Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVIII, Number 6, 8 February 1879 — KA NANEA EEHIA O KA HIWAHIWA OPIO AMILE! KA IWIKUAMOO HOPE LOA O KE AUPUNI O ABEONA: KE KOA O NA KAU. [ARTICLE]

KA NANEA EEHIA O KA HIWAHIWA OPIO AMILE! KA IWIKUAMOO HOPE LOA O KE AUPUNI O ABEONA: KE KOA O NA KAU.

MOKI NA I-—IIKLi: 29. KO lakou nei komo nni iloko oka uluIX Uau, 0 ka kakou ki\mnlei no kft mea inua i ike aku he pua.i nhiu nui, nona na niho i hele n hnuhili mahope o kona mau pppeino. Iluli aku la ka ihu 0 kona lio īlaila, a he manawa pokole ua nalo aku la kein inni ka lehulehu aku 0 kona mau hoa uhai holoholona. Pii aku la keia inaluna 0 na puu ti iho mnlalo o nu awanwa n koino loa aku la i!oko 0 na ululaau waoakua, e uhai ana me ka mama loa i ua puaa nei, a hiki i ka nalo loa ana mai ko ia nei ike. Komo aku la ua puna nei'malalo 0 na lala hnuhili n me na lau 0 k;\ waon;\helc lipohpo, a ku aku la keia mawaho oia upena paa, knhi noho ona holoholona hihiu ike k.nnkn ole. Kau ae la ia i kana pu inaiuna 0 ka lala laau e ku koke inai ana, a hoomaha iho la ia a mo kona lio iwaena 0 ka ulumouu uliuli loloa a nolunolu. O na omaomaka kukuna Ivt e kieei iho ana mawaena ona lau laau 0 ke kau hooilo 0 na pua aaia onaona e haihai olelo ana N me ke nhe makani huihui—o ka leo ona manu leo hone lea e hoolailai ana i ka wekiu laau —0 ka luna lewn 0 ke poi honua ua waiho Walae moUle i ka mnlie —0 keia mau mea a pnu, ua hoouna aku I» he ulia nno knniuhu iloko 0 ko ia nei puuwai, he ano ulia maa mau no ia nei, a i kahi manawa e hiolo iho ana no na omaka wni pumehana ma kona mau papalina ; a ano hoi, he mau ano kulu kehau kai o'u mai maloko o kona mau lihi onohi, a pane ae la ia inia iho me ka leo nawali nawehe hoalohalohn: 41 He mau hoike inkimua anei keia no kekahi mau uha mainoino a keia ao e kau mai ana maluna oka puuwai oiaio?" A huoa iho la ia 1 kona mau maka iloko 0 kona mau lima, a puana malie ae la—" Koselia !" Ia minule koke no iohe aku la ia i ka leo hoene 0 ka p'ila larita, me he la aole 110 i mamao loa, me ka leo ano uwe hoa* lohaloha: " Aloha—aloha ino oe e Amile, Ka nani, ke koa, ka ui wiwo ole; E ala—e naue—he ino ke hoopu ala, E hoohalua ana i manawa kupono; E ala—e ke koa—ka Haku opio, Ke alii, ka moi nui 0 ke au a hoea mai!" Haule hou iho ia na mea a pau iloko 0 ka meh* e like tnc ka niua. Hiki ole iho la i ka opio Amile ke hoomnopopo ina eia no oia ke aia nei & ua haule ia paha iloko 0 kekahi hihio moeuhane. Kahaha loa ia iho la keia i keia muu olelo ana i lohe aku la ; aua hooi ioa ia aku kona kahaha i ka noonoo iho, nohea mai la keia lee—a owai la ka mea e noho nei maloko 0 keia waoakua mehaiueha a uluaoa hoi me na holoholona hihiu. Oiai keia e nalu ana iloko iho ona no keta mau uiea, ua pae hou mai la ua leo nei iloko 0 kona nani nohenohea a pau, e hiki ole ai i kekahi puuwai kanaka ke ana iho i na koui hookoni ana a ka makahehi:— . «• O oe ko*u kakalnaka, ko*u awakea, ko'u ahiahi, Ko'u kau Makalii, Hooilo, Haule-lau me Makili-pua; Oiai ua hanau ia malun» ou e ka inana Lan), Ka honi .hoomau o ka ui Ko3elani mae ole.

