Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVIII, Number 22, 31 May 1879 — Na Waiwai Hu o Aferika Hema. [ARTICLE]

Na Waiwai Hu o Aferika Hema.

KAKAU IA NO KE KI'OKOA. Ko hoike n!»u nei m.ikou i ka waiwai o na uupuni kr\ua o ke ao nei, ma ka hookahe una i ko Inkou maii koko no ka hanohano o ka inu;i a lakou e lei ann. Aln kekahi i:a kuhke ole ko makoo manao me ko kn nupepa h'o Ilawmi Pae Aina no ke kau.i waiwiii ole, nolail;i, i mea e pau ai ka pohihihi o ko inakou poe heluhelu, ua lawe mai mnkou » kei.i inalalo iho: No ka pii ana c huli i ke kuia ilaimana, he 750 mile ka loihi ma ka akau o.jQ3-py Tavyn, (Lae KauhMe) ke 4tfiabakauhaJe 0 O ipe Colony uuv ka aoae#' heina o Aferika H»"»nii. t)a hele ia keia mau mile mawaena aku o Knrroo me Gouph iloko o na la ehiku, k*e ole e noho ma kekahi mau wahi no ka nawahwali o nn lio, ine kn holo ia maluna o ke kaa mahu no na mile ehiku mai Cape Town mai a hiki i Wellington. Eia ke kula (liiinana ina ka aoao hema iki ae o Dudoit, ma ka hookui ana o na muliwai Vale a mo Alani. Ua lilo mai keia mau wahi i na poe olelo e o ka Hui Okana Aina Olelo e iloko o ka inakahiki IS4O, a ua olelp ia, o keia ka poe i hiki mua ma Aferika llema iloko o ia manawa, a ua iawe wale ae ia iakou ia wahi me ke akaka ole o ke kumu, me ko iakou hilinai ana iho mamuli o ko lakou ikaika. Ua noho kumu* kanawai iho in keia poe oleio e mamuli o ka hiiinai ia e ko lakou nupuni. Me ka loihi oie aku o na la, ua oi pakeia aku U ko iakou nmu waiwai mamua o na kamaama paele, ua nui na hoioholona i lilo waie mai ia lakou, a he mau aina waiwai nui hoi kekahi. Ua loaa hou o Cape Town īa iakou mai na paele mat no ma ke ano kaiii ia makainWi Wa b ka oina waiwai hookahi ia ma ni kahakai hema o Aferika. lloko o ka makahiki 1795» ua iawe ia ae ia o Cap« Town a me kona awi kumoku.e na aumoku kaua Bentaoia. Ua paniku ia ke aw« e oa inoku, a ua hoolele ia aku iuka o Cape Town kekahi mau puali koa, a huki k ae la k* hae o Beritanin iwaena o ke kulanaUuhaie, i mai la mnnawa tnai ka lilo ana ma ke ano—he Panalaau uo Bcntaoia N'ui, A aia ia hoi ihea ka ikaika o keia poe, hakaka aku, a o kekahi o keia poe oa iii keokeo e kue ino nei i na puaii koa Beritania ms Taranaraia, ke kahua kaua o na keia la. O la ike maopopo iea ia ana o ke daimana ma Af*rika Hema, iloko no ia o lm u)»kahiki ISO7. Ua hiaai na iahuikanaki a pau o ke ao uei i Wa ana mai, oa hu ae ke (laimana ma kae o na muiiwai V»fes rae Alani. O Mr. John O'Keiii/, bi kanaka heie mauui kauiana oia ma na km hiwi o Aferika, ma kona aii e hoi i Jtahakai mai ka mauna mai.ua hiki akn k

?ia ma k»pa o keii mao a mahila hoi e noho ao« kekahi kinaki enahm o Van Niekerk. Ua īke aka ia ora i kekahi vrab» pohako uoka maikii, e kioiiolā ia loa e o> keikī a oa kanaka mahiai nei iloko o ka i.epo, haapu ioo ae U o Mr. o'Reil!y i me ka o'elo aka, e bwe koke mai i ki : pohaka malia paha be (Uimani, ua pane" koke raai U ke kaoaka mahiai me ka mino; aka aoa iho, aole keia he daimaoa, iua oe e J makemake, e haawi aku aa naa.aiaaio keia he daimaoa, «laila, be mea dui iea ia ma keia waiii iloko o keia maa la ma kapa j 0 keia mia maliwai. Aka, o Mr. o'Reiliv : oae, aole oia i hoeioh ae i kona manao mua, ( aa paoe aka oia, e iawe au i ka pohaku i | Cspe Towd no ka hoikeike, ioa he daimana i io keia, alaila, oa waiwai like kaua. | Ua hoomaka hou keia ma ka ia nei; huakai no Cape Towo, ua heie mai keia ma ; ia La a po, moe hou keii ma ka hoteie ma i Colesbarg, ua hoike aku keia ī ua wahi! pohaku nei i kekahi o kona poe hoaloha me ; ka i aku, he «iaimana paha keia ; ua oki ia 1 ke aniaoi aua moku maikai. Aka, o kona | ooe hoaloha hoi, kioia ia aku ia ua wahi pohaku oei ilalo o ka papaheie o kn hotele me ka 1 mai iaia, no ka hupo nui : ke kapa ana i keia wahi pohaku he (iaimana. O Mr. o'Reiily nae, aole oia i hoololi ae i kona manao mua no ka manawa eiua o ka : hoole ia ana, ua lawe hou ae la oia i kahi pohaku a malama.a ma kekahiiaae.ua hoohiki loa oia i kana huakai mu Cape Town. I kona hiki ana aku, ua hele ioa aku la oia i kekahi kauka akamai i ka nana 1 na mea nani oia o Dr. Atherstone, ua hai mai ke kauka i ka oiaio, he elaimana keia, nona ke kaumaha he 22J carata, ua hooliio ia aku la ua pohaku daimana nei no oa dala he 3,000. 1 ka manawa i lohe ia ae ai e ko ke ao holookoa nei ka hu ana o ke daimana ma kae o keia mau muliwai, ua hoio aku na kanaka mai Europa, Amerika a me na wahi e ae, e hooikaika ana i ka eli i na lua nui ma kae o keia mau muliwai. A ua hiki aku hoi ka waiwai o keia kanaka mahiai ma kahi he 06,000 daia, nona ke kaumaha he S3i carata, a ua kapa ia ka hu ana o ke daimana ma ia wahi ina keia inoa "Ka Hoku o Aferika Hema." O na waiwai i puka mua mai, a ī ike ia e na mea a pau ma Aferika a hiki i keia la, a he mau waiwai mau hoi, oia ka hao, ke kepau a me kekahi mnu mea paakiki e ae, he mau iua ianahu nui, a o ka hope loa o ka hu ana, oia ke guia a me ke elaimana. A ina e ianakiia io ana na puaii koa Beri-! tania ma ke kahua kaua o ka poe Zuiu i ' keia la, aiaila, ua hiki ke pakui hou ia mai he mau aina waiwai hou, a me ke kaulele hou iho o na loaa aupuni o Beritania m» na waiwai kaiepa n me na waiwai hu waie o ka aina, a e hoio auwana auanei ua Moi | Zulu hohe wale nei ma ke kahua kaua o na | keiki Pelekane, kahi hoi a ko lakou mau ! koko i hookahe ia ai no ka lanakiia o ko j akou aina makuahine. ,