Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVII, Number 21, 25 May 1878 — PANAI NO KA NUPEPA KUOKOA, MEI 25,1878. Hoike Imua o ka Ahaolelo A KE KOMITE WAIWAI. [ARTICLE]

PANAI NO KA NUPEPA KUOKOA, MEI 25,1878.

Hoike Imua o ka Ahaolelo A KE KOMITE WAIWAI.

I KA MEA HANOHANO O. KHODES f Per&i4ena o km HaU Ahaokio: Kc hoike aka nei ko ookou Komlte Waiwai, ma ka hooko aiia i ka makou mau hana malalo o ka Rala 52 o ka Ilak% nolaila, ua noonoo pono makou i ua mea a pau e pi!i ana i'kā Oiliana l)ala o ke Aupuni, iloko o na makahiki elua i hala. Ua ukaii makou i na Kuhina o ka Moi, a ua koi aku ia lakou e hoike mai \ na mea e pili ana i ko lakou mau oihana, I'a nana i»ono makou i ke ano o ka laweiawe ana o keia a me keia oihana a rae na keena, iloko nae o ka manawa pokole i haawiia ia makou no keia hana ano nui t a ua nana ia na buke ? na huahelu a me na bila i hookaa ia a pau o keia a me keia luna o ke Aupuni e noho nei ma keia kulanakauhale a i loaa ia makou; a nolaila, maho[>e o ia nana ana a me ka noonoo pono ana, ke hai aku nei makou, oiai ua oluolu ia makou nei a nie ka \oe Hawaii oiaio a pau kekahi, ke olelo ae, aole no i luaa ia inakou kekahi kumu e hoahewa ai, uo ke kolohe a apuka paha ijia ka hooponopono <lala ana o ke Aupuui i keia wa, a i ka wa i hala paha; aka nae, ke hoike aku nei makou, me ka minamina, ma ka lawelawe ana o ua Kuhina e noho n( i, ua ike ia he mau haua i kulike ole me na nila pololei ioa, ma ka hoopouopono aua i na oihaua a ma ka hoolilo ana 0 ko dala. a o keia inau mea hoi, ma ka manao o makou ko oukou ]>oe komile, he mau mea e hoahewa loa ai i na Kuhina. O na mea a makou i ahewa uui ai, he mau mea e pili ana 1 ka mana o ka Ahaolelo a me ke kuleana o na Kuhina ma ko lakou mau oihana iho. Ke nonoi aku nei makou i keia Ilale Ilanohano e nana i kekahi puu dala, he $2,589.85, i loaa ia makou ma ua huke o ka Oihana Waiwai. O keia na 'lala i loaa mai ma ke kuai ana i kekahi mau waiwai o ka Uotele llawaii, he mau loaa no ke Aupuni, a ma ia ano ua lioihoi ia iloko o ka Waihoua o ke Aupuui, a e manao ia e hookomo ia ana ia mau dala iloko o ka hoike a ke Kuhina Waiwai no na makahiki elua i hala. Aole uae i hana ia me ia, aka, ua uku ia'ku ia mau dala i kekahi i>oe noua na Bona IloUle Ilawaii, o ke Kuhina Kalaiaina kekahi o ia poe, a o ka Loio Kuhina e noho nei oia kona loio, ine ka ae ole o ka Ahaololo no ia hoolilo ana, a me ke kali ole i lea manao o ka Aha Kiekie, kahi i waiho ia'i ka ninau e pili ana ia mea. Kc ae aku nei makou, he auo kuleaaa j>aha ko ka poe mea Bona e koi e uku ia ko lakou ukupanee; aka hoi, ke manao iK'i* inakou, «ole loa e pono i na Kuhina o ka Moi e lioolilo aku i na loaa o ke Aupuni e me ko lakou manao iho, no ka mea, ina pela ka hana ana, alaila e hoonui auanei lakou la mana a e kapae loa ia ka mana o ka Ahaolelo. Ua aneane e like me ia kekahi mea e pili ana i ka malama aua i na paahao. Ma ka lioike a ke Kuhina Waiwai, ua hoolilo ia no keia oihana, $8,855.06, a oia wale no; aka, mahope o ka nana ana i na huke lielu dala a ka Hamuku, ua akaka ua hoolilo ia no ka malama ana i na paahao, na dala he $23,786.51. 0 ua dala oi o keia mamua ae o ka mea i hoike ia mai e ke Kuhina, he mau loaa o ke Aupuni, e like me §14,.931.45, (e nana i ka Papa U A.") Malia paha e oloio ia ana, ua ioaa keia mau dala ma ka haua o na paahao, a nolaila e hoolawe ia mai na lilo o ka hale paahao, alailā o ko koena oia maoli no na lilo uo ka malauia ana i na paahao; aka nae, ko olelo nei makou he mea ku i ka pololei loa e liooponojjono ia na lilo a pau, ke hiki, e like me na haawina, uole no hoi o liaawi ia ka maua piha i kekahi Luna o ke malima o na loaa a me na lilo o ka Oihana Waiwai. Ua hoomaopo(K> lea ia'koia kumu manao, ma na bukc heiu dala o ka Oihana Loio Kuhina, oia ka mnkou e nonoi nei e nana ia e ka Ilale. Ma ka pau ana o na makahiki ehm, Maraki 81, 1878, o