Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVII, Number 34, 24 August 1878 — Page 2

Page PDF (1.93 MB)

This text was transcribed by:  Gwen Inzer
This work is dedicated to:  Kumu Cathy Ostrem

Ma ke Kauoha.

 

Male@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

1 O na kaa a@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

2  O na kaa@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

 

3 E@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

 

4 A @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

 

5 Ma Ka Wahie ku ai ma kaa a pau, e hookaaawale ia na kaa@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

 

6 A @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

 

7 A @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

 

8  Ka La Wahi@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

 

 Ma Ka@@@@makai @@@e ke alanui Maiwahine, mai ke kihi hi@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

 

Ma Ka @@@@makai e ke alanui Maiwahine, mai ke kihi hiki@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

 

Ma Ka @@@@@@mauka@@Kalepa mai ke @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

 

Ma Ka @@@@@@@@@@@@@@Moi, mai ke kihi komohana @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

 

Ma Ka aoao makai e ka alanui Hoteel, , mai  ke kihii@@@@@@@@@@@@Papa

 

Ma Ka aoao makai e ka alanui Beretania, mai ke kihi hiki@@@@@@@@ Nuuanu

 

Ma ka aoao mauka e ka alanui Hotele, mai ke kihi hikina @@@@@@@Nuuanu

 

Ma ka aoao maka@ e ke alanui Moi, mai ke hihi hikina aku@@@@@@@@@

 

Ma ka aoao makai e ke alanui Hotele, ma o mai o ka puka @@@@@@@@@@@@Hawaii

 

9  Aole @@@@@@@@@@@e ku ai ma kahi@@@@@@@@@@@@@@@@@@@Hookahi

 

10  Ka U@@@@@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@@ ai Beretania a me ke Awa, a mawaena e @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@no ka mea hookahi, he@@@@@@@@

 

11Ma@@@@@@@@@@@@@@@@ma ke alanui Nuuanu a me @@@@@@@@@@@@@@o ka ""What Cheer House" ma ke alanui@@@@@@@@@@@@@e ke alanui Moi a me ke alanui o Wai@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@no ka mea hookahi he 25@@@

 

12 ma@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@aole e oi aku mamua o @@@@@@@@@@@@@@@@@@@hoomaka aku ai, no ka mea hookahi@@@@@@@

 

13  Mai @@@@@@@@@@a mai na moku e ae, a hiki i kekahi@@@@@@@@@@@o ka palena elua i hoiae ia, no ka mea hoo@@@@@@@@@@@

 

14  Aole e @@@@@@@@@@@@@@@@he ekolu makahiki a malalo e ka ekolu makahiki, @@@@@@@@@@@@ aka mamua o ka ekolu, @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ka @@@ makahiki, alaila, he alua no@@@@@@@@@@@@@

 

15  No ka @@@@@@@@@@@ana ma ka hora.

 N@@@@@@@@@@@no ka @@@@@@ hookahi he $1.00

 N@@@@@@@@@@@no ka hora hookahi he $1.50

 N@@@@@@@@@@@no ka hora hookahi he $2.00

 N@@@@@@@@@a ka hora hookahi no ka ohua hookahi @@@@@@@@@

 

16  E @@@@@@@@@ mai ka hoomaka ana o ka holo@@@@@@@@@@@@@@@e pau ai.

 

17  A@@@@@@@@@@@@@@@uku kaulele i na @@@@@@no na pu@@@22

 

18  N @@@@@@oi ae mamua o ka puolo lima, no ka pu@@@@@@ i ole he pahu, he 25 keneta.

 

19  @@@@@@@@@@@@@@@@@@@ae i hoopuka ia e kekahi i loaa ka laiki@@@@@@@@@@@@@@@@@ka hoike ana ke dala, e manao ia he mea22222222222222palapala, no ua dala i hoike ia i kekahi mau @@@@@@@@@@@@@@e lawe ia kela mau palapala e ka mea nana i hoopuka i ka wa e hoike ia aku ai i mua ona

 

20  Aole e kei ia  kekahi hookele kaa e lawe I ka uku o ka mea @@@@@@@@@@@@@@ ka l'ali a no ka Park, ke ole ka hooimalima @@@@@@@@@@@@@@@@@ ea mea holo, alaila e lawe ia ka @@@@@@@@@@@@@@

 

21  @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ e hoike aku@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ke @@@ ia mai oia e kakahi mea e@@@@@@@@@@@@@@@@.  Ina e uhaki ke@@@@@@@@@@@@@@@@@, hiki ke lawe@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@Kuhina Kalaiaina.

@@@@@@@WILDER (Walia)         Kuhina Kalaiain a

Honolulu, Augate 22, 1878                    873 tf

 

                                                KA NUPEPA

                                       Kuokoa me ke Au Okoa

                                                I H@HA

                         No ka Makahiki, $2.       Eono Mahina, $1

                                           Dala Kuike ka Rula.

 

AUGATE 24, 1878.

            Ua Lohe nui ia ma Honolulu nei, a na hoolahaia hoi ma na nupepa o keia kulanakauhale na mea e pili ana i ka wi e pahola nei ma na apana o Kona Akau a me Kona Hema..

 

            Ma ka pule i hala ae nei, ua kamailio aku makou maluna o keia kahua, me ka hoakaka aku imua o ka lehulehu i kekahi mau mea e hoopale ae ai i keia mau pilikia e pahola nei maluna o ka aina. 

 

            A ke kamailio hou aku nei makou no ia kumu hookahi no ma keia pule. Ke hoike mai nei ko makou mea kakau mea hou maluna o ka mokuahi Hawaii Likelike penei: "Ma Ka nana ana aku i na kanaka oia mau wahi he nunui a puipui na kino mailuna a lalo, a na hoike mai na helehelena o na kanaka oia wahi i ka hiki ole ke manao ia aku, he wahi wi o Kona."

