Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVII, Number 30, 27 July 1878 — Page 4

Page PDF (1.55 MB)

This text was transcribed by:  Shaun Kamakea-young
This work is dedicated to:  Hawaiʻinuiākea School of Hawaiian Knowledge

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

KA NUPEPA

Kuokoa a me ke Au Okoa

I HUIIA.

No ka Makahiki, $2  Eono Mahina, $1.

Dala Kuike ka Rula.

IULAI 27, 1878.

 

Golden Shore.

Colonial Singer, No. 127.

 

1

Eia kakou e holo ana

Ma ke kai kupikio,

i ka home mao, maluna;

Holo, holo, holo mau.

Cho.--Ane pau koonei mau ino,

I: Holo, holo, e holo oli

I ka home ao mao :I

2

A ua pae e na kini mua

Ma ia home ao mao.

Eia hoi na kini hou la

Ke ukali ia lakou.

Cho.--Ane pau koonei mau ino, &e.

3

Kau na pea, e pa na ahe,

Kai malie ia makou.

Mele oli, e na ohua,

Ane pae ia home ao.

Cho.--Ane pau koonei mau ino, &e.

4

Aia hiki kakou iluna,

Pau na ino, oli e

Komo no ia kauhale nani,

A memele mau loa'e

Cho.--Ane pau koonei mau ino, &e.

HAWAII.

 

Haawina Kula Sabati.

HELU 6 SABATI AUG. 11, 1878.

KUMUHANA:

Ka manaoio o ka Lunahaneri. Pauku Bai

bala. Luka 7;1-10.

 

A HOOKI ae la oia i kana mau olelo a pau i ka lohe ana o na kanaka, alaila komo ae la ia iloko o Kaperenauma.

            2 A, he mai ko kekahi kauwa a ka lunahaneri, kokoke no ia e amke, he punahele nana.

            3 A lohe ae la ka lunahaneri ia Iesu, hoouna aku la oia i na lunakahiko o ka poe Iudaio io na la, nonoi aku la ia ia e hele mai e hoola i kana kauwa.

            4 A hiki aku la lakou io Iesu la, nonoi ikaika aku la lakou ia ia, me ka olelo, Ua pono kela nona keia mea ana e hana'i;

            5 No ka mea, ua aloha mai oia i ko makou lahuikanaka, a ua kukulu no hoi oia i ko makou hale halawai.

            6 Alaila, hele pu mai la Iesu me lakou, A kokoke mai la ia i ka hale, hoouna aku la ka lunahaneri i na hoaaloha io na la, e olelo aku ia ia, E ka haku, mai hooluhi oe ia oe iho; no ka mea, aole o'u pono e komo mai ai oe iloko o kuu hale.

            7 No ia hoi, aole au i manao e pono au ke hele aku iou la: aka hoi e i mai oe i ka olelo, a e hoolaia no kuu kauwa.

            8 No ka mea, he kanaka no wau i hoonohoia malalo iho o ke alii, he mau koa hoi ko'u malalo iho o'u, a i aku au i kekahi, E hele aku, a hele aku no ia; a i kekahi, E hele mai, a hele mai  no ia; a i kuu kauwa hoi.  E hana oe i keia, a hana no hoi ia.

            9 A lohe ae la o Iesu ia mau mea, mahalo iho la ia ia, a haliu ae la ia, i mai la i ka ahakanaka e hahai ana mahope ona, Ke i aku nei au ia oukou, aole au i ike i ka paulele  nui e like me neia iloko o ka Ieseraela.

            10 A hoi mai i ka hale ka poe i hoouna ia'ku, ike mai la lakou i ua kauwa mai la, ua ola.

            Pauku Gula. Mat. 9;29.

            Manao nui.  Ka manao ka manaoio

            P. 1. Hooki oia i kana mau olelo.  Hooki Iesu i kana haiolelo ona ma ka mauna.  Mat. 5;6, 7.  LUka, 6;20-49.  Pau ka haiolelo ana, iho Iesu mai ka mauna mai, a komo iloko o Kaperenauma.  Ke kolu paha keia o kona komo ana iloko o Kaperenauma.  1 Mat. 4;13. 2 Luk. 4;31. 3 Luk. 7;1.

