Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVIII, Number 22, 31 May 1879 — Page 1
Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII
BUKE XVIII. HELU 22. POAONO, MEI 31, 1879. NA HELU A PAU 913.
KA NUPEPA
Kuokoa me ke Au Okoa
I HUIIA.
NA OLELO HOOLAHA :—O na Olelo Hoolaha he 10 laina kakau lima, he Hookahi Dala no ka puka mua ana ; elua puka ana, he $1.50 ; no hookahi mahina, he $2.00.
NA KANIKAU A ME NA MELE :—He 10 Keneta ka uku no ka lalani hookahi, ua like me $1.00 no 10 lalani.
HOOLAHA MAU :—E hoomanao na makamaka a e hookomo mai i na olelo hoolaha mamua ae o ke awakea Poaha, i ole e kaukai ia aku a kekahi pule ae.
E hoomanao e na lehulehu, aole e hoopukaia kekahi Olelo Hoolaha, Kanikau a me ke Mele, ke ole e hookaa mua ia mai ka uku.
HE MOOLELO
NO
EVALEKA DE MOLENA !
KE
KOA KAVALIA OPIO WIWO OLE !
KEKAHI KEIKI OPIO KUAAINA O SEPANIA, I LILO I KOA KAVALIA
PUUWAI HOPO OLE.
HE NANEA ILIHIA EHAEHA
NO KA OLALI HIENA O NA MAUNA
PI RENE ME KE KAIWAENAHONUA
ME KANA IPO ALOHA KA UI NOHEA OLU WAIPAHE,
ROSA AMELIA.
Ka Apana Aina o Eseteramadura—Ke Kulanakauhale o Pelakenekia—Na Hiona Ilihia a Pahaohao i ike ia.
" E ka Manawa !
Nani kou hookauhua ana,
A hookupulau mai i na hihio,
I piha i ke pahaohao a eehia,
E like me ka'u e ike nei ;
I nei mau ouli ano kupanaha,
I oi aku mamua o ka mea io. "
Dona sanko.
MOKUNA I—HELU I.
IWAENA o na apana aina he nui a lehulehu wale o Sepania, aole paha hookahi mea o lakou i oi ae ke kaulana e like me ka apana aina o Eseterama dura.
Aia hoi maluna iho o ka hokua ililaumania o keia apana aina, he nui a lehulehu loa na kulanakauhale, e uhi paapu iho ana me he e-e opihi la iluna o ka hookua pa-ala. A iwaena hoi o na kulanakauhale, e uhola iho ana i ko lakou mau eheu mai kela pea a keia pea, mai kela nu-a a keia nu-a o ua apana aina la o Eseteramadura, o ke kulanakauhale o Pelakenekia ka oi o ka nani a me ke kaulana ; a ma keia kulanakauhale i wehe mua ia ai na hiona pahaohao o keia moolelo.
O keia wahi kulanakauhale hoi o Pelakenekia, e ku ana ia ma na kapa o kekahi wahi muliwai i kapaia, ka La Pala ta, nona hoi ke akea i hiki aku i ka 150 mile.
He mau nanaina a he mau hiohiona nani lua ole ke ikeia ana e kamahele ma keia wahi muliwai La Pala ta.
Aia hoi ma kona mau kapa kahi i ulu ae ai o ka wilou, ka oliva, ka pama, ka pomegarana, a me na laau ulu wehiwehi e ae he nui, na mea hoi no lakou na lau uliuli lipolipo e kuwelu lai malie iho ana, a e hoonawe nanahe liilii ia ana hoi e ke ahe lau makani aheahe e pa malanai ae ana maluna o na wai o ka La Palata.
He halana lai malino hoi ka wai e hoopiha ana i keia auwaha wai a ka Mea Mana, a he aiai hoi e like me ke dala, a oia paha ke kumu i kapa ia ai keia muliwai he La Pala ta, oiai, o ke ano no ia oia inoa he "kala."
Ma na wahi hoi he nui o ua muliwai La Pala ta la, e kuku ae ana ma kona mau kapa na hale nani kiekie o kekahi mau maka hanohano o ke kulanakauhale, a iwaena hoi o keia poe hale nani a pau, o ka hale kakela o ka Makuisa Palemairo de Cano ka oi o ka nani a me ka hiehie.
