Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVII, Number 43, 26 October 1878 — Page 1
Nupepa Kuokoa:
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII
BUKE XVII. HELU 43. POAONO, OKATOBA 26, 1878. NA HELU A PAU 882.
KA NUPEPA
Kuokoa me ke Au Okoa
I HUIIA.
NA OLELO HOOLAHA —O na Olelo Hoolaha he 10 laina kakau lima, he Hookahi Dala no ka puka mua ana ; elua puka ana, he $1.50 : no hookahi mahina, he $2.00.
NA KANIKAU A ME NA MELE:—He 4 Keneta ka uku no ka lalani hookahi, ua like me $1.00 no 23 lalani.
HOOLAHA MAU :—E hoomanao na makamaka a e hookomo mai i na olelo hoolaha mamua ae o ke awakea Poaha, i ole e kaukai ia aku a kekahi pule ae.
E hoomanao e na lehulehu, aole e hoopukaia kekahi Olelo Hoolaha, Kanikau a me ke Mele, ke ole e hookaa mua ia mai ka uku.
KA
NANEA EEHIA
O KA HIWAHIWA OPIO
BABELA
KA MAMO MAKAHIAPO O NA PUHAKA ALII NANI
ABEONA A ME MARIADANE,
KA WIWO LUA OLE NANA I KAILI HAAHEO KA HULU MAMO GULA LELOLELO
MAKAMAE O KAIU O
GOMOHERA:
—KA—
OPUU ROSELANI OPIO I AHAI MAKAHEHI
IA MALUNA O NA KUAHIWI, MAWAENA O NA AWAWA, MALALO O NA LAU LAAU A HOEA I NA WAOAKUA. E KE KUPUA O KA WAO
ALINOE-LUSIANA:
O KE KUKULU HIKINA LOA
O KA ILIHONUA NEI. MOKUNA 1-----HELU 20.
I KE kakahiaka nui o kekahi la ae, mahope iho o ka hui hauoli a hoomaikai ana a Babela me kona mau ukali he kanahakumamaiwa no ka lanakila i loaa ia lakou, ua kauoha aku la ia e hoomakaukau ia ka moku no ka holo ana i ka manawa pokole loa. Elike me ka mea mau, ua hooko ia kana kauoha. I ka hiki ana i ka manawa kupono, hele aku la o Babela a ku iho la mawaho o ke alapii o ka Hale Alii, a hai aku la i ke kiai i kona manao e halawai pu me ka Moi, i na he mea oluolu ia. Hai ia aku la ko ia nei makemake, a ua oluolu ia mai.
Komo aku la keia me ke kino maloeloe a ku ana imua o ka noho alii kahi a ka Moi e noho mai ana, i hoopuniia e kona mau aialo.
"Heaha ka makemake e Babela? ua huli hoi mai ka oe mai kau huakai waiwai ole mai ?'' wahi a ka Moi me ka manao ua haulehia na manaolana o ke koa opio.
" Ua huli hoi mai au mai ka'u huakai o ka lanakila ; a ko'u makemake ka hai aku ia oe, " wahi a Babela.
Holopuni ae la ka ula inaina ma na hiohiona o ka moi, a kau mai la kona mau maka maluna o ia nei, me ka wela, ku malie aku la o Babela elike me kona ano mau.
Kauoha ae la ka Moi e hopu koke ia o Babela, a hoomaka iho la ka paio ana. Ia manawa ua ike ia mai la keia mau mea e ke keiki nona ka ike mamao mai luna mai o ka moku, a ua hoolohe mai la hoi ka mea nona na pepeiao lohe ; a me ko lakou makaukau me na pono kaua o ia mau la, holo mama mai la i ka hale alii.
E paa ana o Babela i kana makakila a e noke ana i ka paio me ka hopo ole, aka, no ka nui loa o kona mau enemi, ua aneane e hiki ole ia ia ke hoomanawanui a liuliu loa aku ; a ia manawa, ua lohe ia aku la kekahi mau kapuai halululu, a he manawa ole loa, a ku ana ko Babela mau koa ma kona aoao.
O ka Babela kauoha mua loa, oia no ka malama i ke ola, aole ona makemake e lawe ia kekahi ola hookahi, aia wale no a hiki ole ke pale ae. A ua hookoia kana kauoha, no ka mea, aole i hala'e he manawa huhu, a ua lawe pio ia ka hale alii me ke kulu ole o kekahi wahi kulu koko.