 

            Aka, o kekahi kumu nui o keia pilikia maluna o kekahi poe olaila, he mea maopopo ke hoike aku.  I na holo kaapuni ana a pau a ka mokuahi Likelike i ka mokupuni o Hawaii, ua ike ia keia kumu hoopoino nui i kekahi poe olaila.

 

            Ma Hoopuloa, Kona Hema, aia malaila kekahi enemi nui a ikaika e kauo ana i kekahi poe olaila, i ka noho hana ole a me ka palaualelo, oia hoi ke puhi Kulu , ua lilo kekahi poe ma ia hana, a , a haalele i na hana kupono e pakele ai ke kino mai ka pololi a me ka make a ka ai, e like me ia a kakou i lohe ai iloko o na la i hala ae nei, aole keia he lohe pepeiao mai a hai mai, aka, he ike pono me na maka elua.  Ma Opihihali, i ka holo ana o ka waape o Likelike i uka i ke kii ukana, ua ninau ia mai ka mea e kakau nei, ina he makemake i ka mea inu, i ka ninau ana aku i ke ano o ka mea inu, hai ia mai ana. "he okolehao, aole nae i piha pono ka omole, a ina e kali iki iho ana oe he mau minute, alaila, piha ka omole." "Pehea e piha ai ka omole iloko o keia wa pokole?" "wahi a ka mea ninau. Pane mai la ua kauaka la me ke kuhikuhi o kona mau lima, "Aia no hoi kuu aikane ke puhi mai la i mea inu no makou."  A i ka nana ana aku, e kau ana ka ipuhao puhi okolehao maluna o ke ahi, nolaila, o keia kekahi mea nana i hoolilo i ka manawa kupono no ka hana i mea ole, noho uhauha, palaualelo, lilo i ka puni lealea e like me ke ano mau e ike ia nei.

 

            He nui ka hana ma Hawaii, aia ua mahiko ma Kohala, Hamakua, Hilo a me Kau, a ke ake nui nei ua ona mahiko ma ia mau apana e loaa ona mau lima hana, a he mau hana mikiala e ae kekahi e pono ai ke ola kino a me ka ohana, a pela wale  no e pakele ai mai na pilikia mai a ka pololi.

 

            He oiaio paha, ua hoopilikia ia kekahi poe i manao hana maoli no mamuli o ka maloo ana o na wahi mea kanu i ka la, alaila, aole ia he pololi no ka hoomaunauna manawa, aka, he haawina mai ke Akua mai, aka, no ka poe haua ole, hoomaunauna manawa, no lakou ua oleloao i hoikeia maluna.

 

            Nolaila, ke ku nei makou maluna o ka puu, a ke puhi aku nei ka NUPEPA KUOKOA i ka o-le o ka mahiai, aole no ka poe ma na apana o Kona Akau a me Kona Hema wale no, aka, no ka lehulehu holookoa mai Hawaii nui o Keawe a Kauai o Mano.  E lalau na lima i na mea paahana, a e paeli i ka aina, kahi e hu ae ai ke gula maemae a me ke dala aiai a me ke ola.

 

                                    KA WAIWAI O C. KANAINA.

 

            Ma ka Poaono iho nei, na hooholo ka Aha Kiekie ma ka waiwai o C. Kanaina i make penei: Hookahi hapaha o ka waiwai no L. Haalela k., Kahuakaiola k., a me A. W. Haalilio.  Ua hooholoia keia mahele no lakou ae la, mamuli o ko lakou pili ma ke ano he poe keiki na kekahi hoahanau o Kauaina, mao Keholo, kaikunane o Kauwa w., makuahine o C. Kanaina.

 

            Hookahi hapaha no Pahau w., oia ke kaikamahine o Kanemano 2, he hoahanau no C. Kanaina ma ke ano he keiki no Kaikailua w., kaikuahine o Eia k., makuakane o C. Kanaina.

 

            A he hapaha no hoi no Kilinahe k., moopuna a Kaleimanokahoowaha w., he hoahanau ia no Kauwa w., makuahine o C. Kanaaina.  Oiai ua make o Kilinahe mahope mai o ka hoomaka ia ana o keia hana, e lilo ana kona mahele i kana wahine a me na keiki eha a laua.

 

            Ua hoomaopopo ka Aha, he ano ohewahewa ko Kaaua e noho nei, a ua hooholoia he kahu malama waiwai nona.

 

            Ua hoomaopopo ka Aha, po ke koina a ka mea hoopii Kalakaua, a me kekahi poe e ae, aole i hooiaioia; pela no hoi ke koina a Kekukahiko ma i imi e kukulu i ko lakou kuauhau mao Kaneikolia la, kekahi hoahanau o Kauwa.

 

            Penei e hiki ai ke hoomaopopo ia ka mookuauhau o ua poe nei nona ka waiwai i hooholo ia:  O Keholo k., he kaikunane ia no Kauwa w., oia ka makuahine ponoi o C. Kauaina.  Ua loaa ia Keholo mao Kamakaiwa la, kaua wahine, o Namuo w., a ua loaa ia Namuo mao Kanakaole k., o Haalelea, Kahuakaiola a me Haalilio.  He makuakane no hoi o Keholo mao Piipii w., no Kanuha hope Kiaaina malalo o Kuakiui.

 

            O  Eia, oia ka makuakane o C. Kanaina; he kaikuahine ko Eia, o Kaikailua ka inoa: ua loaa ia Kaikailua he keiki, oia o Kanemano k., 2; a ua loaa ia Kanemano 2 mao Kepaalani la o Pahau w.  A he kaikuahine e ae kekahi o Eia, oia o Lihiole; a ua loaa ia Lihiole mao Kalanihookoe la he keiki, oia o Eia k., 2; a ia Eia 2 loaa mao Kapuonohi la o Kaaua k.

