Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVII, Number 45, 9 November 1878 — KA NANEA EEHIA O KA HIWAHIWA OPIO BABELA. KA MAMO MAKAHIAPO O NA PUHAKA ALII NANI ABEONA A ME MARIADANE KA WIWO LUA OLE NANA I KAILI HAAHEO KA HULU MAMO GULA LELOLELO MAKAMAE O KA IU O GOMOHERA: KA OPUU ROSELANI OPIO I AHAI MAKAHEHI IA MALUNA O NA KUAHIWI, MAWAENA O NA AWAWA, MALALO O NA LAU LAAU, A HOEA I NA WAOAKUA, E KE KUPUA O KA WAO ALINOE-LUSIANA: O KE KUKULU HIKINA LOA O KA ILIHONUA NEI. [ARTICLE]

KA NANEA EEHIA O KA HIWAHIWA OPIO BABELA. KA MAMO MAKAHIAPO O NA PUHAKA ALII NANI ABEONA A ME MARIADANE KA WIWO LUA OLE NANA I KAILI HAAHEO KA HULU MAMO GULA LELOLELO MAKAMAE O KA IU O GOMOHERA: KA OPUU ROSELANI OPIO I AHAI MAKAHEHI IA MALUNA O NA KUAHIWI, MAWAENA O NA AWAWA, MALALO O NA LAU LAAU, A HOEA I NA WAOAKUA, E KE KUPUA O KA WAO ALINOE-LUSIANA: O KE KUKULU HIKINA LOA O KA ILIHONUA NEI.

MOKUNA l—-lIELI/22. ka mea, i ke kokoke ona oku o ka muku i kahi e ku ai; ua lane ia mai la ka lono kanikau imua o Rabela, e hai ana, oiai i kona nalo ana mai na kapakai aku o ka aina hanau, a oiai hoi u;i kali ia kona huli hoi mai a ua hala ka inanawn, nolaila, ua huliamahi ka ai* na holookoa i ke kanikau ana nona, a iloko o ia kanikau ana, ua haulehia iho la kona mau makua a me kona mau pilikoko a pau malalo o ke kaumaha o ka oumaka, a ua pau lakou i ka make. O kona makua o ka waonahele, ua hele oia ma o a maanei o ka waonahele e naauoua ona, a e uwe kanikau ana no kana keiki; aole oia i ai i ka ai, a aole hoi i inu i ka wai mahope iho o ka hala ona o ka inakahiki holookoa o kona auwana hele ana maloko o na ululaau wao> akua me ke kanikau mau ana, no ka huli hoi ole mai o kana keiki me ka manao paa ua make; ua ioaa aku la kona mau iwi, ke koena hoi o kona kinp, e *vaiho ana nta kae o kekahi muliwai, me he la, e kali ana no o ka hoea aku o Babela kana kama, aloha. Pela no na kamaaina o ka aina. No ka loihi loa o ka ianei huakai, nolailo, ua manBo lakou, ua make io no keia, nolaila, ua hoopiha lakou i ka aina me na leo , kanikau no ko lakou alii opio i aioha ai oia 9 Babela, a mamuii o ka naauaua nui nona/ua pau pu lakou i ka hauk hia enalaloo ka aumakaliaumaha o ke kanikau; oia no ktyn&ko a koe iho ka iakot) mau mamo. £ Noloila, ua p&u ko Babeia mau makua i ka oiake, ua pau pu me kona mau hoahanau, a ua pau pu no hot tne kona mau makaainana i kamiaina mua iioko o kona mau la kamalii t he mau . makaainana maiihini hoi k«ia. Oia ka mea i kau ai ka hauoli maiuna 0 na liiohiona o Babela me ka ui#pu ia > ' no nae e na aka o ke kaumaha. Aloha waie o Babela ke iohe aku oin » keia mau lono kaumaha a piha kanikau. Auwe! Pehea la oe e ka mea heiuhelu, ke hoomaopopo iho; mahope o kou hele ana

