Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVIII, Number 6, 8 February 1879 — Page 2

Page PDF (1.98 MB)

This text was transcribed by:  Kelly Murray
This work is dedicated to:  Kaleilani Alexander Pili Olsen

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Ma ke Kauoha.

 

O KA @ (whole section)

 

UA hookohu ia aku o Mr. Edward M. Dyer e ka Papa Hoonaauao i L@ Keula no ka Apana o Kohala Akau.  mokupuni o Hawaii ma kahi o Mr. J. Wight i waiho mai.

W. JAS. KAMIKA,  @                                 Keena Hoonaauao, Feb. 4, 1879.                                            879 @

 

KE kauoha ia @ nei, o na hoolo@, na hanaia @ o na rula a me na hooponopono ana malama o na @ @ lawe elua i @.

O na palapala loa @ me na uku @ @, he 12 1/2 @ a me ka 25 @ e hoopaka ia ana mai@ ae o ke Kuhina Kalaiaina,  a e lawe ia ua mau palapala kaa nei, e like me na uku i @ e na hookele o keia a me keia o ua mau kea la@ nei, a e @ aku ana no na dala maoli ia lakou, ke @ mai ua mau palapala kaa nei ma ke Keena o ke @ a he Kuhina Kalaiaina.

EAM'LG. WILDER,             Kulina Kalaiaina.        Keena @, Honolulu, Feb. 6, 1879.                                         827 3t

 

KEENA AINA.          Oihana Kalaiaina.        NA KOINA.

 

PALAPALA @ Nui ……………………………………. $5.00

Kope Palapala Sila Nui ……………………………………2.50

Kope Palapala a ka Hoona Kuleana, ina aole oi aku

mamua o Kiha Apana ……………………………………..1.50

Kope Palapala o na Hoona Kuleana, ina e oi aku mamua

o Eha Apana, e @ ia.

Kii Aina e like me ka mea mau ……………………………1.00

Kii Aina, ina he nui loa ae, e like me ka manao o ke Kakauolelo.

Na Kope o na Palapala Hooko ……………………………1.50

Palapala Hooiaio a ke Kuhina ……………………………..1.00

Na Palapala Hooiaio, Kanalima Keneta no 100 huaolelo, i ulike ai me ka I'auku44 o ke Kanawai Kivila.

SAM'L G. WILDER,             Kuhina Kalaiaina.                   Honolulu, Iulai 10, 1878                     897 2m 904

 

Hoolimalima o ka Aina Aupuni.

Ma ka Poaono, oia ka la 22 o Feberuari, 1879, ma ka hora 12 o ke awakea, e kuai kudala akea ia aku ai ma ke alo iho o Aliiolani Hale,  ka hoolimalima no elima makahiki, keia aina kula ma ke awana o Nuuanu, ma o mai o na aina o J. H. @, e pili aia i ke alanui Nuuanu, nona na eka he 364.

Maluna aku o ke $50 no ka makahiki pii aku.  E hookaa kuike ia mai ka uku hoolimalima ma ka hapalua makahiki.

SAM'L G. WILDER,             Kuhina Kalaiaina

 

M ke Kauoha a ka Papa Hoonaauao.

Hoolaha i na Luna Kula a me na Kumu Kula Aupuni.

Ma keia hope aku, o ka manawa Kula, a me ka manawa hoomaha o na Kula Aupuni a pau, ma ka Olelo Haole a me ka Olelo Hawaii, o loko keia Pae Aina, e malamaia e like me ka papa malalo iho nei i a e hooko pono na Luna Kula, a me na Kumu Kula Aupuni i keia kauoha.

1 O ka Mahele mua - E HOOMAKA ke Kula ana o na Kula i ka POAKAHI MUA o ka malama o IANUARI, a e HOOPAU i ke Kula ana i ka POALIMA ELUA o ka malama o APERILA.

Hoomaha Hookahi Pule.

2 O ka Mahele elua - E HOOMAKA ke Kula ana i ka POAKAHI EHA o ka malama o APERILA, a e HOOPAU i ke Kula ana i ka POALIMA ELUA o ka malama o IULAI.

Hoomaha Ehiku Pule

3 O ka Mahele - E HOOMAKA ke Kula ana i ka POAKAHI EKOLU o ka malama o SEPATEMABA, a e HOOPAU i ke Kula ana i ka POALIMA EKOLU o ka  malama o DEKEMABA.

Hoomaha Elua Pule.

E malamaia na Hoike Nui o na Kula Aupuni a pau, i ka malama o Iulai, Iloko o ka pule hope loa o ka Mahele elua o ka makahiki; a o ka hooponopono ana no na Hoike, aia no ia i ke Kahukuia Nui, a i ka Luna Kula o keia a me keia Apana.

E hoomau ma Luna Kula i ka hooili ana mai i ke Keena o ka Papa Hoonaauao, i na Papa Hoike no keia me keia HAPAHA MAKAHIKI, e like me ka mea mau; a e hookomo lakou i na Hoike, i ka nui o na dala i ukuia i na Kumu Kula iloko o kela me keia HAPAHA MAKAHIKI, e like me ka mea i maa.

Iloko o na Kula Haole, e ukuia ana ka Uku Komo, e ohi mau ia ka uku no kela me keia HAPAHA MAKAHIKI, a lawe aku i ka Luna Kula o ka Apana, e like me ka mea mau.

W. JAS. KAMIKA,                Kakauolelo o ka Papa Hoonaauao.     Keena Hoonaauao, Aliiolani Hale, Ian. 29, 1879

 

MAKANANO 1879.              KII O VICTORIA !               KA MOIWAHINE O ENELANI.

E haawi ia ana keia kii nani i ka poe a pau e lawe ana i ka NUPEPA KUOKOA no ka makahiki 1879, me ka hookaa mua mai na DALA UKU PEPA ELUA mamua ae o ka la 31 o Maraki.

Hoko o na la hope o Ianuari e makaukau ai makou no ka hooko ana i na kauoha a na makamaka no keia kii.

No ka pomaikai o ka poe hookaa mua i na dala elua, e hui pu ia aku me ka makaua i olelo ia maluna ka ALEMANAKA no 1879.  Ua makaukau ka Alemanaka ano, a ke puka pu aku nei imua o na luna me keia helu.  E hoomaopopo na luna i keia, aole he mea haawi wale ka Alemanaka; aka, he kaulele no ka makaua i olelo ia maluna.

 

HE MAU hele po ka Ukali i ike ai i keia mau po mahina iho nei e kaalo ae ana malalo iho o ka malu o na lala laau, ua pulou ia nae me ka uhi mehana a he mau laau ke paa ana ma na lima, eia ka o Pinaau ma laua o Hume iwaho o ke alialia i ke ki manu.

 

UA LOAA HOU MAI.  -Ma ke Sabati January 12, A.D. 1879.  Ua loaa hou mai, mai a C. A. Brown mai, na dala he kanalima $50,000 no ka hoomaemae Luakini o Olowalu, Maui.  A ma ke Sabati Jaunary 19 1879.  Ua loaa hou mai, mai ka Rev. O. Nawahine mai he $3,50 A Makekau 50 keneta, J. S. Lono 50 keneta, no ka hoomaemae Luakini o Olowalu.  Huina loaa hou he $54,50.  ke hoike nei au maanei, me ka welipa piha i na keiki ulele hua ke pau o ka Papa Pai.  S. Kauihou. Kakauolelo.

