Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVII, Number 47, 23 November 1878 — Page 1

Page PDF (1.51 MB)

Nupepa Kuokoa:
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII
BUKE XVII. HELU 47.} POAONO, NOVEMABA 23, 1878. {NA HELU A PAU 886..

KA NUPEPA
Kuokoa me ke Au Okoa
I HUIIA.

                NA OLELO HOOLAHA:— O na Olelo Hoolaha he 10 laina kakau lima, he Hookahi Dala no ka puka mua ana; elua puka ana, he $1.50; no hookahi mahina, he $2.00.
                NA KANIKAU A ME NA MELE:— He 4 Kepela ka uku no ka lalani hookahi, ua like me $1.00 no 25 lalani.

           
HOOLAHA MAU:—E hoomanao na makamaka a e hookomo mai i na olelo hoolaha mamua ae o ke awakea Poaha, i ole e kaukai ia aku a kekahi pule ae.
           
E hoomanao o na lehulehu, aole e hoopukaia kekahi Olelo Hoolaha, Kanikau a me ke Mele, ke ole e hookaa mua ia mai ka uku.

KA
LIO KEOKEO
O KA
WAOAKUA!
KE KANAKA OPIO PUUWAI WIWO OLE,
KE PUKONAKONA O KONA MAU
LA, AO KA OI HOPO OLE
O KONA MAU ENEMI. MOKUNA VIII.—HELU 1O.

                AOLE no ia he kumu a'u e ae aku ai ia oukou, ke nonoi aku nei au ia oukou e hele aku oukou ma kahi e a haalele oukou ia'u, mai hopu oukou ia'u aole pomaikai, no ka mea i na oukou e hopu ia'u, alaila oki no au i kuu puu i ka pahi, mamua o kuu lilo ana i wahine na kekahi ilikini.
           
Ua pupule oe wahi a ka wahine ilikini mahope oe e paa ia makou, alaila mare oe me ko makou alii.
           
Olelo mai la o Alama he mea makehewa ia manao o oukou, aole au e mare ana me kekahi ilikini.
           
Ninau hou ae la ua poe ilikini nei i hea la kahi i loaa ai ia oe kela lio maikai.
           
I mai la o Alama o kuu lio ua hiki ole a ua make, no kona eha ana no ke kumu o ka make, a o keia lio ua lonn in'u ina ke kahawai e moe ana, a nolaila hopu ia e a'u hoolakalaka ia iho nei e a'u, a ua laka a ike mai ia'u i kona kahu.
           
Ke makemake nei makou e hopu ia oe a me kou lio.
           
Aole hiki, e aho no e noho au maanei a make au i ka pololi, i hea la oe i ka wa i loaa ai ia oe kela lio.
           
E hele ana au ma ka hale noho o na kahuna pule ma Sana Lorengo.
           
Ae wahi o ka wahine ilikini, ua ike aku la ka wao ia oe ua kamailio ke Paniolo i noho iho nei me makou nou.
           
Ua ike paha oe ia'u aole paha, aole au i ike mua ia oe hookahi wale no.
           
O Alama, kou inoa wahi a ka wahine ilikini.
           
Pehea la i maopopo ai ia oe o kuu inoa ia, i ninau aku ai o Alama.
           
He kahuna nui au a he kilo a ua ike au i na mea apau loa aole mea nalowale wahi o ka wahine ilikini la manawa ua nui ka huhu o ka wahine Ilikini, ua like ka owaka o kona mau maka, me ka maka. o ka Liona; e ake ana e loaa aku o Alima, e wawalu i kona mau maka e like me ka popoki a nolaila, huli ae la ia i ke ahi a hai aku la iaia me kona makemake e o aku ia Alama i ka o a make
           
I mai la ke alii, aole au e ae e eha kekahi lala o kona kino holo okoa, no ka mea, ke makemake nei au e lilo oia i wahine mare na'u. E nana aku oe ia ia, ua like me ka opuu loke ka nani maoli, a o kona lauoho ua like me ka mauu loloa o ka nahelehele, ua hele a lipolipo i ka pehia e kehau. Malia paha na ka haole keokeo e kamailio aku ia ia a e oluolu mai ia, wahi a ke alii.
           
Ia manawa alakai ia ae la o Kelekona ma kahi o ua poho nei a ku ilaila, a kamailio ae la o Alama a me Kelekona ma ka olelo Kili, aole nae i lohe na ilikini i ka laua mau olelo.
           
