Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVII, Number 21, 25 May 1878 — Page 2

Page PDF (2.04 MB)

This text was transcribed by:  Mikihala Mahi
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Ma ke Kauoha.

 

Ua oluolu i ka Mea Hanohano ka @ Mc@, Peresidena o ka Repubalika o Farani, ko Makou Makamaka Nui a maikai, ka hoohanohano ana mai ia Makou, ma ka hoonoho ana mai ia @ Eugene @ ma ko Makou Aloali, ma ke ano he Kanikela a Komisina no ka Repubalika o Farani, a ke kono aku nei Makou i ko Makou mau makaainana a pau a me na Poe Oihana o ko Makou Aupuni, e haawi aku i na mahalo kiekie i kona kino, kona waiwai a me kona mau ohua. a e haawi pu aku hoi i ka mahalo piha a me ka paulele ma kana mau hana pili aupuni a pau, ma ke ano he Kuhina Noho.

            Hanaia ma Halealii Iolani, Kulanakauhale o Honolulu, i keia la 29 o Aperila 1878. KALAKAUA @.

867 HENRY A. PIERCE. Kuhina o ko na Aina e.

 

Oiai au e kaawale ana mai ka mokupuni @ o Hawaii, na J.W. Keaomakani Esq. e lawwelawe ma ke ano he Hope Kiaaina no Hawaii. SAM'L KIPI, Kiaaina o Hawaii.

Hilo, Apr. 1878. 837

 

Ua oluolu i ka mea Hanohano ka Peresidena o Peru, ko Makou makamaka Nui a maikai, ka hoonoho ana mai la ka Mea Hanohano Iesu Frederico @ ma ko Makou Aloalii, ma ke ano he Kuhina noho ma ka Repabalika o Peru ma Honolulu, ke makemake nei Makou i ko Makou mau makaainana a me na ohana e ko Makou Aupuni e haawi aku i 5 na manao akea oluolu i kona kino, kona waiwai a me kona mau hope, a e haawi hoi i ka paulele nui ma kana mau hana pili aupuni, ma ke ano Kuhina Noho.

            Hanaia ma Halealii Iolani, Kulanakauhale o Honolulu, i keia la 12 o Aperila, 1878. KALAKAUA @.

HENRY A. PIERCE, Kuhina o ko na Aina e. 17

 

Ua oluolu i ke Alii ka Moi e hookohu aku i na Mea Mahaloia W.L. Moehonua a me Sam'l Kipi i mau Alii no ka Ahaolelo.

            Halealii Iolani. Apr. 13, 1878. 17

 

I ko'u wa e kaawale aku ai mai Maui aku nei, na ka Hon. Abe. Fornander e lawelawe ma ke ano he Hope Kiaaina no Maui a me kona mau Hono. WILLIAM L. HUIHOAKA,

            Kiaaina o Maui.

            Lahaina, Apr. 20, 1878. 17

 

Ua hookohu ponoia aku nei o Mr. Wahinemaikai o Kaipapau i Luna malama Pa Aupuni hoopaa holoholona helehewa, no ka apana Koolauloa, mokupuni o Oahu, ma kahi o Kaolulo. JNO. M. KAPENA, Hope Kiaaina o Oahu.

            Keena Kiaaina o Oahu. Apr. 23, 1878. 17

 

Ma ka la 25 o Mei, 1878, ma ke ala o AliIolani Hale, e kuai kudala ia ana he elua apana aina e waiho nei ma ke alanui Nuuanu, ma Honolulu, oia hoi kahi ia Mr. Everett mamua Mai ka $5,000 aku e hoomaka ai ke koho ana o ke kumukuai.

            O ka apana aina ma ke kihi ua paa ia i ka hoolimalima ia no elima makahiki e hoomaka ana mai Ianuari 29, 1878--he $300 ka uku hoolimalima no ka makahiki.

            J. MOTT SMITH, Kuhina Kalaiaina.

            Keena Kalaiaina, Apr. 19, 1878. 866

 

Ke hoike ia aku nei i na kanaka a pau, e hoopololei loa ia aku ana ke Kanawai e pili ana i na holoholona aea hewa e loaa ana ma ka aina o Luakaha, a me na aina e ae o ke aupuni ma Nuuanu Valley. A ua hookohu ia o Manele a me Moamoa e hooko i keia hoolaha, a e hoopaa ia na holoholona oia ano a pau ma ka pa aupuni. J. MOTT SMITH,

            Kuhina Kalaiaina.

            Keena Kalaiaina. Mar. 20, 1878. 832

 

            Ua hookohu pono ia i keia la na mea nona na inoa malalo, i mau Luna Alanui, penei: R.W. Kapohaku, Luna Alalanui no Wailuku, Maui, ma kahi o Geo. E. Richardson i haalele mai. J. Keohokaua, Luna Alanui no Makawao.

            J. MOTT SMITH, Kuhina Kalaiaina.

            Keena Kalaiaina. Mar 1, 1878. 851

 

Ua oluolu i ka Moi ka hookohu ana ia Henry A. Pierce Esquire, i Kuhina no ko na Aina e.

            Halealii Iolani, Maraki 1, 1878. 830

 

Ua oluolu i ka Moi ka hookohu ana ia S. Kipi Esqr. i Kiaaina no ka Mokupuni o Hawaii.

            Halealii Iolani, Mar. 1, 1878. 830

 

Ua hookohuia i keia la o Mr. Joseph R. Mills i Luna Hooiaio Palapala, no ka Apana o Hamakua, Hawaii.

            THOS. BROWN, Luna Kakau Kope.

            Keena Kakau Kope, Mar. 6, 1878.

            Aponoia: J. MOTT SMITH, Kuhina Kalaiaina. 830

 

OIHANA WAI!

Ke kaila uku nei i na mea a pau, mai keia la aku, a hiki i ka la e hoolaha hou ai, e hoopaaia ana ka wai o na piula aupuni, mai ka hora 6 ahiahi a hiki i ka hora 8 o kakahiaka o kela a me keia la. R. LISHMAN, Luna Wai.

            Aponoia: J. MOTT SMITH, Kuhina Kalaiaina.

            Honolulu, Mar. 8, 1878. 849 tf

 

            I kulike ai me ka pauku 231 o ke Kanawai Kivila, nolaila, ke hoolaha ia aku nei ka lohe e hookaawale ia ana kekahi Pa no na holoholona komohewa, ma Kukuihaele, apana o Hamakua, Hawaii, mauka o ke alanui aupuni.

            I kulike ai me ka pauku 232 o ke Kanawai Kivila, no laila, ke hoonoho a ke hookohu aku nei au ia R.P. Kuikahi i luna pa no ka Pa Aupuni ma Kukuihaele, apana o Hamakua, Hawaii. S. KIPI,

            Kiaaina o Hawaii.

            Aponoia: J. MOTT SMITH, Kuhina Kalaiaina.

            Honolulu, Feb. 19, 1878.

 

            Ua hookohuia o R F Bickerton i keia la i Hoa no ka Papa Koho i ka waiwai io o na aina no ka mokupuni o Oahu, ma kahi o J W Makalena i make. J MOTT SMITH.

            Kuhina Kalaiaina.

            Keena Kalaiaina, Dec. 11, 1877. 837

 

            Ua hookohuia ka poe nona na inoa malalo iho i mau Komisina no na Pa:

            Dec 1, J W Smith, Kona Hema, Hawaii.

            Dec. 10, D Kahanu. Kona, Oahu, ma kahi o J W Makalena i make. J MOTT SMITH.

            Kuhina Kalaiaina.

            Keena Kalalalua, Dec. 11, 1877. 837

 

            Ma ka Poaono, la 22 o Dekemaba 1877, i ka hora 12 auina la, e kuaiia aku ana ma ke kudala, ma ke ala komo o ka aoao mauka o AliIolani Hale, Eono (6) Loi, e waiho ia ma Auaukai, Waikiki: a penei ka nui o na eka o kela a me keia loi: 233-1000 eka, 208-1000 eka, 100-1000 eka, 134-1000 eka, 66-1000 eka, 70-1000 eka.