Olowalu, January 29, 1879.

 

ULIA POINO NA MAUI. _Ua lohe mai makou iloko iho nei o na la ua nui o kakou, ua loaa i kekahi kanaka o Mr. H. Bailey o Makawao ka poino.  Ua iho mai ua kanaka la mai uka mai o Makawao, e hele ana i Wailuku me ke kaa bipi a me ka ukana maluna.  Ma kekahi awawa ma ke alanui, ua hoopuni ia oia i ka wai; ua hoohauliilii ia ka waiwai o luna o ke kaa, a ma kekahi ia ae ua loaa ke kaa me na bipi ua make; a o ke kahu kaa ua nalowale loa.  Ua maeae ia ua poino kona ola, a he mau haneri dala ke poho o ka waiwai.

 

Kuokoa me ke Au Okoa

I HUIIA                                  No ka Makahiki, $2.  Eono Mahina, @1.

Dala Kuika ka Rula.

 

FEBERUARI 8, 1879.

MA NA lono i loaa mai iloko o keia mau la ua lohe mai makou no kekahi mau mea e pili ana no ka ohana Moremona e noho la ma ke Kulanakauhale Loko Paakai.  Aole paha i hewa ke pahola aku makou i keia mau lono imua o ko makou poe heluhelu.  O ka aina e noho ia la e na Moremona ma Amerika ua kapa ia o Uta, a he panalaau ia no Amerika Hui.  O ko lakou kulanakauhale nui ua kapa ia ka Loko Paakai, aia ia ma ke kae o kekahi loko paakai nui ma Uia; he loko nui launa ole keia, me he wahi moana la iloko o ka aina, a ua hoopuni ia me na kuahiwi.  No ke ku ana o ke kulanakauhale ma ke kae o keia loko, ua pana ia kona inoa o Kulanakauhale Loko Paakai.  Ua ike maka makou i kela kulanakauhale, a ua hooluana ilaila no kekahi mau la iloko o ka makahiki 1876.  Ua hele makou i ka hale noho o Berigama lana a ua ike i kona wahi noho a me kona pa hale.  Aka ua hele oia ia wa ma ka hema e hoomaha ai, ma Arizona.  ua ike makou i ka luakini nui o na Moremona, a me ka luakini hou e kukulu ia ana, he pohaku ahinahina ka pohaku e hana ia ana, a he nani loa kona kulana ke nana aku.  O ke kulanakauhale he maikai, a ua lawe ia na auwai ma na alanui a pau, a kanu ia na alanui me na laau malumalu.  Ua mahalo nui ia ka ikaika o ka poe Noremona ma ka lakou mau hana kino; he mahiai a he hanai holoholona ka hana nui o ia wahi.  A ua mikiala io no na keiki o Uta ma ka lawelawe ana ma na hana kino.

O ka nui o ka poe Moremona he poe malihini mai Europa mai a me Enelani, i kii a hoohulihuli ia e ko lakou poe kumu kaahele, a hoihoi ia mai i Uta e noho ai.  He  kakaikahi ko Amerika i huli aku.  he nui na hoao ana o ka poe Moremona e hoohui i ko lakou panalaau me na apana aina o Amerika Hui, i hookahi huina a i kuleana like iloko o ke Aupuni me na apana e ae o ka aina.  Aka, aole i ae ke Aupuni ma Wasinetona i keia manao hoohui.  No keaha la i ae ole ia ai?  No ka mare lehulehu iwaena o ka poe Moremona, oia ke kumu i ae ole ia ai.  Ua manao ke Aupuni e kali a na lakou iho no e hoopau i keia hana, a mahope aku e kaawale ana no ke alanui e hui aku ai me ke Aupuni ma ke ano he apana; no ka mea, i keia wa he panalaau wale no ia.  Eia nae, aole i hooko ia keia mea; ua mau no ka noho ana o ka poe Moremona ma ke ano mare lehulehu.  A iloko nae o keia mau la ua hiki mai ka lono, ua hana ia e ke Aupuni ma Wasinetona he kanawai e hookapu ana i ka mere lehulehu ma kona mau panalaau a pau loa.  He mea hou keia, a he mea i pili loa i na ulia o ka poe Moremona ma keia mua aku.  Eia wale no ko lakou pono ma keia hope, o ka hoopau i ka mare lehulehu, a i ole ia, o ke ku a hele mai Uta aku a imi i aina hou e noho ai.  A na ke au o ka manawa e hoike mai i ka hopena o keia.  O keia ano mare lehulehu o ka poe e noho la ma Uta, ua olelo ia he kiko eleele ia ma ka moolelo o keia keneturia, a he oiaio no ia.  O kekahi o na mea ano e o keia kau malamalama o ka honua, oia ka hiki ana i kela poe lehulehu ke noho iawanakonu o keia aina nui, me ka hoopuni ia ia ka malamalama, a malama pu no hoi i kela hana kohu ole e hoohilahila ana i ka inoa o na lahui naauao o keia honua.  Ua maoa ia no hoi o ka pohakuki nana e hoopaa nei i ka huina o ia oihana, oia no ka mare lehulehu, a ina e hemo ana ia pohaku e kauliilii ana ia kahua.

 

KE KANAWAI

 

HELU 25.

Ua pili ka mokuna X i na hewa o ka "lawe wale i ke kino o kekahi a me ka hoopaahao pono ole, a me ka aihue keiki."  Makehewa ka wehewehe i keia mokuna, no ka mea, aole i ike ia keia hewa iloko o keia aupuni.

Ma na kulanakauhale i piha loa i kanaka, ua ike ia ka aihue kanaka a keiki paha, i mea e loaa ai ke dala makana no ka hoihoi ana mai.  O kekahi keiki, o Charles Ross ka inoa, i aihue ia, aole i loaa iki a hala na makahiki, a ua lilo na dala he 80,000, o kona makuakane i ka hoolaha ana a me ka huli ana, aole nae i loaa.

Ua kapa ia ka mokuna XI ma kona poo penei.  "No ka pue wahine, a me ka mahuka moekolohe, a me ka hoowalewale e moekolohe ai."

O ka io o ka pauku 1, oia no ka moe kino ana me kekahi wahine, me ka lima ikaika a me ka hoole ana o ka wahine , a he hewa nui loa keia.  I na hoi i ae ka wahine, a he hewa nui loa keia.  I na hoi i ae ka wahine, alaila, aole he pue wahine keia; he moekolohe wale no.

Ma ka pauku 2.  Ua kau ka hoopai o ka make, a i ole ia ka hoopaahao ma ka hana oolea a pau ke ola i ka mea nana i pue i kekahi kaikamahine malalo o na makahiki he umi.  Ma na pauku 1 a me 2, aia a kome maoli ke kane i ke kino o ka wahine, alaila piha ka hewa.

Ma ka pauka 3, i hoakakaia no na hewa o keia ano aole hoi i ko ka makemake.

Penei i na i lalau ke kane i kekahi wahine me ka lima ikaika a me ka manao ino e pue iaia a hoole loa ka wahine a hana oia i na mea a pau e pakele ai oia, a hooikaika ke kane a ko kona kuko alaila ua pili na pauku 1 a me 2, i kona karaima, aka i na aole i ko kona manao ino alaila, ua pili ka pauku 3 iaia.