Ua noi maoli aku la o Babela e haawi pio mai ia ia mamua o ka hoomaka ana o kona mau koa e inu i ke koko, a no kona ae ole mai i ka poloai oluolu a ke keiki alii Babela, nolaila ua hopu maoli ia oia a hoopaaia iloko o kona lumi alii ponoi.
I ke ko ana o ko Babela makemake, ia manawa oia i hoi aku ai imua o kona mau hoa, a imua hoi o na alii a me ka Moi i kona manao penei.
"E lohe oe e ka Moi a me kou mau alii, ua lawe pio ia e a'u nei ka kupua nui o Gomohera, aka, ua malama no nae au i kona ola ; a ua lilo mai ia'u ka " Hulu Gula" i makahehi nui ia. A oiai eia oukou a pau malalo o ko'u malu, a he mea hiki hoi ia'u ke hana elike me ko'u makemake iho ; aka ke pale nei au ia mau mea apau, a o ka malama wale no i ka maikai ko'u makemake. Nolaila, hookahi wale no a'u hoopai e kau aku ana maluna o ka aina, aka he hoopai nae na oukou e kaumaha ai no keia manawa, a e hauoli nui ai ma keia hope aku. A oia hoopai, oia no keia ; Ua hoopaa wau i kuu manao e lawe aku i ka pua nani nana e hoonani nei i na kapakai o ko oukou aina ; ka mea hoi i kapaia ka ui kelakela o ka ilihonua, a e hoolilo ia ia i hoa kuluma a hoa noho no'u. E lohe oukou, owau no keia o Babela, ka mamo hoi a ke alii hiwahiwa Abeona me ka puhaka makamae o Mariadane ; a o ko'u noho ana, ko'u aloha, a o ka'u no a pau, ke hooilina a ke hooaahu aku nei au maluna, ona, me ke kapa ana aku i kona inoa o "Roselina!"
Ua piha loa ia na mea apau me ke kahaha no keia mau olelo a Babela, aka, o ke kaikamahine alii, ua komo aku la ka hua o ka hauoli iloko o kona puhaka, a holo mai la me ka hauoli, hoopuni ae la kona mau lima ma ko Babela a-i a honi mai la iaia, me ka pane ana'e , " eia au, kou Roselina, ua makaukau e ukali aku ia oe a hiki i ka hopena."
Holo aku la ke anu o ke aloha kumakena iloko o ka Moi no kona lei, a hoomaka mai la oia e uwe kumakena, me ke noi ikaika mai ia Babela e waiho aku ia ia a e lilo nona ka noho alii; aka, aole e luli ka manao paa o Babela, oiai ua lawe mua laua i ka hoohiki, a ua paa i ke kuni o ke aloha.
Haawi ae la ko Babela mau koa i na leo huro nui o ka hauoli a naueue ae la na paia o ka hale alii; lohe ia aku la e ka lehulehu ua lanakila o Babela, a oiai ua mau ko lakou makemake ole i ka Moi mamuli o kana mau hana hoomainoino; nolaila, ua haawi mai la lakou i ka panina no ko lakou nei mau leo huro, a holo aku la ka lono hauoli ma ka lewa a puni ka aina, e haawi ana i na hiohiona o ka aina i helehelena hou, a e hoopiha ana hoi i na pua o ka ululaau a me na kualono, me ke ala onaona ano hou o ka hauoli.
Nani ka lanakila o Babela, aole ma ke kahua kaua wale no, aole hoi mamuli o kona ikaika wale, aka, maloko o ka puuwai o na kanaka ma na wahi a pau ana e hele ai, mamuli o kana mau hana maikai, a me ka hoopakele ana ia lakou mai na enemi ae.
Ano, me he la ke kau mai nei na hiona o ke ano ko io o ka hai mua a kahi luahine, a e kau ai ka lei o ka lanakila maluna o na hiohiona o ke koa alii opio Babela. Aole i pau.
Ka Haiolelo a J. G. Hoapili imua o ka
Hoike Kula Sabati ma Helani, i ka 1a 26 o Sepatemaba, 1878.
Kumuhana.—Pehea la e pau ai ka inu ana o na kanaka Hawaii i na wai e ona ai ?