ke koena dala iloko o ka Waihona 0 ke Aupuni, o na dala hoi i hoolilo ole ia malalo o na haawina no na uku makai, u ka hopu ana i na lawehala." a me 4i na niele koroncro," he $2,926.00, a oia dala ua kikoo; ia e ka Loio Kuhiim noloko ao o ka Waihona Aupuni, a ua lawe ia'ku a waiho ma ka hale Baueko o Bihopa ma, iua ka; inoa o ua Kuhina 'la, a ua olelo ia ke malama ia nei kelai duia e ke Kuhina no na niea e ulia mai ana. No ka mea, ma ka Uauku 3 o ka % Biia llaawina ua hoomaopopo ja no ka j uku īuakahiki o ua Luna Aupuni, a uo ka inea, ma ka Pauku j 15 o ke Kumukanawai ua hoakaka ia ke ano e lioopau ai i j na pilikia. ulia wale, nolaila, ma ka manao o ko oukou] koiuile, o keia hana a ke Kuhina ma kona kikoo aua a ohi ] mai i ke koena dala iloko o ka Waihona a e waiho ana ma • kona inoa mo ka ao ole o ka Ahaolelo, he hana ia i kue maoli i ka jK)iio o ko oukou llale Hanohano, a he mea nui a maAaouao hoi keia lawo kuleana ole i ka hoopouopono ana o; na dala o ke Aupuni, oiai o ka haawina no ka hopu ana i na lawehala a me niele koronero, he $2",600.00, aka, he $1,124.t>2 wale no ka i hoolilo ia, nolaila o ka hapalua o ka haawina u oi aku, ke waiho ia nei ma ka lima o ke Kuhina, aia hoi, j ua olelo oia e pono e hookaawale ia i puu dalft e papalua ana j 1 ku niea e lawa ai no na makahiki elua e hiki mai ana. Ua j olelo ke Kuhina, he mea raau uo ma kona oihana, ma ka \ pan aua o na makahik'i elua, e hoopaa ma kona lima na dala ■ i hoolilo 010 ia; aka nae, me he mea 'la, ua hoole ia keia olelo ma ka palapala hoike a ke Komite Waiwai o ka Ahaolelo o 1876, o ke Kuhina Kalaiaina e noho nei oia ka Peresidemi o ia komite, o 01010 ana ua hoike 'la, o kekahi mau pmi dala ukn makahiki i kikoo ole ia ma ka pau ana o na makahiki elua, ua hoihoi iaku o ka Loio Kuhina o ia wa, a ua mauao kela komite e pouo ke kookomo ia ua mau puu dala 'la iloko o ka Bila liaawina. He mea oluolu no i keia koniite iua ua hiki ia makou e hoopuka i ka manao e like; me ia. He nui na kumu e ae e kamailio ai makou no keia mea, na moa hoi 'e pili ana i na kuleana o na Kuhina: aka, e waiho ana kekahi mau mea o ia ano imua o ka Ahaolelo, j uolaila, ke hajw nei makou 'no ka noonoo aua i na hoolilo! ano e o na dala. j Ua oielo ke Komile Waiwai o ka M. H. 1876, e kalaia; lakou no ka hoopuka ana i " ka moa Hilii, e liko me na dala; he iwakalua," iloko o na dala hoolilo o ke Aupuui. Ua olioli makou e hahai mamuli o ka poe maa e like mo kela komilo, a e like mo lakou, pola makou e manao nei, o ka Luua o ke Aupnni i hoopono a i makaala, aole o hala iaia \ kekalii hua helu liilii ina na lilo o ke Aupuni. A nolaila ua! uneaue puiwa ko makou manao, i ka nanā aua i na bila hoo-! kaa uo kela lilo keia lilo o ke keena Kalaiaina, i ka loaa ana o kekahi niau bila uo na mea kupono i ko ke kanaka mau lilo ponoi iho, e like ine ka mea i hoakaka ia ma ka Papa 4i B/' Ho mea nono ole loa ko hookomo ia na mea oia ano iloko o ka hoilee akeu; oiai nae, ke koi nei ke Kuhina i, $500 hou ao no kela lilo keia lilo o ka oihana. B ahono e hoojHinojK)no hou ia keia mea ona lilo liilii o na; oihuna. Ma ka houluulu aua i ua lilo o koia ano uo kela a j me keia oihana a me na buro, ua hiki aku i ka puu j dula mahuahua he $14,920.00. O kekahi hapa o keia mau dala, he mau lilo pono no ka oihaua a buro paha, i hiki ole i ke hoolawe ia mai ka uku o na luna, aka, o kokahi hapa, a he nui no hoi, aole no i hoolilo ia no ka pono o ke Aupuni.! Eia kekahi, ina i hookaawale ia he pnu aala no na lilo i ike < ole i ke ano, he mea paha ia e hoolilo pakiko ole ia ; i ke' dala. a e palaka ai naha i ka malama aua i na buke helu; <lala r e laa me ua noolilo liilii ma ke keeua o ka Loio Anpuni, ua ikea ua nolo i ka bila hookaa no kekahi o ia mau : iilo, o ka olelo waha walo uo o ke poo o ia oihana ka mea e lioomaopopo ai. Nolaila, ma ka manao o ko oukou komite, ua }M>no ke hoemi nui ia na haawioa uo kola lilo koia Ulo, a! « hoakaka pono ia na Hlo no na moa hoolako keena, na pepa, : a nm na mea liilii e ae e pono ai e hookomo ia iloko o u kola 1110 keia lilo/' : makou e noonoo ana i na hooiilo dala me ka pono m ole,; ia na lilo no ka poo KomUina e huli a e hoike i na 1

