Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVIII, Number 23, 7 June 1879 — Page 1
Ka
Nupepa Kuokoa:
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII
BUKE XVII. HELU 23. POAONO, IUNE 7, 1879. NA HELU A PAU 914.
KA NUPEPA
Kuokoa me ke Au Okoa
I HUIIA.
HE MOOLELO
NO
E VALEKA DE MOLENA!
KE
KOA KAWALIA OPIO WIWO OLE!
KEKAHI KEIKI OPIO KUAAINA O SEPANIA, I LILO I KOA KAVALIA
PUUWAI HOPO OLE.
HE NANEA ILIHIA EHAEHA
NO KA OLALI HIENA O NA MAUNA
PI RENE ME KE KAIWAENAHONUA
ME KANA IPO ALOHA KA UI
NOHEA OLU WAIPAHE,
ROSA AMELIA.
" E ka Manawa !
Nani kou hookahua ana.
A hookupulau mai i na hihio,
I piha i ke pahaohao a eehia,
E like me ka'u e ike nei ;
I nei mau ouli ano kupanaha,
I oi aku mamua o ka mea io. "
DONA SANKO.
MOKUNA I—HELU I.
HOOLONO aku la ia a hiki i ka lanakila loa ana mai o ka ilihia maluna ona, a hiki ole hoi iaia ke hoomanawanui, ku ae la ia iluna, hanu kaumaha iho la oia, a me na kapuai mama, hele aku la oia a ma ka ipuka aniani o kona rumi e haliu pono ana i ke alanui, kiei aku la hoi, aole nae oia i ike aku i ka mea nona ka leo ana e lohe nei, nolaila, huli hope ae la ia, a hele mai la a ma ka puka aniani e kiei aku ana i na wai malino lai o ka La Palata, aia hoi, me he hihio la na ka moe, ike aku la oia i ka mea nona ka leo ana e lohe nei, a i aihue loa ia ai hoi kona puuwai.
He keiki ui opiopio oia, e lana ana maluna o kau wahi waapa kahiko, a aia hoi ma kona alo e hiipoi ana ia he gita, ka mea hoi nona na kaula moliolio, e kikoni maiau ia iho ana e na manamanalima o ua opio la. I ke kilo ana i kona oiwi, me he mea la, aohe mea a keia maka peni e puana ae ai no ka nema aku i kona kina, aka, he mahalo wale no ka mea hiki ia'u ke puana ae, no ka mea, aia oia imua o na maka o ka nani o na nani kahi i ku mai ai, a ke loloku la hoi ka puana kaulana au e Hawaii, "Pali ke kua mahina ke alo, aohe puu aohe kee, o ke ku no a kanaka maikai."
I ka haku wahine o ka po e kiola pau ana i kona nani piha a pau, ua ahu wale ae la na ko-a o ka papahele o ka luaui honua, ke hele la hoi a waiho pono ka papa konane a ka malie, aohe pohaku nalo. I keia wa i huli hoi mai ai o Amelia mai kana hoolono ana i ka leo, a me ka hoohialaai ana hoi a kona mau maka i ka nani o kela ui ana e ike nei.
Hele mai la oia me na kapuai mama a me ka manao i hoano e ia, a hiki mai la oia ma ka aoao o kona moe, lalau iho la oia i ka papahi lei rose ana i kui lima palupalu ai ia auina la, puili ae la ia a me ka leo nawe malie, puana ae la ia. "E ka luhi a'u i luhi ai, ano, ke lawe nei au ia oe a hoolilo i elele no ka lia a'u e koni nei, a i mea no'u e hoike aku ai i na hiona o ka ilihia, no kela mea kamahao a'u e ike nei a e lohe aei hoi."
Iaia hoi e hookaukau loa ana, aia hoi pau ae la kona lohe ana i ka leo pahaohao ana i lohe ai i na sekona mamua ae, nolaila, lele ae la kona hauli a hele mai la oia a hiki mai la ma kahi ana i ku ai a hoolohe i ka leo kamahao, aia hoi ua hohola ae la he pohu anoano maluna o na wai.
