Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVII, Number 29, 20 July 1878 — Opiuma. [ARTICLE]

Opiuma.

I NA 'Lll A ME NA LūNAMAKAAIN'ANA : Ke kau leo aku nei na makaainana ia oukou e hoopanee loa oukou i ke kanawai e laikini hou ana i ka Opiuma, ma kona heluhelu ekolu ia ana. O ka Opiuma, he wai mailoko ae o kekahi hua laau ulu, (poppy.) Ulu nui keia laau ma Inia a me Tureke, a o kahi i ai nui ia aia ma Kina. O kona ano, ina eai nui ia, he laau make—make emoole. Ina i puhiia , o ka hiamoe a me ka moeuhane lealea a me ka hoomalule o ke kino ka hopena. lna i maa ke kanaka i ka puhi Opiuma, he mea paakiki ka haalele aku. He laau pipili keia, ake mau ia, iini nui ia, e like me ka iini o ke kanaka makewai no ka wai. O ka hopena o ka puhi Opiuma, oia no ka wiwi, ka lena, mai a me ka make—a o ka hiamoe, ka aea haukae, ka pololi, ka ilihune a me ka aihue, kekahi o kona mau hua. 1 ka makahiki 1860, ua laikini ia ke kuai Opiuma ana, aole nae nui loa na Pake iwaena o kakou ia manawa. Mai ia manawa mai hoomaka liilii na kanaka Hawaii i ka puhi Opiuma. Hoao ka ohana, ke aikane paha, , ka makamaka, a iloko o ka makahiki 1874 ua nui loa no na kanaka Hawaii i maa i ka Opiuma—mai Hawaii a hiki i Kauai. |Ala mai na Hawaii oiaio a kau ia ke kanawai oolea, e papa ana i ka Opiuma aole e hookomo mai iloko o keia Aupuni, aole e puhi, aole hoi e lawelawe. Malalo o keia kanawai ua loaa ke ola a me ka maluhia. Mamuli o keia kanawai maikai, ano Kristi - ano, ua haalele na kanaka Hawaii i keia mea ino; no ka mea, aole he loaa. Pela wale no e pono ai, ma ka hoohapu loa ana i ka Opiuma e pakele ai ke kanaka Hawaii. No ka mea, e Ae ia ka Pake e puhi, aiaila, hiki no i ke kanaka Hawaii ke lalau i ka ipu baka i piha i ka Opiuma a puhi, a i ka wa i hiki aku ai ka makai, hoihoi no ka ipu baka i ka Pake, , a pakele ! Aole Opiuma ma kona lima, a o ka Opiuma aia no me ka Pake, a o ka Pake he mana no kokona e lawelawe, no ka mea ua ae ia oia ma keia kanawai hou. Heaha na pilik'a nui iwaena o kakou ? Heaha na hemahema nui o ke Aupuni i mea e pono ai ka hooholo i keia Kanawai Laiki - ni Opiuma ? Aole, aole, aole. I na mai he puu dala nui e loaa ana i ke Aupuni mamuli o keia kanawai. Ae, he mea maikai anei ke kuai ana i ke ola o ke kanaka Hawaii me ke dala ? E kaupaona kakou. Make ke kino a me ka uhane o na kanaka Hawaii, he iwakalua paha ka nui, mamuli o ka Opiuma. Loaa i ke Aupuni Hawaii na dala he 20,000 no ka Laikini. Me he mea la, ua kuai lilo aku na kanaka he iwakaiua ma ke tausani dala pakahi. Oukou, ea, ka poe i koho mi ka aoao e kokua i keia Bila Kanawai, hiki anei ia oukou ke moe pono ma ko oukou mau moe ina i make hookahi kanaka Hawaii mamuli o ka oukou hana ? Ka wa kupono kela ia oukou e hoole i keia Bila, a e hehi ia malalo o na kapuai, a loaa ia oukou ka mahalo nui mai na makaainana aloha lahui, aloha aina, aloha i ka maluhia a me ke ola o na kanaka Hawaii. Malia paha ua koho oukou ma ka aoao kokua i ka Bila, nolaila makemake oukou e hooholo loa ma kona heluhelu ekolu ia ana. Ua kukala ia ka olelo “O ka pohaku kaa, aole ona limu. Aka, ina he limu awaawa, limu make, e aho e limo ole ka pohaku. E aho e hooloīohe i ka hana pono ana mammua o ka hana pono ole," O na Pake aole lakou i makemake i keia Kanawai Laikini Opiuma. Pela no na haole a pela no na kanaka Hawaii. Aoie Ukoo i hoopii mai e hooholo i keia Bila, aole no hoi lakou i makemake. Aole no ke Aupuni keia Bila, nolaila e na 'Lii, aole he mea nui ia oukou i ke koka ana i ka Bila ! Aole i makemake ka Lahui Hawaii i keia Bila, nolaila o oukou e na Lunamakaainana mai kokua oukou. E pepehi i ka Bila, a e aku ka lanakila o ka pono !