Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVII, Number 44, 2 November 1878 — Page 1

Page PDF (1.51 MB)

NUPEPA KUOKOA
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII

BUKE XVII. HELU 44. POAONO, NOVEMABA 2; 1878. NA HELU A PAU 883.

KA NUPEPA
Kuokoa me ke Au Okoa
I HUIIA.

                NA OLELO HOOLAHA -O na Olelo Hoolaha he 10 laina kakau lima, he Hookahi Dala no ka puka mua ana; elua puka ana, he $1.50 ; no hookahi mahina, he $2.00.
           
NA KANIKAU A ME NA MELE : —He 4 Keneta ka uku no ka lalani hookahi, ua like me $1.00 no 25 lalani.
           
HOOLAHA MAU :—E hoomanao na makamaka a e hookomo mai i na olelo hoolaha mamua ae o ke awakea Poaha, i ole e kaukai ia aku a kekahi pule ae.
E hoomanao e na lehulehu, aolo e hoopukaia kekahi Olelo Hoolaha, Kanikau a me ke Mele, ke ole e hookaa mua ia mai ka uku.

KA
NANEA EEHIA
O KA HIWAHIWA OPIO
 BABELA
KA MAMO MAKAHIAPO O NA PUHAKA ALII NANI
ABEONA A ME MARIADANE,
KA WIWO LUA OLE NANA I KAILI HAAHEO KA HULU MAMO GULA LELOLELO
MAKAMAE o KAIU o
GOMOHERA:
KA
OPUU ROSELANI OPIO I AHAI MAKAHEHI
IA MALUNA O NA KUAHIWI, MAWAENA
O NA AWAWA, MALALO O NA LAU
LAAU, A HOEA I NA WAOAKUA, E KE KUPUA O KA WAO
ALINOE-LUSIANA:
O KE KUKULU HIKINA LOA
O KA ILIHONUA NEI. MOKUNA 1-----HELU 21.

                KA haawi ana mai o ke kaikama- hine alii i kona ae, me ka hooia ana mai imua o Babcla a imua hoi o ka lehu-lehu i kona makemake e hele pu, ia ma- nawa o Babela i pane ae ai:
           
" Ae ! e kuu aloha. Ua hai mua ae nei nu i ko'u makemake, a ua hoike mai la no hoi oe i kou manao; noloila, e he-le aku oe e hoomakaukau ia oe iho, a i keia la, e haalele iho ai oe i kou makua a me kou one hanau, a e hele malihini aku malalo o ka malu malama maluhia ana a Babela."
           
Aole i kali iho ke kaikamahine alii, aka, holo aku la ia a hoomakaukau iho Ia nona iho e like me kana mau mea i makemake ai, a kauoha iho la i kekahi o kona mau kauwa e lawe aku a kau iluna o ka moku. Hele mai la ua kaikama-hine nei a honi iho la i kona makuakane, a pane aku la.
           
" E kuu Papa aloha—Ke hele nei au a haalele ia oe me ke ano awiwi, aole no ko'u aloha ole, no ka mea, ua hanau ia na keiki a pau me ke aloha iloko o lakou no na makua, a aole loa e pau, aka, o ke kumu wale no a'u e hele nei, oia no ka hanau hou ia ana o kekahi aloha hou ilo-ko o'u, he aloha wela a ikiiki i oi ae mamua o ke aloha nou e kuu makua—a oia aloha, oia no ke aloha no Babela. Ke haawi aku nei au i ko'u aloha ia oe, a i na mea a pau, me ke noi ae i ke Akua Mana e malama a e kiai mai ia oe a me kou mau makaainana, a e hooloihi mai i kou mau la o ka noho oluolu ana ma keia ao. Me ka manaolana, aia he la e hiki mai ana, a e hui hou no kaua, aole iloko o ke kaumaha a me ka u ana, aka, iloko o ka hauoli me ka maalahi.
           
