Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVII, Number 41, 12 October 1878 — Page 3

Page PDF (1.60 MB)

This text was transcribed by:  Terry Ledford
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

PAPA, PAPA

 

AIA MA KAHI O

 

LEWERS & DICKSON !

 

(O LUI MA.)

 

MA KE KAHUA KAHIKO MA

 

Alanui Papu a me Moi!

 

E loaa ai na

 

Papa Nouaiki!

 

@ @

 

Na Papa Nani a Paa no ke kukulu

 

ana i na Hale!

 

Na Paia Puka. Na Puka Aniani,

Na Olepalepa, Na Pou, Na O-a,

Na Papa Hele. Na Papa Ku,

A me na Papa Moe nui loa.

 

NA PILI O KA HALE

O NA ANO A PAU.

 

@ Papa Home, Na Pena, na Wai a pau.

Na @ mai ke Nui a ka Makalii,

Na Ama Puka, Na Ami Puka Aniani,

Na ami o na ano a pau,

Na Aila Pena, o kela me keia ano,

Na @ Hoomaloo, he lehulehu wale,

Na @ e ae a na ano a pau.

 

            NA WAI WAHIKU

A ME NA

WAI HOOHINUHINU NANI!

a na ano a pau loa.

 

NA BALAKI ANO NUI WALE!

A ke hai ia aku nei ka lono i na makamaka a

pau, ua makaukau keia mau makamaka

o oukou e hoolawa aku ma

na mea a pau e pili ana

ma ka laua oihana

 

no ka

 

UKU HAAHAA LOA!

 

E like me ka mea e holo ana mawaena o

LAUA a me ka MEA KUAI

 

E hele mai!  E na Makamaka!!

 

A e lawa no hoi ko oukou makemake

me ka oluolu a me ka maikai!

@

 

            KOPA KUKAEPELE

            A

            GLENN @

 

@ @ @ @

 

AOLE LUA NO KA HOOMAEMAE I KA ILI!

 

He mea hoopau i na eha,

Na @ Puupuu,

A he hoomaemae i na mea ino,

A he hoopau Lumatika,

A he kopa auau no hoi

 

O keia kopa ka oi aku o ka mea maikai

I waihoia mai imua o kanaka.

 

Aole wale no ka Hoopau ana i ka Huehue

Ili Poha, Wela la, Luluaina, a me

na mea e ae o ka Ili;

A mi ia holoi ana, o ka hoopalupalu pu

kekahi i ka ili, a keia

Laau Hoomaemae lua ole e hana ai.

 

O ka hoemi an iho i na mai o ka Ili, a o

ke pale aku i ka mai mai na lole e na

Mai Lele, oia kekahi.  O na ohana

ame na poe makaikai, ina

e hoolako lakou

i keia

            KOPA HOOMAEMAE LUA OLE!

            ALAILA, UA LANAKILA LAKOU.

 

He hoopau i ka lehu o ke poo,

A he Kopa no hoi e kaohi mai ai

I ka lauoho mai ka hina ana,

 

Ua hooia nui mai na Kauka no ka maikai o

keia Kopa!

E loaa no ma kahi o

            M. McINERNY.

kihi o na alanui Papu me Kalepa

 

 

            OLELO HOOLAHA.

 

            A. McWAYNE,

HALE KUAI LAAU LAPAAU A ME NA

Waiala o na ano a pau  me na @ ALA @ @

@ @ @ @. Ma ke kihi o Alanui Papu me Kalepa.

                        @

 

            NA KAUKA

 

T.P. Tisdale a me C.L. Tisdale,

HOMEOPATHISTS.

 

HALE OIHANA A ME KAHI NOHO AIA

ma ke alanui Beretania mawaena o ka luakini a Kaakeaka

a me ka pa hale o @. E @ @ kekahi @

o maua ma ke keena @ i ia wa a pau.  O na poe a

pau e makemake ke @ ka maua @

@ i ke ao a me ka po               T P TISDALE

Hoolaha Mar. 29, 1879                       @

 

            E STREHZ,

            (AILUENE.)

 

MALAILA E LOAA AI NA ANO LAAU A

pau. a me na wai hoomaemae o kela a me

keia ano.  E hamama mau ana ka ipuka ma na po

Poaono a pau.  Ma ke kihi o alanui Papu

a me Hotel  a Monikaha@                 (845 ly)

 

            E. O. HALL & SON.

            (E. O. HOLO MA.)

NA MEA KUAI  I NA MEA MAHIAI..

Na Lole, Na Pena, Na Aila, a me

Na ano Lako e ae a pau he lehulehu wale.

845      Kihi o Alanui Papu me Moi.   ly

 

            LOLE MAKEPONO

            Ke Kuike.

