Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVII, Number 28, 13 July 1878 — KA NANEA EEHIA O KA HIWAHIWA OPIO BABELA KA MAMO MAKAHIAPO O NA PUHAKA ALII NANI ABEONA A ME MARIADANE, KA WIWO LUA OLE NANA I KAILI HAAHEO KA HULU MAMO GULA LELOLELO MAKAMAE O KA IU O GOMOHERA: KA OPUU ROSELANI OPIO I AHAI MAKAHEHI IA MALUNA O NA KUAHIWI, MAWAENA O NA AWAWA, MALALO O NA LAU LAAU, A HOEA I NA WAOAKUA, E KE KUPUA O KA WAO ALINOE-LUSIANA: O KE KUKULU HIKINA LOA O KA ILIHONUA NEI. [ARTICLE]

KA NANEA EEHIA O KA HIWAHIWA OPIO BABELA KA MAMO MAKAHIAPO O NA PUHAKA ALII NANI ABEONA A ME MARIADANE, KA WIWO LUA OLE NANA I KAILI HAAHEO KA HULU MAMO GULA LELOLELO MAKAMAE O KA IU O GOMOHERA: KA OPUU ROSELANI OPIO I AHAI MAKAHEHI IA MALUNA O NA KUAHIWI, MAWAENA O NA AWAWA, MALALO O NA LAU LAAU, A HOEA I NA WAOAKUA, E KE KUPUA O KA WAO ALINOE-LUSIANA: O KE KUKULU HIKINA LOA O KA ILIHONUA NEI.

MOKI'NA I.—IIELU 11. : uj[frl\AU hou mai la ua Moi nei iaia nei me ka maka huhu, " ua maopopo no anei ia oe na hana au e hooko inua ai mamua o ka loaa nna la oe o keia waiwai ? " 44 Ua lohe au, " wahi a Babela, (< aia he kupua aikanaka e moe ana ma ke kumu o ka laau, a o ka poe kokoke aku ; ilaila, e pau ana ka i ka alapahuia. " " Ae! pela io no e ke kanaka opio, .aka, he nui aku na kumu poino e ae. E ihoolakalaka mua oe i kuu mau pipi hikhiu. Aia maloko o ko laua mau opu he tmau knpuahi wela, no ka hahana loa o ka weln, aole loa i aa ia e hookokoke 'ku io I&ua, o pau koke i ke ahi a lilo i lehu. Pehea kou manao ia inea? " 41 E haiawai aku no au me ia mau weii, oiai ua kau mai ia mamua o ko'u ala." % 1( Mahope iho o kou hoolakalaka ana i keia m»u pipi," wahi hou a ua Moi nei me ka manao e kau aku i ka weli maiuna o BabeJa ; " alaila e hoopaa aku oe ia Inua i kekahi palau, a e paeli aku i ka lepo kapu iaahia o ka aina i kapaia o Maraki, he ululaau waoakua, alaila e kaou akn oe i ka niho o ke kupua e moe ala malalo o ka laau, ke make hoi ia oe, «a e h»ta mai no he puali kaua nui i ma4aukau me na pono kaua. He poe po* «ralakou t ua kapaia o na mamo a ke kuf>oa Oeragona, e lele mai no iakou maluna ou me na pahikaua a hoao e lawe i koo ola. O be a me ko mau kanahaku«aoiaiwa poe koa e lilo no ia i mea ole mamuh o ko lakou heluna nui a me ko lakoo ikaika a me ka mana. Nolaila, he - mea makehewa paha kou hele aku e kaoa t keīa poe. n 4: l ko f u mao U opio e ke alii, " wahi a Babsla, t( ua ao mai ko*u makua noho koahiwi i na mea e pili ana i keia mau kapua ao e oielo mai nei ia'u. Ua lana oo nae ko'u manao e halawai he aio a be «lo me sa mau kupua make, a i make ««« he oani make ana no ia mamuli o ka boofeo ana i ka'u mea i hoohiki ai e hoo» 4o ke hiki ia'u. Nolaila, e ka Moi, ua