            O ke kii a me ka Palapala Anaaina o na aina i oleloia maluna, e ike ia no ma ke Keena Kalaiaina.

            J. MOTT SMITH, Kuhina Kalaiaina.

            Keena Kalaiaina. Novemaba 8, 1877. 832 3t

 

            Ua hoopaneeia ke kuai o na Loi Kalo i hoikeia maluna ae a hiki i ka manawa e hoolaha hou ia aku ai.

            J MOTT SMITH. Kuhina Kalaiaina.

            Keena Kalaiaina. Dec. 11, 1877. 837

 

I na Lala o ka Oihana Kinaiahi o Honolulu

 

            Aloha oukou:--He mau la helu wale no koe, a hoea mai ka mahina o Iune, a oia ka la a kakou e koho ai i na Luna Nui ekolu o ko kakou Oihana Hanohano.

            He mea nui no ka noonoo ana i mau kanaka kupono no keia mau noho, a he mea hoi i ku i ko kakou pono iho a me ka pono o ka lehulehu holookoa, ka wae akahele ana o kela a me keia hoa, i mau kanaka makaukau mai loko ae o ka huina o na lala o ka oihana.

            Ano, ke noi aku nei au, ma o ko'u Hui Kaawai iho, ka Helu 2, e koho lokahi kakou ia, George Lucas Luna Nui John Nott kokua 1, S.B. Dole kokua 2, aohe a'u mau kamailio ana no keia mau inoa, no ka mea ua kamaaina lakou ia kakou apau. He mau kanaka makaukau lakou ma ka oihana o ia mau kulana, a maluna ae o na mea a pau, o ka noonoo naauao a me ka holomua akahele ko lakou kahua paa..

            Ua makemake nae au e kamailio no ka inoa hope loa, ke keiki o ka aina makuahine nei. Ua koho kakou mamua aku nei he poe wale no mai na aina e mai, a aole loa kakou i hapai ia Hawaii Ponoi. Aole loa kakou i haawi no kakou Hawaii iho i wahi mawehe uuku e hiki ai ke hehi iluna o keia kahua, a nolaila, ua noho o Hawaii malalo o ke aka o ko na aina e.

            Ano, ke noi ikaika nei au e koho lokahi kakou ia S.B. Dole i kokua alua no ka Luna Nui, a mai puni i na pelo ia mai. Elua mau kanaka o ka aina e, a i hookahi hoi Hawaii.

            Aia ma ka noonoo naauao ana a me ke akahele o na hana e lanakila ai ka ikaika a me na hoomanawanui o ke kanaka Kinaiahi, a oia mau haawina, aole kanaka o ko kakou oihana i oi aku mamua o keia Hawaii Ponoi a'u e hoike aku nei.

            Imua e "Holokahana." Helu 4 a e kupaa e "Ka Pomaikai o ka Lehulehu." Helu 2, a no hea ka lei o ka lanakila. Me ka manaolana, ko oukou hoa Kinaiahi.

            KAHIKINA KELEKONA.

            Honolulu Mei, 22 1878.

 

KA NUPEPA

Kuokoa me ke Au Okoa

I HUIIA.

No ka Makahiki, $2. Eono Mahina, $1.

Dala Kuike ka Rula.

 

MEI 25, 1878.

 

NA OLELO A KA LOIO KUHINA MA

ka Hale Ahaolelo e pili ana no ka

Hoike a ke Komite Waiwai.

 

            Ua kamailio ka Loio Kuhina penei: Mr. Peresidena, ke ike nei au ua pai ia keia hoike mamua o kona hoikeia ana imua o ka Ahaolelo, a oiai e hoolaha akea ia ana na mea i hoike ia, ke makemake nei au e kamailio no kekahi ma mea i olelo ia iloko o ka hoike. Ua olelo ia, o keia hoike ka poka nana e hoolele liilii na Kuhina. Mai ka wa i koho ia ai ke komite, ua hoolaha nui ia he mea ka keia e pio ai na Kuhina. O ka mea Hanohano ka Lunahoomalu o ke Komite Waiwai, ma kekahi haiolelo ana e kue ana i na Kuhina, ua hoike ae oia aole ia i ake nui no ko hai ohana--e lawe ia kela ma ke ano he oiaio, aka nae he mea liilii kona makemake oihana, a me ka ole paha, a aole no hoi he mea hewa ke imi ia ka oihana hanohano o ka lawelawe ana no ka lehulehu, aka, ua maopopo ua hookomo ia eia iloko o ka hoike na manao awahia a pau o ka poe i imi oihana no lakou iho me na kue ino loa i keia aupuni. Ua maopopo no hoi, aole oia i lawe mai, i na wehewehe ana a me na hoakaka ana i hoike imua ona, e pili ana no na hoahewa koikoi ana e hapai mai nei. He mea hiki ke manao ia, o keia hoike, oia ka hooikaika piha o na mea kue i na Kuhina. Eia iloko o keia hoike ua huna ia ka oiaio a ua hoalaala ia na manao koho hewa no na kumuhana i hapai ia. Ina hoi mai ka ninaninau ana e akaka ai he oiaio ole keia mau hoahewa ana i hapai ia mai nei, a he mea hiki hoi ke wehewehe pono ia imua o na kanaka noonoo pono, a maopopo ka hewa ole, alaila, e halawai ana keia hoike me ka hoahewa ana i kupono ia ia.

            Ke hoike nei au, o keia mau hoahewa ana i keia lawelawe ana ma kau oihana, a me ka malama ana i ke dala o ke aupuni, a me ka malama ana i ka helu oia mau dala, aohe wahi kahua iki o ka oiaio no keia mau hoahewa ana. E nana i na hoahewa ana i hoike ia. Ua hoike ia, ua hookaa ia aku mai loko aku o ka waihona dala o ke aupuni Hawaii he $2589 25 i ka poe nona na bona Hotele Hawaii, me ka ae ole ia e ke Kanawai; a o kekahi o ua poe la ke Kuhina Kalaiana, a o kona loio hoi ka mea e noho Loio Kuhina nei i keia wa. Eia ka oiaio, mamua ae o ko'u lawe ana i keia oihana, ua ao aku au i ka poe nona na bona he kuleana ko lakou iloko o keia dala ma ke Kanawai; ua hoike ia ma ke Kanawai i hoopuka ia ai na bona, a ma ka heluhelu ana o na bona kekahi, o na puka o ka Hotele Hawaii, e hoolilo ia ma ka hookaa ana i ko lakou uku panee a hiki aku i ka eiwa keneta no ke dala no ka makahiki hookahi; a o keia dala a pau, oia no ka puka o ka Hotele; a ua aneane hiki ole aku ia i ka 21-2 kenete no ke dala ko na bona. Mamua o ko'u ae ana e lawe i ka oihana Kuhina, ua hoike aku au i ka poe i kuka pu me a'u, o kekahi kumu e ae ai au e lawe i ka oihana, oia hookaa koke ia o kela dala i ka poe nona ia. Ua loaa no hoi ia'u kekahi manao i hoike ia a i kakau lima ia e ko'u mua ma ka oihana e i ana, ma kona noonoo ana he mea pono ke hookaa ke aupuni i kela dala i ka poe nona na bona. Ua haawi ia ke ae oiaio o ka lahui no ia hookaa ana, he mea hiki ole ia'u ke hele imua o kekahi aha hookolokolo a noi aku e hookaa ole ia. I ka wa a Kamehameha V i kii ai ia'u e lawe oihana ma keia aupuni, aole oia i kii i ka mea ae ole e lawe mai i na haawina kaumaha o ka oihana, a i hopo hoi i ka hoohalawai pu ana me na ninaninau pololei ana e pili ana i na lawelawe ana o ka oihana--aka nae, me ka maopopo lea o keia mau mea, ke kuhiuhi nei keia hoike, o ka lilo ana ka o ke Kuhina Kalaiaina kekahi o ka poe nona keia bona, oia ka ke kumu i hookaa ia ai na bona. Ke manao nei au he hookahi ana bona no ka $1000. a owau no hoi kona loio mamua. O ko'u noonoo hiki mua no ka poe kue mai ma ia ano, oia ka hookuu wale ia lakou e hana mai me ka pane ole. Aka hoi ina e pane ole ia, e manao ana paha kekahi poe he mea oiaio keia mau hoike hoopunipuni ana a pau.