O keia Makuisa hoi ka mea nana kekahi opuu roselani nohenohea a ka ui, ma ka inoa o Rose Amelia, ka mea hoi nona ka puana o ka "Biute hau nani o Eseteramadura."
E na makamaka heluhelu o makou, ma keia wahi o ka kakou moolelo, e hoolauna e aku ana makou ia oukou me na hiohiona, na ano a me ke kulana o ka Makuisa Palemairo de Cano a me kana lei nani Rose Amelia.
O ka Makuisa Palemai ro ka ona hoi o ka hale kakela nani, a o ka luaui hoi o Rosa Amelia, he kanaka kaulana loa ia ma Eseteramadura a puni, a i kona mau la e lawelawe ana i kana pahikaua, oia no kekahi o na koa Kavalia e hiki ai ia Sepania ke haaheo; aka, i keia manawa, he oho kona i hoaiai ia, e like me ka piko kuahiwi i uhi ia e ka aahu hau, he mau helehelena hoi i hoalualu ia e ka loli o na makahiki loihi, a ke hoike mai nei hoi ia mau hiona, ua hala na la a ka ui i haaheo ai, aka, o ke au o ka hapauea kana e kaikai nei. He kanaka naau haakei nae keia, a ku hoi kona mau kapuai haalulu maluna o ka honua o ka hookano, o kona alelo hoi e hamo mau ia ana e ka aila awahia o na olelo maku-kona, a he houpo hoi kona i waiho ia na opala pulupulu o ka huhu hiki-wawe, a e lalapa ae no ke ahi okooko o ka inaina wela iloko ona i kela a me keia wa, e pa lihi aku ai na wahi huna ahi olelo liilii, a kona makemake paha i ae ole ai.
Aka nae he kanaka hanohano loa nae ia, a ua kahakaha ia hoi kona inoa me ka hoomanao nui ia ma ka buke o na koa kaulana o Sepania.
He hoa ia no ka papa o na Kavalia puuwai lokahi o Maderida. He kumu ao kiekie no ke kula koa ma Garanada. He alihikaua wiwo ole, a he koa oiaio hoi. Ma keia mau mea a pau, he hala ole oia ke puanaia ae, aka, ma na haawina i pili i ko loko ona, he kina nui kona e hoapono ole ia ai oia, iloko o kona hanohano a pau.
Na keia Makuisa mai me kana lede ke Dona Ma ria Fide, i hanau mai ia Rose Amelia, ka biute hau nani hoi o Eseteramadura.
A o keia Rose Amelia hoi e na makamaka heluhelu, he ui nohea oia i keia wa o 17 makahiki.
Ea, he ui oia a me ka nani, he waipahe a he olu nanahe kona manao. Me keia mau ouli kamahao oia e noho nei i keia manawa, a na ia mau papalu kupanaha hoi a ka nani, i hoolilo holookoa ia ia i laau makalei, i kekahi poe, a i uhu maalo hoi i na maka o kekahi mau keonimana opio o ke kulanakauhale.
Ua lilo no hoi oia i kaona, no kekahi mele e himeni nui ia ana e na opio oia mau la, a nona hoi na lalani mua penei:
Ma ka aoao o nei muliwai nani, He ui ka'u i ike ma ka hihio, Aole no hoi he lua oia nani, A keia puuwai e koni nei. " O ka hana maa mau i keia kaikamahine i na auina la a pau, e noho ana oia ma ka puka aniani o kona rumi, i ka lua hoi o na hale, a he kui lei kana hana. A ua lilo loa keia i hana walea ia ia, a mehe mea la no hoi, ua komohia oiaio loa ka punihei, i kona naau i na papahi lei ana e hoolawa mau ana i na auina la a pau.
Eia nae ka mea kupanaha, aole i kona a-i e hoonuanua ia ai ua mau papahi lei la, aole hoi i kona poo ; aka, o kahi a ka maka e ike aku ai ia lakou, aia maluna o ka ili hualala o kona moe, nolaila, ua lilo na owili lei a ka ui i kui ai a lawa, i mau mea hoonani no luna o kona moe, kahi hoi a kona hiolani e maha ai.
