Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVII, Number 41, 12 October 1878 — Page 1

Page PDF (1.41 MB)

This text was transcribed by:  Michelle Baie
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

BUKE XVII. HELU 41.}      POAONO, OKATOBA 12, 1878.     {NA HELU A PAU 880.

 

KA NUPEPA

Kuokoa me ke Au Okoa

I HUHA.

NA OLELO HOOLAHA:. – O na Olelo Hoolaha @ 10 laina kakau lima, he Hookahi Dala no @ puka mua ana; elua puka ana, he $1.50; @ hookahi mahina, he $2.00.

NA KANIKAU A ME NA MELE: -- He 4 Kenela ka uku no ka ialani hookahi, ua like me $1.00 no 25 lalani.

HOOLAHA MAU: -- E hoomanao na makamaka a e hookomo mai i na olelo hoolaha mamua ae o ke awakea Poaha, i ole e kaukai ia aku a kekeha pule ae.

E hoomanao e na lehulehu, aole e hoopukaia kekahi Olelo Hoolaha, Kanikau a me ke Mele, ke ole e hookaa mua ia mai ka uku.

KA

NANEA EEHIA

O KA HIWAHIWA OPIO

BABELA

KA MAMO MAKAHIAPO NA

PUHAKA ALII NANI

ABEONA A ME MARIADANE,

KA WIWO LUA OLE NANA I KAILI

HAAHEO KA HULU MAMO GULA LELOLELO

MAKAMAE O KA IU O

GOMOHERA:

KA

OPUU ROSELANI OPIO I AHAI MAKAHEHI

IA MALUNA O NA KUAHIWI, MAWAENA

O NA AWAWA, MALALO O NA LAU

LAAU, A HOEA I NA WAOAKUA,

E KE KUPUA O KA WAO

ALINOE-LUSIANA:

O KE KUKULU HIKINA LOA

O KA ILIHONUA NEI.

MOKUNA 1 ---- HELU 18.

 

E NOONOO ae kakou e na makamaka, ua hoea aku kakou, ma ka @ o ka puka ana ku nei o ka @ moolelo, i kahi i ike mua loa’@ o Babela @ ka nani mania o ka hulu mamo @, ko omaka akahi ana @ o na poai auapuai @ kana mea i @ nui ai.

  He @ kamahao ia no keia imua o @, no ka mea, ia manawa @, ua nalo aku la na noonoo ana a pau a ike kupu @ mai a Babela aku, a @ oia manawa koke, hoomaka aku ia kona mau kapuai e hele mua me ka paa o ka manao e halawai pu me ke kumu o ka nani ana e makahehi nei. Aka, me he la mamuli o ka manao o ka@, i kumu no ia nei e noonoo ana iho ai, ua maalo ke la mamua ona kekahi Anetelopa hihiu, holo pololei aku ia i kahi a ua nani nei e hulali ana @ mai ana, a i ke kokoke ana aku, lohe aku la keia i kekahi muka, ua like me ke kani o ha leo o kekahi pukuniahi nui makana o ke kahua kaua; a holo ae la ke @ o ka pu@  hikilele iloko o kona ho@.   Ia manawa koke no keia i ike ahu @ i ke waha a me na maka weliweli o ke kupua nona ka makau nui ia.  Ua @ aku keia i kena waha me he @ a o kona mau maka me he @ o kekahi po pouli.  O kona @ hoopuni ia me na unahi wakawaka @ a o kona kino e lapuu ana a puni @ laau nui, @ i huna ia ai ka hulu man@, ka nani hoi o Gomohera.

  I ka m@ ae o ua Anetelopa nei, o kona manawa ae ia i alapoho ia’ku ai, a nalo aku la me kona kino holookoa iloko o ka waha o ua kupua nei.

  “He @ ua ike ae nei no au i na weliweli a pau, a o keia hui, he keu aku o ke ino ma kona mau ano a pau!”, wahi a Babela iaia iho.