Nui a weliweli ke kaumaha a me ka uwe ana o ka Moi; e noi ana me ka haahaa ia Babela e lawe aku i na mea a pau, aka, e waiho mai i kana kaikamahine ; aka, ua pao ka manao o ke koa Babela e kau aku i hoopai maluna ona no kana mau hana ino, a me he ia, he nahi hoopai uuku loa keia mamua o kana mau hana ino. .
           
Ua haawi aku la o Babela i na hooia ana no ka pomaikai e loaa mai ana mahope, a me ka hoohiki ana e malama pono i ke aliiwahine opio a hiki i kona manawa e hehi hou ai i ke one o kona aina hanau. I ka manawa a na kukuna la e iho . aku ana e nalo malalo o ka ilikai o ka moana laula o ke kukulu komohana ; ka manawa hoi a ke ahe makani e pa kolonahe ana mauka mai, o ka manawa ia o Babela i kau aku ai maluna o ka oneki o kona moku me kana pua nani, a lu ia'e la na pea, a nee malie aku ia ka halelana me kana mau ukana makamae o na makamae.
           
E ka makamaka heluhelu, he mea makehewa paha ia kakou ke kamailio i ke-la a me keia mea e pili ana i ke ano o j ka huakai a na alii opio oiai ma ka moana kai uli hohonu ; o ka hai wale ae no, ua alo ia na kupua a me na kupu ino o ka moana o ua wahi mokupuni kupua nei, a ua hoea mai ka malamalama a me ka pouli o kela o me keia la me ke kalae luna mania lalo, a loaa mau lakou nei e noho ana me ka maalahi a iloko o na hauoli maikai ana no ka nani o ka manawa.
           
Hookuu mai la na keiki ia laua ka makani i ka laua mou ipu makani me ke aheahe molale malie, a hoomaka ae la hoi ka mea nona ka leo lea e mele me i kana lina a holo aku la ka lea o kona leo a me ka hone o ka pila maluna o ka ilikai, a lilo iho la ia i mea nana e hoo- nana i ka inaina o ka moana a hoomali- no hoi i ka ilikai, a malu na ale iloko o ka hiamoe nanea.
           
He mau la lehulehu wale ko lakou nei holo ana ma ka moana, me ke kau pono o ku ihu o ka moku no ka home, oiai, aohe manao o Babela e kipa i kekahi wahi e ae, o ka home wale no, e ake ana ia e ike i kena mau makua. I ke kakahiaka nui o kekahi la, aia hoi, maloko aku o na ao mamao loa, ua ike aku la ke kanaka nona na maka ike i na kapakai o ka home aloha o ko lakou, alii, a o lakou hoi a pau.
           
Hooho ae la ia me ka leo nui,a lawe aku la ka lono hauoli imua o Babela, " he elua la i koe, alaila e pae aku no kakou i ke one maloo o ka aina makua." Ua hauoli o Babela no keia mea, aka, ua makahehi no nae oia i ka au ana i ka moana, oiai, ua piha na minute a pau me ka hauoli.
           
Iloko o ka manawa a Babela a me kona mau hoa i hele oi ma keia huakai, ua ike ia kekahi mea ano nui mawaena o lakou ; a oia keia. Ua ume ia ke aloha mailoko ae o kelu a me keia, a ua wili ia a lilo i hookahi. Ua aloha nui o Ba-bela i kona mau ukali no ka lakou mau hana maikai iaia a me ko lakou hoolohe mau i kona leo; a ua nui hoi ka makahehi a me ka makee o na kanaka iaia no kona aloha ia lakou, a mo kona hoike mau i kona maikai imua o lakou ma kana mau hana a pau. Nolaila, ua lilo la-kou i hookahi, a ua kiai mau lakou i kela a me keia manawa i ko lakou haku alii opio.
           