Ku iho la ia me ka manao kuko ano e, e lohe hou aku i ka leo kupanaha ana i lohe mua ai, aka, aole nae he wahi mea a lohe hou aku. Hoolono aku la ia, aohe no he leo, aka, o kana mea wale no e lohe mahui eehia ana ia manawa, o ka nu aheahe liilii wale no a ka lauae makani kehau, mawaena o na lau laau.
I keia wa i ulu mai ai na lia hoomanao ana ae i na moolelo kaao a kona makuahine i hai mai ai mamua, a o keia paha ka wa e hooko ia ai ia mau olelo.
E na makamaka heluhelu, he mea maikai ia kakou ke ku iho ma keia wahi, a huli ae kakou a nana ia Dona Maria Fide, e hahai ana i na moolelo weliweli, i kana hapuu Rosa Amelia, na mea hoi nona na weli eehia a ua ui la e ilihia ano e nei i keia hora a kaua e ike nei ma kona ipuka aniani.
I ka 12 o na makahiki o Rosa Amelia, i kekahi auina la hoi, mahope iho o ka pau ana o na kanike ana mai o ka bele o ka halepule o Sana Kaverio, no ka pule awakea, oia hoi ka Angelo i ka hora 12, e noho ana ua Madame Maria la me kana kamalei roselani Rosa Amelia ma kona rumi.
Ia laua e noho mumule ana no kekahi mau minu te, hanu nui ae la ua Madame Maria nei, lalau mai la oia i ka lima lalahi o kana kama, honi mai la hoi i ka papalina nonoula o kana lei, a puana ae la oia i keia mau huaolelo, "Ave Maria" (Aloha oe e Maria) a me na maka hoi i hoohaloiloi ia me ka waimaka, pane mai la ia kana hanaukama. "E kuu Rosa aloha—e kuu Amelia e—Ano, e kuu lei, he mea huna pohihihi ka'u e hai aku nei ia oe, a he mea pono hoi ia oe e kuu kama Amelia ke hoolohe mai, a malama hoi, oiai, e hiki io mai auanei paha ka wa e ike paka aku ai oe ia mau mea, alaila, e hoomanao ae oe ua hala ole kou luaui mama nei, i ka hoike e ana aku ia oe e kuu aloha."
Me na huaolelo hope, hele aku la ua Madame nei, u-u ae la i ka puka aniani o kona rumi iluna, a ia wa i ikea ia aku ai ka halana wai malino o ka muliwai La Palata, huli mai la oia ihope a haka pono mai la i kana hiapo opio, a pane hou mai la—"E kuu Rosa opio, o keia muliwai au e ike nei, ua kapaia o ka muliwai La Palata, a o ke kumu paha i kapaia ai pela, no ke aiai e kona wai e like me ke dala, oia hoi ka palata.
Maanei, oki pu iho la ua Madame nei, me he mea la, e naka haalulu ana kona kino holookoa mai o a o, a liuliu iki, pane hou mai la ia, "E Rosa, e hoouai mai i kou noho a kokoke mai ma kahi a'u e ku nei."
Na keia leo kauoha a ua Ma dame nei, hooneenee aku la o Rosa i kona noho a ma kahi a kona luaui mama e ku ana, noho iho la hoi ia ilalo a nana aku la no hoi ia maluna o ka muliwai.
"E Rosa, ke ike nei oe" i pane hou mai ai ka lede Ma ria ; "he mea hehee ka wai, aole hoi loaa iaia ka hiki e paa ae i na kapuai olohelohe o kakou nei na kanaka, ke ole e kokua ia e ka mana hemolele o ka Makua Lani. He mea oiaio no hoi, i kela a me keia wa a kakou e hoao aku ai, e kau aku i ko kakou mau kapuai, e ano holoa-ia holookoa aku ana no kakou, me he mau pohaku la e iho ana no ka hoomaha ma ka papaku o lalo; aka, e kuu Rosa, ua lilo loa keia mea hehee a kaua e ike nei i alahele no kekahi mau lio—ae—he mau lio kupanaha lua ole laua. Hookahi o keia mau lio he poni eleele uliuli, a o kekahi, he lio ulaula e like me ke koko. I kela a me keia hora 12 o ka po pouli mua o ka mahina, i kela malama keia malama, e lohe ia aku no ke pohapoha mai o na kapuai o keia mau lio, me he mea la, aia laua maluna o ka honua papaakea, a i kekahi manawa no hoi, e ike ia no laua i kekahi po mahina nani loa, aka, he kakaikahi nae.
