Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVII, Number 22, 1 June 1878 — Page 3

Page PDF (1.69 MB)

This text was transcribed by:  Sally Vrana
This work is dedicated to:  Na Lei Hulu I Ka Wekiu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

EIA HOU NO,

 

NA WAIWAI HOU LOA!

 

DILLINGHAM & CO

HARDWARE & GENERAL MERCHANDISE

[image]

 

Ma kela a me keia ku ana mai nei o na Moku mai na Aina E mai, a ina

aku no a hoea hou mai, a kamumu i ke awa o Kou nei!

 

NA TABU HAO A ME NA BAKEKE HAO!

            O na ano he nui loa a lehulehu wale!

 

Na Pa-palai a me na Ipu-ti aole i kaemai,

            Na Aila Pena a me na Pena o na ano he lehulehu wale,

            Na Vaniki e hoohinuhinu a hoolilelile ai i na kaa a me na pono hoonani

            Hale i hele ai kela a anapa me he aniani kilohi la,

            Na Hulu Baraki o na kaina a pau,

 

KA AILA MAHU AA NANI A MAIKAI LOA O KEIA AU NU HOU! NU HOU!!

No na Ipukukui Mahu mai Bosetona mai nei.

Na Kaula o na Ano a pau,

            (me he mea la aole paha ano kaula i koe aku i na aina e.)

Na Kamaa hao me Kui Kakia,

(no na kapuai Lio.)

 

NA PALAU! NA PALAU E!!

Eia no hoi ia makou na Palau Kila Kaulana! wawahi Eka o Parisa, nana e

eka haulani aku na apaa lepo, o na aina i hele a konea ka lepo.

He nui no ia makou na Palau Moline me na Palau Kila Lio Kaukahi!

Na Palau Hao Mama mai ka $6.00 a hiki i ka $22.50 o ka mea hookahi!

Na Halo, na mea waele nahelehele. Na Ho Lio, maikai a paa loa.

Na Kaa Huila Barela, ikaika a hemohemo ole;

Na Kua Bipi, na Lei Miula a me Lio,

Na Kaulahao Bipi, na kaulahao huki mua a peki hope,

Na Laau Kaa kaukahi a kau lua.

 

Na Ho Mahiai o Beritania a me ko Amerika!

O NA ANO HE LEHULEHU WALE!!

 

Na Koi Kipakua, na Kipikua a me na OO,

            Na Kopala o kela me keia ano,

            Na O-Manamana, he h@@a lehulehu,

            Na Kope Opala Kila, Hao, a me Laau, paa loa.

 

NA PAHI OI WINI OKI KO A ME OKI LAIKI,

NA MEA PAAHANA A KA POE KUKULU HALE HE NUI WALE.

Na Iho Kaa a me na Hao e Holuholu ai o na ano kaa a pau. Na lako hale he nui

loa, a me kekahi mau waiwai e helu aku a e manaka!

 

O keia mau waiwai a pau i hoike ia ae la, eia ke ahu lala kukui mai nei, ua hele ia la a ku ka paila, a e hoopaki aku ana makou i ke kuai ana ma na kumukuai e waiolu like ai mawaena

o makou a me ka poe mea dala. Nolaila, e na makamaka, mai kikaha

loa ma ke alanui, aka he pono ke kipa hale a ninau, i ike

i na mea e hooko ia ai ko oukou makemake.

 

Ke manaolana nei no hoi makou e ku mai ana ka moku “Mystic Bell,” me na waiwai hou, a

hui mai me keia a ku nei ka paila, hewa i ka wai.

 

DILLINGHAM & CO.,

            (@56 TF)        (DILINAHAMA MA.)

 

KE HOOLAHAIA AKU NEI mai keia la aku ua weheia ka pili o Mr. H.J. AGNEW me ka HUI O DILINAHAMA ma, aole hoi he mana iaia no ke kakau ana i ka inoa o ka @oi, a me ka lawelawe ana i kekahi hana e ao o ua Hui nei.

            Honolulu, Maraki 20, 1878.

            R. F. DILLINGHAM.

            S. N. CASTLE,

na Kahu Waiwai no C. M. Castle a me kona mau keiki no ole elua.—Ma @ W. R. Castle kona @@io.                 @51 @@

 

WM. O. SMITH,

LOIO.

WAILUKU, MAUI.

Ua waiho oia i na Oihana Aupuni a pau a ua

makaukau e lawelawe i ka Oihana

Loio me ke kuokoa.    @840 6m

 

E. O. HALL & SON.

(E. O. HOLO MA.)

 

NA MEA KUAI I NA MEA MAHIAI,

Na Lole, Na Pena, Na Aila, a me

Na ano Luko e ae a pau he lehulehu wale.

840      Kihi o Alanui Papu me Moi.   1y

 

MOKUAHI HOU NO KOOLAU,

OAHU!