 

            O Kaleimanokahoowaha, oia ke kaikuaana ponoi o Kauwa w., makuahine o C. Kanaina; a ua loaa ia Kaleimanokahoowaha mao Kaleipulaa k., la o Ma@uakapu w., a ia Ma@nakapu hoi mao l'aehewa la, loaa o Kilinahe.

 

            Oia iho la na lalani kuauhau i loaa ai keia poe hooilina o ka waiwai o Kanaina.  Ma ka makou lohe mai ka waha mai o ka lehulehu iloko o keia mau la, he hookahi wale no manao, oia ka mahole i ka olelo hooholo a ka Aha Kiekie.

 

            WILI HOU. - Ua hoomaka hou ka wili o Ulupalakua, ke nana aku no hoi uliuli maikai ke ko, aohe hoi e like me kela mau la i hala aku la, i ka nana aku i ke kuakea o ke ko; ua piha ma punawai a Capt. Makee i ka wai o keia mau la i hala ae nei.

 

                                                Nuhou o ko na Aina e!

                                      KA UKA MAKAHIKI O NA POO AUPUNI O NA AINA E

 

            O FRANCIS JOSEPH, ka Emepera o Auseturia a Moi hoi o Hunegaria ua hanau ia iloko o Augate, 1830. o kona uku makahiki he 4,650,000,

            LEOPOLD II.   Ka Moi o Belegiuma ua hanau ia i Aperila, 1835, kooa uku he 660,000 no ka makahiki.

            KA@IKLANI IX. Ka Moi o Denemaka, ua hanau ia i Aperila, 1819, o kona uka makahiki he 500,000 Rigsdalers oia hoi ha  $277,775. O ka uku makahiki o kana keiki hiapo he $33,333.

            Ilamuku Mc Mahone, ka Peresidena o ka Rebupelika o Farani, o kona uku makahiki he $120,000 me na dala kokua he $60,000 no na lilo hoolako hale.  Ua like no ko Peresidena Tiea uku makahiki me ko Makamahone, me na dala uku malama hale he $77,560.

            NAPOLIONA III.  O keia ka mea 'kiekie hookahi o ka uku makahiki ma ke ao nei. Ua hiki i ka $5,000,000 no ka makahiki ke hui pu ia me na loaa o na aina lei alii, he $2,400,000 ua hiki aku kona loaa i ka $7,400,00 a o na lilo no ka hana ana i na hale alii, na wahi hoikeike, na ulu laau a me na hale anini na ke aupuni no, a o ka aie Imperiela he 10,000,000.

            WILIAMA I.  Ua hanau ia i ka malama o Maraki, 1797, aohe i uku ia no kona noho Emepera ana no Geremania.  O kona uku makahiki no ma ke ano he Moi no Perusia, he $3,079,760. O na lilo no ka ohana aliil a me na poo aupuni mawaho ae ia o na lilo o ke aupuni. 

            SUDWIG II.  Ka Moi o Bavaria ua hanau ia i Augate, 1845, o kona uku makahiki he $1,378865.

            CARL I.   Ka Moi o Wurtemburge ua hanau ia i Maraki, 1823, o kona uku makahiki he $381,685 ke hui ia me ka uku makahiki o ke kaei o na lala o ka ohana alii ua hiki aku i ka $1,337,335.

            ALAERT I.  Ka Moi o Saxony ua hanau ia i Aperila, 1828, o kona uku makahiki he $635,000 ke hui ia me na uku o na keiki alii a me na kaikamahine alii he $127,950.

            Ke Duke o Badena o kona uku makahiki he $374,655 i hui ia me kona ohana alii. O ka waiwai io o kona mau aina he $20,830,000 ua haawi ia no ke aupuni.

            Ka Duke o Meckelenburg-Sehewerin, ka mea hookiekie o ka ohana Salavonika, ua hele aku oia e hoopio ia Sepania, a i ke Keneturia elima, a hala loa aku i Aperica, a lawe ae la ia Carthage i ka makahiki 439. Me na kuhikuhi piha ua kapa oia iaia iho, ke "Keiki Alii o Vanadala."  Aohe ona uku makahiki, aka, he ona oia no ka hookahi hapalima o ili aina o Liliputiana Duchy ana e hoomalu ana. 

            Ka Duke o Hesse ka hunona a Moiwahine a Vitoria, o kona uku makahiki he $328,710, no ka malama ana ia ia iho a me kona mau hanauna e kokoke mai ana a me kona wahi hale alii uuku ma Darmstadt.

            O ka uku makahiki o ke Duke o Olodenabuka he $125,000.

            No ka Duke of Banawika he $250,00

            No ka Duke o Saxe-Weimer, he $210,000.

            No ka Duke o Saxe-Weiningen he $90,000

            No ka Duke o Anhalt, he $145,000.

            No ka Duke o Saxe Coburg Gotha he $100,000.

            No ka Duke o Saxe Attenburg he $106,250.

            No ka Duke o Waldeck he $183,675.

            No ka Duke o Lippe he $50,000.

            No ka Duke o Schwareburg-Rudolstadt he $60,000.

            No ka Duke o Scwarzburg-Sondethausen he 110,000.

            No ka Duke o Schaumburga Lippe he 125,000 dala.

            No na Duke kaulana o Mecklenburg-Strelitz Reuss-Scheliz a me Reuss Greiz aohe o lakou uku makahiki, no ka mea no lakou ka hapa nui o keia mau aina a lakou e noho alii nei; a ua hoolilo aku lakou malalo o ka alakai ana a ka mea hookahi.  nolaila ua hiki ke kapa ia ka Imeperiela oiaio o Geremania.

            O Vitoria ka Mowahine o Beritania, ua hanau iloko o Mei, 1819 nona ka uku makahiki he $1,925,000 me 300,000 dala hou no kona noho Duke ana no Lanakasetera kekahi mau aina lei alii ana i noho haku ole ai, a i hana ae like ia hoi e ka Ahaolelo o ke aupuni, alaila o kona loaa makahiki ke 2,225,000 dala. 