iohe aku !a no oe i ko'u manao, & oia no ; hoi bo makou makemake. O ko makou ; make, aole ia o kou mea e kaumaha ai, | aka, he mea ia nou e hauoli ai, a o ke f ko ana ia o kou makemake. " No keia mau huaolelo Oiaia a wiwo j ole a Babela, aia hoi, ua pii iknika ae ia ; ka inaina o ka Moi, hoio ae la &a ula a |punikona mau papalina, a pane okoa | mai la no : ! " Ke makemake nui nei au e lele mai | keia mau kupua maluna ou ano, a e a!e f ia oe a me kou mau ukoli a pau. Aole loa i pakike ia keia alo alii mamua ae nei e keUhi poe alii kiekie loa, a ia oe iho nei ka hoi e keia wahi keiki lapuwale, nau ka e hookiekie ko'u kapu a me ko'u ihiihi. " " Aohe o*u kokua, o ka mana Lani wale no a me ka hana ana a hooko mau ana i ka pololei. Ke ike nei au ua inaina ka manao o ke alii ia'u malihini nei, aka, oia inaina, he inaina hewa, a nolaila, e ike ana keia ilihonua i ka la e lanakila ai ka pono maluna o ka hewa mahope mai, " wahi a Babela. I keia manawa a ka Moi e hoike piha nei i kona inaina, aia hoi, ua ike aku la keia i ka maalo nna ae o kekalii aka kipo kanaka i ka niau ana ae mahope o ka noho alii, a hooinaopopo aku la keiu, he oiwi nani mahie o kekahi kaikamahine opio, nona ka nani mohaha ula lelo o na papalina. Ma kona mau ano a me kona aahu, hoomaopopo aku la keia o ke keia a ka Moi. Ike aku la keia, mai kona komo ana mai iloko o ka rumi nlii a hiki mai ia manawa, ua haka pono mai la kona mau onohi maka uliuli nunui maluna oia nei, e moni ana hoi i ka ono o ko ia nei kanaka ui, a e hooouu aoa uie ka hoohialaai iko ia oei mapuna leo nahenahe me na huaolelo makamae i piha i ka naauao a me ke koo. I ka pau ana o ke kamnilio mawaena 0 kealii a me ka moini Babela, a knha aku la ia a hele aku la me ka haalele iho 1 ka holenhi, lohe aku la keia i ka nehe malie o kekahi muu kapuai wawae mahope oia nei. Me he la, na ia nehe i hoohikilele ae i ko ia nei puuwai, a huli ae la ia a hoomaopopo aku la o ke kaikamahine no ka un;i i ike mua aku ai maloko o ka halealii. Me na kulu waimaka maluna o kona mau papalina pua ruse oia i pane mai ai me ka leo ano uhene o ka pila gi(a, " E kala mai ia'u e muhaoi aku nei i kou hanohano e ka malihini ohaha. " (< Aole na'u ke kala ana, aka, e hoomaikai au ina ua oluolu kou nani e kamailio mai me ke kuewa malalo o na kukuna o ka l^," wohi a ke koa kamaeu i puana aku ai: Ia manawa o Babela i hookuu aku ai i ka ooi o mau maka e hookui aku me kona, a e halnwoi me ka hakalia ole. Me he la he pana pua makakila ka lele ana aku o ka olu o kona mau onohi, a nawali iho la ua ui nei me he la ua pa a walania, ua ku aku la i ka pua hala ole a Pikoiakaalala a lapuu. Heule iho la na onohi maka o ua kaikamahine nei i ka ilihonua me he ano la he manu " Polena " a i ole he 4< O-u" paha e hoohie ana i ka ono o ka wai o ka pua lehuao ka waokele, a pane mai la. u Ua kauoha ia mai nei au e ka minamina a me ka hoohihi e hele mai imua ou. Ua lohe mai nei au i kau mau kamailio ana imua o ka Moi, a ua maopopo ia'u, ke hele oei oe e halawai me ka make hala ole, ke loaa ole ia oe kekahi kuhikuhi mai a'u aku. Nolaila, e hoolohe mai. Owau ke kaikamahine a ke alii, a ua kapa ia wau o Roselina. Ua kamaaina au me na mea a pau e