Ua pilika pauku 4, i ka mea nana i hoomahuka i kekahi wahine, me ka lima ikaika, a i oleia, me na olelo hoopunipuni, a hoopaa iaia me ka manao e mare me ia a e hoomare  paha me hai, a i oleia, me ka manao e moekolohe me ia a me hai paha, me ka ae ole o ka wahine mamua o kona hoomahuka ia ana.

Ina ae ihope mai ka wahine, i hoomahuka ia, i ka moekolohe a i ka mare paha, aole ia he mea e pakele ai ka mea nana i hoomahuka.

Kakaikahi ma hihia o keia ano ma keia aupuni.  Ua ike ia nae ma Waimea, Hawaii i ke kau kiure o Novemaba 1878.

Ua olelo ka pauku 5, e manao mau ia, aole no i ae ke kaikamahine nona na makahiki malalo o ka umi, i kona hoomahuka ia ana.

Ua pili ka pauku 6, i ka mea nana i loaa i ka ae ana mai o ka wahine i ka moekolohe mamuli o kekahi ohumu a wahahee maoli.

Ma ka pauku 7, ua hoakakaia aole i hiki ke hoahewa i ke kane no na hewa malalo o keia mokuna, ma ka hoike o ka wahine wale no, aia a kokua ia kona ike me kekahi mea e ae ma ke ano hoike.

Ma keia mau karaima a pau aole mana na Lunakanawai Hoomalu a Apana paha ma ka hoopai, imua wale no o ke Jure e hookolokolo ai.

A he mea hauoli ia no ke kakaikahi loa o na karaima o keia ano iwaena o ko kakou lahui.  Heaha la ke kumu?  ua olelo ia, no ka ae wale ana o na wahine Hawaii ke kumu.

Ua akaka loa ka pono o keia mokuna XI, i mea e maluhia ai ke kino a me ka ohana a me ke aupuni.

Aka, aole i loaa ka maemae a me ka maluhia mamuli o ke kanawai wale no; aia a makemake maoli ka makua a me na kaikamahine i ka maemae, ka hemolele o ke kino, alaila lanakila maluna o ka haumia.         (Aole i pau.)

 

Hookahakaha Makahiki o na Puali

Kinai Ahi o Honolulu.

Ma ka Poakahi iho nei Feb. 3, ua akoakoa ae na Puali Kinai Ahi a pau ma ka Hale Kaawai Helu 2, a malaila kahi i hoonohonoho ai o ka huakai malalo o ka hooponopono ana a ka Luna Nui G. Lucas, ma ke ano ke Hamuku no ka la i kokua ia mai e Mr. J. Nott a me Mr. S. B. Sole.  He mau minute koe kani ae ka hora 10 A.M. ua pau pono ka huakai i ka hoonohonoho ia e like me keia malalo iho:

Ka mua.  Ke haawi mahu Helu 1 me kona kaa ili.

Ka lua.  Ka paali kamalii me ke kaa ili o ka Pacific.

Ka ha.  Ke kaawai o na kanaka Hawaii Helu 4.

Ka lima.  Ke kaa polohuku a me ke alapii o ka Helu 1.

Ke ono.  Ke kaawai mahu Helu 2, a na pake.  He kaa keia i kuai ia e na pake kamaaina o Honolulu nei no na dala he 6,000.

Ua kahiko ia ke kaawai helu elua me na lei a me na pua o kela a me keia ano:  ke nana aku he keu ka puia i ke ala me ke onaona ma ka hoomaopopo aku me he mea ala ua oi aku mamua o ka 300 ka nui o ka poe iloko ka huakai.

Ua hoomaka ke kai ana me na leo hone o na ohe a na keiki puhi ohe o ke Aupuni malalo o ko lakou alakai mai ka hale kaawai helu 2 aku a hiki i ke alanui Hotele, mailaila aku pii a kiki i ke alanui Maunakea mailaila nai iho a hiki i ke alanui Moi, mai laila aku a ke alanui Nuuanu, mai laila, iho a hiki i ke alanui Moiwahine, ma laila mai pii ma ke alanui Papu a hiki i ke alanui Moi, mai laila aku a hiki i ka Hale Aupuni Aliiolani Hale, malaila ku ka huakai no ka hoolohe ana i na haiolelo a His Ex. E. Preston ka Loio Kuhina ma ka aoao o His Ex S.G. Wilder ke Kuhina Kalaiaina; oke ano nui o kana kaiolelo eia malalo iho:

E Mr. Luna Nui o ka Puali Kinai Ahi ma ka pilikia o nawaliwali o ka His. Ex. S.G. Wilder ke Kuhina Kalaiaina, nolaila, ua koho mai oia ia'u i mea kamailio aku no na mea e pili ana i keia la.

La'u e nana nei i na hana o keia la, ua manao au ua hiki i ko keia kulanakauhale ke haaheo no kona mau Puali Kinai Ahi mawaena ona mea a ko'u mau maka e ike nei, i na mea o ka oihana kinai ahi, ua hiki ke olelo ae he mau mea kahiko lakou, aka, oia mau mea i hoohana ia no ke kaohi ana i na pilikia a me na luku ana a ke ahi i na manawa he lehulehu iloko o keia kulanakauhale, a me kela pauahi nui me ka weliweli i kela mau mahiki aku nei i hala, a ma ia pau ahi i pau ai na uwapo aupuni a me na hale waiho waiwai a me na waiwai a pau he nui.  He elua o keia mau kaawai e hoouna ia ana ma kekahi apana e ae a e manaolana kakou, ina e ala mai ana kekahi mau pilikia e makaukau ana laua e like me na wa i hala; aka, ua hiki mai he au hou, no ka hoopaa ana ae i ka luhi ona lala o ka oihana kinai ahi ma ka pauma ana, me he la o na pauahi o keia mua aku na ka mana no o ke ahi e hoopau ia ia iho.

Ke hoolana ia aku nei ka manao o ka lehulehu, na luna a me na lala a pau o ka oihana kinai ahi; oiai ke halawai nei kakou a pau i keia la, no ka hoolilo ana i na kaawai mahu ano hou iloko o na lima o ka puali kinai ahi.  O ka mea hou ma keia hookahakaha, oia ka hui pu ana mai o na pake, me ko lakou kaawai mahu.

A ua hauoli nui au ma ko ke aupuni aoao ka haawi aku i keia mau kaawai a me kona mau mea ppahana ia oe, ke poo o ka puali, a he manao ko'u o ka puana keia a na mea a pau, ke olelo ae au no oukou, na luna me na lala a pau, i ka wale makemake ia ai oukou e lawelawe e ike ia no ua makaukau.

Ua panai ia aku ka haiolelo a ka Loio Kuhina e ka Luna Nui o ka puali kina ahi oia o Mr. G. Lucas, me na huaolelo kupono.  Pau ia o ka hoomaka hou no ia o ka nee ana o ka @ a hiki i ke alanui Moi, malaila aku a i ke alanui Alapai, mailaila aku pii a hiki i ke alanui Beritania, mailaila aku hiki i ke alanui Kukui, iho i kai a hiki i ke alanui.  Nuuanu iho i kai a hiki i ke alanui Moi, mailaila aku hiki i ke alanui Papu, a mailaila aku hiki i ka hale kaawai Helu 2, a malaila i hooluolu ia ai na lala o ka puali kinai ahi me na hoa i kono ia me na paina hui aloha ana.  A oiai he nui na paina i haawi ia ma na hale kaawai e ae; a malaila i mu ia ai na kiaha a me na haiolelo a ka Luna Nui o ka oihana kinai ahi Lucas, ke kokua luna J. Nott a me na Messrs C.E. Willams a me Hassenger, a na T.C. MacDowell no ke oia o ka Moi, a na H.L. Sheldon hoi no ka hanohano o ka Papa Pai.

