Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVII, Number 43, 26 October 1878 — Page 3

Page PDF (1.77 MB)

OLELO HOOLAHA.
Castle a me Hatch.

                O KAKELA OPIO A ME F. M. HATCH, ua hui laua ma ka lawelawe ana i ka oihana Loio.
            Ua hiki ia laua ke ku imua o na Aha a pau, mai ka Aha Hoomalu a hele iluna. A e lawelawe no hoi ma na hana pili i ka hooponopono waiwai, me ka imi ana i na Palapala Sila Aina, ka hana ana i na Palapala Kuai, Hoolimalima, a me ka Hoaie Dala ana.
W. R. CASTLE, Luna Hooiaio Kope.
Keena Hana, maluna ae o ka Halekuai o Dillingham & Co.
Helu 37, Alanui Papu. 3 6ms

WM. O. SMITH,
LOIO.

                A he Kokua ma ke Kanawai! WAILUKU, MAUI.
(840 6ms)

ALFRED S. HARTWELL,
[HAKAWELA.]
LOIO a ke KOKUA ma ke KANAWAI!

                Aia kona Keena Oihana maluna ae o ka Hale Baneko Hou o Bihopa ma. 867 tf

CECIL BROWN.
LOIO A HE KOKUA MA KANAWAl

                A HE AGENA no ka Hooiaio ana i na Palapala no ka Mokupuni o Oahu Helu 8, Alanui Kaahumanu. Honolulu, H. P. A. 2y

S. B. DOLE,

                HE LOIO A HE KOKUA no na KANAKA ma ke Kanawai. E hiki no iaia ke lawe i na hihia o kela a me keia ano imua o na Ahahookolokolo a pau o keia Aupuni. Keena hana ma Alanui Papu, maluna ae o ka Halekuai o Likikini.
Honolulu, Oahu, Januari 19, 1878. 3 1y

RICHARD F. BICKERTON.
[PEKETONA.]
LOIO a he KOKUA ma ke KANAWAI!

                E HELE ANA OIA IMUA O NA AHA HOOKOLOKOLO a pau o keia Aupuni ma na ano hihia a pau, laa paha ma Oahu nei, a me na Mokupuni e ae.
            Ua makaukau mau oia i ka hana ana i na Palapala pili kanawai o kela a me keia ano.
            Ua hiki no hoi iaia ke hoaie dala aku ma ka moraki ana ina aina, ma ka ukupanee haahaa loa.
            E hanaia na hana me ka hikiwawe a ma ka uku haahaa.
            Keena hana, Helu 23 Alanui Kalepa, elua puka ma o aku o ka hale kauka o Kauka Minuteole. 840 1y

S. W. MAHELONA
HE LOIO! HE KOKUA A HE PALE
ma ke Kanawai.

                UA makaukau au e lawelawe me ka mikioi a me ka eleu lua ole i na hihia a pau o kela a me keia ano imua o na Aha Hookolokolo a pau o keia aupuni. Ua hiki no hoi ke kakau i na palapala a pau e pili ana i ka Oihana Loio. E loaa no au ma ko'u hale noho mauka iho o Kawaiahao, a i ole ma ke keena hookolokolo o ka Aha Hoomalu a me ka Aha Kiekie ma Honolulu nei. O ka poe makemake e aie dala, he oluolu ka ukupanee. 876 3m

JNO. LOTA KAULUKOU.
LOIO A HE KOKUA.

                UA makaukau au e lawelawe i na hihia a pau o kela a me keia ano iloko o na Aha Hookolokolo a pau o keia Aupuni. Ua hiki no hoi ke hana i na palapala a pau e pili ana i ka Oihana Loio me ka eleu. E loaa no au ma Heeia Koolaupoko, a ma Honolulu no hoi i kekahi manawa. 877 3m

Ale ka Wai ke Ike Aku
I keaha la hoi?
I na Waiwai Nani ano Hou loa hoi paha o ka Halekuai o
GOO KIM.
Nana aku no hoi oe, "Hoonuanua i Apua a Kalamaula."

                OIA no hoi na Hainaka Silika Nunui Eleele a Ulaula, Pulu, Wai Gula a Wai Dala. Na Hainaka liilii Lei A-i. Na Mamalu kane, wahine a me na Mamalu liilii kihi weluwelu o na kaikamahine. Na uhi huihui nani nunui a liilii. Na Kihei Silika lau ma kaekae. Na Koloka kamalii nani a me na Koloka hoopumehana no na bebe. Na Huluhipa lau a me na lole huluhulu holoku o na wahine. Na Muumuu keokeo o na wahine lihilihi ma ke alo, a me na Palekoki. Na Papale wahine Malina i hoopinanaia kekahi aoao, hele kela a kapakahi Manuia o Keokoi ka moku. Na Papale Waiokila alai, a ke kau mai i ko poo, moa uakea lua keia ke pa iho ka la, a he nui wale na ano papale e ae i ike ole ia mamua. Na Hulu Eheu Manu no na papale wahine, e kau ai ka iwa. Na Kalakoa hou loa, na Makalena a me na lole Iliwai, na Puuwai Gula a me na Gula Pepeiao o na wahine. Na Kamaa ano hou o na kane, wahine a me na kamalii, na Kuka Kanahai, na lole wawae a me na Palule o na ano he nui wale, a me na Pale Pakaukau. Na Hainaka Silika Hou loa o kela a me keia ano waihooluu like ole, nui a liilii, na Kalakoa Huluhipa ano hou loa, na Makalena o kela a me keia ano, na Moena Pake, Ti Inu a me na mea hou e ae he nui wale na ano mai Kina mai.
            O keia mau waiwai, eia no ke ahu mai nei o na ano hou loa wale no, a me kekahi mau waiwai e ae he nui loa i hiki ole ke helu papa aku. Ina aku no hoi a kapalulu hou mai, ma kela a me keia ku ana mai o ka mokuahi o na aina e. Nolaila e komo hale no e na hoa o ka iu o ka la, e wae i ko oukou mau iini aole no hoi makou e uiha iki, ke hele mai oukou e kuekaa i na waiwai ma no ke kuai a nana wale no paha. E kuaiia aku no keia mau mea ma na kumukuai haahaa. Ma na Poakahi a me na Poaono, oia na la e kuai hoopaki loa ia aku ai ua mau waiwai nei.
858 tf GOO KIM.

