a Kalaeone e hoopa kuleana i kekahi aina i koi ia mamuli o ka mana pilikoko.  Imua o ka Lunakanawai Judd, ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a Kalaeone o Waikiki, mokupuni o Oahu, e koi i ke kuleana mamuli o ka mana pilikoko mao Kuheleloa la, ke kaikuahine o Kamaloni, ka makuahine o Alapai ka mea i kuleana ia ai na aina i oleloia, i kekahi mau aina e waiho ia ma Waikiki, mokupuni o Oahu, oia ka aina i hoakakaia ma ka palapala noi ma keia hana a no Kuheleloa i make kauoha ole ma Honolulu, mokupuni o Oahu, ma ka makahiki 1878, a e noi ana i palapala kena i na mea e koi mai ana a e hooholo ia ka pono ua kuleana holookoa o Kalaeone i oleloia i ka aina i oleloia a i ole ia i kekahi mahele.  Ua kauohaia o ka Poalima ka la 12 o Iulai ma ka hora 10 kakahiaka, 1878, oia ka manawa i kauohaia no ka hoolohe ana i ka palapala noi i oleloia imua o ka Lunawaiwai o ka Aha Kiekie i oleloia ma ka hale hookolokolo ma Honolulu, ma ia manawa a ma ia wahi e hele mai ai na kanaka a pau a hoike mai ina he kumu ka lakou e hoike mai ai, no keaha la e ae ole ia ai ka palapala noi i oleloia a e hoolahaia keia olelo kauoha ma Honolulu ma ka olelo Enelani a ma olelo Hawaii ma ka Hawaiian Gazette he nupepa i pai ia ma ka olelo Enelani a ma ke Kuokoa he nupepa i paiia ma ka olelo Hawaii no na hebedoma ekolu mamua ae o ka la mua o ke kau i oleloia o ka Aha Kiekie.

            Hanaia ma Honolulu, ko Hawaii Paeaina, Apr. 19, 1878.

                        A. FRANCIS JUDD.

            856 St  Lunakanawai o ka Aha Kiekie.

____________

A HA Kiekie o ko Hawaii Paeaina, ma ka hooponopono waiwai.   Mokupuni o Oahu, Hawaii Paeaina, Ma ka waiwai o Isaac Harbottle o Kunawai, Honolulu, Oahu i make.  Olelo kauoha e koho ana i la e hooiaio ai ka Palapala Kauoha, a no ka hoolaha ana.  No ka mea, ma ka la 22 o Aperila, 1878, ua waiho ia mai imua o ka Aha, kekahi Palapala i olelo ia, oia no ke kauoha hope loa o Isaac Harbottle i make aku ia; a me ka Palapala hoopii e noi ana e hooiaioia kela Palapala Kauoha a e hoa puka hoi ka Palapala Luna Hooko no Naha Hakuole ua waihoia mai e Naha Hakuole.  Nolaila, ua kauohaia o ka Poalua oia ka la 28 o Mei, 1878, ma ka hora 10 awakea, ma ka rumi hookolokolo oia Aha, ma Aliiolani Hale, ma Honolulu, Oahu, oia ka lo me ka hora e hooiaio ia ai ia Palapala Kauoha, a e hoolohe hoi no ia noi ana mai, a me ka poe a pau i pili, e kue ana ia Palapala Kauoha, a me ka hoopuka ana i ka Palapala Luna Hooko.  A ua kauoha hou ia, e hoolaha no ia mea no na pule eha iloko o ka nupepa Kuokoa, he nupepa i paiia a i hoolahaia ma Honolulu.  A ua kauoha heu ia, e hoopukaia na palapala kena no na hoike no ia Palapala Kauoha, a me na hooilina o ka mea make, e hele mai a e kue i kela Palapala Kauoha i ka wa i oleloia.

            Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii Paeaina, Apr. 22, 1878.

                        A. FRANCIS JUDD.

            Ikea:    Lunakanawai o ka Aha Kiekie.