Mai kanalua i ks aloha o keia puu* wai nou, iie ->jnea hiki ele i ke au inanawa ke holoi ae ! 14 ka leo—waiho aku hoi i ke kahua kahi , ; i pua mai ai—e hai mai—e meeuhane aoa ( lanei o Amiie ? a he oiaio anei kou mau ma« | puna iipolani V 1 Pa hou ana ea (eo nei ī j ko ia nei mau pepeiao : " E'kahele e Amiie, ' Ka pepehi kanaka eia mai; t l E nioaa mai—owai ka pepehi kanaka ? Owau nei, eia ua makaukau ! M | Lele ino ae la o Amile iiuna me ka hiki- " | wnwe loa, a me na heiehelena piha maina, i iaiau iho ia me ka ikaika i kana pahi paio | holoholona—a hoio ae la na hoomanao ma | kona umauma no kela elemakuie kupanaha. | " Aka e ka hupo," wahi ana iaia iho me ka • i akaaka ana'e—" he ieo wahine nae kela e | pae mai nei. He mau leo meie hoopohihi i ano piha i na mea kupanaha a'u i lohe ole • mamua—aka—mai hookuu mai i kou leo a j moakaka ioa, oiai ke hoomaopopo aku nei 1 no au o kou leo hone momona wai meii no ; e kuu Koselia." A haule hou aku la ia ma , kahi mua a hoomaha hou iho !a. Aoie no nae i liuliu iho, iohe aku aku ia ; ia i kekahi owe nehe mawaena o na lau laau ; lele hou ae la ia iluna, a ike aku la— | auwe ! o ka pu uhai holoholona ana i kau :aeaimalunao ka iah, aole—ua nalo aku la ! Alawa ae la kona mau—onohi hulili j ma o a maanei—aole loa kekahi mea. "Alo* | ha ino kuu pu—ka hoa'ioha n kuu makua | alii i haawi makana iho ai ia'u, na'u e ma- ; lama, i kona haalele ana mai i keia ola ana. j Aka, he makehewa keia mau kaukau wnle |ana, aole e loaa wale mai ana ia—e huli jakuau. Ke hoohiki nei au ma o na mea |maikaiiaa pau o keia iiihonua, aoie ioa j wau e haalele i keia mau kuahiwi a hiki j j konn loan nna ; a ke loaa aku ka aihue ia'u, ■ e lilo nuanei oia i kia hoomanao no ka hauj ie anu mai o keia ulia ano e maluna o Amij le nei, a na ka ia a me ka ua e iawe i kona | hopena i pio na iaua." | Huii ae la ua Amiie nei a awiwi aku la kona mr.u kapuai malaio o na iaia iaau, e haio ana ma o a e kiei ana maanei, e hoelono ana a e hoomakakiu ana ; ao!e no nae i liuliu iho, ioaa iho ia īaia he meheu. Na» na pono ioa iho ia ia, a ike iho Ia me ke kahaha nui, he meheu wawae kanaka, he wahine nae ka mea nona ka wawae. " Ma o na lani ia," wahi ana, 11 he wahine ka j mea i auwana mai nei ma keia kuono wao- ! akua a iiooneie inai nei ia'u me kuu pu." Ukali hala 010 aku la keia i kekahi wahi kipuka kalae, a ike iho ia ua kokoke aku ka ia i na pa kiekiena o kekahi Kakela o ke au kahike ioa ,• a i ko ia nei nona pono ioa ana aku, hoohalike aku ia keia ua iike ioa me ka hale Kakela ana i ike ai, a iohe ai i ka ieo mele ano e oiai oia ma kana huakai i holo raai ni me ke alakai eiemakuie a Ku« nimana. " Ke hoiopuni ae nei he lia ano e maloko o ko'u inau aakoko, a me he la e puapuai ae ana ma ka waha o ko'u puuwai. He oiaio, he mau mea ano e keio, a no ia ano e, e imi ana o Amiie nei i ke ki, kahi e hoike ia mai ai ia mau ano e a pau, alaila lealea ai ka uhai hoiohoiona ana maloko o keia uiuiaau, a hiolani ai hoi ka hooluolu ana o ka po maloko o na paia o ke Kakela i hookahuaia e ka elemakuie hiena helepo;" wahi a Amile iaia īho. Otai keia