Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVIII, Number 18, 3 May 1879 — Na Wepa Wanana Ehiku. [ARTICLE]

Na Wepa Wanana Ehiku.

Helu 6. Ka wepa eonu. Ua akaa la ka wepa eono, a lohe loane ma ka hihio, he olai nui loa, a ike ma ke ono o na mea i kaha ia ma ka pepa, i ka la i hooeieeie ia me he iauoho, i ka mahina i hoouiauia ia me he koko ia i na hoku e luule ana, i na lani e hookaawale iu an\, i na mauna me na nioku e hooneenee ia ana, i na lii na hoku na luna ka poe \vaiwyii ka poe ikaikn na kauwa e pee aku ana, a iohe ia iakou e hea aku aoa ia na kuahiwi me na pehaku e haule mai e uhi ia likou mai ka maka o ka mea e noho ia ma ka noho aiii, a me ka inaina o ke Keikihipa, no ka mea, ua hiki mai ka ia nui o koua innina, owai hoi ka mea i hiki ke ku iiuna. He wanana keia no nu mea e hiki mai ana maluna oke aupuni o Koma ma ka wa eono, oia hoi ka wa mahope iho o ka wa hoomaau rna ka wepa eiima i wehewehe ia ina ka helu 5. Ua hoomaka ia Ueia wa ma ; ka makahiki A. D. 365, a hoopau ia ma ka ; makahiki 408, 43 makahiki ka ioihi. Maioko oia mau makahiki ka hooko ia ana o na mea i wan-ina ia ma ka wepa eooo. Ma ka nana aku i keia wanana, e kuhi aoa kanaka, ua hiki io mai ka ia nui, ka L hookolokolo weliweli a lakou i iohe ai. A pela no ke kuhi ana o kekahi poe mailaiia mai a hiki i keia la. He kohihewa nae ia. Nui na wa i koe, a pooo ke hiki e mai mamua okl la hookolokolo nui a weli* weli ba Aia no ka w®pa waoana ehiku, na pu wanana ehiku, ka deragona oiaola wanaoa, ka hoioholona kupanaha wanaoa, oa huewai guia inama ehiku, ka miienio. Pono ke hooko e ia na inea i wanana ia ma ia mau mea, m»mu» o ka hiki ao» mai o ka ia hookolokoio nui * pau ai ka hanaa i ke ahi. Ua iohe oukou. o ka pu mua, no ka wa ia e hoomaka ana. ma ka makahiki A. D. 410 Nolaila. oka wepa eono, he w» ia msmua aka o ka m&k. 410.