            E LOAA NO IA MA KAHI O

KAKELA ME KUKE!

E LAA NA

Ahinahina, Kalakoa, Keokeo, Leponalo,

Pena, Aila, Aniani,

 

KA MEA PIULA !

 

KOPA, AILA HONUA,

AILA HOOMALOO

 

Kui Kakia, Pakeke,

Tabu, Kaula, Noho Lio,

Hulu Palaki, na Pulumi.

 

a he

 

AGENA NO HOI NO KA MOKUPUNI O

HAWAII NEI NO KA

Lainakini-nao,

Lainakini Maoli,

Palule Kalakoa,

Alapia, Kelepa, Kilika,

 

Na lole kupono i ka wawae,

Palule Huluhulu,

Na Lole Huluhulu,

Na Lole no ka hoohehelo ana

Lipini, Lihilihi, &c.

 

            LIPINE, LIHILIHI, &c.

 

A ME NA

 

Mikini Humuhumu MakeponoLoa!

A HE

            MAU MEA AI KAHI

Ka Palaoa, Kopaa,

Raiki, Pia, Hoohu,

Paakai, Huaala,

Pia Kulina, &c.

 

A he Laau Lapaau Kaulana Loa

            A DR. JAYNES,

 

Laau Kunu,

Laau Hoomaemae Koko

Laau Hoopau Naio,

Penikila, Huaale,

 

A ME NA LAAU HAMO, A PELA'KU!

827 3m 839

 

            PAPA! PAPA!

            no

ALLEN & ROBINSON

 

UA WEHE AE NEI MAUA I

 

PA KUAI PAPA

MA

KA UWAPO O PAKAKA

 

Na Papa Ulaula o na ano a pau.

Na Papa Paina o na ano a pau.

Na Pili Hale Ulaula.

Na Pili Hale Keokeo.

Na Pepa Hoonani Hale,

Na Pepa Molina.

 

Na Pena a me na Aila Pena !

 

NA KUI O NA ANO A PAU.

 

NA PANI PUKA a me

NA PANI PUKA ANIANI.

NA PANI PUKA a me

NA OLEPELEPE.

 

NA LAKO KUKULU HALE

O NA ANO A PAU!

 

E KUAHA MA KE

 

KE KUMUKUAI HAAHAA LOA

            O keia .Makeke.

 

            ALLEN & ROBINSON

Honolulu, Ian 1 1873.             @ @

 

 

 

OLELO HOOLAHA

 

            Castle a me Hatch.

O KAKELA OPIO A ME F. M. HATCH,

na @ ma ka lawelawe ana; @

@

            W. R. CASTLE, @

@

 

            WM. O. SMITH,

            LOIO.

            A he Kokua ma ke Kanawai!

            WAILUKU, MAUI.

            (840 6ms)

 

            ALFRED S. HARTWELL,

            [HAKAWELA.]

 

Loio a he KOKUA ma ke KANAWAI!

 

Aia kona Keena Oihana maluna ae o ka

Hale Baneko Hou o Bihopa ma.  867 tf

 

            CECIL BROWN.

 

LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI

A HE AGENA no ka Hooiio ana i na Palapala no ka

Mokupuni o Oahu.

Helu 9. Alanui Kaahumanu.  Hoolaha, H.P.A.  2y

 

            S. B. DOLE,

HE LOIO A HE KOKUA MA no na KANAKA

ma ke Kanawai.  E hiki no iaia ke lawe i na hihia o kela

me keian ano imua o na Ahahookolokolo a paa o keia Aupuni.

Keena hana ma Alanui Papu, maluna ae o ka Halekuai o

Likikini.

Honolulu, Oahu, Januari 19, 1878                  3 ly

 

            RICHAR F. BICKERTON,

            [PEKETONA.]

LOIO a he KOKUA ma ke KANAWAI

 

E HELE ANA OIA IMUA O NA AHAHOOKOLOKOLO

a pau o keia Aupuni ma na ano hihia a pau, ina paha ma

Oahu nei, a ma na Mokupuni e ae.

Ua makaukau mau oia i ka hana ana i na Palapala pili

kanawai o kela a me keia ano.

Ua hiki no hoi iaia ke hoaie dala aku ma ka moraki ana ina

aina, ma ka ukupanee haahaa loa.

E hanaia na hana me ka hikiwawe a ma ka uku haahaa.

Keena hana, Helo 23 Alanui Kalepa, elua puka ma o aku o

ka hale kauka o Kauka Minuteole.      840 ly

 

            S. W. MAHELONA

HE LOIO!  HE KOKUA A HE PALE

            ma ke Kanawai.