Heaha la kou mea e noho nei me ka poe ilikini, wahi a Alama.
           
He pio au mawaena o lakou, wahi a Kelekona.
           
He pio ka oe, a pehea aole ka e hiki ia oe ke mahuka ?
           
Aole i loaa ia'u ka wa kupono i keia mana wa, aka, mai olelo kaua no na mea e pili ana ia'u, e kamailio kaua nou.
           
Olelo aku la o Kelekona, e make auanei oe i ka pololi ke noho oe maluna o kena pohaku.
           
E aho no kuu make ana, mamua o kuu paa ana i na ilikini.
           
Ina aole lakou e malama loa ia'u, alaila, hoao au e kokua aku ia oe ke hiki i ka wa poeleele.
           
Aole hiki ia oe ke kokua ia'u wahi a Alama, o kau lio kekahi aole paha e hiki ke iele mai nei aku a haule ilaila, i na paha e hiki ana i na no la hoi ua kau papalua kaua a holo mahuka aku a pau ka pilikia.
           
Aole nae paha he kulanakauhale e kokoke mai ana i keia wahi, i ninau aku ai o Kelekona,
           
O ke kulanakauhale o Kiana, he mau milo wale no ke kaawale mai ianei aku.
           
Iloko o keia wa a laua nei e kamailio ana, ua hoouna aku ke alii ilikini i kekahi mau kanaka ona elua, e kii aku i mau laau elua a lawe mai, a ua kii ia aku la a loaa.
           
He mau laau aha kela. i ninau aku ai o Kelekona i ka wahine ilikini.
           
He mau laau hana alanui moemoe a hiki i ka pohaku, kahi e noho mai la o Alama, i hiki ai ke hopu iaia a paa me ka hoeha ole.
           
Ia wa lawe ia aku la o Kelekona ma kahi e, i hiki ole ai iaia ke kokua aku ia Alama ma ka hoike ana aku i keia mau hana.
           
Ia manawa hoopaa ia ua mau laau nei, he elua kapuai ke kaawale o kekahi me kekahi, a hookau ia aku 'la na poo iluna o ka pohaku a Alama e noho ana.
           
O Alama ua kii mai la e hoao e kiola aku i ke poo o ua mau laau nei ilalo, aka aole nae i hiki no ke kaumaha loa.
           
Kau ae la ua alii ilikini nei maluna o ua mau laau nei, a hoomaka ae la e hele e kii ia Alania e hopu. Aka, aole nae i hala aku na kapuai ekolu o ko Alama, hele mai no ia a ku ae la mamua o ka pohaku, a huki ae la he pu panapana mai loko ae o kona poli, a i aku la i ke alii o na ilikini, ina oe e hele hou mai i hookahi kapuai make oe ia'u i ka pu.
           
Ma ia olelo ana a Alama meia ua huli hope ka ilikini no kona makau i ka pu.
           
Ua maopopo loa e make ana lakou ina e hele aku ma kahi o Alama.
           
Kamailio ae la na ilikini e noho no lakou malaila a hiki i ka wa e moe ai o Alama, alaila kii aku a hopu iaia.
           
Ua kokoke no nae e poeleele lohe lakou i ke kahea ana a Alama ia Kelekona.
           
Nolaila olelo aku la. o Kelekona i ke alii ke makemake nei o Alama e kamailio me kakou.
           
Hele aku la lakou e hoolohe i ka mea a Alama e olelo mai ana. I mai la o Alama ua poina au aia maloko o ka ulu laau ma kahi i lawe ia mai nei keia mau laau, he pohaku nui a maloko o kela pohaku he ana, maloko o kela ana e loaa ai he mau pahu rama elua, na kuu makuakane no i waiho malaila.
           
He mea puni rama ka ilikini a ia lohe ana o ke alii o lakou hoomaka ae la e hele me kekahi mau ilikini e huli i na pahu rama.
           
I ko lakou nei hiki ana ma kahi o ua pohaku nei, a wehe ae la i ka nahelehele e ulu ana ma ka waha o ua ana nei, ike aku la lakou nei i na pahu elua e waiho mai ana.
           
Lawe ia mai la ua mau pahu nei ma kahi o ua poe ilikini nei e noho ana a wawahi ia ke pani o ua mau pahu nei.
           