            Eia iho kekahi hoahewa ana, ua lawe ka au me ka ae ole ia e ka Kanawai he $2, 946 mailoko aku o ka waihona i ka pau ana o na makahiki elua, a ua waiho ia mau dala ma ka Banako ma ko'u inoa no na pilikia kuikawa. Aole nae i hoike pu aku ka lunahoomalu o ke komite i ka mea i ike ia ma ko'u mau buke, a'u hoi i kuhikuhi pono aku ai imua ona a me ka hoa hanohano o ke komite mai Hamakua mai, ka Hon. Pekekona, oia keia, ua lawe au i kekahi mau dala no ka uku ana i na makai a ua hookaa ia aku e like me ke Kanawai, a o ke koena hoi i koe he $1,367 no na Aha Koronero, a me ka hopu ana i na lawehala, a o keia waiho ana i ke dala ma ka Banako ma ka helu o ka Loio Kuhina, aole ma ko'u inoa ponoi; a ua hoike ia no hoi keia mau dala a pau ma ko'u buke a me na dala no hoi i hookaa ia, a ke koe nei i keia wa he $850 wale no. A o keia hana, he mea i maa i ko'u poe hikimua ma ka oihana, a e ike ia no ka oiaio o keia ma ka lakou mau buke helu e waiho nei ma ko'u Keena Oihana.

            Eia hou, ke i nei ka hoike, ma na lilo no kela a me keia mea, ma ka Oihana a ka Loio Kuhina, he nui na dala i hooliloia me ka loaa ole o na palapala hooiaio no ka hookaa ia ana. O ka puu dala no kela a me keia mea, he $1,000, ua hoolilo ia no na mea kakau no na luna a pau, no na lilo @ ka hele ana ma na apana, me ke kuai ana i na mea liilii o na hale oihana, a pela aku; a me ka hoolimalima ana i ka mea lawelawe i ka wa e paa ai oia i na hana e ae. A o na hoolilo ana a pau ma ia mau ano, ua hoike pololei ia iloko o ko'u mau buke, a he nui na lilo liilii i hooiaio ia ma na bila. O ka oi aku i keia aole i hana ia ma keia oihana, aole no hoi ma na oihana aupuni e ae mai mua mai a hiki i keia wa; aole no hoi he kumu e hoopuka ia ai keia mau manao no ka'u Oihana, ke ole e hoala ia e na noonoo e imi ana i na mea i kaa ae mawaho o ka pomaikai o ka lehulehu.

            Eia hou no, ua oleloia ma ka Hoike, ua noi ia ka Loio Kuhina, e ke Kuhina o ko na aina e, e hoomakaukau i palapala kuhikuhi no na Kanikela, a ua kaki aku ka Loio Kuhina, he $100 no ia hana. a ua hookaaia mai nona ia mau dala; aka, ua hoihoi oia ia mau dala i ka Hale Oihana, me ke noi pu ana'ku, e hoihoiia mai kona mau palapala hoike no ka hookaa ana. Aohe oiaio o keia, a he mea hiki no i ka Lunahoomalu o ke Komite, ke ike i ka oiaio ole o ia mea, ina i ninau oia ia'u, a i kekahi o na Kuhina e ae paha. I ka wa o Mr. Kaaka, ke Kuhina o ko na aina e, mamuli o kana noi, ua nana au, a ua hooponopono hoi i na olelo kuhikuhi, no ko kakou poe Kanikela ma na aina e, me na kanawai a me na kuikahi e pili ana ia mau mea. No keia hana, kahi hoi a'u i hoolilo ai i kekahi mau la, aole au i hoouku aku, aole au i noonoo no ia mea. Ua ike au ua maa ko kakou mau Kanikela, i ka hoomakaukau ana i na palapala no na moku ma na aina e, i makemakeia e ko lakou poe ona, e hooholo malalo o ka Hae Hawaii. No keia mau palapala i hoomakaukauia e na poe hana palapala hoolilo ma na aina e, a i like ole hoi ke ano ma Livapula, Beremena, Kapalakiko a me na wahi e ae. ua uku ia ka poe kakau i ua mau palapala nei e na ona moku, aole no hoi i uku ia mai ia mau loaa i keia aupuni. I ka loaa ole ana ia'u o kekahi kanawai no ia mau palapala, ua hai aku au pela ia Mr. Kaaka. Alaila, mamuli o ke noi a Mr. Kaaka, ua hoomakaukau au i kekahi olelo kuhikuhi, e like me au i noonoo ai e loaa ai ka hooponoponoia e ka poe ike i na kanakawai e pili ana iwaena o na aupuni, me ka oleloia e uku ia au he $100 mailoko ae o na dala i hookaaia i na Kanikela, e like me ko lakou hoopuka ana ia mau pepa. Aole keia he hana i pili iloko o ko'u Oihana, aole no hoi i uku mai ke Aupuni Hawaii ia'u no ia mea. Mahope iho, ua hoihoi aku au i keia dala, a he mea maopopo no, me ke @ ole ia, ua hoihoi hou mai au i kuu palapala hoike no ia hookaa ana, me ka manao, oiai, he kaki kupono no keia i ka ona o na moku ma na aina e, aka, he mea hiki no ke lawe hewaia e kekahi poe, me ke kuhihewa ia paha e kekahi. Ua lohe au eia iloko o ka Oihana o na Aina e, e waiho nei he $125 i loaa mailoko ae o ia mau palapala, me ka laweia he $25 e na Kanikela, no kela a me keia palapala no ko lakou luhi ponoi.

            Ke i nei ka hoike, ma ke Keena o ka Loio Kuhina, aole i malama pono ia na buke, he buke moolelo pohihihi wale no ka, a ua hookomoia na hoololi a me na hooponopono ana he nui wale, a mawaho ae o keia he buke hoomanao no na lilo liilii; a ua olelo hou ia, o na haawina i hooholo ia no ke kokua a hope paha o ka Loio Kuhina, ua hoolilo ia no ka uku ana i kekahi mau Kakauolelo i kupuno no ka lawelawe ana i na hana ponoi a ke Kuhina, aole nae i kupono no ka hana a ke aupuni, ka mea hoi i noonooia i ka wa i hooholoia'i ka haawina. A no ia kumu, ua hoolimalima ka ka Loio Kuhina i na Loio, e lawelawe ma ke kokua ana, a ua uku ia ka ia poe lawelawe noloko ae o na dala aupuni i manaoia no na hana e ae, e like me na Aha Koronero, a pela aku. O ko'u mau buke ua malama ia no e like me ka mea i maa mau i ko'u oihana mai mua mai, koe wale no keia, ua hooakaka pono ia na hoolilo ana a pau. Ua hoolilo au i na dala he $96,000, a aole i loaa i ke Komite kauwahi keneta hookahi i hoolilo hewa ia, koe wale no kahi a lakou i olelo ai ua hewa ka hoolilo ana he $100 no ka hana ana i na palapala hoolilo i ka mokuahi "Likelike." O ka haawina no ke Kakauolelo, ua hoolilo au no ke Kakauolelo kupono i loaa ia'u. No ka aneane hapalua o na makahiki elua, ua hoolilo au ma kahi o ka $1,500 no kekahi Kakauolelo makaukau, a me ka uku o kekahi Kakauolelo e ae, me ke kaki ole aku i ke aupuni. I ka wa i hele ai ko'u Kakauolelo mua, ua mahele au i ka uku mawaena o na Kakauolelo elua, a ekolu i kekahi wa, e like me ko'u ike e pono ai ka oihana. E ike ia no ma na buke iloko o ko'u oihana, ua emi iho ko'u mau hoolilo no ka uku ana i na kokua kanawai malalo o kekahi mau Loio Kuhina e ae, aka, o ka mea i emi ai o ka loaa ole o na kuma hana e lilo ai. O ka uku no ka hana ana i na palapala hoolilo i ka mokuahi "Likelike," no keia kumu ia. ua loaa au i ka mai a kupono ole ke lawelawe i ka hana no kekahi wa.