I kekahi po koke aku nei no mamua, i lohe ai au i kou papa Palemai ro, e hahai mai ana ia'u i ka moolelo o keia mau lio weliweli, a penei no ia : I kekahi wa kahiko loa, ua hooili kaua iho la ma keia muliwai, me ka weliweli, he elua mau keiki koa Kavalia opio, no ke ano punalua mawaena o laua, no ka mea, e hookaukolo like ana laua i ko laua mau kuko ino lapuwale, maluna o kekahi kaikamahine ui ma ka inoa o Teresia de Cosa, ka haku wahine hoi o na Mua (Moors) mai Garanada mai.
"O keia mau Ka valia ea, e kuu Amelia, he mau keiki ui opio nani laua, mai Garanada mai, a he mau hapa Mua hoi, i hoolaa loa i ko laua mau ola uo ka holomua o na hana maewaewa a ka lahui Mua, iwaena o na karistiano, ka mea hoi a ke alii Don Ferrando i hooikaika ai me kona Kavalia Roderigo de Bivare, e kinai i kela holomua lapuwale o ua lahui Mua la.
I kekahi la, ua ae like iho la laua e hakaka me ka laua mau pahikaua weliweli, maluna o ko laua mau lio, maloko o keia muliwai i ka hora 12 oia po, a oia no hoi ka po i pouli mua ai ka mahina.
I ka hiki ana mai i ka hora a laua i ae like ai, no kela hana maewaewa a kue ino hoi i ke kanawai o ko kakou Mea nana i hana—ua a-aau mai la laua a mawaho pono o keia wahi au e ike nei, hoomaka iho la laua i ka laua hana mainoino, aole i liuliu, ku aku la ka umauma o ke Kavalia opio maluna o ka lio poni eleele, a lohe ia aku la hoi, ka hoho nui ana mai o kekahi mea, a kuho aku la ia iloko o ka wai—a o ka lua hoi o na Kavalia, ua haule wale aku la no ia, me he mea la ua loaa oia ka mai kauhola a o ke kumu paha, ua paupauaho oia, no keia hakaka ana.
Nolaila, eia na huna kino o keia mau keiki opio iloko o keia muliwai nani au e ike nei.
Auhea oe, hookahi a'u ike maka ana i keia mea weliweli--auwe! ua maule au no kekahi mau ho ra, a i ole kou papa Palemairo, e hooikaika loa ma ka lomi ana, ina paha, aole pu kou mama me oe e kuu kama.
Ma keia wa i honi mai ai ua lede nei i ka papalina o kana kama aloha, a hoomau mai la i ka olelo ana :
E Rosa, aole o keia wale no ka mea kupaianaha a weliweli au e ike hope loa ai, no keia hiona weli ilihia, aka, o na lio—ae —o na lio o ua mau Kavalia la.
I ka'u ike ana, ua pii ae la ua mau lio la, me he mau kolamu ao olinolino la, a nalo aku la iloko o ka lewa, a oiai no nae paha, ua holoa-ia like aku la no laua me na kino o ko mau haku opio, aka, o na hoike ana keia a ka manawa me he hihio la.
Iloko nae o keia mau makahiki pokole iho nei, aole ike iki ia o keia mea kupaianaha, a o ke kumu paha, no ka hoomaikai ia ana o ka La Pala ta nei, ma ke piholo ana o ke kino kupapau o ka Makua Aukakio, i kekahi mau makahiki aku nei mamua, oiai, e alo ia ana ua hale lepo la o ka makua mai keia aoao a kela aoao, no ke kanuia ana ma ka pa ilina o Sana Kekilia.
(Aole i pau.)
Na Kanawai o ke Ola Kino.
Hoomakaukau ia Mamali o ke Kauoha a ka Ahaolelo o 1878, ma o ko lakou Komi te la ka Hon. W. M. Gibson, Hou. W. R. Castle, a me Hts Ex. J. M. Kapena.