            856 4t  A. ROSA, Hope Kakauolelo--

________

A HA Kiekie o ko Hawaii Paeaina, Oahu ss.  Kau o Aperila 1878.  Ravinia w, ka mea hoopii no ke oki mare, kue ia Nakapuahi k, ka mea i hoopiiia, hoopii oki mare.  Ma ka palapala hoopii i oleloia maluna no ke oki mare, ano ua kauohaia, o ka olelo hooholo e oki ana mai ka berita mare 'ku e hookomoia ma ka moolelo o ka Aha, mamuli o ka aoao o Ravinia i olelo ia no ke kumu o ka haalele ana o Nakapuahi i oleloia, e lilo i mea paa mahope o na malama eono mai ka la i hoopukaia ai keia olelo hooholo ke hanaia e like me na olelo maloko nei, ke ole nae i ike ia ke kumu kupono e hoole ai.  A ua kauohaia ka mea hoopii e hoolaha i ke kope i hooiaioia o keia olelo kauoha ma ka Hawaiian Gazette a me ke Kuokoa i kela a me keia o na hebedoma eono; o ka hoolaha mua ana iloko o ka malama hookahi mai ka la aku i hoopukaia ai keia olelo kauoha; i mea e hiki ai i na mea a pau i pili ke hoike mai iloko o na malama eono, ina he kumu ko lakou e hooko ole ia ai ia olelo hooholo a lilo i mea paa.

            Na ka Aha,      JNO. E. BARNARD, Kakauolelo.

            Hanaia i keia la 18 o Aperila, 1878.

            Honolulu, ss:   Ke hoike aku nei au me ka oiaio, o na olelo a pau maluna ae, oia no ke kope oiaio a pololei o ka olelo hooholo o ka hihia maluna ae, a e waiho nei ma ke keena o ke Kakauolelo o ka Aha Kiekie.

            Hoikeia e ko'u lima a me ke Sila o ka Aha Kiekie ma Honolulu, i keia la 22 o Aperila 1878.           JNO. E. BARNARD,

856      Kakauolelo o ka Aha Kiekie.

_________

MA ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana Elua o ko Hawaii Paeaina.  Ma ka waiwai o Edward Devanchelle no Molokai i make.  Ua heluheluia a ua waihoia ka palapala noi a Mary Devanchelle, e noi ana, e hoonohoia o Mr. Reiman, no Lahaina, i Lunahooponopono no ka waiwai o kana kane, Edward Devanchelle, no Pukoo, Molokai i make.  Nolaila, ke kauohaia aku nei na kanaka a paa ke pili o ka Poakolu, oia ka la 15 o Mei 1878, ma ka hora 10 kakahiaka, ma ka Hale Hookolokolo ma Lahaina, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue ke hoikeia.

            ABR. FORNANDER,

            Lunakanawai Kaapuni Apana Elua.

            Lahaina, Aper 20, 1878.                     256 3t

________

MA ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana Elua o ko Hawaii Paeaina.  Ma ka Waiwai o Kanakaokai k, no Hamakualoa, Maui i make.  Ua heluheluia a ua waiho la ka palapala noi a Onaha k, e noi ana e hooholoia ka waiwai o Kanakaokai k, no Hanehoi, Hamakualoa, Maui i make, i na hooilina.  Nolaila ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poaono, oia ka la 25 o Mei, 1878, ma ka hora 11 a.m. ma ka hale hookolokolo ma Makawao, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue ke hoike ia.        ABR. FORNANDER

            Lunakanawai Kaapuni Apana Elua.

            Lahaina, Apr. 20, 1878           856 3t

________

MA ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana Elua o ko Hawaii Paeaina.  MA ka waiwai o Nahau k, no Hana, Maui i make.  Ua heluheluia a ua waihoia ka palapala noi a Keawiwi k, e noi ana e hooholoia ka waiwai o Nahau k, no Hana, Maui, i make i na hooilina.  Nolaila, ke kauohaia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poaha oia ka la 30 o Mei 1878, ma ka hora 9 kakahiaka, ma ka Halekula ma Mokulau, Kaupo, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue ke hoike ia.

            ABR. FORNANDER,

            Lunakanawai Kaapuni Apana Elua.

            Lahaina, Aper 20, 1878.                     256 3t

________

ILIO NALOWALE.

UA nalowale kuu ilio ma ke kakahiaka Sabati aku nei i hala.  He eleele kona poo, a he keokeo na wahi e ae o kona kino, me na kino eleele liilii.  O ka mea e loaa ai keia ilio a hoihoi mai, e haawiia ka makana maikai he $5 00.            SAM. L DAMON.

