Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVII, Number 31, 3 August 1878 — Page 3
| This text was transcribed by: | Kelly Murray |
| This work is dedicated to: | Marilyn Haunani Olsen |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
EIA HOU NO, NA WAIWAI HOU LOA !
Ma kela a me keia ku ana mai nei o na Moku mai na Aina E mai, a in a aku no a hoea hou mai, a kamumu i ke awa o Kou nei ! o
NA TABU HAO A ME NA BAKEKE HAO !O na ano he nui loa a lehulehu wale !
Na P@ a me na Ipu-ti aole i kaemai,
Na aila Pena a me na Pena o na ano he lehulehu wale,
Na Vaniki e hoohinuhinu a hoolilelile ai i na kaa a me na pono hoonani
Hale i hele ai kela a anapame he aniani kilohi la,
Na Hulu Baraki o na kaina o pau,
KA AILA MAHU AA NANI A MAIKAI LOA O KEIA AU NU HOU ! NU HOU !! No na Ipukukui Mahu mai Bosetona mai nei.
Na Kaula o na Ano o pau, (me he mea la aole paha ano kaula i koe aku i na aina e.) N Kamaa Hao me Kui Kakia, (no na kapuai Lio.)
NA PALAU ! NA PALAU E !!
@ no hoi ia makou na Palau Kila Kaulana ! wawahi Eka o Parisa, nana e eku haulani aku na apaa lepo, o na aina i hele a konea ka lepo.
He nui no ia makou na Palau Moline me na Palau Kila Lio Kaukahi !
Na Palau Hao Mama mai ka $6.00 a hiki i ka $22.50 o k amea hookahi !
Na Halo, na mea waele nahelehele. Na Ho Lio, maikai a paa loa.
Na Kaa Huila Barela, ikaika a hemohemo ole;
Na Kua Bipi, na Lei Miula a me Lio,
Na Kaulahao Bipi, na kaulaho huki mua a peki hope,
Na Laau Kaa kaukahi a kau lua.
Na Ho Mahiai o Beritaniia a me ko Amerika ! O NA ANO HE LEHULEHU WALE !!
Ke Koi Kipikua, na Kipikua a me na OO,
Na Kopalu o kela me keia ano,
Na O-Manamana, he hana lehulehu,
Na Kope Opala Kila, Hao, a me Laau, paal loa.
NA PAHI OI WINI OKI KO A ME OKI LAIKI, NA MEA PAAHANA A KA POE KUKULU HALE HE NUI WALE,
Na Ike Kaa a me na Hao e Holuholu ai o no ano kaa a pau. Na lako hale he nui loa, a me kekahi mau waiwai e helu aku a e manaka !
@ mau waiwai a pau i hoike ia ae la, eia ke ahu lala kukui mai nei, ua hele ia la a ku ka paila, a e hoopaki aku ana makou i ke kuai ana ma na kumukuai e waiolu like ai mawaena o makou a me ka poe mea dala. Nolaila, e na makamaka, mai kekaha loa ma ke alanui, aka he pono ke kipa hale a ninau, i ike na mea e hooko ia ai ko oukou makemake.
Ke manaolana nei no hoi makou e ku mai ana ka moku "MYSTIC BELL," me na waiwai hou, a hui mai me keia e ku nei ka paila, hewa i ka wai.
DILLINGHAM & CO., (DILINAHAMA MA.)
KE HOOLAHAIA AKU NEI mai keia la aku ua weheia ka pili o Mr. H.J. AGNEW me ka Hui o DLINAHAMA ma, aole hoi he mana iaia no ke kakau ana i @ o ka Hui, a me ka lawelawe ana i kekahi hana e ae o @.
@, Maraki 20, 1878. B.F. DILLINGHAM,
S.N. CASTLE,
@ Waiwai na C.E. Castle a me kona mau keiki oo ole @ e W.B. Castle kona loio. 851 tf
S.B.DOLE,
HE LOIO A HE KOKUA no na KANAKA na ke Kanawai. E hiki no iaia ke lawe i na hihia o kela me keia ano imua o na Ahahookolokolo a pau o keia Aupuni.
Keena hana ma Alanui Papu, maluna ae o ka Halekuai o @
Honolulu, Oahu, Januari 19, 1878. 3 1y
MOKU AHI HOU NO KOOLAU, OAHU !
Ke hoike aku nei Makou i na Kanaka Koolau, Oahu ke kapiliia nei ma Kapalakiko he MOKUAHI HOU
@ A ke manao nei makou, e kaapuni mau ua Mokuahi la ia Koolau i keia a me keia malama, a e kuai aku no ma@ ke Dala Ku ike i 1,000 Ahui Maia i kela a me keia ho@. Ma ka malama ae nei o Iulai e hiki mai ai ua Mokuahi la, a e hooholoia ana ua aia holo moku la.
WILDER & CO. (WAILA MA.)
CECIL BROWN.
LOIO A HE KOKU A MAKE KANAWAI
A he AGENA no ka Hooiaio ana i na Palapala no ka Mokupuni o Oahu. Helu 5. Alanui Kaahumanu. Honolulu HPA
E Kuai ia Ana.