piii ana i na kupua a kuu makua; a ua lehulehu no hoi na alii opio i hele mai e imi i kau mea hookahi no i imi mai la, aka, ua haule lakou malalo o na kapuni o ko lakou nei mana a ua make. Aole loa au i kuko e haawi aku i kekahi kokua i kelrahi mea o hkou, a kue ae hoi i ko'u makuakane, aka ia oe hookahi wale no, ua haule au malalo ou i kAsekona mua loa a ka ike o ku'u mau onohi nei i haule aku a» maluna o kou mau hiona nani o na nani a'u i ike ole ai mai ko'u hanau ia ana mai, a o na huaolelo piha hoi me ka momona a neia mau pahukani i lohe mua ole mai kinohi mai. Ina oe e hooiohe mai i ka'u mau kuhikuhi aku ia oe,

; aia«la e lo&a no ia oe kahi e hoolakalaka ; ai t oa pipi, e ioaa no ia oe na niho o ke ; kupua Daragona, a e huli hoi aku auanei joe me ka Hulu Mamo Gula Lelolelo, |ka mea hoi naoa oe i hoala e hele mai |ma keia huakai o ka make o me ka poipilikia. # | Eka makamaka heluhelu, me he ia, |ua nele ka peni inu inika a ka oukou ' makamaka nei i ka huaoielo kupono no jka hoike ae i na ano a me na noonoo | ona o ka kakou Lei Alii Babela ; aka, he | mea hiki wale no nae ia kakou ke noo- . noo iho. Holo puni ia'e Ia kona kino e ' kekahi anu maeele ano e, Q ike iho la ia i i ka puapua ae o na opipika hou ma ko- ! na um'ouma, me he la e hoike ae ana ua | wela ua lia loko ke paila nei mawaho. Aka, aole he kamalii wale o Babe!a, aole oia he kauwa na ka manao nawaliwali, aka he koa oia mai luna a lalo a mailoko a waho. Lalau maiie aku la ia i ka lima o ke kama'lii, umii iho Ia me ka piha i na manao hoihoi a me ka mahalo no ka oluolu ana iaia e kokua mai i ka maiihini, a pane aku la : " E kaihi ka nani molale maikai, ka oiuolu a me ka lokomaikai hoi o ka puuwai paiupalu oke alii wahine opio ;" wahi a Babela ; ke haawi aku nei ka mamo a ke koko oiaio o Aeeona a me Mariadane i ka hoolohe paa no au me ka pololei a me ka h.opo ole i kau mau kuhikuhi a me kau mau kauoha a hiki i ka hopena, a i hoike no ia mea, ke kuni aku nei au i ke onaona i sila paa mawaena o kauu," a poai ae la ia i kona lima ma ka puhaka o ltoselina, a hoopa aku la i kona mau lehelehe memele ma ka papalina hema o ua pua kamahao nei 0 ka aoao palupalu, a o ke kuni iho la ia 1 in eke koa ,Babela nola„-,toWi|| F . a ke puana ae nei mokou : " E ka peni, mai hoomainoino i kau | kauwa nei ; j Eka inika hoi, pehea la oe e aloha ole | nei ? Ua oki! mai opu ino i na manu ku makamae." He oiaio e ka mea hekihelu, o ka peni nena e inu nei ka wai inika o keia moolelo nani a kamahao, ua hiki ole laia ke | huna i ka hoike maoli ae i kona kuluma ana malalo o na huaolelo woi meli mo- j mona i hoike ia maloko oka Buke o na aj kahiko, kahi hoi i lawe ia mai ma ka mahele akahele nna i !a,wa ai na makamaka o ke Kuokoa me na kipona o ka ono a me ka nanea, a like me ka Buke e waiho nei mamua o ko oukou makamaka. Nolailo, e kala ia mai keia £>eni, a e kala ia no hoi oukou no na hoohihi ana, oiai i ono no kahi inai i ka mikomiko. Aoleipau.