            No kana mau keiki a me ke Duke o Edineboro he 880,000. a o ka huina pau no na loaa makahiki o na alii o Beritania he 3,105.000.

            KEOKI I.       Ka Moi Helene ua hanau i Dekemaba, 1845, kona uku makahiki he 260,890.

            Humbert o Italia ua hanau i ka makahiki, 1844, aole oia i makemake no ka pii loa o kona uku makahiki he ($6,250,000,) i ae ia e kona makuakane i make.

            WILLIAMA III.  Ka Moi o Netherlands ua hanau i Feberuari, 1818, o kona uku makahiki he 250,000 dala ke hui ia me ka hapaloa o ka uku o ka ohana alii.  Ua manaoia o keia Moi a me ka Moi o Wurtenburg na Moi waiwai mamua o na noho Moi e ae o Europa.

            SOUIST.   Ka Moi o Potugala ua hanau i ka makahiki, 1838, o kona uku makahiki me kona ohana he 660,000 dala.

            ALEKANEDEO II.              Ka Emepera o Rusia ua hanau i Aperila, 1818, o kona uku makahiki he 10,000,000 dala.

            ALFONSO XII.  Ka Moi o Sepania ua hanau ia i Novemaba, 1857, o kona uku makahiki he 2,000,000 dala.

            OSCAR II.    Moi o Suedena a me Norewai ua hanau i Ianuari 1829, o kona uku he 339,330 dala, mai Suedena mai, a he 24,445 dala mai Norewai mai.  A ua loaa pu no hoi iaia na dala he $3,330, no ke koho ana i na makahiki i hala ia CARL XIV, a me ko@a mau hooilina o ka noho kalaunu o Suedena.  Ka huina no ka makahiki hookahi he 416,105 dala.

            O ka uku makahiki o ka Peresidena o ka Rebubalika o Switzerland he 3,000 dala.  A o Switzerland hoi he Rubupalika i hooma@a maikai ia.

            ABDUL HUMID.  Ke Suletana o Tureke na hanau ia i Sepatemaba, 1842, aohe i maopopo kona uku makahiki.

            O ka uku makahiki o Abdul Azziz he 4,557,580 dala i ka makahiki 1868, a i ka makahiki 1875, he 5,351,020 dala. I kona wa e noho alii ana, he mau hana maikai wale no kana, a hiki i ka pau ana o kooa aoho alii ana i Mei, 1876.  Ua olelo ia ua hoolilo aku oia he 22,500,000 dala i ka makahiki hookahi.  Aole nae i loaa aku ka nuina i keia manawa.

            HAKU LYTTON.  Ua loaa ia ia ka uku makahiki he L 25,000 me L 12,000 no kona apono ia aoa i mea hoomalu ia Inia ka Duke o Marlcorough he L 20,000 kona uku makahi e like me ko ka Haku Liutenana o Irelani.  Ka uku makahiki o ka EARL o Dufferin he L 10,000 no ka noho Kiaaina no Kanad-Philadelphia Press.

 

                                                          Olelo Papa.

 

            No ka mea, ua haalele mai o S.  H. HAAHEO  i kana hana ma ke Keena o ka NUPEPA KUOKOA,  me ke kumu kupono ole; a no ka mea hoi, he mau aie kona e waiho nei ma keia Keena i hookaa ole ia , a pela no hoi, ke olelo nei ua S. H. HAAHEO nei, na ka NUPEPA KUOKOA ka e hookaa i kona mau aie; Nolaila ke hai ia aku nei ka lono i na mea a pau, o na olelo a ua S. H. HAAHEO nei e hoopuka ai e pili no ka NUPEPA KUOKOA, a no ka hookaa ia o kona mau aie ma keia Keena, he mea ole ia.  A ma keia ke papa ia aku nei na mea a pau, mai hoolohe i kana. 

 

                                                Pau Ole Ke Kuhihewa.

 

E KA NUPEPA KUOKOA E;  Aloha oe : -

            E oluolu oe e hookomo iho i keia puolo ma kahi kaawale o kou kino lahilahi.  Eia ua mea hou la; ma Waihee nei, i ko'u wa i hele aku ai ma ke alanui, ua lohe aku au ma ka waha o kekahi poe e olelo ana, mai hele hookahi oe ma ke alanui, pane aku au, o aha hoi? O make oi i ka mu. Auhea ka Mu? Eia aku ke hele mai la e imi i kanaka, ua lohe pu mai no hoi makou, ua nalowale kekahi kaikamahine i Lahaina; nolaila, ke kau nei ko makou weliweli. Pane aku au, hoopunipuni oukou, aole he oiaio oia mau lohe, he mau lohe lalau wale no ia; aole i liuliu iho, lohe ia mai ana he poe pake i pepehiia.

            Waihee, Maui, Aug.

 

                                                MAKE WALOHIA.

E KA NUPEPA KUOKOA E;  Aloha oe : -

            I a oe pulelo aku ai ma ke kapa auwai o Peekauai e halawai ana oe me ka poe i hookaumaha ia, a i kui lima pu oe me lakou, e lulu lima pu me ka aloha, a e puana aku i ka leo aloha no Miss Mikala.

            Oiai, ma ka la 12 o Aug. nei ua loaa mai la, ia'u ka leta ano e, @'u i kulia ole ai mamua, e hakukoi ai ka manao no kuu kaikamahine i kau nui ai, ua niau hookahi aku la ma ka aoao mau o ko keia ao, ma ka la 20 o Iulai aku nei. Ua hanau ia oia ma Waimea Kauni, a kuu aku la ka luhi o kona kino lepo opiopio ma ka pali lawe wahine o Haena, i ka 13 makahiki 7 malama a me 5 la ka heluna o ko ke ao nei manawa, a waiho mai la i ka ohana e paiauma ana ma keia aoao o ka honua, me ka paumako minamina i ke aloha nona, oiai, aole au i ike i kona make ana, aole no hoi i ka leo o kona nawaliwali, naue aku la i ke ala hoi ole mai. Nolaila nani wale ka olelo i palapala ia "nana no i haawi mai, a nana no i lawe aku e hoonani ia ka inoa o lehova," ke noho pu k, ake kaawale no.   S. AUKAI.
                    Honolulu, Oahu, Aug. 22, 1878

 

                                    Ua Hui ia me ka Puuwai Lokahi.