A i keia wa hoi a ua ui la e noho ai ma kona ipuka aniani, e hoolawe hana palanehe ana hoi i kona mau manamanalima nanahe, me na pua hana walea ; e muimuia nui ae no na poe himeni kaahele, a hookuu malie ae la i ka lakou mau leo mele hoeha puuwai.
E kani nopu nanahe malie maikai ae ana ko lakou mau leo, i haihai wale ia a lolii ke kani, e halawai ae ana no hoi na leo kilinahe aaki liilii o ke gita. A he oiaio, ua ku maoli no i ka ii a loko ke lohe aku ia mau nani o na puukani o Sepania, a manaolana nae au, i na no hoi malaila ko Hawaii nei mau puukani, aole no hoi i ikeia na ai.
He hana maa mau no hoi i na keonimana opiopio oia hapa o ke kulanakauhale, ka hoohehelo ana ae ma ia wahi o ka ui Rose Amelia, i na kuuna ahiahi a pau me na manaolana e loaa mai ana ona mau mino aka, mai na papalina nohea nonoula mai o ka ui Amelia, aka, he neo nae ka haawina loaa mai, oiai, he mo-i kela he ia noho i ke ehu. Aui ae la he mau la, huli ae la hoi he mau hebedoma, lele ae la a nalo aku la he mau malama, a hina pu ae la hoi he mau makahiki, aia hoi i kekahi ahiahi poniponi malie, a i hele wale hoi a hoohihi ka olu nani maikai o ka manawa, a i ka hora 8 paha o ua ahiahi la, oiai hoi ke aliiwahine mahina e kuupau ana i kona aahu malamalama maluna iho o ka ilihonua, a ke kupua pouli e huna ana, ia wa i lohe aku ai ua ui Amelia la, he leo kolonahe kohaihai, e pauma malie ia mai ana, a e ukali ia ana hoi ia leo hoene kupaianaha, e kekahi nanahe leo gita, i onoonou liilii ia ae hoi, e kekahi mau kikoni lima palanehe.
I ka lohe ana o Amelia i keia leo kani aumoe, a he leo nani lua ole hoi a kona lohe i pa mua ole ia ai, ua ano pioo ae la ia, a holo puni ia iho la oia e ke eehia, oiai, ua kii mai la ka eha a ka leo a iniki iho la i kona puuwai.
Aole i pau.
Na Kanawai o Ke Ola Kino.
[KAUKAU IA E S. N. EMEKONA.]
Kekahi mau rula no ka auau ana.
I ka wa ikaika o ke kanaka, hele no i ka hana a pau auau i maemae ke kino. Ua maa na kanaka Hawaii e like me ia, a ua maikai no. Aka, i ka wa nawaliwali a mai he pono e malama pono ia na rula o ka auau ana. Ina paha he ano nawaliwali ke kanaka, aole nae pilikia loa, he anu paha, he kunu paha, alaila e hoomanao i keia mau rula.
1. He pono ke hana a kahe ka hou alaila e auau me ka pa mai o ka la i ka ili, a hoo komo i lole maemae. Pela e pau ai ke anu. Ina wa auau a pau e kawele a maloo ka ili, anaanai i hoi mai ka pumehana.
2. Ina he nawaliwali ke kanaka, ua mai, aole hoi e hiki ke hele i kahawai e auau ai alaila e auau ma ka hale me ke kawele a huakai paha.
3. Mai auau mahope koke o ka ai ana a maona.
4. I ka wa ikaika maikai no ka wai anu.
5. I ka wa nawaliwali, he maikai no ka wai anu ina he mea oluolu i kou auau ana ; aka ina he anu mahope, aole hoi mehana mai ka ili, e aho e auau iloko o ka wai anuole, ano pumehana.
6. Ina ikaika mai ka fiva maikai no ka auau me ka wai anu i emi mai ka wela ; me ke akamai nae e hana ai o mahuahua ka mai.