HELU 6.
KA HANAU KEIKI—HOOULU I KA LAHUI. O kekahi lede hanohano a waiwai loa o na la i au kahiko o Roma, o Conelia kona inoa, i kona noi ia ana aku e kekahi mau malihini kaulana e lawe mai i kana mau momi makamae loa, ua kauoha ae la ia e lawe ia mai kana mau keiki imua ona, hoikeike aku la ia lakou me ka pane ana, "o keia ka'u mau momi makamae loa."
O Roma, ke aupuni oi kelakela o ke au kahiko, ua kukuluia a hookahuaia e na makuahine aloha oiaio; a pela no auanei e hiki ai ke oleloia, mamuli o na makuahine aloha a malama pono, i ulu ai a hoolaupai ia, a i hooikaika ia'i me ka hanohano na aupuni nui o keia au hou, e like la me Enelani, Farani, Geremania, Ame rika Huipuia a me kekahi mau aupuni nui e ae he lehulehu wale. Ua kiai makaala a malama makee keia mau aupuni i ka lakou mau pulapula, ma ke ano, oia ka lakou mau momi makamae loa.
A heaha hou ae la ka mea makamae o keia honua i hiki ke hoohalike ia me ka hua ponoi o kou koko ? O kau keiki he mea ia nana e malama a hoomau i kou inoa, he hooloihi ana aku i kou ike ana, a he koo no kou aina i na la e hiki mai ana. Nolaila, i na he manao kou nou iho a he aloha i kou aina, alaila e manao nui i ka loaa ana o kau keiki a me ka malama pono ana ia mau pulapula.
O ka lahui Hawaii, ma ka hoomaopopo ana i ka emi mau o ko lakou heluna, he mea pono e hoolilo i mea nui maluna ae o na mea a pau, ka puunaue ana i na keiki ma ko lakou mau home. E makau lakou i keia mea he nele i ke keiki, no ka mea, he kumu hala ole ia e pau ai ke ea o ka aina. Weliweli ke kulana hupo a lapuwale o kekahi mau makuahine Hawaii lehulehu o na la pouli o ka wa kahiko, ke kumu hoi nana e alakai ia lakou e umi, e lumai i ke kai, a e hoopoino ma kekahi ano e ae i ka lakou mau keiki liilii!
Iloko o na la pegana, ua oi aku ka awahia o kekahi mau makuahine a ma makuakane mamua o na kupua ino o ke kai a me ka aina. Ua oi aku ko lakou aloha ole mamua o ka mano, i ko lakou hoolei ana aku i ka hua o ka puhaka imua o keia ia weliweli o ke kai, a i ka uhao ana i ka waha o ke kamaiki e uwe ae ana me ke kapa, a haalele iho la mahope me ka leo mauliawa !
A hoea mai no i na la mahope mai, i ka hiki ana mai o ka naauao, ua hoomau ia aku no na hana ino a hoomainoino o ka wa kahiko, ua imi kekahi poe makuahine Hawaii o keia au malamalama i kumu e make ai ka lakou mau keiki, a ua hooi ia aku ka imi ana a loaa ke kumu e hoopau ia'i ka hanai ana i na mano!
Ua lawe kekahi poe i ke oho pulu niu i mea e oo ia'i ka puao o ke keiki. O kekahi poe hoi ua imi a loaa kekahi mau ano lau a ai, i mea e ulu mai ai na kumu hoano e ia loko a loaa ka hopena he heewale. Ua lehulehu no hoi ka poe i kau maluna o na lio holo i kumu e kapae ia'e ai ke ola ma ka hou mai ka opu keiki. A he lehulehu aku no hoi na mea i hanaia i kumu e hooki ai i ka ula ana o ka mea i manao ia e kahi poe, he kumu hoonui luhi a me ka lilo.
E maliu mai, e na wahine Hawaii! O ke umi ana o oukou i ka hanu o ke keiki ola, a i ole o ke kaupale ana paha i ka omaka ana mai iloko o ka malamalama a me ke ola o kekahi, oiai aia no iloko o ka puao; ma ko laua mau ano a i elua, a ma na aina a pau, he pepehi kanaka ia! aka, maanei, ua hooipakela ia'ku, he kalaima kue aupuni o ke kulana kiekie loa!!