            Ia 'u e pane ai i kuu poe hoa no ka waiho aku i ka hana, ua i mai lakou e hele e hoomaka no kekahi wa. a ua hana au pela. He mea pono ke hana koke ia na palapala o ka Likelike me ka hakalia ole. Ua hana ia pela, a ua hookaa ia kona bila. Aka, aole i kamailio ke komite no na hoolilo ano like me keia iloko o na oihana e ae. Aole no hoi lakou i hoike mai i ka mea a'u i hoomoakaka aku ai imua o ko lakou mau maka, oia hoi ko'u imi ana ma ka aina e, a maanei no hoi i ke kokua e hiki ai ke noho Kakauolelo me ka hele pu imua o na aha hookolokolo.

            Aole e loaa ka loio no ka $1,500 o kona uku makahiki, aole no hoi he hiki i ka Loio Kuhina ke lawelawe i ka hana o kana oihana ma na mokupuni elua i ka wa hookahi, aole no hoi i maopopo loa ke kupono o kona ola kino no ka hana i na wa a pau, ke ole e loaa kau wahi hoomaha. Oiai, aole hiki keia mau olelo hoakaka i ka Lunahoomalu o ke Komite, ke wehewehe moakaka aku nei au no keia mea.

            Ma keia pane ana a'u ua kuhikuhi au i na hoahewa ana i hapai ia mai e kue ia'u. O ka hapa nui o ka poe i kamaaina maanei, ua ike maopopo ia lakou, a o ka Hawaii nei lahui, he poe akamai i ka hoomaopopo ana i ka poe i hiki ke hilinai ia, a me ka poe i hiki ole ke paulele ia. Aole au i manao e komo i ka hoino ma na mea pili kino. Ina e loaa i na hoa o keia hale, a me ka lehulehu o na Hawaii a me na haole ka hoomaopopo ana i ka oiaio, aole o'u hopo no ko lakou hooholo ana. Me ko'u ike i na hoopunipuni i hoolaha ia no'u a me na Kuhina, he mea oluolu no'u ka loaa ana o keia wa e halawai ai me ka poe hoahewa he alo a he alo. Na ka Hale e hooholo ina ua hapaiia keia mau hoahewa ana e na mea i "ake nui ole i ka hai oihana," no lakou iho, a no na makamaka paha. Aole au e hoike no ko'u ano hoomana e like ma ke Lunahoomalu o ke Komite, a me ko'u aloha i ka lahui Hawaii i kumu e hilinai ia mai ai au. Ma ko lakou hua e ike aku ai oukou ia lakou. Ina ma ka'u mau olelo wale no e hooponoia ai au, aole au i manao e kamailio. E lawe ia ana keia mau olelo e ka poe noonoo pono. Aole no hoi no ko'u oluolu iho kuu hui ana me na hoa Hanohano o keia Hale e kuka no na pono o ka lehulehu, aka, ua ike au aole e alakai hewa ia kekahi Ahaolelo Hawaii ke waiho ia aku na kumu oiaio imua o lakou.

 

HOOLAHA PA AUPUNI

            EIA iloko o ka Pa Aupuni o Koholaloa, Apana o Honolulu, 3 Lio e kuai kudala ia ana ke hiki aku i ka la 31 o Mei, hora 12 awakea Poalima a me 1 Pipi k. Lio k hulupala laekea 1 w keokeo mahope hema V. Lio k ulaula hauliuli wiwi hao hapala. Lio k ulaula hauliuli ak @ hema he apo me keia hua iloko 8 me ke kea maluna. Pipi k ulaula kalekoa ua oki a na pepeiao ak MM maluna AI malalo, hema M maluna M malalo.

            A B KAAUKUU,

            Luna Pa Aupuna o Koholaloa

Honolulu, Mei 23, 1878. 1t*

 

HOOLOLI PAPA KUHIKUHI MANAWA

-O KA-

MOKUAHI HAWAII

LIKELIKE!

KAPENA, : : : : SHEPHERD.

 

Poalua, Mei 28, hora 5 pm.... ...................Kaalualu

Poalua, Iune 4, hora 5 pm................Kaapuni ia Hawaii

Poalua, Iune 11, hora 5 pm...............................Hilo

Poakolu, Iune 19, hora 5 pm................Kaapuni ia Kauai

Poalua, Iune 25, hora 5 pm...............Kaapuni ia Hawaii

            No ke ake nui e hoopomaikaiia ka lehulehu kaah le, ua hoololi ae nei na ona o Likelike i ka Papa Hoike Manawa o ia Mokuahi e like me maluna.

AOLE AIE NO NA UKU OHUA!

 

Ma ka Hale Oihana e loaa'i na Palapala.

            Aole keena o hope e lilo, aia wale no a kaa mua mai ka uku moku. Aole e ili ka hewa no na paiki, ukana a puolo paha, ke ole e kakauia ka loaa ana mai. E h okaaia ka uku ukana i ka wa e noiia aku ai.

            SAMUEL G. WILDER,

            (WAILA) Agena.

            Keena ma ka Pa Kuai Papa o Waila Ma, kihi o Alanui Papu a me Moiwahine. 840 tf

 

CECIL BROWN

LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI

A HE AGENA no ka Hooiaio ana i na Palapala no ka Mokupuni o Oahu.

            Helu 8. Alanui Kaahumanu. Honolulu, H.P.A. 2y

 

E Kuai ia Ana.

HE 1,000 Hipa a me 8,000 Kao o ka Hui Hanai Kao o Kaupulehu ma Kona, Hawaii. E ninau ia H. Cooper (Kupa) o Kailua.

858 tf A.S. CLEGHORN & CO.,

 

Ale ka Wai ke Ike Aku

I keaha la hoi?

I na Waiwai Nani ano Hou loa hoi paha o ka Halekuai o

GOO KIM.

Nana aku no hoi oe, "Hoonuanua i Apua o Kalamaula."

 

            OIA no hoi na Hainaka Silika Nunui Eleele a Ulaula. Pale Wai Ga a a Wai Dala. Na Hainaka @ Lei Ai. Na Mamalu kane, wahine a na Mamalu liilii @ welowelo o na kaikamahine. Na @ hoihoi nani nunui a liilii. Na Kihei silika lau ma kaekae. Na Ko@ka kamalii nani a me na Kolo a hoopumehana no na bebe. Na Huluhipa lau a me na lole hulahula holoku o na wahine. Na Muumuu keokeo o na wahine @ ma ke @ a me ka Palekoki. Ka Papale wahine Malina i hoopinanaia kekahi aoao, hele keia a kapakahi Mamua o @ ka moku. Na Papale Walokila aiai, a ke kaa mai i ke poo, @ uakea loa kela ke pa iho ka la a he nui wale  na ano papale e ae i ike ole ia mamua. Na Helu @ Manu no na papale wahine, e kaa ai ka iwa. Na Kalakoa  loa, me Makalena a me na lole iliwai, na @ Gula a me na Gula Pepeiao o na wahine. Na Kamaa ano hou o na kane. wahine a me na kamalii. na Kuka @, na lole wawae a me na Palule o na ano he nui wale, a me na Pale Pakaakaa.

