Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVIII, Number 17, 26 April 1879 — Page 3

Page PDF (1.69 MB)

E NA
Lede a me na Keonimana!
o ka
MAKANI APAAPAA O KOHALA .

                E Kipa, E Naue, E Komo, A e ike i na Nani o kela a me keia ano o na Waiwai Hou Loa i hiki mai nei ma ko maua HALEKUAI MA KAIOPIHI! Malaila no e loaa ai ia oukou keia mau Waiwai Maikai malalo iho nei : NA PAPALE WAHINE HULU NANI HOU LOA E PULELO AI I KA MAKANI. Ina no hoi e kau mai i ko poo, aohe i kana mai ua mea o ka Pulelo o na Lipine a me ka luhe maewa o ka Hulu i ke oho makani, nana aku no hoi, hele kela a '' Kau ka Iwa he la makani,'' i ka ua mea o ka Nani Lua Ole, oia no oe la o ka HULU MAMO GULA LELOLELO O KA IU O GOMOHERA. NA KIHEI KUWELU. O keia mau Kihei, aohe i laha ma na Halekuai e ae, ma ko maua Halekuai wale no ; ua lawe mai mauu no ka Pomaikai o na Lede papalina nohenohea o ua aina nei a ke aloha i anoi ai ; ina no hoi oe e Hoani ae ana i ka Aluna Ahiahi. Nolaila, ke kau leo aku nei maua ia oukou, ano wale no ka wa kupono e loaa ai keia mau Kihei Nani ia oukou NA LEI A-I HIPUU KIKEPA O NA KEONIMANA E LINOHAU AI. Ke hoohiolo nei iloko o ko maua Halekuai na Lei A-i Silika o na ano waihooluu like ole he nui, e kau mai ai i ka A-i, aohe i kana mai ke kinikohu. Na Kamaa Hila Aulii a Mikioi o na Kane, Wahine a me na Kamalii. O keia na Kamaa Hila Aulii Helu Ekahi a maua i lawe mai ai no oukou e na Lede a me na Keonimana o ua Aina Haaheo nei. He mau Kamaa keia e uwe hone ai i ka Papa Lohi o Maukele, oia no oe la, o ka Leo o ke Kolohala i ka po Lai. NA WAIALA MOANI ALA LOA. Eia pu no hoi ia maua na Waiala Iliahi Moani Ala Loa no na Hainaka, e unuhi ae ai oe aohe i kana mai ka puia i ke ala me ke onaona. NA KALAKOA. Eia no hoi na Lole Kalakoa ke ahu mokaki mai nei o na ano he nui wale. Na Pahu. A pela no hoi me na Pahu Pake, i hele kela a panio lua o waho i ka waniki. Na Moena. Eia no hoi ia maua na Moena Pake, oia no oe la o ka Pawehe o Niihau ka panio Na Pa, Bola., &c. A eia no hoi ma ko maua Halekuai nei na Pa, Bola, Ipukukui, o ke nui a me ka liiii, a me na waiwai e ae he nui wale, he hiki ole ke hue pau aku i ka nui launa ole. O keia mau waiwai i hoakakaia maluna, e loaa no ia oukou ma ke kumukuai makepono loa.
AKINA & ASEU,
Kaiopihi, Kohala, Hawaii, Nov. 9, 1878. 885 tf

$5.00 MAKANA.

                UA lilo a nalowale mai ka pa aku ma Lepekaholo, alanui Maunakea, ma ka Poalima oia ka la 4 o Aperila, kuu lio keokeo i kuni ia me ka hao kuni KC ma kekahi wahi o kena kino. E haawiia no ka makana i hoikeia maluna i ka mea a mau mea paha nana e hoihoi ae ma ka halekuai o T. Asee ma ka huina o na alanui Moi me Nuuanu ma Polelewa, Honolulu.
AKAI Pake.
Ewa, Oahu, Apr. 9, 1879. 906 4t*

Kahikina Nui!
Helu 62 Alanui Papu.

                Ua loaa mai nei ma na mokuahi a me na moku pea na waiwai he nui. Na Lole Kane Aulii maikai, Na Lole Keiki Aulii maikai, Na Lole Wahine a me na mea he nui wale. Na Kamaa Buti a me na Kamaa Haahaa. Eia malalo iho ke Kumukuai o no Waiwai a pau. Na Kalakoa Farani, 15 keneta o ka I a Na Kalakoa Enelani, 12 keneta o ka I-a Na Kalakoa Amerika, 8 keneta o ka I-a Ne Keokeo aeae, 10 keneta o ka I-a Na Keokeo laula mai ke 30 a hiki i ke 37 ½ keneta o ka I-a Na Tawele Lilina holoi lima, 75 keneta o ke kakini Na Uhi Bela Lilina, 100 iniha ka laula, $1 no ka I-a Na Uhi Bela Lilina, 90 iniha ka laula, 90 keneta no ka I-a Na Silika o na waihooluu like ole, ua oi ae ke emi mamua o na kumukuai kahiko Na Alapia maikai $4 no ka holoku, he eono dala ke kuai mamua A he nui wale na waiwai i hiki ole ke helu papa aku, e kuai ia ana ma ke kumukuai oluolu loa. Hele nui mai? Hele pau loa mai a e ike no oukou iho E kuai ia aku ana keia mau waiwai me ka hakalia ole no ko'u kaawale ana aku no Europa i keia Kupulau ae nei 907 tf S. MAGNIN.
Honolulu, Apr 17, 1879

Na Wati a me na Nani Hoohiluhilu.