 

Ua makaukau au e lawelawe me ka mikioi a me ka eleu

lua ole i na hihia a pau o kela a me keia ano imua o na

Aha Hookolokolo a pau o keia aupuni.  Ua hiki no hoi ke

kakau in na palapala a pau e pili ana i ka Oihana Loio. E

loaa no au ma ko'u hale, noho mauka iho o Kawaiahao, a i ole

ma ke keena hookolokolo o ka Aha Hoomalu a me ka Aha

Kiekie ma Honolulu nei.  O ka poe makemake e aie dala, he

oluolu ka ukupanee                 876 3m

 

            JNO. LOTA KAULUKOU.

 

            LOIO A HE KOKUA,

 

Ua makaukau au e lawelawe i na hihia a pau o kela a me

keia ano iloko o na Aha Hookolokolo a pau o keia Aupuni.

Ua hiki no hoi ke hana in na palapala a pau e pili ana

i ka Oihana Loio me ka eleu.  E loaa no au ma Heeia Koolaupoko,

a ma Honolulu no hoi i kekahi manawa.                     877 2m

 

            Ale ke Wai ke Ike Aku

 

            I keaha la hoi?

[ na Waiwai Nani ano Hou loa hoi paha o

ka Halekuai o

 

            COO KIM.

 

Nana aku ho hoi oe, "Hoonuanua i

            Apua a Kalamaula. "

 

Oia no hio na Hainaka Silika Nunui Eleele a Ulaula, Pulu,

Wai Gula a Wai Dala, Na Hainaka liilii Lei A-i. Na Mamalu

kane, wahine a me na Mamalu liilii kihi weluwelu o na

kaikamahine.  Na uhi huihui nani nunui a liilii.  Na Kihei Silika

lau ma kaekae.  Na Koloka kamalii nani a me na Kiloka

hoopumehana no na bebe.  Na Huluhipa lau a me na lole

huluhulu holoku o na wahine.  Na muumuu keokeo o na

wahine lihilihi ma ke alo, a me na Palekoki.  Na Papale wahine

Malina i hoopinanaia kekahi aoao, hele kela a kapakahi Manuia

o Keokoi ka moku.  Na Papale Waiokila aiai, a ke kau

mai i ke poo, moa uakea lua kela ke pa iho ka ia, a he nui wale

na ano papale e ae i ike ole ia mamua. Na Hulu Eheu Manu

no na papale wahine, e kau ai ka iwa.  Na Kalakoa hou

loa, na Makalena a me na lole Iliwai, na Puuwai Gula a me na

Gula Pepeiao o na wahine.  Na Kamaa ano hou on na kane,

wahine a me na kamalii, na Kuka Kanahai, na lole wawai a

me na Palule o na ano he nui wale, a me na Pale Pakaukau.

 

Na Hainaka Silika Hou loa o kela a me keia ano waihooluu

like ole, nui a liilii, na Kalakoa Hulahipa ano hou loa, na

Makalena o kela a me keia ano, na Moena Pake, Ti Inu a me na

mea hou e ai he nui wale na ano mai Kina mai.

 

O keia mau waiwai, eia no ke ahu mai nei o na ano hou loa

wale no, a me kekahi mau waiwai e ae he nui loa i hiki oe

ke helu papa aku.  Ina aku no hoi a kapalulu hou mai, ma kela

a me keia ku ana mai o ka mokuahi o na aina e. Nolaila e komo

hale no e na hoa o ka iu o ka la, e wae i ko oukou mau

iini aole no hoi makou e uiha iki, ke hele mai oukou e kuekaa

i na waiwai ina no ke kuai a nana wale no paha.  E kuaiia

aku no keia mau mea ma na kumukuai haahaa.  Ma na Poakahi

a me na Poaono, oia na la e kuai hoopaki loa ia aku ai ua

mau waiwai nei.

            858 tf                          GOO KIM.

 

 

            HALEKUAI PA.

 

KE OWAKA NEI ME KA PANIO

            Na Waihooluu o na Pa,

 

            o kuu

 

            HALEKUAI HOU

 

            ma ka

 

            Alanui Nuuanu.

 

Ua hoonee ia ae nei ka Halekuai Pa e pili

pu ana me ka Halekuai o Goo Kim, ma ke

alanui Nuuanu, aia ma ka puka elua o

ka Halekuai me ke kihi of ke alanui

Chaplain, makai iho o ka

pa o ka Moiwahine Ema.

 

Ke hoike ia aku nei i ka lehulehu, eia maloko

oia Halekuai e loaa ai ia oukou

na waiwai malolo iho:

 

Na Pa Nui a Liilii

Na Pa Huewai Lepo

Na Pika Wai, nui a liilii

 

Na Kiaha, o na ano waihooluu a pau

Na Bola, o kela me keia ano

Na Ipukukui Hele Po.