            Ke hoike aku nei Makou i na Kanaka maoli o Koolau, Oahu, ke kapil@ia nei ma Kapalakiko he

MOKUAHI HOU

No kak@@. A ke manao nei makou, a kaapuni mau ua Mokuahi ia ia Koolau i kela a me keia malama, a e kuai aku no makou ma ke Dala Kuike i 1,000 Ahui Maia i kela a me keia holo ana. Ma ka malama ae nei o Iulai e hiki mai ai ua Mokuahi la, a e hooholoia ma ua ala holo moku la.

            @@@ @@    (WAILA MA.)

 

S. B. DOLE,

            HE LOIO A HE KOKUA @@ @@ KANAKA ma ke Kanawai. E hiki no @aia ke lawe i na hihia o kela a me keia ano imua o na Ahahookolokolo a pau o keia Aupuni.

            Keena hana ma Alanui Papa, maluna ae o ka Halekuai o Likik@@i.

            Honolulu, Oahu, Januari 19, 1878      @ @y

 

A. MoWAYNE,

            HALE KUAI LAAU LAPAAU A ME NA WAIALA o ua ano a pau, me na SOPA ALA o na ano he nui wale. Ma ke kihi o Alanui Papu me Kalepa.

            @@     @4@ 1y

 

Castle a me Hatch.

            O KA KELA OPIO A ME F. M. HATCH, ua hui laua ma ka lawelawe ana i ka oihana Loio. Ua hiki ia laua ke ku imua o na Aha a pau, mai ka Aha Hoomalu a hele iluna. A e lawelawe no hoi ma na hana pi@i i ka hooponopono waiwai, me ka imi ana i na Palapala Sila Aina, ka hana ana i na Palapala Kuai, Hoolimalima, a me ka Ho@ie Dala ana.

            W. R. CASTLE, Hooiaio Kope.

            Keena Hana, ma Alanui Kalepa, Honolulu, 3 puka manae aku o Alanui Papu. 3 6ms

 

NA KAUKA

T. P. Tisdale a me C. L. Tisdale.

HOMEOPATHISTS.

            HALE OIHANA A ME KAHI NOHO AIA ma ke alanui Beretania, mawaena o ka Luakini o Kaukeano a me ka pa hale o Kaleleona ani. K loaa no kekahi kauka o maua ma ke keena oihana i a waa pau. O na poe a pau e makemake ke ana ia maua, e mikiala no maua me ke kau@@a ole i ke ao a me ka po.         T. P. TISDALE.

            Honolulu, Mar. 28, 1879.        852 tf

 

WAI! WAI!

            O NA POE A PAU NO KA PIULA MAI O ka Oihana Wai o Honolulu, ko lakou pomaikai wai hooma-u mea kanu a wahi e ae paha, ke hoola haia aku nei na hora e hoomau ai mai kela @a aku a hiki i ka wa e hoolaha hou ia aku ai, oia keia, mai ka hora 6 o kakahiaka a hiki i ka 8 A. M. wale no.

            Ua kan@hala na Makai, e hoike mai i na poe kue i keia kauoha; a o ka mea e loaa ana ua kue i keia mau rula, e @ele no oia i ka wai.            R. LISHMAN.

            Luna o ka Oihana Wai.

            Aponoia e J. Mott Smith, Kuhina Kalaiaina.

            Keena Oihana Wai o honolulu, Mar 21, 1878.           831 @@

 

E. STREHZ,

(AILUENE.)

            MALAILA E LOAA AI NA ANO LAAU A pau; a me na wai hoomaemae o kela a me keia ano. E hamama mau ana ka ipuka ma na po Poaono a pau. Ma ke kihi o alanui Papu a me Hotele, ma Monikahaae.            (845 1y)

 

NUHOU! NUHOU

            UA HOOKOHU pono mai na mea nona na inoa malalo, i mau agena oiaio no ka Hui Hana Kaa Cortland, o Cortland Nu Ioka. Aia no hoi ma i o makou nei Keena, he papa kuhikuhi maopopo o na kaa ukana, ua kaa holoholo lealea a pela aku, i hiki ke wae a ka makemake, a he haahaa loa no hoi ke kumukuai, a na mahalo @@iia kela mau ano kaa a pau no ka mikioi, ka nani a me ka pea maoli no o ka hanaia ana. He agena no hoi ko ua Hui nei ma Canada, ma Wale Hema Hou a me kekahi mau aina e ae no hoi kahi, i lawe nuiia aku ai ua mau kaa nei ma ke ano waiwai kalepa.

            E hiki no ia oukou e na makamaka ke hele mai @a ko makou halekuai, e ike i na papa kuhikuhi a me ka makou mau kumukuai no ua mau kaa nei, e waiho mai i na kauoha ia makou me ka hoomaka@ pu hoi i ka oukou mau oken@, a iloko o na mahina ekolu wale no mai ka la aku e loaa mai ai @ ka oukou mau kauoha, e loaa no ua mau ano @ia nani ia ia oukou.

            DILINIHAMA Ma.

            Helu 94 & 97, Alanui Moi, Honolulu, Oahu. @53 tf

 

OLELO HOOLAHA.