Ina nalulu ke poo no ka wela, aole hewa ke kau ke kawele i pulu i ka wai anu i mea e oluolu ai ka wela. He pono ke kuka pu me ke kauka no ke ano o ka auau ana, no ka mea ma ke akamai ole o ka hana ana e mahuahua ai ka mai.
E hoomanao nae i keia waiwai e puka mai ana mai loko o ka auau ana.
1. O ka maemae no na mea ikaika a me na mea nawaliwali, oia ka waiwai nui o ka auau ana.
2. O ka hooemi ana i ka wela a me ka hooponopono i ka auau ana mamuli o ka mea e pono ai ke kino, oia kekahi mea e waiwai ai ka auau ana. He hana ia e pili ana i ka oihana lapaau. Nolaila ina he mai ke kanaka he pono e kuka pu me ke kauka no ka auau ana.
3. O ka lealea i ke au ana iloko o ka wai, oia kekahi waiwai o ka auau ana.
Aole paha waiwai ke paipai aku i kanaka Hawaii no ka pono o ke au ana. Ua akamai ka hapa nui o lakou ma ia hana e ikaika ai ke kino. A ua kaulana lakou no ko lakou akamai ma na oihana e pili ana i ke au ana.
Kekahi mau noonoo e pili ana i ke ola Kino. Iloko o na mahele elima i kakau mua ia ua hoike ia kekahi mau kanawai e pili ana i na mea nui elima e waiho ana ma ke kahua o ke ola kino. He pono ia kakou e noonoo ma kekahi mau mea e ulu pono ana mailoko o na kanawai i hoike mua ia.
Nolaila i na e hoomaka ana kekahi kane me kana wahine mare hou e noho pu, e noonoo laua no na mea e pono ai ko laua noho ana. Ina paha ua pelapela ka hale o na makua e imi laua i hale e ae i hiki ia laua ke noho me ka maemae. He maikai no, i na e hiki, e kokua i na makua e hoomaemae i ka hale, e hooponopono hou, i komo pono ke ea maikai o ka lani a puhi aku i na ea ino e pee ana iloko o na moena kahiko. E holoi i na pale uluna i hele a ekaeka. Aka paha, wahi a ke kanaka. He ilihune, aole dala e kuai ai i mau pale uluna e like me na haole. Alia ea, ke ike nei au ua lako kou wahine me kekahi mau lole silika paha lole alapia paha, lole kumukuai nui e ae.
I na ua akamai kona kuai ana, i na ua kuai oia i elua holoku kalakoa, $1.50—3.00.
4 I-a lole pale uluna, 25--------1.00.
6 " " kihei laula, 50—3.00.
---------$7.00.
Oia paha ke kumu kuai o kekahi holoku alapia a me na pono e ae e pili ana.
E aho ka maemae o kahi e moe ai mamua o ka hoonani wale ana i ke kino ma kahi akea. E aho ka lako pono o kahi moe, me ka holoi pinepine ana i na kihei a me na pale uluna i mea e maemae ai mamua o ka noho pelapela ana ma kahi home a he lole nani no ka hele ana ma ke taona. Aole o ka ilihune wale no ke kumu o ka lako ole, aka o ke akamai ole i ka hooponopono ana. Nolaila me ke akamai e hana ai, me ka puunaue pono i na dala mawaena o na kahiko kino a me na lako hale, oia ka mea e pii ai ka lako o na hale o kakou. Eia kekahi, i mea e maemae ai ka noho ana o ke kane me kana wahine he pono e paku aku i wahi rumi no laua ponoi. Aole pono ka moe nui ana o na mea a pau o ka hale, na makua me na keiki a me na ohua e ae ma kahi moe hookahi. Ke kumu nui ia o ka moe kolohe. E like no me ka oukou ike ana ma ia mea, no ka maemae ole o na makua nolaila pelapela ka noho ana o ua keiki. Ina makemake o Hawaii opio e pii ae ma na mea e pono ai, e hoomaka ma kou keena ponoi. Kokua pono i kau wahine ma ka hoolako ana, i lako i na kihei, na pale uluna, na kawele holoi maka a me na mea e pono ai i mea e holo pono ai ka olua noho maemae ana.
(Aole i pau.)
Ma ke kauoha.