  Ua hanu mai la ua kupua nei i ka hauna kanaka, a hoomaka mai la kona kino e @, me ka nee pu mai o ke poo, e oku ana mao a maanei, mailoko ae o na lala laau.  I kona kokoke loa ana mai, a hoomaka laua nei e honi aku i ka pakui o kona @ ia manawa ke kaikamahine @ i pane mai ai iaia nei, e @ ana i hiki ai iaia ke hoomaopopo i ke koa io o Babela a me ko ole.

  “Ano, e kuu Babela, heaha kau hana no keia manawa nou iho?  Eia ka weliweli a me ka make imua ou ano, a aole wahi e pakele ai ma ka nana’ku.”

  Aohe a Babela pane leo no keia mau ninau hoohuahualau maalea a ke kaikamahine alii; aka me ka hulili o kona mau maka, a me ka pii awiwi ana o ka nape o kona umauma palahalaha i huki ae ai oia i kana pahikaua kaulana, ka mea hoi i haawi makana ia mai i kona mau la opio, a hoomaka aku la e keehi imua, me ka makaukau no ka halawai pu ana me ke kupua ino.

  Aole no nae i keehi loa’ku kona mau wawae, pau koke aku la no ke kaikamahine alii ma kona lima, me ka pane hou ana’ku me ka leo awiwi a pihoihoi, oiai ua hiki iaia ke hoomaopopo, he koa o Babela i hanauia i koa; pane mai la ia:

  “Alia! alia! e kuu alii.  Mai awiwi loa oe.  Ua paa kau hoohiki e hoolohe oe i ka’u mau kauoha.”

  “Ae! a mai aa hou nae oe ia’u me kau mau ninau.”

  Ku iho la ua Babela nei me ka hoolohe i ke kauoha a kona alakai.

  “Eia keia wahi olowaa uuku,” wahi a ke kaikamahine alii, “e paa oe ma kou lima a e hele aku imua, a ke hamama mai ka waha o ke kupua ia oe, o kou manawa no ia e hoolei aku ai, a nana ia e ale aku, a e ike koke auanei oe i kona kaanini ilalo o ka ilihonua.  O keia laau iloko o keia wahi pahu, he laau hoohiamoe, aia i kona manawa a piha loa’i i ko inaina a i kona manawa hoi e hoonana ia’i e ke alii a na ole, alaila o ka laau keia e haawi ia’i, a e hiamoe auanei ia no ka he@ okoa me ke ala ole m@; a i ka hala na oia manawa, alaila oia ala mai a ua maaliki kona inaina.”

  He mea hauoli nui na Babela ka lohe ana i neia mau olelo a ke kaikamahine, a me kana mau kuhikuhi; aka, ua piha oia i ka makemake a me ka aa e paio pu me keia kupua; a oiai hoi ua hoohiki mua ia e hoolohe i ke kauoha a kona koolua hoomanawanui, nolaila, ua hoohala ia ia manao me ka minamina nui no nae no ka hiki ole iaia ke hooko i kona iini nui.

  Elike me ke kauoha a kona alakai, pela no o Babela i hele mua aku ai; a ia manawa no i ala mai ai ke a-luna a iho ke a-lalo o ka waha o ua kupua nei, a lele mai io ia nei.  Ku iho la keia me ka makaukau, me ka makaikai ana ia loko o keia wahi kupanaha, a o ka hele wale iho no hoi ia a o ke ale aku iaia nei, o ko ia nei manawa koke no ia‘i hoolei aku ai me ka ikaika nui i ua wahi pahu laau hoohiamoe nei.  He mea makehewa i ua kupua nei ka hoao ana e luai hou mai, no ka ikaika loa o ka ia nei hoolei ana, ua kapoo loa’ku la iloko loa.