HE 1,000 Hipa a me 8,000 Kao o ka Hui Hanai Kao o Kaupulehu ma Kona, Hawaii. E ni@ ia H. Cooper (Kupa) o Kailua.
A.S. CLEGHORN & GO.,
KE MAKEMAKE NEI AU I KEIKI MALAma Pa.
A.F. JUDD, (Alapaki.) Honolulu, Iune 14, 1878. 863 tf
Castle a me Hatch.
O KAKELA OPIO A ME F.M.HATCH, a hui laua ma ka lawelawe ana i ka oihana Loio Ua hiki ia laua ke ku imua o na Aha a pau, mai ka Aha Hoomalu a hele iluna. A e lawelawe no hoi ma na hana pili i ka hooponopono waiwai, me ka imi ana i na Palapala Sila Aina, ka hana ana i na Palapala Kuai, Hoolimalima, a me ka Hoaie Dala ana.
W.R. CASTLE, Luna Hooiaio Kope. Keena Hana, ma Alanui Kalepa, Honolulu 3 ouka manae aku o Alanui Papu.
NA KAUKA
T.P. Tisdale a me C.L. Tisdale, HOMEOPATHISTS.
HALE OIHANA A ME KAHI NOHO AIA ma ke alanui Beritania, mawaena o ka Luakini o Kaukeano a me ka pa hale o Kaleleonalani. E loaa no kekahi kauka o maua ma ke keena oihana i na wa a pau. O na poe a pau e makemake ana ia maua, e mikiala no maua me ke kaulaa ole i ke ao a me ka po.
T.P. TISDALE. Honolulu, Mar. 28, 1878. 852 tf
WAI ! WAI !
O NA POE A PAU NO KA PIULA MAI O ka Oihana Wai o Honolulu, ko lakou pomaikai wai hooma-u mea kanu a wahi e ae paha, ke hoola haia aku nei na hora e hoomau ai mai keia la aku a hiki i ka wa e hoolaha hou ia aku ai, oia keia, mai ka hora 6 o kakahiaka a hiki ia ka 8 A.M. wale no.
Ua kanohaia na Makai, e hoike mai i na poe kue i keia kauoha; a o ka mea e loaa ana ua kue i keia mau rula, e nele no oia i ka wai.
R. LISHMAN, Luna o ka Oihana Wai.
Aponoia e J. Mott Smith, Kuhina Kalaiaina. Keena Oihana Wai o Honolulu, Mar 21, 1878. 851 tf
E. STREHZ, (AILUENE.)
MALAILA E LOAA AI NA ANO LAAU A pau; a me na wai hoomaemae o kela a me keia ano. E hamana mau ana ka ipuka ma na po Poaono a pau. Ma ke kihi o alanui Papu a me Hotele, ma Monikahaae. (845 1y)
NUHOU ! NUHOU
UA HOOKOHU pono mai na mea nona na inoa malalo, i mau agena oiaio no ka Hui Hana Kaa Cortland, o Cortland Nu Ioka. Eia no hoi ma ko makou nei Keena, he papa kuhikuhi maopopo o na kaa ukana, na kaa holoholo lealea a pela aku, i hiki ke wae a ka makemake, a he haahaa loa no hoi ke kumukuai, a ua mahalo nui ia keia mau ano kaa a pau no ka mikioi, ka nani a me ka paa maoli no o ka hanaia ana. He agena no hoi ko ua Hui nei ma Canada, ma Wale Hema Hou a ma kekahi mau aina e ae no hoi kahi, i lawe nuiia aku ai ua mau kaa nei ma ke ano waiwai kalepa.
E hiki no ia oukou e na makamaka ke hele mai ma ko makou halekuai, e ike i na papa kuhikuhi a me ka makou mau kumukuai no ua mau kaa nei, e waiho mai i na kauoha ia makou me ka hoomakaulii pu hoi i ka oukou mau okeni, a iloko o na mahina ekolu wale no mai ka la aku e loaa mai ai o ka oukou mau kauoha, e loaa no ua mau ano kaa nani la ia oukou.
DILINAHANA Ms. Helu 95 & 97, Alanui Moi, Honolulu, Oahu. 858 tf
OLELO HOOLAHA.
KO BIHOPA MA
BANAKO MALAMA DALA !
E MALAMA NO MAUA I KE DALA O na kanaka maloko o ka Banako, penei:
Ina hoomoe mai ke kanaka hookahi i na dala $300 a emi mai paha, alaila, e iku maua i eono hapahaneri ukupanee makahiki, mai ka la o ka lawe ana mai a hiki i ka ia o kona ohi ana, ke waihola ke dala hoomoe i ekolu malama a keu paha. Aole ukupanee e hulu ia no ka hakina o ke dala hookahi, aole no hoi no ka hapa malama.
Ina ohi koke oia i kana dala, aole i hala na malama ekolu aole ukupanee
Ina i manao ke kanaka e ohi i kana dala, e pono ke hoike e mai oia ma ka Banako i kona manao ohi, i kanakolu la mamua o kona ohi ana, a o kana Buke kekahi ke laweia mai.