Keena Aina, Oihana Kalaiaina Honolulu, Mei 1, 1879. Ua makaukau no ka hoopuka aku na Palapala Sila Nui e waiho nei ma ke Keena Kalaiaina o na Aina malalo nei : SAM'L G WILDER. Kuhina Kalaiaina.
MAUI.
Palapala
Sila Nui INOA AINA
3088 Kanakahou Honuaula
1483 Maaweki "
2133 Mahiai "
2138 Kaimu "
1491 Kihuluhulu "
1507 Kahula "
1482 Nahualalaau "
1505 Puukoa "
1493 Kane "
1487 Mahiai 1 "
2132 1/2 Pai "
1484 Kaleo "
2139 Imihaku "
1495 Kukaheku 2 "
1481 Kaku "
1506 Kaihelani "
1508 Makahanohano "
1226 Kihuluhulu &c. "
1494 Kupaa "
1472 Kahaleokanu "
1490 Keoni & Kalahili "
1476 Kenui "
1480 Kawahapaa "
1475 Kaaea "
3930 Nakilu "
5004 Kihuluhulu "
1269 Kapawa Hana
1759 E Rooke "
2548 Kealo Kaupo
3597 J A Kuakini "
2141 Keawe Kipahulu
1569 J A L Willis "
5965 Keawe "
1681 Mahoe & Kamaka Waikapu
1514 " " "
1511 Keaka "
1512 Pakele "
4091 Kanakaloa "
1518 Kekua "
1516 Koa "
4948 Hakiki "
4937 Kahinu Waihee
6196 Kuanea "
1217 Helehua Kula
1205 M Burns "
1207 Napela "
5176 Kekapoi "
2125 Naoopu Hamakualoa
2630 Keahi "
1078 Wanaoa "
1085 Kamoekolohe "
1079 Puowaina "
1087 Hanakahi "
1258 Piho "
3355 Kamauu "
3660 Namokuelua "
5394 Pilali Kaanapali
4633 Nahinu "
5969 Kahula "
2910 1/2 Holoua Lahaina
5660 Kalaipaihala "
5633 J S Kaawa "
2998 Wm. Ap. Jones "
4398 B Mamakaeha "
4377 Kaekae "
4557 Kauhihewa "
4561 Kapu "
3534 Kaweawea "
1869 B Kaai "
5005 Kalaipaihala Olowalu
1483 Maaweiki Moloa
2133 Mahiai Papanui
2138 Kaimu "
3088 Kanakahou Mooiki
MOLOKAI.
1133 Kupanihi Honouli
2581 Kalawaianui Waikolu
1132 Kuhio Honouli
6037 Luaaka Manowai
6062 Kaneheana Kumueli
6312 Makaholo Pelekunu
5549 Pihi "
2970 Waimea Mapulehu
4139 Kauhanui Kumimi
3944 Lawelawe Honouliwai
5203 Ailaau "
6113 Kaleo Honoulimaloo
6050 Ohule Kupeke
6160 Piapia Puaahala
3649 Kaauhaukini Ualapue
6365 Hauhalale Kalaupapa
6036 Kekuhi Pukoo
3870 Kahueia "
6038 Pua " 2
6257 Kalino Kalamaula
6274 Kahapuu Kawele
HAWAII.
6323 Meheula Hamakua
6309 Kamalo "
5101 Kaanaana "
6174 Kahulanui Waipio, "
6277 Kuahine Kohala
5098 Kaui Kawaihae
912 4t.
OLELO HOOLAHA.
E. LILILEHUA.
Loio a he Kokua ma ke Kanawai !
IMUA o na Aha Apana a Hoomalu o ka mokupuni o Oahu. E hanaia me ka eleu loa. E loaa no au ma Wehekealaula, ma alanui Maunakea, a i ole ia, ma ka Hale Hookolokolo o ka Aha Hoomalu ma Honolulu. 898 l y
S. AUKAI.
LOIO ! LOIO ! !
UA ae ia mai oia e lawelawe ma ka Oihana Loio imua o na Aha Kakau Ole o ka mokupuni o Oahu. 898 ly
He Nui Anei Kou Makemake i na Mekini Humuhumu Lole ?