  Ia manawa koke no me ka hakalia ole, ua noho lanakila iho la ke keiki koa Babela maluna o ke kupua nui weliweli o ka waoakua o Gomohera, awaiho hamama ka ipuka o ke ala hele e hiki aku ai i ka Hulu Mamo Gula Lelolelo, ka ihikapu a ke kupua Deragona i huna makee ai me ka lili nui no na makahiki loihi mai mua loa mai.

  Haule aku la ua kupua nei i ka ilihonua a kaaniui iho la no kekahi mau sekona pokole, pau ae la kona oni ana, waiho iho la iloko o kekahi paulehia hiamoe kaumaha.

  Lele mai la o Babela a kau iho la maluna, a oniu ae la i kana pahi kaua maluna o kona poo, a pane ae la:

  “E kuu makakila aloha – ua alo mai nei kaua i na pilikia nui ma ka moana ame ka aina me na manaolana e halawai ma ke kahua paio me keia kupu ino o ka waonahele, eia ka e hoonele ia ana kaua ia mau iini.  Heaha no ka hewa – he hiki ia oe ke kaena imua o ke ao, ua noho lanakila oe maluna o kona ikaika a me kona ano kupua apua me kou hoohaumia ole; kou nani me kona koko paumaele.”

  He mea nui loa keia ia Babela, ua minamina loa ia; a me he la, ina io no paha e hahahana laua, e ane inu io ane no ka oi makakila a ke keiki Babela i ke koko awaawa o ke kupua Deragona; me he la, ua mapopopo no ia mea i ke kaikamhine alii; aka, aohe hoi e hihi, ua maneo i ka anoano a ka iini, a nolaila ua ukai okoa mai la no ia, ma ka ae ole aku i kana ipo e hoohaumia iaia iho ma ka paio ana me ka lapuwale.

            (Aole i pau.)

 

Ma ke Kauoha.

HE KANAWAI

E HOOLOLI AI I KA PAUKU 350 O KE KANAWAI KIVILA.

E Hooholoia e ka Moi a me ka Hale Ahaolelo o ko Hawaii Pae Aina i akoakoa iloko o la Ahaolelo kau Kanawai o ke Aupuni:

  Pauku 1.  E hoololi ia a ma keia ke hoololi ia nei ka Pauku 350 o ke Kanawai Kivila a penei e heluhelu ia ai ua Pauku la.

  Pauku 350.  O na kane a pau e noho ana ma Honolulu, a e hele ana ma kahi i wela i ke ahi ua kauoha ia lakou e hoolohe i na kauoha a ka Luna Nui me na Hope Lune a me ke Kiaaina o Oahu a me ka Hamuku o ke Aupuni a me kona mau hope, o hoopai ia ka mea hoolohe ole i elima dala no kela hewa, keia hewa.

  Pauku 2.  E lilo keia i Kanawai mai ka la aku e hooholo ia ai.

  Aponoia i keia la  30 o Iulai, M. H. 1878.

                        KALAKAUA R.

 

HE KANAWAI

E HOOLOLI AI I NA PAUKU 3 A ME 4 O KA MOKUNA LXXIX O KE KANAWAI HOOPAI @ AOPALAPALA O KE AUPUNI.

 

E hooholoia e ka Moi a me ka Hale Ahaolelo o ko Hawaii Pae Aina i akoakoa iloko o la Ahaolelo kau Kanawai o ke Aupuni:

  Pauku 1.  E hoololi ia, a ma keia ke hoololi ia nei ka Pauku 3 of ka Mokuna 79 o ke Kanawai Hoopai Karaima, i apono ia i ka la 7 o Iulai 1878, a penei e heluhelu ia ai ua Pauku la.