Gibonj ka ht%u u>€fc-kU > no ma koni raoolsI ! 3 i ka'% i'i m -li o* »ni i e ?•'* iG3 ī keii wa eono. Ao:c o-a i kakiu n iD33 m*jt ras ka 3isni?, 0:1 ni msi i booko ia aī k* wepa winana eoao. He i»aaaki hooaialoka ōu, ao'* cg3 manao na aramei Ei ki bs:tal3. Koaa manio, e kakau m? ka omī-\ t ea mea i ham n rai ke aapun; o Rossa. A na ka pee imi i ke ano o 01 wanaua i hoopili īi nsau me? ini wanani, me ki enaaio. ni ia niivj tc?a. ua hooko ia ki cc4dsoB. Mi ii raau mes, ua lilo ka po« me ko lakoa ike oe nae, i p€e wehewehe t ka k< Akua o'eio. Ka wehewehe ana i ki wepa eono. Ke olai nai 102 i bhe ia. I ka wa e alii ana 0 V r a{et;ana rae Valena ma Roma t meikahiki 361, fee olai nai loa, e haoaaueee noi ana i ka hapa nui o ke aupuni 0 Roma. Hooniueue ia ke Kaiwaenahoaua, hoi ke kai i waho, a aeloo ke kahakai, paapu na ia raa kahi maloo, paa na moku i ka {epo. Ao{e nse i iiuliu a hoi boo mai ke »ai iloko, a hoopae aku i na waa, na moku, na hale, na kanaka 1 uka loa, (e iike me ke kai miaiiki, hoee» ma Htlo mamua aku nei,) a pau na hale i ka n&haha liiiii. a pau kanaka ika make. ila ke kulanakauhale 0 Alekanederia, 50,000 kanaka i make ma ia olai. No ka nui weliweli 0 ka poino ma keia olai, kuhi na kanaka he hoailona paha ia no ka pau koke ana o ka honua, oiai nae. he hoailona ia no ka hiolo ana 0 ke aupuni 0 Roma. Ua loaa he olai maoli e pili ana i ka ».vepa eono. Aka, na olai maoli, he mau hoailona ia no ka ia ana o na aupuni, no na haunaele, na kipi, na kaua, na kaua kuioko, na knua kuwaho. A 0 ka poeieele ana 0 ka la, ka uiaula ana 0 ka mahina, ka haule ana 0 na hoku, ka hookaawaie ia ana o na iani, kd hooneenee ia ana 0 na mauna me na moku, he raau hoailona ia no na popilikia, no ka haule ana 0 na hi> na luna, na koa, na kanaka, no ka weliweli loa e kau mai ana, no ka neenee ana mai 0 na enemi he lehulehu, na Nana, na Gota, na Visegota, na lahui hihiu, naaupo, maa i ke kaua, mai ka hikina akau, a no ka akau mai, e kaua ana, e hooweliweli nna, e hui a hoomakaukau ana, e hoohiolo ike aupuni 0 Rona. I kekahi manawa, ua lele ma4 lakou iloko oke aupuni 0 Koma, a kaua, a hoopuni ia Roma me ka hana ikaika e lawe pio ia kulanakauhale. Kipakuia nae lakou e na koa 0 Romi, a makana'ku i ke dala, i ka waiwai e ne, i mea e haalele ai lakou ia Koma. A hoopanee ke kaua hou ana no ka manawa. A i kekahi manawa, no ka ikaika loa 0 na Gota e hui, a noho lokahi me na kanaka 0 Roma, ae no na lii 0 Roma i ko lakou makemake, ke ae nae na Gota e haawi mai ika iakou mau wahine. i mau wahine hookamakama na na kane aiii, kane koa, kane eae o-Roma. Ka ae koke no ia ona Gota. A noho iokahi no na lahui elua no kekahi manawa. Aka, he poe hookainani no na lahui elua. Ala kue loa na Got< a lehulehu wale, a hOO- - loa i ko Koma mau kini, e hoao hou e hookahuli i keaupuni 0 Roma. Weliweli ke kipi, ka haunaele, ke kaua, ka wela ana ona kauhale, na kula, na ululaau ike ahi. Kaheawai ke koko, punohu ka uwahi 0 na wahi' e wela ana,.e hoopoelpele ana i na lani, a 010 na uwe ona kanaka ma na puu, mauna, ma na awawa, a pee lakou iloko 0 na lua, iloko ona ana, me ka manao paha, ka la nui 0 ko ke Akua inaina, ua hiki mai; Owai ke hiki eku iluna ? He manawa weliweli no, a he hoaiiona paha īa no ka la hope, aka, aole oia ka la hope loa. Aole i pau. Ahaaina Lūlu Dala Luakini ma Kapaa, Kauai.— E maiama ia ana ma Kapaa he ahaaina lulu daia no ke kukulu ana i iua- : kini Hoole Pope ma ia apana ekalesia, ke 1 hiki aku ika la 17 0 Mei ae nei. Nolaila, ke kau ieo ia aku nei na mea n pau e noho ana i Waimea, Koloa, Lihue, Anaiioia, a me Hanalei a haia loa aku i na paii kui 0 Kalahu, e naue 1 inni kakou e kokua i ke kukuiu ana i luakini ma Kapaa Kauai nei. Me na lau oliva pu mai no ake aioha e like me ka mea oluolu i ko oukou mau puuwai aloha. Nolaila, e uleu mai kakou | e na kini 0 ka mokupuni 0 Manokaianipo, i a e kui iima pu kakou me ke aloha e hapai | like i ka mea e mau ai ka malahia o ko ; kakou Aupuni, oia ka mea i olelo ia. "Ua i mau ke ea oka Aina i ka pono. " Ama ! ka po oia la, e malamu ia ana he Aha Mele !na na keiki ponoi 0 Kapaa, a oie ka Hui o Kawaihau, malalo 0 ke alakai ana a 1). KeaweamaUi. J. M. Kealoha. Kapaa, Kauai. Kahu E.