            Honolulu, Mei 4, 1878.           857 2t

________

NA NANI HOU LOA!

KA IINI ANA OLE A KA MANAO,

E NE HONE ANA I KE KINO, A LOAA

IHO KA OLU HE WAI O LALO!

____

NA PAPALE WAHINE NANI LUA OLE

o na ano a pau, e kau iho ai aohe oki

a koe aku, a i ae he "Kau kapakahi no ka la i Mana."

NA HAINAKA SILIKA MAE OLE

o kela a me keia ano; a na kohu ke i ae,

"I lei a-i oe no'u i na kau a kau."

NA KIHEI UHI HULUHULU o na ANO

he lehulehu wale, e kipu iho ai, panio

lua kela i ka la pihana kanaka.

NA SILIKA HOLOKU O NA

ano he nui wale, e komo iho ai oe, hai e na

pua i ka nahele, i ka ua mea o ka anapa.

NA KAMAA WAINE  me ko na KANE,

o na ano a pau, e houhene koekoele ai kela i

ka papahele o Papiohuli, huliia mai au.

NA PAHU KOA NANI O KINA

o na ano a pau, i hele wale a punia o loko i

ke ala onaona, e hao ai iloko o na wahi

lole, aohe no hoi he ala a koe mai.

NA

PAHU IAPANA

o kela me keia ano, ua lohiia a noho ke aka.

Na wai ala aala waianuhea o na ano a

a pau, a me na aila Lukini hamo lauoho e

paoa aala ai ke oho no elua la no ka

hamo hookahi wale ana no.

 

A o ka hui ana o keia mau nani a pau iluna

o ke kino, ua hiki ke olelo ae, paihi launa ole,

hoohiolo lua nawaina owa a ke kehau.  Nolaila

e naue nui mai, eia la ua hele a kupai, a he

emi loa ke kumukahi.              L. ASEU.

Kiki ma Ewa o na Alanui Moi a me Nuuanu.

Apr. 22, 1878              857

_________

________

OLELO HOOLAHA

KO BIHOPA MA

BANAKO MALAMA DALA!

E MALAMA NO MAUA I KE DALA O na kanaka maloko o ka Banako, penei:

            Ina hoomoe mai ke kanaka hookahi i na dala $ 00 a emi mai paha, alaila, e aku mana i eono hapahaneri akupanee makahiki, mai ka la o ka lawe ana mai a hiki i ka la o kona ohi ana, ke waihoia ke dala hoomoe i ekolu malama a keu paha.  Aole ukupanee e heha ia no ka haaina o ku dala hookahi, aole no hoi no ka hapa malama.

            Ina ohi koke oia i kana dala, aole i hala na malama ekolu aole ukupanee.

            Ina i manao ke kanaka e ohi i kana dala, e pono ke hoike e mai oia ma ka Panako i kona manao ohi, i kanakolu la mamua o kona ohi ana, a o kana Buke kekahi ke lawia mai.

            Ma ke kikoo wale oe a ka mea dala e haawi ai i kana, a o ka Buke kekahi ke laweia mai.

            Ma ka la mea o Sepatemeba i keia makahiki a i keia, e houluulu ai i ke dla, a e huipuia ka ukupanee me ke kumupaa o ua dala i hoomoeia no na malama kou a keu, a mahuahua, ke kumupaa e keu i ka ukupanee.

            Ina oi aku ke dala hoomoe mamua o $300, alaila, hooholo pu ka olelo.

            E weheia ka Hale Banako i na la hana a pau.

            851 tf              BISHOP &Co.

_________

OLELO HOOLAHA.

O na kamaimana no lakou na inoa malalo nei, e lawelawe ana lakou i ka hema ma ke ano he mau agena no makee ma ka hookomo ana mai a hoolilo ana aku i na dala i waihoia mai maloko o ko makou Banako Malama Dala.  Na lakou no hoi e haawi aku i na palapala hooia no ka man, no ka hoihoi ana aku ia lakou, a me ka haawi ana aku i ka makou mau buke hoomanao i na poe mea dala i  waiho mai Aole hoi e emi ho malalo o ka elima dala e hookomo ia mai ai

            REV. J.W.SMITH............Koloa, Kauai.

            T.W. EVERETT...........Maui.

            REW. R. BOND..........Kohala, Hawaii.