He haawina keia i noonoo nui ia e ka poe noeau o ka Hale Ahaolelo Kau Kanawai, na Kuahinahina o na Ahahui Euanelio a me na Lala Kamahele o na Ahahui Hoole Waiona a pau o ko Hawaii nei Pae Aina iloko o keia Keneturia. Oia hoi ka imi ana i na mea e pau ai ka inu ana o na kanaka Hawaii i na wai e ona ai. He ninau paakiki no keia, aka, e hoike aku ana no au imua o oukou i ko'u manao no keia ninau, a kakou e kapa iho ai i kona inoa o Wahikapuniu. O na wai e ona ai, ua hana ia no ia noloko mai o kekahi mau mea ai a na kanaka Hawaii e ai nei, oia keia, ko, uala, maia, ipu haole, papaia, papipi, ki, hala kahiki, alani, waina, a pela aku. O ke ki a me ka malakeke o ke ko, na mea e hana nui ia nei a lilo ae la i Okolehao, (Akuahanai.) A ua maopopo loa no ka nui o na poino e loaa mai ana i ka mea e hookauwa ana malalo o keia enemi ino loa. Oia ka inu ana i na waiona a pau loa. He mea e make ai kona kino a he mea e make ai ko hai kino, he mea hoilihune iaia he mea hoohilahila no i kona kino, he mea hoopilikia i kona ohana a oi loa no kona ino mamua o na haneri pupule, oia kekahi mole o na hewa. Eia ka poino i oi loa aku, aia a make aku ua kino la, alaila, aole loa no e hookipa ia aku ana kona uhane iloko o ke aupuni ma ka lani, a ina pela, ihea la ka e noho ai kona uhane ? Ua hoakaka ia no aia ma ka lua po, ilaila aku la na poino palena ole ; ina pela, aole o kana mai ka nui o na poino i loaa i ua kanaka paakiki la i ka inu Okolehao Panini, a pela aku. Ma keia kumuhana, ua ike no kakou ua loihi loa ka paio ana o na makua o ka pono a me ka poe kau Kanawai a me na Ahahui Hoole Waiona o keia aupuni me keia enemi nui, aka, aole loa ia i make ke ola nei no ia. A oia ka kakou e kuka nui i keia la, no ka imi ana a me ka noonoo ana e hoopau loa aku ai i ka hanu hope loa ana o keia pilikua.
O kakou kekahi mau lala o keia Ahahui Kula Sabati, a eia ka'u mau hoakaka ana, he mau kamalii kakou, a o ka mea a kakou e manao nei e paio aku, oia no ka Emepera o ke ao holookoa nei, a me he mea la no hoi, ua lilo ka ekolu hapaha o na kanaka o ke ao nei malalo iho o kona malu, o o ka loihi o ka manawa ona i noho haku iho ai e hiki ai ia kakou ke hoomaopopo iho, mai ka wa mai no ia o Noa. O Noa no keia i hoike ia iloko o ka Haihaia ka hakualii nona ka halelana. A o keia Noa no kai lumai ia e ka ona a ka waiona a ahu wale keleawe.
O ka nui o na makahiki mai laila mai a ia kakou nei i keia la. Hookahi mano a me na lau elima a me na kauna keu eono ; me ka hookamani ole, o ua Noa nei ka lua o na hoa'loha oiaio o ka Ihiihi, aka nae hoi, o keia Noa no ka mea inu mua loa i ka waiona, a o ua Noa nei no ka ona mua loa i ike ia ma ka Baibala. Aole no hoi o kana mai ka nui o ka ona, ino maoli no ka hoi ka inu i na waiona. Ae, he oiaio loa no ia, a ua manao ae nei no au, o Noa no ke puhi Okolehao mua loa. E na hoa, ua olelo mua ae nei kakou, aia malalo o kona malu ka ekolu hapaha o na kanaka o ke ao nei. O kakou nei, he wahi kulu wale no o ka wai iloko o ka bakeke, he liilii, palupalu, nawaliwali, hemahema a naaupo maoli no ; o kakou nae keia e a-a aku nei e ku aku imua o keia kupuino e paio aku ai. He mea makehewa paha keia ia kakou a luhi wale i ka noonoo ana, pela io no kekahi manao ana, oiai ua oi pakela loa no ko ia la mana, aole no kela e uhalu ana ia kakou, no keia mau kumu malalo iho.