Ma ke kikoo wale no a ka mea dala e haawi ai i kana, a o ka Buke kekahi ke laweia mai.
Ma ka la mua o Sepatemaba i kela makahiki a i keia, e houluulu ai i ke dala, a e huipuia ka ukupanee me ke kumupaa o na dala i hoomoeia no na malama ekolu a keu, a mahuahua, ke kumupaa e loaa i ka ukupanee.
Ina oi aku ke dala hoomoe mamua o $300, alaila, hooholo pu ka olelo.
E weheia ka Hale Banako i na la hana a pau. BISHOP & Co. 851 tf
OLELO HOOLAHA.
O NA keonimana no lakou na inoa malalo nei, e lawelawe ana lakou i ka hana ma ke ano he mau agena no makou ma ka hookomo ana mai a hoolilo ana aku i na dala i waihoia mai maloko o ko makou Banako Malama Dala. Na lakou no hoi e haawi aku i na palapala hooia no ka mana, no ka hoihoi ana aku ia lakou, a me ka haawi ana aku i ka makou mau buke hoomanao i na poe mea dala i waiho mai. Aole hoi e emi iho malalo o ka elima dala e hookomo ia mai ai.
REV. J. W. SMITH, ………………………………….Koloa, Kauai.
T.W. EVERETT, …………………………………………...…Maui
REV. E. BOND, ……………………………………Kohala, Hawaii
LUTHER SEVERANCE, ……………………………..Hilo, Hawaii
BISHOP & CO., 857 3m
AHA Kiekie o ko Hawaii Paeaina, Oahu ss. Kau o Iulai 1878. Hoopale Pioi w ka mea hoopii no ke oki mare, kue ia Pioi k ka mea i hoopiiia, hoopii oki mare. Ma ka palapala hoopii i oleloia maluna no ke oki mare, ano ua kauoha ia o ka olelo hooholo e oki ana mai ka berita mare aku, e hookomoia ma ka moolelo o ka Aha mamuli o ka aoao o Hoopale Pioi w no ke kumu o ka haalele wale o Pioi k i oleloia, e lilo i mea paa mahope o na malama eono mai ka la i hoopuka ia ai keia olelo hooholo ke hanaia e ilke me na olelo maloko nei, ke ole nae i ike ia ke kumu kupono e hoole ai. A ua kauohaia ka mea hoopii e hoolaha i ke kope i hooiaioia o keia olelo kauoha ma ka Hawaiian Gazette a me ke Kuokoa i kela a me keia ona hebedoma eono; o ka hoolaha mua ana iloko o ka malama hookahi mai ka la aku i hoopuka ia ai keia olelo kauoha; i mea e hiki ai i na mea a pau i pili ke hoike mai iloko o na malama eono, ina he kumu ko lakou e hooko ole ia ai ia olelo hooholo a lilo i mea paa.
Na ka Aha: JNO. E. BARNARD, Kakauolelo.
Hanaia i keia la 5 o Iulai 1878.
Honolulu ss: Ke hoike aku nei au me ka oiaio, o na olelo a pau maluna ae, oia no ke kope oiaio a pololei o ka olelo hooholo o ka hihia maluna ae, a e waiho nei ma ke Keena o ke Kakauolelo o ka Aha Kiekie.
Hoike ia e ko'u lima a me ke Sila o ka Aha Kiekie ma Honolulu, i keia la 5 o Iulai 1878.
JNO.E. BARNARD, Kakauolelo o ka Aha Kiekie.
AINA KUAI A HOOLIMALIMA.
HE Kanalima Kumamaono eka aina ma Iwilei. )Makai iho o ka Halepaahao.) He Loko I-a, Aina Kalo, Aina kau Paakai, aina kula a me ke kai. A me kekahi mau eka aina ma Peleula, he aina kalo, aina kula a me ke kai. He oluolu ke kuai ana. E ninau ia.
J.H. CONEY, (KONI). Honolulu, 865 tf
He Nui Anei Kou Makemake i na Mekini Humuhumu Lole?
Ina pela, alaila, e kipa mai no ma ka Halekuai o KAKELA A ME KUKE.
A malaila oukou e ike ai a makaikai i na ano MEKINI a WHEELER a me WILSON, mai ke $40 a hiki i ke $50 ke kumukuai o ka mea hookahi.
Ka MEKINI a SINGER, ma ke $50 pakahi, a me ke ano MEKINI A WILCOX me GIBBS, ma ke $30 a hiki i ke $50 ke kumukuai.
I mea e pau ai ko oukou kanalua e na Makamaka no ke kupono o keia mau ano Mekini, e naue mai no me ke kuihe ole, a e ike no oukou iho. 862 tf
Ale ka Wai ke Ike Aku I keaha la hoi?
I na Waiwai Nani ano Hou loa hoi paha o ka Halekuai o GOO KIM. Nana aku no hoi oe, "Hoonuanua i Apua a Kalamaula."