HALEKUAI PA.
KE OWAKA NEI ME KA PANIO
Na Waihooluu o na Pa,
-----: O KUU :-----
HALEKUAI HOU
—ma ke—
Alanui Nuuanu.

                Ua hoonee ia ae nei ka Halekuai Pa e pili pu ana me ka Halekuai o Goo Kim, ma ke alanui Nuuanu, aia ma ka puka elua o ka Halekuai ma ke kihi o ke alanui Chaplain, makai iho o ka pa o ka Moiwahine Ema.
                Ke hoike ia aku nei i ka lehulehu, eia maloko oia Halekuai e loaa ai ia oukou na waiwai malalo iho:

            Na Pa Nui a Liilii Na Pa Huewai Lepo Na Pika Wai, nui a Liilii Na Kiaha, o na ano waihooluu a pau Na Bola, o kela me keia ano Na Ipukukui Hele Po. Na Ipukukui Kau Hale Na Ipukukui Aila Mahu Na Ipuhao o na ano a pau. Na Ipu Ti Na Ipu Waiho Waihau Na Pa Waiholoi Maka, nui a liilii o na ano a pau loa, me na waiwai e ae he nui hiki ole ke hue pau aku.
            Ke kahea ia aku nei no ka lehulehu e hele mai no oukou e ike maka, a e wae no oukou iho, a e kuai aku no au ia oukou me ke kumukuai makepono loa mamua o ko na Halekuai Pa e aku o ko kakou kulanakauhale alii nei. Sam-wo-chung.
Honolulu, Iulai 24, 1878. 869 6m

OLELO HOOLAHA.

                AHA Hookolokolo Kaapuni Apana 4 o ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai. Ma ka waiwai o Kahawai k o Kamooloa, Kauai i make kauoha ole. Imua o ka Lunakanawai Kaapuni ma ke keena. Olelo kauoha e hoolaha aku no ke noi ana mai e koho i lunahooponopono waiwai. Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a Nuakea w a me Maemae w o Kamooloa, e hoike mai ana o Kahawai k no Kamooloa, Kauai, ua make kauoha ole ma Molokai, ma ka la 19 o Augate, 1878, a e noi ana e haawiia ka palapala hookohu lunahooponopono waiwai ia A. K. Mika k no Koloa, Kauai. Ua kauoha ia o ka Poaha ka la 31 o Okatoba, 1878, ma ka hora 10 kakahiaka, oia ka manawa i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la, imua o ua Lunakanawai la, ma ke keena hookolokolo o keia Aha ma Koloa, a ma ia manawa a ma ia wahi no e hele mai ai na mea a pau i pili a hoike mai i ke kumu ina he kumu oiaio ko lakou e ae ole ia ai ua noi la. A o keia olelo kauoha e hoolaha ia ma ka olelo Hawaii i ekolu pule ma ke Kuokoa he nupepa ma Honolulu.
Kakau ia ma Koloa, ko Hawaii Paeaina, Sepatemaba 27, 1878. JACOB HARDY.
830 3t* Lunakanawai Kaapuni Apana 4 H. P. A.

            E IKE auanei na kanaka a pau, owau o ka mea nona ka inoa malalo nei, ke hoike aku nei au i ka lehulehu, ma ka Poalua o keia hebedoma, i haalele iho ai au i ke kaona o Honolulu nei kahi e loku mau ia ana e ka ua Kukalahale, no ka huli hoi ana aku i ko'u one oiwi (Kina), nolaila, ke kauoha ia aku nei na mea a pau i aie ma ko'u halekuai ma Kalopihi, Kohala, e hookaa koke ae ia Ah Kum ko'u hope, oia ka mea nana e ohi i na aie a pau, a oia no hoi ka mea nana e hooponopono i na mea a pau o ko'u halekuai i oleloia maluna, nolaila, mai hoopanee oukou i ka hookaa ana o pilikia auanei, a oiai hoi au e kaawale ana, nolaila, ke haawi aku nei au i ko'u aloha hope loa i na makamaka a pau mai Hawaii a hiki i Niihau. Aloha oukou. AH LONG.
Honolulu, Oct. 5, 1878. 88 tf

KUAI MORAKI.

                MAMULI o ka mana i waiho a mai ia'u iloko o kekahi Palapala Moraki, i hanaia e Kanakaole k a me Kailimai w kana wahine no'u, i kakauia i ka la 31 o Mei, 1872, a i kope ia ma ka Buke Kakau Kope, Buke 34, Aoao 472 a me 473. E hoolaha aku ana wau no ke kuai kudala ma ke Keena o E. P. Adamu ma Honolulu, ma ka la 21 o Sept. e hiki mai ana, ma ka hora 12 o ke awakea, ka aina a pau i hoakakaia iloko o ua moraki la, oia hoi elua apana aina ma Puunui, Honolulu, mokupuni o Oahu, i hoakakaia na palena ma na Palapala Sila Nui Helu 2,267 a me ka Helu 2,666.
CHAS. E. BISHOP.
Honolulu, Aug. 8, 1878.
Castle & Hatch na Loio. 871 tf

KO BIHOPA MA
BANAKO MALAMA DALA!