1 Aole no o kakou wahi mana iki.
2 No ko kakou walaau wale iho no.
O ke Aupuni Hawaii, he Moi kona, he poe Kau Kanawai a me na Luna Hooko. Aia malalo o ke Kumukanawai na hana a keia mau lala ekolu o ke aupuni. He kanawai no ko ke aupuni maluna o ka mea e inu ana i ka waiona ke loaa aku na hoike e kokua ai i ka hoopii, i ka la a me kahi i ona ai. Iloko nae o na la eono, a i hala ia mau la aole i hoopiiia, alaila, o ka palakai iho la no ia, aka, i hana ia iloko oia manawa, hoopai ia aole e oi aku i na dala eono, ina aole dala, hana aole e oi aku i na malama ekolu, ina hana hou, palua ae ka hoopai o ka pau no ia ; like no me ka ole keia hoopai i na keiki lalawai monimoni, hoonuunuu waiona, ae, oia no ka'u i olelo mua ae nei, he oki loa aku kakou, aole he wahi mana hoopai i loaa ia kakou ; o ke ao aku oia ka kakou. O ke kalai olelo aku no hoi, o ka neo no ka mea e loaa mai ana.
2 No ko kakou walaau wale iho no.
Mai puiwa kakou ia, e hoomanao iho nae, ua pili no keia i na lala o na Ahahui Euanelio a pau, oiai, ua ike nui ia iloko o na nupepa, ka like o ke alu ana e paio a kinai aku i ka inu ana a me ka ona ; aka, aia a hoi aku na lala i na home o lakou, aole no i lohe iki ia ko lakou kokua ana i na wahi kaiko a ke aupuni, eia ka mea i ike nui ia ma na luakini a me na nupepa, he ona o mea, a ua ona loa o mea.
Ina hoi oe e hoomaopopo aku, alaila, e olelo mai ana kela, he lohe mai ko'u ia Palau laua o Kuhi-e, aole no he akaka lea ia'u Ma keia kumuhana nui, aneane hiki ole loa no ia'u ke hoike i ka pau ana o keia kupueu, oiai, aole loa no au i lawa i ka ikaika a me ka mana e ku aku ai e paio imua o ke akea. Nolaila, aole a'u haina no ka ninau a kakou:
O ka mea e hiki ai ia'u ke hoike aku imua o oukou e na hoa a me o'u pokii, he mea e make ai no kou kino a me kou uhane pu iloko o ka make mau loa palena ole. Kou inu ana i na wai e oni ai.
A nau ponoi iho no e noonoo nou iho a haalele loa aku oe i ua mau waiona la, oiai ua hoike aku nei au imua o oukou i ka nui o na poino e pili ana i kou kino a me kou uhane pu, a e hoolohe pono loa aku oe mai keia la aku i na oleloao maikai a kou Kahu Kula Sabati, kou Kahunapule a me kou luna ekalesia, iloko o na manawa a pau me ke aloha.
Ano e na pokii, eia ka mua o ko kakou launa pu ana malalo o ke Kahu Kula Sabati Nui o Iesu Kristo, e kaua kakou me keia enemi nui, ma ka pule ana ma kahi mehameha a me na wahi a pau, a nana no e kau mai i ka lei o ka lanakila maluna iho o oukou, ma ka launa pu ana mai o kona Uhane Hemolele me kakou. He oiaio ka mea i palapala ia, " O ka mea aole e hiki ia'u i ke kanaka, e hiki ana no ia i ke Akua. " He oiaio loa no hoi, oia no ka mea nana i hana na mea a pau, a nona wale iho no ka mana nui lua ole e hiki ai ke kokua mai ia kakou ka poe liilii na lala hoi o keia Hui Kula Sabati; a no ka maopopo loa o na poino o ka mea e hoomau nei malalo o keia haukae nui o ke ao nei.
Ke hoolaha aku nei au imua o keia anaina Kula Sabati, e koho ana au ma ka aoao , e kue aku ana i ka inu ana i na waiona, ke ole ia e lilo he laau lapaau a me na ahaaina a ka Haku. E paumaele nui auanei i ke aloha. Aloha oukou.
Na Mea Hou o Maui Hikina.
E KA NUPEPA KUOKOA E ; Aloha oe:— Akahi no au a hoolauna aku ma kou kahua aiai, a ma na itamu hoi o kou mau kolamu, no ka mea, o oe o kaua ka mea mama e holo nei ma na eheu mama o ka manawa, a nau ia e lawe hele aku mai ka hikina a ka la a i ka nalo ana a ka la, i ike mai na hoa puni mea hou o kaua, e noho mai la i Hawaii nui o Palena a hiki aku i Kauai o Mano.