Ina pela, alaila, e kipa mai no ma ka Halekuai
o
KAKELA A ME KUKE.
A malaila oukou e ike ai a makaikai i na ano MEKINI a WHEELER a me WIL SON, mai ke $40 a hiki i ke $50 ke kumukuai o ka mea hookahi. Ka MEKINI a SINGER, ma ke $50 pakahi, a me ke ano MEKINI a WILCOX me GIBBS, ma ke $30 a hiki i ke $50 ke kumukuai. I mea e pau ai ko oukou kanalua e na Makamaka no ke kupono o keia mau ano Mekini, e naue mai no me ke kuihe ole, a e ike no oukou iho. 862 tf
Kauka O. S. Cummings, M. D.
HOMEOPA TIKA.
Oia ke Kauka i kamaaina mua ia oukou e na kanaka Hawaii ma ka inoa, " KULU WAI LIILII" Ua hoi mai nei oia, a e pahola hou mai ana oia i kona akamai lapaau ia kakou. Aia kona Keena Lapaau a me kona wahi noho i keia wa ma kahi o Mr. Wm. G. Irwin, ma ke kihi o na alanui Papu a me Beretania, ma keia aoao aku o ka luakini o Kaukeano. 888 tf
ANO NO I LOAA MAI NEI !
Na Kaa Lio Holo Lealea! Na Kaa Lawe Ohua a me na kaa holo palua, mau mea hoikeike aku, mai ka Hale Hana Kaa mai o ka Hui o Cortland ma Nu Ioka. DILLINGHAM & Co., 876 tf Na Agena kuai ma Hawaii nei.
KO BIHOPA MA
BANAKO MALAMA DALA!
E MALAMA NO MAUA I KE DALA O na kanaka maloko o ka Banako, penei : Ina hoomoe mai ke kanaka hookahi i na dala $800 a emi mai paha, alaila, e uku maua i eono hapahaneri ukupanee makahiki; mai ka la o ka lawe ana mai a hiki i ka la o kona ohi ana, ke waihoia ke dala hoomoe i ekolu malama a keu paha. Aole ukupanee e helu ia no ka hakina o ke dala hookahi, aole no hoi no ka hapa malama. Ina ohi koke oia i kana dala, aole i hala na malama ekolu aole ukupanee. Ina i manao ke kanaka e ohi i kana dala, e pono ke hoike e mai oia ma ka Banako i kona manao ohi, i kanakolu la mamua o kona ohi ana, a o kana Buke kekahi ke laweia mai. Ma ke kikoo wale no a ka mea dala e haawi ai i kana, a o ka Buke kekahi ke laweia mai. Ma ka la mua o Sepatemeba i kela makahiki a i keia, e houluulu ai i ke dala, a e huipuia ka ukupanee me ke kumupaa o na dala i hoomoeia no na malama ekolu a keu, a mahuahua, ke kumupaa e loaa i ka ukupanee. Ina oi aku ke dala hoomoe mamua o $300, alaila, hooholo pu ka olelo. E weheia ka Hale Banako i na la hana a pau. 851 tf BISHOP & Co.
Ale ka Wai ke Ike Aku
I keaha la hoi ?
I na Waiwai Nani ano Hou loa hoi paha o
ka Halekuai o
GOO KIM.