0130 a maenei, maluna oka aina a maluoa hoi ona ale oka moana; a mahope .o kou Unakiia ana maluna o na hoa paio a pau ; a hoi mai hoi me ka makana ka- ; mahao, me ka manao e ko ana kau mau ; mea i iini ai; a e noho lanakila hou kou f mau makua i aloha nui ia; ao ka maka-: ;na keia e pae mua i kou mau pepeiao. uUa hafa lakou ao oe wale iho no koe! " : | Aioha ! aioha ino oe e Babe!a, o kau | makana ka ia ;o ka leo mua !oa ka ia a i kou mau pepeiao e hooiono nei. Aole no ;oe i manoo no ia mea, oiai, ua hooko ia ika lanakila ia oe ; aka ke kaumoha nei |ka mea kakau nou ; no ka mea, ke lohe aku oe ; e hookui ana kou houoii me keia kaumeha ;a oka hopena—he kanikau kumakena ! Ua iilo keia mau mea i ukana kaumaha a koikoi maluna o Babela. Ua hiki oie iaia ke hoomaaiiii ika wela ikiiki o ke aioha e paiia ana iioko ona. Ua hooikaika ke kaikamahine alii e hooluolu iaia, oko, ua hiki oie ke hoioi ike kaumaha. Npho iho la ka aina iloko o ke kanikau ;me ka hauoli no nae ona makaainana i ka hoi lanakila ana'ku o ko lakou alii opio. He mau ia iehulehu ka noho kanikau ana o Babela, a i ka mao ana'e o kona kaumaha, hoomaka iho la e hooponopono i ke ano o kona nolio ana. Kauoha aku la ia i ka lehuiehu e hole mai imua ona, a no ka nui o ke aloha o iakou iaia nei, nolaila ua hooko koke ia ka ia nei noi. Hai aku ia keia i kona kaumaha ame ka luuluu, a hai pu aku la no hoi i ke ano o kana huakai ame na mea a pau e pili ana. Nui ke aloha ona makaainana no ke ano o kana mau oleio kanikau ; a ua liio ia i mea kamaiiio nui ia ma kela a <ne keia wahi o ka nina.. Ua maopopo i na knnaka, un ko ka , makemake o Babela, o ua lanakila hoi ! oia maiuna o i:a inanao ino o kona mau enemi. Ua oleio mua ia, aia a loaa ia ia ka Huiu Mumo Gula Leieleio, alaila e hoi hou ai ke aupuni o kona mau makua maiaio o ko laua malu. Nolaila, ua haOoii nu kanaka no keia mea, a ua hele nui mai na kanaka alii | ame na Luna oke nupuni imua oia nei, a koi inai la e lawe ae ika mana o ka nwio Moi, oiai, ua lanakila oia maiuna o ka mea i manao ia. No keia mea, ua hooiaha aku la o Babela i kana oleio kuahaua ma na pea a pau o ka aina, e hai ana i kona lowe ana i ka mana o ka noho o!ii o ka aina, a me % ka hooponopono ona i na mea-a pau e pili ana; ae kauoha ona i ka poe kue a pau e heie mai imua ona ame kona mau Luna Aupuni a e hoike mai ia kue a me ko lakou mau kumu no ia^nea. No keia kuahaun, aoie ioa hookahi mea i kue mai, aka, ua haawi ia mai na apono laulaha me ka lokahi oka manao oka lehulehu, mai na aiii a hoea loa i , na makaainana. | Eka mea heluheiu, he mea makahewa < paha ka hai oila'e i ke ano oka Babe)a | hooponopono ana i kona aupuni; oiai, o | ka hua mua o kana mau hana, oia no ka i hoala hou ana ike kulana o kona iahui i makuahine a hiki i ke kahua o ke &u la | Abeona kona makuakane. Ua kukulu |no hoi oia i kekalii kahua hoomanao no ; kona mau makua alii ame