Ma ka hale kaawai mahu o na Pake, ua hohola ia mai na mea ai he nui no na lala a me na hoa ai.  Ua haawi mai la o C. Afong, T.C. MacDowell no ka hanohano o ka puali kinai ahi a o H.L. Sheldon hoi no ke ola o ka Moi.

A o ka panina o na hana oia la oia hoi ka haawi ia ana he lealea Europa ma ka Halepaikau a hiki i ke no ana.

 

OLELO HOOLAHA.

 

MA ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni o ka Apana 2 o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka waiwai o Wm. T. Cooper no Makawao, Maui i make.  Ua heluheluia a ua waihoia ka palapala noi a J.D. Havekost, ka lunahooponopono no ka waiwai o W.T. Cooper no Makawao, Maui i make, e noi ana e hoike ia a hoapono ia na bila aie, i aie ia e ua Cooper la ia hai, a e hoapono ia ka moowaiwai o ua lunahooponopono ia.  Nolaila, ke kanoha ia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poakahi oia ka la 10 o Maraki, 1879, ma ka hora 9am ma ka hale hookolokolo ma Makawao, oia ka la a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue ke hoike ia.

ABR. FORNANDER,                       Lunakanawai Kaapuni Apana 2 H P A.         Lahaina, Jan. 30, 1879.           897 3t

 

MA ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana 2 o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka waiwai o M. Kahananui, he mea pupule, no Hana, Maui.  Ua heluheluia a ua waiho ia ka palapala noi a Mrs. Hooipoipo, no Hamakualoa, Maui, e noi ana e hoonoho iaia i kahu malama waiwai no ka waiwai o kona makuakane, oia hoi o M. Kahananui he mea pupule, no Hana Maui.  Nolaila, ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau  ke pili, o ka Poalima oia ka la 14 o Maraki, 1879, ma ka hora 10am ma ka hale kula o Mokulau, Kaupo, oia ka la a me kahi i koho ia no ka hoolehe ana i ua nonoi la a me na mea kue ke hoike ia.

ABR. FORNANADER,                    Luanakanawai Kaapuni Apana 2 H P A.        Lahaina, Jan. 30, 1879.           897 3t

 

MA ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana 2 o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka waiwai o Makoliku k no Kipahulu, Maui i make.  Ua heluheluia a ua waiho ia ka palapala no i a Mose Ulunahele, e noi ana e hooiaioia ka palapala kauoha hope loa a Makoliku k no Kipahulu, Maui i make 'ku nei.  Nolaila, ke kauoha ia nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poalima oia ka la 14 o Maraki, 1879, ma ka hora 9am ma ka hale kula o Mokulau, Kaupo, oia ka la a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue ke hoike ia.

ABR. FORNANDER,                       Lunakanawai Kaapuni Apana 2 H P A.         Lahaina, Jan. 30, 1879.           897 8t

 

A HA Hookolokolo Kiekie o ko Hawaii pae Aina, ma ka hooponopono waiwai.  Ma ka waiwai o Wahineokapu k o Wailua, Kauai i make kauoha ole.  Imua o ka Lunakanawai Kaapuni ma ke Keena.  Olelo kauoha e hoolaha aku no ke noi ana mai e koho i lunahooponopono waiwai.  Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a Hookano o Wailua, e hoike mai ana o Wahineokapu k no Wailua, Kauai, ua make kauoha ole ma Wailua, ma ka la 15 o Feberuari, 1878 a e noi ana e haawi ia ka palapala hookohu lunahooponopono waiwai ia G. B. Palohau no Anahola.  ua kauohaia o ka Poaha oia ka la 6 o Maraki, 1879, i ka hora 10 kakahiaka, oia ka manawa i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la imua o ua Lunakanawai la, ma ke keena hookolokolo o keia Aha ma Koloa, a ma ia manawa a ma ia wahi no e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu, ina he kumu oiaio ko lakou e ae ole ia ai ua noi la.  A o keia olelo kauoha e hoolaha ia ma ka olelo Hawaii ekolu pule ma ke Kuokoa he nupepa ma Honolulu.

Kakau ia ma Koloa, ko Hawaii Pae Aina.  Ianuari 23, 1879.

JACOB HARDY.                              Lunakanawai Kaapuni Apana Eha.                                                                897 3t

 

KE hoolaha ia aku nei ma keia, ua loaa aku ia Antone J. Lopes he laikini no ka hanai Bipi a me na holoholona e ae i kuni ia me ka hao JxC ma ka aina o Honouliuli, Ewa, Oahu; a ua ae pu ia aku oia e lawelawe no ka hoohana ana i na kanaka ma ka hana a ke konohiki.  Aole no hoi e ae ia na kanaka e ae e komohewa maluna o ka aina i olelo ia.  A ina e loaa aku na Bipi a me na holoholona helehewa e ae maluna o ua aina la mahope aku o keia la, e hopu ia no a lawe ia i ka Pa Aupuni e like me ke Kanawai.  A e kiia no hoi i ka pu na ilio hele wale a pau.

Kakau ia i keia la 30 o Ianuari, 1879.

JAMES CAMPBELL, Konohiki.                                                                                                                               897 2t*

 

KE kahea ia aku neia na lala o ka Hui e hookaa koke mai i ko lakou auhau ke hiki aku i ka la hope o keia mahina; mai ke $60 a hiki i ka 100, ina e hookaa ole mai lakou, aole o lakou kuleana iloko o ka aina.  Ke hai ia aku nei ka lohe ia oukou, a e loaa no au ma Kahana, Koolauloa.  E lilo keia i kanawai paa mai keia la aku.

D.W. KAMAKANIAU.                                                                                                                                            897 2t*

 

PALAPALA HOOLAHA.

 

KE hoike nei ka Lunakanawai Kaapuni o Maui ma keia, aia ma ka la 6 o Maraki, 1879, ma ka hora 10 o kakahiaka, e noho ana oia ma ka Hale Hookolokolo ma Wailuku, e hoolohe ana i na hihia hoopii a me na hooponopono waiwai e lawe ia mai ana imua ona.

ABR. FORNANDER.                       Lunakanawai Kaapuni Apana 2 H P A.         Lahaina, Jan. 30, 1879                        897 3t

 

E IKE auanei na kanaka a pau, ua hoonoho ia mai ka mea nona ka inoa malalo iho e ka mea hanohano Abr. Fornander, Lunakanawai Kaapuni o ka Apana 2 i Lunahooponopono no ka waiwai o Kekua k o Lanai i make, nolaila, o ka poe i aie iaia a me ka poe ana i aie aku ai, e hele mai imua o'u iloko o na mahina eono, o hoole mau loa ia.

D. KAHAULELIO.                           Lunahooponopono o ka waiwai e Kekua k o Lanai i make.

Lahaina, Feb. 1, 1879                                                                                                                                                 897 4t*

 

Kuai a ke Kahu Malama Waiwai.