            P. 2. He mai ko kekahi kauwa a ka lunahaneri.  He lolo ka mai a ane make.  Mat. 8;6.  He kauwa punahele na kona haku.  Ka lunahaneri, he haneri koa malalo ae ona.  He luna keia no Roma malalo ae o Herode Anetipara, ke kiaaina.  He luna koa manaoio keia i ke Akua, e like me Korenelio.  Oih. 10;2.

            P.3. Lohe ka luna koa, aia no Iesu ma kahi kokoke hoouna oia i kekeahi poe lunakahiko o na Iudaio, e nonoi ia Iesu e hele mai a hoola i kana kauwa.  Aole paha no ka Sanederima keia poe lunakahiko, he poe kahiko no, he poe ano hooponopono i ko ke kulanakauhale, he poe oluolu hoi ia Iesu.

            P. 4,5. Hana keia poe luna, kii ia Iesu, nonoi ikaika uwao ka luna koa, ma ka hai ana i kona aloha i na Iudaio, kona kukulu ana i Sunegoga, (hale halawai) no lakou. Kupono ko Iesu kokua ana ia ia.

            P. 6,7,8. Ae Iesu e hele pu me na lunakahiko.  A kokoke lakou i ka hale o ka lunakoa, makau oia ia Iessu, i kona hanohnao me ka ihiihi, e like me Simona mamua.  Kuhi oia aole pono ia ia ke kauwa haahaa pono ole, ke hookipa ia Iesu ka me oi loa ma kona hale.  Hoouna hou oia i poe hoa'loha, e papa, aole make e hele loa mai, aka, e hoola oia i kana kauwa, ma ka mana o kana olelo.  E like me ia.  He lunakoa oia, a ma kana kauoha, hele, e hana, malama nokana poe kauwa ia ia.

            P. 9. Mahalo Iesu i ka manaoio o ka lunakoa, me ka olelo, aole au i ike i ka paulele nui me keia iloko o ka Iseraela.  E hai aku i ka lunakoa ou hai aku ae, e hana ia e like me kou manoio.  Mat. 8;13.

            P. 10. I ka hoi ana o na hoa'loha i ka hale o ka lunakoa. ike lakou ua ola kana kauwa e like me ka Iesu olelo.

            Ka hana mana mua keia a Iesu i hana'i oiai ua kaawale oia.  Ma kahi e oia, ka hea i hana; ma kahi e ka mea i hoola ia.

            Heaha Kaperenauma?  Aia ia mahea?  Ke komo ehia keia o Iesu ilaila?  Mahope o ka haiolelo hea keia komo ana?

            Hai mai i ka moolelo no ka lunahaneri, kana kauwa mai.  Nohea ia luna?

            Heaha kona ano maikai?  Ma ke aha i maopopo ai kona aloha i na Iudaio?

            Ma keaha i maopopo ai kona manaoio ia Iesu?  Ma keaha i maopopo ai ka mana o kona manoia?

            Hai mai i ka pauku gula.  Pili ia manaoio ia wai?  He aha hoi ka mana o ka manaoio o ua mau makapo la?  Hai mai i kekahi mau mea e ae i maopopo ai ka mana o ka manaoio.

            Ma ke Kauohakahiko kekahi; ma ke Kauohahou kekahi.  No Aberahama, no Noa, Mose, no Naamana, no Elia, no Elisai, no Daniela ma, no na lepera ma ke Kauohahou, uo ka poe mai, oopa, lolo, makapo, no na makua o ka poe pilikia, uluhia i na daimonio. NO ke kino ka mana o keia mau manaoio.

            Hai mai i ka mana o ka manaoio e pii ana i ka uhane, i ka pule, i ka haiolelo, i ke ao ana ma na kula Sabati, i ka hele ana e ao aku i na pekana.       

            Ma keaha e hui nui ai ka poe hewa, na kamalii, na makua, a kukulu nui ia ke aupuni o Iesu, a e pau ai ke aupuni o Satana ma keia ao?

            Hai mai i na olelo weliweli a Iesu ma Mat. 8;11,12.  Kakou na keiki o ke aupuni, ea, e makau o aha ia?

            Ka manaoio owai ka i mana ole, a e mana ole nei, a e mana ole ana?  Hai mai Iak. 2;19,20. Mat 16;16. Io. 2;36.