  Pauku 3.  O na Kumukula o na kula la a pau, kahi e ao ia ana na keiki Hawaii maoli, e malama lakou i papa helu inoa o na keiki e hele ana i ko lakou mau kula, a ma ia papa helu inoa e kakau pu ia ai ke kama, ka nui o na makahiki, ina ua ike ia; a me kahi noho o kela me keia haumana o ko lakou mau kula.  Aole hoi e ae aku na kumu o na kula o keia ano, e haawi i palapala hookuu i kekahi o ka lakou mau haumana, nona na makahiki malalo o ka unikumamalina (15) i mea e hiki ai i ua haumana la ke komo aku i kekahi kula e, ke ole i loaa mua aku i ke kumukula, ma ke kakau lima ana, ka ae o ka makua, a kahu paha o ua keiki la; a i ole ia, ke ole oia i kauoha ia e ka Luna Kula e hookuu aku, mamuli o kekahi kumu kupono i kona manao.  Ina pela i hana ia ai, alaila e haawi aku ke kumu kula i palapala hookuu i kakau inoa ia eia, i ua haumana la, e hoike pu ana i ke ano o kona hookuu ia ana.

  Pauku 2.  E hoololi ia, ma ka keia ke hoololi ia nei ka Pauku 4 o ka Mokuna 79 o ke Kanawai Hoopai Karaima i aponoia ia ka la 7 o Iulai, 1870; a penei e heluhelu ia ai ua Pauku la.

  Pauku 4.  Aole e hiki i kekahi kumu jula o na kula la, kahi e ao ia na na keiki Hawaii maoli, ke ae aku e komo mai i kana kula, i kekahi keiki malalo o ka (15) umikumamalima makahiki, e hele ana i kekahi kula e ae o ia ano, iloko oia apana, ke ole oia e waiho mai imua o ke kumu o ke kula ana e manao ana e komo, @ palapala hookuu i kakau inoa ia e ke kumu o ke kula, kahi a ua keiki ‘la e hele hope ai i ke kula, aka nae, o na keiki mai na apana e mai ua hiki no lakou ke ae ia e komo i ke kula a lakou i manao ai, me ka loaa mua ole i ke kumu, ka palapala hookuu a ke kumu kula o kekahi apana e ae.  O ke kumukula o kekahi o keia ano kula e malama ole ana, a e kue ana paha i kekahi o na kuhikuhi ana, a hooponopono ana paha o keia Pauku, a me ka Pauku ae maluna, ke ku ka hewa iaia ma ka hookolokolo ana imua o kekahi Lunakanawai Hoomalu a Apana paha, e hoopai ia oia ma ka hoouku ia ana ia na dala, aole e oi aku mamua o ka umi, no kela me keia hala.

  Aponoia i keia la 1 of Augate M H 18@

                        KALAKAUA R.

 

How Can I Keep from Singing.

Colonial  Singer, No. 15. P. 16

1

            Ke panee no ke ola o’u,

              A oli kuu uhane;

            Aohe ua a kanikau,

              Ua mau ka mili lani.

            Ke pa nei ma kuu pepeiao

              Ko luna mau hosana.

            Pehea la au e ae e pau

              Kuu mele oli ana?

2

            A luhi au a ane pau

              Koonei mau mea ola,

            Mau nae ke ola o Iesu,

              A mau no koina aloha.

            A, kau na ino o ke ao,

              Hee nae i kona mana.

            Pehea la au e ae e pau

              Kuu mele oli ana?

3

            Ke nana kuu maka e

              Iluna i ka lani;

            I kea na nani o luna’e

              Lohea na leo nani.

            He malu e iloko o’u

              A kani na hosana.

            Pehea la au e ae e pau

              Kuu mele oli ana?

                                    HAWAII.

 

He mau ninau Nupepa.

1.  Heluhelu anei na kanaka Hawaii i na Nupepa i paiia no lakou, a i lawe ia hoi e lakou?

2.  Pono anei ke hoomau ia ke pai ana o na Nupepa no na kanaka Hawaii.?

3.  Ma ke aha e hoihoi ai ka naau o ka poe kakau manao no na Nupepa Hawaii, a unuhi ia na mea hoonaauao e pai.?

  He luna leta (Post master) au.  A hiki mai ua eke leta nui i kela pule i keia pule.  Hoalaia au la m@ ke aumoe e wehe i na eke leta.  Eia nae he hapa na leta, aka, o na Nupepa, aole o kanamai o ka nui, na Nupepa haole, na Nupepa Hawaii.  Na Nupepa Hawaii nae kai oi loa.