                E MALAMA NO MAUA I KE DALA O na kanaka maloko o ka Banako, penei:
            Ina hoomoe mai ke kanaka hookahi i na dala $300 a emi mai paha, alaila, e uku maua i eono hapahaneri ukupanee makahiki, mai ka la o ka lawe ana mai a hiki i ka la o kona ohi ana, ke waihoia ke dala hoomoe i ekolu malama a keu paha. Aole ukupanee e helu ia no ka hakina o ke dala hookahi, aole no hoi no ka hapa malama.
            Ina ohi koke oia i kana dala, aole i hala na malama ekolu aole ukupanee.
            Ina i manao ke kanaka e ohi i kana dala, e pono ke hoike e mai oia ma ka Banako i kona manao ohi, i kanakolu la mamua o kona ohi ana, a o kana Buke kekahi ke laweia mai.
            Ma ke kikoo wale no a ka mea dala e haawi ai i kana, a o ka Buke kekahi ke laweia mai.
            Ma ka la mua o Sepatemaba i kela makahiki a i keia, e houluulu ai i ke dala, a e huipuia ka ukupanee me ke kumupaa o na dala i hoomoeia no na malama ekolu a keu, a mahuahua ke kumupaa e loaa i ka ukupanee.
            Ina oi aku ke dala hoomoe mamua o $300, alaila, hooholo pu ka olelo.
            E weheia ka Hale Banako i na la hana a apu.
851 tf BISHOP 7 Co.

OLELO HOOLAHA.

                UA lilo ia Airine Haalou Kahalelaukoa Ii ka loko i-a o "Hanaloa" a me ke kula i pili pu, ma Waipio, Ewa, a ke hookapu nei ia mau wahi, a o Sam Kiwaha ka luna nana e malama. A. F. JUDD, Kahu no Airine.
Honolulu, Sept. 9, 1878. 876 6m

WAI HUI O KA HAU.
--MA KA--
"BONANZA"
MA ALANUI HOTELE!
--NO--
JNO. W. CROWELL, (Kolowela.)

                E LOAA no i na keonimana a me na lede o keia kaona, kahi e hoomaalili ai i ka wela ikiiki o ka houpo, ke kipa aku ma ka hale inu wai hau huihui o Kolowela ma kahi i hoikeia maluna, ma o aku o ka halekuai o Grant a me Robertson ma Monikahaae, Honolulu. E naue ae malaila i ike pono.
(876 3 m)

                MA ke keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana 3 o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka waiwai o Kauka w i make. Ua heluheluia a ua waiho ia ka palapala noi a Adamu e noi ana e hoonoho iaia i lunahooponopono no ka wawai o Kauka w no Kapaahu, Puna, Hawaii, a ua noi e hoolilo iaia i kahu no Wahinemaikai w, Keiiikanakaole w a me Hanupanupa k he mau keiki oo ole a he pilikoko i ka mea i make. Nolaila, ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poaono o ia ka la 2 o Novemaba, 1878, ma ka hora 10 o ke kakahiaka, ma ka hale hookolokolo ma Hilo, oia ka la me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la a me ka poe kue ke hoike ia. S. L. AUSTIN,
Lunakanawai Kaapuni Apana 3 H. P. A.
Hilo, Sept. 26, 1878. 879 4t

KAPU LOA! KAPU LOA!

                KE hai ia aku nei ka lohe i na kanaka a pau loa e ike mai ana i keia olelo papa. Mai noho a kii ma ke ano komohewa i na mea e ulu ana, e moe ana, a e holo ana maluna o kuu aino o MOKOLELAU, e waiho la ma ka mokupuni o Molokai. A ke papa pu ia aku nei ka hookuu wale ana i na holoholona maluna o keia aina me ka loaa ole o ka ae mai ia'u aku, a i ole ia mai ko'u luna aina aku o Kamawae k e noho ana ma Kawela, Molokai, a e hoolohe na mea a pau iaia, a i hoolohe ole na mea a pau e nana mai ana i na olelo o keia hoolaha, alaila, na ke kanawai ka hana maluna o ka mea hookuli. O ka lohe a malama oia ke ola o pilikia auanei. JNO. H. KANOA.
Luna Aina o ka Moi.
Manoa, Oahu, Sept. 28, 1878. 879 4t*

            I KO'U manawa e kaawale aku ai mai keia Aupuni aku, ua koho aku au i kuu hunona oia o Fred. H. Heyselden i luna nana e nana i ke kula o Lanai, a pela no hoi me ko'u mau waiwai a pau a me na pono ma Lahaina.
WALTER M. GIBSON. Honolulu, Aug. 5, 1878. 871 tf

AINA KUAI!
----MA KE----
KUDALA!
MA KANEOHE, KOOLAUPOKO, OAHU.