I ka hoea ana mai o ka lua o ka la, ua haawi mai la kona malamalama i ka ma- kana hauoli imua o Babela a me kona mau hoa au moana- No ka mea, i ka manawa akahi no a wehe ae kai ao, ike ia aku la kuahiwi nani o ka home. La we mai la ke kehau kakahiaka i ka hanu o ka aina a hanu aku la lakou me ke ku- lipolipo poniponi o ke aloha hauoli. Wa-hi a Babela i pane aku ai i kona hoa hai- hai olelo o ka moana : " Ano, e ke kaikamahine o ka moku- puni nani i hoopuni ia e ke kai hoehoe-ne ; ke ike aku nei oe i ka home hanau o keia oiwi. O keia ka aina i hanau ia i aliiwahine maluna o na aina a pau.
           
Ua oi ka nani o kona mau kualono a me : na awaawa mamua o na keena hookipa o na Moi nui a kiekie o ka hikina, a o kona hiona, e kala mai ia'u—ua like ka nani a me ka nohenohea me kou mau helehelena kamahao e kuu aloha. O ke onaona o kou hanu o ke ala no ia o kona mau pua, a o ke aloha iloko ona, nou ia aloha e kuu makamae. Ua makau- j kau oia e apo mai ia oe a e hookipa aku i me ka hauoli, a e kulu auanei kona mau i wai meli momona o ka makee ia oe, ke hehi aku kou mau kapuai mama maluna o ki lepo kamahao o kona ili. A ! He oiaio, o ke aloha o Babela nou e kuu nani he aloha i kuni ia ; aka, o ke aloha ' iloko o keia umauma no kuu aina kula-iwi, he aloha ia i hanau pu ia me ko'u puuwai."
           
O neia mau huaolelo, aole ia i pae mai i na pepeiao, o ke kama'liiwahine me ka ukana ole, aka, ua moni aku la ia i ke onaona a me ke kuhikuhi o na hua ono a Babela, a noho aku la ka iini kulipo-lipo iloko ona, aole no ka mea wale no ana i aloha ai, aka, no keia aina malihini pu, ko makuahine hoi o ke koa nana i aihue kona puuwai.
           
I keia la maikai, oia hoi ka la i hoo-maopopo loa ia aku ai ka aina, ua pau mai la na mea apau iluna o ka oneki ka-hi i makaikai ai, e makahehi ona a e uwe ana no ko lakou aina hanau,
           
Hookokoke aku la ka moku ma ka ai- i na, a hukiia oe Ia na hoailona a pau o ka noho alii ma o ko Babeia aoao. Ike ia mai la keia mau mea apau e ka lehulehu o uka, a hoomaka mai la ke ala ana o ke- kahi hauoli nui i awili ia me ke kanikau kumakena.
           
E ka makamaka heluhelu, e ninau mai ana paha oe i ka mea kakau, heaha la keia mau kanikau ana, heaha ke kumu, a no hea mai ko lakou kanikau ana ?
           
E hai aku no au ka mea kakau : Ke noho ala o Babela me ka hauoli, ua hele aku ia ma kana huakai, ua alo ia e ia na pilikia a ua mahia ka ikaika o na kupua kona ikaika, a ua lanakila oia maluna o kekahi poe he lehulehu wale. Ua lana-kila oia maluna o ka poe i kue mai ia ia na ke ala e loaa aku ai ka Hulu Gula Mamo, a ua ko kona makemake ma ka lilo ana ia ia ke kaikamahine alii o ka aina kupua ; a ua lana hoi ka manao no ka ike hou i kona mau makua, a ko na iini ana a kona puuwai, ma ka halawai hou ana me kona mau makua,; aka, i keia manawa a Babela e hauoli ana no keia mau mea a pau; i keia manawa a Babela e ake nui nei e hoea mai, oia no ka manawa i hiki mai ai ke no naulu o ke kaumaha a me ka luuluu, a nalo aku la na manao hauoli a pau, a noho'lii iho la ka u a me ka minamina maluna o ko-na kino holookoa.
(Aole i pau.)

KA
LIO KEOKEO
 O KA
WAOAKUA!
KE KANAKA OPIO PUUWAI WIWO OLE,
KE PUKONAKONA O KONA MAU
LA, A O KA OI HOPO OLE
O KONA MAU ENEMI. MOKUNA IV—HELU 7.