OIA no hoi na Hainaka Silika Nunui Eleele a Ulaula, Pulu, Wai Gula a Wai Dala. Na Hainaka Liilii Lei A-i. Na Mamalu kane, wahine a me na Mamalu liilii kihi weluwelu o na kaikamahine. Na uhi huihui nani nunui a liilii. Na Kihei Silika lau ma kaekae. Na Koloka kamalii nani a me na Koloka hoopumehana no na bebe. Na huluhipa lau a me na lole huluhulu holoku o na wahine. Na muumuu keokeo o na wahine lihilihi ma ke alo, a me na Palekoki. Na papale wahine Malina i hoopnanaia kekahi aoao, hele kela a kapakahi Manuia o Keokoi ka moku. Na papale Waiokila aiai, a ke kau mai i ke poo, moa uakea lua kela ke pa iho ka la, a he nui wale na ano papale e ae i ike ole ia mamua. Na Hulu Eheu Manu no na papale wahine, e kau ai ka iwa. Na Kalakoa hou loa, na Makalena a me na lole Iliwai, na Puuwai Gula a me na Gula Pepeiao o na wahine. Na Kamaa ano hou o na kane, wahine a me na kamalii, na Kuka Kanahai, na lole mawae a me na Palule o na ano he nui wale, a me na Pale Pakaukau.
O keia mau waiwai, eia no ke ahu mai nei o na ano hou loa wale no, a me kekahi mau waiwai e ae he nui loa i hiki ole ke helu papa aku. Ina aku no hoi a kapalulu hou mai, ma kela a me keia ku ana mai o ka mikuahi o na aina e. Nolaila e komo hale no e na hoa o ka iu o ka la, e wae i ko oukou mau i ini aole no hoi makou e uiha iki, ke hele mai oukou e kuekaa i na waiwai ma no ke kuai a nana wale no paha. E kuaiia aku no keia mau mea ma na kumukuai haahaa. Ma na Poakahi a me na Poaono, oia na la e kuai hoopaki loa ia aku ai ua mau waiwai nei.
GOO KIM. 858 tf
HALEKUAI PA.
KE OWAKA NEI ME KA PANIO
Na Waihooluu o na Pa,
O KUU
HALEKUAI HOU
ma ke Alanui Nuuanu.
Ua hoonee ia ae nei ka Halekuai Pa e pili pu ana me ka Halekuai o Goo Kim, ma ke alanui Nuuanu, aia ma ka puka elua o ka Halekuai ma ke kihi o ke alanui Chaplain, makai iho o ka pa o ka Moiwahine Ema.
Ke hoike ia aku nei i ka lehulehu, eia maloko oia Halekuai e loaa ai ia oukou na waiwai malalo iho:
Na Pa Nui a Liilii
Na Pa Huewai Lepo
Na Piko Wai, nui a Liilii
Na Kiaha, o na ano waihooluu a pau
Na Bola, o kela me keia ano
Na Ipukukui Hele Po.
Na Ipukukui Kau Hale
Na Ipukukui Aila Mahu
Na Ipuhao o na ano a pau.
Na Ipu Ti
Na Ipu Waiho Waihau
Na Pa Waiholoi Mak, nui
a liilii o na ano a pau loa, me na waiwai e ae he nui hiki ole ke hue pau aku.
Ke kahea ia aku nei no ka lehulehu e hele mai no oukou e ike maka, a e wae no oukou iho, a e kuai aku no au ia oukou me ke kumukuai makepono loa mamua o ka na Halekuai Pa e aku o ka kakou kulanakauhale alii nei.
Sam-wo-chung, Honolulu, Iulai 24, 1878. 869 6m
MOOLELO O KE KAU Ahaolelo o 1878
LA HANA 59, Iulai 15, 1878.
NA PALAPALA HOOPII.
Heluhelu mai o Hon. Kipikona he palapala hoopii no Lahaina, e hoopii mai ana no ka hana paewaewa a me ka hoopilimeaai o ka lunakanawai hoomalu oia apana ma kana mau olelo hooholo.
Ma ke noi hou no ana, ua haawiia ka palapala hoopii i ka Loio Kuhina.
Ma ke noi a Hon. Paniani, ua hpaiia na hana o ka la.
NA HANA O KA LA.
Heluhelu alua ana o ka bila haawina imua o ke komite o ka Hale. Ke 'lii Kipi ma ka noho.
Na alanui a me na alahaka o na mikupuni a pau………………………………..34,700
Noi Mai o Kipikona ……………………………………………………………45,000
" Keau …………………………………………………………....40,000
" Malo ……………………………………………………………50,000
" Hooholoia ………………………………………………………45,000
Noi mai o Kipikona e hookomo mahope iho o ka haawina o ka Halemai Moiwahine, he haawina no ka buke kauka, e pili ana i ke ola o ka lehulehu he 1,500; hooholoia. Na hana hou i mea e hoohana ai i na paahao he…..10,000
Noi mai o Kamika, e hoohui i keia mau haawina, penei e hookomo ai.
Ke ola o na paahao ……………………………………………………………20,000
Hooholoia
Na heleuma, mouo, Awa pae …………………………………………………10,000
Hooholoia.