 

            AHA Kiekie o ko Hawaii Pae aina, Oahu, @. Kau o Ape@, 1878. Sophia F@ry w, ka mea hoop@ no ke @ki mare, @ @a Wm. E. Veary k. ka mea hoop@@, hoopii oia mare Ma ka palapala Hoop@ i @@@@@@ makana no ke oki mare. @@ @a kauohaia, a ka @@@ @@@ e oki ana mai ka @er@@ mare aku, e hook@@@ ma ka moolelo o ka A@@ mamuli o ka a@@ @ Sophia F@ary w, ma ke kumu o ka @@@@@@@ o Wm. K. Feary k, i oleloia, e like i mea paa mahope o na makana eono me @a olelo mal@@@ nei, ke @@@ nae i ike ia ke kumu kuupono e h@@@ o keia olelo kamaha me ka Hawaiian Gazette a me ke Kuokoa i kela a me keia o na @@@ @@@; o ka h@@ @@ @@@ ana iloko o ka malama hookahi mai la ia aku i hoopuka ia ae keia olelo kauoha; i mea e hiki ai ia na mea a pau i pili ke hoike mai iloko o na malama @@@, ma he kumu ko lakou e hooko ole ia ai ia olelo h@@@ a @@@ i mea pu@.

            Na ka Aha,      A. Rue@, @ope Kakauolelo.

            @@@ i keia la 13 o Aperila, 1878.

            Honolulu, @@: Ke hoike aku nei @@ me ka @@@@, o na olelo a p@@ maluna ae, oia no ke kope o@@@o a pololei o ka olelo hooholo o ka hihia maluna ae a e waiho nei ma ke keena o Kakauolelo o ka Aha Kiekie.

            Hoike @ e ko ʻ u lima ma Honolulu, i keia la 18 o Aperila, 1878.       A. ROSA,

            836 6t@          Kope Kakauolelo o ka Aha Kiekie.

 

            Ma ke Keena o ka Lanakanawai Ka@pani o ka Apana Kua o ko Hawaii Paeaina. Ma ka Waiwai o Kamaka k. no Wailuku, Maui i make. Ua heluhelu ia a na waiho ia ka palapala noi a Keau k, ka lunahooponopono o ka waiwai o Kamaka k. no Wailuku, Maui i make, e noi ana e hooponoia kona moowaiwai, a e hookuu i@@@ mai ka oihana, a e hooholo ia ka waiwai i na hoohina. Nolaila, ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka @@aha, oia ka la 6 o Iune 1878, ma ka hora 11 a m, ma ka hale hookolokolo o ka Aha Apana o Wailuku, oia ka la me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i ua nonoi ia a me na mea kue ke hoikeia.

            ABR. FORNANDER.

            Lunakanawai K@@p@ni Apana Elua.

            Lahaina, Mei 10, 1878.           @19 3t           

 

KUAI A KA LUNAHOOPONOPONO

WAIWAI

 

Ma ka mana o ke kauoha i hoopukaia mai e ka Lunakanawai A. F. Judd o ka Aha Kiekie, ua loaa ia ʻ u ka mana e kuai k@@a@a aku ma ka Pea@ue, la 2 o Iune, i na aina i hoike ia malalo nei, ma ke alo iho o Aliiolani Hale, ma ka hora 12 awakea.

 

APANA 1.

Aina Mahi Kalo ma Mananui, Ewa, Oahu, he 88-199 eka.

 

APANA 2.

Ma ia wahi no he Pa Hale a me ka Aina Mahi Kalo, he 41-100 eka.

 

APANA 3.

Ma ia wahi no, he Aina Mahi Kalo me ke Kula, he 2 ½ eka.

 

APANA 4.

Malaila no he Aina Mahi Kalo me ke kula, he 1 30-100 eka.

 

APANA 5.

Oia hoi ka Iliaina o Paakea, he 19 na eka Aina Mahi Raiki i hoolimalimaia no na makahiki he 10, mai ka 1876 mai ma ka $100 o ka makahiki, e hookaaia i kela a me keia hapa makahiki, a he Loko ia kekahi, he 12 1/3 na eka; e kuaiia aku ana keia apana me ka mau no nae o ka mana o kela hoolimalima.

 

APANA 6.

He Aina maloko o ka Iliaina o Mananui, Ewa, he 3 ½ eka. He Aina Mahi Kalo me ke Kula.

 

APANA 7.

Malaila no he Aina mahi kalo a me ke Kula, he 42-100 eka.

 

APANA 8.

Malaila no he Aina Mahi Kalo a pau, he 3 57-100 eka.

 

APANA 9.

Malaila no he Aina Mahi kalo a pau, he 40-100 eka.

 

APANA 10.

Oia ka Muliwai mai kela a me keia kapa, e kokoke ana i na aina i hoikeia maluna, a he 7 89-100 eka.

 

APANA 11.

Oia hoi na pono law ia ma ke kai a me ka muliwai o Wahaloa, Waimalu, Ewa, nona ka ili he 53 eka.

 

APANA 12.

Ili o Kaieie ma Kalihi, nona ka ili he 120 eka a oi aku a emi mai paha, he 20 oia mau eka he Aina Mahi Kalo: E pau ana ka hoolimalima o keia aina i Sept. 5, 1878.