 

Na Ipukukui Kau hale

Na Ipukukui Aila Mahu

Na Ipuhao o na ano a pau

 

Na Ipu Ti

Na Ipu Waiho Waihau

Na Pa Waiholoi Maka, nui

a liilii o na ano a pau loa, me na waiwai e ae

he nui hiki ole ke hue pau aku.

 

Ke kahea ia aku nei no ka lehulehu e hele

mai no oukou e ike maka, a e wae no oukou

iho, a e kuai aku no au ia oukou me

ke kumukuai makepono loa mamua o ko na

Halekuai Pa e aku o ko kakou kulanakauhale

alii nei.             Sam wo chung.

Honolulu, Iulai 24, 1878,        869 6m

 

 

                        Nuhou o ko na Aina E!

 

Berelina. - He kaua weliweli ka i hooiliia

mawaena o na Kukioi a me na Bulagaria,

ma Tamboli, no ka mea ua papa ikaika na

Kukioi e hoopauia ka pepehi mainoinoia o

na Iudaio a me na Tureke.  He nui na Rukini

a me na Bulagaria i make a poino.

 

Viena. - He hookahi mahele koa i hoouna

ia Gen. Szaphary me ka hookaulua ole

no ke kokua, oiai ua ano kupilikii loa kona

kulana.  O ka hele ana o na poe kaahele

ma ke alanui hao o ka hema, aohe i ke akea

ia.

 

Ragusa. -Ua lawe ae nei na Auseturia ia

Seavinea.  Ua hoike pu ia ae no hoi ua

hoopuni ae la na koa Auseturia ia Trebinje.

 

Viena. - Ua olelo ia o ke kumu ka i manao

ai o na Auseturia e hoopuni ia Trebinje,

oia no ka loheia ana e houuna mai

ana ka ma@ o Tureke i mau puali koa e

paa ia Trebinje.

Ka nee ana o ke Czar i Odessa. - Ua hiki

mai ke Czar ia nei a ua makaikai oia ina

puali koa a e hele ana oia no Nicolslert@.

 

            Hookikinaia na Kristiano

Viena. - He 15,000 mau Mahomeda i komo

ae mawaena of Sienitza a me Nori Bazar

a hookikina aku la ina Karistiano e hui pu

mai me lakou.

Ma keia la no, ua hoopuniia e na Trebinje

kipi i hoolako ia lakou iho me na mea kaua,

o Pasha no kona alakai ani i kekahi hapa o

ke kulanakauhale, me ka manao e hoopio.

 

Konatinopela. - Ua oleloia ma ka pohai

kaua o na Rukini, , no ka ika ana ia Auseturia

e hoomakaukau ana no ka lawe mai ia

Bosinia, i hoopia ia ma ke kuikahi o Berelina,

no ka lawe ana ia Roumelia Hikina a

me Bulagaria.  Ua hoike ai hoi kekahi alii

koa Rukini a haalele ana 100,000 poe koa

Rukini i keia mau okana aina.

 

Viena. - Ka nui o na puali koa Auseturia

ma Bosinia, he 200,000, a e hoomakaukau

ana ka lawe i keia la a i ole i ka la apopo, i

na e kaahele ae ana na puali koa Serevia

he 250000 no ka nee ana aku mai Dobaj,

Boiska a me Serejivo.

 

            Ka Puali koa Rukini

Bukareka. - Ke hoomakaukau nei ke aloalo

ana i na Rukini i Varoa a me Bowgar,

a e hana ana lakou i alahaka no ke komo

ana aku i Dobrudoxha.

 

            Na alakai o na Puali Koa Auseturia

Ladana. - Eia na inoa o na alakai o na

puali koa elima o Auseturia. O Gen. Philippovich

ke alakai o ka puali helu 12 ke

duke o Wurtemebuga ko ka Puali helu 13

o Gen. Ramberg ko ka puali helu 5 a o Gen.

Szapary ko ka puali helu 3 a o Gen Bienert

ko ka puali helu 4.

O ka nui o keia mau puali koa he 180000

kanaka no ka puali koa elua.  O keia

na puali koa e manao ana e komo aku e kue

ia Serevia am me Monetenegero.

Ke pii mahuahua loa ae la ka mai iwaena

o na Rukini ma ka akau of ka Balakana.

 

Ua make mai ne o Dr. Nobling ka mea

nana ia hoao mua e lawe i ke ola o ka Emepera

o Geremania, maloko o ka hale paahao

ma ka la 6 o Sepatemaba.