            Haawina no Aug. 18, Luk. 7;11-17.

Leta a na Makamaka.

"Ke Kanawai Ma Kau."

 

E KA NUPEPA KUOKOA E; Aloha oe:--

            E oluolu oe, ame kou Kapena ahonui, e hooili iho i ka'u wahi puolo ma kahi kaawale o kou oneki.  A nau ia e ahai mama aku ma na aekai o ko kaua mau Ailana.

            O Kau, oia kekahi o na mahele nui o ka mokupuni o Hawaii, he aina hoi i hoonaauao kupono ia.  A i komohia hoi e na waiwai o ke "Kuikahi."

            Aka ma na kanawai nae, he mea kupanaha noia i like ole me na apana e ae.

            Penei kekahi kanawai malaila, i na ua hoopii ia kekahi mau mea no ka moekolohe, a hewa e ae paha. Alaila, lawe ia aku la a ka Halepaahao, hoopaa malaila, a kekahi la ae, kii ia maila e kau ka hoopai uku i ke dala, a i ole ia; e lawe ia e hoohana me ka hookolokolo ole ia mamua.

            A i ka pau ana o ka hana o ke kanaka i ka la mua, koi hou ia maila e uku aku i mau dala hou; A i ole ia, e hoopau wale ia no ka hana ana aole no hoi e hookolokolo ia ana e puehu aku la kela.

            Nolaila eia ka'u e hapai nei, e makaala oukou e ko Kau, mau kahu malama kanawai.

            Mai hana elike me keia ke kipulu wale aku, a hoopoino wale aku hoi i ka makamaka; Owau no me ka mahalo.

            JOS. NAHOLOWAA.

Puepaku, Hilo July, 10 1878.

 

"KA MAKE ANA O KE KIAAINA

LEPERA."

E KA NUPEPA KUOKOA E; Aloha oe:--

            O keia ae maluna ke poo o kekahi manao mahalo ia William P. Ragsdale (Bila Aawana) maloko o ka nupepa The Youths Companion o ka la 27 o Iune 1878.  A no ko makou hoomanao ana aenei i ko kakou oretora (orator) kaulana loa, a no ka ike hoi ua komo aku kona kaulana me ka mahaloia iwaena o na ilikeokeo he mau miliona, nolaila makou e unuhi aenei i keia.

            O W.P. Ragsdale (Bila Auwana) Kiaaina o kahi noho o na lepera ma ka mokupuni o Molokai o ko Hawaii Pae Aina, ua make oia i ka malama aku nei o Dekmaba i hala.  He Hawaii oia ma ka hanau ana, he keiki ponoi na kekahi wahine Hawaii maoli me ka makua kane haole Amerika, he loio hoi kana hana, a o ka olelo Enelani ma ka olelo Hawaii, ua like ko laua pahee ma kona waha, a oia no ka oi o ka oretora (mea haiolelo) kaulana loa o ke aupuni holookoa o Hawaii. O ke ano ana i ike ai ua loaa oia i ka lepera (Elephantiasis) he mea i ku i ka ulia wale mai.

            E noho ana oia ma kona hale oihana ma Hilo ke kapikala o Hawaii i kahi po, iloko o ka noonoo hohonu no kekahi hihia kanawai, a-na i ike nui loaa ai, haule aku la nae ke aniani (Chimney) o kona ipukukui iluna no o ka papakaukau.  Ua poina paha oia no ka wela loa o kela aniani, a lalau aku la no oia me ka mano ole i ka wela, iloko nae o kona hikilele ana me ka ike ole nae i ka wela iki.

            Lulu iho la oia, a nana iho la i kona lima, a ike iho la, aole ouli wela maluna o kona lima.  Hoao aku la oia e lalau hou no kekahi mau manawa ma ke ano mua, a ua hoomaopopo kokoe iho la no ia, he mohai ola oia na ka mai weliweli o ka lepera, e laha ikaika nei ma na aina mehana.

            O kona mau kanalua ana, ua hoopau ia e na ike Kauka, a, aole oia e hoohala he manawa, no ka hai ana aku i ka mea oiaio i na mana hooko io o ko aupuni.