 

APANA 13.

Aina Mahi Kalo a me ke Kula ma Kalia, Waikiki, he 19 ½ eka.

 

APANA 14.

Elua mau Loi Kalo ma Waikiki-waena, he 3 04 eka.

 

APANA 15.

Hookahi Loi Kalo ma Waikiki-waena, he 42-100 eka.

 

APANA 16.

Hookahi Kuleana iloko o ka hui aina o Manoa.

 

APANA 17.

I Apana Aina ma Kailua, Oahu, he 37 eka, a he 6 eka kupono i ka Mahi Kalo.

            E ikeia no ke kii o keia mau aina ma ke Keena o ka Ilamuku. Ina he ninau ka kekahi e pili ana i keia mea, e hoikeia aku no iaia.

            He kuike ke dala, a o na palapala na ka mea kuai mai no e uku na l@lo, me ka apono pu mai o ka Aha.

            Ina nae he mau koina ka kekahi mea a mau mea paha iloko o ka waiwai i hoikeia maluna, e hoike e ia mai i ka mea nona ka inoa malalo, i umi ia mamua ae o ka la e kuai ai.

            W.C. PARKE,

            Lunahooponopono Waiwai o C. Kanaina.

            Honolulu Mei, 8, 1878.           858 4t

 

NA NANI HOU LOA!

KA IINI ANA OLE A KA MANAO,

E NE HONE ANA I KE KINO, A LOAA

IHO KA OLU HE WAI O LALO!

 

NA PAPALE WAHINE NANI LUA OLE

o na ano a pau, e kau iho ai aohe oki

a koe aku, a i ae he “Kau ka-

pakahi no ka la i Mana.”

 

            NA HAINAKA SILIKA MAE OLE

o kela a me keia ano; a ua kohu ke i ae,

“I lei a-i oe no ʻ u i na kau a kau.”

 

NA KIHEI UHI HULUHULU o na ANO

he lehulehu wale, e kipu iho ai, panio

lua kela i ka la pihana kanaka.

 

NA SILIKA HOLOKU O NA

ano he nui wale, e komo iho ai oe, hai e na

pua i ka nahele, i ka ua mea o ka anapa.

 

NA KAMAA WAHINE me ko na KANE,

o na ano a pau, e houhene koekoele ai kela i

ka papahele o Papiohuli, huliia mai au.

 

NA PAHU KOA NANI O KINA

o na ano a pau, i hele wale a punia o loko i

ke ala onaona, e hao ai iloko o na wahi

lole, aohe no hoi he ala a koe mai.

 

NA

PAHU IAPANA

o kela me keia ano, ua lohiia a noho ke aka.

 

Na wai ala aala waianuhea o na ano a

a pau, a me na aila Lukini hamo lauoho e

paoa aala ai ke oho no elua la no ka

hamo hookahi wale ana no.

 

A o ka hui ana o keia mau nani a pau iluna o ke kino, ua hiki ke olelo ae, paihi launa ole, hoohiolo lua nawaina owa a ke kehau. Nolaila e naue nui mai, eia la ua hele a kupai, a he emi loa ke kumukuai.  L. ASEU.

Kihi ma Ewa o na Alanui Moi a me Nuuanu.

            Apr. 30, 1878  857*

 

HOOLOLI PAPA KUHIKUHI MANAWA

-O KA-

MOKUAHI HAWAII

 

LIKELIKE!

 

KAPENA, : : : : SHEPHERD.

 

Poalua, Mei 23, hora 5 pm...Kaalualu

Poalua Iune 4, hora 5 pm...Kaapuni ia Hawaii

Poalua Iune 11, hora 5 pm...Hilo

Poakolu, Iune 19, hora 5 pm...Kaapuni ia Kauai

Poaiwa, Iune 23, hora 5 pm...Kaapuni ia Hawaii

 

            No ke ake nui e hoopomaikaiia ka lehulehu kaah@le, na hoololi ae nei na ona o Likelike i ka Papa Hoike Manawa o ia Mokuahi e like me maluna.

 

AOLE AIA NO NA UKU OHUA!

 

Ma ka hale Oihana e loaa ʻ i na Palapala.

 

            Aole keena @ hope @ lilo, aia wale no a kaa mua mai ka uku moku. Aole e ili ka hewa no na paiki, ukana a puolo paha, ke ole e kakauia ka loaa ana mai. @ hookaaia ka uku ukana i ka wa e @o@@@aku ai.

SAMUEL G. WILDER,

(Waila) Agena.

 

            Keena ma ka Pa Kuai papa o Waila Ma, kihi o Alana; Papa a me Moiwahine.  340 @f

 

CECIL BROWN.

LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI

            A@@ AGENA no ka Hoo@a@o ana i na Palapala no ka Mokupuni o Oahu.

            H@@@ S. Alanui Kaa@@@@@@@. Honolulu, H. P. A. 2y

 

MOOLELO O KE KAU

Ahaolelo o 1878:

 

LA HANA 22, Mei. 25. 18778.