            LUTHER SEVERANCE.............Hilo, Hawaii.

857 3m            BISHOP & CO.,

__________

A HA Kiekie o ko Hawaii Pae Aina.  Oahu ss. Kau o Aperila A D 1878.  Anee k. ka mea hoopii ae ke oki mare, kue ia Kamala w. ka me a i hoopiiia.  Hoopii Oki Mare.

            Ma ka palapala hoopii i oleloia maluna no ke Oki Mare, ano ua kauohaia, o ka olelo hooholo e oki ana mai ka Berita mare aku, e hookomoia ma ka moolelo o ka Aha, mamuli o ka aoao o Anee k, no ke kumu o ka haalele & moekolohe o Kamala w. i oleloia, e lilo i mea paa mahope o na malama eono mai ka la i hoopukaia ai keia olelo hooholo, ke hanaia e like me na olelo maloko nei, ke ole nae i ike ia ke kumu kupono e hoole ai.  A ua kauohaia ka mea hoopii, e hoolaha i ke kope i hooiaioia o keia olelo kauoha, ma ka Hawaiian Gazette a me ke Kuokoa, i kela a me keia o na hebedoma eono; o ka hoolaha mua ana iloko o ka malama hookahi, mai ka la aku i hoopukaia ai keia olelo kauoha; i mea e hiki ai i na mea a pau i pili ke hoike mai iloko o na malama eono, ina he kumu ko lakou e hooko ole ia ai ia olelo hooholo a lilo i mea paa.--Na ka Aha.

            JNO. E. BARNARD, Kakauolelo.

            Hanaia i keia la 6 o Aperila, A D 1878.

            Honolulu, ss:   Ke hoike nei au me ka oiaio o na olelo a pau maluna ae, oia no ke kope oiaio a pololei o ka olelo hooholo o ka hihia maluna ae, e waiho nei ma ke keena o ke Kakauolelo o ka Aha Kiekie.

            Hoike ia e ko'u lima a me ke Sila o ka Aha Kieie, ma Honolulu, i keia la 8 o Aperila A D 1878.

            JNO. E. BARNARD,

834 6t  Kakauolelo o ka Aha Kiekie.

________

A HA Kiekie o ko Hawaii Paeaina, Oahu, ss.  Kau o Aperila 1878.  Haili k, ka mea hoopii no ke oki mare, kue ia Kaaimakauahi w, ka mea i hoopii ia, hoopii oki mare.  Ma ka palapala hoopii i olelo ia maluna no ke oki mare, ano ua kauohaia, o ka olelo hooholo e oki ana mai ka berita mare aku, e hookomoia ma ka moolelo o ka Aha, mamuli o ka aoao o Haili k, no ke kumu o ka moekolohe a haalele loa a hala ekolu makahiki a oi o Kaaimakauahi w, i oleloia, e lilo i mea paa mahope o na malama eono mai ka la i hoopukaia ai keia olelo hooholo ke hanaia e like me na olelo maloko nei, ke ole nae i ike ia ke kumu kupono e hoole ai.  A ua kauohaia ka mea hoopii e hoolaha i ke kope i hooiaioia o keia olelo kauoha ma ka Hawaiian Gazette a me ke Kuokoa i kela a me keia o na hebedoma eono; o ka hoolaha mua ana iloko o ka malama hookahi mai ka la aku i hoopukaia ai keia olelo kauoha; i mea e hiki ai i na mea a pau i pili ke hoike mai iloko o na malama eono, ina he kumu ko lakou e hooko ole ia ai ia olelo hooholo a lilo i mea paa.

            Na ka Aha,      JNO. E. BARNARD, Kakauolelo.

            Hanaia i keia la 5 o Aperila, 1878.

            Honolulu, ss:   Ke hoike nei au me ka oiaio o na olelo a pau maluna ae, oia no ke kope oiaio a pololei o ka olelo hooholo o ka hihia maluna ae, a e waiho nei ma ke keena o ke Kakauolelo o ka Aha Kiekie.

Hoike ia e ko'u lima a me ke Sila o ka Aha Kieie, ma Honolulu, i keia la 8 o Aperila A D 1878.

            JNO. E. BARNARD,

855 6t  Kakauolelo o ka Aha Kiekie.