  Ane paupauaho au i ka wehe a hookaawale ana.  Nui na paila. Lilo au i ka hana, a pau na hora ekolu paha.

  Nui ka poe lawe Nupepa Hawaii, nalu au iloko o’u, heluhelu anei lakou i ko lakou mau Nupepa.  Ua helehelu no na haole i ko lakou mau Nepepa.  Pehea na kanaka Hawaii, heluhelu anei oukou i ko oukou mau Nupepa.  Ma ka nana ana i ka poe e noho kokoke mai ana, a ma ka ninau ana ia lakou, ua heluhelu kikokikoi lakou, he mau lalani mao, he mau lalani maanei, he mau olelo hoolaha, he mau pauku kaao, na kanawai hou, he mau nuhou no na aina e, he mau hoopaapaa hapa; aka, o na manao nui, na nuhou nui a hoonaauao, na Haawina Kula Sabati, me na mea e pili ana i na Kula Sabati, na himeni maikai, &c; aole akaka, ua heluhelu nui ia keia.  Ma ka ninau aku, ua hemahema.

  Pane mai lakou, aole makou i heluhelu pono, ua pana iki wale iho no. Aohe manawa e heluhelu nui ai, he manawa nae e lawa.

  Ma na Kula Sabati ko’u ike ana aole paha i heluhelu ia na Haawina Kula Sabati, ua waiho ia a hiki i ka wa kula alaila nana, akahi no ka a nana ia.

  O na himeni hoi, ma ka nana aku, aole i heluheluia, aole i aoia na leo.  Ua lako no i na buke leo mele, aole nae i nana ia.  Nui na leo maikai ma ka buke mele Koloniala. Ua unuhiia a paiia na himeni kupono ia mau leo.  Aole nae i aoia a himeni ia ma ko’u wahi. Na himeni kahiko ma ka buke Himeni Hawaii, oia wale no kai himei ia.  A pela no na mele i unuhi ia noloko mai o ka Mocking Bird a paiia ma ka Nupepa, aole ia aoia, a himeni ia ma ko’u wahi, aole paha i helehelu ia.

  No ko’u wahi keia ike ano o’u a pela paha ia ma na wahi e ae.  I na aole, e hai koke mai kekahi.                         Aole i pau.

 

No ka Nananana.

  He wahi mele nananana ma ka Buke Ao Heluhelu.  Ua akaka ia ina kamalii kula, aole paha akaka ina makua, no ka mea, aole paha lakou i heluhelu i ka buke Ao Heluhelu.  E ninau nae na makua i na keiki, auhea ia mele? a na lakou e huli a haawi ia oukou, i hiki ia oukou ke heluhelu a ike i ke ano hoowalewale o ka nananana.

  E hai aku ana keia olelo i kekahi mau mea no ka nananana.

  1.  Kona kino.  Ewalu ona mau wawae kekee, elua lima, eono, ewalu paha maka, hookahi poo me ona mau mana me haha elua.  He wahi lua malalo ae o na mana kahi i hoopokaia’i ka mea make, e make ai na nalo, &c.

  Aia maloko o kona kino he mea ano gelu, ano pilali paha, me ia e hana ia ai kona punawelewele.

  Aia malalo ae o kona kina, he mau mea illii loa me he poo pine la eha, eono paha, kahi i hanaia’i ka popo punawelewele.  Aia a makemake ka nananana e hana i kona punawelewele poi kekahi mau wawae ona ma keia mau popo luhi, o ka puka mai no ia, aole i hookahi wale no kaula, aka, he mau tausani maawe makalii ioa a ike maka ole ia, aia a hui ia alaila ike maka ia.  Ua oleloia, aia a hui ia eha miliona maawe, alaila, ua like ke kaula i loaa me ka lauoho hookahi.