                KE hoike aku nei o CHUNG FOY imua o ka lehulehu, aia oia ke paa nei ma kona lima i na mea hoohiehie i kupono no na Keonimana a me na Lede, oia hoi na WATI WALTHAM, Na KAULA GULA, Na KAULA DALA, Me na Wati Nui Amerika i kupono no ke kauhale, a me na mea makamae e ae he nui wale, a e kuai makepono aku ana oia ma ke kumukuai haahaa loa. Mea Hana Wati a me na mea Gula. He Maliu no oia i na kauoha. He 25 keneta wale no ke aniani poi o ka wati. Aia kona halekuai ma ke alanui Nuuanu, ma o mai o kahi o Hollister & Co. 893 6ma.

KO
G. WEST
MAU
HALE HANA KAA HOLO LEALEA!

                Kaa Lawe Ukana, Kapili Kapuai Hao, ME KA Hana Hou ana i na Kaa Nahaha. E LOAA no i ka poe e makemake ana i na mea i hoikeia maluna ke hele ae ma Polelewa ma ewa iho o ka halekuai o Kakela me Kuke, a makai o Ainahou, mauka mai o ka Hale Dute. E hana ia na hana a pau me ka maikai wale no. E hooko ia no hoi na kauoha me ka eleu, a me ka hikiwawe. (876 3m)

WAHIE! WAHIE!!
Auhea ka poe
KAHU AI, a me ka poe PUHI PALAOA!

                He mau PAILA WAHIE no ke kumukuai makepono! E ninau ia S. E. Timoteo ma ka pa o ke Kula Kahunapule, ma Kawaiahao. 902 tf

PAPA KUHIKUHI MANAWA HOLO
O KA
MOKUMAHU HAWAII
"LIKELIKE,"
KAPENA. REYNOLD.

Poalua Aperila 29, hora 5 pm . . . . . . . . Hilo
Poalua Mei 6, hora 5 pm . . . . . . . . . . . . Kaapuni ia Hawaii
Poalua Mei 13, hora 5 pm . . . . . . . . . . . Hilo
Poalua Mei 20, hora 5 pm . . . . . . . . . . . Kaapuni ia Hawaii
Poalua Mei 27, hora 5 pm . . . . . . . . . . . Hilo
Poalua Iune 3, hora 5 pm . . . . . . . . . . . . Kaapuni ia Hawaii
Poalua Iune 10, hora 5 pm . . . . . . . . . . . Hilo
Poalua Iune 17, hora 5 pm . . . . . . . . . . . Kaapuni ia Hawaii
Poalua Iune 24, hora 5 pm . . . . . . . . . . . Hilo
            AOLE AIE NO NA UKU OHUA !
            Ke hoole ia aku nei ka aie no na uku ohua, a ke hoike ia aku nei i ke akea, ina he mau paiki, ukana a puolo hooili ko lakou e pono e hoailona ia me ka moakaka pono; aohe no e ae ia ka lawe ana i na ukana, paiki a me puolo i hoailona ole ia ke ole e kakau ia ka loaa ana mai.
            HE KUIKE KA UKU UKANA.
            Ma na ukana a pau a na makamaka, e pono e uku mua ia.
            A e hookoia no na kauoha no ka lawe a hiki i kahi i makemakeia. A e malama ia no me ka makaala na ukana, paiki a me na puolo, lio, pipi a me ka hoki.
            E hoailona ia me ka moakaka na Pahu Rama a me Waina.
            O ka poe no lakou na ukana o keia ano e pono e hoailonaia me ka moakaka, a i ole e kakauia me ka moakaka ka loaa ana mai o ka poe no lakou keia mau waiwai.
            O na koina no na pilikia a me na poho, e pono e hoike koke ia mai iloko o ka malama hookahi.
            Aole e ae ia na hookele kaa, na keiki a me na mea like, e pii iluna o ka mokuahi i ka wa e pili mai ai i ka uapo, aia wale no a pau na ohua eepakeke i ka lele.
            No ke ake nui e hoopomaikaiia ka lehulehu kaahele, ua hoololi ae nei na ona o Likelike i ka Papa Hoike Manawa o ia Mokuahi e like me maluna.
            Ma ka Hale Oihana e loaa'i na Palapala.
            Aole keena o hope e lilo, aia wale no a mua mai ka uku moku. Aole e ili ka hewa no na paiki, ukana a puolo paha, ke ole e kakauia ka loaa ana mai. E hookaaia ka uku ukana ka wa e noiia aku ai.
WIL DER & CO.

OLELO HOOLAHA.