Ua makana ia mai nei kekahi keiki Amerika

nona ka inoa Branden e ka Moiwahine

he medala gula, no kona malama a hoolohe

i na kauoha a pau oiai oia he luina no luna

o na moku ao kaua o Beritania.

 

O Emil Hoedel ka mea hana piula o Leipsie,

ka mea i hoao elua e lawe i ke ola o

ka Emepera Wiliama, ua okiia ke poo maloko

o ka halepaahao; he 21 kona mau makahiki.

Ma keia hihia, aole no oia i manao ino

mua i ka Emepera.  Mawaena o na hoike no

keia hihia he hookahi wahi keiki opiopio, a

i ka wai i ninau ia mai oia no ke ano o ke

kipa ana a Emil Hoedel i ka Emepera, e

unuhi ae ana ua wahi keiki nei i ka pu

panapana, a kau aku la imua o ka luna

kanawai, "mai kau mai oe i ka pu ia'u"

wahi a ka luna kanawai, "malia paha ua

piha kau pu."  "Ua pono ia wahi a ke

keiki," e malama no au.  Ua paa o Emil

Hoedel i ka pu penei, " w waiho oe i kela

pu ilalo," wahi a ka luna kanawai.  A lawe

ia ae la ka pu e ka poe e akoakoa ana.

 

Luapele iloko o ka Mahina. - Ua ike ia

mai nei e @ Klein o Koln, me kona ohe he

51.2 iniha ka ili o ka mahina, he uliuli

panopano of ka luapele ma ke komohan

akau iki o ka luapele mui i ike ia, ma keia

lua hou he 3 mile ke anawaena he hohonu

a ua piha i na ao uliuli panopano.

 

            Ka Mai Fiva Lenalena.

Ke phola'ia ka hele ana a ka mai piwa

ma ka hema, -he ku i ka weliweli ma New

Oleana, Memepihi, Keranada, a me kekahi

mau kulanakauhale e ae.  He nui loa na

leo e kahea ana mai kela a me keia wahi of

ka aina no ke kokua.

Nu Oliana, Sept. 5. -Ka nui o na make

he 33, he 22 mau keiki malalo o na makahiki

7 ua pau i ka make, he 15 mau wahine

malama keiki a me hookahi kauka lapaau i

holo i Howard.

Nu Oleana, Sept. 6. - Ka nui o na poe i

loohia i ka mai i keia la 289; na make he

61.  Mai ke awakea a hiki i ka hora 6 o ke

ahiahi, he 28 poe i make.

Nu Oleana, Sept. 7. -He 232 poe i loohia

i ka mai piwa lenalena i keia la, a he

77 poe i make.

Nu Oleana, Sept. 8.-He 226 poe

i loaa k ka piwa i keia la, a he 81 poe i make.

He omamalu a me ka ua ko keia la.

Nu Oleana, Sept. 9.- O ka nui o ka poe

i loaa i ka piwa, he 186, o na make he 87.

Eia ka hoike a Howard he 235 poe i loohia

hou i ka mai piwa.  He maikai loa no hoi

ka ea a me ka oluolu.  Na make he 26 he

 mau keiki malalo o na makahiki ehiku.

Nu Oleana, Sept. 10. - He maikai no ke

ea i keia la, a o ka nui o na make i keia la

 

he 230 a ua hoike ae hoi ka Ahahui Karistiano

o na kanaka opiopio he 111 poe i loohia

hou i keia la.  A ua hoihoiia ma ka

bale manawalea o Piboke he 728, a he 163

na ke Aupuni e malama, o ke kumu o keia

hookaawale ana, oia no ka imi ana i kahi e

pakele ai.

 

Nu Oleana, Sept. 11. -He la omamalu

loia keia a me ka makani puanuanu. He

253 poe i loaa i ka piwa i keia la, a o na

make he 90.

 

Baton Rouge. Sept. 11. -He 30 poe i

make i keia la, a he 98 poe i loohia i ka

piwa iloko o na la ekolu.

 

Memepihi. -He 48 poe i loohia i ka piwa

i ke awakea o keia la, a i waena o keia poe

he poe kaulana kekahi i pau i ka make. A

o ka Ahahui hoola a Pipoke ua loaa ia lakou

he oi aku mamua o 11000 poi i loaa i

keia pilikia.

 

Vikaboka. -He mau kahunapule kaulana

a me na kauka lapaau kaulana ka i pau i

ka make i keia la.  He 14 he mau ili keokeo,

a he 8 he mau paele, ke pii mahuahua

la ka mai piwa ma keia kulanakauhale. A

no ka nui o ka pilikia, nolaila ua makawalu

mai na leo uwalo no ke kokua ma na wahi

a pau o ka aina.  A ma keia kumu ua kukulu

ia he mau ahahui he lehulehu no ka

hele an aku e kokua.