  2 Ka hana kupanaha a ka nananana.  Ka hoolele ana i kekahi kaula o ka punawelewele mai kekahi laau’a i kekahi laau.  Pehea la ia e hiki ai?  Me ha hana noonoo la ia, pii oia i ka laau a kali a pa mai ka makani, alaila, hoolewa ia iaia iho me ka hana ana no i ke kaula, a na ka makani no e puhi iaia a i kekahi laau, a malaila oia i hoopaa ai i kekahi welau o kona kaula, a hoomaka no e hana i kona punawelewele, e hoao ana i ka ikaika o ke kaula ma ka lewa ana, a e ana ana e hana ana i na huina ha liilii i like ka nui me kona makemake, a me kona nui.

  Aia a makemake oia i ai nana, hoolohe oia a pa mai kekahi nalo paha ma kona punawelewele, ka holo koke no ia ona i kahi i pa ai, a hopu i ka nalo i hoohihiaia a pepehi iaia me kela mea make iloko o kekahi lua ona.

  E na kamalii, mai hoopau wale i na punawelewele o ka nananana, a hooluhi wale ia ia ka hana hou ana.  Ina hana pinepine oia i kona punawelewele, pau no ka pilali iolko ona, aole hiki ke hana hou.  Nele oia i ka hale ole.  A i loaa ka hale aihue, oia i ka hale o kekahi nananana e ae.

  Nani a kupanaha na hana a ke Akua, nana i hana, a haawi i keia akainai i ka nananana.

Aole i pau.

                        HAWAII.

 

NA MEA HOU O KA HALE PAAHAO

Ma Kawa, Honolulu, Oahu.

E KA NUPEPA KUOKOA E:  Aloha oe: --

  E oluolu oe e hoike aku ma ke akea, i na mea e pili ana i ka Hale Paahao o ke aupuni.  Ua oi ae ka makaala o na luna paahao i keia wa, mamua o na wa i hala ae; no ka mea, ma ka aoao hikina hema o ka Hale Paahao, oia ke alanui e hele ana i ke kulanakauhale, ke hana hou ia nei.  Na wahi apuupuu, ua hooiliwai like ia, na wahi malualua hoi, ua hoopiha like ia mai o a o, ma ka nana’ku ua oi ne ka nani, a me ku maemae i ko na au i hala’e nei.

  Pela no hoi maloko o ka Hale Paahao, he kuakea ia o na kumu laau i ka puna, nani no hoi kona mau paia ke nana’ku.  He hoike oiaio ia mau hana mikiala, no ke kupono ke hilinai ia ma na hana kuloko o ke aupuni.

  Na Paahao.  Aole i ku mau ka heluna o na paohao, i kela manawa, keia manawa, e like no me ka ulu nui ana mai @ ka-hewa, pela no hoi maka emi liilii ana’ku.  Aka, i keia wa, aole i oi aku kahuina pau loa mamua o ka 200, aole hoi i emi iho malalo o ke 50.

  Ke ola o na Paahao.  Ua hiki ke hilinai ia ka Luna Nui D. K. Fyfe ma kona makaala, i ai maona mau na paahao kanaka i ka poi, a me na haole i ka lakou ai.  Mai ia William Buckle mai ka poi, i kela pule, keia pule, a ia F. W. Malaihi no hoi i kekahi wa.

  Na Makai.  He 12 ka nui o na Makai kiai o Kawa, 4 luna a e 8 Makai. E ku ana ekolu hora i kela wati, keia wati, oia hoi ka luna a me na makai elua i ke aoa me ka po.  I ke aupuni ka ai a me ka ia, he 22 dala ko na Makai, a he 25 ko na luna Makai i ka mahina.  O ka mana hooponopono a pau, e pili ana i ko laila mau Makai, malalo wale no ia o na Luna Paahao, e like me ka hewa e loaa ana i kahi wa.