E KA NUPEPA KUOKOA E;  Aloha oe : -

            Ke anuenue e pipio oniu hele'nei, ma na ao opua lai o ka lewa a lani, i hoonani ia hoi kou ano, me na wai hooluu i like ole ke ano.  I hooipo ia hoi me ka ua kilihune o na Ailana, e alawa iki mai kaua ea? me ka anoi a ka hauli; Ma Kaneohe Koolaupoko, Oahu.  Ua hoohuia ma ka berika hanohano o ka mare, o W. Kauhikoa Puhi k. no Kohala Akau, H. me Miss. Harett H. Meemano o Punaluu, Kaneohe, na Rev. S. Waiwaiole i hooko aku, ma ka luakini hoole pope.

            "E mahalo ia ka mare no na mea a pau."

            Ua kahiko piha ia ka wahine, me ka kapa hauanu o Maunakea oia ke (keokeo,) me ka uhi keokeo loihi ma ke poo, e hele ana a hoohuelo i na kapuai; o ka ui nohea o Punaluu, o Miss. H. Meemano, e kohu like ana me ka puapua o ka Pikake. I ka wa e welo ana ka Hae Hawaii, o ka wa iho la no ia o ua opuu rose ala, la i hekau aku ai ma na kaa lio; a naue aku la ka ihu no Lanakila, (luakini,) a pau ia.

            He leo aloha kai kupinai mai i ke anaina, a na S. Meemano, ka mea nana i mailani i kana rose lani o na la opio. E naue pu ma ka lanai; e paina ai, ua hookipa ia mai au, me ko'u koolua J. B. Kane, ma ka Papaaina a na lede hanohano o ke kaona mai. e S Waiwaiole, maloko o ka hale, e aloha waia nohea i na hookele o ka nupepa; Owau me ka mahalo.                                           J. L. K. KEALAKUHILIMA.

 

            NINAU IA. -  Ma ka Poalua nei, Aug 20 ua ninau ia o D. Kahookaumaha, Asa. Kaulia H.N. Kahulu, Jao. Barenaba, a me S.M.P. Kaleo e Wailuku e na lunakana, wai o ka Aha Kiekie, no ko lakou makemake e lilo @ mau loio no na apana a lakou i manao ai e noho a o ka hopena, ua heopa@ee @@ a ka malama o Novemaba o keia makehiki, e ninauninau hou ia 'i.

            LUNAKANAWAI NO WAIMEA KAUAI. - Ua lohe pono mai makou, ua hookohu hou ia 'ku la o Hon. J. Kauai. i lunakanawai apana no Waimea, Kauai, oia iho nei ka lunamakaainana o Lihue a me Koloa no keia kau ahaolelo i ha la ai nei.

            MALIE KA MOANA. - He keu maoli ka malie o ka moana, iloko o keia mau pule i hala ae nei, i keia holo ana aku nei o "Likelike" aole hoi i halawai pu me na ale lipolipo o Alenuihaha, aole no hoi he makani, lai ka noho @ni o na ohua, aohe luwaiele ia mao a maanei elike hoi me na la i hala aku la i ka ooke ia mai na ohua a poluea, ke hiki aku i ko lakou wahi e manao ai e lele me he mea ala ua luhi.

            HOOKAULUA IA.- Ua makaukau ka helu 34, o ka "Nupepa Kuokoa" no ka hoopuka aku ma ka Poaha Aug. 22, no ka manao e hooili aku no ka pono o ko makou poe heluhelu, ma na mokupuni o Hawaii, Maui, Molokai, a me Lanai maluna o na moku e holo ana ma ia la, aka, no ka loaa hou ana mai o kekahi mua mea hou eae, nolaila, ua hookaulua ia a ka manawa mau.

            HE LEO ALOHA MAI IAPANA. - Ma keia mau pule iho nei, ua loaa i kekahi makamaka o Honolulu nei he leta mai Iapana mai. O ka mea nana mai ka leta, he Hawaii ponoi, a ke hoike mai nei kona mau ninau i na ko@i aloha ana o na aa o kona puuwai no na Ka@a Hawaii o ka aina one oiwi. Aloha wale. Penei kekahi mau ninau:   Ke ola nei anei ke Kula Sabati o Makiki? Owai la ke Kumu?  Aia no anei o Wahalama me kona ohana ilaila?  Ua mare anei kana kaikamahine makahiapo?  Mahea la a Akeliela?  Ke noho nei anei o Kerita (laka) ma Makiki i ke kuai waiu?  Mahea la o Kawahine?  (wahine a Makaliilii.)  Mahalo mau au ia ia.  Ke ola nei anei ia.  Me ka hoike mau i kona malamalama, e like me ka wa mamua?  O Makanui a me Kealoha, he hale maikai ko laua mauka iho o ka hale pule, aia no anei laua ke noho la?  E i aku oe ia Paleka e haawi i ko'u aloha piha i ko Makiki poe, a e hai aku ia lakou ina ke ola nei, aole i poina lakou ia'u, a aole loa no e poina ana.  Ua pane pono ia aku keia mau ninau.  A ke pahola aku nei makou i ke aloha piha o ko Makiki poe no na makamaka a pau o Iapana. 

 

                                                OLELO HOOAHA.