            O keia mau waiwai, eia no ke @ mai nei o na ano hou loa wale no, a me kekahi mau waiwai e ae he nui loa i hiki ole ke helu papa aku. I@ aku no hoi a kapa@ hou mai. ma kela a me keia ku ana mai o ka mokuahi o ke @ o Ko@ e komo hale no e na hoa o kela o ka la, e wae i ko oukou mau iini aole no hoi makou e @ iki, ke hele mai makou a kokua i na waiwai ana no ke kuai a @ wale no paha. K kuaia aku no keia mau mea ma na @ i hookaa. Ma na Poakahi a me na Poaono, eia na la e kuai hoopaki loa ia aku ai na mea waiwai nui.

838 1c. GOO KIM.

 

            Elike me ka makou i hoolaha aku ai i kela pule no ka fea (Fair) e malamaia ana ma ka haleaupuni Alliolani Hale, ma ka la 10 Iune ae nei, no ka pomaikai o ka Ahahui Hoola Lahui. Nolaila ke kono aku nei makou i ka lehulehu e kokua pu ae.

 

            Ua malamaia ka Aha mele ma Kaumakapili elike me ka hoolaha, a ua ku na hana oia po i ka hiehie a me ka maikai. A o na loaa pau oia po, no ka pomaikai o ka luakini hou o Kaumakapili.

 

            MA Wahiawa, Kauai, ua make aku la ka Lunakanawai Mc. Bryde ma ka la 16 iho nei o keia malama, mahope o ka loaa ana i kekahi mai hoomailo kino.

 

            EIA ma ko makou keena nei kekahi palapala na kekahi makamaka mai o Papaikou Hilo, o ka la 22. o kela malama i hala, e hoike ana i ka puni o na kanaka o ia wahi i kela mea ekaeka, he awa.

            - Ua loaa pu mai ia makou ka W.C. Kekaulaili leta o Kona waena e pili ana no kekahi Aha Himeni i malama ia malaila, o na pomaikai a pau i loaa ma ia po no Kaluakino poino o Kau.

 

            KUAI LILO.--Ma ka Poaha iho nei, i kuai lilo aku ai ka Hon. A.S. Cleghorn (o Ake) i kona pahale a me na hale ma ke alanui Ema, a ua lilo ia James Campbell (Kimo o Lahaina) no na dala he $10.000, pau pu me na lako hale.

 

OLELO HOOLAHA.

 

            MA ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni o ka Apana 3. Kau o Mei 1878, Hilo, Hawaii. He hoopii oki mare, Apikaila w kue ia Kua k. Ma ka hoopii oki mare maluna ae, ke kauoha ia nei, e hookomoia ka huaolelo oki mare ma ka aoao o Apikaila w i oleloia, no ke kumu he haalele wahi moe o Kua k i oleloia, a e lilo keia i mea paa mahope o ka pau ana o na malama eono mai ka la aku o keia hoolaha ana, ma na kumu maopopo i waihoia mai, ke ole he kumu kupono e ae e hooleia ai ua mau mea la. A ua kauohaia ka mea hoopii e hoolaha ae i kekahi kope i hooia ia e keia olelo kauoha ma na nupepa Hawaiian Gazette a me ke Kuokoa, no na hebedoma eono, a o ka hoolaha mua ana, maloko o ka mahina hookahi, mai ka la aku o keia kauoha ana, a o na poe a pau ke pili maloko o na malama eono, e hoike mai ina he kumu kekahi e lilo ole ai keia olelo hooholo i mea paa.

            Hanaia ma Hilo, i keia la 10 o Mei, 1878.

            Na ka Aha: D H. HIKIKOKI, Kakauolelo.

            Ke hoike aku nei au me ka hooiaio, o ka olelo hooholo maluna ae, o a no ke kope oiaio o ka olelo hooholo o ka hihia maluna ae, e waiho nei ma ko'u Keena.

860 6c D.H. HIKIKOKI. Kakauolelo.

 

            MA ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni o ka Apana 3. Kau o Mei 1878. Hilo, Hawaii. He hoopii oki mare. Maila w kue ia Kamaka k. Ma ka hoopii oki mare maluna ae, ke kauoha ia nei, e hookomoia ka huaolelo oki mare ma ka aoao o Maila w i oleloia, no ke kumu he haalele wahi moe o Kamaka k i oleloia, a e lilo keia i mea paa mahope o ka pau ana o na malama eono mai ka la aku o keia olelo kauoha ana. me na kumu maopopo i waihoia mai, ke ole he kumu e hoole ia ai ua mau mea la. A ua kauohaia ka mea hoopii e hoolaha ae i kekahi kope, i hooia ia e keia olelo kauoha, ma na nupepa Hawaiian Gazette a me ke Kuokoa, no na hebedoma eono, a o ka hoolaha mua ana, moloko o ka malama hookahi, mai ka la aku o keia kauoha ana, a o na poe a pau ke pili, maloko o na malama eono, e hoike mai ina he kumu kekahi e lilo ole ai keia olelo hooholo i mea paa.

            Hanaia ma Hilo i keia la 8 o Mei. 1878.

            Na ka Aha: D.H. HIKIKOKI, Kakauolelo.

            Ke hoike aku nei au me ka hooiaio, o ka olelo hooholo maluna ae, oia no ke kope oiaio o ka olelo hooholo o ka hihia maluna ae, e waiho nei ma ko'u Keena.

860 6. D.H. HIKIKOKI, Kakauolelo.

 

            MA ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni o ka Apana 3, Kau o Mei 1878, Hilo, Hawaii. He hoopii oki mare, Kauilani k kue ia Kapua w. Ma ka hoopii oke mare maluna ae, ke kauohaia nei e hookomoia ka huaolelo oki mare ma ka aoao o Kauilani k i oleloia, no ke kumu he haalele wahi moe o Kapua w i oleloia, a e lilo keia i mea paa mahope o ka pau ana o na malama eono mai ka la aku o keia olelo kauoha, ma na kumu maopopo i waihoia mai, ke ole he kumu kupono e ae e hoole ia ai ua mau mea la. A ua kauohaia ka mea hoopii e hoolaha ae i kekahi kope i hooia ia e keia olelo kauoha, ma na nupepa Hawaiian Gazette a me ke Kuokoa, no na hebedoma eono, a o ka hoolaha mua ana, malokoo o ka malama hookahi mai ka la aku o keia kauoha ana. a o na poe a pau ke pili, maloko o na malama eono. e hoike mai ina he kumu kekahi e lilo ole ai keia olelo hooholo i mea paa.

            Hanaia ma Hilo i keia la 8 o Mei 1878.

            Na ka Aha: D.H. HIKIKOKI, Kakauolelo.

            Ke hoike aku nei au me ka hooiaio, o ka olelo hooholo maluna ae, oia no ke kope oiaio o ka olelo hooholo o ka hihia maluna ae, e waiho nei ma ko'u Keena.

            860 6t D.H. HIKIKOKI, Kakauolelo.

 

            MA ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni o ka Apana 3, Kau o Mei 1878, Hilo, Hawaii. He hoopii oki mare. John Parker k kue ia Kaumahalua w. Ma ka hoopii oki mare maluna ae, ke kauohaia nei e hookomoia ka huaolelo oki mare ma ka aoao John Parker i oleloia, no ke kumu he haalele wahi moe o Kaumahalua w i oleloia, a e lilo keia i mea paa mahope o ka pau ana o na malama eono mai ka la aku o keia olelo kauoha ana, ma ke kumu maopopo i waihoia mai, ke ole he kumu kupono e ae e hooleia ai ua mau mea la. A ua kauohaia ka mea hoopii e hoolaha ae i kekahi kope i hooia ia e keia olelo kauoha. ma na nupepa Hawaiian Gazette a me ke Kuokoa, no na hebedoma eono, a o ka hoolaha mua ana, maloko o ka mahina hookahi. mai ka la aku o keia kauoha ana, a o na poe a pau ke pili maloko o na malama eono, e hoike mai ina he kumu kekahi e lilo ole ai keia olelo hooholo i mea paa.