MAMULI o ka mana i haawi ia mai ia'u e ka Hon. A. F. Judd, ma ka la 28 o Ianuari 1879.

E KUAI KUDALA AKU NO AU ma ke akea ma ka LA 22 O FEBERUARI, 1879, Ma Ka HORA 12 O KE AWAKEA, Ma ke alo iho o ka Hale Aupuni, ia hookahi hapalua o keia aina i mahele ole ia ma.

Waianae, Oahu,

Nona na Eka he 10, oia hoi ka apana 1 maloko o ka Palapala Sila Nui Helu 4874.  A pela no hoi me ka hapa i mahele ole ia  o kekahi hale nui e ku la maluna olaila.

O keia mau mea i hoike ia maluna, oia no ka pomaikai o Maluna k maloko o ka waiwai i olelo ia.

KALIMAHAUNA k.                         Kahu Malama Waiwai o Maluna k.                                                                897 3t

 

Na Laau Kahiko ma ke Kudala.

Ma ke kauoha a ka mea hanohano ke Kuhina Kalaiaina, E Kudala Akea aku no au Ma Ka POAONO, FEBERUARI 22, 1879.  MA KA Hora 12 o ke Awakea! ma ke ALANUI MOI, I na laau oka Halewai Kaluko.

C. S. BARTOW,                                 Luna Kudala.                                                                                                  897 3t

 

RAIKI ILI ! RAIKI ILI !!

UA hiki no ke haawi ia na kumukuai kiekie ma keia Makeke no na Laiki i wae ole ia ka ili.

A e kuai aku no hoi au i ka OKA RAIKI, BARANI !

No na Puaa a me na Lio. &c. &c. &c. Na RAIKI nahaha ai a ka Moa.

E kuai aku no hoi i ka Raiki me na poe a pau e hele mai ana, e like me ko lakou makemake ma ka HALE WILI RAIKI MANU.

Ma Honolulu, makai o Ainahou.         J.A. HOPPER.                                                                                                897 3m

 

OLELO HOOLAHA.

E IKE IA ma keia ua kapu @ ka @ wale ana i na holoholona o kela a me keia ano, maluna o kuu apana @ @ a Kaau@.  Hamakua, Hawaii o Pahoa ka inoa.  A apana aina ia.  E @ keia i kanawai mai ka ia e puka ai ma ka Nupepa Kuokoa a mau loa aku.  A o ka mea kue i keia, e hoouke ia no e like me ka pono a ua hoomana piha pu aku au ia P@ Poliahu oia wahi no, i hope a i luna nana hoi, a e @ na mea a pau iaia.

SAM'L K  KAAIAI.                         Lahaina, Jan. 17, 1879.                                                                                   893 2m

 

Hoolaha a na Hope Hooponopono Waiwai.

O NA mea no laua ua inoa malalo iho, ua kohoia i mau Hope Hooponopono Waiwai no ka waiwai o C. Ai o Wailuku.  L@ mea i Banekerrapa.  ma kela ke hoolaha ia aku nei i ma kanaka a pau i aie ia C. Ai oleloia, e hookaa koke mai lakou ia M. Green ma ke keena hana o M. Phillips & Co., ma Honolulu a i ole ia ia T. W. Everette ma Wailuku, Maui.

M. GREEN.   T.C. AOHONG.

Na Hope Hooponopono Waiwai o ka waiwai o C. Ai he Banekerrupa.                                                                    893 tf

 

A HA Hookolokolo Kaapuni o ko Hawaii Pae Aina, Apana Hookolokolo Ekolu, Hawaii, ss.  Kau o Novemaba, 1878.  K@ (w), ka mea hoopii no ka oki mare, kue ia @ (k) ka mea i hoopii ia.  Hoopii oki mare.  Ma ka palapala hoopii i olelo ia mamua noke oki mare, ano na kauoha ia o ka olelo hooholo e oki ana mai ka berita mare  aku, e hookomo ia ma ka moolelo o ka Aha, mamuli o ka aoao o Kainu@ (w), no ke kumu o ka moekolohe a me ka haalele loa o Ioane (k), i olelo ia, e lilo i mea paa mahope o na malama eono mai ka la i hoopuka ia ai keia olelo hooholo ke hana ia elike ma na olelo maloko nei, ke ole m@ ike ia ke kumu kupono e hoole ai.  A ua kauoha ia ka mea hoopii e hoolaha i ke kope i hooiaioia o keia olelo kauoha ma ka Pcific Commercial Advertiser a me ke Kuokoa i keia a me keia o na hebedoma eono:  o ka hoolaha mua ana iloko o ka malama hookahi mai ka ia aku i hoopuka ia ai keia olello kauoha;  i mea e hiki ai i na mea a pau, i pili ke hoike mai iloko o na malama eono, ina he kumu ka lakou e hooko ole ia ai ia olelo hooholo a lilo i mea paa. Na ka Aha:

F. SPENCER, Kakauolelo.

Hanaia i keia la 12 o Novemaba, 1878.

Hilo, Hawaii, ss.  Ke hoike aku nei au me ka oiaio, o na olelo a pau maluna ae, oia no ke kope oiaio a pololei o ka olelo hooholo o ka hihia maluna ae, a e waiho nei ma ke Keena o ka Aha Hookolokolo Kaapuni, o ko Hawaii Pae Aina.

Hoike @ e ko'u lima i keia la 26 o Novemaba, 1878.

D.H. HICHCOCK,                Kakauolelo o ka Aha Hookolokolo Kaapuni.                                                             892 6t

 

A HA Hookolokolo Kiekie o ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai.  Ma ka waiwai o Kilinahe k o Kalihi, Honolulu, Oahu i make kauoha ole.  Imua o ka Lunakanawai A.F. Judd.  Olelo kauoha e hoolaha aku no ke noi ana mai e koho i lunahooponopono waiwai.  Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a Lama w o Honolulu, Oahu, e hoike mai ana o Kalinahe k noKalihi i oleloia ua make kauoha ole ma Kalihi, Honolulu, Oahu ma ka la 1S o Augate 1878, a e noi ana e haawi ia ka palapala hookohu luna hooponopono waiwai ia Lama w.  Ua kauoha ia o ka Poalua ka la 1S o Feberuari 1879, hora 10 am. oia ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la, imua o ua Lunakanawai la, ma ke keena hookolokolo o keia Aha ma Honolulu, a ma ia manawa a ma ia wahi no e hele mai a i na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu ina he kumu olalo ko lakou, e ae ole ia ai ua noi la.  A o kela olelo kauoha e hoolaha ia ma ka olelo Hawaii i ekolu pule ma ke Kuoka nupepa ma Honolulu.

Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina.   Ianuari 27, 1879.

A. FRANCIS JUDD.             Lunakanawai o ka Aha Kiekie.

Ikea:                                        A. Rosa, Hope Kakauolelo.                                                                                        896 3t

 

MA ke Keena o k Lunakanawai Kaapuni, Apana Ekolu, ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka waiwai o Aho (pake), no Hilo, Hawaii, i make.  Ua heluhelu ia a ua waihoia ka palapala noi a Ahana ka lunahooponopono no ka waiwai o Aho no Hilo, Hawaii, H P A i make, e noi ana e apono ia na bila aie a ka mea i make, a e hooholo i a na hooilina, a e hooholoia ka waiwai i na hooilina, a e hookuu ia oia mai kona oihana lunahooponopono waiwai.  Nolaila, ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poalima oia ka la 28 o Feberuari, 1879, ma ka hora umi o kakahiaka, ma ka hale hookolokolo ma Hilo, oia ka la a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la a me na mea kue ke hoike ia.