oihana knloko o ke Anpuoi. He oihaoa keia i nm \ ia. a ua hookaawaie ka Ahaolelo $5,000.00 i mea e hiki ai i I ua Kotni»ina e hooko i ka makeiuake o ka lehaleho, e bakik> | j*ouo ia kel» wahi keia wahi ik>ko o ka Hawaii. &! ' e waiho ia mai he hoike naauao no na liaoa e pono ai ka i oihana kaloko o ke Aupuni; aka nae, aole pelā, he mooielo hemahema no ko lakoo kaahele ana oia wale ao ka \ hua pane o sa Komisina ? a me ka bita hoi no na daiahel $1,187.93, (aia ma ka Papa 44 C *) ik>na mea ai, waioa, kika, j hoki, a f«la aka. . I Ano, e ooonoo pakahi ia na oihana o ke Aupuni. | Ma ka Oihana Kanawai, ke hoike aku nei makoii, na| ? poiolei a holo pono na hana a pau e pili ana i ka Aha Kiekie \ ; a me na Aha malalo ae. A ua olaolu ke komite e olelo | | imua o ka Hale, no ka mau o ka hoopono ame ka hanohano; S o keia lala kielie o ke Auponi, kahi i hilinai nui ia no k» [ y pomaikai o ka iahui. ! ! iia ka Oihana Kaoa ua hoomoakaka lea no na Hlo, oiai ke ? \ manao nei ke komite ua nui a oi aku i ka mea kupono i na i hana. Lia he papu ma kahakai no na manawa kani pnj | aloha, a haalele ia Poowaina, he mea ia e emi ai na lilo a e j \ hooluoiu artca manao o ka lehulehu. Aia ma ka Papa u l> M j | e ike ia'i no na lilo o ka Oihana Kaua. j S Ala ke keena o ko na Aina e. ua loaa ia makou na buke ? | helu elala pololei a makaukau, i malama ia e Mr. Wiiliam j | Jarret, he kakaiioielo kahiko ma ia oihana, a i mahalo nui ia I no hoi. Ua noonoo ko oukou komite i na lilo no na Elele i ma na Aina e, no ka mea, ua papalua a oi ae i ka mea i haawi ia ma ka Bila Haawina, nolaila eia mai na lilo malalo 0 ia poo no na makahiki elua. X E. H. Allen -500 ] 1 « ... 1,398 87 « 'M.' - 33170 1 I * $ 2.250 00 { IH. A. P. Carter - Sl,015 00 , | " 024 iD | i « 526 00 | | «« ' - 346 94 I »« 687 96 i « 2,799 60 1 S 5,4)90 41 | Major J. H. Wodehouse $2,875 00 j j « 1,125 00 | $ 4,000 00 | ' ■ l Huina .$12,130 98 No keia hoolilo ana, aole i hoike ia ua bila, koe wale no I he bila no na lilo no ka hele ana o ka Elele ma W«sinetona, laia ma ka Papa U E." | Maloko o keia keena, ua ike makou he puu dala §100, i ' waiho ia malaila ma ke ano e. Ua koi ia ka Loio Kuhina e I ke Kuhina no ko na Aina e, e hoomakaukau i Ieta ao i na I Kanikela, a no ia hana ua kaki u ua uku ia ka Loio Kuhina | $100, a haawi ia kona biīa hookaa no ia mau elala. Mahope ! ae, ua lioihoi ia kela mau dala iloko o ke keena o ke Kuhina ; Aina e, a ua koi aku oia e hoihoi iaia kona bila hookaa. I Ua ae aku ke kakauolelo e hoihoi ia'ku e like me ke kauoha j o kona poo, a ua waiho ke dala 100 maloko o ka pahu dala o I ke keena. Ua kauoha ia oia e hookomo ia mau da?a ma : 4{ kela lilo keia lilo" o koua keena, aka, no ka paa e ana o ka I3uke Ilelu o ia mea, nolaila, ua lewa ia pun dala a hiki i ' keia la: a ke manao nei« ke komite ua pono e hookomoia maloko o na loaa o ke Aupuni. Ma ka Oihana Kalaiaina, ua ike ko oukou komite he ano hemuhema a pono ole ka malama ana i na Buke Helu Pala. Ua nui a ua koikoi ua hana o ia keena, aole nae i malama I kolaila poe kakauolelo i na buke liilii, aole he buke dala, buke moolelo la, a buke helu akahi o na hana. Ke hoopuka ia nei ko makou manao, aole loa he pono i kekahi o na kakauolelo ke hana i kekahi hana, ke ole i kakau koke ia e ua kakauolelo 'la, alaila, ua paa ka moolelo e akaka ai ka mea naua i haua. Ina pela i hana ia'i, ina ua loaa i ke komite ka lioomaopopo lea r,tia o «a mea a pau i haua ia, aia hoi, he manao wale ka i hoike ia mai ia makou, e like me ka noonoo ano kanalua, e pili ana i kekahi mau lilo. Ma ka paiapala hoike o