                AHA Hookolokolo Kaapuni Apana Eha ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai. Ma ka hana o ka waiwai o Kiaaina k o Hanapepe, Kauai i make, ma ke keena imua o ka Lunakanawai Kaapuni. Kauoha e hoolaha i ke noi e apono i na papa hoike, hookuu ana a e mahele i ka waiwai. Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a me ka papa hoike o Kapea w a me J. H. Kapunini na lunahooponopono o ka waiwai o Kiaaina no Hanapepe i make e noi ana e apono ia na hoolilo he $42.02, a e hoike ana o na mea i loaa mai iaia he $85.25, a e noi ana e nana e apono ia kela mau mea, a e kauoha ia e mahele i na waiwai e waiho ana ma kona lima i na mea i kuleana malaila, a e hookuu ana iaia a me kona mau hope mai ko lakou noho ana ma ia ano.
                Ua kauoha ia o ka Poaono oia ka la 10 o Mei 1879, ma ka hora umi o kakahiaka imua o ua Lunakanawai la, ma ke keena ma ka hale hookolokolo ma Koloa, Kauai, oia kahi a me ka manawa i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la a me na papa hoike i oleloia, a o ka poe a pau i pili malaila e hele mai a e hoike i ke kumu ina he kumu io ko lakou, e ae ole ia ai ua noi la, a malaila e hoike mai ai na hoike o na mea i kuleana maloko o ka waiwai i olelo ia. A o keia kauoha ma ka olelo Hawaii, e paiia maloko o ke Kuokoa he nupepa i pai a hoolaha ia ma Honolulu, i ekolu pule mamua ae o ka manawa i olelo ia no ka hoolohe ana.
Kakauia ma Koloa, Kauai, ko Hawaii Pae Aina, i keia la 1 o Aperila 1879.
JACOB HARDY, 906 3t Lunakanawai Kaapuni Apana Eha H P A.

            AHA Kaapuni Apana Eha ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai. Mokupuni o Kauai, Hawaii Pae Aina ss. Ma ka waiwai o Aloa Blake no Koloa i make. Olelo kauoha e koho ana i la e hooiaio ai ka palapala kauoha a no ka hoolaha ana. No ka mea, ma ka la 1 o Aperila 1879, ua waihoia mai imua o ka Aha kekahi palapala i olelo ia, oia no ke kauoha hope loa o Aloa Blake i make aku la, a me ka palapala hoopii e noi ana e hooiaioia kela palapala kauoha a e hoopuka hoi ka palapala luna hooko no Jared K. Smith, ua waiho ia mai e ia. Nolaila, ua kauoha ia o ka Poaono oia ka la 10 o Mei 1879, ma ka hora 10 kakahiaka ma ka rumi hookolokolo oia Aha ma Koloa, Kauai, oia ka la me ka hora e hooiaio ia ai ka palapala kauoha, a e hoolohe hoi no ia noi ana mai, a me ka poe a pau i pili e kue ana ia palapala kauoha, a me ka hoopuka ana i ka palapala luna hooko. A ua kauoha hou ia, e hoolaha no ia mea no na pule ekolu iloko o ka Pacific Commercial Advertiser a me ke Kuokoa na nupepa i pai ia a i hoolaha ia ma Honolulu. A ua kauoha hou ia, e hoopuka ia na palapala kena no na hoike no ia palapala kauoha a me na hooilina o ka mea make ma keia aupuni, e hele mai a e kue i kela palapala kauoha i ka wa i olelo ia.
Kakauia ma Koloa, Kauai, ko Hawaii Pae Aina, Aperila 1, 1879.
JACOB HARDY, 966 3t Lunakanawai Kaapuni Apana Eha H P A.

Hoolaha Hoopau Moraki.

                MA keia ke hoolaha ia aku nei, mamuli o ka mana kuai i waiho ia iloko o kekahi Palapala Moraki i kakau ia i ka la 30 o Ianuari, 1877, i hanaia mawaena o Mary Kaheiau o ka aoao mua a me A. J. Cartwright o ka aoao elua, a i kope ia iloko o ka buke 48 aoao 238, 239 a me 240, ma ke keena kakau kope o ke aupuni ma Honolulu, i mea e hoopaa ai no ka hookaa ana i na dala $200 iloko o na makahiki elua mai ka wa i kakau ia ai, me ka ukupanee hookahi keneta o ka mahina, e hookaa ana i kela a me keia hapalua makahiki.
                Ke manao nei o A. J. Cartwright i oleloia e hoopau i ka Moraki i olelo ia, a mahope o ka manawa i hoakaka ia ma ke kanawai, e kudala ia aku ka waiwai Moraki i oleloia ma Honolulu, no ka uhai ia ana o ka olelo aelike iloko o ka Palapala Moraki i oleloia. Penei na hoakaka ana : O keia apana aina a pau e waiho ia ma PAUHULUHULU, Nuuanu, Honolulu, i oleloia, oia hoi ka aina i hoakakaia iloko o ka Palapala Sila Nui Helu 1895, Kuleana helu 74, a i haawiia ia Kahuai k hookahi eka me 53-100 ka ili, me na mea a pau e pili ana maluna o ua aina la.
Kakauia i keia la 19 o Aperila, 1879.
R. F. BICKERTON, 907 4t Loio no A. J. Cartwright i oleloia.

Kuai o na Aina Hanai Holoholona.

                O NA hoolimalima i pau ole o ka aina o Kaupulehu, e waiho ia ma Kona Akau, Hawaii, a me ka aina o Honuaula, ua huiia. O keia mau aina i hoike ia ae la maluna, ua kupono no ka hanai holoholona, a aia no hoi he 6,000 kao i hoailona ia, a mai ka 1000 a hiki i ka 2,000 hipa maikai i oi aku a emi mai paha e holo la maluna o ua mau aina nei. O keia mau aina ke pili pu la me ka aina hanai hipa o Dr. Trousseau, a e haawi ia aku no keia mau aina nani i ke kanaka nona na manao maikai. A ina aole e pani mei ana kekahi no keia mau aina i hoike ia ae la maluna, a hiki i ka la 5 o Mei, alaila, e haawiia aku no ma ke kudala akea ana. No na mea ano nui, e ninau ia A. S. CLEGHORN & Co., ma Honolulu, a i ole ia H. COOPER, ma Kona, Hawaii. 901 2m 908
 

OLELO HOOLAHA.