 

Kikako. -Ua weheia he ahaaina lulu

dala nui a ua loaa na dala i oi aku manua

o na tausani dala he $10,000, a ua hoomau

ia ka lulu ana a piha na dala he $57,838.

A o keia mau dala i lulu ia i mea kokua i

ka poe i loohia i keia piliki nui ma na mokuaina

a me na kulanakauhale o ka hema.

 

            NU HOU KULOKO.

 

Ma ka Sabati nei ka huli hou ana mai o

ke kokua Lunakanawai Kiekie Hon. A. F.

Judd me kona ohana, mahope iho o ka hoomaha

ana no kekahi mau la.

 

Ma ka aoao mua o keia pepa, ma kahi i

pili i na loio hou, e i ana ua loaa na laikini

e "lawelawe imua o no aha hookolokolo,"

eia ka pololei, imua o na aha hoomalu a me

na aha apana o ko lakou mau mokupuni

iho.

 

Wehe hou ia. -Ua wehe hou ae nei o

Mr. S. B. Dole i kona keena oihana loio,

mahope o kona hoi ana mai na aina e mai.

Ke manao nei makou e oluolu ana oia e halawai

hou me kona poe makamaka ma kahi

a lakou i maa mua ai i na kuu i hala

 

Ka Lio Keokeo. -Mamuli o ka piha loa

ana o ke kowa no ke kumumanao e puka

aku nei i keia la, ua loaa ole he wahi kaawale

e komo ai keia moolelo maluna ae, a

nolaila, ua kapae ia ae me kekahi mau manao

a keia pule ae; nolaila, e kali mai ia

makou no keia mea.

 

Komite ohi dala. -Ma ka la apopo e hele

aku ai o Henry Bush ke komite ohi dala no

ka hoomaemae hou ana i k luakini makua

o Kawaiahao ma ka apana o Pauoa. E

akoakoa mua ae na haumana a ka Haku ma

ko oukou heiau, mamua ae o koua hiki ana

aku.

 

Hoa ka Lei. -Ma ka po o ka Poakolu,

Oct. 9, ma ka hale noho o ka wahine, ma

Maemae, ua hoohuiia e ka Rev. S. C.

Damon iloko o ke kaula lei gula o ka mare o

Albert McWayne me Lucy H. Robinson,

kekahi o na kaikamahine a Kimo Pakaka.

A ke kalokalo ae nei ko laua mau hoa'loha

e ola a mau ka maluhia o na paa mare.

 

Ka Luna Leta Nui. -Ua hoike ia mai

makou, o ka Poalua iho nei, Oct. 8, oia ka

piha ana o na makahiki he 70 o ko kakou

Luna Leta Nui A. P. Brickwood, a i ke 33

o na makahiki o ka lawelawe ana i ka oihana

Leta.  E ukali ia ka makua Luna Leta

me na haawina o ka hauoli no kona mau la

kanikoo, a e haaheo oia no na lei makemae

o kona puhaka, oiai na oho hina e hoalii

ana i ka nani iluna ona.

 

Ke Alliwahine o ka po. -Ke kiola piha

mai nei ke kama aliiwahine o ka lewa i kona

nani lua ole a kalae i keia mau po, ke

hoike mai nei ia i kona nani kilakila, ma ka

ahu wale o na pae opua a me na paia o ka

lewa.  Ke kaena nei ke keiki Hawaii i ke

konane o ka mahina o kona one oiwi nolaila,

hoi no ke aloha o ke kupa Hawaii i ka

aina hanau.

 

Ua kau hou ae nei ka Luna Leta Nui i

kukui malamalama hou mawaho iho o ka

paia ma ke alo o ka Hale Leta, iluna o ka

pu hao ma ka lihi o na alanui hele o Betela

me Kalepa, no ka hoonui ana ae i ka malamalama

no loko o ka lanai o ka Hale Leta,

i ike pono ai ka lehulehu kii leta, i na po

ku mokuahi o na aina e; no ka lawa ole o

ka malamalama i na kukui mua e kau mau

nei.

 

Aina Kudala. -E kuai kodala ia ana na

apaua aina elua e waiho la ma "Wailele"

Ahupuaa o Kaneohe ma ka hora 12 o ke

awakea o Poaono mua o Novemaba, oia ka

la 2 ma ka hale hookolokolo o Kaneohe. A

ke nonoi pu ia aku ne hoi ka poe makemake

kuai aina, e nana ae i ka olelo hoolaha

e puka aku nei ma ko kakou Kilohana

i keia la.