A H'A Hookolokolo Kiekie o ko Hawaii @ac Ama, ma ka hooponopono waiwai, ma ka hana o ka waiwai o Charles Kanaina o Honolulu i make kauoha ole.  Ma ke keana imua a ka mea hanohano A. Francis Judd.  Kauoha e  hoolaha i ke noi e apono i na papa hoike, hookuu ana a e mahale i ka waiwai.  Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a me ka papa hoike a W. C. Parke ka lunahoopenopono o ka waiwai o C. Kanaina no Honoulu i make, e nui ana e apono la na hoolilo he $27,277.63, a e hoike ana o na mea i loaa mai iaia he $29,641.27, a e noi ana e nana a apono ia kela mau mea, a e kauohaia e mahele i na waiwai e waiho ana ma kona lima i na mea i kuleana malaila, a e hookuu ana iaia a me kona mau hope mai ko lakou noho ana ma la ano. Ua kauohala, o ka Poalua ka la 21 o Sepatemaba 1878, ma ka hora 10 o kakahiaka, imua o ua Ianakanawai la, ma ke keena ma ka hale hookolokolo ma Honolulu, ola kahi a me ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la, a me na papa hoike i oleloia, a o ka poe a pau i pili malaila e hele mai a e hoike i ke kumu, ina he kumu lo ko lakou e ae ole la ai ua noi la, a malaila e hoike mai ai na hoike o na mea i kuleana maloko o ka waiwai i oleloia.  A o keia kauoha ma ka olelo Hawaii a me ka olelo Beretania, e palia maloko o ke Kuokoa a me ka P.C. Advertiser he mau nupepa i pai a hoolaha ia ma Honolulu i elima pule mamua ae o ka manawa i oleloia no ka hoolohe ana.

Kakau ia ma Honolulu, @o Hawaii Pae Aina, i keia la 22 o Aukake 1878. A. FRANCIS JUDD,

Ikea:                                        Lanakauawelo ka Aha Kiekie.

A. Rosa,

87@ 6t                                    Hope Kakauolelo o ka Aha Kiekie.

 

A HA Kiekie o ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai.  Mokupuni o Oahu.  Hawaii Pae Aina @@. Ma ka waiwai o Kamaihui opio i make.  Olelo kauoha e koho ana i la e hooiaio ai ka palapala kauoha, a no ka hooiaha ana.  No ka mea, ma ka la 22 o Aukake 1878, ua waihoia mai imua o ka Aha, kekahi palapala i oleloia, oia no ke kanoha hope loa o Kamaihui opio i make aku la; a me ka palapala hoopii e noi ana e hooiaioia kela palapala kauoha, ua waihoia mai e Lucy Peabody.  Nolaila, ua kauoha ia o ka Poalua oia ka la umi o Sepatemaba, 1878, ma ka hora umi o ke kakahiaka, ma ka rumi hookolokolo ola Aha ma Alliolani Hale ma Honolulu oia ka la me ka hora, e hooiaio ia ai ia palapala kauoha, a e hoolohe hoi no ia noi ana mai a me ka poe a pau i pili, e k@@ ana ia palapala kauoha.  A ua kauoha hou ia, e hoopukaai na palapala kena no na hoike no ia palapala kauoha, a me na hooilina o ka mea make, ma Waimea, Hawaii, e hele mai a e kue i kela palapala kauoha i ka wa i oleloia.

            Kakuia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina, Aug. 22, 1875

                                                                                                A. FRANCIS JUDD

            Ikea:                                                    Lunakanawai o ka Aha Kiekie.

            A. Rose, Hope Kakuolelo.                                          873 3@

 

E IKE anahei na kanaka a pau, owau o ka mea nona ka inoa malalo, ke hai ia aku nei ka lohe i na mea a pau. o ka hapa aina o Kekapa w. mai kona kupunakane mai o L@luu k, e waiho nei ma Ohanaula, Kohala Akau, Hawaii, nona na eka he 18 me 64-100, ua lilo mai ia'u kekahi mau eka ho @@ ma ka hoolimalima iloko o na makahiki he umi, i hoomaka ia i ka la 11 o Dek. makahiki 1876.  A nolaila, ke papa a ke hookapu loa aku nei au i na mea holohelona pipi, lio, hoki a me ka mi@ia, aole e hoopaa a hookuu wale maluna o kahi i @@@@ ia'u i ka hoolimalima ana.  A ke papa pu ia aku nei na ano kanaka a pau, aole e hele wale maluna a lawe i kekahi mea o ka ainai a o ka poe e kue ana i keia, e hoopii no au ma ke kanawai, koe wale no ka poe a'u i ae aku.  Owau no me ka oiaio. KEOKI KIKANA

            Kehena, Kohala Akau. Aug. 18, 1878                              873 @@

 

                                    HOOLAMA KUAI MORAKI

 

MA keia @e hoolaha ia aku nei, mamuli o ka mana kuai i hoomaopopoia iloko o kekahi palapala Moraki, i haawi ia e J. W. Kaululaau ia H. Hackfeld & co., i kakau ia Mei 30. A.D. 1877, i kope ia iloko o ka buke kakau kope o ke Aupuni. Buke 50, aoao 227.  E Loopau ia'na ka mana o ua Moraki nei, a e kuai kudala ia ana ma ka hale kuai o @.P. Adamu ma Honolulu, ma ka Poaono, ma ka la 21, o Sepatemaba e hiki mai ana, ma ka hora 12 o ke awakea, i keia apana aina a pau i hoomalu ia ma ua Moraki nei, oia hoi, ka apana aina ma Pauoa, Honolulu, Oahu, nona ka ili hookahi eka a me 195 anana, a i hoakaka pono ia na palena ma ka Palapala @ila Nui. Helu 2595, pau pu me na hale ma na aina ia.

                                                                                    H. HACKFELD. & CO.

            Honolulu Aug. 20, 1878.                                                        873 4@

                   Castle a me Hach, na Loio

 

                                                Hoolaha a ka Luna Helu.