                UA lilo ia Airine Haalou Kahalelaukoa Ii ka loko i-a o "Hanaloa" a me ke kula i pili pu, ma Waipio, Ewa, a ke hookapu nei ia mau wahi, a o Sam. Kiwaha ka luna nana e malama. A. F. JUDD, Kahu no Airine. Honolulu, Sept. 9, 1878. 876 6m

AINA KUAI A HOOLIMALIMA.

                HE Kanalima Kumamaono eka aina ma Iwilei. (Makai iho o ka Halepaahao.) He Loko I-a, Aina Kalo, Aina kau Paakai, aina kula a me ke kai. A me kekahi mau eka aina ma Peleula, he aina kalo, aina kula a me ke kai. He oluolu ke kuai ana. E ninau ia J. H. CONEY, (Koni). Honolulu. 865 tf

OLELO HOOLAHA.

                E MANAO ana o MR. CLAUS SPRECKLES o Kaleponi, e hana i auwai nui ma ka mokupuni o Maui; no ka hookahekahe wai maluna o na mea kanu. O ka mea a mau mea paha e makemake ana e eli i elima haneri kapuai a oi aku paha o keia auwai ma ka olelo aelike, a e uku ia aku no hoi no ka hana ma ka heluna o na kapuai kubita, a i ole ia ma ka heluna o na kapuai loa o ka auwai i eliia; ke noi ia 'ku nei lakou e ninau ia H. Schussler ma Haiku, Maui, a i ole ia William G. Irwin & Co., ma Honolulu, a e loaa ia lakou na hoakaka kupono.
CLAUS SPRECKLES,
888 tf H. SCHUSSLER.

            O WAU o ka mea nona ka inoa malalo iho, ke hookapu loa aku nei au i kuu aina hoolimalima i loaa mai ia'u mai ka Papa Hoonaauao mai, oia ke Ahupuaa o Makawao, ma ka mokupuni o Maui, aole e hookuu wale i na lio, pipi, hoki, kekake, hipa, kao a me ka puaa, ma luna oia Ahupuaa o Makawao, ua kapu loa, aole e hookuu wale i na holoholona i olelo ia maluna. Ina o ka mea hookuu wale i kana mau holoholona me ke kuleana ole, e hopu ia no a e lawe ia i ka pa aupuni no ke komohewa. A pela no na ano kanaka a pau, aole e kii wale i na mea a pau maluna o ua Ahupuaa la i oleloia maluna, a o ka mea hoolohe ole i keia mau olelo, e hana ia e like me ke kanawai o ka aina. E hoolohe i keia olelo hoolaha o pilikia auanei.
T. AKANA LIILII.
Makawao, Maui, Oct. 1, 1878. 881 tf

            KE papa ia aku nei na kanaka a pau o kela me keia ano, aole e hele a komohewa ma kuu aina i kapaia o Kaloheo e waiho la ma Kapaa, Kailua, Koolaupoko, Oahu, ua kapu pu hoi me ka hele ana o na holoholona maluna o ua aina la. A ke hai pu ia aku nei no hoi ka lohe i na mea a pau, o na mea nana i hoolimalima mua i ua aina la, ua pau ko laua kuleana, a ua hoihoi mai ia'u. O Hoopii w oia ko'u hope ma keia mea. E hoolohe na mea a pau i pilikia ole. KELEAU. Kapaa, Kailua, Koolaupoko, Apr. 10, 1879. 906 4t*

            E IKE auanei na kanaka a pau ma keia, ua lilo mai i na mea nona na inoa malalo iho, ma ka hoolimalima ka aina o Keei 2, Kona Hema, Hawaii, nolaila, ke hookapu a papa loa aku nei maua i na mea holoholona a pau, aole e hookuu wale maluna o ua aina la. O ka mea hookuli e hoopiiia e like me ke kanawai
KEANU,
PELIO.
Keei, S. Kona, April 12, 1879. 907 1m*

            KE papa ia aku nei kanaka a pau e noho ana ma Waialae, Nui Waialae-iki, Wailupe, a me na wahi e pili ana, a me na kanaka e ae no a pau loa o kela a me keia ano. Ua kapu loa ke ki pu ana i na puaa ahiu na palahu, a me na kao e holo ana ma na wahi a pau o Maunalua. O ka mea kue a hoolohe ole i keia olelo papa, e hoopii ia no ma ke kanawai. Nolaila, e hoolohe o pilikia auanei.
Owau no METUSALA MAHUKA,
Honolulu, Oahu, Mar. 24, 1879. 908 4t*

            KE papa ia aku nei na kanaka a pau aole e komohewa a lawe wale a hoopoino i na mea ulu, a kukulu wale a hookuu wale paha i na holoholona a komohewa paha ma ke ano e a'e maluna o na aina ponoi a me na aina i hoolimalima ia e ka Hui Mahiko o Waihee, Maui. O ka mea hookuli i keia hoopii koke ia no e like me na Kanawai o ka Aina, nolaila o ka hoolohe oa ka pono o pilikia auanei.
JAMES MAKEE & CO.
Waihee, Maui, Sept. 7, 1878. 876 6m

KALE KULIKA,

                LUNA HOOIAIO PALAPALA KUAI, Molaki, a me na palapala oia ano. LUNA HOOIAIO PALAPALA Aelike mawaena o na Haku me na Kauwa. Luna Haawi Palapala Ae Mare Ma ke kihi o ke alanui Moiwahine me Kaahumanu, kulanakauhale o Honolulu, ko Hawaii Pae Aina. 906 tf

RAIKI ILI ! RAIKI ILI !!