            Hanaia ma Hilo i keia la 8 o Mei 1878.

            Na ka Aha: D.H. HIKIKOKI, Kakauolelo.

            Ke hoike aku nei au me ka hooiaio, o ka olelo hooholo maluna ae, oia no ke kope oiaio o ka olelo hooholo o ka hihia maluna ae, e waiho nei ma ko'u Keena.

            860 6t D.H. HIKIKOKI, Kakauolelo.

 

            MA ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni o ka Apana 3, Kau o Mei 1878, Hilo, Hawaii. He hoopii oki mare. K. Kamaka k kue ia Kailipala w. Ma ka hoopii maluna ae, ke kauohaia nei e hookomoia ka huaolelo oki mare ma ka aoao o Kamaka k i oleloia, no ke kumu he haalele wahi moe o Kailipala w i oleloia, a e lilo keia i mea paa mahope o ka pau ana o na malama eono mai ka la aku o keia kauoha ana, ma na kumu maopopo i waihoia mai, ke ole he kumu kupono e ae e hooleia ai ua mau mea la. A ua kauohaia ka mea hoopii e hoolaha ae i kekahi kope i hooia ia e keia olelo kauoha. ma na nupepa Hawaiian Gazette a me ke Kuokoa, no na hebedoma eono, a o ka hoolaha mua ana, maloko o ka mahina hookahi. mai ka la aku o keia kauoha ana, a o na poe a pau ke pili maloko o na malama eono, e hoike mai ina he kumu kekahi e lilo ole ai keia olelo hooholo i mea paa.

            Hanaia ma Hilo i keia la 10 o Mei 1878.

            Na ka Aha: D.H. HIKIKOKI, Kakauolelo.

            Ke hoike aku nei au me ka hooiaio, o ka olelo hooholo maluna ae, oia no ke kope oiaio o ka olelo hooholo o ka hihia maluna ae, e waiho nei ma ko'u Keena.

            860 6t D.H. HIKIKOKI, Kakauolelo.

 

            AHA Hookolokolo Kiekie o ko Hawaii Paeaina. ma ka hooponopono waiwai ma ka Waiwai o Maikai o Honolulu i make kauoha ole. Imua o ka Lunakanawai A.F. Judd. Olelo kauoha e hoolaha aku no ke noi ana mai e koho i lunahooponopono waiwai. Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a Kailianu o Wailuku, e hoike mai ana o Maikai no Honolulu, ua make kauoha ole ma Honolulu, Oahu ma ka la 23 o Aperila, 1878, me kekahi waiwai kona make ana, a e noi ana e haawiia ka palapala hookohu luna hooponopono waiwai ia Kailianu. Ua kauohaia o ka Poalima, la 14 o Iune. 1878, hora 10 a.m., oia ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la, imua o ua Lunakanawai la, ma ke keena hookolokolo o keia Aha ma Honolulu, a ma ia manawa a ma ia wahi no e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu, ina he kumu oiaio ko lakou, e ae ole ia ai ua noi la. A o keia olelo kauoha e hoolahaia ma ka olelo Hawaii i ekolu pule ma ka nupepa Kuokoa, he nupepa ma Honolulu.

            Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii Paeaina, Mei 22, 1878.

            A. FRANCIS JUDD,

            Ikea: Lunakanawai o ka Aha Kiekie.

            A. Rosa, Hope Kakauolelo.

            Castle a me Hatch no Kailana. 860 3t.

 

HOOLAHA A KA LUNAHOOPONOPONO WAIWAI

 

            O KA poe a pau i aie i ka waiwai o Wm. Wright o Koloa, Kauai i make, ke kauoha ia aku nei e uku koke mai i ka mea nona ka inoa malalo iho. O ka poe a pau ana i aie aku ai, ke kauoha ia aku nei e hoike mai i ko lakou mau koina, me na hooia o @pono i ka mea nona ka inoa malalo iho, ma Koloa, a i ole i kona loio Alfred S. Hartwell ma Honolulu.

            JOHN N. WRIGHT,

            Lunahooponopono o ka waiwai o Wm. H. Wright i make.

            Honolulu, Mei 13, 1878. 80 4t

 

            E IKE auanei na kanaka a pau o kela a me keia ano, owau o Samuel Moo, Kahu malama waiwai o Kahelelani he keiki oo ole. Ke papa loa ia aku nei na kanaka o kela a me keia ano, aole lakou e hookuu wale i na holoholona o kela a me keia ano maluna o ka aina o ua Kahelelani la e waiho ia ma Waihee, mokupuni o Maui, a ina e loaa kekahi o keia mau holoholona i papa ia, e hopu no ae a hoouku i hookahi dala no ke poo a ina hoopoino i na mea kane, e hooukuia e like me ka nui o ka poino. A ina he bebe wale ai kanaka a mau kanaka paha, maluna o ua aina la me ke kuleana ole a @ki i na mea kanu a i kahi mea ulu e @, e hoopii no au ma ke kanawai o ka aina. SAMUEL MOO,

            Kahu Malama Waiwai o Kahelelani.

            Waihee, Maui, Mei 21, 1878. 1t*

 

            UA hoonoho ia mai ka mea nona ka inoa malalo nei, o Abr. Fornander, Lunakanawai Kaapuni o ka Apana 2 o ko Hawaii Paeaina, i lunahooponopono waiwai o ka waiwai o J.W. Kalawaia o Lanai i make. Nolaila, ke kauoha aku nei au i ka poe a pau a ka mea make i aie ai, e hoike koke mai i na bila ia'u iloko o na malama eono mai keia la aku, a ina e hala keia manawa i oleloia e hoole mau loa la aku no. A ke kauoha pu aku nei au i ka poe a pau i aie i ka mea i make, e hookaa koke mai; a o ka poe a pau e paa ana i ka waiwai hewa o ua mea make la, e hoihoi koke mai lakou ma kou @ iloko o na mahina ekolu mai keia la aku. A ina aole e hooko ia keia kauoha, e hooko no au e like me ka kanawai o ka aina. J. HUALII.

            Lunahooponopono Waiwai o J. W. Kalawaia o Lanai.

            Kaanapali, Maui, Mei 20, 1878. 860 1m*

 

            O WAU o Annie ka wahine mare a Akono, o kuu hoolaha no'u ma ka helu 20 o Ko Hawaii Paeaina, noho manakia na kumu: I aole au i kana i ka hewa kue i kou pono. 2. Aole loa oe i malama ia'u iloko o na makahiki 7. 3 Aole no hoi au e aie ma kou inoa i hookahi keneta. 4 Ua hoopai ia oe no ka hewa moekolohe ma ka la 14 o keia malama, a ke noho nei oe maloko oia @ a hiki i keia la. Nolaila, he mana hiki ia'u ke aie ma kou inoa iloko o keia @, aole ou kuleana e hoole ai. Kou olelo, MRS. ANNIE AKONO.

            Honolulu, May 26, 1878. @

 

OLELO HOOLAHA.

 

KO BIHOPA MA

BANAKO MALAMA DALA!!

 

            E MALAMA NO MAUA I KE DALA O ua kanaka maloko o ka Banako, penei:

            Ina hoomoe mai ke kanaka hookahi i na dala @ a emi mai paha, alaila e uku maua i eono hapahaneri ukupanee makahiki, mai ka la o ka lawe ana mai a hiki i ka la o kona oki ana. ke waihoia ke dala hoomoe i ekolu malama a keu paha. Aole ukupanee e @ ia no ka @ o ke dala hookahi, aole no hoi no ka @ malama.