F.S. LYMAN,                         Lunakanawai Kaapuni Apana Ekolu.             Hilo, Hawaii, Ianuari 13, 1879           896 3t

 

MA ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana Ekolu, o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka waiwai o Kamai k no Hilo, Hawaii i make.  Ua heluhelu ia, a ua waihoia ka palapala noi a William H. Reed, e noi ana e hoonoho ia o Kemukai i lunahooponopono no na waiwai a Kamai k no Piihonua, Hilo, Hawaii, i make.  Nolaila, ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poalima oia ka la 28 o Feberuari, 1879, ma ka hora umi kakahiaka, ma ka hale hookolokolo ma Hilo, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la a me na mea kue ke hoike ia.

F.S. LYMAN,                        Lunakanawai Kaapuni Apana Ekolu.             Hilo, Hawaii, Ianuari 15, 1879.          896 3t

 

Olelo Hoolaha.

E ike na kanaka a pau ma keia palapala.  Owau o ka mea nona ka inoa malalo nei, ke papa a ke hookapu aku nei au ina kanaka a pau, koe ka poe nona ke kuleana i hoolimalima ia mau kai, aole e holo na waa maluna o na koa hee o Heeia, aole e lawaia me na upena, aole e ula ma na po mahina, aole e lamalama ina po pouli, aole pili keia ina kanaka oluna ponoi o ka aina, koe pae ko lakou lalau ana  i ka ia kapu a ke Konohiki.  O ka poe a pau e kue ana i keia, a i loaa i kuu luna, ia Puaaiki, a i ole ia; i ka poe i hoolimalima i ka ia a ke Konohiki, alaila, e uku elike me ke poho, a i ole ia; c hoopii ma ke Kanawai.  Pela hoi, ke papa pu ia aku nei ka loko kuapa o Heeia, ua kapu na mea a pau ke hele e lawaia, koe ka poe i ae ia mo ka lalau ole ina ia i papaia, ma i ike au, a mea e ae paha e hai mai ia'u, e koi no au elike me na olelo maluna.

S. KAALE.                             Ianuari, 14 1879.                                                                                                         894 4t*

 

KE papa ia aku nei na kanaka a pau aole e komohewa a lawe wale a hoopoino i na mea ulu, a kukulu wale a hookuu wale paha i na holoholona a komohewa paha ma ke ano e a'e maluna o na aina ponoi a me na aina i hoolimalima ia e ka Hui Mahiko o Waihee, Maui.  O ka mea hookuli i keia hoopii koke ia no e like me na Kanawai o ka Aina, nolaila o ka hoolohe oa ka pono o pilikia auanei.

JAMES MAKEE & CO.        Waihee, Maui, Sept. 7, 1878.                                                                                      876 6m

 

NU HOU !  NU HOU !

E kuai ia aku ana ma ke Kumukuai emi loa….MA KA … HALEKUAI WAI HINUHINU o F. H. WILT.

Ma ALANUI HOTELE, MONIKAHAAE

Na NOUO,

            Na MOE,

                        Na BELA MOE,

                                    Na PAKAUKAU,

                                                Na PAHU UME

A me na mea nani e ae ma ia laina.

KE kono ia aku nei no hoi ka lehulehu o na makamaka mai na mokupuni e ae, e kipa mua mai ma ko'u halekuai mamua  o ka hele ana i na halekuai e ae o keia ano, no ka mea, he oluolu loa ke kumukuai a he waipahe maoli no.                        895 4t

 

Hoolaha Hookapu.

KE hoike aku nei au ma keia ina e loaa ana kekahi pipi a i ole he lio paha e hele auwana ana maluna o kuu mau aina ma ke

Awawa o Manoa a me Palolo !  Mahope iho o keia la, alaila, e hoopii ia no ka mea a mau mea nona keia mau holoholona ma ke kanawai.

CHAS. LONG.                                   Honolulu, Jan. 15, 1879.                                                                                 894 1m.

 

C. C. Coleman.

Amara a he Mea Hana Mekini, Kapili Kapuai Hao Lio A ME KA Hana ana i na Kaa Lio, &c., Hale Hana ma Alanui Alii, e kokoke la i ke Alanuii Papu.                                                                                                                                        894 3m

 

ANO NO I LOAA MAI NEI !

Na Kaa Lio Holo Lealea !

Na Kaa Lawe Ohua a me na kaa holo palua, mau mea hoikeike aku, mai ka Hale Huna Kaa mai o ka Hui o Cortland ma Nu Ioka.

DILLINGHAM & Co.,                     Na Agena kuai ma Hawaii nei.                                                                       876 tf

 

OLELO HOOLAHA

 

A HA Hookolokolo Kaapuni o ko Hawaii Pae Aina.  Apana Hookolokolo Ekolu, Hawaii, ss.  Kau o Novemaba, 1878.  Hana w ka mea hoopii no ke oki mare kue ia Mooluhi k  ka mea i hoopiiia, hoopii oki mare.  Ma ka palapala hoopii i oleloia maluna no ke oki mare.  Ano ua kauoha ia, o ka olelo hooholo e oki ana mai ka berita mare aku, e hookomoia ma ka moolelo o ka aha, mamuli o ka aoao o Hana w no ke kumu o ka haalele loa o Mooluhi k i oleloia, e lilo i mea paa mahope o na malama eono mai ka la i hoopuka ia ai keia olelo hooholo ke hanaia e like me na olelo maloko nei, ke o'e nae i ike ia ke kumu kupono e hoole ai.  A ua kauohaia ka mea hoopii e hoolaha i ke kope i hooiaioia o keia olelo kauoha ma ka Pacific Commercial Advertiser a me ke Kuokoa i kela a me keia o na hebedoma eono; o ka hoolaha mua ana iloko o ka malama hookahi mai ka la aku i hoopuka ia ai keia olelo kauoha; i mea e hiki ai i na mea a pau i pili, ke hoike mai iloko o na malama eono, ina he kumu ko lakou e hooko ole ia ai ia olelo hooholo a lilo i mea paa.  Na ka Aha:

F. SPENCER, Kakauolelo.

Hanaia i keia la 11 o Novemaba, 1878

Hilo, Hawaii, 22.  Ke hoike aku nei au me ka oiaio, o na olelo a pau maluna ae, oia no ke kope oiaio a pololei o ka olelo hooholo o ka hihia maluna ae, a e waiho nei ma ke Keena o ka Aha Hookolokolo Kaapuni o ko Hawaii Pae Aina.

Hoike ia e ko'u lima ma ka la 26 o Novemaba, 1878.