                UA hiki no ia'u ke haawi i na kumukuai kiekie ma keia Makeke no na Laiki i wae ole ia ka ili. A e kuai aku no hoi au i ka OKA RAIKI, BARANI! No na Puaa a me na Lio. &c. &c. &c. Na RAIKI nahaha ai a ka Moa. E kuai aku no hoi i ka Raiki me na poe a pau e hele mai ana, e like me ko lakou makemake ma ka HALE WILI RAIKI MAHU Ma Honolulu, ma kai o Ainahou. 895 3m J. A. HOPPER.

LAKO HALE MA KE KUDALA !
MA
KEAAHALA, KOOLAUPOKO, OAHU,
MA KA
POAONO, Aperila 26, 1879, Ho ra 10 A.M
MA KA HALE NOHO O
MR.C. E. WILLIAM S.

                E kuai aku ana au ma ke Ku dala akea i na lako hale, oia hoi na Koki, na Moe, na Bela Moe Hulu, na Moe Uwea, Papakaukau maikai, Hookahi Pila Melodiana, Mikini Humuhumu Lole, Hookahi Pu Raipela, Elua Pu Wahalua, me na Pu Panapana, na Aniani o kela me keia ano, na Lako Hale Kuke, na Kii a me na Aniani Nana, na Wati a me na lako hale e ae he nui wale. Hookahi Lio i Ao ia i ke Kano Kaa.
C. S. BARTOW, Luna Kudala. 907 2t

Nuhou o ko na Aina e

                Ma ke ku ana mai o ka mokuahi Kaleponi, ua loaa mai ia makou na mea hou ano nui o ke kahua kaua o na Zulu, a oia ka makou e waiho aku nei na ko makou mau tausani poe heluhelu.

Aneane Pilikia na Beritania i na kamaaina.

                Lae Kauhale. O ka hoahanau o ka Moi o ka poe Zulu, oia o Oham me kana keikikane hiapo a me 300 Zulu, ua hopu pio ia ma ka la 2 o Maraki, a eia malalo o ko Konela Wood hoomalu ana. Ua manaoia, o keia hoahanau o ka Moi Kathswayo ke noho ana i panihakahaka ma kona noho alii. Ua hoakaka ae oia, e kali ana ka Moi no ka hana a na Beritania, mamua o kona nee ana aku imua ma kekahi mau wahi. Ua hoolele ae ka moku Broadicea he 200 mau luina Beritania ma ke awa o Natala. Aole he mau hoouka kaua ana i hoouka ia aku me na Zulu. Ua hoopuni ia o Ekowe, a o ke alanui e hiki aku ai ilaila, ua hoopuni ia me na puali kaua ikaika o ka poe Zulu.
            O ka mahele koa malalo o Konela Law, aia no ia ma ka aoao malalo o ka muliwai Tuglea. He ekolu mau mahele pakahi, no ka Regimana helu 3 a me ka Regimana 88 a me kekahi hapa o na kanaka o ka moku hao kaua Shah. Ua hiki ae ka Regimana 57 ma Durban mai Kilone ae, a ke hele la e halawai pu me ko Konela Law puali. O ka lono hope loa mai Ekowe mai, ua lako pono ka pakaua, aka, ua uuku ka ai no lakou.
            Ua hoike ia ae he lono, ke hoomakaukau la ka Moi Kathswayo i puali kaua nui ma na kauhale alii kuaaina.
            Ladana. Ua telegarapa aku o Haku Kalemafoda, o na puali kokua no Ekowe, e hele koke ana i ka la 28 o ka malama i hala. Ua hookumu ae nei o Konela Piasona me Zeaug Run he launa kamailio ana ma na hoailona.
            Ladana. Ua olelo ae ka hoahanau o Kathswayo, ma kahi o ka 2000 a me ka 3000 kanaka e hahai ana iaia malalo o kana mau kauoha, ina i hoouna ia aku, he mau puali kokua ia lakou.
            Lae Kauhale. O na lakou kaua e lawe ia ana mai Derebe a i Lunebuga, i malama ia e na kanaka 104 o ka Regimana 80, ua lele kaua ia mai lakou ma ka wanaao, ma na kapa o ka muliwai Intombe e na Zulu he 4000 ka nui malalo o Ume beline; ua makaukau koke na koa Beritania kiai me na mea kaua no ke kaua aku, aka, ua poipu ia lakou e ka nui hewahewa o na koa o ka enemi. Ua make iho la o Kapena Moriake me kanaha kanaka, a me iwakalua i nalowale. O ka hopena o na kahu kaa ukana, aole i ike ia. O Lutanela Harwood me kanaha koa wale no kai hiki aku i Lunebuga, a pahola aku la i ka lono; a ua hoouna koke ia mai la he 150 koa o ka Regimana 80, no kahi o keia poino, a hoopakele mai la i kekahi mau mea hoopahu a me kekahi mau lako kaua, me ke kanu pu ana i ka poe make. He iwakalua kaa ukana lako waiwai i nalowale loa.
            Ua manao na puali koa kokua e hoomoana ma na kapa o ka muliwai Intombe, oiai, na piha loa ka muliwai no ka a-e ana aku ma kekahi aoao, nolaila, ua hoomoana iho la o Lutanela Hawada me kona mau kanaka ma ka aoao o ka muliwai e huli ana i Lunebuga ; a mamuli o na leo hoakaka, ua hooiaio ia mai ko lakou manao kahaha. O ke kiai wale no ka mea i ike i na Zulu ia lakou he 15 wale no kapuai ke kaawale ; nolaila, ua kiola aku la ko Lutanela Hawada mau kanaka i ka lakou mau mea make ma kela kapa o ka muliwai me ka hoomau ana i ke ki ana. He nui ka make o na Zulu, me ko lakou pihoihoi nui. He 15 wale no kanaka o Kapena Moriake i pakele ma keia aoao o ka muliwai, oiai, e hiamoe ana lakou iloko o na kaa lawe ukana i ka wa i lele kaua ia mai ai e ka enemi; o ke kiai wale no ke kanaka i loaa ka manawa e ki aku ai i kana pu. O kahi o keia kaua ana, ua hoopuni ia me na mauu loloa a me na nahelehele. He hookahi pu kuni ahi aole na Zulu i lawe, a hiki i ka wa i loaa hou ai i na Beritania.
            O ka huina o na kanaka i hoouna ia aku no Ekowe, no ke kokua ana aku ia Konela Piasona, he 5,000.
            He mau puali koa kai makaikai ae i ke kahua kaua I sandula, a ua hoomaopopo ia, ua haalele iho ka poe Zulu he 100 kaa lawe ukana ma ia wahi, me ko lakou lawe nae i na pu a me na lako kaua e ae.
            He bataliona o ka Regimana 21, na Eneginia a me ka Regimana 94, kai halulu ae i Lae Kauhale.
            Ladana. He lono mai Lae Kauhale e olelo ana, he nui ka mai o ko Konela Piasona mau koa ma Ekowe, a ke uuku loa iho la ko lakou lako ai. Ua manaoia he 2,000 Zulu e hoopuni la ma kahi kokoke i Ekowe.
            He lono i ka nupepa Manawa mai Dur ban mai e olelo ana, o na koa i hoolaha ia ua nalowale ma ka wai o ka muliwai Intombe, ua manao wale ia ua piholo a make ; no ka mea, i ka wa o kela kaua ana, ua paa ka aina i ka ohu. Ke hoomau la no ke kaua ma ka muliwai Intombe, pela ka lono.