 

Haukipila no na Keike o ka Aina

Pua. -Ua hai ia mai makou, ke hoala nei

na Pake o Hawaii nei i na kokua lulu ana

i loaa'i ke kumu no ke kukula ana i Haukipila

nui no lakou iho ma Hawaii nei. Ua

lohe mahui ia mai o Dr. J. S. Mc Grew,

(Makalo) ke lilo ana i kauka no ua Haukipili

nei.  He hana keia e aheva ole ia'i;

aka e loaa'i ka mahalo laulaha ia. He keehina

keia i ke kahua o ka malama ola; a

ke manaolana nei makou me ka hoihoi, aole

e kaalo ae ua la lehulehu, a wehe ia na ipuka

o keia hale no ka hoopuana ana i ua

palapu o ka mai mawaena o ka lahui. Pake.

 

Eo maia Maui. -Mahope iho o ko makou

hoolaha ana aku i kekahi kumumanao

i kekahi mau mahina i hala aku, ua loaa

mai ma ka lima o ke komite a makou i koho

ai na manao e wehewehe ana no ia mea;

a ma ka wae akahele ana a ke komite, ua

hooholo lakou a haawi i ka makana mua ia

Rob't. Kalaniluipo o Maui; a oia keia e puka

aku nei ma ka aoao eha o ka pepa o keia

la; a oia ka makou e olelo ae nei, eo no

ia Maui ka helu ekahi.

 

Mau powa hilahila ole. -Ma ka nupepa

haole o ka Poakolu nei i ike iho ai makou i

ka hana hilahila ole a kekahi mau kanaka,

ma ka hopu ana i kekahi pake ma Kalihiwai,

a lawe ae la i na dala he umi mai ka

pakeke aku o ka pake; a ua hopu ia na

kolohe a e kakali ana no ka hookolokolo ia.

He keu keia o na mea hilahila ole; aole

anei oe e hilahila i kou lawelawe ana i keia

hana lapuwale i ka wa i kupono ai ka la o

ka malamalama maluna ou e Hawaii.

 

Kuai ia na ninau. - Ua lohe mai makou

i kekahi o ko makou makemake, ua kuai

iho nei ekkahi poe keonimana i na ninau

kanawai i ninau mua ia iho nei ia Asa Kauha

ma i ka auina la Poakahi iho nei; i

mea ka e loaa mua ai ia lakou na haina oia

mau ninau mamua o ko lakou ku ana aku

imua o na Lunakanawai Kiekie no ka

ninauninau ana no ke kupono e lawelawe

i ka oihana loio.  He ke ke kupanaha, malia

paha aole ia o na ninau e haawi ia mai

ana.

 

Hoomaka hou na Aha Mele. -I keia mau

po Poaono iho nei, a i kekahi manawa i ka

hula ana o ka pawa a komo aku i na kakahiaka

Sabati - ua hoomaka hou ke kani

hoolai hoeheene paiakuli o na leo o ka aha

mele kaulana o na Owau auwana po o ke

alanui Emma.  O ka mea kupanaha nae,

he elue wale no wawae o keia ano Owau,

aole hoi he like me ke Owau kamaaina eha

wawae - aka, he keu nae o ka mama i ka

holo e pee ma na poopoo i ka hanu ana'ku

i ka mana o ke kiai maluhia - Kuko.  E

hauoli me ke kupono a e malama i ka

maluhia ka pono.

 

Keena Loio Hou. - Ua wehe ae nei o

Messrs. Castle & Hatch, (Kakela me Haka)

i ko laua keena hou, ma alanui Papu,

maluna ae o ka Halekuai Uinihepa hoa o

Dilinahama ma; a ke poloai aku nei laua i na

makamaka a pau e kipa ae, ilaila e loaa'i -

aole o ke alohe pumehana wale no mawaena

o ka hoakanaka me ka hoakanaka - aka,

o na kokua ana ma no mea pili kanawai

a pau imua o na aha hookolokolo a pau o

ke aupuni Hawaii nei; a me ka hoolawa

ana i ka makemake o ka lehulehu ma na

Palapala ku i ke kanawai o kela a me keia

ano.  He mau kauka laua no ka poe pilikia

i ke kanawai.

 

Hookoho ia. -Ua loaa mai nei i ko kakou

makamaka D. Keaweamahi ka poloai

ia, mai ka Luna Nui mai o ka Hui mahi

ko o Kapaa, Kauai, e hoi aku malaila e

noho ai, me ka malama ana i kekahi o na

oihana Luna ma ia wahi; a e ae ana paha

oia i ka poloai.  Aohe o makou hoihoi nui

wale i ke kaili ia o na makamaka maikai;

aka, ina e lawe ia aku lakou no ka hooi ana

ae i ko lakou pomaikai iho maluna o ka

hilinai ia mamuli o ka lakou mau hana maikai;

alaila e wehe no makou i ka papale me

ka hipahipa huro ana me ka piha hauoli.