                MAMULI o ka mana i loaa mai i ka mea nona ka inoa malalo iho oia hoi o Kahoinea (w) ke Kahu Malama Waiwai o Ulii (w) he keiki oo ole, mai ka mea Hanohano A. Francis Judd Lunakanawai o ka Aha Kiekie mai, e kuai aku ana au ma ke Kudala ma ka Poaono ka la 2 o Novemaba, 1878 e hiki mai ana ma ka hora 12 o ke awakea, ma ka Hale Hookolokolo o Kaneohe, i kela mau apana aina elua e waiho la ma Wailele, Ahupuaa o Kaneohe i olelo ia no Kauikea nona na eka 1 69-100 a nona na palena i hoakaka pono ia ma ka Palapala Sila Nui Helu 282, Kuleana Helu 8456.
            Na ka mea nana e kuai mai ana i ka aina e uku na lilo a pau o ka palapala hoolilo. E waiho kuike mai ke kumukuai.
KAHOINEA.
Kahu Malama Waiwai o Ulii (w) he keiki oo ole. 88 4t

AI KUAI.
Makepono! Makepono!

                HE mau Loi Ai e kuai ia ana no ke kumukuai oluolu. E ninau ia Makaliilii ma Makiki.

KUAI.

                E KUAI ia ana hookahi eka kalo a oi aku ma Niolopa, e o-o ana i ka malama o Okatoba. 871 tf E ninau ia J. H. CONEY, (Koni.)

AINA KUAI A HOOLIMALIMA.

                HE Kanalima Kumamaono eka aina ma Iwilei. (Makai iho o ka Halepaahao.) He Loko I-a, Aina Kalo, Aina kau Paakai, aina kula a me ke kai. A me kekahi mau eka aina ma Peleula, he aina kalo, aina kula a me ke kai. He oluolu ke kuai ana. E ninau ia J. H. CONEY, (Koni).
Honolulu, 865 tf

PAPA KUHIKUHI MANAWA HOLO
--------O KA--------
MOKUAHI HAWAII
LIKELIKE!
KAPENA, : : : : SHEPHERD.

Poalua,Oct. 29, hora 5 pm..............Hilo
            No ke ake nui e hoopomaikaiia ka lehulehu kaahele, ua hoololi ae nei na ona o Likelike i ka Papa Hoike Manawa o ia Mokuahi e like me maluna.
            AOLE AIE NO NA UKU OHUA!
            Ma ka Hale Oihana e loaa'i na Palapala.
            Aole keena o hope e lilo, aia wale no a kaa mua mai ka uku moku. Aole e ili ka hewa no na paiki, ukana a puolo paha, ke ole e kakauia ka loaa ana mai. E hookaaia ka uku ukana ka wa e noiia aku ai.
WILDER & CO.

OLELO HOOLAHA.

                He Nui Anei Kou Makamake i na Mekini Humuhumu Lole? Ina pela, alaila, e kipa mai no ma ka Halekuai o KAKELA A ME KUKE. A malaila oukou e ike ai a makaikai i na ano MEKINI a WHEELER a me WILSON, mai ke $40 a hiki i ke $50 ke kumukuai o ka mea hookahi.
            Ka MEKINI a SINGER, ma ke $50 pakahi, a me ke ano MEKINI a WILCOX me GIBBS, ma ke $30 a hiki i ke $50 ke kumukuai.
            I mea e pau ai ko oukou kanalua e na Makamaka no ke kupono o keia mau ano Mekini, e naue mai no me ke kuihe ole, a e ike no oukou iho. 862 tf

ANO NO I LOAA MAI NEI!

                Na Kaa Lio Holo Lealea! Na Kaa Lawe Ohua a me na kaa holo palua, mau mea hoikeike aku, mai ka Hale Hana Kaa mai o ka Hui o Cortland ma Nu Ioka. DILLINGHAM & Co.,
876 tf Na Agena kuai ma Hawaii nei.

            KE papa ia aku nei na kanaka a pau aole e komohewa a lawe wale a hoopoino i na mea ulu, a kukulu wale a hookuu wale paha i na holoholona a komohewa paha ma ke ano e a'e maluna o na aina ponoi a me na aina i hoolimalima ia e ka Hui Mahiko o Waihee, Maui. O ka mea hookuli i keia hoopii koke ia no e like me na Kanawai o ka Aina, nolaila o ka hoolohe loa ka pono o pilikia auanei.
JAMES MAKEE & CO.
Waihee, Maui, Sept. 7, 1878. 876 6m

Ko
WEST A ME CHAYTER
—MAU —
HALE HANA KAA HOLO LEALEA!

                Kaa Lawe Ukana. Kapili Kapuai Hao, ME KA Hana Hou ana i na Kaa Nahaha.
                E LOAA no i ka poe e makemake ana i na mea i hoikeia maluna ke hele ae ma Polelewa ma ewa iho o ka halekuai o Kakela me Kuke, a makai o Ainahou, mauka mai o ka Hale Dute. E hana ia na hana a pau me ka maikai wale no. E hooko ia no hoi na kauoha me ka eleu, a me ka hikiwawe. (876 3m)

E Kuai ia Ana,

                HE 1,000 Hipa a me 8,000 Kao o ka Hui Hanai Kao o Kaupulehu ma Kona, Hawaii. E ninau ia H. Cooper (Kupa) o Kailua.
858 tf A. S. CLEGHORN & GO.,

NA HALEKUAI
KAHIKINA NUI!
------MA------
Alanui Papu, Helu 62,
A ME
LILOIKAWAI!
------MA------
Alanui Nuuanu, Helu 21.