e ku noonoo ana iloko iho ona no keia mau mea kupanaha, ike ae la ia i ka hapai ia ana'e o kona papaie mai kona poo ae, ua ku mai ia i ka poka a puka aku > ia ma keia aoao a ku aku ia ma kela aoao a ku aku ia i ke kumu iaau e ku m&i nna. Huli inoae la keia me ka hoomaopopo oie ina ua ku mai ia eia a aole paha; a ia manawa koke no keia i lohe hou aku ai i ka leo mele me na huaoleio mua. " E ninau mai owai ka pepehi kanaka ? Owau nei, eia ua makaukau !" > | Lele ino hou ae Itt keia i hone me ka paa ana o kona lima i kana pahi; aka, ike koke aku ia nae ia he kino wahine e ku ana mamua poao, e paa aoa i ka ia uei pu i naiowale ai—ua like me ka hau kuahiwi ke ke* okeo o kona aahu—uli palanehe na oho la- ; uoho kalole—a owaka lamaku kona mau • onohi. Ma o na iani ie, aoie no he mea e ; ae, o Koselia no. 1 j Nana uiai la ia iaia nei, a hoolei mai ia 11 i kana pu, a psne hou mai la.; j " E nana raai, e hoomaopopo. a e ike, Owau nei imua ou ka pepehi kinaka! M -1 Hoio mai ia he poe wahine iehuiehu mai . loko mai o ka u!u nahele a lawe aku ia i , \ ua Koselia nei. Lohe aku U no hoi keia i ; kona mau inapuni leo uwe ine ka ehaeha. .' (> Ke hilinai nei &u ma o ke akoa ia, aole ; iaVou e hoeha ana iaia; " aoa. •! E hoomaiieiie ia oe iho e ke koa opio; | " wahi a kekahi o na wahine. M Mai roai nao ino nona, aia oia malaio o ka malama ana s na lima nioha. A ina he aloha ko'u

- nona, e pono oe e haalele koke mai i keia wahi ano, a mai hoopaka aka i kekahi hua- : olelo hookahi no kekahi mea au i ike mi keia kuahiwi.'' i Nalowale einoole aku ja ia ia inanawa . s koke me ka haawi ana rnai i ka huaolelo - aloha hope lea. Lalau iho ia keia i kana i pu a huli hoi aku la ma ke aianai malihim, me ka maopopo ole ina o ke nla pololei ia a ' aole paha, e hiki aku ai i ke Kakeia o Ku- : nunana. L T a piha loa keia ike kahaha no ' keia mea ana i ike aku la. ' Ua hoomaka mai la e uhi ka aahu oka . | po maluna o ka aina i ka wa a ka kakoa uhai ,! holoholona e niau hoaa hookahi ana, e pii , | aku ana iluna o kekahi walu kiekiena i . | hiki ai iaia ke nana a ike aku i ke ala e hu- , | ii hoi aku ai, oiai, ua pa pono mai ia na ku- | kuna olino o ka la ia manawa, mamua o > j kona napoo ana aku. I ko ia nei kokoke , | ana aku, ike aku !a keia he kanaka e noho 11 ana, e huli ana nae ke alo 10. Ku iho ia j keia e noonoo ana, a ia manawa huli mai i : la kela, a ike maopopo aku la keia ina hele- , j helena o ka elemakule nana laua i alakai i mai ma ke alonui i ka po mua, a o ke ka- ! naka hoi i oielo ia oia ka eiemakule pupule ! hele po o ke Kakela i weli nui ia. | Ika ike ana mai oua elemakule nei iaia , | nei, lele ino ae la ia īluna, a kunou hoo- | maikai mai ia, a hele mai la io ia nei. Ua hoomaopopo ole o Amile i kana mea e hana aku ai ia manawa, oiai, o laua wale no , keia me keia kanaka hihiu iwaena oka ululaau waoakua malihim iaia, a aole i ike ia kana mea e hnna mai ai. Ku aku la no | nae keia me ka wiwo oie, e hoomanao ana, i ina oia e hoomaka e hooni me ka manao e j hana ino mai, alaila, e halawai koke no ka j oi o ka ia nei pahi i kona puuwai. ! Aole i pau.