A inu mua ae la ke alii o lakou, a ona ia a huli ae la iluna ke alo a hiamoe.
           
A pau ka inu ana o ke alii hele mai la ka wahinea inu ae la na ilikini a pau loa.
           
O na ilikini e kiai ana ia Alama a me Kelekona aole lakou e inu koke i ka rama.
           
Noho lakou a nana i ka inu o ko lakou mau hoa, a ma ia hope hele mai la lakou a inu pu ae la.
           
Alakai mai la lakou ia Kelekona ma kahi a lakou e inu ana i ka rama, e hula ana, a kulai ia o Kelekona ilalo a hoopaa ia kona mau mau ma ke kua, me ke kaula, a ma i kena a-i hookomo ia ka puka o ke kaula, hoohei, a hoopaa ia kekahi piko i ke kumu laau. A no ko lakou manao ua paa loa o i Kelekona aole hiki iaia ke mahuka, hoi hou ; lakou nei a hoomaka e inu hou i ka rama.
           
I kinohi inu liilii mai la ua poe kiai nei aka mahope i ka iho ana mai o ko luna i poe hoomaka ae la lakou e inu nui.
           
Aole liuliu hoomaka aela lakou e hula-; huia io a ia nei me he poe pupule a me ka uwa no kekahi hana a lakou. O ka poe e kiai ana ia Alama, ua hoi aku ia no lakou a hookahi no ka iau like ana me ko lakou mau hoa. Huki mai la lakou i ka laau i hoomoe ia iluna o ka pohaku nui a haule ke poo me ka manao aole e lilo o Alama, a hoi aku la a inu.
           
Lilo loa ihola lakou ma keia manawa i ka uwa, a me ka hulahula. Mahope hoomaka ae Ia lakou e hoi liilii aku e moe koe nae eono mau ilikini a me ka wahine aole lakou i moe. Ma ia hope mai ka ae la ua wahine nei iluna a lalau i kekahi o loihi a hele akula ma ka aoao o ke poho ma kahi e noho ana o Alama maluna o ka pohaku nui.
           
E Alama, e malama oe ia oe iho, wahi a Kelekona, eia mai ka wahine likini me ka ihe loihi, ke hele aku la me ka manao e pepehi aku ia oe.
           
I ka wa no a Kelekona e kamailio nei, ua kiola aku ua wahine ilikini nei i kana ihe ia Alama, aka, no kona inu ana i ka rama, aole pololei kana pahu ana; a no ka ike o ue wahine ilikini nei i ka pololei ole o kana pahu ana i kana ihe, huhu loa iho la ia, a no ka ikaika loa o ka ona, hina aku ia oia a waiho ilalo hiamoe. Ua lohe mai la kekahi mau ilikini i ka leo kahea o Kelekona i kahea aku ai ia Alama, a ua ala koke mai la e nana.
           
Ua manao o Kelekona e make ana ia, no ke ala ana mai o ua ilikini me na ihe loloa ma ko lakou lima, a kau pono mai la i kona umauma. Aka, olelo aku la keia, mai pepehi oukou ia'u, o huhu ke alii o kakou ia oukou ke make au i keia manawa. I ko lakou lohe ana i ka inoa o ke alii o lakou, haalele koke mai la lakou iaia nei, a hoi nui aku la hiamoe hou.
           
I ko Kelekona ike ana ua pau na ilikini i ka moe, manao iho la ia no ka hemo o kona mau lima, i hiki ai iaia ke kokua ia Alama a mahuka pu laua. Huli ae la keia a nana aku la i na ilikini, a ike aku la keia ua pau lakou i ka hiamoe, nolaila, oni aku la keia a hiki ma kahi e waiho ana o kekahi ihe a na ilikini, malaila keia i wehewehe ai i na kauia e paa ana ma kona mau lima, ma ke ole-ole ana ma kahi oi o ka ihe, a moku ae la na kaula i hoopaa ia ai. I ka wa nae i moku ai o ke kaula, lohe aku la keia i ka leo o Alama i ka pane ana mai, ua ala na ilikini, a e malama oe.
           
