Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVII, Number 47, 23 November 1878 — KA LIO KEOKEO O KA WAOAKUA! KE KANAKA OPIO PUUWAI WIWO OLE, KE PUKONAKONA O KONA MAU LA, A O KA OI HOPO OLE O KONA MAU ENEMI. [ARTICLE]

KA LIO KEOKEO O KA WAOAKUA! KE KANAKA OPIO PUUWAI WIWO OLE, KE PUKONAKONA O KONA MAU LA, A O KA OI HOPO OLE O KONA MAU ENEMI.

MOKI'N'A VIII.—IIELU 10* AOLE no ia hc kumu a'u eqc aku 01 ia oukou, ke nnnoi aku nei au la oukou e heie oku oukou ma kahi e a haalele oukou 10 ji. mni hopu oukou ia'u aole pomaikai, no ka mea i na oukou e hopu in'u, aiaiia oki no au i kuu puu • ka pnh», n.nmun o kuulilo nna i wohine na kekahi ilikini. Ua pupule oe waln a ka wahine ilikini inahope oe e paa ia makou, alaila mare oe me ko makou ain. Olelo n>ai la o Alama he mea makehewa m nmnao o oukou, aoie au e mare ana me kekahi iiikiui. Ninau hou ae la ua poe ilikini nei i hea ia kahi i loaa m ia oe kela lio maikai. 1 mai la o Aiama o kuu iio ua hiki oie n ua mt»ke, no kona eha bna no ke kumu o ka make, a o keia iio ua ioan in'u ina ke kahawai e moe ana, a nolaila hopu ia e a'u a hooiakaiaka ia iho nei e a'u, a uaiaka a ike inai in'u i kona kahu. Ke makemake nei mokou e hopu ia oe a me kou iio. Aole hiki, e aho no e noho au maanei a make au i ka poioli. I hra la ee i ka wa ī loaa ai ia oe keia lio. E hele ana au ma ka hale noho ona kahuna pule ma Sana Lorengo. Ae wahi a ka wahine īlikini, ua ike aku ia ka wau ia oe ua kamailio ke Panioio i noho iho nei me makou neu. Ua ike paha oe ia'u aole paha, aole nu i ike »nua ia oe hookahi waie no. 0 Alnma,kou inoa wahi a ka waiiine ilikini. Pehea la ī maopopo ai ia oe o kuu inoa it, i nioau aku ai o Alama. He kahuna nui au a he kiio a ua ike au i na mea apau loa aole mea naiowale wahi o k* wahine ilikini Ia manawa ua nul ka huhu oka wahine llikini, ua liwe ka owaka o kona mau maka, me ka tn|ka oka Liona ; e ake ana e loaa aku o Altfraa, e wawalu i kona mau maka e hke me ki popok», a noiaila, huii ae la ia i ke alii a hai aku la iaia me kona makemake e o aku ia Alama i k»o a make 1 mai la ke alii. aole au e ae e eha kekahi lala o kona k|no holo okoa, no ka mea, ke makemake nei au e iiio oia t wahine mkre oa'u. E nana aku oe m ia, ua iike me ka opuu iowe ka nani maoli, a o kona lauoho ua like me ka mauu loloa oka nahelehele, ua hele a lipoiipo i ka pehia e kehau. Malia paha na ka haoie keokeo o kimailio «ku ia ia a e oluolu enai io, wahi a ke ahi. ia manawa alakai ia ae la o Kelekona ma kahi o ua poho nei a ku iiailo, a kmmailio ae la o Alama a me Kelekona m* ka olelo Kili, aoie nae i !ohe na ilikini i ka iaua mau olelo. Heaha ia kou mea e noho nei me ka poe ilikini, wahi a Aiama. He pio au mawaena o lakou, wahi a Keiekona. He pio ka oe, a pehea ooie ka e hiki ia oe ke mahuka ? Aole i ioaa ia'u ka wa kupono i keia maoaw:», aka, mai oleio kaua no na mea e pili ana ia'u, e kamaiiio kaua oou. Olelo aku la o Kelekona, e make auanei oe i kii pololi ke noho oe maiuna o kena pohaku.