Aole i pau.
Ma ke Kauoha.
Keena Aina, Oihana Kalaiaina Honolulu, Mei 1, 1879. Ua makaukau no ka hoopuka aku na Palapala Sila Nui e waiho nei ma ke Keena Kalaiaina o na Aina malalo nei : SAM'L G WILDER. Kuhina Kalaiaina.
MAUI.
Palapala
Sila Nui INOA AINA
3088 Kanakahou Honuaula
1483 Maaweki "
2133 Mahiai "
2138 Kaimu "
1491 Kihuluhulu "
1507 Kahula "
1482 Nahualalaau "
1505 Puukoa "
1493 Kane "
1487 Mahiai 1 "
2132 1/2 Pai "
1484 Kaleo "
2139 Imihaku "
1495 Kukaheku 2 "
1481 Kaku "
1506 Kaihelani "
1508 Makahanohano "
1226 Kihuluhulu &c. "
1494 Kupaa "
1472 Kahaleokanu "
1490 Keoni & Kalahili "
1476 Kenui "
1480 Kawahapaa "
1475 Kaaea "
3930 Nakilu "
5004 Kihuluhulu "
1269 Kapawa Hana
1759 E Rooke "
2548 Kealo Kaupo
3597 J A Kuakini "
2141 Keawe Kipahulu
1569 J A L Willis "
5965 Keawe "
1681 Mahoe & Kamaka Waikapu
1514 " " "
1511 Keaka "
1512 Pakele "
4091 Kanakaloa "
1518 Kekua "
1516 Koa "
4948 Hakiki "
4937 Kahinu Waihee
6196 Kuanea "
1217 Helehua Kula
1205 M Burns "
1207 Napela "
5176 Kekapoi "
2125 Naoopu Hamakualoa
2630 Keahi "
1078 Wanaoa "
1085 Kamoekolohe "
1079 Puowaina "
1087 Hanakahi "
1258 Piho "
3355 Kamauu "
3660 Namokuelua "
5394 Pilali Kaanapali
4633 Nahinu "
5969 Kahula "
2910 1/2 Holoua Lahaina
5660 Kalaipaihala "
5633 J S Kaawa "
2998 Wm. Ap. Jones "
4398 B Mamakaeha "
4377 Kaekae "
4557 Kauhihewa "
4561 Kapu "
3534 Kaweawea "
1869 B Kaai "
5005 Kalaipaihala Olowalu
1483 Maaweiki Moloa
2133 Mahiai Papanui
2138 Kaimu "
3088 Kanakahou Mooiki
MOLOKAI.
1133 Kupanihi Honouli
2581 Kalawaianui Waikolu
1132 Kuhio Honouli
6037 Luaaka Manowai
6062 Kaneheana Kumueli
6312 Makaholo Pelekunu
5549 Pihi "
2970 Waimea Mapulehu
4139 Kauhanui Kumimi
3944 Lawelawe Honouliwai
5203 Ailaau "
6113 Kaleo Honoulimaloo
6050 Ohule Kupeke
6160 Piapia Puaahala
3649 Kaauhaukini Ualapue
6365 Hauhalale Kalaupapa
6036 Kekuhi Pukoo
3870 Kahueia "
6038 Pua " 2
6257 Kalino Kalamaula
6274 Kahapuu Kawele
HAWAII.
6323 Meheula Hamakua
6309 Kamalo "
5101 Kaanaana "
6174 Kahulanui Waipio, "
6277 Kuahine Kohala
5098 Kaui Kawaihae
912 4t.
OLELO HOOLAHA.
E. LILILEHUA.
Loio a he Kokua ma ke Kanawai !
IMUA o na Aha Apana a Hoomalu o ka mokupuni o Oahu. E hanaia me ka eleu loa. E loaa no au ma Wehekealaula, ma alanui Maunakea, a i ole ia, ma ka Hale Hookolokolo o ka Aha Hoomalu ma Honolulu. 898 1y
S. AUKAI.
LOIO ! LOIO!!