Nana aku no hoi oe, " Hoonuanua i Apua a Kalamaula. "
Oia no hoi na Hainaka Silika Nunui Eleele a Ulaula. Pulu, Wai Gula a Wai Dala. Na Hainaka liilii Lei A-i. Na Mamalu kane, wahine a me na Mamalu liilii kihi weluwelu o na kaikamahine. Na uhi huihui nani nunui a liilii. Na Kihei Silika lau ma kaekae. Na Koloka kamalii nani a me na Koloka hoopumehana no na bebe. Na Huluhipa lau a me na lole huluhulu holoku o na wahine. Na Muumuu keokeo o na wahine lihilihi ma ke alo, a me na Palekoki. Na Papale wahine Malina i hoopinanaia kekahi aoao, hele kela a kapakahi Manuia o Keokoi ka moku. Na Papale Waiokila aiai, a ke kau mai i ke poo, moa uakea loa kela ke pa iho ka la, a he nui wale na ano papale e ae i ike ole ia mamua. Na Hulu Eheu Manu no na papale wahine, e kau ai ka iwa. Na Kalakoa hou loa, na Makalena a me na lole Iliwai, na Puuwai Gula a me na Gula Pepeiao o na wahine. Na Kamaa ano hou o na kane, wahine a me na kamalii, na Kuka Kanahai, na lole wawae a me na Palule o na ano he nui wale, a me na Pale Pakaukau. Na Hainaka Silika Hou loa o kela a me keia ano waihooluu like ole, nui a liilii, na Kalakoa Huluhipa ano hou loa, na Makalena o kela a me keia ano, na Moena Pake, Ti Inu a me na mea hou e ae he nui wale na ano mai Kina mai. O keia mau waiwai, eia no ke ahu mai nei o na ano hou loa wale no, a me kekahi mau waiwai e ae he nui loa i hiki ole ke helu papa aku. Ina aku no hoi a kapalulu hou mai, ma kela a me keia ku ana mai o ka mokuahi o na aina e. Nolaila e komo hale no e na hoa o ka iu o ka la, e wae i ko oukou mau iini aole no hoi makou e uiha iki, ke hele mai oukou e kuekaa i na waiwai ina no ke kuai a nana wale no paha. E kuaiia aku no keia mau mea ma na kumukuai haahaa. Ma na Poakahi a me na Poaono, oia na la e kuai hoopaki loa ia aku ai ua mau waiwai nei.
858 tf GOO KIM.
WAI HUI O KA HAU.
MA KA
"BONANZA"
MA ALANUI HOTELE!
NO
JNO. W. CROWELL, (Kolowela.)
E LOAA no i na keonimana a me na lede o keia kaona, kahi e hoomaalili ai i ka wela ikiiki o ka houpo, ke kipa aku ma ka hale inu wai hau huihui o Kolowela ma kahi i hoikeia maluna, ma o aku o ka halekuai o Grant a me Robertson ma Monikahaae, Honolulu. E naue ae malaila i ike pono.
(876 3m)
MAIKAI KA HOI KA PAPA !
A ME
KA LAAU O KOU HALE! NO HEA LA ?
KAI NO HOI NO KAHI O
WAILA MA !
Nana aku no hoi ia la Ohi ka Io o ka Laau o Makawao I ka ua mea hoi o ka nani o Na PAPA ! Na PAPA ! ! A ME--NA PONO KUKULU HALE O NA ANO NO A PAU. Aia ma ke kihi o na ALANUI PAPU me MOIWAHINE ! HONOLULU MALAILA E LOAA AI E LIKE me ka MAKEMAKE NO KE KUMUKUAI MAKEPONO LOA ! PAPA, PAPA, PAPA, Na Papa Huluhulu, Na Papa Manoanoa, Na Papa i kahiia, Na Papa Kepa, Papa Hole Keokeo, Papa Hole Ulaula. NA LAAU, NA LAAU Na Kua, Na Kaola, Na Aaho, Na Moli Na Peapea, Pine Huluhulu, Pine i kahiia. NA Papa a me na Laau Ulaula ! Pili ulaula, Pili Keokeo, Pani Puka, Pani Puka Aniani, Ipuka Aniani, Puka Olepelepe. PENA O NA ANO A PAU Hulu Pena mai ka Liilii a ke Nui, Aila Pena, Aila Hoomaloo, Waniti, Pate. NA LAKO O KELA A ME KEIA ANO ! Na Ami Puka Hale, Na Ami Puka Pa. ANIANI! Pepa Hale a me na Lihilihi E LOAA NO MALAILA. PAAKAI HELU 1 O KAKAAKO me PUULOA No ke DALA KUIKE, e loaa no na mea a pau i haiia ae la, no ke Kumukuai Emi loa. O na kauoha a pau mai Hawaii a Niihau, e loaa 'ku ana ia lakou, e hooko koke ia no ia me ka lawa pono. E Kipa Nui Ilaila, i ike i ka Oiaio 840 3ma