            Ina emi koke oia i kana dala, aole i ka'a na malama ekolu aole ukupanee.

            Ina i manao ke kanaka e uhi i kona dala, e pono ke hoike a mai @ ma ka banako i kona manao @, i kanakolu he mamua o kona oki ana, a o kana @ kekahi ke lawaia mai.

            Ma ke kikoo wale no a ka mea dala i haawi ai i kana, a o ka Buke kekahi ke laweia mai.

            Ma ka la mua o Sepatemaba i keia makahiki a i keia, e @ ai i ke dala, a e @ ka ukupanee me ke kumupaa o au dala i hoomoeia no ka malama ko'u a keu, a mahuahua ke kumupaa e loaa i ka ukupanee.

            Ina oi aku ke dala hoomoe mamua o $300, alaila, hooholo pu ka olelo.

            Ke weheia ka Hale Banako i na @ hana a pau.

            851 tf  BISHOP & Co.

 

OLELO HOOLAHA.

 

            O NA keonimana no lakou na inoa malalo nei, e lawelawe ana lakou i ka hana ma ke ano he mau agena no makou ma ka hookomo ana mai a hoolilo ana aku i na dala i waihoia mai maloko o ko makou Banako Malama Dala. No lakou no hoi e haawi aku i na palapala hooia no ka mana, no ka hoihoi ana aie ia lakou. a me ka haawi ana aku i ka makou mau buke hoomanao i na poe mau dala i waiho mai. Aole hoi e emi iho malalo e ka elima dala e hookomo ia mai ai.

            REV. J.W. SMITH, ....................Koloa, Kauai

            T.W. EVERETT.......................................Maui

            REV. R. BUND......................Kekaha, Hawaii

            LUTHER SEVERANCE.............Hilo, Hawaii

            837 3m BISHOP & CO.,

 

            AHA Kiekie o ko Hawaii Paeaina, Oahu, @ Kau o Aperila 1878. Haili k, ka mea hoopii ma ka oki mare, kue ia Kaaimakauahi w, ka mea i hoopii la, hoopii oki mare. Ma ka palapala hoopii i olelo ia maluna no ke oki mare. ano na kauohaia o ka olelo hooholo e oki ana mai ka berita mare aku, e hookomoia ma ka moolelo o ka Aha, ma muli o ka @ o Haili k, no ke kumu o ka moekolohe a haalele loa a hala ekolu makahiki a oi o Kaaimakauahi w, i oleloia, e lilo i mea paa mahope o na malama eono mai ka la i hoopukaia ai keia olelo hooholo ke hanaia e like me na olelo maloko nei, ke ole nae i ike ia ke kumu kupono e hoole ai. A ua kauohaia ka mea hoopii e hoolaha i ke kope i hooiaioia o keia olelo kauoha ma ka Hawaiian Gazette a me ke Kuokoa i kela a me keia o na hebedoma eono; o ka hoolaha mua ana iloko o ka malama hookahi mai ka la aku i hoopukaia ai keia olelo kauoha; i mea e hiki ai i na mea a pau i pili ke hoike mai iloko o na malama eono, ina he kumu ko lakou e hooko ole ia ai ia olelo hooholo a lilo i mea paa.

            Na ka Aha, JNO. E BARNARD, Kakauolelo.

            Hanaia i keia la 5 o Aperila, 1878.

            Honolulu, @: Ke hoike aku nei au ma ka oiaio. o na olelo a pau maluna ae, oia no ke kope oiaio a pololei o ka olelo hooholo e ka hihia maluna ae, a e waiho nei ma ke keena o ke Kakauolelo o ka Aha Kiekie.

            Hoike ia e ko'u lima a me ka Sila o ka Aha Kiekie ma Honolulu, i keia la 5 o Aperila 1878. JNO. E BARNARD

            833 6t* Kakauolelo o ka Aha Kiekie.

 

            AHA Kiekie o ko Hawaii Paeaina, Oahu, @. Kau o Aperila A.D. 1878. Berenaba k ka mea hoopii no ke oki mare, kue ia Kauilani w, ka mea i hoopii ia. Hoopii oki mare. Ma ka palapala hoopii i olelo ia maluna no ke oki mare, ano ua kauohaia, o ka olelo hooholo e oki ana mai ka berila mare aku, e hookomoia ma ka moolelo o ka Aha, mamuli o ka ao o o Baranaba k, no ke kumu o ka moekolohe a me ka haalele loa a hala ekolu makahiki a oi o Kauilani w, i oleloia, e lilo i mea paa mahope o na malama eono mai ka la i hoopuka ia ai keia olelo hooholo ke hanaia e like me na olelo maloko nei, ke ole nae i ike ia ke kumu kupono e hoole ai. A ua kauohaia ka mea hoopii e hoolaha i ke kope i hooiaioia o keia olelo kauoha ma ka Hawaiian Gazette a me ke Kuokoa i kela a me keia o na hebedoma eono; o ka hoolaha mua ana iloko o ka malama hookahi mai ka la aku i hoopukaia ai keia olelo kauoha; I mea e hiki ai i na mea a pau i pili ke hoike mai iloko o na malama eono, ina he kumu ko lakou e hooko ole ia ai ia olelo hooholo a lilo i mea paa.

            Na ka Aha, A ROSA, Hope Kakauolelo

            Hanaia i keia la 8 o Aperila 1878.

            Honolulu, @: Ke hoike aku nei au me ka oiaio, o na olelo a pau maluna ae, oia no ke kope oiaio a pololei o ka olelo hooholo o ka hihia maluna ae, a e waiho nei ma ke keena o ke Kakauolelo o ka Aha Kiekie.

            Hoikeia e ko'u lima ma Honolulu, i keia la 8 o Aperila A.D. 1878.

835 6t* Hope KaKauolelo o ka Aha Kiekie,

 

            AIA Kiekie o ko Hawaii Paeaina, Oahu, @. Kau o Aperila 1878. Makakapu w, ka mea hoopii no ke oki mare, kue ia Oio k. ka mea i hoopii ia. Hoopii oki mare. Ma ka palapala hoopii i olelo ia maluna no ke oki mare, ano ua kauohaia o ka olelo hooholo e oki ana mai ka berila mare aku e hookomoia ma ka moolelo o ka Aha, mamuli o ka aoao o Makakapu w, no ke kumu o ka haalele a haalele loa o Oio k, i oleloia, e lilo i mea paa mahope o na malama eono mai ka la i hoopukaia ai keia olelo hooholo ke hanaia e like me na olelo maloko nei, ke ole nae i ike ia ke kumu kupono e hoole ai. A ua kauohaia ka mea hoopii e hoolaha i ke kope i hooiaioia o keia olelo kauoha ma ka Hawaiian Gazette a me ke Kuokoa i kela a me keia o na hebedoma eono; o ka hoolaha mua ana iloko o ka malama hookahi mai ka la aku i hoopuka ia ai keia olelo kauoha; i mea e hiki ai i na mea a pau i pili ke hoike mai iloko o na malama eono, ina he kumu ko lakou e hooko ole ia ai ia olelo hooholo a lilo i mea paa.

            Na ka Aha. A. ROSA, Hope Kakauolelo.

            Hanaia i keia la 8 o Aperila, 1878.

            Honolulu @: Ke hoike aku nei au me ka oiaio, o na olelo a pau maluna ae, oia no ke kope oiaio a pololei o ka olelo hooholo o ka hihia maluna ae, a e waiho nei ma ke keena o ke Kakauolelo o ka Aha Kiekie.

            Hoikeia e ko'u lima ma Honolulu, i keia la 8 o Aperila A.D. 1878. A. ROSA.

            835 @ Hope Kakauolelo o ka Aha Kiekie.