E kokua no au ia oe, wahi a Kelekona. Ia manawa, ku ae la keia iluna a holo aku la ma kahi o ke poho, a lalau iho la ia i na laau a hoomoe aku la i na poo iluna o ka pohaku, a olelo aku la keia ia Alama, e hiki anei ia oe ke hele mai ? I mai la o Alama, e hiki no; ia wa i hele mai ai o Alama me kona lio a kau ma keia aoao. I ka wa nae a Alama i kau ai ma kahi aoao, ua hoohei mai la kekahi ilikini i ka lio o ia nei, me ka manao e paa ana, aka, hala kana kipuka a holo aku la o Alama me ka lanakila. Aka, o Kelekona, ua paa iho la ia i ka hoohei ia a huki ino ia mai la no kona hoao ana e io mahuka me Alama, a he pio mau oia na na ilikini. (Aole i pau.)

Welina Puuwai Kumakena.

E KA NUPEPA KUOKOA E; Aloha oe:—
           
Ka opuu pua rose a ko'u manao e anoi mau nei. No ka pilihua kaumaha o ko'u manao, no ko'u koolua, i hele aku i ka hale koo-u ke-wai a ka makamaka ole. Ke waiho aku nei au imua ou, a nau ia e kiani ae, ma na welau o ko kaua aina kupa, i ike mai ai na kini makamaka ona.
           
Oia o John Kealoha (k), o Kaopuaua, Honolulu, Oahu.
           
Ua hanau ia oia ma Kapaliiuka, Kohala, Hawaii. Ua mare ia maua ma Honolulu, Aug. 21, 1868. A no kona kaawale ana mai ko'u poli aku.
           
I ka la 1 o Mei 1878 oia 9 makahiki 8 malama o ko maua noho pu ana. A kaawale aku la ia. Ua haku iho au i wahi kanaenae aloha nona.

Kanikau aloha keia nou e J. Kealoha,
Kuu kane i ka ehu wai a ka manao,
Kuu kane i ka ia milimili o ka uwapo,
Kuu kane i ka ua kukalahale o Honolulu.
Kuu kane i ka la kahiko a maikai.
Kuu kane i ka ulu wehiwehi o ke kaona.
Kuu kane i ka la polohai ke noho ia.
Kuu kane i ka ululaau makai.
Kuu kane i ka hale weliweli.
Kuu kane i ka hale a ka leo.
Kuu kane i ka hale hoopili wale.
Kuu kane mai ka hale kulu wai a ka ua.
Kuu kane mai ke kula lepo o Kahua.
Kuu kane mai ka malu niu o Waikiki.
Kuu kane mai ke kai o Kahaloa.
Kuu kane mai ka wai o Kawehewehe.
Wehe mai nei oe i ka pili a kaua.
Loaa ko'u koolua kanaaho o ke keiki a kaua.

Kuu kane i ka luna o Kaimuki.
Kuu kane i ka piina o Leahi.

Ahi wela loko i ko aloha.
Aloha kahi a kaua e ohai a holo ai.
E hoomau ai i ka pono o ke Akua.
Kuu kane i ka makani holo oha o ke Kaha.
Kikaha iho nei ka uhane, aohe loa.
Elua kaua hookahi keiki.
Au aku kakou i na ale o Kaieiewaho.
Hea ana ka malu he kuwawa o Haupu.
Aloha ka wai o ke Mamo.
Aloha Hulaia kukui poahaaha.
Aloha Kalumau ka wai olelo i ka laau.
Aloha Kawaipapa e lai nei.
Aloha Nawiliwili i ke kai hawanawana.
Aloha ka ihu o ka moku o Heki.
Auwe kuu kane,—Kuu kane hoi—e.
Aloha, kuu kane mai ke kai o Pailolo.
A me ke kai huli akau o Kamaalaea.
E hiki aku ai i ka ili honua o Puuhele.
Na ka huila o ke kaa kaua e lawe aku,
Hiki ai kaua i ka malu he kuwawa o Wailuku.

Kuu kane i ka makani kilioopu o Waihee.
Kuu kane i ka ua ukiu o Makawao.
Kuu kane i ka wai lana malie o Kanaha a me Mauoni.