keia Oihaua, ua olelo ia he 26 na kanaka o iiii aiua e mai i hoohiki ia he kupa Hawaii, he palima §5 ka uku, nolaila o ka huina loaa no ia mea e like ana me §130, aka, §110 wale no ka mea i hoike ia mai. Ma keia, ua olelo ia ma ke keena, o kekahi poe aole i hookaa mai; aka, ua akaka he mea pono ole loa ka hoopuka i na palapala o ia ano aia a hookaa ia ke dala mamua. Ua ikea keia ano pahemahema o na hana ma ia keena, iloko o kekahi mau liana e ae, e laa me ka hoopuka ia ana o na palapala ae kuai, mamuli o ka palapala aie, aole nae o ke dala kuike. He niea hiki ole i ke Aupuni ke malama pololei i ka oihana, iua ua ae ia he aie ko kokahi poe, a he dala hookaa koke ko kekahi, no ka mea, o ka ae ana i kekahi e aie, a hoole ia pono i kekahi, he kapakahi a he kaulike ole. Malalo no o keia Oihana, ua nana makou i na Buke Helu j o ka Oihana Leta, a ua oluolu e hoike aku, ua makaukau a ua pololei ia mau buke. O keia lala o ke Aupuni, ke mau uei ka maikai o ka malama ia'na, a ua oi aku na loaa mamua 0 na lilo. Hookahi nae mea a makou e kuhikuhi ai i ka llale e pili ana i keia oihaua, oia hoi ka rula paa, no ke kapu loa o na palapala maloko o ka Iima o ka Oihana Leta. Ma na aina malamalama a pau, he rula paa no ia, aole no hoi 1 ae ia kekahi Luna o ke Aupuui, a kanaka e ae paha, e hahaki i ua kapu la. A nolaila ua ike aku makou me ka minamina, i kekahi manawa ua wehe ia keia rula e pili aua i na palapala iloko o ka Hale Leta, a ma ka Papa " F" e ikea he mau leta elua mai ke Kuhina Kalaiaina mai i ka j Luna Leta Nui, e kauoha aua e lawe ia kekahilmau leta i mai Ioko ae o ka Ilale Leta, he mau leta hoi i waiho ia malaila i mea e hooili ia'ku ai ma na eke leta. Ma ka; manao o ko oukou komite, e ahewa loa ia kela liana. Ua hele ae makou e makaikai i ka Hale Paahao o Hono- j lulu, a ua oluolu makou i ka ike ana ua makaukau a ua j maemae. E like uae me ka makou i olelo mua ai, ke hoike hou nei ka manao, o na HIo a pau e piii ana i ka hanai ana a me ka malama ana i na paahao, ua pouo ke lioomaopopoia maloko o ka Bi!a Haawina, a o na dala a pau i loaa mai j mamuli o na haua a na paahao, e waiho aku ia ma ke auo he ] mau loaa o ke Aupuui. » 1 Ua hai ia mai makou e ka Luna o ka Hale Paahao, ua} kokua wale ia na liana o na paahaa iloko o na makahiki j elua i hala ae nei, no ka Halemai Moiwahine, Hale Pupule, mokumahu Pele, a me na wahi e ae, ua like ia me §5,000. i O na hana o ka Papa Ola, he mea ia i noouoo nui ia e ko { oukou komite, eia nae, ua haawi ia iloko o ka lima o ke. Komite Wae, a kali paha a hoike mai lakou. Aka, he mau j mauao ka makou e hoopuka akn e pili ana i keia oihana. \ Iloko o na Buke Helu Dala o ka Papa Ola, ua ike iho makou,! f558.75 ? (aia ma ka Papa " G ") i uku ia uo ka hopu ana i j ha Iepera, a o na dala $223.21 he uku mokuno nakapuai laau; papa he 43,000, no na lepera ia mau laan kapili hale, (aia ma | ka Papa " H-') Aole kiekie .ka uku i koi ia no ka hopo j aua i na lepera, oiai he 257 wale no ka nui o ka poe i lawe j maoli ia ma Kalawao. Aka, ua kiekie ka auhau o ka | moku no ka laau *kapili hale o na lepera, oiai he poe ilihunel lakou, he mea e nae ko lakou kuai ana i ka laau a m&huahua e | like !a me ia, aole hoi o ke aupuni kekahi. Eia kekahi a I makou i ike ai T ua mahuahua na iilo o ke Aupuni ma ka l halekuai ma Kalawao no na " haawina lole " no na lepera, j ua hiki aku he mau tausam dala; a ma ka manao o ke Komite,} he oi aku ka makepono ina e kuai ia ua mau loīe nei mawa-1 ena o na halekuai o Honolulu nei. Ua lana ko makou manao! e noonoo pono ia aua keia mea a me na mea ano like, e ke | Komile Wae i kohoia e uaua i na haua o ka Papa Ola, a e | pili ana hoi i kahi e malama ia nei na lepera. Ke waiho neī makou i na mea e pili aua i na ee mokn m&i na • aina e mai, no ka mea. ua haawiia ma kalima o na Komile e ae; oia! hoi ka huakai hele a Captaisi Mist> a me na paiaoaia e pili ana i ka | lawe ana mat i na kanaka o Inia; aka nae» ke olelo nei makou, he j K mea ia e pili loa ana i ka pomaikai a me ke kookoa o keia lahui, a \ oiai paha tta palaka a hemahema ka poe nana ia hana mamua, ua i maopopo nae he mea nui keia ninao no ka lawe ana mai o na kana-' ka o na aina e mai» a na ka lahui a me ke Anpuni e noonoo. ' Maloko o ka Oihana Waiwai, ua olaohi makoa i ka ike ana, I ke, ano makaukan o na huke heiu dala, a ua hoomaopopo lea me ka'