                Ua wehe hou ae nei au i ka Halekuai KAHIKINA NUI! E ku Haaheo nei ma ALANUI PAPU! A ke hamama mau nei no hoi na puka o LILOIKAWAI! MA KE ALANUI NUUANU!
            E loaa no i na keonimana kauaheahe a me na Lede maka palupalu, a me na Opio puuwai waipahe o ke Kapitala hanohano o Honolulu nei, a me ko na mokupuni e ae, na mea a lakou i anoi nui ai, ke kipa mua mai ma ko'u mau Halekuai. He kuai makepono i ike ole ia kona lua ma Honolulu nei, he hoopakika, hoopahee, a he manuahi nui hoi, no ka pono o ka poe ake i na nu paikini o kela me keia ano. E loaa no ma ko'u mau Halekuai.
Mai ka 10—11 Ia Lepo Naio $1.00
Mai ka 11 Ia Kalakoa $1.00
Kihei Huluhulu $l.00
Palule Huluhulu .75c
Palule Keokeo .50c
Iliwai no ka Holoku $3.00
Alapia no ka Holoku $4.00
Paa Lole Kane $5.00
Paa Lole Keiki $2.50
            A me na lole e ae he nui wale o na ano waihooluu like ole, e ahu mokaki mai nei ma ko'u mau Halekuai. A ua hiki hou mai nei no hoi na lole nuhou loa o kela a me keia ano, maluna o ka moku kalepa " Discovery;" nolaila, e kipa nui mai, i ike pono i ka hana io a ka ua noe, a me ka loku a ka ua Kipuupuu o Waimea. 873 3m S. MAGNIN.

E Hoike i ka Oiaio.

                MA ka hoea ana ae o "Ko Hawaii Pae Aina" i ka pule i hala, ua ike ia kekahi manao pepa pane i ke KUOKOA, maluna o kekahi kumuhana mawaena o laua, a ka lehulehu i ike ai a hoomaopopo lea; aka, ma ka hapa hope o ua manao pepa pane la, ua hauhili ae la kana pane ana maluna o kekahi lima lawelawe o ke " Kilohana," a kapa mai la me ea huaolelo awahua o ka oiaio ole, he komo malu ka! ua hoa hoonoho hua la o ke KUOKOA, a nana wale i na Papa Pai a lakou, oiai, ua hoi lakou i ka aina awakea ; —Ma ke kakele ana i ka noonoo maluna o ka pane a ia pepa, ua ike ia, ua moowini loa kana mau kumu pale e pane ana imua o kona hoa paio ke KUOKOA, ua kokoke Ioa oia e mauliawa a haawi pio mai iaia iho; aka, loaa i ke kokua o ua pepa la he manao hou, waiho aku la imua o kona Poo me na wehewehe i ku i kona makemake e hooinoino ana i kona enemi hoonoho hua, apono mai la o J. U. K. ke poo, a eku aku la kana peni no ka pane ana maluna o ke kahua hakuepa wale ; nolaila, o ka Luna Hoopuka a me S. H. Haaheo o ka nupepa o ko H. P. A. he mau epa nui maopopo laua malalo o ka pane i hoopuka ia mai e ia pepa.
            Eia na kumu maopopo: 1. Ua komo malu io anei ua hoa hoonoho hua la o ke KUOKOA ma ke awakea o ia la Poaha?
            2. Ua nana wale ia anei na Papa Pai o ko H. P. A. me ke kuleana ole?
            3. I hoopuka inoa ole oukou i ke aha i ka inoa o ua hoonoho hua la ?
            No ke kumu mua, ke olelo nui mai nei ua komo malu aku, pehea la ke komo malu ana ? Ma na puka makani mai paha, mawaho mai paha o ka lanai, ma ke ano mana paha ? Ke hoike mai nei na ole eha, aole ma kekahi o keia mau wahi, aole no hoi i komo malu mai; ua komo aku ma ka puka pololei maa mau i na mea a pau, he komo malu anei ia ? E pane mai ana oukou, "hiki mai oe ua hoi makou i ka aina awakea. " Wahahee piha, hakuepa nui a hoopunipuni kiekie.
            Ma ua la (Poaha) la, ua kipa aku la au ma ke keena o ka Hawaiian Gazette a me ko H. P. A. a oiai au e ku ana ma ke anuu luna loa o ke alapii oloko o ua keena la a'u i noho hana ai no kekahi mau makahiki, he mau kanaka no ke malama ana i ka maluhia o ua keena la, a o ka Hope Luna H. no kekahi ia manawa, oia o Haaheo, a me kekahi hoa'loha hoonoho hua o'u oia oihana ; aka, ia'u e ku pane ole ana, kaalo iho la o Haaheo ma kuu aoao akau, a pane mai la i keia mau huaolelo imua ponoi o'u ma ka olelo haole penei: "Our paper all up," ma ka olelo Hawaii hoi. " Ua makaukau ka makou pepa." Aole i pau ke o ana o kana huaolelo hope, namu hou mai la ia ia'u.
            "You come and see," eia ke ano. " E hele mai oe e nana. "
            'Kumu elua, ua nana wale ia anei na Papa Pai me ke kuleana ole.
            Ike iho la au ua loaa ia'u ke kuleana e kilohi i na Papa Pai oia pepa, miki mua aku la kela a ku ma ke poo o ka Papa Pai, kai aku la ko'u mau wawae no kahi ana e ku ana, i ukali ia mai e kekahi ulele, a poai ae la makou a puni ka Papa Pai, hoomakaikai mai la oia ia'u i na mea hou, a kuhikuhi mai la i ka pane a " Pilipo kue ia Paleka, " me ka namu hou mai. "Heavy on you fellows;" eia ke ano. " Oolea ka pane ia oukou," oia o Paleka, a hoi aku la laua no ke pakaukau, a koe iho la au me ka mana i haawiia mai e heluhelu ; aole o Haaheo i pane mai a hala na minute eha, a kahea mai la ma ka namu, " Don't look all our reading matters," eia ke ano. " Mai nana a pau loa i ka makou mau mea heluhelu;" o ke ano, ua ae ia no ka nana ana, koe ka pau loa ana; a waiho koke aku la au ia wahi. O keia mau olelo namu a pau a Haaheo, he hoike oiaio ke hooia mai ana i keia, a o ka mea i ike maopopo ia ma keia mau olelo ana, he hooioi maoli ke ano, he ake mahalo ia, a he kei huhewa. A pehea la i manao ai ka Luna Hoopuka me kona Hope e kapa mai i kekahi mea kino he komo malu ; o ka io maoli o kela olelo a laua, e kapa maoli ana i ka aihue. Ke wiwo ole nei au e hooili hou aku ia mau olelo maluna o olua me kahi inai, he hakuepa kiekie olua i ike ia.
            O ke kumu ekolu, ua ike ia, ua hopo ka mea hewa, a hoonalo wale iho me ka huna i ka inoa, o aha ia ? O ike ia ka olua mau hana ku ole i ka oiaio. O ka mea a olua i enemi ai, aole e hopo i ka hoaiai ana i ko olua mau inoa no ka olua mau hana alapahi, oiai, ua haulehia ka mana o ka olua peni malalo o'u, a he mau olulo olua i ka poho o kuu lima e lana wale ana ma ka ili akea o ka moana ; nolaila, mai hoani hou i ke ahi, o a auanei, "pau Peapea i ke ahi." Owau no
S. K. ULELE.