No Hana.—He aina o Hana i makemake nui ia e na 'lii i ka wa kahiko, he oluolu maikai ka noho ana, aia malaila ka puu kaulana o Kauiki, ma kona aoao hema ka Puhiolaumeki, aia maluna pono ka hale o Peapea, a ma kona aoao komohana o Kahalaomapuana, a ma ke alo ponoi iho o Kaihalulu, a ma ka hikina akau ae, ka nalu o Keanini, a ke waiho la hoi ke one o Kapueokahi ilalo ponoi, a ma ka aoao hikina o keia puu kahi i hanai ia ai o Kaahumanu, a no keia puu kekahi mele i haku ia penei : " Malie Maui ke ahuwale mai la ka Ihuakala O ka Ihuakala kai uka, o Kauiki kai kai i poia e ke kui.
Kaihalulu i ke alo o Kauiki,
Hii Kauiki o Mokuhano,
Hii Punahoa i ka wai,
Hii Waikoloa i ka iliili,
Hii ka nalu ia Keanini,
Hoea ana i Mokumana,
He waa Hawaii e,
Ke holo mai nei,
O Waikaakihi ke awa,
O Punahoa ka wai,
Oneone ana ia Kapueokahi,
O Honuaula kai uka,
O Kahulili kai luna,
Pau Peapea la i ke ahi, moku i ka ohe la hoi aku."
I keia wa he mahi paka ka hana nui a na kamaaina a me ke kanu awa, kanu kalo, uala, o na mea waiwai nui ia o keia mau apana e noho nei, he mau halekuai pake 3 hookahi haole, o ka haole e noho ana i ke kihi o ke alanui i Aienui mamua. A o na hana a ka Haku malaila, aole i maopopo loa; i ka mahina i hala ae nei, ua hiki kino mai ka Moi, ma keia apana ka noho loihi ana a ma kana olelo, e hoi mai ana i ka mahiai ko, ua pau ae nei na aina o Muolea i ka lilo i ka Moi, ma keia mau mahina ae e hoolaukanaka mai ana ua wahi paapu nei i ka kekuawa.
No Kipahulu.—Eia maanei ke hoomaka nei o Tomo Calaka. i ka mahiai ko, ke hana io mai nei ka haole, ua pau ae nei na aina i ka hoolimalima ia, a kuai lilo loa ia kekahi mau aina, a e hoomaka ana o Geo. Paiko, e kukulu i halekuai maanei, a ke hoolaukanaka loa mai nei; he oluolu maikai ka noho ana o na kanaka, he nui ka ai ma Kipahulu nei, aole wi. O na hana a ka Haku, ua holo iki ma Kipahulu nei, aole e like me mamua. Ke hoala ia nei na Kula Sabati, a ke ala mai nei na makua me na keiki.
No Kaupo.—He nui ka pilikia o keia aina i keia wa, aole haule mai ka ua, maloo ka aina, me he mea la ua kaupale ke Akua i ka pono maanei o Kipahulu, a ma Kaupo aku aole ua malaila, ma Kipahulu nui ka ua. Ke pau loa nei na kanaka o Kaupo i ka hele ma Wailuku, Makawao, Kipahulu a me Hana, e hele ana i ka imi ola a mahiai no hoi; o ka ai e noho nei o ka hua papipi i hoolapalapa ia i ke ahi, a ma kau wahi o Kaupo, he kao maloo ka ai a he kao maka ka ia, o kekahi poe nae, ke kamau iki nei no i kahi kele ai. Ma Nuu, aole he lihi pono olaila, ua pau loa na kanaka i ka hele, he pilikia keia mai ke Akua mai, o na hana a ka Haku malaila, aole i holopono loa.
No Kahikinui—O na hiona o keia aina i keia wa, aole e like me mamua, me he mea la, ua puhi ia i ke ahi, ka hele a owela ka mauna, aole wahi mauu ulu ae; aia malaila kela pukiki kaulana e noho nei o M. Paiko, i ka hanai pipi, kao a me ka hipa ; o ke ola o na kanaka aia ke laulele nei i Wailuku, ke ahona i ka ihu o ka lio.