l hakaiia ole i na haoa a paa o ia keeoa. V* hooiaio ia no ke koeaa \ j<iaia e waiho ana e like me ka hoike, he $130,841.04. Ua hoohano- ? |hano ia ke Aupam,mamnlio kahooko ponoiaanaam«b pololei o ; j keia oihana. Hookahi nae mea a ke Komiie e kanalna ai s «>b ka aie; | ana i ae ia i kek&hi poe i ka Oihana Waiwai Ua bkta a ka Ba- ; nako o Bthopa ma, me na pnn dala nui. mahope o ko lakon waiho I ana mai i na mea hoopaa. E oleloia ananei. he keia e kokna j |ai i ka poekalepa o keknlanakanhale, a pela io no paha: aka nae. ke f ! manao nei ko onkou Komile, aole no be pono ke noolUoia ke Kee-' | na Waiwai i wahi e hoaie a! no kekahi poe wale no, me ka hoonele; ! ia ponmkai no ka hapanoi. a nobila. he hana pono ole kesa me ke, | dala o ke Anpnni. | Ua maikai ko makon kipa ana usa ka Hale Date. a na pololei a maj kankan ka hooponopono ana i na bnke o ia oihana, a no ia mea ua; I akaka lea oa aiio o ka hana ana ma ia lala o ka waiwai o ke Anpn- | ni. Ke apono akn nei makon i ka manao i hoopnkaia. e hoonohoia ! I i Kakauolelo hou ae no ia Keena; a ke manao nei makon, he mea po-. no ke hoonohoia malaila i hnro okoa. kahi e malamaial na hna heln | I e hoomaopopo ai no kela a me keia hana knloko o ka aina, a e pai \ , maa ia man mea. ; \ Ma kda, ke olelo nei makon no ka Anhan i kan ia malnna o na | (malihini mai na aina e mai. no ka pono o ka Halemai. E manaoia ; I ananei he mea liilii keia aohau malona o na ee mokn i hele mai ma ■ | keia pae aina; aka hoi, he mea hoonankinki, oiai aole no he wahi [ ! uomaikai e loaa ana i ka malihini, a i ko makon manao, he pono na t : te Anpnni e kapae i na mea a pau o keia ano, na mea hoi e hoohaahaa 1 ! ai ka inoa maikai o Hooolula, i Wahi e kipa mai ai na ee mokn raaj waena o ka moana Pakipika. » Me ka minamina, ke hapai nei makou i ka noonoo ana no kekahi ] Oiliana o ke Anpuni. a makon i ahewa at Aole no i malama ia na j hnke pono e helu ai na dala maloko o ke Keena o ka Loio Aupnni. i f Hookahi hnke akaka ole ka i loaa i ke Komite, i kakau kawalawala | Ma a i hoololi pinepine ia; a bo hnke liilii kekahi, nona ke ano he ? fbuke hoomanao no na dala liilii. Ua mahnahua nae ka haawina no | \ keia Oihana, e lawa ai no ke kokua kapono no ka Loio Kuhina. j | Aka, na ike iho makou, ua hoolilo ia ka hapanui o ka haawiua no ke! IKokna Loio Aupuni ma ka hoolimalima ana i mau Kakauolelo elna i a oi aku, he mau kokua paha ma na hana ponoi o ke kanaka. aole I nae no na haua o ke aupuni i manaoia i ka wa i hooholoia'i ka haa-' j wina. A nolaila, ua hoolimalima aku ka Loio Kuhina i kekahi lc>-! ) io ma kaua oihana, a ua uku ia no loko ae o na da!a i haawiia no ■ | kekahi kumu e, oia hoi na niele Koronero, a pela aku, i hai mua ia . j e makou, he dala na ke aupuui i hoopaa kanawai ole ia ma ka lima ! i o ka Loio Kuhina. Eia hou. Ua ike iho ke Komile, o ka bila ku* : I ai o ka mokumahu ~ Likelike," ua kakauia e kekahi mea e, uo ka I ! uku $100, oiai he hana kupono no ia na ka Loio Kuhina o ke Aupu>; ni, ma o kona oihaua. Ua paa ka manao o ke Komite, a pela no lakou e koi nei, e kauoha aku keia Hale i ka Loio Kuhina, e hoihoi: ae iloko o ka Waihona o ke Aupuni i na dala #2,926, oia ke koeua | o ua dala i hoolilo ole ia no na makai, no ka hopn ana i na lawehala a me na niele Koroiiero, i kikooia mailoko ae o ka Waihona eka Loio Kuluna, ma ka pau ana o na makahiki helu dala, a i waihoia e ia me kona poe mnlama Baneko, oia