Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVII, Number 47, 23 November 1878 — KA OIHANA LAPAAU. [ARTICLE]

KA OIHANA LAPAAU.

Hk oiimnn nui a n»:»iiuii lu'i;», un iiiu Ui|t iu u ua houik;iikn iu keia oiliana e na i^aiitii naauuo u [iuu o ka honua nei ; uie ka inanao c lilo ka liuukeie ; nauiiiio uihi i keia oihana, i alanui e ka> ; nin iki iiiui ai i ka hoioinoku nno o ke- < kaln L-iiiui u inau Laiiui pnliu i ka iiiake. | Aole no nue i nele ke koiuo nna o ke- j ia oihana iwoena o n<» Laliui kanakn i hoonanuno ole iu ; aka. aole noe i like ] na alakai a me na hookele ona iwoena ! oia innu ano lapaau eluo. Uu koi i:i inai ko inakou nianao e ka-; mailio a e kal.ii moluna o keia kohua ; e j like ine ka hiki i ka inakou inaka kilu j ke hookele uku. A no ka inea hoi, ua i l kumu uiua no iloko o k'o makou uma- j unia ka manao e hooikaikn ekatnailioj muiuna o keia kumuhana no kekahi man;i\vn i hala oe nei. # Ma kekahi wahi o ka pep* o keia In, i e ike i:i'i kekuhi palup n la i kakau ia e Kumakena me ku manuo oloha a me ka minoininn Luhui; a ina e hiki ona i ka lehuiehu ke heluhelu akohele i na manao nnloko oia palapnla t nioiiii, aia no iloko oloiia kekohi inau manoo woiwoi loa e pono ai ke hiipoi uui ia. A na ia mnu olelo walohia i honi loa oku ka iini iloko o ko oiukou mau puuwai e ku iluna me ke kanalua ole ; a e kamailio aku hoi me ka wiwo ole. No ka mea ua ikea mai kakou ma ke ftno, ua helu pu ia ko kakou aupuni me na aupuni naouoo n m ka honua nei. Aka pehea, u& helu pu ta unei kakou me no aupuni naauao ma ke ano hipoau naauao una ? Na kokou e puam maiie iho iloko o ko kakou mau noonoo ponoi iho; a e hoike oe i ka puana moe e like me ke ko ana o ke au o ka mnnawo. Na ka ahaolelo o ka M. H. 1868» hoao mua e hookomo mai i ke ano iapaou naauao ana iloko o ko kakou nei one oiwi; mamuli o ka iiookoowule ana oia k»u ohaoleio, i kekahi liaawina no ke ao an* i na keiki Hawaii ma ka oi* hana lapaau ; a ua hooko ia ka makemake oia kau aliaoielo mamuii o ka lawe | jina o L)r. G. P. Judd i ka noho kumu j ao ana no na keiki 'Hawaii ponoi ma ia | oihanafK»hihihi. - Ma ke kau o ka M. H. 1870 a me 1872, ua hookaawale hou ia he mau haowina no keia hana hookahi no,' aka, mahope mai o ka hookuu ia ana o | ke kula a me ka hoohakahaka ia ona o; ka noho kumu ho mamuli o ko make |

ana o Kaul a ; ua pau a oa haule pu wale ke ao ia ana o keia oihana iiraeoa o na keiki Hawan, kahi ho» o na manao- ; !ana i kau nui »a'ku ai e komo mai ana ; ke ano lapaau naauao kakou oei. | A e iike me ka pokoie a asc ka hikiwa- ( ; we o ka pau ana oia kula ; pela oo i hio- j lo ai a naiowaie oa hua oia mau hooika* j j ika ana, a me na hauwana i hoomahele! ! moa īa ma ia oihaoa, ke alanoi hoi i ma- ■ | dbo ia'i e hookanahn mai ika lilo nai, | ana'ku ma na aoo Upisu o ke 80 kahiko; |o ko kakou mau kupuna. Ake ole ma-. :kou e kohihewa ke manao nei makou, j aoie paha imokahi oia mau haumaoa i I koe e lawelawe nei rna ia oihana i keia j wa. Aka, aole nae ia he kumu e hoo-1 ' pio ai o e hooki ai ina noonoo ana no' ka hoaia ana i ka hookomo hou ana niai rke alanui e ioaa ai ia kakou ka iapaau ; naauao ana o keia au hou. J ? Ke ake nui nei mokou e ike ika noo-1 ! noo nui ia o keia mea e na hoa o ka aha- i ; oleio o ka M. H. 1880 e hiki mai ana a leikehoiina hopeun oka lakou mau I kaiai nanuao ana. j I Ako, nr> keia mau ia a kakou e heie . | aku nei; aoie makou iaa e huna i kahi ; | i hookaowale ia no na iapaau naauao ana. | Aia no na ipuka aioha o ka Hale uai Moi- , | wahine e ani peahi mai ia ia kakou ka poe ' | i ioohia me na palapu a ka mai aai e ko-; |mo aku ilaila, ua wehe akea ia kona mau i ! rum» oluoiu, a me kona mou bela noiu-; } nolu no ka pono okn leiiuiehu, ua hiki ; | hoi i ka poe neie a iiiiiuue ke heie iiaiia,! \ aoiie meu nana e houkuke moi, aole no : hoi iie kuleana e hopohopo ai. O kekahi mea a inokou e haawi nei iko makou mahalo nui ; oia no ka hooi kaawale ana o ka ahaoieio o ke kau i ha-1 j ia ae i keknhi haawiua, no ka lapaau ana M ko takou mau hoakanaka i ioohia ia e !ka nu»i icperi. He haawina kiekie ia o ke aloha oiaio i koino iloko o ka puuwai ! o nn hoa oia kau ahaolelo, a he mea hiki | j ole hoi ke liaopoina i f i ma ka papa hoo» j mauoo Ijawaii nei moolelo. Ake iioike aku nei makou i ko makou manao oiaio ma ka hope o keia kaiai manao ana ;he mea pono ia kakou ke haaieie a lioole ioa i na lapaau ano naoupo ana a kulftu e puni iiei waie nei; a e kukulu iho ia kakou maluna oke kahua paa naueue ole o ka iapaau naauao ana, a peia wale no e pakele oi kakou inai na i kuhihewo mai o ke au i hala. I