KA OIHANA WAIWAI.
Uku o ke Kuhina ……………………………………………………………..10,000
Noi mai o Kanealii …………………………………………………………….8,000
Noi mai o Kamika e hooholo ia ka haawina.
Ma ke noi mai no ana e kakau ia na ae me na hoole no ka haawina 10,000.
Mahope o ka ninau ana ua hoole ia 10,000 na'Lii Dominis, Kamika, Bihopa, Kanoa, Kuihelani Kahanu, na Hons. Malo, Kupau, Kaanaana, Aholo, J.A. Kaukau, Kamauoha, Kupihea, he 13, ka huina. Eia ka poe hoole, na'Lii Kaeo, Kapena Roke, na Hons. Keau, paniani, Moanauli Jr. Kaoliko, Kipikona, Kamika, Kanealii, Halstead, Hanuna, Nawahi, Mahoe, Bekekone, Kapahu, Kealawaa, A. Kaukau, Kauai, Palohau, Nakaleka, he 20 ka huina. Mahope ua hooholoia i $8,000 ka uku no ke Kuhina Waiwai.
Luna buke helu …………………………………………………………………4,000
Noi mai o Kamika ………………………………………………………………5,000
" Hanuna ………………………………………………………….4,500
" ke Kuhina Waiwai ………………………………………………6,000
" Hooholoia ……………………………………………………….5,000
Hora 12 hoomaha ke komite, halawai hou ke komite ma ka hora 1 auina la.
No ka Luna Dute Nui ……………………………………………………………$6,000 hooholoia
Hope Luna Dute Nui ………………………………………………………………3,600 "
Kiai oihana ma ke awa …………………………………………………………….2,400 "
Luna Hale Papae …………………………………………………………………..2,400 "
Kakauolelo Buke Helu 1 …………………………………………………………..2,400 "
" " 2 …………………………………………………………..2;000 "
Na kokua kiai ma Honolulu me na awa eae ………………………………………..4000
Noi mai o Keau ……………………………………………………………………3000
Hooholoia ………………………………………………………………………….4000
No na lilo oihana dute ……………………………………………………………..1,500 hooholoia
Uku luna dute o Kawaihae ………………………………………………………….300 "
" " Kealakekua ………………………………………………………..100 "
Waapa o ka hale dute ………………………………………………………………..800
Noi mai o Keau, e kapae i keia haawina.
Hooholoia …………………………………………………………………………..800
Dala Halemai (na loaa i manaoia) ………………………………………………….6000
Noi mai o Pilipino, e kapae ia keia haawina
Hooholoia …………………………………………………………………………6000
Uku o na Luna Helu, aole nae e oi aku i ka pa 4 keneta …………………………15,000
Hoololi mai o Pilipo i 3 keneta no ke dala he ……………………………………11,250
Noi mai o Nakaleka ……………………………………………………………...14,000
Hooholoia ………………………………………………………………………..15,000
Uku o na Luna Auhau, aole oi aku i ka 4 keneta o ke dala ……………………….14,000 hooholoia
Aie aupuni e uku ia'na ……………………………………………………………68,900 "
" " aole i kikoo mai …………………………………………………….2,000 "
Ukupanee o ka aie aupuni ………………………………………………………..85,000 "
No na lilo oihana waiwai ………………………………………………………….2,000 "
No hao hoailona pai ……………………………………………………………………500
Noi ke Kuhina o ko na Aina e ………………………………………………………….800
Hooholoia.
Hookomo mai ke Kuhina o ko na Aina e ma keia wahi, ekolu mau haawina hou.
Pai ana a me na bila kikoo …………………………………………………………1,200 hooholoia
Hale aila mahu ……………………………………………………………………….480 "
Kiai hale ukana mokuahi ……………………………………………………………1,200 "
Uku papa hoopii auhau ……………………………………………………………..1,000 "
Uku kokua i ka laina mokuahi o na aina e ………………………………………….24,000
Noi ke Kuhina Kalaiana i …………………………………………………………..48,000
Noi o Kipikona e haawi ia keia haawina a me na palapala hoopii i ke komite waiwai hooholoia.
Na medala ilio …………………………………………………………………………600 hooholoia.
OIHANA LOIO KUHINA.
No ka Loio Kuhina ………………………………………………………………..10,000
Noi mai no oia ……………………………………………………………………...8,000 hooholoia
No ke Kakauolelo …………………………………………………………………..3,000
Noi mai ka Loio Kuhina e hooholo i ka haawina; hooholoia
Uku o ka Hamuku ………………………………………………………………….6,000
Noi mai ka Loio Kuhina e hooholo i ka haawina.
Noi mai o Kupau ……………………………………………………………………7,000
" " Kanealii ……………………………………………………………..5,000
Hooholoia …………………………………………………………………………..6,000
Uku o ka Hope Hamuku ……………………………………………………………4,000
Noi mai ka Loio Kuhina, e kapae i keia haawina, a e hookomo ia kona uku iloko o ka haawina o na makai; hooholoia e kapae. Uku Makai Nui o Hawaii …………………………………………………..4,000 hooholoia
" " " Maui ………………………………………………………4,000 "
" " " Kauai ………………………………………………………2,500
Noi mai o Kauai i ……………………………………………………………………3,000
Hooholoia …………………………………………………………………………………3,000
Noi mai ka Loio Kuhina, e hookomo ma keia wahi penei.