o Bihopii m»; a ina ua hooliioia kekahi o ia man dala rtia na oihana o ke aupuni, e imi aku oia i! kona pono iho ma o ka palapala kala imua o keia Hale Ahaolelo. Ua noonoo nui ia e makou ka Oihana Hoonaauao, e like hoi me j ka mea i koi ia e kona ano kiekie iloko o na oihana o ke aupnni. Ua manao ke Komile, ua makepono na lilo o ke da!a ma keia oihana, a ua makemake makou, e hooikaika ae ka iini o na mea a pau e holo mua ai ka hoonaauao ana o na keiki Hawaii, a o ko na kaikamahine ka makou i hoomanao nui. Ua oi aku ka pili o keia mea, i (ka hoonaauao pono ana i na kaikamalune) i ka holo mua ana o ka lahui, mamua ae o na hana aupuni e ae a pau. O ke ola o Ilawaii, aia no iloko o na niakuahine o Hawaii, a ma ka malama aua i na kaikamahine, malaiia e lehulehu ai a e pomaikai ai na makuahine. ; Nolaila, ke apono loa aku nei ke Komite i na hana lokomaikai e hapai ia nei e na wahine hanohano nana ka malama i na Kulahanai o na aoao puie Hoole Pope Amerika, Beritania a me Farani, a ke paipai n6i makou e kokua nui ia mau kula. a me ua kula e ae o ia ano ke kukuluia iwaeua o kakou, no ka mea. malaila no e loaa ai ka pomaikai nui o ka lahui llawaii. Ua noonoo ko onkou Komite i na liio ku i ka wa i hooholoia e ka ; Ahakukamalu. Oia no ka hoolewa ana i ke Keiki Alii Leleiohoku, I $8,414.62; no ka poe i poino ma Hilo, «49; Ilalepapaa mokuahi, he ! $11,952.83. Oia mau liio, ua kupono no ia manawa; aka hoi, ke I manao nei lako», ua niri na lilo no ka hoolewa ana, oiai na komo ma- j lajla he mau mea ano e. | "Aole no he ano nui wale i ike ia iloko o ka Oihana Waiwai o ke Anpnni, ma ka pau ana o keia mau makahlki helu «iala, aka, ua ane- j ane e like me ke Kau o 1876 i hala. O ke koena daia i koe iloko o • ka Waihona ia nianawa, he §89,599.49; ina e lnii me keia na dala i; aie ia aku, he §87,200, a me $10,227.50 no na aiua i hooliioia, alaiia, e ; loaa ka huina, he §187,026.99 ; e hoolawe mai ka $1,151,713.45 mai i j oleloia oia na loaa o ke Aupuni, aiaiia, o ke koeua, ho Sf)C4,6BU.4C, oia no ka oiaio o na loaa o ke Aupnni. . A oiai o ko kakou mau hoo- ! liio, ua hiki i ka §1,110,471.90, alaila, o ka oi aku o na lilo mamua o na loaa, he 5145,785.46. Xoiaila, ua mahualma na lona o ke Aupu-; ni iloko o na makahiki elua i haln, aka, ke mau nei ka aie o ke Aupu-; ni, oia hoi, he §445,600 iloko o 1876, a he §444,800 iioko 1878 — ; i ewalu haneri da\a wale no ka like ole. Ile oiaio nae, ua mahuahua | ke dola maoli e waiho* ana iloko o ka Waiiiona o ke Aupuni, aka, me ka noonoo pono i na hiohioua o ka lalnu,-e kulike auauei ka manao o ka Ilale me ka makou e olelo nei, e pono no e hoolilo }>akikoia na dala o ke anpuni, a e hooemiia na kaumaha o ka lahui. O ka hoolilo ana i na haawina iloko o ka Hila Ilaawina, a e hoolilo I ana no kekalii launu e, he mea ia i hoopaapaa nui ia, a me he mea !a ' aole nui ka hana ana pela a na Kuhina e noho nei. Mahope o kH ; noonoo pono aua o ke Komiie, oiai ua ike lakon e ulu mai ana i kekahi manawa ka piiikia e pono ai ke haawi i kekahi maua o ia ano ; ma ka lima o na Kuhiua, aka nae, ma ke ano nui, ua kue na hana o j ia ano i ka hoopouopono pololei o ke aupuni malalo o ke Kumukaua-; wai. K malama mau ia ka inana o ka Ahaolelo, a e kau palena ia j na maua i ae ia no na Kuhina, e like wale no me na haawina i hoo- j holoia e ka Ahaolelo. Nolaila, ke manao nei ko oukou Komite, e j kapae ia kela olelo iloko o ka I>ila Haawina, e ae ana i ka hoolawa j ana o na haa\vina inai kekahi o na haawina ae; a ma ia wahi e hoo- j komo iho i mau olelo, e hoopai ana i ka mea nana e hoolawe pela i! kekahi o na dala o ke aupuni, a i hoololi a hoolilo hewa.paha ma ke | i ano e ae, mē ka ae ole o ka Ahaolelo, a o ka Ahakukamalu paha no J j ka pilikia ku i ka wa i oleloia ma ke Kumukauawai. ' i E noonoo kakou i keia mau mea me ke akahele a me ke kuoo i ke-1 ; ia wa, oiai ua ikeia na hemahema nui