UA ae ia mai oia e lawelawe ma ka Oihana Loio imua o na Aha Kakau Ole o ka mokupuni o Oahu. 898 1y
He Nui Anei Kou Makemake i na
Mekini Humuhumu Lole ?
Ina pela, alaila, e kipa mai no ma ka Halekuai
o
KAKELA A ME KUKE.
A malaila oukou e ike ai a makaikai i na ano MEKINI a WHEELE R a me WILSON, mai ke $40 a hiki i ke $50 ke kumukuai o ka mea hookahi. Ka MEKINI a SINGER, ma ke $50 pakahi, a me ke ano MEKINI a WILCOX me GIBBS, ma ke $30 a hiki i ke $50 ke kumukuai. I mea e pau ai ko oukou kanalua e na Makamaka no ke kupono o keia mau ano Mekini, e naue mai no me ke kuihe ole, a e ike no oukou iho. 862 tf
Kauka O. S. Cummings, M. D.
HOMEOPA TIKA.
Oia ke Kauka i kamaaina mua ia oukou e na kanaka Hawaii ma ka inoa. " KULU WAI LIILII" Ua hoi mai nei oia, a e pahola hou mai ana oia i kona akamai lapaau ia kakou. Aia kona Keena Lapaau a me kona wahi noho i keia wa ma kahi o Mr. Wm. G. Irwin, ma ke kihi o na alanui Papu a me Beretania, ma keia aoao aku o ka luakini o Kaukeano. 888 tf
ANO NO I LOAA MAI NEI!
Na Kaa Lio Holo Lealea! Na Kaa lawe Ohua a me na kaa holo palua, mau mea hoikeike aku, mai ka Hale Hana Kaa mai o ka Hui o Cortland ma Nu Ioka.
DILLIN GHAM & Co., 876 tf
Na Agena kuai ma Hawaii nei.
KO BIHOPA MA
BANAKO MALAMA DALA!
E MALAMA NO MAUA I KE DALA O na kanaka maloko o ka Banako, penei: Ina hoomoe mai ke kanaka hookahi i na dala $300 a emi mai paha, alaila, e uku maua i eono hapahaneri ukupanee makahiki, mai ka la o ka lawe ana mai a hiki i ka la o kona ohi ana, ke waihoia ke dala hoomoe i ekolu malama a keu paha. Aole ukupanee e helu ia no ka hakina o ke dala hookahi, aole no hoi no ka hapa malama. Ina ohi koke oia i kana dala, aole i hala na malama ekolu aole ukupanee. Ina i manao ke kanaka e ohi i kana dala, e pono ke hoike e mai oia ma ka Banako i kona manao ohi, i kanakolu la mamua o kona ohi ana, a o kana Buke kekahi ke laweia mai. Ma ke kikoo wale no a ka mea dala e haawi ai i kana, a o ka Buke kekahi ke laweia mai. Ma ka la mua o Sepatemeba i kela makahiki a i keia, e houluulu ai i ke dala, a e huipuia ka ukupanee me ke kumupaa o na dala i hoomoeia no na malama ekolu a keu, a mahuahua, ke kumupaa e loaa i ka ukupanee. Ina oi aku ke dala hoomoe mamua o $300, alaila, hooholo pu ka olelo. E weheia ka Hale Banako i na la hana a pau. 851 tf BISHOP & Co.
Ale ka Wai ke Ike Aku
I keaha la hoi?
I na Waiwai Nani ano Hou loa hoi paha o ka Halekuai o
GOO KIM.
Nana aku no hoi oe, " Hoonuanua i Apua a Kalamaula."