£ aho no kou make ana, mamua o kuu pa sna i na iiiklni. Ina aole likou e milaa.a !oa ia'u, aiaila, haao au e kokua aku ia oe ke h:', ; i ka wa poelee-le. Aole hiki ia oe ke kokm ia'a w*hi a Aiamn, o kou l;o kekahi aole paha e kiki ke ieie rr>ai nei aka a hauie ilaiia, i rsa e , hiki ana i na no ia hoi ua kau papaiua kaua a hoio mahuka aku a pau ki pilikia. Aoie nae pahi he kulanakauhale e koko* :ke mai ona i keia wahi, i ninau aku &i o Kelekona, 0 ke kuianakauhaie o Kiana, be mau miie wale no ke kaawaie mai ianei aku. Iloko o keia wa a iaua nei e kamaiiio ana, . ua hoouna aku ke aiii iiikini i kekah; n>au I kanaka ona elua, e kii aku i mau !aau eiua ■ a lawe mai, a ua kii ia aku ia a ioaa. | He mau iaau aha keln, ī ninau aku ai i o Keiekona i ka wahine iiikini. * He mau laau hana aianui inoemoe a hiki i ka pehaku, kahi e noho mai ia o Aiama, i ; hiki m ke hopu iaia a paa me ka hoeha ole. la wa iawe ia aku ia o Keiekona ma kahi < e.~i hiki oie ai iaia ke kokua aku ia Aiama ma ka hoike ana aku i keia mau hana. la manawa hoopoa ia ua mau laau nei, he eiua kapuai ke kaawaie o kekahi me ke- ; kahi, a hookau ia eku'ia na poo iluna oka ; pohaku a Aiama e noho ana. | 0 kii mai ia e hoao e kiola aku ii ke poo oua mau iaau nei ilalo, aka aoie j nae i hiki no ke kaumaha ioa. Kou ae ia ua aiii liikini nei maiuna o ua* mau iaau nei, a hoomaka ae ia e heie e kii ia Alama e hopu. Aka, aoie nae i hala jaku na kapuai ekoiu o ko Alama. hele mai no ia a ku ae ia mamua o ka pohaku, a huki ne la he pu panapnna mai ioko ae o kona poii, a i aku la i ke alii o na iiikini, ina oe e he!e hou mai i hookahi kapuai make oe ia'u i ka pu. Ma ia oielo ana a Alaina meia ua huli hope ka iiikini no kona makau i ka pu. Ua maop»po loa e make ana lakou īna e heie nku ma kalu ō Alama. • Komailio ae ia na ilikini e noho no lakou maiaiia a hiki i ka wa e moe ui o Aiama, alaiia kii aku a hopu iaia. Ua kokoke no nae e poeieele iohe lakou i ke kahea ana a Aiama ia Keiekona. Noiniia olelu aku ia.o Keiekona i ke alii ke makemake nei o Aiama e kamaiiio rne kakou. Heie aku ia iakou e hooiohe i ka mea a Aiama e oleio mai anu. i mai ia o Alama ua poina nu aia maioko o ka ulu lonu ma kahi i iawe īa mni uei keio mau i&au, he pohaku nui n mnioko o kela pohaku he ana, a maioko o keia ana e ioaa ai he mau pahu rama elua, na kuu makuakane no i waiho maiaiia. He meu puni rama ka iiikini a ia iohe ona o ke alii o iakou hoomaka ae la e hele me kekahi mau ilikini e huii i na pnhu rama. 1 ko iakou nei hiki ana ma kahi o ua pohaku nei, a wehe ae ia i ka naheieheie e ulu ana ma ka waha o ua ana nei, ike aku !a lakou nei i ra pahu elua e waiho mai ana. Lawe ia mai ia ua mau pahji nei ma kahi o ua poe īliki.ii nei e noho ana a wawahi ia •ke pani o u& mau pahu nei. * A inu mua ae la ke aiii o iakou, a ona ia a huli ae la iluna ke aio a hiamoe. A pau ka inu ana o ke aiii hele mai la ka wahinea inu ae la na liikini a pau loa. O na ilikini e kiai nna ia Aiama a me Ke- | lekona aole lakou e inu koke i ka rama. | Noho lakou a Hana i ka inu oko iakou j mau hoa, a ma in hope heie mai la inkou a | inu pu ae in. | Aiakai mai h lakou ia Kelekona ma kahi ; a iakou e inu ana i ka raina, e hula ana, a | kulai ia o Kelekona ilalo a hoopaa ia Kona i mau lim* ma ke kua, me ke kaula, a ma ! kena a-i hookomo ia ka puka o ke kauia, | hoohei, a hoopaa ia kekahi piko i ke kumu , laau. A no ko lakou manao ua paa ioa o 1 Kelekona aole hiki iaia ke mahuka, hoi hou j {akou nei a hoomaka e inu hou i ka rama. i I kinohi inu iiilii mai k ua poe kiai nei» | aka mahope ika iho ana mai oko luna I poe hoomaka ae )a lakou einu nui. I Ao'.e iiuliu hooinaka aeia iakou e hula- : huia io a ia nei tne he poe pupule a me ka i uwa no kekahi hana a lakou. I Oka poe e kiai ana ia Alama, ua hoi \ aka ia no lakou a hookahi no ka iou Uke ; ana me ko lakoo mau hoa. | Huki mai U lakou i ka iaao i hoomoe ia j iluna o k4 pohaku nui a hiule ke poo iiaio ! me ka manao noie e liio o Alama, a hoi [ aku !a a inu. Lilo loa ihola iakou ma keia manawa ! i ka uwa, a n.e ka hulahuia. Mahope hooma|;a ae !a lakou e hoi iiiiii | aku e moe koe nae eono mau ilikioi a me j ka wahine ao!e iakou i moe. Ma la bope mai ku ae la ua wahine nei : iiuna a lalau i kekahi o lntbi a heie akul* ■ ma ka aoao o ke kahi e noho ana | i o Alima maluna o ka pohaka nui.