LULU DALA MA WAILUKU.

                Ma ka pule mua o ka mahina o Sepatemaba nei. Ua lulu dala mai ka ekalesia o Wailuku, no ka mahina Hou, a me ke ola o ke kahu oia ekalesia, i hui pu ia, a mamuli a ke kauoha ua poloai ia mai au e hoolaha aku ma ka " Nupepa Kuokoa " no na inoa o na poe i lulu mai no keia hana maikai, a me ka lakou mau haawina e hoike ia na malalo iho nei.
            J. Nakookoo 25 keneta, Ohia 50 keneta, Palea 50 keneta, Hoano 50 keneta, Kanihoi 50 keneta. Puu $1.50 Papu $1, Haliaka Makakoa 50 keneta, Kealokea 50 keneta N. P. Nuuhiwa 50 keneta Haoleaua w, 50 kenela, Paahao 50 keneta, Kapeka w, 50 keneta, Laeloa $3, Moo Laeloa w, $8. Kaniho w, 12 keneta, F. Haole $1, Kaloa Napue w, 53 keneta, Aiai w, 12 keneta, Napela $1, Kepuluna 50 keneta, Naa w, 50 keneta, Makakuha w, 50 keneta, S. P. Kameha $1. James Minamina $1, Mahelona 50 keneta. Kama Kameha $1, Alelani Kahale 50 keneta, George Nakookoo 50 keneta, Apigaila Minamina w, 50 keneta, Mele Weed w, 50 Aukai w, 25 keneta, Hainakolo Haole $1. B. W. Kawainui $1, J. W. Kalua o Lahaina $1, Mrs. E. Scholtz $3, Hana Bowmana 25 keneta, Kealakai 50 keneta, Kanahele no Hawaii 25 keneta, Koleka Haole 25 keneta, Lahela Haole 25 keneka, Emly Kealoha 25 keneta, Nawai 50 keneta, Paaluhi 25 keneta, Napahuloloa Palea 50 keneta Kaniho Kamanoulu 25 keneta, Makuakane Nuuhiwa 50 keneta, Nakaa Ohia 50 keneta Papu w, 50 keneta, Henry Kahaawinui 50 keneta, Kalaeloa 25 keneta, Na ka Hooilina Moi me kona mau hoa $3 50 lulu huikau ia mai $4.13. Huina pau $48.
O wau iho no. J. HAOLE.
Kakauolelo Ekalesia o Wailuku. Wailuku, Sept. 25 1878.

NANI NA HANA MA KE KULAHANAI O HILO.

E KA NUPEPA KUOKOA E; Aoha oe:—
            E oluolu oe e hookomo iho ma kahi kaawale o kou mau kolamu, i ike mai ai na kini makamaka o kaua e noho mai la i ka la hiki i Haehae a ka welo ana o ka la i Lehua.
            Oiai i ke au i hala ae nei, ua ano kaumaha no na hana, iloko oia manawa, no ka mea, owau kekahi o na keiki i kamaaina iloko oia manawa oia hoi keia:—
            Ua hoomaka ia na hana i ka hora 5 A. M. i kahi manawa a i kekahi manawa, i ka hora 5 me 15 minute; he pau ana hoi i ka hora 7 me 30 minute, a mamua aku, oia iho la ke ano o na hana o keia kula i ke kau i hala ae, a i keia hoi e naue nei, lea kulou a "Emalani i ke anu o Aipo." I ka ua mea o ka hoohana ia i ka wa kupono, pau hoi ka wa i iniki haukeke ai o ke anu i ke kino, e houhou ana i ka poli wawae, a oia ka ke aloha e koi mai nei.
            " Eia wau la ua anu, Aohe poli e mehana ai."
            I keia manawa hoi hoomaka ka hana o kakahiaka i ka hora 6 A. M. a pau ma ka hora 7. O ko ke awakea hoi e hoomaka ana i ka hora 2 a hiki i ka hora 5 o ke ahiahi oia na hana o keia manawa.
            O ka lawa ana paha keia o ka'u mau hoike ana aku i na hana o keia kula. Me ke aloha i ka Lunahooponopono a me na keiki ulele hua kepau o ka hale pai KUOKOA.
J. W. KAHELEHOOKAHI.
Hilo B. School. Oct. 10, 1878.