Uku kakauolelo makai nui o Hawaii …………………………………………………1,000
Noi mai o Mahoe ………………………………………………………………………600
Hooholoia ……………………………………………………………………………1,000
Kakauoleo makai nui o Maui …………………………………………………………1,000
Hooholoia.
Uku o na makai o Hawaii ……………………………………………………………17,136
Noi mai ka Loio Kuhina ……………………………………………………………..18,816 hooholoia
Uku makai o Maui …………………………………………………………………..10,584
Noi mai ka Loio Kuhina …………………………………………………………….12,720 hooholoia
Uku makai o Oahu …………………………………………………………………..49,800
Noi mai ka Loio Kuhina ……………………………………………………………..54,000
" " o Keau ……………………………………………………………….60,000
Noi mai o Pilipo, e haawi i keia haawina i ke komite wae; hooholoia.
Uku makai o Kauai ……………………………………………………………………5,872
Noi mai o Kauai ……………………………………………………………………….7,000
Hooholoia ……………………………………………………………………………..5,872
Hopu ana i na lawehala ………………………………………………………………..2,000 hooholoia
No na lilo oihana ………………………………………………………………………1,000
Noi mai ka Loio Kuhina …………………………………………………….…………1,500 hooholoia
Na lilo o na aha Koronero ……………………………………………………………….600 "
OIHANA HOONAAUAO.
Uku Kahukula Nui ……………………………………………………………………..4,000
Noi mai o Bihopa ………………………………………………………………………4,800
Noi mai o Kapena Roke, e hoopanee i ka noonoo ana i keia mau haawina a hiki mai ka hoike o ke komite hoonaauao; hooholoia.
Ma ke noi a Hon. Kipikona ua hoopau ia ke komite.
Ma ke noi a Hon. Kamika ua apono ia ka hoike, a ke komite.
Koho ka noho ia Hon. Kamika, Loio Khina, Paniani, Bekekona, Palohau, i komite nana e noonoo ka haawina o na makai o Oahu nei, ma ke noi a ke Kuhina o ko na Aina e, ua hoopanee ka halawai a noho hou ika la apopo hora 10 am.
Ka Maikai o ka Rama a me ka Ole.
Eia iloko o keia kulanakauhale nei kahi e waiho nei o ka rama, ua ike kakou apau ua kapu ka rama i ke kanaka Hawaii a me na haole kupa o Hawaii nei, eia nae, aohe wahi mea a kapu iki, ke inu nei no kakou i ua rama nei, pehea la e loaa ai i ke kanaka Hawaii, penei. Ina he aikane haole, pukiki, pake paha, alaila na ua poe ala e kii iloko o na hale kuai rama, pela e loaa nei ka rama i ke kanaka Hawaii. Makau ole no hoi na kanaka o na aina e i ke kanawai kuai rama i ke kanaka Hawaii, he mea nui loa keia, he hoopomaikai i ke aupuni, a he hooneo i kahi waihona a me ke ola o ka ohana, a o ka hope loa o ua rama nei, he make a me ka ilihune; pehea ! he maikai no ia mea a kakou e hoopapau nei i keia mea ino, aohe maikai. Eia ka maikai o ua rama nei, ina he kanaka ma-i, a ike ke kauka he pono ka rama i ua kanaka nei, alaila maikai neia mea he rama i ua ma-i la, aka, o ka inu ana i ka rama me ka lealea, a kohu holoholona ka eku ilalo o ka lepo, he mea ia e hoohaahaa ana ia oe iho, elike me kekahi hana i hana ia ma ka la 4 o July nei, iloko o kekahi pa kaulana o Honolulu. Eia ihea na Luna, Aupuni e malama ole nei i keia hana nui, me he mea ala ua komo pu no kekahi o lakou i keia hana ino, a i na aole e makaala i keia hana, alaila, eia wale no ka pono, e hoonoa koke ae ka rama, a e hoopau ia ke kanawai e papa ana i na kanaka Hawaii, aole e loaa ka rama ia lakou. C.F.
PANE I KA REV. M. KUAEA.
E ke KUOKOA, aloha oe; ma ka Hawaii Pae Aina o ka pule i hala ae, ua hoao mai nei o M. Kuaea, e huna kela loa i ke kumu ino ana i hana ino mai ai ia'u a me ka lehulehu o Honolulu nei; me ka hooikaika ana hoi e pee iho malalo o na huhui ninau hoopoeleele, malalo o ke poo, "Hoohalahala koku ole." Aka, he kohu loa no nae; no ka mea, ua ike no ka lehulehu i ke kumu pono ole o kana hana ma ia po, a ua puana malie ae no ka lehulehu no ua mau kumu ino la, a ua oi ala e moe make mai la i nalo. Aohe nalo, ua ike ka lopa; he oke pau aku hoi o Maukele.