No Honuaula.—I keia wa ua nui ka ua malaila, ua ulu ae na mea kanu, ke ko a me ka uala. Ke hoomaka hou nei ka wili a ke keiki lalawai o Ulupalakua, ke ku-e nome nei na hao ; aia no ke ola o na kanaka i Wailuku a i Honolulu, o ka poi palaoa ka ai a kekahi poe, ua ai au i ka poi palaoa. Aia malaila e noho nei kuu hoa alo o ke anu a hoa hoomanawanui hoi o ka hana a ka Haku, Rev. S. K. Kauwe. O ko'u hoa make ia iloko o ka Haku a maua e uhai a holo ai i ke kula wela o Waikiki, a me ka uka anu o Manoa, e hoomanawanui ai i ka leo o na kumu; ma kona hale au, oluolu kona kino a me kana Mama a me kana mau keiki, aole i hookokoke ka wi ma kona ipuka hale, ua holopono kona lawelawe ana ma kona kihapai, a ke malama pu nei oia i ka oihana o ke aupuni. He lawaia ka hapanui a kekahi poe e noho nei, nui ke dala loaa mai a na kanaka ma ia hana.
J. K. I. MALIHINIHELE.
Kipahulu, Maui, Oct. 14, 1878.
Huakai Kaapuni a ka Hui Waipuna o Laie-wai ia Oahu nei.
E KA NUPEPA KUOKOA E ; Aloha oe:—
Ke kuhikuhi puuone kaulana pookela o na hoku he 12 o Kalakaua I; oia na mokupuni he 12 o Hawaii nei, a ka na-i aupuni kaulana o ka Pakipika nei, i kui-ke ai a laumania ka noho ana o ka aina, le-a kahela o ka noho ana o ka poe o Muliwaa, i iho ai ka poe mele o nei mau la.
Lai au e,
Lai au la,
Lai pono na pua i ka wekiu,
I ka heke kau mai la i ka opua,
I ka ua kilipohe la i ka palai, &c.
HAALELE i KA HOME. Hora 7 kakahiaka o ka la 21 Aug. 1878. O ke komohana akau ka ihu o na lio ; o Waialua kupolua i ka-lai ka pahu Hopu o ka la hele. O ka nui o na keiki o keia huakai hele, he 21 a pulelo ae, ua lai oluolu ka hele na, me ka maikai, hana ka lio i kana hana, he haulani kainapu, ma ka hookele a K. H. Kaleohano Kuakaha i ka huakai.
WEHE IA NA HANA MA WAIALUA. Ma ke ahiahi Poaono la 24, Aug. 1878, hora 7 P. M. Ua wehe ia na hana ma ka luakini hoole pope o Kawailoa ; ua naue ae ka mea hanohano ke kiaaina o keia mokupuni. J. O. Dominis, me kona mau ohua, e ike i na hana hauoli puukani, a na keiki o na pali hauliuli, a me na keonimana, na lede pu kekahi i haiamu ae i keia po hauoli o Halalii, me na lau oliwa pu a ke aloha, aia me lakou ko makou mahalo piha.
HIMENI HOU MA KE AHIAHI POAKAHI. Ma ke noi a ka poe maikai o Puaena, e wehe hou ia na hana, ua ae ia ke noi, ua wehe ia maloko o ka hale lole, ua hele mai kahi poe me ke aloha lau oliwa, a ua hiki ole mai kahi poe, no ka pouli o ka po.
No WAIAWA EWA. Hora 7 1/2 P. M. ua wehe ia na hana ma ka luakini, ua akoakoa nui mai na keonimana, na lede o ka ia hamau leo, me ka hauoli nui, paipai na lima, me ka hauoli no na himeni a me na haiolelo hoonaauao, a ua nui no ka poe i hele mai, me kahi kanaenae aloha lau oliwa, a me ke ka-ua makee mai no o kahi poe e noho. Me oukou ko makou mahalo piha.
No HALAWA. Malaila ka, home o ka mea i mahalo ia Lunakanawai o Ewa. Ma ke noi o kona ohana, a me ia pu i ke pailaka o keia huakai e moe, a e wehe ia na hana a na keiki, ua ae ia ke noi, a ua wehe ia na hana me ka eleu, ua hauoli me ka huro, a paipai na lima me ka olioli, a ua kokua mai no me ka lau oliwa a ke aloha.