________

A HA Kiekie o ko Hawaii Paeaina, Oahu, ss.  Kau o Aperila A. D. 1878. Barenaba k ka mea hoopii no ke oki mare, kue ia Kauilani w, ka mea i hoopii ia.  Hoopii oki mare.  Ma ka palapala hoopii i olelo ia maluna no ke oki mare, ano ua kauohaia, o ka olelo hooholo e oki ana mai ka berita mare aku, e hookomoia ma ka moolelo o ka Aha, mamuli o ka aoao o Baranaba k, no ke kumu o ka moekolohe a me ka haalele loa a hala ekolu makahiki a oi o Kauilani w, i oleloia, e lilo i mea paa mahope o na malama eono mai ka la i hoopuka ia ai keia olelo hooholo ke hanaia e like me na olelo maloko nei, ke ole nae i ike ia ke kumu kupono e hoole ai.  A ua kauohaia ka mea hoopii e hoolaha i ke kope i hooiaioia o keia olelo kauoha ma ka Hawaiian Gazette a me ke Kuokoa i kela a me keia o na hebedoma eono; o ka hoolaha mua ana iloko o ka malama hookahi mai ka la aku i hoopukaia ai keia olelo kauoha; i mea e hiki ai i na mea a pau i pili ke hoike mai iloko o na malama eono, ina he kumu ko lakou e hooko ole ia ai ia olelo hooholo a lilo i mea paa.

            Na ka Aha,      A. ROSA, Hope Kakauolelo.

            Hanaia i keia la 8 o Aperila, 1878.

            Honolulu, ss:   Ke hoike nei au me ka oiaio, o na olelo a pau maluna ae, oia no ke kope oiaio a pololei o ka olelo hooholo o ka hihia maluna ae, a e waiho nei ma ke keena o ke Kakauolelo o ka Aha Kiekie.

            Hoike ia e ko'u lima ma Honolulu, i keia la 8 o Aperila A.D. 1878.

855 6t                          A. ROSA, Hope KaKauolelo o ka Aha Kiekie,

_________

A HA Kiekie o ko Hawaii Paeaina, Oahu, ss.  Kau o Aperila 1878. Makakapu w, ka mea hoopii no ke oki mare, kue ia Oio k, ka mea i hoopii ia.  Hoopii oki mare.  Ma ka palapala hoopii i olelo ia maluna no ke oki mare, ano ua kauohaia o ka olelo hooholo e oki ana mai ka berita mare aku e hookomoia ma ka moolelo o ka Aha, mamuli o ka aoao o Makakapu w, no ke kumu o ka haalele a haalele loa o Oio k, i oleloia, e lilo i mea paa mahope o na malama eono mai ka la i hoopukaia ai keia olelo hooholo ke hanaia e like me na olelo maloko nei, ke ole nae i ike ia ke kumu kupono e hoole ai.  A ua kauohaia ka mea hoopii e hoolaha i ke kope i hooiaioia o keia olelo kauoha ma ka Hawaiian Gazette a me ke Kuokoa i kela a me keia o na hebedoma eono; o ka hoolaha mua ana iloko o ka malama hookahi mai ka la aku i hoopuka ia ai keia olelo kauoha; i mea e hiki ai i na mea a pau i pili ke hoike mai iloko o na malama eono, ina he kumu ko lakou e hooko ole ia ai ia olelo hooholo a lilo i mea paa.

            Na ka Aha,      A. ROSA, Hope Kakauolelo.

            Hanaia i keia la 8 o Aperila, 1878.

            Honolulu, ss:   Ke hoike nei au me ka oiaio, o na olelo a pau maluna ae, oia no ke kope oiaio a pololei o ka olelo hooholo o ka hihia maluna ae, a e waiho nei ma ke keena o ke Kakauolelo o ka Aha Kiekie.

            Hoikeia e ko'u lima ma Honolulu, i keia la 8 o Aperila A.D.

855 6t                          A. ROSA, Hope Kakauolelo o ka Aha Kiekie,

_______

MA ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana Elua o ko Hawaii Paeaina.  Ma ka waiwai o Kanui k, no Hamakualoa, Maui i make.  Ua heluheluia a ua waihoia ka palapala noi a Poaila w, e noi ana e hooholoia ka waiwai o Kanui k, no Hanawana, Hamakualoa, Maui, i make i na hooilina.  Nolaila, ke kauohaia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poaono, oia ka la 25 o Mei 1878, ma ka hora 10 kakahiaka, ma ka hale hookolokolo ma Makawao, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue ke hoike ia.