NA HOIKE O NA KOMITE

            Heluhelu mai ka Luna Hoomalu o ke komite hookolokolo, i ka lakou hoike no na mea malalo nei.

            1 He palapala hoopii no Kona Hema mai, e haawi ia ka mana oki mare i na Lunakanawai apana, a me na Lunakanawai, kaapuni; ua manao ke komite, e hoopanee loa i keia palapala hoopii. Ma ke noi a ka Hon. Aholo, ua aponoia ka hoike a ke komite.

            2 He bila kanawai, e hooponopono ai i na dala o@imua a na paahana i hoakaka ia ma ka pauku 1417 o ke Kanawai Kivila; ua manao ke komite, e hoopanee loa i keia bila kanawai, no ka mea, ua ike no ke komite, ua pilikia no na haku, a me na kauwa ma keia kanawai, a ina no e hooholo ia ana keia bila kanawai, e mau ana no ka pilikia. Ma ke noi a ka Hon. Nazareta; ua hoopanee loa ia ka hoike a ke komite.

            3 He palapala hoopii no Makawao mai, e papa ana, aole e lawe hou ia mai na pake i Hawaii nei; ua manao ke komite, e hoopanee loa i keia palapala hoopii. Ma ke hoi a Hon. Nazareta; ua waiho ia ka hoike ma ka papa, a noonoo pu me ka bila kanawai.

            4 He palapala hoopii no Makawao, aole e hoopii ia kekahi paahana; aia a hala na hora he 48 ana i haalele ai i ka hana; ua manao ke komite, ina e hooholo ia na kanawai o keia ano, aole no e pono nui ana na paahana, aka, he mea ia e ulu mai ai na pilikia, nolaila, ua manao ke komite, hoopanee loa i keia palapala hoopii. Noi mai ka Hon. Aholo e lawe mai i keia hoike, a me ka palapala hoopii, a waiho ma ka papa a hiki i ka wa a ka Loio Kuhina e waiho mai ai i kana hoike, hooholo ia.

NA OLELO HOOHOLO ME NA BILA.

            Hoolaha mai ka Loio Kuhina i kona manao, e lawe mai ana oia he bila kanawai, e hoololi ai i ka mok. 33, o ke Kanawai Kivila, e pili ana i ka ili ana o ka waiwai i na hooilina.

            Heluhelu mai ke’Lii Kaai he olelo hooholo. Ma keia, ke apono aku nei keia hale i na lilo a pau no ke pai ana i ka hoike a ke komtie waiwai; hooholo ia.

            Hoolaha mai ka Hon. Kanealii i kona manao, e lawe mai ana oia he mau bila kanawai.

            1 He bila kanawai, he hoololi ai i ka pauku 1419 o ke Kanawai Kivila. 2 He bila kanawai, e hoololi ai i ka pauku 25, o ka mok. 10, o ke Kanawai Kivila.

            Heluhelu mai ka Hon. Malo he olelo hooholo. Ma keia, ua haawi ia ka mana i ke komite 13, mai keia hale aku: O ka poe a pau i ike ia, aole o lakou mai, a i ole, ua oia paha, a ka poe a pau i ike ia he mai ano okoa ko lakou, e like me ka hoike ana a kekahi kauka, e hoihoi ia mai lakou, a e hoike ia mai imua o keia hale.

            Hoololi mai ke’Lii Kaai, ina ua ikeia e kekahi kanaka, ua ola, alaila, e hookuu ia mai, me ka apono aku o ka papa ola.

            Kokua mai ke Kuhina Kalaiaina i ka olelo hooholo, a me ka hoololi a ke’Lii Kaai, a ninau mai hoi i ka Lunahoomalu o ke komite 13, i na kauka ana i manao ai e holo pu me lakou.

            Hoakaka mai ka Lunahoomalu o ke komite 13, i ka nui o na kauka ana i manao ai e holo pu me lakou, oia hoi na kauka, Hutchsion, Tisdale, Rogers, Whitney, Shipley, a me ke kauka o ka moku kaua Beritania e ku nei ma ke awa o Honolulu.

            Mahope o ka noonoo ana; ua hooholo ia ka olelo hooholo, me ka hoololi a ke’Lii Kaai.

            Ma ke noi a ke’Lii Kaai; ua hapai ia na hana o ka la.

NA HANA O KA LA.

            Noi mai ke’Lii Kaai, e noonoo ia ka hoike a ke komite waiwai imua o ke komite o ka hale; hooholo ia.

            Hon. Kakela ma ka hono. A no ka hiki ana i ka hora 12, nolaila, ua ku mai la ke ‘Lii Kapena Roke, a noi mai e hoopau i ke komite, a e hoopanee a noho nou i ka hora 1 p. m. hooholo ia.

            Hora 1 p. m. Noho hou ke komite, e like me ka hoopanee ana.

            Noi mai ka Hon. Kamika, e koho ka hale i komite no ka hale no ka hoike a ke komite waiwai; hooholo ia.