            Aka, he mea maa mau i namakai kulanakauhala ka hopu aa i ka  poe i manaoia i na loa o ka lepera, a o Mr. Ragsdale, ma kona kulana kaulana aole oia i hoonioniia mai.

            Nolaila, ma kona manao iho no, ua haawi aku la ia iaia iho i mohai ola na ka mai weliweli, a ua hoouna ia i Molokai a hoonohoia i Kiaaina no kahi o ka poe lepera, a ma ia kulana oia i noho a hiki wale i kona make ana mai nei.

            Mamuli o kona malama maiau ana i na hana, henui na hoololi ana i hana'i, a mamuli o kona puuwai aloha waipahee, ua hoolilo oia iaia iho e noho oluolu loa iloko o keia wahi i noho kaumahaia ana e na ewalu haneri kanaka i loohia e ka mai aloha ole, a no keia mau kumu, ua aloha ia mai oia me he makuakane ala e keia poe popilikia.

            O keia iho la na mahalo ana o ka nupepa haole i ko kakou oretora kaulana loa, ka mea hoi nana i hehi haaheo na la haiolelo i kona mau la--A! o ka hoa paha ia a ka naauao, make ke kino, koe ka inoa ma keia ao i mea milimili na na kanaka.  E ahonui e na opio Hawaii i ka imi naauao, i ola mau ka inoa ma keia ao, e kaulana mau iwaena o na miliona kino ola uhane.

            RAINDROP.

Ulupalakua, Maui.

 

Naue i ke Kaona.

 

E KA NUPEPA KUOKOA E; Aloha oe:--

            Oi ai au, e hele ana i ke Kaona la i o Honolulu, no ke kuka ana me na Kapena o na Nupepa; H.H. Paleka, a me i ala.  ua ike aku au i ka nani oia aina, i keia wal.  O ke akaakai a'u i ike mua ai, ua aui aku ia, a he raiki wale no ke ike aku.  Ua o ehu ia ae na akaakai; e na keiki o ka aina pua, ua neo, uuku i koe, a ke hoomaka nei ke kukulu hou ana, o ka hale wili ko hou olaila.

NO KAILUA.

            I a'u e kiei aku ana e ike ia Maunawili home o Ailuene, e kiani welo ana ka Hae Hawaii, i na eheu makani, e hoike mai ana eia ka Moi, ka ihi kapu Lani Kalakaua, malaila me Kapiolani, me na pookii ona ame kekahi mau hoa o ka Ahaolelo, a me kekahi mau hoa e ae.  No kekahi paina i hoolako ia malaila, no ka la hanau o kekahi keiki a Mrs. M. Ailuene, ua ai makou, ma ka lokomaikai o C.H. Judd, he himeni Hawaii kekahi.

KAUA PU I KA WELA.

            Ka pahu kani e hoone-ne ana ke kani ana i na moku; e uwalo kupinai ana hoi i na welau.  A e haihai olelo ana hoi me ka makani ahiu o ka moana.  Ka hoa kuwili hoi o na lehulehu; mai ka lihi palena oluna mai, a i ke kaupale olu o lalo, i ka mole u-a-u o Lehua.  Kaua pu i ka wela, e C.H. Kane opio o Wailuku, au i i waiho mai nei i ko lei pua hinano, e lei kau papahi ia aku e ka wahine, kiai Lehua o Kaana, I hoailona ia ma kona lae i na hua helu he 25 (KUOKOA Helu 25).  Hana io ka wela ia Laie, e like me ka olelo kaulana o Kohala "Hana io ka ua ia Kohala," ia wa aku la paha ia, e like me kuu hoa i kakele olelo mai nei.  Pela hoi au e ninau aku nei ma ia kololio, maloo kekahi hapa o ka aina kalo o ka maloo paha ia la, ke nakaka 'la na lei malua loi hohonu.  A ke hauwawa nei e ka nui manu (kanaka,) i ka hao hia o ka wai o ka lehua, a maloo, oia hoi, ka wai o na loi; ua pikao, ua miki mula ia mai la e na alelo manamana o ka la, ua hoi aku e kahi wai, a na lihi o ke kumuwai, (Kapuna,) hoeke pue mai, he akahele k anaue ma kahi e mai.

