Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVII, Number 27, 6 July 1878 — KE KANAWAI. [ARTICLE]

KE KANAWAI.

Helu 11. [Keena mai ka Helu 14 mai .] Ke hnomako hou nei ko oiea kukau ma ka wehewehe an& i kekahi y>ana nui o ka hooponopono Kanawai, oin iioi ke Kaulike (Equily,). āmana kahiko ioa keia ; ma Beritaihi e hoomoka ai, a iloko o ka nohoaiii ana o Heneri VIII, ua hoakeaia ka mana Kauiike a ua hoomaopopo ia na ruia & me kona paiena ma na hihia. O ka mana o ka Aha Kaulike, he kokua i ke kanawai, a ke hooko nei oia i na mea i hiki oie a i iawa ole i ka mana o ka Aha Kanawai ke hooko aku. Penei, ke hoohoio nei na Aha Kanawai i ka dala poho no na pono ena kekahi aeiike i kue ia, aka, e kauoha ana ke Kauiike e hooko maoli aku ke kanaka i kana aelike. Ke nana nei ke Kaulike i ka lunaikehala o ke kanaka, a e kauoha ana oia i na mea i ku i ka pono mawaena o na mea nona ka hihia. Ke pane nei ke Kauiike i na hemahema o ke Kanawei, a ina i iaweiawe ia keia mana nui me ka noiau a me ka p<>loiei maaii, alaila, nui no na pilikia i hiki ke wehe ma keia Aha, i hiki oie i na Aha Kanawai. Ma Beritania, okoa na Lunokanawai e lawelawe ana i ka mana Kaulike, a okoa hoi na Lunakanawai o na Aha Kanawai. No ka nui ioa o na hihia ke kumu e inaheie ai pela. Ma ke Aupuni Hawaii, ua haawiia keia mana i na Lunakanawai o ka Aha Kiekie. ("Nana i na Pauku 67 a ine 68 o ke Kumukanawaī: pauku 847 o ke Kanawai Kivila> a me ke Kanawai o luiai 17, 1869 e haawi ana i ka o>ana i k» Lnnakaoawai Kokua Bl<ia.) Q kuhihewa kekahi poe he hiki o»a ke

Kauhke ke hana aku ka Luoakan3«raī e] līke waie me kona maoao he pono, me { : ka rula ole, ke hsī aku nei ka i&e« k«kau . ; aole pela. Ua ainopopo na loina, oa f ; kooiuhioa, a me na mea e kaohi an* a e i 1 kahikuhi ana i ka manao o ka Lunaka- \ | oawai ma kana oleio hooholo. Ua īkeia 1 keia mao rula ma oa oleio hooholo a oa ! \ Lanikaoawāi Kaalike kaabna ma Beri-! tania a me Amenka Hnipaia, a o ka irae ; | aoa a rae ks hoopili ana i keii naau m!a . ( i ka hihia e waiho mai ana, oia ks haoa j ! nui o ka Lunakanawai. Ma ke ano pokole, ke hoakaka ako i nei au i kekahi o keia mau rula. Rula 1 " E hahai aoa ke kaulike i ke) ! Kanawai. lf (Eqaity fi>Hows the lawJ j 1 (Aequitas seqoitur !egem.) Peoei ke { >! ano, E hahai ana ke Kauiike ina kuhi*! I k»hi a ke Kanawai n»o na meni hiki. j | loa ke Kanawai e hooili ana i ka maka-' ! hiapo-kane ka waiwaī o kona makuaka- \ fne i make kauoha ole, al«iia e hookoia ' i no pehi ma ke Kaulike. ! Eia hou, ina he Kanawai e kau pale-1 na i na manawa oo ka hoomaka ana i ke-1 kahi hoopii, he pili keia i na Aha Kana-1 wai, aka, lawe no ke Kaulike i ka ma- ( nao o keia rula, a e houle ana no i na ! hoopū kahiko, ano make, mamuh o ka ! hoopaialeha o ka mea hoopii. ! llula 2 Ina ua pono like ma ke Kau-! like na aoao eiua, alaila, ianakila ka aoao | i pono ma ke Kanawai—oia hoi ka 'aoao j i hoopiiia. I Rula 3 O ka mea e īm» ana * ke Kau- | hke, e hana oia ike Kaulike. (He who i seeks Equiiy, must do Equity.) Penei, ina i komo ka mea hoopii ma ka Aha Kaulikeme ke koi e hoihoiia iaia i kana palapala aie i lianaia no ka uku hoopa-j nee i oi aku ma ka mea a kc Konawai e i kau palena ai, alaila, e ae no oia e hoi- j hoi i ko mea hoepiiia i kana kumupaa a | me ka uku hoopanee i-ku i ke Kanawai.! Ina aole oia e ae pela, aole i loaa i kana I palapala aie. He ruia ano nui loa keia, i a ke hooko pinepine ia nei ma na Aha j Kaulike o Hawaii riei. | (Aole i pau.) !