Kuu kane i ka aina kuahiwi loa.
E kilohi aku na maka i ke Kilauea.
Na ia ihu moku kaua i huli hoi mai.
Hiki ai i ka home lai o ke taona.
Alo aku kana i ka aina kai ula i ka lepo.
E haalipo ana me ka ia hamau leo.
Kuu kane i ke kaha o Kualakai.
Aloha ia wahi a kaua e pili ai.
Kuu kane i ke kula o Kaneoneo.
E honi aku ana i ke ala o ke kupukupu,
I paia mai e ke kehau o Kaala.
Ka mauu nene aala o ka uka o Lihue.
E pehia 'la hoi e ka makani Waikoloa.
Loaa ka hana a ka ehu kai, e li-a nei i ke kino.

Kuu kane i ka wai hui o Kaupo.
E ike aku ai i ka wailiula o Kawaihapai.
Kuu kane mai ka wai kumu ole.
E kuilima pu ana i ka poli o Kaaiea.
Hoea aku kaua e ike ia Pohaku o Kauai.
Kuu kane mai ke one o Makua.
Hoomakua ke aloha i ko'u kino.
Kuu kane mai ka ulu niu o Poka-i.

Auwe kuu kane,—Kuu kane hoi—e.
Kuu hoa kuka o ka pono o ka Haku.
Kuu hoa haihai olelo o ke kulu aumoe,
Kuu hoa ohumu o na pono kino.
Kuu hoa kuwili o na po anu o ka hooilo.
Auwe kuu kane,—kuu kane hoi—e.

Mrs. Kanewahine Kealoha.

Aloha kuu kane i ka lulu o ka makani.
E kiai ana hoi i ka lau lehua o Kaana.
Aole au e ana i ka paio a ke anu.
Ua anu maeele au i ka hele o kuu koolua.
Aloha kahi a kaua e pili ai.
I naue ai kaua ma ke kaha i Hanauma.
O ike i ka onohi Ihiihilauakea.
E punia ai maua e ka makani kaelekei o ke kaha.
Alo aku maua e ike ia Malei.
Ka wahine kiai makalae o Makapuu.
E noho ana i ke kai o Kawili.
Auau aku i ka wai o Puha.
Halapu hewa ana au i ke kino wailua.
Elua kaua i ka piina o Keaniani.
E ani peahi ana i ka lau o ke kawelu.
Hoolai aku i ka wai o Auwaiwahine.
Luana aku kaua o ka poli o Kealoha.
E ike aku anu i ku ua poaihala o Kahaluu.
Ua luuluu au i ko aloha e noho nei.
Ua pepe a wali ko'u nui kino.
I ka hana a ka ua koiawe i na pali.
Pulu elo au i ka lihilihi o ko aloha.
E ike aku ai i ka makani ahiu.
Ahiu ka onohi piena ia Helekela.
E hoopili ana me ke ao polohiwa i ka lewa,
He hiwahiwa nui oe na kuu kino.

O kuu kino ka i mehana i ko poli.
la ka ua maakua, e pehi ana i ka ilikai o ka moana.
Auwe kuu kane,—Kuu kane hoi—e.
Mrs. Kealalaina Kaaikaula.


Kuu kane mai ka makani anu he malualua.
Kuu kane mai ka ia wale nui o ka aina Laie.
Kuu kane mai ka la kahiko a maikai Pihanarose.
E hoolohe ana i ka leo uwalo a na Alakai.
E hooipo ana hoi i na olelo o ke ola.
E uhai aholo una i na Ahahui o ka pono.
Ma Auwaiolimu i Honolulu me Laie Koolauloa.
Kuu kane mai ka la ikiiki o Lapaikahaloa.
E lawe lima ai kakou ma na hana.
Kuu kane mai ka malu o ke Kamani.
E ulu koha ana i ka ilihonua o Keokea.
Kuu kane i ka wai o Waiapuka,
Wai makaikai a ka malihini ke hele—a.

Aloha Laniloa e au nei i ke kai.
Aloha Mokuaauia e paio nei me na ale o ke kai.
Kuu kane mai ke kai leo nui o Puukolu.
Kuu kane i ka ehu lepo o Kii ke maloo—a.
Auau aku ka wai o Punahoolapa.
Ke lapaku nei ke aloha noelo i ko'u manao
Kuu Kane i ke kaha loa o Pupukea.
E ike aku ana i ke Kala ko-i o Waimea.
Luu aku i ka wai i awili pu ia me ke kai.
Kuu kane mai ke kula o Lauhulu.
E hooipo ana me ka Ehukai o Puaena.
Ka pili Koolau o ka Ehukai-pa-ka.
E hoolai ana i ka pohu o Walikanahele.
Auwe kau kane kuu kane hoi—e
Mrs. Loika Kalua.