  Na Luna Paahao.  Aia na mana hooponopono apau loa, malalo iho o ka Luna Nui D. K. Fyfe; aka, he ano eha mau ma ke poo kona, i keia manawa, Wiliki F. W. Malaihi, he kulana hooponopono kona ma ka hana, hope wiliki Beni Kaolala, he kulana hoomau kona ma ka hana.   Ma ka lakou kiai ana me ka makaala i hoopololei mau ia ai na rula o ka hale paahao.

  Me ke aloha nui i ka Luna Hooponopono, a me na keiki ulele hua metala, owau me ka oiaio i na wa apau.                      S.L. KAWELO.

  Honolulu Oahu Oct. 1, 1878.

 

  Ua hoomaka iho na paka ua hiki mua o ka Hooilo e hoauau i ka paplina o ka makuahine honua i ke Sabati nei, a ua hoomau mai na hiona o keia kau hope o ka makahiki e hookamaaina.  “Ka ua nani; ka ua hoomohala.

 

  HE MAU KOKUA KANAWAI HOU. – I keia mau la iho nei, ua oluolu i na Lunakanawai o ka Aha Kiekie, mahope o na nieniele ana, e ae aku i ka malama ana o Messes. E. Kekoa, E. Helekunihi a me Asa Kaulia i ka oihana Loio malalo o na Palapala Laikini imua o na Aha Hookolokolo o ko kakou nei aupuni.

 

MAIKAI KA HOI KA PAPA

-- A ME –

KA LAAU O KOU HALE!

NO HEA LA?

KAI NO HOI NO KAHI O

WAILA MA!

 

Nana aku no hoi ia la

            Ohi ka Io o ka Laau o Makawao

                        I ka ua mea hoi o ka nani o

Na PAPA!  Na PAPA!!

-- A ME –

NA PONO KUKULU HALE

O NA ANO NO A PAU.

 

Aia ma ke kihi o na

ALANUI PAPU me MOIWAHINE!

HONOLULU

MALAILA E LOAA AI

E LIKE me ka MAKEMAKE

-- NO KE –

KUMUKUAI MAKEPONO LOA

 

PAPA, PAPA, PAPA,

            Na Papa Huluhulu,

                        Na Papa Manoanoa,

                                    Na Papa i kahiia,

                                    Na Papa Kepa,

                        Papa Hole Keokeo,

            Papa Hole Ulaula.

 

NA LAUAU, NA LAAU!

Na Kua,

            Na Kaola,

                        Na Aaho,

                                    Na Molina,

                                                Na peapea,

Pine Huluhulu,

            Pine i kahiaa.

 

NA Papa a me na Laau Ulaula!

            Pili ulaula,

            Pili Keokeo,

            Pani Puka,

                        Pani Puka Aniani,

                        Ipuka Aniani,

                        Puka Olepelepe.

 

PENA O NA ANO A PAU!

Hulu Pena mai ka Liilii a ke Nui,

            Aila Pena,

                        Aila Hoomaloo,

                                    Waniti, Pate.

NA LAKO O KELA A ME KEIA ANO!

            Na Ami Puka Hale.

                        Na Ami Puka Pa.

ANIANI!

Pepe Hale a me na Lihilihi

E LOAA NO MALAILA.

PAAKAI HELU 1 O KAKAAKO me PUULOA

  No ke DALA KUIKE, e loaa no na mea a pau i haiia ae la, no ke Kumuuai Emi loa.  O na kauoha a pau mai Hawaii a Niihau, e loaa’ku ana ia lakou, e hooko loke ia no ia me ka lawa pono.

  E Kipa Nui Ilaila, i ike i ka Oiaio.

@