                HOOKAAWALE aku oe, wahi a Kele- kona i pane aku ai i ke paniolo, me ka leo kuoo. Huli ae la ke paniolo a nana mai la iaia nei me ka akaaka ole mai nae, a me ka pane leo ole mai hoi.
           
Iloko nae oia manawa a laua nei e holo ana okupe iho la ka lio o ke paniolo a ko-koke no e hina, ia ala ana, hou ae la ke pa-niolo i kona lio i ke kepa.
           
Ia manawa pau ka holo ana o ka lio o ua I paniolo nei, ua naha iho la ka puuwai o ka lio a hina iho ia ilalo. Lele iho la ke pa- niolo mai luna iho o kona lio mamua o ko-na hina ana ilalo a nolaila aohe oia i eha.
           
Olelo aku la ua paniolo nei ia Kelekona, he mea makehewa ia oe ke alualu aka i ka manu no ka mea e paa mua ana i na lio.
           
Aole nae i hoolohe mai o Kelekona holo mai la no ia, a no ia ike ana o ke paniolo i ko ia nei paakiki ku ae la ua paniolo iluna, a kuehu i kona mau lima me ka manao e hoopuiwa i ka lio o Kelekona. O ka manu eia no ia ke holo nei mamua o laua nei, aka o ka mea e ake nui nei o Kelekona o ka lona aka iaia. Nolaila hoomau no keia i kona holo ana mai, a loaa hookahi iwilei ke kaawale mai ke paniolo mai, hou ino ae la i ke kepa i ka opu o kona lio, ia manawa lele ae la ua lio nei maluna o ke paniolo a me ka lio i make. I ka ike ana o na ilikini i keia hana a Kelekona, huro nai mai la, aka o ke paniolo nau iho la kona mau kui uwi no hoi kona mau niho no ka nui loa o kona huhu ia Kelekona.
           
A hala ae la kekahi mau minute, pili aku la o Kelekona mahope o ka maau, a hala pa- ha he mau minute elima, owiliwili ae la ke- ia i kana kipuka ia Alukahi a kiola aku la
           
I ka wa i ihola aka ai oia i ua kipuka nei ana, hauoli ae ia i ka wawae o ka manu a paa loa, a hoao ae la ka manu e wehe, aka, aole hemo na paa loa iaia nei.

MOKUNA V.

                A hala na la ekolu mahope iho o ke alualu ana i ka manu, olelo aka la ka wahine a ka ilikini ia Kelekona, "Pehea kou manao i keia wa, makemake anei oe e hookuu aku makou ia oe,a i ole paha, he ake kou e noho pu no kakou?" I aku la o Kelekona, "Ke makemake nei au e haalele ia oukou, e hiki ana no anei ia'u ke hele ?" Olelo aku ka wahine nei, "Pela paha, aka i keia la, e hele aku ana no makou i ke alualu lio a o oe pu no kekahi e hele me makou."
           
A hala ka hapalua hora, hoomaka ae la na ilikini e hele pu me Kelekona me ke Paniolo a me ua wahine nei i ka huli lio. Mahope, ike akula lakou nei ma kahi mamao i kekahi pu-a lio nui, a o ka hoomaka iho la no ia o na ilikini e alualu. Alualu aku la na ilikini i ua pu-a lio nei a kokoke e komo iloko o ka ululaau, hoohei ia iho la a paa kekahi lio nui, a paa hou 'ku la he lio hou, a lawe ia mai la ma kahi o Kelekona ma e ku ana.
           