NU HOU KULOKO.

                KE KUHINA O KO NA AINA E:—Ua lohe mai makou he onawaliwali mai ko ke Kuhina o ko na aina e iloko o keia mau la, aia oia a me kana Lede ma Laie i keia manawa,

            KA AHAHUI POOLA:—Ua makemake ia na hoa a pau o ka Ahahui Poola o Honolulu nei e akoakoa ae i ka manawa halawai mau ma ka mahina ae nei o Novemaba e hiki mai ana.

            KA LIO KEOKEO: No ka piha kuineki loa o ka aoao 4 o ka pepa o keia la me na manao lehulehu e ae, nolaila, ua hookaulua ia ke kaao o ka lio keokeo o ka waoakua a ka wa kupono.

            MAI HILO MAI:—Ma ka Leta a ka Hon. J. Nawahi o Hilo makou i ike ai; o na loaa a na keiki keaka Hawaii no kekahi mau po a lakou i hoike ai i ka lakou mau hana ike malaila, ua oi aku mamua o $300.

            NO KAUAI:—Ma ke ahiahi o ka Poaha nei, i holo aku ai ka mokuahi Mokolii no ka mokupuni kaili la o lalo, a ma ka auina la o ka Poakolu nei i ku hou mai ai oia ma Honolulu nei.

            HE MAU LOIO HOU:—Ma ka Poakahi iho nei, ua ninaninau ia o David, K. Maleka, a me C. K. Kapule e na Lunakanawai o ka Aha Kiekie, a ua apono ia e lawelawe i ka Oihana Loio ma na apana a laua e noho ai.

            KE KAMA ALII MIRIAMA LIKELIKE.—Ma ke ahiahi Poalua nei maluna o ka mokuahi Likelike, i kau aku ai ke Kama Alii Miriama Likelike me kona hanau mua, a holo aku la no na Honoapiilani, malaila e luakaha ai no kekahi mau la a huli hou mai.

            NA MAI LEPERA:—He nui na palapala i loaa mai ia makou e pili ana i ka lawe uluulu ia o na mai lepera e na makai. Ua kamailio makou i keia mea ma kekahi mau pule i hala aku nei. Ua hoike makou malaila i ko makou manao apono ole ia ano hana.

            KA HOOILINA MOI:—Ma ke ku ana mai a ka mokuahi Likelike ma ke kakahiaka Sabati i hala i huli hoi mai ai ka Hooilina Moi mai ka malu hekuawa mai o Wailuku; mahope iho o ko laua hoohala ana me kana alii kane i kekahi mau la malaila; a ma ke ahiahi Poalua nei no i huli hoi aku ai oia no ka lai o Hauola.

            PAKELE KE OLA:—Ma ke ahiahi Poaono, oia ka la 12 o keia mahina oiai o Kauaokau e huli hoi ana i kona home mai Ulakoheo mai maluna o kona lio, me ke ano poluluhi maluna ona, ua hulihia oia me kona lio a haule iloko o kekahi auwai ua kau iho la ka lio maluna ona, a mamuli o kona imi ana i kahi e pono ai, ua pakele oia mai ia poino mai, pela mai o J. W. Kaululaau o Pauoa.

            IA K. H. K. KUAKAHA:—Ua loaa mai nei ia makou kau palapala e pili ana no ka huakai kaapuni a ka Hui Waipuna o Laie-wai ke hoopuka aku nei makou ia palapala ma kekahi kolamu o ka pepa o keia pule, a ua lawe mai hoi makou a hoopuka aku ma ke ano nui. No ko makou pilikia ke kumu i puka ole aku ai ma keia mau helu i hala ae nei. Me ka manao ole hoi e hoonoho i kou luhi.

            MAI LAIE-WAI MAI:—O kau palapala e K. Hilahila o Laie-wai i kakau ia malalo o ke poo "Pa i ka hamare a Noa ka Lunamakaainana o Waialua" ua makemake makou e hoopuka i kela pahpala ke hai mai oe i ka inoa o kekahi mau mea e ae i hoopai pu ia me ua Lanamakaainana la.

            E NINAU HOU IA ANA:—Ua lohe pono mai makou, ma keia la ma ka rumi hookolokolo o na Lunakanawai o ka Aha Kiekie e ninaninau hou ia'i kekahi poe i waiho aku i ka lakou mau palapala noi e pili ana no ka ae ia mai e lawelawe i ka Oihana Loio ma ko lakou mau apana e noho aku ai.

            MAKE I ALOHA IA:—Mai ka peni mai a Rev. O. Puhi o Haneoo, Hana, Maui i ike ai makou, ua make o T. K. Puhi kana keiki ma ka la 28 o Sept. i hala iloko o ke 42 o na makahiki o kona ola ana, a iloko hoi o na makahiki he 21, me 9 malama o kana noho pu ana me kana wahine mare, ua pau, ua hala a ua kuu ka luhi.