Pela oe e Hawaii e pu ai ilana, a o ka pomaikai

mau ke ukali mahope o kou meheu.

Ke kali aku nei makou no kekahi kumu

hoohauoli hou no Hawaii Ponoi.  Owai ae?

Mai Hoohakalia!

 

Make Emoole i aloha nui ia. - Ua loaa

mai ia makou ka lono kaumaha, no ka make

emoole ano o Mr. A. Conradt, ka luna nui

i aloha nui ia e kona poe hana, o ka wiliko

nui a kaulana o Hanalei, Kauai oia hoi ka

Princeville Planatation.  Ua loaa mau oia

i kekahi ano omaimai ano e no kekahi manawa

i hala'e, ai i ke ahiahi o ka la 29 o Sept. ua ano

ikaika ke kauhela ana iho, a

mahope o ka manawa pokole, ua hala aku

la me ka malie i ka hora 6@.  I kekahi la

ae e manele ia'i kona kino lepo e iwakaluakumamaha

mau kanaka hana oia wili i

Koloa, he poe hoi i ae lokahi e hapai i ke

kino lepo o ko lakou haku hana i aloha nui

ia.  Ua hanau oi oia ma Geremania i ka

M. H. 1842, a ua haalele iho he wahine

kane make a me na keiki makua ole eha. Me

lakou ko makou hui pu ana ma keia kaumaha.

 

Ka Uwea Telefouna Kakani. -Aole keia

uwea telefouna no na aina e mai, aka no

Hawaii nei no; ua lawa no nae ke ao holookoa

me keia ano uwea lawe olelo. Aole

no he loihi loa ke kamoe ana o kona loa, he

pokole a ano palahalaha; aka, ke laumaka

kona lawe olelo ana he keu aku o ka holo

mama loa; a no ia mama loa o ka uwila o

ke kumu o ka uwea telefouna i kekahi p@

nawa, ua oi loa aku na huaolelo mama

ke kupono a "hapala nakele ka ai" i ka

manawa.  Heaha la keia ano uwea telefouna?

Oia no ke alelo o ka poe puni lawe

olelo hoopunipuni a hoepaepa, e imi ana a e

hoalaula ana i na kumu kuee mawaena o ka

noho maikai a maluhia ana o kahi poe. O

kekahi keia o na hana i makemake loa ia e

kekahi poi wahine Hawaii o kakou, mai ka

poe haahaa a ka poe iluna'e, a me ka poe

iluna loa; a ma ka makou noonoo, he hana

hilahila, pelapela, lapuwale a hoohaahaa loa

i ka inoa a me ke kulana. He  kumu e hooulu

ai i na manao ino, a e hoenemi ai i na

hoa'loha; a o ka poe hana pela, e pono lakou

e kapae ia mawaho aku o ka poai o ka

poe maikai.  Ua kamaaina makou i kekahi

poe o keia ano telefouna lapuwale.

 

Ke Kula Kaimmahine o ke Ehukai o

Puaena. -He mea hauoli ka hoomaopopo

ani i ka pii mau o ka iini o na makua o ka

lahui opio a ko lakou aina hanau nei e

hoonaauao ia ka lakou mau pulapula ma na

mea o ka ike, ka pono kino a me ka pono

uhane.  Oia ka makou e hauoli nei i ka hai

aku i na makamaka, ua hoomahuahua ia

ka heluna o na haumana o ke Kula Hanai

Kaikamahine o Waialua no keia makahiki

a hiki aku i ke kaualima.  Aia keia kula

malalo o ke alakai ana a Miss Mary Green,

i kulana hoi i ka lehulehu ma ka inoa "ka

makuahine o na kaikamahine;" i kokua ia

e kekahi kumu hou, i mahalo la no ke kupono

ma i kulana, oia o Miss Koyce.  No

makou na manaolana e holomua na Kula

Hanai Kaikamahine a me na Keikikani a

puni o Hawaii nei; me ka poina ole i ka

paipai aku i na makua, e makaala, a e hoihoi

aki i ka lakou mau keiki ma keia mau

kula; no ka mea, a nalo ae kakou, o na pulapula

ia e hoopiha ia'i ko kakou mau

makalua, a na lakou e hoikeike o Hawaii imua

o ke ao ma ka naauao a me ka noho maluhia

malalo o ka pono.