            Ua hewa:--Aui o Koolaupoko, pololei:--Aui o Koolauloa, hewa:--S.Kaleohano pololei:--S.Kii, hewa:--Kauai, pololei: Kaui.  E welina aua nei na keiki lawe oniu i na hua metala Me na keiki wili Owala poahi o ka huila hao ka onoi puuwai Me ka Luna Hooponopono ka anoai Me ka hope L.H. ka mahalo piha.  Owau no me ke aloha.            J.L.K. KEALAKUHILIMA

            Laie-maloo, Koolauloa, Jul 1 1878.

 

Opuu Rose Ua Mae.

E KA NUPEPA KUOKOA E; Aloha oe:--

            Eia wau ke hoolauna ak u nei ma kou kahua mokomoko o ka hoopno, e waiho aku ana au he wahi puolo walohia, ma kou kahua nani, oia hoi keia.

            Ua hanau o Kaipu (w) Feb. 8, 1878. A make aku la Iune 29 1878, o ka nui o kona mau la o ke ola ana ma keia ao 152, a make aku la.

            Nolaila, ua haku iho au kona Papa,, i wahi kanikau nona, oia hoi keial.

Kanikau Aloha keia ia oe e Kaipu,

Ka opuu rose i mohala i ke kakahiaka,

Ka pua Pikake daimana o na Mauna,

Kuulei mae ole i na kau a kau,

Ka wai ala lukini pehi pua hala o ka Ilaniki,

He miki he wela hoi ia e ka haku koi nei i kuu puuwai,

O oe ka ia e ka pua oliwa i mohala i ka hola 5 o ke ahiahi,

O ka la ewalu o February aloha oe,

Aloha aku au o kuu lei hulu mamo puehu ole i ka makani,

Ka'u noia e u nei e kuko nei a e ao wale ka po-e,

Akahi a anuanu kuu po ua hele oe ka hoa pili,

O oe kka ia e ke ao polohiwa i ka lewa luna,

E ka haku koi nakulukulu nei i kuu manawa,

He malihini puka paha ko ka hale,

Ua hala oe ke kamaaina e aloha no e,

Nou ka ke a-ka i ka opua i haina mai ai,

I ka hola ekahi a me hapa o ka la 29 o Iune

O kou wa ia e naue malie aku ai ma kela ao,

I ke aku la oe i ka nani mae ole.

I ka mahina ai o Edena,

O oe ka kai haina mai e ka moe,

Ai aku nei oe i Hiikua a i Hiialo,

I ka poli pumehana o ka makuahine o kela ao,

Hui pu aku la oe me ka puali lani,

Hoopika malihini ia'kula oe ma ke keena pumehana,

Ka poli o ka makua nana i hana,

Hahana luuluu au e noho nei i ko aloha,

E aloha ae ana au i kahi a kaua e hele ai,

Ike ia la imi kai nehe i ka pali.

Pali na maka la e ke hoa la kaawale oe,

O kau no ia e hoomanao ae nei i ka loa o ka hele ana,

Malamalama iki kai lai i ka pohu.

Oluolu au i ka ike i na kini o kaua,

Pau ko'u luuluu ua kaa na lakou ka hana,

Ua kuhihewa wau aole ia'u ka hooina o ka laau kaulana,

E hoonalonalo ae ana au i ko aloha aole e nalo,

Eia au o ke ahi iuiki wela i ka poli pumehana o ka makua,

Mokumoku ahua luuluu loko i ko aloha-a,

Aloha ia Kaupekuea aina lai i ka pohu,

Pohu malina ke kai o ke Awanui,

A nui mai no ko aloha e uwe no au-a,

            J. B. KOLOPAPELA.

Haleaniani, Kaupekuea, July 4 1878.

 

Laki ka Aha Apana o Koolauloa.

            Mai nele loa, ka waihona o ka Aha hookolokolo o Koolauloa, i kahi teniteni ole, a me ka waihona o ka makai.  E ole ka hanuhanu no-i-i paipai a ka makai i kahi poe, e ku hoike, no ka hihia i hoole ia mai e ka mea hoopii, aole au hoopii i keia wa, aka, koi wale aku ane ke kahu ame ka makai ia hai, i komo ole ia hihia, e hoohiki mai i mea e hihia ai ka mea i manao wale ia'i, e hoopii ia, a ua hoole maoli mai ka mea i manao e hoopii imua o ka Aha, aole a'u hoopii, me kona manao e hoopau wale, koi aku no nae ia hai e hoike mai, a hoopai ia ma ka hai hoike, aole ma ke kumu hewa i manao wale ia, nani keia kiekie ka ike.

