Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVII, Number 19, 11 May 1878 — MOOLELO O KE KAU Ahaolelo o 1878. [ARTICLE]

MOOLELO O KE KAU Ahaolelo o 1878.

j La H*sa 6. 3l«i. 6. 1375. \ | Hs)&srii lra Ahaoleio ms Aliio'anī H»le : ta» ki hora 10 a ro e Uke ene hoopanee | āoa. Peres£?ieai Hos. G. ta\ ki m>- ; | ho. Fa!«it eka ReT. M. Ka.iea. Helohela- i | ia ka moolelo o ka !a i hila. 3 nia ke noi a ka j | H«ra. J. Kopiu, oa «ponoui. - | f N* pALAPALi Heoni. | | Waiho mai fca Hor>. J. Na«*ahi, he 2, mau | | Palapal» Hoopii niiii Hi!o mai. oka or;Us. He 1 Palapala Heopii e noī mai an» i afanut kaa mabu. Eliia. be Hoopii e noi mai aoa e hoakea ia na aianui. Waiho ia i ke komite ona aioa Aupum me na hana hoa. .Waiho mai ka Hon, K. Kamaaoha he Palapali hoopii no Kona Hema, Hawaii. E hoopauia ke Kanawai e pili ana i na Lio kea, waihoīa i ke komite Waiwai. i\a HOiKE O NA KOMITE Helahelu mai ke komile Hookolokoio i ka lakou hoike no ka Palapala Hoopii a Naaikauna (k) i waiho ī* mai e ka Hon. J. Nawahi. Ua nianao ke komite, £ hoihoi aka i na dala he $ 76. 00, a i oie ia e hoopuka ke keena Kalaiaim i Pafapa!a Sila nui no ka Aina l oa Naaikama la e noho la ke hookaaia mai ke koena dala i koe. 2 He Palapala noi mai Hilo mai, e hoonohoia i Lunakanawai apana no HIIO Akaunolaila, ke hooholo nei ke komite. be meapono e hookomoia i haawina ma ka Bila Ilaawina, 3 He Palapala hoopii no Hilo, e hoonoa i na kai lawaia apau. Oa manao ke komite he mea pono e waiho tnai ke Kuhma Kalaiaina i ka nui 0 na kai lawaia a pau mai Hawaii a Kauai. Noi mai ka Hon. J. Nawahi e apono i ka hoike a ke komite, knmailio mai ke Kuhina Waiwai no ka Palapala Hoopii a Naaikauna, a hoakaka mai oia no ka loihi loa 0 ka manawa i hala he 16 Makahiki mai ka manawa i hanwi ia ai kela inau dala he $76. 00, a hiki i keia manawa, Kamailio mai ka Hon. L. Ahoio 110 na mea e piii nna i ka hoike a ke komile.a hoakaka mai oia, ina i woiho mai ke komite 1 ka lakou hoike e hoihoi i kela mau daio, nlaili, kokua no au, a ina hoi, e hoopuka i Palapala Sila nui owau no kekahi e kokua, a noi mai, e waihoia ma ka papa, a hoala hou mai mahope. Kokua mai ke'Lii Hon. S. K. Kaui i ka hoike a ke koinite, a kokua mai hoi i ke noi aka luna 0 Lahaina. Kamailio mai ka Hon. D. B. Mahoe, e waiho i ka hoike a ke komite a hiki 1 ka wa ana e lawe mai ai i ka Bila Kanawai e pili ana ina kai lawaia. Kokua mai ka Hon. W. R. Castle i ka hoike a ke komite. Kamailio ka Loio Kuhiiu, aole oia i manao e kue i ka hoike a ke komite aka, ua ooi mai anei kela kanaka i Palapala Sila nui nona ? ua hiki loa mai anei kela mau dala 0 ka waihona Aupuni ? ua ike no kakou ina e haia eono maknhiki 0 kekahi aie aiaila lilo kela aie i u:ea ole. Kamailio hou mai k» Hon. L Ahoio me kona manao he pono ē waihoia u:a*ka papa i loua b 1 i na hoa he mau noonoo hou, i noonoo pono ia ka pono 0 kanaka. Kokua Hon