Aloha nui oe e J. Kealoha.
Ka makua nui hoi o makou.
Mai Hawaii o Keawe a Kauai o Mano.
E haiamu ana i ka home la-i a Kealoha.
Ke u nei makou me ka minamina.

J. L. K. KEALAKUHILIMA.

Huakai-Pokole i Waialua.

                Ma ka la 19 Oct. 1878, haalele i ka huikau o ke alo alii, a niau aku la ma kahi waa hookahi ihu a hiki mi Waimalu, ua hoolu ana malaila, he hapalua hora ka loihi, a a-u hookahi aku la me ka noho iho o ka hoa hele e hoi hou i ke kaona. Ma keia wahi aku, ina olu wale no ia, oiai, ua hoaahu ia na kukuna wela o ka la, e na ao hakumakuma o ka lewa lani, aole no hoi i upu iho, kaalo ana ina ke alo ponoi o ka Hale Kula Hanai o Haleiwa, he meha pu wale no ia o na manu hulu like oia home, he mau minute i hala, ua hoea mai kekahi mau haumana oia kula me ke kokua kumu o Miss. Ann Nalimu, me na leo hauoli piha, a hui pu me ke aloha, a me ka papa leo pu ana me lakou, eia ka, ua hala ka hapa nui o na haumaua i ka holoholo me na kumu elua, oia o Mary Green me ke kumu hou, aole i loaa ia'u ka inoa, o ka hora 6 keia e kani ae ai ka hora 7 P. M. Aole i liuliu iho lele like mai la ua nunu opio i ko lakou punana hoonaauao, me na kumu, a i ka launa -pu ana me lakou, he keu o ka piha hauoli ma ia wa, ua Iike me na manu noho kuahiwi o Halona ma Maunahoomaha.
           
I ka luana pono ana me na kumu, ua oluolu i ke kumu nui o ke kula. Ka hoikeike ana mai i na rumi a pau o ka hale, a he ku i ka mahalo maoli, oiai, ua hoonee ia mai ka hale kula a hui me ka hale moe, aole pela mamua. He nani! He nani!! A hoonanea iho la me na kumu, a ua haawi mai la ke poo o ke kula e malama i ke anainapule ma ka luakini, a me ka halawai o ke kula iho ma ke Sabati la 20, ua ae aku au i ka hana i kamau pu ia iho ma na halawai apana, ua hana i ka luna a po: Me ko'u poina ole i ka hana o ka Ekalesia o Kawaiahao, oiai o ka la hookahi ia no na hana komite no na loaa o ka mahinahou, no ka mea, he lala au noia hana. E na makua mea keiki mai o-a-o, e lawe mai i ka oukou mau opio ma Waialua, oiai he oluolu ka uku, he ikaika pono keola o na haumana, ua ai i ka ai a lawa ua holo ka naauao imua, a e hoike malama ana ke kula i ka Poalima hope o kela a me keia mahina,
he mea hoolana ia i ka manao o ka makua mea keiki.
           
Ua minamina nae ka naau no ka ike maka ole, ua ae ia no na keiki kane malalo o ka ewalu makahiki, e noho ma ia kula, maa nei ke haawi ae nei ka mea kakau i ka mahalo ia John. Kupua, no kona malama mikiala i ka maluhia i na po a pau i ke kiai i ke kula; a me kona ohana pu. Ua oki au maanei, ke ko mai nei ke anu maeele e lalawe ana i ka nui kino, oiai, ua uhi ke kuawa i na pali o ke awaawa huihui o Pauoa. S. ANAPU.
 Pauoa Honolulu, Oct. 24,1878.

Paoa i ke Ala ke Honi aku.

                E KA NUPEPA KUOKOA E; Aloha oe;— Ke ao polohiwa, e kiani haaheo mau nei i ka onohi onaona o na Lede; e noho ana i ka ua kanilehua o Hilo, nona ka meri-diana, i latitu like me na opua 12, e onio hele ana hoi, ma na lihi welau o ko kakou mau kaei.
           
A ke honi hoomau ia mai la hoi kou aala e ka lehulehu; e hoeke-pue ana, mai ka la hiki i kumukahi, a ka welona i ka mole olu o Lehua.
           