OIA no hoi na Hainaka Silika Nunui Eleele a Ulaula, Pulu, Wai Gula a Wai Dala. Na Hainaka liilii Lei A-i. Na Mamalu kane, wahine a me na Mamalu liilii kihi weluwelu o na kaikamahine. Na uhi huihui nani nunui a liilii. Na Kihei Silika lau ma kaekae. Na Koloka kamalii nani a me na Koloka hoopumehana no na bebe. Na Huluhipa lau a me na lole huluhulu holoku o na wahine. Na Muumuu keokeo o na wahine lihilihi ma ke alo, a me na Palekoki. Na Papale wahine Malina i hoopinanaia kekahi aoao, hele kela a kapakahi Manuia o Keokoi ka moku. Na Papale Waiokila aiai, a ke kau mai i ke poo, moa uakea lua keia ke pa iho ka la, a he nui wale na ano papale e ae i ike ole ia mamua. Na Hulu Eheu Manu no na papale wahine, e kau ai ka iwa. Na Kalakoa hou loa, na Makalena a me na lole Iliwai, na Puuwai Gula a me na Gula Pepeiao o na wahine. Na Kamaa ano hou o na kane, wahine a me na kamalii, na Kuka Kanahai, na lole wawae a me na Palule o na ano he nui wale, a me na Pale Pakaukau Na Hainaka Silika Hou loa o keia a me keia ano waihooluu like ole, nui a liilii, na Kalakoa Huluhipa ano hou loa, na Makalona o kela a me keia ano, na Moena Pake, Ti Inu a me na mea hou e ae he nui wale na ano mai Kina mai. O keia mau waiwai, eia no ke ahu mai nei o na ano hou loa wale no, a me kekahi mau waiwai e ae he nui loa i hiki ole ke helu papa aku. Ina aku no hoi a kapalulu hou mai, ma kela a me keia ku ana mai o ka mokuahi o na aina e. Nolaila e komo hale no e na hoa o ka ia o ka la, e wae i ko oukou mau iini aole no hoi makou e niha iki, ke hele mai oukou e kuekaa i na waiwai ma ina no ke kuai a nana wale no paha. E kuaiia aku no keia mau mea ma na kumukuai haahaa. Ma na Poakahi a me na Poaono, oia na la e kuai hoopaki loa ia aku ai ua mau waiwai nei.
858tf GOO KIM.
WAI HUI O KA HAU.
Ma KA
BONANZA
MA ALANUI HOTELE !
NO
JNO. W. CROWELL, (Kolowela.)
E LOAA no i na keonimana a me na lede o kela kaona, kahi e hoomaalili ai i ka wela ikiiki o ka houpo, ke kapa aku ma ka hale ina wai hau hoihoi o Kolowela ma kahi i hoikeia maluna, ma o aku o ka halekuai e Grania me Robertson ma Monikahaae, Honolulu. E naue ae malaila i ike pono. (976 3m)
MAIKAI KA HOI KA PAPA !
A ME
KA LAAU O KOU HALE!
NO HEA LA?
KAI No HOI NO KAHI O
WA TI MA!
Nana aku no hoi ia la Ohi ka Io o ka Laau o Makawao I ka ua mea hoi o ka nani o Na PAPA! Na PAPA!! A ME NA PONO KUKULU HALE O NA ANO NO A PAU. Aia ma ke kihi o na ALANUI PAPU me MOIWAHINE! HONOLULU MALAILA E LOAA AI E LIKE me ka MAKEMAKE NO KE KUMUKUAI MAKEPONO LOA ! PAPA, PAPA, PAPA, Na Papa Huluhulu, Na Papa Manoanoa, Na Papa i kahiia, Na Papa Kepa, Papa Hole Keokeo, Papa Hole Ulaula. NA LAAU, NA LAAU Na Kua, Na Kaola, Na Aaho, Na Moli Na Peapea, Pine Huluhulu, Pine i kahiia. NA Papa a me na Laau Ulaula ! Pili ulaula, Pili Keokeo, Pani Puka, Pani Puka Aniani. Ipuka Aniani, Puka Olepelepe. PENA O NA ANO A PAU Hulu Pena mai ka Liilii a ke Nui, Aila Pena, Aila Hoomaloo, Waniti, Pate. NA LAKO O KELA A ME KEIA ANO ! Na Ami Puka Hale. Na Ami Puka Pa. ANIANI! Pepa Hale a me na Lihilihi E LOAA NO MALAILA. PAAKAI HELU I O KAKAAKO me PUULOA No ke DALA KUIKE, e loaa no na mea a pau i haiia ae la, no ke Kumukuai Emi loa O na kauoha a pau mai Hawaii a Niihau, e loaa'ku ana ia lakou, e hooko koke ia na ia me ka lawa pono. E Kipa Nui Ilaila, i ike i ka Oiaio 840 3m