            Kamailio mai ke’lii Kaai ma ka aoao kokua i ka hoike a ke komite, hoakaka mai oia, ua kakau au i ko’u inoa ma kei ahoike me ko’u ike i na mea a pau i ina he mau pilikia e hiki mai ana, alaila, ua makaukau au e lawe no’u iho, koe wale no kei amau mea elua.

            1 O ka haawina dala maweana o ke aupuni a me ka Banako. 2 Na dala i lilo i ka Hooilina Moi, ma keia mau mea elua wale no ka like ole o ko’u manao me ko ka hapanui o ke komite.

            Kamailio mai ka Hon. Kipikona. Ua lohe au i na olelo mai ka waha mai o ke Kuhina hookahi wale no, ua kali au me ka manao e lohe i na olelo mai kekahi mau Kuhina e ae, aka, ma@a paha o ko lakou waha iho la no ia, kamailio mai oia, na makemake au e hooponopono hou ia na keena oihana, aole no ko’u ake i ka oihana kuhina, aka, he kuhina no au no ka lahui.

            Kamailio mai ka Hon. Bekekona, akamai na olelo a ka Loio Kuhina e uhi mai ana i ka makou hoike me he ao eleele @a, ua ike no kakou i ka hee, i ka wa a ke kanaka e hou aku ai i ka laau, ia wa e puhi mai ai i ke kukaeuli, aole au i kakau i kakahi mea me ke kau ole mai o kekhai kaumaha, aka, ua hiki no ia’u ke lawe ia haawe, ina no e mahalo ole mai na Kuhina ia makou ma keia hoike, alaila o ka lehulehu ko makou mea nana e mahalo mai a no’u iho, aole o’u kanalua ke @l@ mai ka hopena, no ka mea, e ko ana ka oiaio.

            Kamailio mai ka Hon. Kamika. Aole o’u ake oihana, aole au e kaena, he kanaka maikai au, aka, ua ao mai nae ko’u makuakane ia’u, e ho@o au e hana maikai imua o na kanaka a pau, a hoikeike mai imua o ka ka hale, i ka buke o ke keena Loio Kuhina, oiai kona wa e noho kakauolelo ana na ka Loio Kuhina.

            Kamailio pokole mai ke Kuhina Waiwai, ma kekahi mau mea e pili ana i ka hoike a ke komite, a oiai no ka pau ole o ko’u manao, nolaila, ina e hoopau ia ke komite, alaila, ia’u no ka papa ke hiki aku i ka Poakahi, ae mai ka Lunahoomalu o ke komite.

            Noi mai ka Hon. Nawahi, e hoopau i ke komite, a e hoopane a noho hou i ka Poakahi hora 10 a. m. hoholo ia.

            Ma ke noi a ke’Lii Kaai. Ua kapae ia na rula.

            Heluhelu mai oia he olelo hooholo. Ma keia, ua haawi ia e keia hale ka manao, e hele e huli, e imi, a e paa mai i na buke o ke keena Loio Kuhina, a me ke Kalaiaina, e waiho ia na buke ma ka lima o J. O. Carter, a me Brown mai keia la aku.

            Hoololi mai o Hon. Kamika, e koho ia o J. O. Carter, Brown, a me kekahi mea e ae e hele e nana i na buke.

            Kamailio mai ke Kuhina Kalaiaina, e pono ke koho ia i poe kuokoa, ua manao anei na hoa o keia hale, o ka mea nana i hele e niania, oia ka mea kupono e hele ma ko’u keena oihana, e nana ai i na buke. Ua like wale no keia hana me ka lepo ole e hele ana mamua o ka makani, e hoopouliuli ana, nolaila, ke nonoi nei au, e Mr. Peresidena, e koho ia i poe mawaho, e koho ka hale ia Mr. E. P. Adamu, Jno. H. Paty, W. R. Seal.

            Hoololi hou mai o Hon. Kakela, na keia hale e koho kekahi, na na Kuhina e koho ka lua.

            Ma ke noi a ka Hon. Aholo, ua kapae ia na rula no ke koho ana i ke komite e nana i na buke o na keena oihana; hooholo ia.

            Mahope o ka noonoo ana. Ua koho ka hale ia J. O. Carter, koho na Kuhina ia Jno. H. Paty, alaila, na J. O. Carter, a me Jno. H. Paty, e koho i ke kolu o na hoa o ke komite.

            Ma ke noi a Hon. Kamika. Ua hoopanee ka hale a noho hou i ka Poakahi hora 10 a. m.

 

LA HANA 23, Mei, 18, 1878.

NA PALAPALA HOOPII.

            Heluhelu mai ka Hon. Kaukau, he palapala hoopii no Kalawao, mai kekahi komite mai, elima lala, no na kumu eha.

            1 No ka pololi. 2 No ka lawa ole i na pai ai. 3 Aole kupono ka barena a me ka raiki ia lakou. 4 Ina aole e hiki ke malama pono ia alaila, e hoihoi ia lakou mai kela, a me keia wahi; haawiia i ke komite malama ola.