HIMENI IMUA o NA MOI. Ma ke ahiahi Poakahi la 2, Sept. 1878. Ma ke kauoha a na Lani Moi a kakou, e wehe ia na hana, himeni, haiolelo, hauoli kaao keaka, haiolelo ki-ke a na keiki, Kapiolani Hui Waipuna, imua o laua, ua wehe ia me ka eleu loa, ma ka hale kilo hoku ma Honuakaha, me ka hauoli.
No HONOLULU. Ma ke ahonui palena ole o ka makua Lani Moi, ua kauoha ae la oia, e wehe ia na hana a na keiki Kapiolani Hui Waipuna, ma ka hale paikau koa, ma Hale Makeke mua, ua wehe ia na hana ma ka hora 8 P. M. la 5, Sept. 1878, ua naue nui ae no kahi poe malaila, na'lii wahine opio, a me ka poe hanohano oia kaona. Ua hauoli piha, no na hana i wehe ia me ka maluhia maikai, a ke mahalo aku nei makou i ka poe a pau i lawe mai i na lau oliwa a ke aloha.
HAALELE i KE KAONA. O Laie ka pahu hopu o ka la hoi i ka home. Ma ka hora 4 o ke ahiahi, hiki ka huakai ma Heeia, ma ka lokomaikai o Madame Wahinealii, a me kana mau ui opio ua apo hookipa aku la oia ia makou e paina, ma ko lakou lanai nui.
No HEEIA. Ma ke noi a na keonimana maikai olaila, e wehe ia na hana, a ua ae ia ke noi, a ua hele nui mai na lede, a me kahi poe e ae, me na lau oliwa pu a ke aloha, ua hauoli ka manao.
HAALELE IA HEEIA. Hora 10 P. M. O Hakipuu ka home hiolani o ka hapa po, ma ka heahea aloha, a me ka hookipa a ka lede Mrs. Lokai. Kaehu, e moe ka huakai, ua ae ia ke noi. Ma ke kakahiaka ae liuliu na lio, lulu lima me kamaaina, o Laie ka palena. I ka hiki ana i ka home, malaila i lohe ia'i na olelo nu hou ano e, mai ka mokupuni mai o Kuluipo, aina o Akiaki ohumu, pau au i ke ahi a-Wa-Moku au i ka Puhi nana kee a Ho. Me ke aloha i ka L. H. a me kona mau hope, me na keiki lima ole hala ae ka welina.
K. H. K. KUAKAHA. Laie-wai Sept. 10, 1878.
MAIKAI KA HOI KA PAPA !
—A ME—
KA LAAU O KOU HALE! NO HEA LA?
KAI NO HOI NO KAHI O WAILA MA! Nana aku no hoi ia la Ohi ka Io o ka Laau o Makawao i ka ua mea hoi o ka nani o Na PAPA! Na PAPA!! A ME NA PONO KUKULU HALE O NA ANO NO A PAU. Aia ma ke kihi o na ALANUI PAPU me MOIWAHINE! HONOLULU MALAILA E LOAA AI E LIKE me ka MAKEMAKE NO KE KUMUKUAI MAKEPONO LOA! PAPA, PAPA, PAPA, Na Papa Huluhulu, Na Papa Manoanoa, Na Papa i kahiia, Na Papa Kepa, Papa Hole Keokeo, Papa Hole Ulaula. NA LAAU, NA LAAU Na Kua, Na Kaula. Na Aaho, Na Molina, Na Peapea, Pine Huluhulu, Pine i kahiia. NA Papa a me na Laau Ulaula! Pili ulaula, Pili Keokeo, Pani Puka, Pani Puka Aniani, Ipuka Aniani, Puka Olepelepe. PENA O NA ANO A PAU Hulu Pena mai ka Liilii a ke Nui. Aila Pena, Aila Hoomaloo, Waniti, Pate. NA LAKO O KELA A ME KEIA ANO! Na Ami Puka Hale. Na Ami Puka Pa. ANIANI: Pepa Hale a me na Lihilihi E LOAA NO MALAILA. PAAKAI HELU 1 O KAKAAKO me PUU LOA No ke OALA KUIKE, e loaa no na mea a pau i haiia ae la, no ke Kumukuai Emi loa. O na kauoha a pau mai Hawaii a Niihau, e loaa'ku ana ia lakou, e hooko koke ia no ia me ka lawa pono. E Kipa Nui Ilaila, i ike i ka Oiaio
840 3mo