D. H. HITCHCOCK,                         Kakauolelo o ka Aha Hookolokolo Kaapuni.                                                 892 6t

 

A HA Hookolokolo Kaapuni o ko Hawaii Pae Aina, Apana Hookolokolo Ekolu, Hawaii, ss.  Kau o Novemaba, 1878.  Milikaa k ka mea hoopii no ke oki mare kue ia Naeole w ka mea i hoopii ia, hoopii oki mare.  Ma ka palapala hoopii i oleloia maluna no ke oki mare, ano ua kauohaia, o ka olelo hooholo e oki ana mai ka berita mare aku, e hookomoia ma ka moolelo o ka aha, mamuli o ka aoao o Milikaa k no ke kumu o ka haalele loa o Naeole w i olelo ia, e lilo i mea paa mahope o na malama eono mai ka la i hoopukaia ai keia olelo hooholo ke hanaia e like me na olelo maloko nei, ke ole nae i ike ia ke kumu kupono e hoole ai.  A ua kauohaia ka mea hoopii e hoolaha i ke kope i hooiaioia o keia olelo kauoha ma ka Pacific Commercial Advertiser a me ke Kuokoa i kela a me keia o na hebedoma eono; o ka hoolaha mua ana iloko o ka malama hookahi mai ka la aku i hoopuka ia ai keia olelo kauoha, i mea e hiki ai i na mea a pau i pili, k e hoike mai iloko o na malama eono, ina he kumu ko lakou e hooko ole ia ai ia olelo hoolelo a lilo i mea paa.  Na ka Aha:

F. SPENCER, kakauolelo

Hanaia i keia la 12 o Novemaba, 1878.

Hilo, Hawaii, ss.  Ke hoike aku nei aume ka oiaio, o na olelo a pau maluna ae, oia no ke kope oiaio a pololei o ka olelo hooholo o ka hihia maluna ae, a e waiho nei ma ke Keena o ka Aha Hookolokolo Kaapuni o ko Hawaii Pae Aina.

Hoike ia ko'u lima i keia la 26 o Novemaba, 1878.

D. H. HITCHCOCK,                         Kakauolelo o ka Aha Hookolokolo Kaapuni.                                                 892 6t

 

A HA Hookolokolo Kaapuni o ko Hawaii Pae Aina, Apana Hookolokolo Ekolu, Hawaii ss.  Kau o Novemaba, 1878.  Kaaea k ka mea hoopii no ke oki mare kue ia Loika w ka mea i hoopii ia, hoopii oki mare.  Ma ka palapala hoopii i olelo ia maluna no ke oki mare, ano ua kauoha ia, o ka olelo hooholo e oki ana mai ka berita mare aku, e hookomo ia ma ka moolelo o ka Aha, mamuli o ka aoao o Kaaea k no ke kumu o ka haalele loa o Loika w i oleloia, e lilo i mea paa mahope o na malama eono, mai ka la i hoopukaia ai keia olelo hooholo ke hanaia e like me na olelo maloko nei, ke ole nae i ike ia ke kumu kupono e hoole ai.  A ua kauoha i aka mea hoopii e hoolaha i ke kope i hooiaioia o keia olelo kauoha ma ka Pacific Commericial Advertiser a me ke Kuokoa i kela a me keia o na hebedoma eono; o ka hoolaha mua ana iloko o ka malama hookahi mai ka la aku i hoopukaia ai keia olelo kauoha; i mea e hiki ai i na mea a pau i pili, ke hoike mai iloko o na malama eono, ina he kumu ko lakou e hooko ole ia ai ia olelo hooholo ia lilo i mea paa.  Na ka Aha:

F. SPENCER, Kakauolelo.

Hanaia i keia la 12 o Novemaba, 1878.

Hilo, Hawaii, ss.  Ke hoike aku nei au me ka oiaio, o na olelo a pau maluna ae, oia no ke kope oiaio a pololei o ka olelo hooholo o ka hihia maluna ae, a e waiho nei ma ke Keena o ka Aha Hookolokolo Kaapuni o ko Hawaii Pae Aina.

Hoikeia e ko'u lima i keia la 26 o Novemaba, 1878.

D. H. HITCHCOCK,                         Kakauolelo o ka Aha Hookolokolo Kaapuni.                                                 892 6t

 

A HA Hookolokolo Kaapuni o ko Hawaii Pae Aina, Apana Hookolokolo Ekolu, Hawaii ss.  Kau o Novemaba, 1878.  Poupou w ka mea hoopii no ke oki mare kue ia Kaaiahua k ka mea i hoopii ia, hoopii oki mare.  Ma ka palapala hoopii i olelo ia maluna no ke oki mare, ano ua kauohaia, o ka olelo hooholo e oki ana mai ka berita mare aku, e hookomo ia ma ka moolelo o ka Aha, mamuli o ka aoao o Poupou w no ke kumu o ka haalele loa o Kaaiahua k i olelo ia, e lilo i mea paa mahope o na malama eono mai ka la i hoopukaia ai keia olelo hooholo ke hanaia e like me na olelo maloko nei, ke ole nae i ike ia ke kumu kupono e hoole ai.  A ua kauohaia ka mea hoopii e hoolaha i ke kope i hooiaioia o keia olelo kauoha ma ka Pacific Commercial Advertiser a me ke Kuokoa i kela  a me keia o na hebedoma eono; o ka hoolaha mua ana iloko o ka malama hookahi mai ka la aku i hoopuka ia ai keia olelo kauoha; i mea e hiki ai i na mea a pau i pili, ke hoike mai iloko o na malama eono, ina he kumu ko lakou e hooko ole ia ai ia olelo hooholo a lilo i mea paa. Na ka Aha:

F. SPENCER, Kakauolelo.

Hanaia i keia la 12 o Novemaba, 1878.

Hilo, Hawaii, ss.  Ke hoike aku nei au me ka oiaio, o na olelo a pau maluna ae, oia no ke kope oiaio a pololei o ka olelo hooholo o ka hihia maluna ae, a e waiho nei ma ke Keena o ka Aha Hookolokolo Kaapuni o ko Hawaii Pae Aina.

Hoikeia e ko'u lima i keia la 26 o Novemaba, 1878.

D. H. HITCHCOCK,                                     Kakauolelo o ka Aha Hookolokolo Kaapuni                                                  892 6t

 

A HA Hookolokolo Kaapuni o ko Hawaii Pae Aina, Apana Hookolokolo Ekolu, Hawaii ss.  Kau o Novemaba, 1878.  Haawiola w ka mea hoopii oki mare.  Ma ka palapala hoopii i olelo ia maluna no ke oki mare, ano ua kauohaia o ka olelo hooholo e oki ana mai ka berita mare aku, e hookomoia ma ka moolelo o ka Aha, mamuli o ka aoao o Haawiola w no ke kumu o ka haalele loa o Kaleohanu k i oleloia, e lilo i mea paa, mahope o na malama eono mai ka la i hoopuka ia'i keia olelo hooholo ke hanaia e like me na olelo maloko nei, ke ole nae i ike ia ke kumu kupono e hoole ai.  A ua kauohaia ka mea hoopii e hoolaha i ke kope i hooiaiola o keia olelo kauoha ma ka Pacific Commercial Advertiser a me ke Kuokoa i kela a me keia o na hebedoma eono; o ka hoolaha mua ana iloko o ka malama hookahi mai ka la aku i hoopukaia ai keia olelo kauoha; i mea e hiki ai i na mea a pau i pili, ke hoike mai iloko o na malama eono, ina he kumu ko lakou e hooke ole ia ai ia olelo hooholo a lilo i mea paa.            Na ka Aha:

F. SPENCER, Kakauolelo

Hanaia i keia la 12 o Novemaba, 1878.

Hilo, Hawaii ss.  Ke hoike nei au me ka oiaio, o na olelo a pau maluna ae, oia no ke kope oiaio a pololei o ka olelo hooholo o ka hihia maluna ae, a e waiho nei ma ke Keena o ka Aha Hookolokolo Kaapuni o ko Hawaii Pae Aina.