kona makua |o ka waonahele, ua lilo ia i mea makee j nui ia e ke aloha o kona mau makaainana. | I keia manawa ke noho nei o Babela ime ka maikai ame ka eluolu. Ua hooi | hui ia laua ma ka mare ana me kana aio'|hame ka hauoli nui ona kanaka. Ua | maikai ko laua ola a ua holomua ko laua | ala hele ma ke ano kane a wahine/ : / Haia'e la elua e noho ana ] o Babela me kana moiwahine iloko o ka ! maikai. Ua hoi hou ae la ke ano o ko;na lahui a like me ka wa i kona mau | makua, aua iaupai nui ko lakou heluna ' a like me na omaka one o ke kahakai.- * i : ! la manawa, ua ioaa eiua mau mamo ! ■*" . j alii iioko oka ohana o Babe!a. Ua ha- ! nau mai kana wahine he m&u mohoe. • \ Hookahi keiki kane a hookahi kaikama- ( hine; a ua kap ia ko laua inoa o Abe- | ona ame Mariadane. Nui ko Babe!a i aloha no laua a nui hoi ka hauoli ona , makaainana no keia mau mamo wai- » wai nui.

Ika mahuahua kupono ana o keia mau keiki, ua upu ae ia ko Babeia manao e holo aku e ike iko makuakane o , kana wahine, i hoomaopopo ai oia ika pomaikai i ioaa iaia ma ka haalele ana ; aku iaia. Ua hooko o Babe!a i keia mea, ika iima ona makahiki o ko iaua kuawale | ana n>ai ua Moi nei o ka mokupuni ku- i pua :a ua nui ka makemake ole oko Babela mau makaainana i kona hele. ! Aka, ua paa kona manao no ka heie, a j ua heie no. i He mea hiki oie ke hoak&ka ia ke ano ! o ka nui o ka hauoli o ua Moi nei i kona i ike hou ana i kana kama aioha mahope | okn haia &na ? e ona makahiki elima o ' kona u ana me ke kanikau nona. Ma ] k&hi o na piiikia ana i manao ai e kau l aku ana maiuna o kana kaikomahine, eia ka hc kamahao kona kuiana no ke kie-1 kie a he iauiaha kona i& e na ma- j kaainana o ke aupuni nui a' nani o kana , kane, me na moopuna nani nana elua. No koua piha ioa i ka h&uoii, ua mihi mai ia oia imua o Babeia no kana mau ! iiana ino, a haaivi mai ia i kona noho | aiii ma ke ano hooiiina. He mea ia i ' ia e na makaainann, a ua po-1 ni koke ia oia i Moi, me ka hanohano nui. Ano, ena makamaka, ua iiio ae ia o Babeia i Moi no keia aupuni, a o kana | hana mua, oia no kona hoohui ana ia la- i ua a iiio i hookahi, ma ke ano panaiiike a kauiike ko laua kuiana maiaio o kana mau hooponopono ona. Lohe ia'ku la keia mau mea a pau e piii ana no Babeia ma kana m|j|Sftpuni eae i kipa ai, a ua kuee ana o na makaaSlBp o ia mau aupu n i k o^lak^. kou Moi; oiaio, ua hoopakeie oia ia lakou mni na kumu poino l»e nui, a ua ike ! iakou i kona aioha oiaio no kona mau hoakanako. Hauiehia *iho ia ka noho aiii o keknhi mau Moi mamuii o na kaua kuioko, ahe manawa pokole, ua poni ia o Babela i Moi niaiuna o eono mau noho moi i hauiehiu, a iiooiiio ae ia oia i hookahi nupuni. Ano, e na makomaka, ke ike nei kakou ike ko ana ona oieio & kahi lualiine ; a ano, e hoomaopopo kakou, owa* ia keia iuahine. m Aole i pau.