Ia manawa, olelo aku la ua wahine nei ia Kelekona, "E lele iho oe ilalo mailuna iho o kou lio." Lele iho la keia mailuna iho o kona lio, a ninau aku la i ka wahine, "E hookuu ana anei oukou ia'u i keia wa." "E hookuu aku ana makou ia oe na ke akua ino, " wahi a ka wahine. Ua mao-popo ole iho la iaia nei ia mau huaolelo a ka wahine, aka, aole nae i liuliu, hoomao popo iho la keia i ke ano oia mau olelo. Lawe mai la ke Paniolo a me kekahi mau ilikini i na la elua, a alakai ia aku la o Ke-lekona mawena o na lio, a hoopaa ia iho i la kekahi kaula mawaena o ko ia nei kino. Pane mai la ke Paniolo me ka leo kalaka-la a me na maka hulili, "E moe iho oe ilalo i ka honua."
           
"Heaha ka oukou hana e manao nei e hana mai ia'u? wahi a Kelekona i pane aku ai i ka wahine.
           
"E hoopaa ia ana oe mawaena o na lio elua, a na laua e huki ia oe ma o a maanei a hiki i ka moku pu ana o kou kino i na apana elua ; " wahi a ka wahine.
           
"Pehea la keia mau hana ano e au e ha-na mai nei i keia wa, mamua hoopakele iho oe i kuu ola, a i keia wa, makemake iho la oe e make au ma keia ano ? Heaha (a ka'u hewa kiekie i hana iho nei, i kupono ai ke kau ia ana o ka hoopai maluna o'u ? Aka, ke i aku nei au, aole no au e hopo i ka make a oukou e kau mai ai maluna o'u. Aka hoi, ina o ko oukou manao ia e make au, e aho e hoike aku oe i ke 'lii o oukou, i make okoa ke kau ia mai maluna o'u, aole o keia make a oukou e makaukau nei no'u ; " wahi a Kelekona i pane aku ai.
           
"Aole, he mea lealea loa ia makou ka ike ana aku i kou make ana e like me keia ano ; " wahi a ka wahine.
           
Ia manawa, lele mai la elua mau ilikini a hopu iho la iaia nei a kupee iho la ilalo, lele mai la ke kolu o na ilikini a hoopaa i kekahi kaula ma na wawae oia nei. Ua hoopaa ia keia a paa loa ; o kekahi kaula ua hoopaa ia ma ka a-i o kekahi lio, a pela no kekahi lio ; ina e hookuu ia ana na lio, e moku pu ana ke kino me ka make manaonao a weliweli.
           
Ia wa, kamailio ae la ke alii o na ilikini i ka poe e paa ana i na lio, a hoomaopopo iho la keia, e olelo ana i ka poe ilikini e paa ana i na lio e hookuu aku. Ia wa ua liuliu makaukau ae la na ilikini e hookuu i na lio me ia nei pu ; aole i hemo aku na lio mai ko lakou mau lima aku, kani ana he mau pu a hihio ana na poka me ka makawalu, a ku iho la kekahi lio a make loa, puoho ae la ka lua o ka lio a haule aku la make loa. Huli ae la ua poe ilikini nei a nana ae la ma kahi o keia mau pu i kiia mai ai a ike ana e alualu i oa ilikini, no ka mea, he ha- neri iwilei wale no ke kaawale, ia manawa i oki iho ai na ilikini i na kaula e paa ana ia Kelekona, a kaikai nui ae la iaia nei ilu-na o na lio o lakou, a hoomaka nui aku la e auhee me ka mama i loaa i ko lakou mau lio. A iloko o elua hon o ko lakou holo ana, hiki aku la na ilikini i ko lakou kahua hoomoana ; a lawe ae la lakou ia Kelekona a hoopaa iaia iloko o kekahi hale nui, a hoonoho ia na kiai ekolu mawaho i hoomakau- kau ia me na mea make, a e paa ana ma ko lakou mau lima, he mau laau ihe loloa. I ka pau ana o aa hana a na ilikini, kii aka la ke alii o na ilikini i ka elemakule kilokilo ia Kaliko, a hai aku la i na mea a paa a lakou i haoa ai.
           
Noonoo iho la ua elemakule nei no keka-hi wa loihi, a pane mai la, "Ke makemake nei au e e ike ia Balloa ke Paniolo, mamua o kuu hoike ana aku ia oukou no keia mau hana i hanaia."
           