iloko o kekahi mau oihani o ke | [ Aupuni. O na Buke Helu o ka Oihana Kalaiaina, aole no i houluulu | f ia ma ka pau ana o ka makahiki helu dala, a i keia manawa mahope o ; i ka hala ana o na hebedoma ehiku, aole no i hoouluuluia, Ua noi ia ; iaku ke Kakauoielo mua, ma ha la 21, e hoike mai i ka paiapala hoo-' j halike Buke Helu, aka, ua noi mai kela i mauaiva hou e hooponopono ai i na Buke Helu o ka Oihana. Ma na mea e pili ana i na aina Au-; puni, ua ano e loa ka huikau a me ka hemalhema o na Buke Helu. Ma kekahi pepa hoike no na Palapala Sila Nui iloko o na makahiki elua, i: I haawiia i ke Komiie, mai ke Keena Kalaiaina mai (aia ma ka Papa J) | ua oleioia 304 wale no Palapala Sila Nui i hoopukaia, a ua loaa mai ; ' no ia, he €1,524, oiai ma ka palapala hoike a 6odfrey Brown Esq., i i | keoa ia e ke Komite, ma ke ano he kanaka i maa i na Buke Heiu, ma ■ kona hnli ana i na mooleio o na aina, ua hoopukaia he 419 Palapala I Sila Nui iloko o na makahiki e#a, a ua loaa mai no ia mau paiapala ! na dala $2,095. A i ka hoomanao ana i keia mau knlike ole, a no ka j I niea, aole i hoouluulu pau ia na huke, ooiaiU, ke hoike aku'nei ko ou-; | kou Komite i ko lakon manao, ua pono e hookohu ka Hale i keknhi ka- ; naka akamai ma na Buke Helu, nana e huli iloko o na Buke Helu o 1 ke Keena Kalaiaina, a e hoike mai i keia Hale. ; Ke kuhikuhi nei makon i ka haawina no ke Keiki Aiii Leleiohoku ī i aloha nui ia a i make aku la, no na dala #6,000. Ua kikooia I oi&i kona ola ana, a o ka hapalua i koe, ua kikooia e ke Aliiwahine, ka Hooilina Moi e uoho nei, e like me ka mea i hooholoia e ka Aha--1 kukamalu. A no ka mea, he haua keia e waiho ana imua o keia Hale | e aponoia, nolaila, ua koi ka Ahakukamaiu i ka p»iapala hoopaa o ke ; I Aliiwahine a me kana kane mare, e hoihoiia mai kela mau data, ina [ aole i apono ka Haie Ahaoielo i ka haawi ana. He mau mea e ae he lehulehu a makou i noonoo ai e pili aoa i na ' ; Oihana Waiwai o ke Aupuni, e laa me na dute a me ke daia, aka, ua ' | komo ia mau mea iloko o na BiU Kanawai e waiho nei imua o ka Hai Je, a mahope e noonoo ia. | O na hana kuloko ano nui, oia hoi ka waea lelegarapa, na mokum»-; ,hu, na alanni hao, ke awa o Honolulu, na uapo, na auwai a me na mea L eae e pih' ana i na oihana kuloko o keia pae aioa, e kupono ai i ke ku- - i Una hanohano a waiwai no hoi iwaenakonu o ka moana Pakipika,—oa; ! hoomanaoia ia mea e ko oukou poe Komite, aole nae i weheweheia ilo-; 1 ko o keia palapala hoilPe ano nui, aka, e manao ana makou e hoike wa- \ i ha akn, ke hiki i ka manawa kupono iioko o keia Kau Ahaolelo. ' WALTEE M. GIBSON, | Lmm Ilwmalu, l f RICHARD F. BICKERTON, - i i „8. K. KAAI, . S D. MALO, I ; # J. KAUAI, I | Kwuiie Waneai. t Aliiolani Halk, Mei 22, f578. 1

PAPA <i. If*'iLy y Ihila i UkHhi vno /tt? mm <* IlonkiHilwi <d»<? # ; M<i »o «<i Jfo&iAi&« £7«<?» 31, 18391 Pumhele, 3 Lepem hiai. Laie,Oah».~» .. X«. ?M I 309 ? A B Kaaokuu, hooHmalioi* k»» mm ke kaona n*i... $50 | J P Kauwalu, nuna Lepem mal W*ith», O&hu—... 19a ' H K Keaupwni, hoalimallm» kaa ma ke kaoo» neL 509 j w mtko u u 4i or» I Naeiiimu, 1 fepera mal K»neobe, Oahu_ «... !50 U (i Ū *« <t | | Keauimni f $ teper* no k» nana ia.. ... , §00 A B Kaaukuii, hoolimalioui kta n» ke k«oiia m*.. * 460 ' Kaloiopio, « * 050 | Klllau, ' " il 10© | Noalki, 3 le{H>ra mai Rwa, Odhu SOO \ l>uika, hooUmalima kaa ma ke k&ona nei- 0 75 ( Kioliau t ik " " " 2 50 \ Bila» 2 Wpeia mai Kailoa, Os*ha... 300 ■ Kaiuu, 4 iepem m&i AVaialua. Oahu 600 l Kahawali, II lepera mai ka apaoa o Houoluiu II 00 | L Keaka, 2 iepera no ka nana Ia 6 30 . " maiEwa, Oahu...» Lul .1 " " " 150 j Kiuilau hooUmalima kaa ma ke kaona iK i... 2 50 ; Keakaku, 2 lepeia mai Waianae...... 5 tX> i Kaha\*-ail T 3d iepem no ka nana ia... 00 l Luika hoolimaiima kaa ma ke kaoua neL 2 00 i Paliehi no ka hopu ana i ka !epera mahuka- I 00 ! Kamahui hooŪinaiima kaa ma ke kaona neL~. 