W. 0 Smith i ka hoike a ke komile. Kamailio inai ka Hon. W. M. Gibsen, ua kuai au i kekahi mau Aina, a me na kai lawai«r, aka, ua hanwi au no na kanaka, aole au i lawe i hookahi ia. Kokua mai ka Hon. K. F. Bickerton, a olelo mai, ke ku nei au ma ka aoao apono i ka hoike a ke komite. a ua manao no hoi au, he elemakule naaupo kela. Ua manao no paha kela elemakuie, 0 kona Paiapala Sila Nui no ia, eii ka aole. Mahope 0 ka noonoo ana, ua aponoi > ka hoike a ke komite. Na Olelo Hooholo. Waiho mai ka Hon. W. 0. Smith he olelo hooholo. £ kauoha aku keia Haie 1 ke Kakauolelo 0 ka Haie, e haawi aku i nn bila i loaa īaia i ka Luna Hoomalu o.ke komite hooponopono bil.i kanawai. Hoololi mai ka Hon. L. Aholo, i hookahi Ia mahope iho, hoohoioia. Noi mai ka Hon. J. Nazireta e kapae i na rulo, i hiki ai ke hapai hou ia ka noonoo ana no ka uku 0 ke Kakauoleio, Maheleolelo, Elele &c., hooholoia. Hamailio mai ka Hon. J. Nazarela, e hoopaa īa ka uku 0 ke Kakauoielo 1 $1,000. Hoololi mai ka Hon. G. B. Palohau i $500. Kamaiio mai ka Hon. L. Aholo a hoakaka mai, pehea la ina he ahaoleio kuikawa, ina no elua ia, alaila $1000 no dala. Ua manao au, ua pono no keb oielo hooholo mua. . j Hoakaki mii ka Hon. W, O, Smita i ko- j na maoao, he pono ke hookaawale ia i puu j | daU okoa no ke Kakauolelo ,no ka mea, j oa hookaawileia ko kakou uko. | Kamailio mai ka Hon. K. F. Biclterton, | ao!e i like ka hana a na hoa o keii h&le me ( ka ke Kakauoielo, no ka mea, he hana oia i mahope 0 ka pau ana 0 ki hai.a 0 kel.i a me ' keia la, a he hana no hoi i ka po kekahi,; nolaila, kokua au i ka olelo a ka Hope Pe- \ reaidena, aole e hooloii heu. A oonoi mai e i hoopaeee loa ia ka hapai hou ana i ka noo-! | noo i ka ulfu 0 ke Kakauolelo «Spc., hoohoioia. | ī Noi mai ka Hon. W. H. Halstead eaeia j oia e heluhelu i kekahi biia kanawai afta 1; hoolaha mai ai. Hoohoioia. j Helohelu hoi mai oia no ka maniwa mua ] he bila kanawai* hooloh ai io« Pauku ] I &me 62 n:a tta ol«to Hawau. oia hoi ke ka- j nawai e hooponoj>ono ai i ki hana, a me ka j hooponopono ana ioa hihi* K»raima i apo* ] noia ma ta Ul5 o Sept. 1576. Haawiia i j ke komt|e hoopooopono hla Unawa»,

Heluhela mai ka Hon. W. R. Cist'e he ; hōoloii o ka Ku!a 65 o ka Hak, a hoikaka ? imai i ka pono o ki hooioii aaa. ; : Xot h2o eoai oīi e haawi i ke ko©itei paL Hooloii mii ke'Lii Kaai e pai po ia me ea | ; h<x?ioa i pa: ole ia o ke!a kao alm nei. < ' Hooholo». j Heolaha mai ka Hōq. K. F. Bfcke?ton i j kona oiaaao. mai »o-i oia he hoololi 1 \ o ka RuU 38 o ka Hale. Helohelu faou mai •• \ no ok 00 k« maoā«n niua he Bi*a Kanawai | i ♦ i ' e hoopau ai ī ks mokana 13 0 oa Kanawai. \ o 1576, a e hoaU hoa ai i ka pauku 673 o} [keK»oawaj Ksrila. komiie^ | ho iponopono hila kanawai. j Hoolaha tnai k* Hoo. J. Kaaai 1 kona I manao, e lawe mai ana oia he biia kana«ai | #hoolo!t ai 1 kā piaku I, mokuna 39 0 m ; kanawai 0 IS7O, e pili aaa i ka aohau heloholona. Hoolahi mai ka Hon, K. Kamanoh* i kona e iawe mai ana oia* he hiia kanawai e hoopau loi ai ī ni Pauku 11S a me | 119 a me 120 o ke kanawai 1 apoooi* ma ka U 22 0 lune. IS6S, e pili ana i ns lio kea. Noi maī ka Loio Kuhma e ae ia oiae heluheiu i kekahi bila kanawai ana e hooiaha inai ana. Heluhelu nui oia no ka manawa mua, he bia hooloh ai i ka mokun.9 16 0 na kanawai 0 IS7O, e pili ana i ke oki mare. Waihoia i ke komite hooponopono bila kanawai. Noi mai ke lii Kaai e hoopanee ka hale a noho hou i ka ia apopo hom 10, hooholoia. Hoopanee-ka Hale, La Hana 7, Mei, 7, 1878. HalaWai ka Aheiolelo ma Aliiolani Hale ma ka hora 10 a. m. e like me ka hoopane ana. Peresidena Hon. G. Khodes ma ka noh'o. Pule ia e ka Rev. M. Kuaea. Heiuhelu ia ka moolelo o ka la i hala, a 1111 ke noi a ka Hon. S. Paniani, ua aponoia. Na Palapala Hoopu. Waiho mai ka Hon. S. Paniani he palapala hoopii no Honolulu. E hoomahuahua i ka uku 0 na makai i §40 0 ka malama. Haawi ia i ke komite waiwai. Waiho mai ka Hon. G. B. Palohau he palapaia hoopii mai Hanalei mui. E haawi ia ka mana oki inare i na Lunakanawai Kaapuni 0 kela mokupuni keia mokuponi. Haawi la i ke knmite hookoiokolo. mai no oia he paiapala hoopii mai Hnnalei mai. E kukulu ia i kula haole no Hanalei a me Anahola. Haawi ia i ke komite hoonaauaof Waiho hou mai no oia he paUpaia hoopii no Hnnnlei mai. E hoemi i ka uku 0 ka Moi, na Kuhina, &c. Haawi ia i ke komite waiwai. Waiho hou mai no oia he palapala hoopii. E hookuu ia na paahana i na la kulaia 0 ke aupuni. Haawi ia i ke kotnite kalepa. Waiho hou mai no oia e palapala hoopii no Hanalei mai. E hoihoi ia na lepera ma na mokupuni. Hoawi ia i ke komite malama ola. Waiho hou mai nn oia he palapala hoopii no Hanaiei mai.' E hana i kao no Kalihikai, a me Wnilua. Hiawi ia i ke komite 0 na hana hou. Waiho mai ka Hon. M. K. Kealawaa, he pahpala hoop;i no Puna mai. E hoonoa ia na kai lawaia 0 na aina aupuni, a me na aina konohiki. Haawi ia i ke komite hookolokolo. Waiho hou mai no oia he palapala hoopii no Puna mai. E hooknawale ia 1 wahi e waihoiii na pooieta, wa hi, ma ia apana. Haawi ia i ke komite 0 na hana hou. Waiho mai ka Hon. S. Kaanaana, he palapaia hoopii no Ewa a me Waianae inai. E hoihoi ia mai na lepera mai Kalaweo tnai. [ Haawi ia i ke komite malama ola. Waiho mai ka Hon. K. Kamauoha he palapala hoopii no Kona Hema mai. E hoeia ka auhau lio i 50 keneta. H »awi ia i ke | komlte waiwai. j Waiho ma ka Hon. A. Kaukau, he pala- j pala hoopii mai Waimea, Kauai mai. E ; hookaawale ia i $2,000. no ka palewuioi Waimea. Haawi ia i ke komite 0 na aina ® aupuni me na hana hou. j Waiho mai ka Hon. D. B. Mahoe, he pa- ! lapala hoopii no Hilo mai. £ hoonoa ia na kai lawaia 0 na aina lei alii, a me na aina j konohiki. Haawi ia i ke komite hookoio-' kolo. ; Na Hoikk 0 ha Komite. Heluhelu mai ke Kuhina waiwai no ka ; ka olelo aelike no na $15,000. no m lilo 0 ! keia hale, a hoike mai oia, ua kakau inoa ; mai ka Moi. ' * | Heluhelu mai ka Hon. W. M. Gibson, | ka luna hoomaiu o ke kotnite waiwai i ka | lakou hoike no ni palapali hoopii malalo nei. ! 