Kii ia aku la ke Paniolo a hali ia mai la imua ona ; nana pono aku la ua elemakule nei iaia, a huli aku la a pane i ke alii o la-kou penei: "No ko kakou lawe ana mai i keia Paniolo mawaena o kakou, ka mea i ino ai ka kakou mau hana."
           
"Oia anei ka manao maikai ou e Kaliko, a e hookuke aku anei kakou i keia Paniolo?" "Alia kakou e hookuke aku iaia," wahi a ka elemakule. Ia wa, waiho aku la ua Kaiko nei iloko o ka hiamoe kulipolipo no na hora ehiku, a i kona puoho ana mai, hoike mai la oia i kana moeuhane, a penei ua moe nei: "O ke Kuekamu o ke akua ino, oia ka'u mea i ike mua maluna o ka lio ulaula, ua like kona ano me ke koko, me ke ahi e puka ana mailoko ae o kona mau puka ihu, a i-mai la ua akua nei ia'u, ua hele mai nei au e hai aku ia oe no na akua ino elua a'u i hoouna mai ai, e ee maluna o na lio a oukou i hopu iho nei, a hoopaa iho nei oukou i ka haole me ka manao e make, oia ke kumu o ka make ana o na lio elua i ka pu."
           
Ia manawa, hele aku la ua akua ino nei, a hiki mai la o Meulana ke akua maikai a olelo mai la, "Ua heie mai nei au e hai aku ia oe e Kaliko i ka oukou hana e hana aku ai ; no ko oukou awiwi ana i ka pepehi i ka haole, nolaila, pakele ia. E kali oukou a : hoi hou mai au, alaila, pepehi oukou iaia ; na'u no e hai aku ia oe i ka manawa a me ka hora e make ai." Oia kana mau olelo a nalo aku la.
           
Ia wa, hele aku ia ka wahine ilikini a hai aku la ia Kelekona, aole ia e make ana ia manawa, Ninau aku la o Kelekona i ka wahine, "Heaha ka mea i pakele iho nei o kuu ola ? "
           
"No ka ai ana o Kaliko i ka moa holo nahele, a loaa iaia kekahi moeuhane," wahi a ka wa h ine.
           
"He mea kupono ole no paha i ka poe aoo ke ai nui i na mea hihiu, mahope pilikia," wahi a Kelekona.
           
"Pehea la kela poe koa, ua ike hou ia 'ku anei? " wahi a Kelekona i ninau aku ai i ka wahine. "Aole e hiki ia lakou ke hookokoke mai maanei, no ka mea, mamuli pau loa lakou i ka make, " wahi a ka wahine ilikini.

MOKUNA VI.

                Ma ke kakahiaka o kekahi la ae, makau- kau hou ae la lakou nei me Kelekona pu e hele hou i ka hahai holoholona ahiu. A hala ka hapalua o ka la ia lakou nei, loaa iho la ia lakou na holoholona, e laa ka moa a me ke kao ; a o ka poe i kaumaha hoi mua aku la lakou i kauhale : o ka poe hoi i koe, hoomau aku la no lakou i ka huli holo-holona ana, a i ka nana ana aku a ke alii ilikini, ike aku la oia i ua lio keokeo nei e i noke ia nei i ke alualu aole nae he loaa iki, a o ka mea hoi nona keia moolelo a kakou e heluhelu nei.
           