            Pela aenei, e nana ai i ka hai ike, a e hoowahawaha i ka ke kumu hewa, i hoole maoli aku imua o ke kahu, a me ka makai, aole a'u hoopii, nani no hoi keia, nakeke ka pakeke o kana mau kauwa, a i peku ia mai i keia, ua makaukau piha wau, e wili a e maa aku i ka maa a Davida, i maa aku ai a pa i ka lae o Kolia.  Me ka mahalo.

            K. H. K. KUAKAHA.

Laiewai, July 12, 1878.

 

HAINA O KA NINAU NANE.

E KA NUPEPA KUOKOA E; Aloha oe:--

            E hookomo iho oe i ka'u haina o ka Ninau Nane a J.L.K. Kealakuhilima o Laiemaloo, i hoopuka ia ma ka Helu 12 o ka la 23 o Maraki o ko kakou KILOHANA.

            Eia mai ua haina 'la ma lalo iho nei, penei.  He 30, 482 koa ma ka laina e 2, he 8, 342 koa ma ka laina e 3, he 48, 203 ko ama ka lani e 4 he 21428 ma ka laina e 5, hui puia me na koa o ka laina mua he 80432, Ua hiki aku ka huina houluulu ma kekahi aoao 18,887 pela like aku no na aoao eha, aka nae, aole au i manao ua poho keia ninau me ka ike no, o ka mea nana ka ninau, i ka hemahema, nolaila, ua waiho mai no oia me ka hemahema i mua o ka lehulehu holookoa nolaila, ke hooki ae nei au i kainu ana o ka'u maka kila i ka wai Inika, Me ke aloha i na keiki Hoonohonoho hua metala o kou keena hoonanea, me ka Luna Hooponopono ka mahalo, Owau iho no me ke ahonui.

            J.B.K. KALAIOKONA.

Kaumalumalu-uka, Iulai 4 1878.

 

"Hoku Ao" ma ka Ilikai no

na Pae Aina o Maikonisia.

 

            Eia ke kumu o ke kaua, aohe makemake o ka poe kipi e noho alii o D. Tekourabi maluna o lakou, a ua makemake e make, Aka, o ka poe kipi, he uku lakou; a o ke alii a me kona poe he nui.  O ka nui o ka poe i make o na kipi, he 12; a o ko ke alii, he 7 wale no.  O ke alii o Tarawa, he hoahanau ia no ka ekalesia, a he haipule io, a pela no me kana Ewa.  O keia poe kini oia no ka poe kipi a hoino i na haipule, a na keia poe no i ki o Rev. J.H. Mahoe i ka pu a kakou e ike ana i ka opili o kona lima.  O ka poe haipula io ma Tarawa, e noi ana no lakou i ke Akua, e hoopio i na enemi, a e hoolanakila i ka poe maikai.

            2 O ka nui o na hoahanau o ka Ekalesia o Tarawa, he 6, he nui na haumana a me ka poe makemake i ke ao; a he piha mau na halepula i na wa halawai.  3 Ke holo nei na hana o Tarawa imua, a ua nui mai ka makemake e na kanaka i na buke, a ua nui no ka aila mahina hou.  Eia nae iloko o ka holo o na hana, ua kauoha mai nei ka Papa Hawaii e hoi aku o Mr. G. Haina.  Olelo mai nae o Leleo ia makou, i na e hui ka Ahahui Euanelio o na Paemoku o Gilipati, i na ua noi oia i ka Aha, aole e ae e hoi aku o Mr. G. Haina i Hawaii, no kona minamina o haule hope na hana.