No kau ninau mua, eia mai no ka haina oiaio loa, nau no i hoohoka i ko Honolulu, aole na E.K. Wahinehuhu, e like me kau haina hoolalau. No ka mea, ua imi ia ka hapa nui o na mea mana i ka hale, a ua loaa mai ko laua ae oluolu loa ana. A ma ke ahiahi Poakahi hoi o ka la 15, imi aku au i kou ae mai, ma o kekahi makamaka la a'u i hoouna aku ai; aka, heaha kau i kana mai ai? He pakike e like no me ia i ike ia ma ia pepa o kela pule. Aole anei o E. K. Wahinehuhu ia i imi aku la ia oe, na'u no ua kanaka la i hoouna aku iou la? A no ke aha hoi oe i pane pakike mai ai iaia, i ka hana kohu ole ia oe?
O kou hoowahwaha ana iaia, o kou hoowahawaha ana no ia ia'u; o kou pakike ana iaia, o kou pakike ana no ia ia'u. Auhea aku kahi au e alo ae ai, mai ka ino au i hana mai ai ia'u a me ka lehulehu o Honolulu holookoa nei?
Ina oe i ae mai i kela makamaka a'u i hoouna aku ai e hoi aku ia oe no ka hale, e hele ana anei ka malama ia o ka halawai makaainana ma ia po? Aole loa ! Ua makaukau na mea a pau, a makou la wale la no ka pono ole. Nolaila, nau maoli no i hoohoka i ka lehulehu o Honolulu; O kou hoolapuwale ana ia i na nupepa, ia'u, a i ka lehulehu hoi i hele ae ilaila, me ka makemake e ike a e lohe i ka hana i kahea ia ai ka halawai makaainana nui. Nolaila, o kahi kumu au i kapilipili ae ai, aole loa ia o ke kumu, aia iho no iloko ou kahi i pee ai.
No ka lua o kau ninau, eia no ka haina. Ua ku no i ka oiaio ka na nupepa hoike ana i ka olelo kahea i halawai makaainana, no ka mea, 1 He wahi no hoi ia i maa i ke kukuluia o na halawai. 2 Ua ae mai no hoi ka hapa nui o na mea mana i ka hale. 3 Ua nonoi ia aku no hoi oe no ka hale, a nou iho ka ole i hele ai.
O ko ninau ekolu, eia no ka haina pololei ua ku no i ka mahalo ia oe, ka E,K.W. hana, no ka mea, ua hele pololei no oia i na poe kuleana i ka hale, aole i ka poe kuleana ole. A nau no i hana i keia mea e mahalo ole ia ai oe, aole na'u.
O ka ha o kau ninau, eia mai no ka haina, nau no i hooluhi, a hoohoka i ko kaua mau makamaka i hele ae ma ia po, aole na'u. No ka mea, nau no i hoole mai, aole e weheia ka hale ia po, no ka halawai i kahea ia. Ina no oe i ae mai i ke kii ia ana aku e ka mea a'u i hoouna eku ai, ina aole ia lehulehu e luhi wale. Nolaila, o oe no ke kumu oia pilikia, aole o E.K.W.
No ka 5 a me ke 6 o kau mau ninau, aole pili ia i ke kumuhana, a kumu olelo hoi. He mea okoa ka noelo aku i na mea o ka wa i hala, aole pili ia ninau i na hana o ka po o ka la 15, a me ka la 8, kahi o ke kumuhana i ulu mai ai.
Ka hiku o kau ninau, eia mai ka haina oiaio, ua kohu loa ka hoohalahala ana i kau hana pono ole, i ku ike aloha ole a ano kahunapule ole.
O kou mau hoa, ua ae oluolu loa mai laua no ka hale. Ua nanaoia, a ua hilinaiia hoi oe, ua oi aku kou oluolu loa mamua o laua; nolaila, ua manaolanaia, aole oe e hana mai ana i ka hana ano e. I kou nonoe ia ana aku hoi, ua hana pono ole mai la oe.
He mea oiaio loa e hai aku. Aole o Rev. H.H. Pareka i hui pu iki me a'u ma keia hana a'u i hooikaika ai; aole no hoi oia i olelo iki aku i ke kanaka a'u i hoouna ai e noi aku i ka hale ia M. Kuaea, aole loa no hoi na'u i kauoha aku ia ia e olelo pela. Aka, ua hikiwawe no nae oe e nanaoio loa i kela mau olelo; nolaila hoomaka koke oe e olelo maloko o ka H.P.A., i ke Kahu o Kawaiahao, ma ke ano pakike.
A ina he hikiwawe wau i kana mau olelo a pau, alaila, eia kekahi o ka M. Kuaea a'u i lohe ai mai ka mea a'u i hoouna aku ai io M. Kuaea 'la. "Aia a uku mai i kanalima dala, alaila, weheia ka hale." Ina wau e manaoia ana i kela olelo, alaila, he maopopo loa ka manaoino o M. Kuaea.