4 00 | Pehunui " 44 u No. 13s i* oo ; Kauhi, I lepera mai Waianae t Oaiiu 200 Kaniu, 3 " Waialua, Oahu 4 .V f l< 1 u l ō»> ) Piehunul hoolimalima kaa ma ke kaona nei 6 s*> Kahawaii, 30 lepera no ka nana ia 50 0»3 ; Moeloa, 1 lei>era mai Haea ...No. 362 i "*> ; Pehunui hooliftialima kaa ma ke kaona 5 of> ; Kaliawaii, 16 lepera no ka nana 1a...... 16 ♦*> * Kipi, 2 lepera mai Ewa, Oahu 3 CM Kamak'alaau, 3 leiiera mai Waianae, Oahu 6 00 ; Kaiua hoolimalima kaa ma ke kaona nei 3 50 ; Kahawaii, 22 poe no ka nana ia 22 00 Kaheleiki, 2 lepera mai Waiauae, Oahu Xo. 3<i2 4 iX> Kama hoolimalima kaa ma ke kaona neL 2 (X> Manuela, 1 lepera mai Ewa Oahu 1 50 i Kama hoolimalima kaa ma ke kaona nei 1 00 i Kahawaii, 13 iwe no ka naua ia ...» 13 00 7 " Xo. 43« 7 00 W C Pi\rke hoouluulu ana i na lei>era, Kohala H. H.Ko. 50«» 3 00 Kama hoolimalima kaa ma ke kaona nei— 5.10 • Kahawaii, 7 poe no ka nana ia 7 00 |T W Everett hoouluulu ana ina lei>era, Lahaina No. U4>> 32 50 EHRodgers " " llann, Maui 1500 Kilmkapu, hopu ana a lawe ana niai I ua mai lei>em> 0 Waialua Oahu H 00 Kihakapu, 2 lepera māi Waialua Oahu 600 " poe no ka nana ia inal Waialua Oahu. H 6 00 Keaweamahi hoolimalima kaa ma ke kaona nei...... 0 00 ; Kahawaii, 13 poe no ka nana ia 13 (H> W C Parker, hoouluulu ana i na lepela ma Kona H.No. 744 3."» rt> ; L Severanee, " a me ka lawe ana mai ( 1 na lepera i Hilo No. 871 2s 7."» I Kekumanu, niau lepera mai Koua, Hawaii No. 3 00 | Keaweamahi, hoolimalima kaa ma ke kaona nel .s t.n> j Puakahuluhulu, 1 lepera mai Heeia, 0 1 50 S Kahawaii, hopu ana 1 lepera 1 00 j Manaul ma, 5 lei>era mai Ewa, 0... 7 50 I Kahawaii, 7 poe uo ka nana ia 7 00 ! Kea*veamahi, hoolimalima kaa nia ke kaona ueī H 25 14 u " 7 25 Kahawaii, hopu ana he 15 lepera 1"» 00 " hoolimalima kaa no 2 kalkamahine mai No. !).*>}> 0 00 Waialua, O Keaweamahi, h<x)limalima kaa nm ke kaona nei 1 50 j Kahawaii, hopu ana he man lepera 9 00 1 Keaweamalii, hoolimalima kaa uia ke kaona uei 5 00 • Kahawaii, (i ih>c no ka nana ia 60t> Puahiki v hop'u ana he mau lepera.. 11 00 14 «' 4< 5 00 Nahakualua, hooliiualima kaa ina ke kaona nei 0 50 Puahalehua, " u " 12 00 ; Kahawaii, liopu ana 7 poe 7 0») $558 75 o PAPA H. 1870. Na Bila i llookaaīa, Heli 85. S Aperila I—Uku moku, 65S kapuai laau 3 29 " 1$ tausanl pil» 75 I lulai 25— " 1,500 kapuai laau 7 50 Sepate. 26— 41 6,450 " " 32 27 ! "7 tausani pili 3 50 j ■ " 2 pahu kul 50 "4 paa pukaaniani 50 | Okatoba 11— " laau, &c 14 00 ; Novemaba 21— " 1605 kapuai laau... M 8 02 i . »t 2553 " " 12 01 " 4 tau.nani pili 2 00 !- " apahiikui - 50 j "2 pani puka. 35 L>ekemaba 2— " 432 kapuai 2ii " 1 tau£<aoi pili 50 23— " 737 kapuai laau 36$ ; " 4 ti»usani pili 2 00 $ 04 33 I 1877. Na Uila i llook'aaia, lleli 226. ! lanuari 2f»—Vku moku, 355 kapuai laau $ 177 " kui 12 " 2»0 kapuai laau— 1 40 | " kuL 12 ■ " 1 pani puka, pu010....—- 87 " 2 tausani pili 100 " kui : 12 00 $ I*7B 1877. NA 1311,A I llookaaia, lIKLU 446. I Aper»la I.%—l'ku moku, kapuai laau 3 S7 " 1 pani puka - 25 " I tauaaiif pili — .... 50 1 pahu kui - 12 " 535 kapuai laau 2 67 " 1 pahu kui 12 " 769 kapuai laau 3 84 " 2 tausani pili. 100 " 1 pahu kui — 12 " 1257 kapuai laau... 6 43 " 1 pahu kul 12 . luue2o— " laau, 2 hale &00 $ 2704 1877. Na Bila i llookaaia, Hell' 58S. lulai 21—Uku moku, laau ................. ...s'lo 00 fAugatel— " hui me ) hale... 1500 10— " laau 1100 30 — " 1596 kapuai laau~ 7 98 " 3 tausani plli 150 " 1 puolo puka aniani, laka me ami 50 i " 14 l pahu kui 25 $ 46 23 1817. Ka Bila i Hookaaia. Hblc 778. I Okaloha iS3—Uku moku, 2,600 kapuai laau 13 00 ■ " , 2519 " " 12 50 . 284* " " „ 13 24 ; . $ 3583 : ISTB. NA liiLA i Hookaau, lIELI 956. | lanuari 2—Vku moku, 1271 kapuai laaiL ........ $ 675 ? ' ■ " 3 tamni piU- 150 31— " 1720kapuai laau 3 60 1 u 537 " " 41& * Maraki 4— " 5517 " " 27 5& • " 47S " " - 239 / \ . 7 Jr