 

            AHA Kiekie o ko Hawaii Paeaina, Oahu @. Kau o Aperila 1878. Ravinia w, ka mea hoopii no ke oki mare, kue ia Nakapuahi k, ka mea i hoopiiia, hoopii oki mare. Ma ka palapala hoopii i oleloia maluna no ke oki mare, ano ua kauohaia, o ka olelo hooholo e oki ana mai ka berita mare 'ku e hookomoia ma ka moolelo o ka Aha, mamuli o ka aoao o Ravinia i olelo ia no ke kumu o ka haalele ana o Nakapuahi i oleloia. e lilo i mea paa mahope o na malama eono mai ka la i hoopukaia ai keia olelo hooholo ke hanaia e like me na olelo maloko nei, ke ole nae i ike ia ke kumu kupono e hoole ai. A ua kauohaia ka mea hoopii e hoolaha i ke kope i hooiaioia o keia olelo kauoha ma ka Hawaiian Gazette a me ke Kuokoa i kela a me keia o na hebedoma eono; o ka hoolaha mua ana iloko o ka malama hookahi mai ka la aku i hoopukaia ai keia olelo kauoha; i mea e hiki ai i na mea a pau i pili ke hoike mai iloko o na malama eono, ina he kumu ko lakou e hooko ole ia ai ia olelo hooholo a lilo i mea paa.

            Na ka Aha, JNO. E BARNARD, Kakauolelo.

            Hanaia i keia la 18 o Aperila, 1878.

            Honolulu, @: Ke hoike aku nei au me ka oiaio, o na olelo a pau maluna ae, oia no ke kope oiaio a pololei o ka olelo hooholo o ka hihia maluna ae, a e waiho nei ma ke keena o ke Kakauolelo o ka Aha Kiekie.

            Hoikeia e ko'u lima a me ke Sila o ka Aha Kiekie ma Honolulu, i keia la 22 o Aperila 1878. JNO. E. BARNARD,

836 6t Kakauolelo o ka Aha Kiekie.

 

            AHA Kiekie o ko Hawaii Paeaina, Oahu, @. Kau o Aperila A.D. 1878. Kaauwai k, ka mea hoopii no ke oki mare, kue ia Malina w, ka mea hoopii ia. Hoopii oki mare. Ma ka palapala hoopii i oleloia maluna no ke oki mare, ano ua kauohaia, o ka olelo hooholo e oki ana mai ka berita mare aku, e hookomoia ma ka moolelo o ka Aha, mamuli o ka aoao o Kaauwai k, no ke kumu o ka moekolohe a no ka haalele mau a haalele loa o Malina w, i oleloia, e lilo i mea paa mahope o na malama eono mai ka la i hoopukaia ai keia olelo hooholo ke hanaia e like me na olelo maloko nei, ke ole nae i ike ia ke kumu kupono e hoole ai. A ua kauohaia ka mea hoopii e hoolaha i ke kope i hooiaioia o keia olelo kauoha ma ka Hawaiian Gazette a me ke Kuokoa i kela a me keia o na hebedoma eono; o ka hoolaha mua ana iloko o ka malama hookahi mai ka la aku i hoopuka ia ai keia olelo kauoha; i mea e hiki ai i na mea a pau i pili  ke hoike mai iloko o na malama eono, ina he kumu ko lakou e hooko ole ia ai ia ollo hooholo a lilo i mea paa.

            Na ka Aha, JNO. E. BARNARD, Kakauolelo.

            Hanaia i keia la 6 o Aperila, A.D. 1878.

            Honolulu, Oahu, @: Ke hoike aku nei au me ka oiaio, o na olelo a pau maluna ae, oia no ke kope oiaio a pololei o ka olelo hooholo o ka hihia maluna ae, a e waiho nei ma ke keena o ke Kakauolelo o ka Aha Kiekie.

            Hoikei ia e ko'u lima a me ke Sila o ka Aha Kiekie ma Honolulu, i keia la 10 o Aperila, A.D. 1878.

            JNO. E. BARNARD,

            835 6t* Kakauolelo o ka Aha Kiekie.

 

            AHA Kiekie o ko Hawaii Paeaina, ma ka hooponopono waiwai. Mokupuni o Oahu, Hawaii Paeaina @. Ma ka waiwai o Kaiwewena k, no Heeia, Koolaupoko, Oahu i make. Olelo kauoha e koho ana i la e hooiaio ai ka palapala kauoha a no ka hoolaha ana. No ka mea, ma ka la 27 o Aperila, 1878, ua waihoia mai imua o ka Aha kekahi palapala, i oleloia oia ko ke kauoha hope loa o Kaiwewena k, i make aku ia: a me ka palapala hoopii e noi ana e hooiaioia keia palapala kauoha a e hoopuka hoi ka palapala luna hooko no Makalaau k, ua waihoia mai e L. Keliipio kona loio. Nolaila, ua kauohaia o ka Poakahi, oia ka la 20 - 1878, ma ka hora 10 kakahiaka, ma ka rumi hookolokolo oia Aha ma Aliiolani Hale ma Honolulu, oia ka ia a me ka hora, e hooiaioia ai ia palapala kauoha, a e hoolohe hoi no ia noi ana mai, a me ka poe a pau i pili, e kue ana ia palapala kauoha, a me ka hoopuka ana i ka palapala luna hooko. A ua kauoha hou la, e hoolaha no ia mea no na pule ekolu iloko o ka nupepa Kuokoa he nupepa i paiia a hoolahaia ma Honolulu. A ua kauoha hoe ia, e hoopukaia na palapala kena no na hoike no ia palapala kauoha, a me na hooilina o ka mea make, ma Heeia, Koolaupoko o hele mai a e kue i kela palapala kauoha i ka wa i oleloia.

            Kakauia ma Honolulu ko Hawaii Paeaina, Apr. 27, 1878.

            CHAS. C. HARRIS,

            Ikea: Lunakanawai Nui o ka Aha Kiekie

            A. Rosa, Hope Kakauolelo. 858 3c

 

EIA KA NANI LA!

Ma ka Halekuai ma Honopueo,

HEAHA WAHI A KAHI?

           

            EIA na papale Waiokila wahine a me ko na kane, a me kekahi mau ano papale e ae he nui wale ano hou. Na hainaka silika palu lau gula, na hainaka na-u, na hainaka akala, na hainaka eleele a me na hainaka ulaula p@ nui nani a pau hoi. Na kihei huluhia huihui ano hou loa. Na waiwai o kela a me keia ano, he nui wale a he emi loa ke kumukuai.

E hele nui mai i ike pono. GOO KIM Ma.

            Honopueo, Kohala, Hawaii, Ape. 18, 1878. 358 2ms.

 

NUHOU! NUHOU

 

            UA HOOKOHU pono mai na mea nona na inoa malalo, i mau agena oiaio no ka Hui Hana Kaa Cortland, o Cortland Nu Ioka. Kia no hoi ma ko makou nei Keena, he pepa kuhikuhi maopopo o na kaa ukana, na kaa holoholo lealea a pela aku, i hiki ke wae a ka makemake, a he haaheo loa no hoi ke kumukuai, a ua mahalo nui ia keia mau ano kaa a pau no ka mikioi, kia nani a me ka paa maoli no o ka hanalo ana. He agena no hoi ko na Hui nei ma Canada, ma Wale Hema Hou a ma kekahi mau aina e ae no hoi kahi, i lawe maila aku ai ua mau kaa nei ma ke ano waiwai kalepa.

            E hiki no ia oukou e na makamaka ke hele mai ma ko makou halekuai, e ike i na papa kuhikuhi a me ka makou mau kumukuai no ua mau kaa nei. e waiho mai i na kauoha ia makou me ka hoomakaui ia pu hoi i ka oukou mau okeni, a iloko o na malama ekolu wale no mai ka la aku e loaa mai ai o ka oukou mau kauoha, e loaa no ua mau ano @ nani la ia oukou.

            DILINAHAMA Ma.

            Helu 86 & 87, Alanui Mei, Honolulu, Oahu. 853 tf