Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVIII, Number 18, 3 May 1879 — KE KUMU O KE KAUA MA AFERIKA HEMA. [ARTICLE]

KE KUMU O KE KAUA MA AFERIKA HEMA.

£ ho/ke 303 kekahi nopepa i ke knma o ke a!a ana mai o ke kass m&wieoa o ka l«hui Zu!u a rae na Berit3nla ma oa p«lena o v O ka inoa o ka Moi o ka hhai, 7ula o Katshwayo. » maia'.o oaa he 42,000 kinaka, i hcomsa a hoolako pono a m«M m« kaaa o kt oihaoa kaua Me keia poaii kaaa o Hako Ka{emafoda > pdio aku ai mamua tho o ke kaaa hope lea mai aei i !ohe u e kakou. a malalo ona be 12,000 kaeaka ; aka, raat«raena ae o keia huina. he 4,000 wale no koa Beritaoia ouio, ahe 5,000 pje kamaaina : o keia poe. ua heokua ia aka hkou e hoomiha. a no keia pilikii. ua ohi hou ta aku iakou. Me keia • huini he 13,000. malaio o Hako Kalemafodd, he ouku waie iho oo ka poe kopono no ke kahui kiua. e pa!e ako ai i ka enemi. , oiai ua pa umi ia ka nui oko K*tshwayo mau kanaka iko Haku Ka!emato«ia mau kanaka kupono. a me keia huina ouī o ka : poe Zu2u, i ikaika ai lakou e pale mai i ka leie kaua ana aku a nj koa Beritania. O n« kamaaina o ka puali kaua o Haku . Kaietnafo<k. he makau lakou i ka poe Zulu. ua manao lakou ua oi aku ko na Zulu hopo ole iko na koa Beriunia. Ua hoike ia »e. i ka \va i hoouna ii ai kekahi aiiikoa iwae--0 ka poe Basuto e ohi i mau koa, aole i loaa kekahi kanaka hookahi iwaena o Ukou, aia | wale no a hoopaa pio inua o Haku Kalemai foda ta Katshwayo ka Moi o ka iahui Zulu. O ke kumu i aia ai ka hoopaapaa mawae- ' na o ka poe Zu!u a me ke aupuni Panalaau, ; oia hoi, i ka wa i hoohui ia ai ka Repubaii- ; ka o Tan\navula, aia he wahi okana «ina i | noho nnna like ia e ka poe olelo e a me ka ? Moi o ka lahui Zulu. Ua waiho aku ke aupuni Panalaaa i keia j hihia i kekahi mea nana e hooponopono, a !ua hoohoioia, oka okana ama e hoopaapaa |ia nei, no ka Moi Katshwayo maoli ne ia. | O Sir Bartle Frere, ma kona ano Komuina 1 nui, ua hoouna aku oia i ka Moi ika lono. ;e hoike ana, o ke Komisina ka mea nana i ; hooholo no keia hihu a e uku aku oia no ! keia mea, me ka hoike pu ana aku ma ka < hope o kona manao, he Kiaaina no hoi oia ; no ka Lae Kauhale. He mea keia i kanaiua | ai ka manao o ka Moi i ka haawi ana mai i | kona ae ipaluna o keia kumu hooloii no na | pono o kona aupuni. £ uku o Katshwayo j ī 600 pipi, i hoopio ia ni kekahi poe kipi, a i kokua ia aku ai na poe mahiai piiikia o Fa ranavaia mamuli o na hoopilikia ia ana e : kona mau koa. £ hoopau aku hoi oia i koi na puali kaua, o e ae aku i kona mau kana- | ka opioplo a pau e mare i ka wa a iakou | ike ai he kupono; (no ka mea, he kanawai ! no lakou, aole e mare, aia wale no a hana i kekahi hana ano nui iioko oka puaii kaua. | alaila ae ia e innre.) e ae aku i na misionnri t | kipakuia e hoi hou mai e noho ma ka aina, |e ae aku i na kupa Beritania e hele inai a ! noho ma kona aupuni, me ko lakou mana e ; hooponopono ina kuee mawaena o ka la- - hui a me ko Europa, me ke kipaku oie aku 1 kekahi kanaka Europa mai ke aupuni aku me ka loaa oie mai o ka a pono mai na | kupa ona aina e e noho ana maiuna oka ;ainn. ! Me keia inau auhau, ua hoopokole o Sir Bartle Frere i kona manao ma ka hoike ana aku i ka Moi o kn poe Zulu, e haawi ; pio mai oia i na mea a pau o kona aupuni a |me kona kuokoa, me ka hoohiolo pu ana i ) kona mau mana kaua a pau. A e haawi I pio mai oia i ka hapa o kona puaii kaaa, i hiki ai ke hooponopono la ka paiena o kona aupuni, me ka haawi liio ana i ke kiikuono o Lueia no Beritania. O keia mau koina, he inea ia e hoonele i ana i ka Moi Zulu i ka hoolako ana iaia iho i : tne na lako kaua, nolaila, ua hookahaha loa < ia oia no keia mau noi, oiai, o ke kuokoa o I kona aupuni, he mea ia nana i makahehi ! nui lea ai aole e haawi pio waie ia no keka;hi mau kuinu e iike me keia. Nolaila, ua | kauoha koke aku ia ua Moi Zulu nei i na 1 Beritania e hookaaw&ie koke aku i ka pakaua o Luneboga mai kona mau palena ; ainaabu.no ka mea, ua ku ua pakaua nei inalum o kona aupuni, me ka hoomakaukau | koke ana ike kaua ia wa hookuhi no. No- ; laila, o na piiikia i loohi» aku maluna o : Haku Kalemafoda, he hana ia e hooikaika | nui ai oia e paie aku ma na paiena ana e ; paa nei, no ka mea, he loa keia maa paiena : ana e hooikaika ai e paio aku, oiai, he ehiku mau kulani iike oie o ka enemi ana e | paie aku ai, ua kaawale ioa kekahi mai ! kekaki aku. Noiaiia, i ka wa e akoakoa like ai na . Zulu ma kekahi o keia mau wahi, e like |me iakou i lele kaua aka ai maluna o ka ' regimana 24 mamua aku nei, a e like hoi me iakou e paio aku nei ia Kooela Piaaona tna Ekowe i keia mau !a, pela auanei ke , kauliilii o na wahi koa Beritania ma kela a ■me keia mau kuiana pakahi o ka enemi, nolaila, e pono e ioaa i puali kaua nui nana e hoopio ia iakou a pau loa, a iioko o ka ' manawa pokoie loa, e opa pu ia o Katsh- _ wayo a līio i mea kuewa wale.