            ABR. FORNANDER,

            Lunakanawai Kaapuni Apana Elua.

            Lahaina, Aper 20, 1878.                     856 3t

_______

MA ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Elua o ko Hawaii Paeaina.  Ma ka Waiwai o Wm. T. Cooper no Makawao, Maui i make.  Ua waihoia a ua heluhelu ia ka palapala noi a A. H. Spencer a me D. Crowningburg e noi ana e hoonohoia o J. D. Havekost i lunahooponopono no ka waiwai o Wm. T. Cooper, no Makawao, Maui i make.  Nolaila ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poaono oia ka la 25 o Mei, 1878, ma ka hora 9 a.m. ma ka hale hookolokolo ma Makawao, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue ke hoike ia.

            ABR. FORNANDER,

            Lunakanawai Kaapuni Apana 2 ko Hawaii Paeaina.

            Lahaina, Apr. 20, 1878.                      856 3t

_______

NUHOU! NUHOU

UA HOOKOHU pono mai na mea nona na inoa malalo, i mau agena oiaio no ka Hui Hana Kaa Cortland, o Cortland Nu Ioka.  Eia no hoi ma ko makou nei Keena, he papa kuhikuhi maopopo o na kaa ukana, na kaa holoholo lealea a pela aku, i hiki ke wae a ka makemake, a he haahaa loa no hoi ke kumukahi, a ua mahalo nuiia keia mau ano kaa a pau no ka mikioi, ka nani a me ka paa maoli no o ka hanaia ana.  He agena no hoi ko ua Hui nei ma Canada, ma Wale Hema Hou a ma kekahi mau aina e ae no hoi kahi, i lawe nuiia aku ai ua mau kaa nei ma ke ano waiwai kalepa.

            E hiki no ia oukou e na makamaka ke hele mai ma ko makou halekuai, e ike i na papa kuhikuhi a me ka makou mau kumukuai no ua mau kaa nei, e waiho mai i na kauoha ia makou me ka hoomakaulii pu hoi i ka oukou mau okeni, a iloko o na mahina ekolu wale no mai ka la aku e loaa mai ai o ka oukou mau kauoha, e loaa no ua mau ano kaa nani la ia oukou.

            DILINAHAMA Ma.

            Helu 96 & 97, Alanui Moi, Honolulu, Oahu. 850 tf

_______

E IKE na mea a pau, owau o ka mea nona ka inoa malalo, ke haiia aku nei ka lohe i na mea a pau, o ka hapa aina o Kekawewe, mai kona kupunakane mai, o Luluu, e waiho nei ma Ohanaula, Kohala Akau, Hawaii, nona na Eka he 18 me 64-100, i lilo i ka hoolimalima ia Jas. Woods.  Ua lilo loa mai ia'u ma ke kuai lilo, mai ka aina a me ka hoolimalima pu, nolaila, ma keia hope aku, aole mana i koe o Kekawewe a o kana kauoha paha, a e ohi hou i ka uku hoolimalima, a e komo hou paha iloko o ka aina.  A o ka poe a pau a Kekawewe i hoolimalima aku ai, e hoihoi pono mai lakou ia'u, e like me ko lakou mau palapala; a i ole e hooko pono ia keia, e hooneenee loa ia lakou mai ka aina aku a kaawale loa.

            S.W. MAHIAI.

            Honomakau, Aper 19, 1878.   856 3t

________

E IKE auanei na mea a pau loa, owau o W. K. Kalimeaeka Kalia no Kukuihaele, Hamakua, Hawaii, ke papa a ke hookapu loa aku nei au i kuu aina kuleana helu 111, B, ina kanaka, haole, pake me na holoholona lio, pipi, miula, aole e kii wale i na mea o luna o kuu aina, oiai, no'u ponoi keia aina, ma ke kanawai o ka aina.  He mana hiki ia'u ke hoopii a ke hopu i na mea i hoolaha ia maluna, ke ike au me kuu hope, o C. Y. Kane.  Ma ka oiaio ke kau nei au i kuu inoa.

            W.K. KALIMAEKA KALIA.

            Kukuihaele, Hamakua, H., Apr. 25, 1878.     856 4t