Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVII, Number 43, 26 October 1878 — Na Mea Hou o Maui Hikina. [ARTICLE]

Na Mea Hou o Maui Hikina.

E KA NUPEPA KUOKOA E; Aloha oe: - Akahi no au a hoolauna aku ma kou kahua aiai, a ma na itamu hoi o kou mau kolamu, no ka mea, o oe o kaua ka mea mama e holo nei ma na eheu mama o ka manawa, a nau ia e lawe hele aku mai ka hikina a ka la a i ka nalo ana a ka la, i ike mai na hoa puni mea hou o kaua, e noho mai la i Hawaii nui o Palena a hiki aku i Kauai o Mano. No Hana. - He aina o Hana i makemake nui ia e na 'lii i ka wa kahiko, he oluolu maikai ka noho ana, aia malaila ka puu kaulana o Kauiki, ma kona aoao hema ka Puhiolaumeki, aia maluna pono ka hale o Peapea, a ma kona aoao komohana o Kahalaomapuana, a ma ke alo ponoi iho o kaihalulu, a ma ka hikina akau ae ka nalu o Keaniani, a ke waiho la hoi ke one o Kapueokahi ilalo ponoi, a ma ka aoao hikina o keia puu kahi i hanai ia ai o Kaahumanu, a no keia puu kekahi mele i haku ia penei: "Malie Maui ke ahuwale mai la ka Ihuakala O ka Ihuakala kai uka, o Kauiki kai kai i poia e ke kui. Kaihalulu i ke alo o Kauiki, Hii Kauiki o Mokuhano, Hii Punahoa i ka wai, Hii Waikoloa i ka iliili, Hii ka nalu ia Keanini, Hoea ana i Mokumana, He waa Hawaii e, Ke holo mai nei, O Waikaakihi ke awa, O Punahoa ka wai, Oneone ana ia Kapueokahi, O Honuaula kai uka, O Kahulili kai luna, Pau Peapea la i ke ahi, moku i ka ohe la hoi aku." I keia wa he mahi paka ka hana nui a na kamaaina a me ke kanu awa, kanu kalo, uala, o na mea waiwai nui ia o keia mau apana e noho nei, he mau halekuai pake 3 hookahi haole, o ka haole e noho ana i ke kihi o ke alanui i Aienui mamua. A o na hana a ka Haku malaila, aole i maopopo loa; i ka mahina i hala ae nei, ua hiki kino mai ka Moi, ma keia apana ka noho loihi ana a ma kana olelo, e hoi mai ana i ka mahiai ko, ua pau ae nei na aina o Muolea i ka lilo i ka Moi, ma keia mau mahina ae e hoolaukanaka mai ana ua wahi paapu nei i ka kekuawa. No Kipahulu. - Eia maanei ke hoomaka nei o Tomo Calaka i ka mahiai ko, ke hana io mai nei ka haole, ua pau ae nei na aina i ka hoolimalima ia, a kuai lilo loa ia kekahi mau aina, a e hoomaka ana o Geo. Paiko, e kukulu i halekuai maanei, a ke hoolaukanaka loa mai nei; he oluolu maikai ka noho ana o na kanaka, he nui ka ai ma Kipahulu nei, aole wi. O na hana a ka Haku, ua holo iki ma Kipahulu nei, aole e like me mamua. Ke hoala ia nei na Kula Sabati, a ke ala mai nei na makua me na keiki. No Kaupo. - He nui ka pilikia o keia aina i keia wa, aole haule mai ka ua, maloo ka aina, me he mea la ua kaupale ke Akua i ka pono maanei o Kipahulu, a ma Kaupo aku aole ua malaila, ma Kipahulu nui ka ua. Ke pau loa nei na kanaka o Kaupo i ka hele ma Wailuku, Makawao, Kipahulu a me Hana, e hele ana i ka imi ola a mahiai no hoi; o ka ai e noho nei o ka hua papipi i hoolapalapa ia i ke ahi, a ma kau wahi o Kaupo, he kao maloo ka ai a he kao maka ka ia, o kekahi poe nae, ke kamau iki nei no i kahi kele ai. Ma Nuu, aole he lihi pono olaila, ua pau loa na kanaka i ka hele, he pilikia keia mai ke Akua mai, o na hana a ka Haku malaila, aole i holopono loa.

i\'o Kahikiaui —O ca hiooa o kei* »iO* i keia vra, aofe e tike me mamua, me he mea U, ui pohi ia i ke ahi, ka heie a owela ka mauna, aole wahi maua uia ae; aia malai!a kela pnkikī kaulaoa e noho nei o M. Paiko, i ka haoai pipi, kao a me ki hipa ; o ke oia o na kanaka aia ke laulele nei i Wailu* ku, he ahoaa i fca ihu o ka lio. Xo HeauauU.—{ keia \va ua nai ka ua malaiia, ua ulu ae na mea kanu, ke koa me ka ualj. Ke hoomaka hou nei ka wili ake keiki iaiawai o Uiupaiakua» ko ku-e neme nei na hao ; aia oo ke oia o na j t Waiiuku a i Honoiulu, o ka poi paiaoa ka ai a kekahi poe, ua ai au ika poi palaoa. ! AiVmaiaiia e noho nei kuu hoa aio oke . anu. a hoa hoomanawanui hoi oka hana a ,ka Haku, Kev. S. K..Kauwe, O ko'u boa | make ia īloko o ka Haku, a maua e uhai a ! holo ai i ke kuia wela o Waikiki, ame ka i uka anu o Manoa, e hoomanawanui ai i ka ; ieo ona kumu ; ma kona haie au, oiuolu ' kona kino a me kana Alama a me kana mau keiki, aoie i hookokoke ka wi ma kona ipu- ; ka haie, ua hoiopono kona iawelawe ana ma I kona kihapai, a ke malama pu nei oia i ka oihana oke aupuni. He iawaia ka hapanui ; a kekahi poe e noho nei, nui ke daia ioaa | mai a na kanaka ma ia hana. J. K. I. Malihiniiiele. Kipahuiu. Maui, Oct. 14, IS7S.