 

ENOHO ana ka Luna Helu o Kona, Oahu, ma kona Keena Hana ma Alilolani Hale mai ka hora 9a @ a hiki i ka hora 1 Pm, o na Poakolu, Poaha. Poalima a me na P@@@ o loko o ka malama o Augate nei.

            O na kanaka a pau aole i hoike mai i ku lakou mau helu i ka Luna Helu, ke kauoha ia aku nei lakou e hoike mai mamua ae o ka la 1 o Sepatemaba.        C.H. JUDD

    871 4@                                Luna Helu no Kona, Oahu

 

I KO'U manawa e kaawale aku ai mai keia Aupuni aku, ua koho aku au i kuu @@@@ eia o Fred. H. Heyseiden i @@@ nana a nana i ke kula o Lanai, a peia no hei me @@@ mau waiwai a pau a me na pono ma Lahaina.

                                                                                    WALTER M. GIBSON
Honolulu,              Aug. 5, 1878                                      871 tf

 

I KUU wa e kaawale aku ai mai ke aupuni aku, o Kakela a @@ Hatch na mea hooponopono ia ka'u oihana.

 

Honolulu, Aug. 5, 1878                      871 tf              S. B. DOLE

 

                                                KUAI.

E KUAI ia ana hookahi eka kalo a oi aku ma Niolopa, e o-o ana i ka malama o Okatoba.

871 tf            E ninau ia  J.H. CONEY, (Kooi.)

 

                                                S. B. DOLE,

HE LOIO A HE KOKUA no ma KANAKA ma ke Kanawai.  E hiki no iaia ke @@@ i na hihia o k@la a me keia ano imua o na Akahookolokolo a pau e keia Aupuni.

            K@@@ @@@ ma Alanui Papu, ma@@@ ae o ka Halek@@i o Likikini.

            Honolulu, Oahu, Januari 19, 1878                              3 ly

 

                                    OLELO HOOLAHA.
AHA @@@@@@@@@@ Kiekie  @@@@@@@@ hooponopono waiwai ma ka @@@@@@@@@ Mar@a Kal@@@  Honolulu, Oahu i make make K@@@@@@@@@@@@ Kie kie C. C. Harris @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ Papa Hoike@@@@@@@@@@@@@ waiwai. Ma ka @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

Augate @@@@                                            CHAS. C. HARRIS

@@@@@@                                                  @@@@@@@@@@@

A. Rosa, Hope Kaka@@@@@@@@@@@

 

AHA K@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@                                                                        A. FRANCIS JUDD

Ikea:

@@@@                                 A. Rosa, Hope Ka@@@@@@@@@@@

 

O KA me mooa ka inoa @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@  ABEL KEOHOK@@@@@

Wailuku, Aug. 10, 1878                                  @@@@@@@@@@@@@@@@@@

 

       KAPU LOA!  KAPU LOA!

INA kanaka a pau @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ko'u mua, oia a J. McColgan @@@@@@@@@@@@@@@@@a pilikia au@@@@@  HENEKE PA@@@@

                                                Luna Aina o@@@@@@@@@@@@@@@

Kawela, Molokai, Aug. 9, 1878                                              @@@@

 

AHA Kiekie o ko Hawaii Pa@@@@ Oahu @@. Kau o @@@ 1878. Kahaawi@ele w ka mea hoopii @@@@@@@@@@ia Keoniana ka me i hoopii@@@@ Ma ka palapala hoopii i oleloia maluna no ke @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@, o ka olelo hooholo e oki ana mai @a @@@@@@ hookomoia ma ka moolelo e ka Aha, Ma@@@@@@ Kahaawinele w no ke kumu o ka haalele mau a hala @@@@@ makahiki a oi o Keoniana k i oleloia. e lilo i mea paa maho@@@ na malama eono mai ka la i hoopa@@@@ ke hanaia e like me na loelo maloko nei, ke ole mae @@@@@@ kumu kupono e hoole ai. A ua @@@@@@ hoolaha i ke kope i hooialiola o keia olelo @@@@@@@ Commercial Advertiser a me ke Kuokoa i @@@@@@@@@@@@@@@@@ hebedo@oa eono; o ka hoolaha mua ana @@@@ o ka malama hookahi mai ka ia aku i hoopukaia ai keia olelo kauoha; i mea e hiki ai i na mea a pau i pili ke hoike mai @@@@ malama eono, ina he kumu ko lakou e @@@@@ ai ia olelo hooholo a lilo i me paa.

            Na Ka Aha:                             A.ROSA, Hope Ka@@@@@@

Hanaia i keia ia 13 o Iulai, 1878.

Honolulu, @@: Ke hoike aku nei au me ka oiaio, o na olelo a pau maluna ae, oia no ke kope oiaio a @@@@ o ka olelo hoonolo o ka hihia maluna ae, a e waiho nei ma ke Keena o @@ Kakauolelo o ka aha Kiekie.

            Hoike ia ma Honolulu i keia la 23 o Iulai 1878.

            869 6@                                 A. ROSA, Hope Kakauolelo  Aha Kiekie

 

AHA Kiekie o ko Hawaii Pa@aina, Oahu, @ Kau @@lai 1878.  Kahele k ka mea hoopii no ke oki mare, @ ia Kapahuume w ka mea i hoop@ia, hoopii eki mare. Ma ka palapala hoopii i oleloia maluna no ke oki mare, ano ua kau@@@ ia o ka olelo hooholo e oki ana mai ka berita mare aku, e hoo@@@moia ma ka moolelo o ka Aha, mamuli o ka aoao o Ka@@@@ no ke kumu o ka moekolohe a me ka haalele loa o Kapahuu me w i oleloia, e lilo i mea paa mahope o na malama eono mai ka ia i hoopuka ia ai keia olelo hooholo ke hanaia e lik@@@ na olelo maloko nei, ke ole nae i ike ia ke kumu kupono e @@@ le ai.  A ua kauohaia ka mea hoopii e hoolaha i ke @@@@ i hooiaioia o keia olelo kauoha ma ka Pacific Commercial Advertiser a me ke Kuokoa i kei a me kela o na @@@@@no; o ka hoolaha mua ana iloko o ka malama hookahi mai @ la aku i hoopukala ai keia olelo kauoha; i mea e hiki ai @@@@ mea a pau i pili ke hoike mai iloko o na malama eono, ina he kumu ko lakou e hooko ole ia ai ia olelo hooholo a lilo i mea paa. 

