Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVII, Number 27, 6 July 1878 — Ka Ahaolelo. [ARTICLE]

Ka Ahaolelo.

Ma ka Poalima, la 21, ea hoopoka tnai 0 • Kipikona 0 Lahaina he olelo hoohelo e hoo> s paoee ia ka 000000 aoa o ka bi!a b««wiaa, j no ka mea, aole hilanai ia 1 na Kahioa. [ Oielo oia, he aloha lahoi kooa, a oa make* i make noi'oia e ho!o imoa keia aopani, aka j no ka pooo ole 0 na Kohina aoie hiki ke hi* l lioai 1», a ua akaka, aoie qo e pooo aoa oa \ hana aaponi, oiai e noho aoa iakou ma ka-j b< alakai i ka {eholehu, o na koioa hoopii, ] •ia eo ma ka hoike a ke Komile Waiwai, 1 wahi »na, me keia koma hoo, ka waiho ana : o ka paiapaia 0 ke'iii ka Moi, imoa 0 ka | H»ie, oia ka paiapala e piii ana oo ko H. A. P. Carter hoio huakai i na aoponi 0 £oropa. Ma kooa manao he akaka iea, he hemahe. ma nai na haoa 0 keia Aha Kuhina. He nui kana maa olelo e piii aoa i kona ooho ana ia nei 1 na makahiki he umikomama» hik|i % me ka manao|kokaa i ka lahui. Olelo ka mea banohaao o Kooa Akaa, am kokaa oia, i ka oieio heohoio, aole hiki ke hiiinai in keia Aha Kohioa : oa ike ponooia, aia mawaena 0 kakoū, kekahi poe e hooika* ika ana e hoohui aupuni, 0 oa Kuhioa paha kekahi, a aoie no he pono ke noho lakeu i na oihana aupuni 0 iiio koke ka ke Kuokoa 0 kakou; (a no ka ikaika ioa 0 kona manao, ua kui oia i kooa pakaukaa !} a nahaha. Koe 0 Mr. Aholo, i ka olelo hooholo, no ka mea, aole oia ike he kumu kupono i olelo la, hoopanee ai ka noonoo ana o ka biia haawioa go ka hiiioai ole i na Kuhioa. Oielo ka luni 0 Kohoia, opio). " Ua hoomanao oia i kekahi oleio kahiko, no ka nui iauna ole 0 kekahi leo iloko 0 ka mauna, he olai a naueue kā mauna ; olelo kanaka e puka mai ana paha he mea nui, kupaianaha, akoako» nui ae i& na Uhui, e nana i ka mauna, aiaila, puka mai la he wahi iole! Peia no keia olelo hoohoio mahope aku 0 ka hoomakaukau nui, puka keia mea oopa, kapakahi! He nui no na olelo Kipikona no kona mooieio, no kona noho ana ia nei, me kona aioha lahui ua ike na mea a pau i kona moolelo. Ua hiiinai no ka hapa nui 0 ka lehulehu i na Kuhina. He me e naueue ai ke kulana oko kakou aupuni ke loli pinepine ia ke aupuni. loa e hanamau ia peia aiaiia e iiio ana keia aupu ni e like me na aupuni 0 Amenka Hema; aole hilinai ia, e na aupuni mawaho. Ina e ike ana na aupuni nui 0 keia honua, ua pau ka maiuhia a me ka noho maikai ma Hawaii, no ka hoopau pinepine ia 0 ke aupuni, alaila e komo mai a»a iakou a e lawe i ko kakou Kuokoa i mea e malu ai na kino me na waiwai 0 ko iakou mau kanaka maanei, Ina ua ike ia, he kumu io no alaila e kokua ana oia i ka eielo hoohoio, aka aia ma keia hoike a ke Komite Waiwai, ka hoopii, a ua ike na neea a pau he nui na hemahema, na mea 1 ku ole i ka oiaio iioko 0 keia aka ma ka nana aku ua makaukau ka Hale e ae i keia hoopii hemahema. Ua hoike mai oia i kekahi mau hemahema hou iioko 0 kela hoike. Ua lana kona manao aoie no e puka ana ka hewa maanei, e hoio ana 0 Hawaii iinua. E mau ana ke aupuni 0 Hawaii, mamuli 0 ka lanakila ana 0 ka pono maanei. lna e pono 0 Hawaii aiaiia holo imua, ina hewa e haule ana." Wehewehe mai ka Loio Kuhiua e hooakaka ana i kekahi mau mea pili ana i kana oihana. Hoopuka hou mai ke'iii Kaai i na huaoielo u Huwaii oiaio," ma kana oieio, ina e kokua ia ka olelo hooholo, alaiia he Hawaii oiaio, ina e kue, aole no he Hawaii oiaio, (ke ninau hoi nei makou, nawai i hooholo ke"hno io 0 keia mau huaoielo ?) Ma kona manao, he kumu kupono no e hilinai oie īa ai na no ko iakou maima pono ole i na da!a 0 ka lehulehu ma na mea uuku. Pela i hoopaapaa ai ka Haie a hiki i ka hora umikumamakahi 0 ka po, alaiia hoopanee ia ka Hale me ke koho ole. Aole halawai ma ka Poaono. Ma ka Poakahi, hapai hou ia ka oleio hooholo. Pane 0 Kipikona i ka haioleio 0 ke Kuhina Kalaiania, i ka po Poalima. Wehewehe hou ke'lii Kaai, alaila koho ka Hale ma ke noi e hoopanee loa ia ka olelo hoohoio. Ua ae ka Peresidena e koho na Kuhina, ua hooholo ia ka hoopanee loa 26 ae 19 hoole. Ma ka Poalua, ua pepehi ia ka biia kanawai e hoemi ana i ka auhau ilio i hapalua. Ma keia bila, ua manao 0 Mr. Keau 0 Honoluia, he pono ka hoemi, no ka mea, in ae haule ka auhau, alaila e noi ana ka poe ha* nai ilio, a e papalua ana na loaa 0 ke agpu« ni ma ka auhau. (Aoie paha oia i noonoo, he mea waiwai oie ka iiio, be mea ai nui i ka ai me ka haoa ole a me ka loaa oie.) Ma ka Poakolu 0 hoopaka 0 Kakela opio 1 kanawai hou e hooioli ana i ke kanawai oki mare, i mea e mama ai na iilo a me na pilikia o ke kaoawai e waiho nei. Ua heluhelu mai ke'hi Kaai i kanawai e kau ana i laiKini maluna 0 ka poe kalewa opiuma, alaila eoonoo ka Hale i ka biia haawin». Ua noi n» Kuhina i umi tausani no ko lakoo oku, aka ua hoemi ia i ewaiu. Ma ka hiawina no ka uku 0 ko kakou KuUina ma Wakinekona, ua mahalo noi ia ka haioielo oaauao 0 ke'lii Kaai, e pili ana i na hana 0 Alani, e pili ana ao» i ke Kuikehi Panaiiike. Ua hoike oia i ka nui 0 ka pomaikai 0 keia aupuai no ia Kuikahi. Ma ka Poaha ua hooholo ia kekahi olelo hooholo penei, ka ia S 0 luiai, alaila »ole e | lawe hoo ia ma» keknhi biia kanawai, 0 ka j hoopoka ana piha keu e jau. Ma ka Poaiima, lone 29, b»pai hou ia ka [ noonoo ana i ka b la kaoawai a Mahna | 00 ka aie miiiooa, » hoole ia. U* hoike | mai ke komite wae no ka malama ola i ko ] lakou hoike hope, «y9ei ana e hooponopono I hoa ia ka Papa Uta, a e hoonoho maa ia | kekahi kiuka ro« ka Hilemai Moiwahine i