            Heluhelu mai ka Hon. Malo he palapala hoopii. E ae ia o Kaiuokalani kauka no na kanaka Hawaii; haawiia i ke komite malama ola.

NA OLELO HOOLOLO ME NA BILA.

            Heluhelu mai ka Hon. Palohau, he olelo hooholo. E hoike mai ka Loio Kuhina i keia mau ninau elua.

            1 Ua kapu loa anei na kamaaina o Beritania, a me Amerika i ka haawi ana i ka rama mawaena o lakou iho. 2 Ua like anei ke kanawai oia mau aupuni me ka pauku 1, o ka mokuna 41 o na kanawai hoopai karaima?

            Heluhelu mai ka Non. Nawahi elua mau olelo hooholo, 1 O ke komite i kohoia ma ka Poaono nei, e huli i na Buke o na keena aupuni. E hooihiki ia lakou mamua o ko lakou lawelawe ana i ka lakou hana, hooholoia. 2 E haawiia ka mana piha i keia komite, e huli e ninau, a e hoohiki i na hoike e pili ana i ka lakou hana, hoololi mai ka Hon. Bikekona. Ina e makemake keia komite e hohiki i na hoike alaila, e hoohiki ia imua o kekahi o na Lunakanawai Kiekie.

            Mahope o ka noonoo ana, ua hooholoia ka olelo hooholo me ka hoololi.

            Heluhelu mai ka Hon. Smith, he olelo hooholo o ke komite i koho ia ma ka Poaono Mei 25. E huli pu lakou i na keena a pau loa.

            Ma ke noi a ke’lii Kaai, ua hoopanee loa ia ka olelo hooholo.

            Hoolaha mai ka Hon. Kauai i kona manao. E lawe mai ana oia he Bila Kanawai, e hoomana ai i na Haku hana, e lawe i na dala auhau a pau o na paahana ma ko lakou lima, a na ka Haku hana e haawiii i na dala auhau i ka Luna Auhau.

            Hoolaha mai ka Hon. Moanauli i kona manao. E lawe mai ana oia, he Bila Kanawai, e hoololi ai i ka malama ana i na lepera ma Kalawao, Waikolu, Molokai a me kekahi poe e ae.

            Hoolaha mai ka Hon. Halstead i kona manao, e lawe mai ana oia, he Bila Kanawai. E hooponopono ana i ka like ole o na kane a me na wahine ma keia aupuni. Ma ke noi, ua kapae ia na rula.

            Heluhelu mai ka Hon. Halstead no ka manawa mua, he Bila Kanawai. E hooponopono ana i ka like ole o ka nui o na kane, a me na wahine ma keia aupuni; haawiia i ke komite hooponopono Bila Kanawai, a waihoia malalo o na rula no ka heluhelu elua.

            Heluhelu mai ka Hon. Kupau, he olelo hooholo. E waiho ka noonoo ana a me ka hoopaapaa ana i ka hoike a ke komite waiwai, a hiki i ka la 29 o Mei.

            Hoololi mai ka Hon. Kakela, e waiho ka hoike a ke komite waiwai ma ka papa a hiki mai ka hoike a ke komite i kohoia’i ma ka Poaono Mei 25.

            Hoololi mai ke’lii Kaai, e hoopaapaa ia no i keia la, e waihoia no ke koena a hiki mai ka hoike a kela komite.

            Hooholoia ka olelo hooholo me ka hoololi a ke’lii Kaai.

            Hooloha mai ke’lii Kaai i kona manao. E lawe mai ana oia he Bila Kanawai, e hooponopono ai i ke kuai opiuma iloko o keia aupuni.

            Hoolaha mai ka Hon. Kapahu i kona manao, e lawe mai ana oia he Bila Kanawai, e hoololi ai i ka pauku 1,010 o ke kanawai kivila.

            Hoolaha mai ka Hon. Mahoe i kona manao e lawe mai ana oia ekolu mau Bila Kanawai. 1 He Bila Kanawai, e hoopau ai i ka hoopaahao ana i na kauwa hana, ke haalele i ka hana, a e uku ia no ma ke dala. 2 He Bila Kanawai, no ka ili ana ‘ku o ka waiwai o na’lii hanau o ka aina, no ka nohoalii, ina aole o lakou hooilina.

            3 He Bila Kanawai, e hookaawale ai i $100,000, no ka aie Lahui, i keia wa, a mahope aku.

            Heluhelu mai ka Hon. Kupau he olelo hooholo, he mea pono i keia hale e ae aku i ke’lii Waila e holo pu me ke komite i Kalawao. Noi mai ke’lii Waila, e waiho i keia olelo hooholo ma ka papa.

            Hoololi mai ka Hon. Smith, e kono aku keia hale i ke’lii Waila e holo pu me ke komite i Molokai.

            Hoololi mai hoi ka Hon. Gibson, e waiho i ke kono ana i ke’lii Waila na ke komite 13, e hooholo.