Na ka Aha;                                          A. ROSA, Hope Kakuolelo  

Ha@@@@ 1 @@@@ 13 o Iulai, 1878

Honolulu, @@;  Ke hoike aku nei au me ka olaio, o na olelo a pau maluma ae, oia no ke kope olaio a p@@@ o ka olelo hooholo o ka hihia maluna ae, a e waiho nei ma ke Keena o ke Kakauolelo o ka Aha Kiekie.

            Ho@keia e @@@  ma Honolulu, i keia 25 o Iulai 1878

        @@@@                                             A. ROSA, Hope Kakauolelo Aha Kiekie

 

E IKE aua@@ ma kanaka a pau loa, owau o ka mea @@@ ka inoa malalo nei, ke papa aku ne au i ka poe mea waiwai, aole e @@@@ kane mare ia I@@@@@ Kamakaaluia. Aole hoi ona mana e @@@ na uku h@@malima o kuu mau aina ponoi ma Kohala Hawaii, a me na holoholona o@ malaila, me na lio o'u ma Honolulu nei, aole hoi e k@@ wale @ na mea kanu o kuu alua hoolimalima ma Maemae. Honolulu, no ka mea, ua haalele mai ola ia'u a me ka maua kaikamahine. Ua hele aku ia ia ka puni he lealea, !!!! e hoolohe e kuu kane i keia, a e malama hoi e ka poe waiwai o @Q@ kou.

 Owau iho no,                                                        BEKE W@@@NUHEA

            Kapauhi, Honolulu, Aug. 8, 1878                     871 @@

 

E IKE auanei na kanaka a pau k@@@@@@@@ i keia, owau o ka mea @@@@ ka inoa malalo iho nei, @@@@@ na kanaka o keia a m@@@@@@@ J. W. Kahoomana, e hoouku aku @@@@@ in o ka mea e kue ana iai@@@@@@ keia olelo i mea paa mai @@@@  AKAMU k.

Iulai 29, 1878.                                                                         871 @@

 

                        PAPA KUHIKUHI MANAWA HOLO

                                             - OKA -

                                     MOKUAHI HAWAII

 

KILAUEA HOU.
Poalima hora 4pm................No Lahaina me Kahului.

Poakahi hora 4pm................No Molokai me Kahului.

Poaha hora 4pm..................No Lahaina me Kahului

Poakahi hora 4pm...............No Nawiliwili me K@@@@oa

Poaha hora 4pm..................No Lahaina me Kahului

                        (871  1@)

 

                      LOKO IA MA EWA.

            Ma ka Poaono Aug. 31, 1878, hora 1@ awakai, ma ka h@le kudala, ma ke kauoha a Rev. S. E. H@@@@pa kadala akea ia aku ana ka LOKO I-A o Hanaloa ma Ewa, mokupuhi o Oahu, nona ka @@ he @@@ eka. Mai ka @@@@@  @@ aku A @@ kudala pu ia aku no ia manawa he 102 eka aina ku@@@ me 3 eka AINA KALO kokuke ia i ka Loko Ia Mai @@ $300 pil aku ko ka AINA KULA, a mai ka $300 @@@ aku ko ka AINA KAL.)

            Ile hookahi hapakolu hookaa mua,a e  hookaa pau ia he koena mai ka hookahi a i ka eha makahiki me ka @@@@ uku ia ana i ka hapaloa makahiki ma ka eiwa keneta o ka dala ma ka ulakahiki,e hopaa ia hoi ma ke @@@@ O ka uku no na palapala hoo@@@ na ka mea kuai mai.

            871 4@                                               E.P. ADAMU, Luna Kudala

 

                                    KUAI MORAKI.

MAMULI o ka mana i waihola mai ia'u iloko o kekahi Palapala Moraki, I hanaia e Kanakole k a me K@@@mai w kana wahine no'u, i kakauia i ka @@ 31 o Mei, 1878, a i kope ia ma ka Boke Kakau Kope. Buke @4, Aoao 472 a me 473. E @@@@ aku ana wau no ke kuai, kudala ma ke Keena o E.P. Adamu @@ Honolulu, ma ka lal 21 o @ept. e hikimai ana, ma ka hora 12 o ke awakea, ka aina a pau i hoakakala @oko o na @@@@ oia hoi elua apana aina ma Puunui Honolulu, mokup@@@ o Oahu, i hoakakala @@ palena ma na Palapala Sila Nui @@ela 2,207 a me ka Helu @@@@

                                                                        CHAS. H. BISHOP

Honolulu, Aug. 8, 1878

   Castle a Hatch na Loie.                                                      @71 @@

 

E IKE auanei na kanaka a pau, ke hoike aka aei @@, o na waiwai a pau o A222 pake ma Halawa, oia hoi ka hale, pipi, lia a me kuaina ka@ @@@ me na waiwai e ae a pa@, ma lilo @@@@ ana me Mr. William o Halawa.               (870 @@)       AIAU (Pake)

 

                                                E ko Makawao,

                   E Naue!         E Kipa !!           A Ninau !!!

                                                            I KA

                              HALEKUAI HOU MAIKAI LOA O
 
                                          C.H. KALEKIKA.

A e nana i na Lole Hou no lakou na kinohinohi nani i like me na Waihooluu o ke Anuenue ke nana akuk ka anapa.  E na Makamaka o Makawao nei, e hele nui mai, i ike ia "maemae ke kai ka Pua o Kahala."                                                     870 4T