Ka poino Hope o na Puali Beritania.

                Ladana. Ua hoike mau ia mai na lono mai Lae Kauhale mai no ka poino i kau aku maluna o na puali koa Beritania kokua ma ka muliwai Intombe; ma na lono, ua manaoia he 40 kaa lawe ukana a me na kahu kaa a me ko lakou mau ukali i pau i ka make, ke hui pu ole ia me na puali koa ; oiai, ua loaa aku maluna o ke kahua kaua, he 25 kino make o ka poe Zulu, a ua manao wale ia he lehulehu wale o lakou i piholo iloko o ka wai o ka muliwai a make.
            Aole i loaa ka manawa i na Zulu e loaa ai keia nuhou o ka poino, no ka mea, he ekolu la i haule ai ko na me ka ikaika loa, a ua halana pu ia ka alahele e a-e aku ai ma kela aoao o ka aina. O keia wahi i halana ia e ka wai, he eha wale no mile ke kaawale mai Lunebuga mai.
            Ua manao ia, o keia poino i kau aku maluna o na puali koa Beretania, mamuli no ia o ka hemahema o ka hookahua ana i na kulana o ka puali, me ka manao paha e hoouna ia aku ana he mau puali hou mai Lunebuga aku e halawai me lakou.
            Ua hoike mai o Konela Piasona ma ka hailona mai Ekowe mai, ua hiki no iaia ke paa ia wahi no umi la hou aku ka loihi a hiki i ka la eha iho nei o keia malama. O na lako ai wale no kona mea pilikia, oiai, o na lako kaua ua makaukau pono loa oia. Ma ka hoike a kona poe kiu, aia na Zulu he nui loa e hoomoana ana ma kahi he 11 mile ka mamao ma ka akau o ka muliwai Taigela. No ko lakou lehulehu loa, aole i hiki ke hoomaopopo ia ko lakou heluna.

Ke Kaua A teganitana.

                Cala cuta. Ua halawai kamamailio pu o Mekia Cavanari me ka Luna nui o Inia, a ua hoike aku oia, o na manaolana a pau no ka hana ia o ke kuikahi me Iakuba Kana ua poho wale. Ua kauoha koke ia ka nee ana aku o na puali kaua imua o Cabula.
            Lahore. Ma ka Iakuba Kana le ta hope, e hoike ana e nee aku ana na puali koa iloko o na pule mua o keia malama ae, no ka mea, o na wahi e hele aku ai, ua uhi pu ia e ka hau, a iloko oia manawa e kaawale ai, a loaa ka nee mua ana a na puali kaua malalo o na Generala Robata a me Baraunu o na Beritania.
            Ladana. Ua hoomaopopo ia mai nei ma ka lono, e hoohui ia ana o Canadaha. E hooiaio ana ka manao pepa o ka nupepa Standard, ua oiaio na hoike no ka haule ana o ke kuikahi i manao ia, a o ka mea i koe, aia wale no a hiki mai na kauoha i na puali no ka nee ana aku imua.
            Lahore. Ua telegarapa mai o Kapena Landeman, ua lele kaua ia mai oia ma Bagana e 2,00 Afegani tana, ua kipaku aku oia ia lakou, me ka waiho iho i ko lakou poe make he 145. O ka poino o na koa Beritania, he elua i make a he eono i eha.
            E hoike ana he lono ma Lahore, aole he mau hoomakaukau kaua ana a Iaku ba Kana no ke pale, aka, ua hoomoe pu oia i kana hana i hooluolu ia ai ka manao o kona mau makaainana, ua ake no oia e kaua pale kue aku i ko lakou enemi.
            Lahore. He 2,000 Afegani tana i lele kaua mai maluna o kekahi mahele kakaikahi o na koa Beretania ma ke awawa o Pishin, a ua hoopio ia ka enemi me 60 poe i make. Aole he poino i loaa i na Beritania. Lilo he Mahele Koa Lio i ka Waikahe. Lahore. Ua pulumi ia aku e ka waikahe kekahi mahele koa lio o ka mahele Helu 10 o ka poe Hussars, ia lakou e a-e ana ma kela kapa o ka muliwai Cabula, ma kahi kokoke i Jellalabad, ma ka la 31 o ka malama i hala. He hookahi lutanela a me kanaha koa i nalowale, a he 16 mau kino make i loaa.