            Kamailio mai ka Hon. Aholo, aole o’u manao, ua oi aku ka mana o kela komite e koho hou aku i kekahi poe mawaho o lakou oiai ua lohe au ua lawa ka poe he iwakalua e holo ana, no ka mea, ua keia hale e haawi i ke dala a no na mea e pili ana i keia olelo hooholo, ua manao au, ua keia hale no e hooholo, a ke kokua nei au i ka olelo hooholo me ka hoololi a ka Luna Helu 1, o Wailuku.

            Mahope o ka noonoo ana, ua hooholoia ka olelo hooholo me ka hoololi.

            Noi mai na’lii Kaai, Moanauli, Martin, ka Hon. Kauai. E hookuu ia lakou mai loko mai o ke komite 13, no kekahi pilikia, ua ae ia ke noi.

            Noi mai o Hon. Nazareta, a pau na hana a kela komite, alaila, mahope ia e hoi mai ai, ae ia.

            Hora 12 me 15 minute hoomaka ka hale.

            Hora 1 p. m. Noho ka hale e like me ka hoopanee ana.

            Noi mai ka Hon. Kaukau i ka hale, e ae ia ia e holo maluna o “Likelike” no Kaanapali; hooholoia.

            Noi mai ka Hon. Smith e hoopanee ka hale, a ka hora 10, a. m. o ka Poaha.

            Hoololi mai ka Hon. Mahoe, e hoopanee a ka hora 10 a. m. ka Poakahi June 3.

            Hoololi mai o Hon. Gibson mai ka hora 3 uku, a noho hou i ka hora 10 a. m. o ka Poaha.

            Hoololi mai ke’lii Kaai, e hoopanee mai ka hora 4, aku.

            Mahope o ka noonoo ana, ua hooholoia e like me ka hoololi a ka Luna Helu 2 o Lahaina. Ma ke noi a ke’lii Kaai, ua hapaia na hana o ka la.

 

NA HANA O KA LA.

 

            Hapaiia ka noonoo ana i ka hoike a ke komite waiwai imua o ke komite o ka hale.

            Hon. Kakela ma ka noho, kamailio hou mai ke Kuhina Waiwai i ke koena a kana mau olelo e like me ka hoopaanee ana mai ka Poano Mei 25, mai.

            Kamailio mai ke Kuhina Kalaiaina, ua manao au, ua hiki ia ʻ u ke kamailio aku i kekahi mau mea pololei ole, a me kekahi mau mea hiki ke hoakaka aku, nolaila, ke hoomaka nei au e kamailio ma ka paapa J. o ka hoike a ke komite, me ka hoomaopopo ana i ka hohike a ke komite, ua maopopo ka pololei ole a ke waiho aku nei au ma ka papa i keia pepa hoike i ka nui o na Palapala Sila Nui i kakauia e ke Kakuolelo mua o ke Keena Kalaiaina.

            Hoakaka pu mai no hoi oia ma na mea e pili ana i ka oihana o ko na aina e ke ike nei au, aole pololei ka hoike a ke komite no na mea e pili ana i na lilo o na elele hana kuikahi.

            A no ka hiki’na i ka hora 3, nolaila, ua hoopauia ke komite. Hoopanee ka Hale.

 

HOIKE KULA SABATI.

 

            Ua hoike ke Kula Sabati o Honouliuli Ewa ma ka Luakini Hoole Pope ma Waiawa, Mei 5 1878. A ma ia la no, ua haawi makana aku ke keiki o ka Malu Ulu o Lele Sam. K. Kalaikini, i ke Kula Sabati, 1 Buke Baibala hou, me 3 Buke Himeni no na pomaikai o ke Kula Sabati, a me na hoahanau oia apana, oiai ko lakou hale halawai, aohe lako Buke, me ka Himeni.

            Nolaila au i hoomanao ae ai, eo no ia Maui, a ke lele mau nei o Maui iluna ma na hana mikiala, me ka hoopono, malaila ka makua o Kaumakapili, Rev. M. Kuaea, a me Binamu, a me ka lehulehu oia wahi, a ua nonoi hou ia aku na alakai o ua Kula la, e hoike hou, nolaila, e hoike hou ana, ma ke Sabati  hope o keia mahina, Mei 26, nolaila e naue nui ae e ka lehulehu o Ewa, e lohe i ka nunulu me ke oeoe o ka oukou mau opio.

            KALAAUALA. JR,

            Waiawa Ewa, Mei, 10, 1878.

 

            He hookahi wale no @ebedoma i koe, a kiei aku kakou iluna o ka piko o ka la kulai, ka la a ka na-i aupuni kaulana Kamehameha ka Nui, i pa@o hoomanawanui ai no ko kakou mau pono; a owai la o kakou e hiki ‘ku ana ia la, e hoomanao ole ae nona iloko o kona mau lealea ana, oiai ua hala ia iloko o na inea, a koe mai kana mau hana i kia hoomanao no kakou.

E lealea me ke kupono, me ka manaola@a o kakou pu kekahi iloko o na mokomoko ana a na ihe wela a ka enemi, a loaa ka lanakila. O na poe a pau e ake ana e hookomo ae no na lealea oia la, e waiho ae mamua o ka hiki ana i ka la eono ia, Buchanan ke kakauolelo.