Hoikeia e ko'u lima ma keia la 26 o Novemaba, 1878.

D. H. HITCHCOCK,                                     Kakuolelo o ka Aha Hookolokolo Kaapuni,                                                   892 6t

 

A HA Hookolokolo Kaapuni o ko Hawaii Pae Aina, Apana Hookolokolo Ekolu, Hawaii, ss.  Kau o Novemaba, A.D. 1878.  Hookano (w), ka mea hoopii no ke oki mare, kue ia Manu (k), ka mea i hoopii ia, hoopii oki mare.  Ma ka palapale hoopii i oleloia maluna no ke oki mare, ano ua kauoha ia, o ka olelo hooholo e oki ana mai ka berita mare aku, e hookomo ia ma ka moolelo o ka Aha, mamuli o ka aoao o Hookano (w), i olelo ia, no ke kumu o ka haalele loa o Manu (k), i olelo ia e lilo i mea paa mahope o na malama eono mai ka la i hoopuka ia ai keia olelo hooholo ke hana ia elike me na olelo maloko nei, ke ole nae i ike ia ke kumu kupono e hoole ai.  A ua kauoha ia ka mea hoopii e hoolaha i ke kope i hooiaioia o keia olelo kauoha ma ka Pacific Commercial Advertiser a ke Kuokoa i kela a me keia o na hebedoma eono; o ka hoolaha mua ana iloko o ka malama hookahi mai ka la aku i hoopuka ia 'i keia olelo kauoha; i mea e hiki ai i na mea a pau i pili ke hoike mai iloko o na malama eono, ina he kumu ko lakou e hooko ole ia ai ia olelo hooholo a lilo i mea paa.     Na ka Aha:

F. SPENCER, Kakauolelo.

Hana ia i keia la 12 o Novemamba, A.D. 1878.

Hilo, Hawaii, ss.  Ke hoike aku nei au me ka oiaio, o na olelo a pau maluna ae, oia no ke kope oiaio a pololei o ka olelo hooholo o ka hihia maluna, a e waiho nei ma ke Keena o ka Aha Hookolokolo Kaapuni o ko Hawaii Pae Aina.

Hoike ia e ko'u lima i keia la 26 o Novemaba, 1878.

D. H. HITCHCOCK.                         Kakauolelo o ka Aha Hookolokolo Kaapuni.                                                 892 6t

 

A HA Hookolokolo Kaapuni o ko Hawaii Pae Aina, Apana Hookolokolo Ekolu, Hawai ss.  Kau o Novemaba, 1878.  Hoomana w ka mea hoopii no ke oki mare kue ia Palapala k ka mea i hoopii ia, hoopii oki mare.  Ma ka palapala hoopii i oleloia maluna no ke oki mare, ano ua kauohaia, a ka olelo hooholo e oki ana mai ka berita mare aku, e hookomo ia ma ka moolelo o ka Aha, mamuli o ka aoao o Hoomana w no ke kumu o ka haalele loa o Palapala k i olelo ia, e lilo i mea paa mahope o na malama eono mai ka la i hoopuka ia ai keia olelo hooholo ke hanaia e like me na olelo maloko nei, ko ole nae i ike ia ke kumu kupono e hoole ai.  A ua kauohaia ka mea hoopii e hoolaha i ke kope i hooiaioia o keia olelo kauoha ma ka Pacific Commercial Advertiser a me ke Kuokoa i kela a me keia o na hebedoma eono; o ka hoolaha mua ana iloko o ka malama hookahi mai ka la aku i hoopuka ia ai keia olelo kauoha; i mea e hiki ai i na mea a pau i pili, ke hoike mai iloko o na malama eono, ina he kumu ko lakou e hooko ole ia ai ia olelo hooholo a lilo i mea paa.  Na ka Aha:

F. SPENCER, Kakauolelo.

Hanaia i keia la 8 o Novemaba, 1878.

Hilo, Hawaii ss.  Ke hoike aku nei au me ka oiaio, o na olelo a pau maluna ae, oia no ke kope oiaio a pololei o ka olelo hooholo o ka hihia maluna ae, a e waiho nei ma ke Keena o ka Aha Hookolokolo Kaapuni o ko Hawaii Pae Aina.

Hoike ia e ko'u lima i keia la 26 o Novemaba, 1878.

D. H. HITCHCOCK,                                     Kakauolelo o ka Aha Hookolokolo Kaapuni.                                                 892 6t

 

A HA Hookolokolo Kaapuni o ko Hawaii Pae Aina, Apana Hookolokolo Ekolu, Hawaii ss.  Kau o Novemaba, 1878.  J.S. Cheesbro ka mea hoopii no ke oki mare kue ia Kaehupulehu ka mea i hoopii ia, hoopii oki mare.  Ma ka palapala hoopii i oleloia maluna no ke oki mare, ano ua kauoha ia, o ka olelo hooholo e oki ana mai ka berita mare aku, e hookomoia ma ka moolelo o ka Aha, mamuli o ka aoao o J.S. Cheesbro no ke kumu o ka haalele loa o Kaehupulehu i olelo ia, e lilo i mea paa mahope o na malama eono, mai ka la i hoopuka ia ai keia olelo hooholo ke hanaia e like me na olelo maloko nei, ke ole nae i ike ia ke kumu kupono e hoole ai.  A ua kauohaia ka mea hoopii e hoolaha i ke kope i hooiaioia o keia olelo kauoha ma ka Pacific Commercial Advertiser a me ke Kuokoa i kela a me keia o na hebedoma eono; o ka hoolaha mua ana iloko o ka malama hookahi mai ka la aku i hoopuka ia ai keia olelo kauoha; i mea e hiki ai i na mea a pau i pili, ke hoike mai iloko o na malama eono, ina he kumu ko lakou e hooko ole ia ai ia olelo hooholo a lilo i mea paa. Na ka Aha:

F. SPENCER, Kakauolelo.

Hanaia i keia la 12 o Novemaba, 1878.

Hilo, Hawaii, ss.  Ke hoike aku nei au me ka oiaio, o na olelo a pau maluna ae, oia no ke kope oiaio a pololei o ka olelo hooholo o ka hihia maluna ae, a e waiho nei ma ke Keena o ka Aha Hookolokolo Kaapuni o ko Hawaii Pae Aina.

Hoike ia e ko'u lima i keia la 26 o Novemaba, 1878.

D. H . HITCHCOCK.                                    Kakauolelo o ka Aha Hookolokolo Kaapuni.                                                 892 6t

 

Owau o ka mea nona ka inoa malalo iho nei, ke papa ia aku nei na kanaka a pau, mai komo hewa kekahi maluna o kuu aina kuai, e waiho la ma Keawanui, Olowalu, Maui, e ohi wale i na laau ulu, a e mahi, a e oki paha i alanui kaa; a mai lawelawe hou i ke ko e ulu la ma kekahi hapa o ua aina la.  Ua kapu loa, a mai hookuli e na kanaka a me na haole i keia, no ka mea, e lilo ana keia i Kanawai, mai ka la e laha ae ai ma ka Nupepa; a o ka mea hookuli na ke Kanawai auanei e hooponopono.

OBED. NAWAHINE                                    Waihee, Ianuari 2, 1879.                                                                                 894 4t