O oe hoi e "Paoa i ke ala," KUOKOA. Ua hoope mau ia oe, me ke ala Mokihana, me ke onaona hoi o na lau maile; me ka wehiwehi o ka lau palai, ua puia kou kino holookoa, me na wehi o ka waokele; a o ke ala kau e honi hoomau nei e kuwili ana hoi i ka wa mahina konane, aole hoi owau wale, oiala ae kekahi, a me lakou la ae no hoi.
           
No ko'u ike, e pau ana ko kakou kuleana mai ia ia mai, ka poe e lawe ana elua malama i koe, nona na pepa ewalu, mai keia la aku. A hoomaka ka makahiki hou. A ke uwalo mua aku nei au ia kakou; e hoomau i ka lawe ana, i ka puuwai puloku, maka nahenahe, oiwi palupalu i hoopiha pono ia hoi, me na anoai a ka manao, e olu ai.
           
Ia oukou e o'u hoku; (poe lawe pepa o Laieikawai:) Mai hooki oukou i ko kakou hoolipo ana ia " Paoaikeala." " Kuokoa." Ka Iwa kikaha, i na pali hauliuli o Koolauloa, a puni loa, ako no hoi, na pae opua o Keawe. Ka mea hoi nana e hoohui nei, i na welelau olelo o kela moku, keia moku, ma kahi hookahi, ua ike ae la na mea ma o, a maanei. Oiai hoi au, e kaawale ana i ka aina malihini, a'u i ike ole ai mamua, " aina ua haaheo o Kohala," Hawaii. Me oukou nohoi ko'u welina puuwai. A e halawai aku ko'u aloha, me na alakai o ka Eki leaia, o Jesu Kristo o ka poe hoano o na la hope nei. A ina hoahanau hoi a pau; mai Hawaii a Kauai. No lakou la hoi auanei ka leo uwalo ea! e kuilima pu mai no hoi kakou; e lawe lokahi ia "Paoaikeala," " Kuokoa," e hopu, e hooipo, i hoa haihaiolelo no ke kalaaumoe a e mailani kakou; no ka makahiki e hiki mai ana, mai nanakee, a awahua iho, me ka olelo, he poho! na ka aoao ia o Maikonisia. Owau no me ke aloha,
J. L. K. KEALAKUHILIMA
Laie-Maloo Nov. 4,1878.

MAIKAI KA HOI KA PAPA!
A ME.
KA LAAU O KOU HALE!
NO HEA LA! KAI NO HOI NO KAHI O
WAILA MA!

                Nana aku no hoi ia la Ohi ka Io o ka Laau o Makawao I ka ua mea hoi o ka nahi o Na PAPA! Na PAPA!! A ME NA PONO KUKULU HALE O NA ANO NO A PAU. Aia ma ke kihi o na ALANUI PAPU me MOIWAHINE!  HONOLULU MALAILA E LOAA AI E LIKE me ka MA KEMAKE NO KE KUMUKUAI MAKEPONO LOA! PAPA, PAPA, PAPA, Na Papa Huluhulu, Na Papa Manoanoa, Na Papa i kahiia, Na Papa Kepa, Papa Hole Keokeo, Papa Hole Ulaula. NA LAAU, NA LAAU Na Kua, Na Kaola, Na Aaho, Na Molina, Na Peapea, Pine Huluhulu, Pine i kahiia. NA Papa a me na Laau Ulaula! Pili ulaula, Pili Keokeo, Pani Puka, Pani Puka Aniani. Ipuka Aniani, Puka Olepelepe. PENA O NA ANO A PAU Hulu Pena mai ka Liilii a ke Nui, Aila Pena, Aila Hoomaloo,  Wanili, Pate. NA LAKO O KELA A ME KEIA ANO! Na Ami Puka Hale. Na Ami Puka Pu. ANIANI! Pepa Hale a me na Lihilihi E LOAA NO MALAILA PAAKAI HELU 1 O KAKAAKO ma PUULOA No ke DALA Kuike, o loaa no na mea a pau i haiia ae la, ao ke Kumukuai Emi loa. O na kauoha a pau mai Hawaii o Niihau, e loaa'ku anu ia lakou, e hooko koke ia ne U me ka lawa pono. E Kipa Nui Ilaila, I i ka Oiaio