            4 O ka noho ana o na kanaka he oluolu, he hanai no ia G. Haina i na mea ai, koe wale no ka poe kipi.  5 Aole no ekala i pau ai ka G. Haina ma ai, a o ka hala, niu, ka lakou ai a kau wale mai au i ka moku nei  Hoomanawanui maoli no kanaka Hawaii i ka pololi a ka ai.  Ae nae hoi, oia hoi ka mea e nani ai o ka ke Akua poe i koho ai, a pela e ike ia ai ka manaoio hana.  Nui ka uwe o na hoahanau, na haumana a me na kanaka, no ka haalele ana o ko lakou makua ia lakou.  O na mea i koe, e lohe no oukou ia Haina, oiai, eia mai oia ke hoi aku la me kona ohana nui.

            Ke koena o ko Abaiana moolelo.--Ua ninau ia ko Rev. G. Leleo ma manao no ka hoi, a i ko laua kuka pono ana, hooholo iho la laua, aole e hoi i Hawaii, no na kumu maopopo.  1 "Ua minamina maua i na hana, a no ka mea ole no hoi nana e malama ka ekalesia, oiai, he ekalesia makua ia o na ekalesia o na mokupuni o Gilipati.  2 Aole o ka mai i kau maluna o ke kane a wahine, he mea ia e haalele ai i na hana a ka Haku, a e hookuu i na hipa e auwana wale.  3 Iloko maua o na hana o ka Haku, a lilo ka aina malihini nei i aina kulaiwi, a waiho na iwi i keia wahi."    (Aole i pau.)

 

PAPA, PAPA

AIA MA KAHI O

LEWERS & DICKSON!

(O LUI MA.)

 

MA KE KAHUA KAHIKO MA

Alanui Papu a me Moi!

E LOAA AI NA

 

Papa Nouaiki!

 

o kela a me keia ano.

 

Na Papa Nani a Paa no ke Kukulu

ana i na Hale!

 

Na Pani Puka, Na Puka Aniani,

Na Olepelepe, Na Pou, Na O-a,

Na Papa Hele, Na Papa Ku,

A me na Papa Moe nui loa.

 

NA PILI O KA HALE

O NA ANO A PAU.

 

Na Pepa Hoonai, Na Pena o na Wai a pau,

Na Kui mai ke Nui a ka Makalii,

Na Ami Puka, Na Ami Puka Aniani,

Na Ami o na ano a pau,

Na Aila Pena, o kela me keia ano,

Na Aila Hoomaloo, he lehulehu wale,

Na Aila e ae o na ano a pau.

 

NA WAI VANIKI

A ME NA

WAI HOOHINUHINU NANI!

 

o na ano a pau loa.

 

NA BALAKI ANO NUI WALE!

 

A ke hai ia aku nei ka lono i na makamaka a

pau, ua makaukau keia mau makamaka

o oukou e hoolawa aku ma

na mea a pau e pili ana

ma ka laua oihana

 

NO KA

 

UKU HAAHAA LOA!

 

E like me ka mea e holo ana mawaena o

LAUA a me ka MEA KUAI.

 

E hele mai!  E na Makamaka!!

A e lawa no hoi ko oukou makemake

me ka oluolu a me ka maikai!

845 tf

 

KOPA KUKAEPELE

A

GLENN!

 

AOLE LUA NO KA HOOMAE

MAE I KA ILI!

 

He mea hoopau i na eha,

Na Ili Puupuu,

A he hoomaemae i na mea ino,

A he hoopau Lumatika,

A he kopa auau no hoi

 

O keia Kopa ka oi aku o ka mea maika

I waihoia mai imua o kanaka.

 

Aole wale no ka Hoopau ana i ka Huehue

Ili Poha, Wela la, Luluaina, a me

na mea e ae o ka Ili;

A ma ia holoi ana, o ka hoopalupalu pu ke

kahi i ka Ili, a keia

Laau Hoomaemae lua ole e hana ai.

 

O ka hoemi ana iho i na mai o ka Ili, a o

ke pale aku i ka mai mai na lole e na

Mai Lele, oia kekahi.  O na ohana

ame na poe makaikai, ina

e hoolako lakou

i keia

KOPA HOOMAEMAE LUA OLE!

ALAILA, UA LANAKILA LAKOU.

 

He hoopau i ka lehu o ke poo,

A he Kopa no hoi e kaohi mai ai

I ka lauoho mai ka hina ana.

 

Ua hooia nui mai na Kauka no ka maikai o

keia Kopa!