Ka make ana o ke Keiki Alii Waladema

                Berelina. Ua make mai nei ke Keiki Alii Wala dema, oia ke kolu o na keiki a ka Hooilina Moi o Geremania, a kaikaina hoi o ke Keiki Alii i kipa mai nei me kakou.

Ka Ulia Poino o ka Emepera Wiliama.

                I ka Emepera Wiliama e holoholo ana me ka Emepera Wahine, mahope iho o ka pau ana o ka paina awakea, maloko o ke keena aina, ua pakika iho la ka wawae o ka Emepera kane a haule iho la oia ilalo. Iaia i hooikaika ae ai e ku hou i kona kulana, ua haule hou iho la oia ilalo ; ma keia haule ana i loaa ai iaia ka ulia poino ma ka eha ana o kona papakole akau. A oiai ka Emepera Wahine, he nawaliwali kona ola kino, ua hoohikilele ia oia a aneane e komohia pu iloko o ka poino, a no kekahi manawa, ua loaa iaia ka ikaika e kahea ai i kokua. Ua kaikai ia ka Emepera me ke akahele loa a hoomoe ia maluna o kona wahi moe, a mahope o ka loaa ana iaia o ka hiamoe maikai ana, ua loaa iaia ka ikaika i ke kakahiaka ana ae o kekahi la.

Hoao ia ke Ola o ka Em epera o Rusia.

                I ke Czar e holoholo kakahiaka ana ma ke alo o kona hale alii, ua kipu ia mai la oia he eha manawa e kekahi kanaka powa ; aole i poino kona ola. aka, o ke kalohe kai paa i ka hopu ia.
            Ua hoouna aku kekahi poe komi te Rusia hoala manao kue ma ka leta, i na kahuna Imeperiela a pau o Sana Petereboro, e olelo ana, aole lakou i manao e lawe i ke ola o ke Czar, aka, e hoomau aku ana lakou i ka loku ana i kona poe kokua, oia hoi na poo o ka oihana makai, ina e hoomau ia na hana kue i ka pono kaulike.

Hakaka me ka Poe Kuai Kauwa Kuapaa.

            Ladana. Ua hoouna aku na poo aupuni o Aigupita he mau koa e hoopau i ke kuai ana o na kauwa kuapaa ma kekahi okana aina o Aferika, ma ka lono, ua halawai aku lakou me Suleimana, ke poo o keia hana a haku hoi o na wahi hoahu kauwa kuapaa he 25, kahi hoi a na wahine he 10,000 ka heluna, e kali ana no ko lakou lawe ia iloko o Aigupita. O ka nui o ka puali kaua a Aigupita i hoouna ai he 3,000 i makaukau pono i na mea eha no ka hoopuni ana ia lakou ; ua hoao mai la o Suleimana me 11 000 poe Arabia e paio mai, aka, ua hoopio koke ia aku lakou, me ka auhee ana a kauliilii, me ka haalele iho he 1,087 o ko lakou poe make. O ka poino o na Aigupita he 20 wale no.
            Hoopio hou ana i na Alakai Kuapaa, Alexan deria. Mahope iho o ka la o ka hoouka kaua mawaena o ka poe Aigupita a me na Arabia, he elima tausani kuapaa i holo mai ma na kahua o ka poe Aigupita ; a ke koena aku o ka enemi, ua ukali aku na koa Aigupita mahope o ko lakou mau kapuai, a ua pepehi ia he umi alii a me elua tausani kanaka, me ka hoomau no nae i ke alualu ana i ke koena aku oia poe. O ka hoopio ia ana o na wahi houluulu kauwa kuapaa ua pau loa a neoneo.

Moi Al fonso o Sepania no ka Mare.

                O ke kipa ana mai o ka Hooilina Moi o Au seturia i Madarida, ua manaoia he hoaka mua ana ia i ka mare ana o ka Moi Alfonso o Sepania me ke Duke Wahine Maria, kaikamahine a ke Duke Kale.

NU HOU KULOKO.

                KA WELA.—Iloko o keia mau la e nee nei, ua hehi hou iho na kapuai a ka wela i ke kulanakauhale alii.

                OHEWAI AUPUNI.—Ma ka pule i hala, ua makaala ae ka Luna wai ma kana oihana, e noii i na ohewai i ano apulu, ma kahi o na mea kahiko, me ka moe loa ana iloko o na lua hookio wai.