Ia manawa, hoomaka iho la lakou nei e alualu hou i ua lio keokeo nei o ka waoakua. Aka, hele haaheo aku la ka Moi o na lio a pii aku la iluna o ka piko o kekahi kuahiwi, e like me ko lakou alualu mua ' ana. Pii aku la ua lio nei a hala loa iluna lilo o ka piko, oia kahi akea a ano ponaha, aka, ke hoomau nei no lakou nei i ke alualu ana, a loaa ia lakou nei kekahi alanui akea ma ka aoao o ua kuahiwi nei, pii aku la lakou nei malaila a hiki i ua ponaha nei, i nana aku ka hana o lakou nei, aole ua lio nei, aka, hele hou aku la lakou nei a hiki ma kekahi aoao o ua ponaha nei, aole no he ikea lio iki ia, nolaila, hele wale aku la no I lakou nei a haia paha he haneri iwilei, hiki i ana lakou nei ma ka aoao o kekahi kaha- wai inoino, a nana aku la lakou a ike i ua lio keokeo nei e ku ana ilalo o ua kahawai I nei ma keia kapa. Kahaha iho la lakou nei, pehea la ka hiki ana ; oiai, ma na aoao a pau o ua kahawai nei he mania pu, a he mau puu pohaku nunui ke okuku ana ma o a maanei o lakou nei, aole no hoi he wahi e hiki ai ke iho ilalo, nolaila, ua manao wale na ilikini, i lele maoli no ua lio nei oia ke kumu o ka hiki ana ilalo o keia kahawai.
                Olelo ae la ka wahine ilikini ia lakou nei e hoao e iho ilalo a e hopu i ua lio nei. Hoomaka iho la lakou nei e hele, a ninau aku la o Kelekona, e waiho ana kakou i na lio o kakou ? Aole, e lawe pu no a i wahi okoa kahi o na lio e hiki ai ilalo ; nolaila, o ke alanui ka mea imi aku.
           
Ua lana ko Kelekona manao e hele a e hopu i ua lio nei, a ina e loaa ana iaia, alai-la, kau ia iluna a mahuka aku me ka haalele i na ilikini. Mamua nae o ko ia nei hoao ana e mahuka, noonoo iho la keia i kahi e hiki ai me ka ike ole ia.
           
Iho ako ia lakou nei a hiki ma kekahi; aoao o ke kahawai, a hoomaka nui aku la e huli i ke alanui kahi e hiki ai na lio o la-kou ilalo o ke kahawai. Olelo aku la o Kelekona i na ilikini, "E komo oukou ma keia wahi, a owau ke komo mai ma kela aoao o o ke ana."
(Aole i pau.)

MAIKAI KA HOI KA PAPA!
A ME
KA LAAU O KOU HALE! NO HEA LA?

                KAI NO HOI NO KAHI O WAILA MA! Nana aku no hoi ia la Ohi ka Io o ka Laau o Makawao I ka ua mea hoi o ka nani o Na PAPA! Na PAPA!! A ME NA PONO KUKULU HALE O NA ANO NO A PAU. Aia ma Le kihi o na ALANUI PAPU me MOIWAHINE! HONOLULU MALAILA E LOAA AI E LIKE me ka MAKEMAKE NO KE-KUMUKUAI MAKEPONO LOA! PAPA, PAPA, PAPA,  Na Papa Huluhulu, Na Papa Manoanoa, Na Papa i kahiia, Na Papa Kepa, Papa Hole Keokeo, Papa Hole Ulaula. NA LAAU, NA LAAU Ka Kua, Na Kaula, Na Aaho, Na Molina, Na Peapea, Pino Huluhulu, Pine i kahiia. NA Papa a me na Laau Ulaula ! Pili ulaula, Pili Keokeo, Pani Puka, Pani Puka Aniani, Ipuka Aniani, Puka Olepelepe. PENA O NA ANO A PAU Hulu Pena mai ka Liilii a ke Nui, Aila Pena. Aila Hoomaloo, Waniti, Pate. NA LAKO O KELA A ME KEIA ANO! Na Ami Puka Hale. Na Ami Puka Pii. ANIANI! Pepa Hale a me na Lihilihi E LOAA NO MALAILA. PAAKAI HELU 1O KAKAAKO me PUULOA No ke DALA KUIKE, e loaa no na mea a pau i haiia ae la, oo ke Kumukuai Emi loa.
           
O na kauoha a pau mai Hawaii a Niihau, e loaa'ku ana ia lakou, e hooko koke ia no ia me ka lawa pono.
           
E Kipa Nui Ilaila, i ike i ka Oiaio 840 3ms