£ Alama. e miUma oe ia oe iho, wsfai a Kelekona, eia mai ka wahioe liikini me ka ; ihe loihi, ke hele aku la me ka manao e pepehi aku ia oe. 1 ka wa no a Keiekona e kamaiiio nei, ua : kioia aku ua wahioe ilikini nei i kana ihe • i ,ia Aiama, aka, no kona inu ana i ka rama, i ' aoie poioiei kana pahu ana; a no ka ike o ui ; wahine ihkini nei i ka poiolei oie o kana paiha ana i kana īhe, huhu loa iho ia ia, ano ■ |ka ikaika loa o ka ona, hina aku la oia a • | waiho ilalo hiamoe. Ua iohe mai la keka-; |hi mau iiikini īka leo kahea o Keiekona i : kahea aku ai ia Alama, a ua aia koke mai j la e nana. : Ua manao o Kelekona e make ana ia, no ' I ke ela ana mai o ea iiikioi me na ihe loioa | | nia ko iakou lima, a kau pono mai la i kona | umauma. Aka, olelo aku ia keia, mai pe- ; . pehi oukou ia'u, o huhu ke aiii o kakou ia ! : oukou ke make au i keia manawa. iko la-; ; kou ioh*e ana i ka inoa oke alii o lakou,: : hnaieie koke mai ia iakou iiia nei, a hoi nui, t ! ! aku ia hiamoe hou. j |. . I J Iko Keiekona ike ana ua pau na ilikini i ; | ka moe, manao iho ia ia no ka hemo o kona j ! iqau lima, i hiki ai iaia ke kokua ia Aiama j a mahuka pu iaua. Huii ae ia keia a nana ! aku la i na iiikini, a ike aku ia keia ua pau 1 lakou i ka hiamoe, noiaiia, oni aku Ia keia | I a hiki ma kahi e waiho ana o kekahi ihe a |na ilikini, maiaila keia i wehewehe ai ina | kaula e paa ana ma kona mau iima, ma ke i ,| ole-ole ana ma kahi oi o ka ihe, a moku ae | ia na kauia i hoopaa ia ai. Ika wa nae i j moku ai g ke kaula, iohe aku la keia i ka j ieo o Aiama ika pane ana mai, ua aia na j ilikini, a e maiama oe. | E kokua no au ii oe, wahi a Keiekona. Ia manawa, ku ae ia keia iluna a holo aku 'la ma kahi o ke poho, a iaiau iho la ia i na i iaau a hoomoe aku la ina poo liuna oka | pohaku, a oleio aku la keia ia Alama, e hiki ! anei ia oe ke heie mai ? I mai la o Aiama, | e hiki no; ia wa i hele mai ai o Alama me j kona iio a kau ma keia aoao. Ika wa nne a Alama i kau ai ma kahi aoao, ua hoohei mai la kekahi iiikini i ka lio o ia nei, ine ka j manao e paa ana, aki, haia kana kipuka a | holo aku la o Aiama me ka lanakiia. Aka, o Kelekona, ua paa iho ia ia i ka hoohei ia | a huki ino ia mai ia no kona hoao ana e io mahuka me Aiama, a he pio mau oia na na iiikini. (Aole i pau.)