j Ua wiiha ia he noi e haiwi ?a Beiger i J S3OO no kon* haka ana i k» \e mele " Ka- ; meliameha.*' U» ooooeo ka Hale 00 km j haawioa oihai» o ko na aioa e. Ila k* ; Pmoop aa vraiho m m*i kekahi bils r h«lu[helaaloa ia kekahi, a heopnee ka H»!e. IMa ka Poakahi oa waiho mai 0 W. R. Ka* ! kela he bila kanawai e hoemi ana laa koiloa ma na aha, ma ke Inpae ana ī kekahi | mia enea iloko o ke kaoawai no ka hoaUo~ joi pti, Ua 000000 ia us haawioa e piU ] aoa i na paah*o, a me oa haawioa 00 sa I h»oa hoa aoa t n» hale aeponi. a o& haawi ?iai &a komile wae. Hoeholo ia he f2MX)O ; 00 ka oihana ana atna. j Ma ka Poalua nei waiho ia tnai e KakeIa opio he bila e hoemi aoa i oa uku !eta a me ka hooponopooo heu ana 1 ka oihana halihali leta m*|keia aeponi. Waiho mai 0 Ake he btk 00 ka imi ana i wai hou no keia kolaoakaohale. Waiho mai o Ma!o be bila e laikmi ia ka. ka iaa ra<n* o kaoaka Hawaii. He mea kopanaha keia mau bila, a he mea kahahi ioa ia ka hana a keia hoa. Ma ka Poakoiu ua haiawai ka Hale a hoopanee a hiki i ka Poaiima i hiki ina Kuhina hoo ke hoonohonoho ī ka lakoa mia haoa.