                KAAWALE AKU.—O ko makou hope ma keia Keena, ua kaawale aku oia no ka moku a Keawe, malalo o ka makou hana a me kona pilikia, a ma ona la e lohe ai kakou i kekahi mau mea hou oia aina ua kaulana.

            HEMO HE KOE.—Ma Hilo, Hawaii, ua hemo mai kekahi Koe mailoko mai o Kaaikumu ; o ka loihi o ua koe la ehiku iniha.
MA ka Poalua nei i lawe aku ai ka Likelike i na ukana a me na ohua no na awa o ka hikina o kakou ; ma kahi o ka 200 na ohua oneki

            KE KEIKI ALII GEREMANIA NO KOOLAU.— Ma ka auina la o ka Poalua iho nei, ua holo aku ke Keiki Alii Henere o Geremania no Koolau, e makaikai ma ka mahiko o John McKeague ; a ma ke ano liula ana iho o ke ahiahi i huli hoi mai ai no ke taona.

            ONAWALIWALI O KE KUMU PUHI OHE AUPUNI.—Ua hoonele ia mai ka lehulehu me ka lohe ana i ke kani o na ohe a ka Puali Puhi Ohe Aupuni ma ka Emma Kuea ma ka pule i hala, o ke kumu o keia, no ka loohia ana o ko lakou alakai Mr. Berger me ka nawaliwali o ke kino. He manaolana ko makou, e hahai ana ka oluolu iaia, a e lawelawe hou ana oia i kana oihana me ka holomua.

            HOOKIPA ALOHA.—Ma ka Poakahi nei, ua kipa aku Ka Mea Kiekie ke Keiki Alii Kale Henere Wiliama Albert, Keiki a ka Hooilina Moi o Geremania e ike i Ka Mea Kiekie ka Moiwahine kane make Emma ma kona hale noho, a ua apo ia mai oia me ke aloha pumehana.

            NA KAMAAINA.—Ma ke ku ana mai o ka mokuahi Kaleponi, i hoi mai ai ko kakou poe kamaaina ka Hon. C. R. Bishop a me Mekia G. W. Macfarlane mahope iho o ko laua kaawale pokole ana aku i na kapakai o Kaleponi; a maluna no hoi oia mokuahi hookahi i kau mai ai ka Ona Miliona Col. C. Spreckels.

            KE ANAINA HAIPULE MA KAWAIAHAO.— Ma ke Sabati i hala, ma Kawaiahao, ua pahola ia iwaena o ke anaina ka haiolelo waiwai nui mai ia Mrs. Van Cleve mai, ma ka unuhi ana mai a ka Rev. H. H. Paleka ma ka kakou olelo; ua nui ko makou mahalo no na mea i hoike ia a me ka minamina no ka lohe hou ole i kona mau paipai manao ana.

            HOOPOLOLEI.—Ma ka pule i hala, ma ka makou kolamu Nuhou o na Aina e, ua hemahema ka heluhelu ana a ua komohewa ka huahelu o ka makahiki o ka hanau ana o ke kanaka hana penikala kaulana, Eberhard Faber i make mai nei, o ka pololei, o ka makahiki 1822 ; mamuli no ia o ka hei loa o na lima o ko makou mau keiki ulele hua, a me ka hala ana i ko makou ike, nolaila, e kala ia mai makou ma ia mea e ko makou poe heluhelu.

            NA PUALI PUHI OHE.—Ma ke ahiahi o ka Poalua iho nei, ua haiamu ae ka lehulehu aloha leo mele ma ka Emma Kuea e lohe i na leo hoene o na ohe keleawe a na keiki o ke kai, o ka moku kaua Geremania e ku nei ma ke awa, i panai pu ia aku e ko kakou Puali Puhi Ohe Aupuni; oiai na Puali Puhi Ohe e hohola ana i na paia o ka lewa me na leo o na ohe keleawe, e ume ana hoi i ka puuwai o ke kamahele makaikai, ua hauoli makou, a pela pu hoi ke anaina nui i akoakoa malaila.

            KUMAKAHIKI OKI PUU.—Ma ka la 11 o keia malama, ma Wahiawa, Hanapepe, Kauai, ua oki ae la kekahi kumakahiki i kona puu me ka pahi, i kii ia mai e ka makai no ka hele ole i ka hana, o ko ia la naauaua koke no ia i kona ola makamae. Aole nae oia i make ma ka amana ana i manao ai; o ka loihi o kahi o kona puu i moku, he elima iniha, a ua humuhumm ia e ke Kauka a paa. E ! pau ole no hoi ka naaupo o kakou.
W. KOOKA.

            NA KOKUA I KA PAPA HAWAII—Ua noi ia mai makou e hai aku i ka lono i na ekalesia a me na kahu ekalesia Hawaii a pau, e hoopaa ia ana na lako o ka Puuku o ka Papa Hawaii ma ka la 15 o Mei; no laila e makaala na mea a pau e manao ana e kokua i ka waihona o ka Papa a e hooili mai mamua ae o ka la 15 o Mei o haule auanei mawaho o ka papa hoike no keia makahiki. A ke paipai nei makou i na mea a pau, i na he ekalesia kekahi i hookomo ole i kona wahi kokua no ka hana a ka Haku iloko o keia makahiki, a no ka manawa, e eleu mai mamua o ka la i olelo ia, i kuleana pu iloko o keia hana ; i nele ole hoi kekahi mea hookahi e ko kakou mau pawaina a puni ka aina.