            HALE PAU AHI:—Ma ka la 11 o keia malama ma Waimanalo, Koolaupoko, ua pau i ke ahi kekahi hale pili, a ua pakele nae ke ola o kekahi mau keiki liilii; na laua nae ke ahi i pau ai ka hale. Ma ke kokua ana a Waialeale ua pakele ka pahu lole, o ka nui o na ukana ua pau i ke ahi, pela mai ka leta a W. D. Kanoelehua, o ka makou ia e kauleo nei, e malama pono i na ahi-koe o pilikia mau auanei.

            HU KA AKA.—-Owai hoi kela? Kahuhu, kai no hoi o Keaka Lapuu, Auwe! oia wale iho la no, aole paha i pau aku, eia mai a oili aku: Na Lapuu aku o Palepale, poholo wale aku o Puupuu, a peneia nei—" E kui mai oe, a eia ka'u, eia mai ka puupuu o ka make, a eia mai hoi ka puupuu o ke ola." a oia la. Hu ae la ka aka i ke akamai lua ole o keia eleu i ke palepale.

            NA KAA HOOLIMALIMA.—Ua loa mai kekahi palapala ia makou mai a P. Puhalahua mai o Puunui Honolulu nei, e hoohalahala mai ana no ke kipaku ia o ko lakou mau kaa mai ka makeke kuai mai o Ulakoheo, a kipaku ole ia hoi ko na haole. Ua hoolaha aku makou i na rula i kau ia e ke Kuhina Kalaiaina no na kaa hoolimalima, a nolaila, he pono no ke malama i na rula.

            NALIIILIANUEKOLU I KA UKA O PUNA.—MAI ka peni mai a D. Alawa o Holualoa Kona Hawaii ; i ike ai makou o keia inoa ma ke poo o keia itamu, oia ka inoa o ke keiki a D. Kahoa k, me Ipupaka w. Ua kapaia mamuli o ka loaa ana o ka Moiwahine, a me kona mau pokii alii, i ka ua anu "o kuu aina aloha Puna paia ala i ka hala," ia lakou i hele aku nei ma ka huakai kaapuni
no ka Hooulu Lahui.

            He KANIKAU.—Ua loaa mai ia makou kau mele kanikau e E. P. Paahu o Ookala Hilo Hawaii, o ka makou noi ia oe, e hoouna mai oe i na dala $2,12 maloko o ka leta, alaila, e hoopuka koke no makou, no ka mea pela ka rula paa mau no na kanikau.

            LUNAAUHAU KUE IA LUNAALANUI.— Ua lohe pono mai makou ua kue ka Luna Auhau o Molokai a me Lanai i ka Luna Alanui o Molokai, ma kona hoole ana i na palapala hookaa auhau alanui i haawiia e ka Luna Alanui o Molokai i ko laila poe hana alanui, no kona manao paha e hana malalo o ke kanawai hou; a o ka hopena ua hoaponoia ka Luna Alanui.

            NA HALE POHAKU HOU:—Ekolu mau hale pohaku hou e hana ia nei iloko o keia mau la, aia ma ka aoao mauka iho o ka hale hana hao o Honolulu nei, ke pii wikiwiki ae nei kona mau paia pohaku ula, ma ka aoao hikina o ka Hale Dute makai o Ainahou, aia malaila kekahi, a no ke keiki Mr. A. Hopper kekahi, oia ka ha o kona mau hale pohaku ula, ke hoike mai nei keia mau hiohiona o ke au hou, ke nee aku nei kakou imua.

Moani lua ke Ala.

E KA NUPEPA KUOKOA E; Aloha oe:—
            Ka lei Puakamaakahala, a'u e hooio mau nei, mai ko kaua wa i kuilima pu ai, a hiki i keia wa, a'u e hooipo aku nei, ma ko poli nahenahe, aole no i mahia iki ae ke koii a loko, ke hana mau nei no ka puu wai, me ka maeele pu no hoi, me ke akemama, ka ua mea o ka piha i ka makemake, e ake no a ike i kou mau helehelena ; me kou mau opi aoao, i hoopiha pono ia i na wai-kele kuhinia, e ko-u ai ke kileo, o ka poe i hoaikane pu me oe, olu iho keia nui kino, e lipo ana i ka hiolani ana o ka aluna ahiahi: Oia ka i ala e puana ae nei.
" No ke ano ahiahi ke aloha la,
No ka halialia ana mai,
E wiki oe la e pua rose la,
Oiai ka manawa kupono."
                He aloha a he iini nui ko'u, i na olelo a ka lehulehu, i apo ia ae ma ko kino lahilahi, i mea na ko'u manao e hoonuu ai, a me lakou la ae no hoi.

            A maloko oia mau manao, me he ipo la e hoeu ana i ke kulu aumoe, e naue ae ka nui kino, eia ke hoa la ua hiki mai, e hoaikane ana hoi me ka lau hihahina, ka mauu nene aala o kanahele. Oia ka'u e puana ae nei.
"Kuu aloha i ka pua o ka Hinahina,
Hina no kaua hele ma na Kuahiwi,
E hele ana la ihea Kaiwa a ka nohea,
"NUPEPA."

            E halihali ae ana i ka ukana a ke aloha, KUOKOA. Lokoino wawau ka pua o ka lehua, (poe lawe ole.) Aohe ike wale iho ia Papiohuli. Ua huli e holo i ke kau leo a Polihale. Eia ka hale a ka manu la i Lihau. O na makamaka i lawe peepoli ia oe, e ke KUOKOA. Mai ka mua, a i ka hope o ka makahiki.
            Hoomau ia i paa pono ke aloha. Aole hoi e ku leleiwi i ka hai pepa. Me ka mahalo. J. L. K. KEALAKUHILIMA.
Laie Maloo, Oct. 14,1878.