1 He palapala hoopii, e noi mai ana, j hoopau i ka auhau lio, a hoihoi ma ka nu- • j hau hapa haneri. ! I Ua manao ke ko;niie, he mea pohihihi; \ kfia, a oiai no hoi. eu ke waiho nei he hila '; [ kanawai oia ano imua o ka hale. [ | 2 He paUpala hoopii. E hookuu i na j ■ makua mea keiki nui i na auhau pili kino.; Ua manio ke komito aoie paha i noonoo 1 , pono ia keia mea, aole pono ke hookuu. ' \ 3 E hoenu i ka uku o ka M«i, na Kuhi- ? 1 na, a me ni Lanakanawn kiekie. | Ua minio ke komite, he pono ke hoemi i ! na uku, aia nae i ka manawa e noonoo ii'i j ka btU haawma. aka, mi ke Kamakaoawai, j j aole hiki ke hoemi i ka uku 0 na Luoaka- } oawai kiekie. | N'oī mai ka Hon. L- Aholo e apono t k* f haike a ke komite. Hoohoioia. , ] Na Olelo Hoououo. | Waiho mai ka Hoa. J. Nawahi he oleio j hooholo. hooliawale ia i $2,000. no ke | alanui kaa mahu o Hilo. Haawi ia i ke ko» \ (pile o hana hou, l

ī Soi māT ka Hoa. R. F. Bickert«o. E«• i> oia p heīahela i kekihi ru!» ana i hoolaha tms ai. Henōholoiā. Helaheia mai fca R. F- BiC:ket{on | oo k* maoawi maa, be hoo&ii o ka m!a 3S» i o fca hale r ap-oao a. j Noi mai ks Kahma wuiwa?. 0 keii roau | hooloa a psja. H haawi ia iks kornttf p*i, j hoaholoia. ka Hon. S. K. Kiai e !iwt [ mai asi oia be mau biU kanawii. ! 1 Hebt!« kanawai. £ k&epaleiu ai ika \ manawa e nofco si la pee pake parhtca, e | la«re ia m«i aaa. | 2He bi!« kannmi. E hookapu ioa ika I liwe aoa mat i na pake paahana. | Waiho mai ka Hoo. K. Kamauoha, he | oleio hooholo. E hoekaawale ia $5,00. oo jka ha:e hooko!okoie % ame ka haie hoopaa ! o Kena Akau. Haawt ia iLe komile oua | hana hou. | Heluhelu mai ka Hon. W. 0. Smith he I olelo boohclo E hpok&awaie b i $15,000. no ki hou ana i ka uwapo ma Wailuku Mauu Haawi ia ike konnt? on» hana hou. Heluhelu mai ka Hon. J. Nazireta he olelo hooholo. E hookaawale ia i $100. no ke awa pae o Pēlekunu, Molokai. Haawi la i ke komiie o na hana hou. Heluheiu mai ka Hon. K. Kannuoha, he olelo hoohole. £ hookawale ia i $300. no ke alanui o Kikaako. Haawai ia i ke komite o na hana hou. Hooiaha mai ka Hen. Kannaana i kona man.io. E lawe mii ana oia he b;i.i kanawai e hoololi i ke kimwui e piii ana i ka laikim awa, aka, eia ka mea kupanaha, ua hooiaha mua mai no oii he hila e iike me la, noiaiia "Ua hoikau na mikau aka lawaia i Waiiua." Waiho mai ka Hon. J N Kapalm he oieio hoohoio. E halawai keia haie ma ka hera 10 a m a e hoomaha mi ka hora 1, hooholoia. Noi mni ka Hon J N Knpahu, e ae ia oia e heiuheiu i kekahi Biia Kanawai ana īhooiaha mua mai oi, hoohoioia. Heiuheiu hou mai no oia no ka mnnawa mua. He Biia kanawai, e haawi