No kou manao hope. Ua olelo mai oe. "Ikuu lele aku iloko o na hooponopono aupuni."
He kumuhana kaawale loa ia, aohe pili i ke kumu au i pale mai ai. I na he makemake kou e kamailio akea kaua no ia kumuhana, a me ia ninau nui o keia wa; alaila, e hoakaka ka manawa, a me kahi a kaua e paio ai.
Ua hai ia mai ia'u, "he makemake oe e hoohui ia Hawaii nei me Amerika." Ina io pela, alaila, he enemi au nau, a o oe hoi ia'u. He aloha au, a he minamina i ko Hawaii Kuokoa. Ma ia manao au, a pau kuu ikaika. E Mr. Lunahooponopono, a me ka lehulehu o Honolulu; eia wau e paio maikai ana me kuu hoa lawe hana. A ua ike oukou e ka lehulehu i na manao, a me na olelo, a me ke kumu o ka paio ana. Na oukou e hooholo no oukou iho, a na'u e hooholo no'u iho, a na ka mana kiekie loa i kuni i ke sila o ka oiaio loa. Me ke aloha i ka lehulehu o Honolulu, ame ka L.H. a me na keiki o ka papa pai. Owau me ke aloha. E.K. WAHINEHUHU.
P.S. A i pane ia mai au, ua oi mau no ka'u maka kila no ia hana.
NA HIHIA O KE KAU JURE O IULAI NEI 1878.
Ke Lii kue i Keone k, no ka malama i ka Opiuma; he hoopii mai ka Aha Hoomalu o Honolulu, A.S. Hartwell ma ka aoao o ke Lii, W.R. Castle a me Hatch no ka aoao pale, a ua hoopau wale ka Loio Kuhina i keia hihia. Ke Lii kue ia Thom. Bright, no ka wawahi hale. Loio Kuhina ma ka aoao o ke Lii, a o J.M. Davidson no ka aoao pale, ua hoopau wale ia keia hihia. Ke Lii kue i Ioane Kamakaniau k, no ka moekolohe malalo o na makahiki he 14, he hoopii mai ka Aha Apana mai o Koolauloa, hokuu ia e ke Jure. Ke Lii kue ia Kauimakaole noke apuka, hookuu ia e ke Jure, J. M. Davidson ka loio no ka aoao pale. Ke Lii kue ia Kapihi w, no ke kolohe, he hoopii mai ka Aha Hoomalu mai o Honolulu, Hoopau wale ka Loio Kuhina; J.M. Davidson no ka aoao pale.
NA HIHIA KIVILA.
Kauhane a me Laioha, kue ia Kalu, He hihia kipaku mai ka aina aku; ua haalele ia nae kekahi hapa e na mea hoopii, a hookahi i koe, a oia hapa na ka Aha e kau i ke poho kupono. J.M. Davidson no ka aoaoa hoopii, a o A.S. Hartwell no ka aoao pale.
John Sumner (Kapilikea) kue ia Kupele, J. Ailama, Nuu, Kapahi, Kamai, Kukiha, Kaai, he kipaku mai ka aina aku o Kuilei, aohe nae i hana ia i mua o ke Jure. A ua lawe ka Aha nana e kau ke poho maluna o ka poe i hoopii ia. E. Preston no ka aoao hoopii, a o J.M. Davidson no ka aoao pale.
Naomi a me Kawelo kue ia Kahaolehookano, he hoopii aie a ua haawi ia ka pono i ka aoao pale, Mahelona no ka aoao hoopii.
NA HIHIA JURE HUI.
Kapehe kue i ka hui mahiko o Princeville He hihia kipaku a ua haalele wale ia ke koi ana. S.B. Dole no ka aoao hoopii.
Auwae k, kue ia Aiona, no ke komohewa he hoopii mai ka Aha Hoomalu mai; Ua haawi ia ka pono no ka mea pale, he $130 ka pomaikai. Mahope ka loio no ka aoao pale, J.M. Davidson no ka aoao hoopii.
NA HIHIA HAOLE.
Ke Lii kue ia F.R. Mellis, no ka hoopae malu i ka Opiuma, i ka hookolokolo ia ana, ua ae maoli no ka mea i hoopii ia ua hewa.
Ke Lii kue ia Akuna Aliao Ahin, no ke kuai Opiuma, a ma ka noonoo ana o ke Jure ua hewa ka mea i hoopii ia.
James Makee kue ia H.A. Widemann, no ka aie, ma ka noonoo ana oke Jure, ua haawi ia ka pono no ka mea hoopii. O A.S. Hartwell a me J.M. Davidson na loio ma ka aoao hoopii.
Cecil Brown hooko kauoha o J.S. Christy, i make, kue ia J.S. Mcgrew, no ka aie a ua haawi ia ka pono no ka aoao hoopii. J.M. Davidson no ka aoao hoopii a o A.S. Hartwell no ka aoao pale.
Ah. Qui kue ia Wong Ko, he hihia kipaku, ma ka noonoo ana o ke Jure, ua pono ka mea hoopii, a e uku hoi ka mea i hoopii ia he $110.00.