 

E loaa no ma kahi o

            M. McINERNY.

Kihi o na Alanui Papu a me Kalepa,              840 3m

 

OLELO HOOLAHA.

 

RICHARD F. BICKERTON,

[PEKETONA.]

LOIO a he KOKUA  ma ke KANAWAI!

E HELE ANA OIA IMUA O NA AHAHOOKOLOKOLO a pau o keia Aupuni ma na ano hihia a pau. Ina paha ma Oahu nei, a ma na Mokupuni e ae.

            Ua makaukau mua oia i ka hana ana i na Palapala pili kanawai o kela a me keia ano.

            Ua hiki no hoi iaia ke hoaie dala aku ma ka moraki ana ina aina, ma ka ukupanee haahaa loa.

            E hanaia na hana me ka hikiwawe a me ka uku haahaa.

            Keena hana, Helu 23 Alanui Kalepa, elua puka ma o aku o ka hale kauka o Kaula Minuteole.        840 1y

 

A. MoWAYNE,

HALEKUAI LAAU LAPAAU A ME NA WAIALA o na ano a pau, me na SOPA ALA o na ano he nui wale.  Ma ke kihi o Alanui Papu me Kalepa.

840 1y

 

WM. O. SMITH,

LOIO.

WAILUKU, MAUI.

Ua waiho oia i na Oihana Aupuni a pau a ua makaukau e lawelawe i ka Oihana Loio me ke kuokoa. 840 6m

 

E.O. HALL & SON.

(E.O. HOLO MA.)

NA MEA KUAI I NA MEA MAHIAI, Na Lole, Na Pena, Na Aila, a me

Na ano Lako e ae a pau he lehulehu wale.

846      Kihi o Alanui Papu me Moi.   1y

 

LOLE MAKEPONO

Ke Kuike.

E LOAA NO IA MA KAHI O

KAKELA ME KUKE!

E LAA NA

Ahinahina, Kalakoa,

Keokeo, Leponalo,

Pena, Aila, Aniani,

 

KA MEA PIULA!

KOPA, AILA HONUA,

AILA HOOMALOO

 

Kui Kakia, Pakeke,

Tabu, Kaula, Noho Lio,

Hulu Palaki, na Pulumi.

 

A HE

 

AGENA NO HOI NO NA MOKUPUNI O HA

WAII NEI NO NA

 

Lainakini-nao,

Lainakini Maoli,

Palule Kalakoa,

Alapia, Kelepa, Kilikia,

 

Na lole kupono i ka wawae,

Palulue Huluhulu,

Na Lole Huluhulu,

Na Lole no ka hoohehelo ana

Lipini, Lihilihi, &e.

 

LIPINE, LIHILIHI, &e.

 

 A ME NA

 

Mikini Humuhumu MakeponoLoa!

 

A HE

 

MAU MEA AI KANI

 

Ka Palaoa, Kopaa,

Raiki, Pia, Hoohu,

Paakai, Huaala,

Pia Kulina, &e.

 

Ahe Laau Lapaau Kaulana Loa

A DR. JAYNES.

 

Laau Kunu,

Laau Hoomaemae Koko

Laau Hoopau Naio,

Penikila, Huaale,

 

A ME NA LAAU HAMO, A PELA'KU!

827 3m 839

 

PAPA! PAPA!

NO

ALLEN & ROBINSON

 

UA WEHE AE NEI MAUA I

PA KUAI PAPA

MA

KA UWAPO O PAKAKA!

Na Papa Ulaula o na ano a pau.

Na Papa Paina o na ano a pau.

Na Pili Hale Ulaula.

Na Pili Hale Keokeo.

Na Pepa Hoonani Hale,

Na Pepa Molina.

 

Na Pena a me na Aila Pena!

 

NA KU'I O NA ANO A PAU.

 

NA PANI PUKA a  me

NA PANI PUKA ANIANI.

NA PANI PUKA ame

NA OLEPELEPE

 

NA LAKO KUKULU HALE

O NA ANO A PAU!

 

E KUAIIA MA KE

 

KE KUMUKUAI HAAHAA LOA

 

O keia Makeke.

 

ALLEN & ROBINSON.

Honolulu, Ina. 1, 1879.           840 3m