ana na i Lunakanawai Hoomaiu a me na Lunakanawai Apana i ka inana e hoolohe i na hihia Kivi(a apau no ka hoopnahao hewa, haawiia ike komile hooponopono Biia kanawai. Noi mai ka Hon. Kuihelnni, e hapai i na hana o ka ia, hooholoia, Noi maika Lunahoomaiu o ke komite hooponopono Biia Kanawai, e kapae i na ru* ia i hiki ai ke waiho mai i ka iakou oieio hoike, hooholoia. Akahi. He Biia Kanawii e hooioii ai i ka Pauku 592, o ke Kanawai Kiviia i Lunakanawai Hoomalu no Waiiuku. Eiua. He Kanawoi e piii ana \ka mok. 58, o na Kanawai o 1876. Ekolu. He biia kanawni. E hoopau ioa i ka Pauku 480, o ke kanawai kivila. Noi mai ka Hon. Kaai e apono i ka hoike a ke komite, hooholoia. NA HANA O KA LA. Heiuheiu eiua ia ka bila kanawai, e hoo« pau loa oi ika Pauku 480, oke Kannwai Kivila. Noi mai ka Loio Kuhina, e haawi ike komite waiwai. | Nui mai ka Hon. Knpahu, e haawi i keia I biia i ke komite o ka hale, hoohoioi*. j Noho Ke'Lii S. Kipi ma ka noho Luna | Hoomai. I Hoakaka mai ka Luna Hoomaiu, oka hana imua o komite o ka hale, oia ka noonoo ana ika Btia Kaniwai, e hoopau loa ai i ka Pauku 4SO, o ke Kanawai Kivila. Noi mai ka Hon. Aholo, e heiuheiu pakahi ia na pauku, ae neonoo pakahi ii, hoohoioia. Noi mai ka Hon. Nawahi, e hoohoio ioa I i ka pauku 1 o ka biia. Kue mai ka Hon. Kapahu, a noi mai, e ; e hoopanee ioa i ka pauku 1 o ka biia. Mahope iho o ka hoakaka ana o na hoa i i ko iakou manao ma k» aoao kokua i ka hoohoio ioa i ka paoku 1, a rne ka hoakaka ana o na hoa ma ka aoao kokua ana i ka hoopanee loi i ka pauku 1 o ka biia. Ua noi maī ia ka Hon.*Ahoio, e hoopau i ke komite, a noho hou i ka hon 2p. m. Hooholoia. Hoomaha ka hale. Hora 2p. m. Noho hou ke komite e iike me ka hoopanee ana. Kokua mai ka Hon. Mahoe i ka hoohoio ioa i ka pauku 1, o ka bj{a, a hoakaka mai ota i na kumu o kon» mamo ana peia. Mahope o ka hakoko ikaika ana o na so* ao eiua, no keia bila. Ua noi mai la ka Hon. Castle, e hoopau i ke komite t a noho hou i ka la apopo. Hooioii nai ke'lii Kaai, e hoopau i ke ko. ) mite, a e hii ako i ka haie, ua hoopanee ioa ia ka pauku 1, o ka hila, hoohoioi». Noi mai ka Hon. Smith, e apono i ka hoike a ke komite, hoohooioia. Noi maī ka Hon. Naw#b», e hoepanee ka hale a halawii hou i ka la apopo hora 10 a % im. Hooleia. Noi rtiii ke'lii Kaai, e hoopanee loa i kei ia bila. Hooioii mai kt Hon. Cast!e, e hoopanee | ioa ia ke poo, a me ke koeni o ka bila. Hooholoia. Aoie i akaka kahi a ka iuoa o Puna i koho ai ma teia bHa f no ka .mea, ua kau no kona lima ma ka aoao hoopanee loa, a ma ka aoao hoohoio loa i ka biia. Mahope iho, ua noi mai ia ka Ho». Ahoio, e hoopinee ka halē a ooho hou i ka ia apopo hora 10, a. m. Hooholoia. Hoopmee ka hale. Kaao Hou.—Ua hoomakaukau ia e kekahi makamaka o Hawaii lie mooielo hou no ka Nppepa Kuokoa ; ab a kaawaie iki nn kolunu o ka pepa e hoopiika aku no inakou» 1 He mooiei ) maekai no. f