Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVIII, Number 23, 7 June 1879 — KE KANAWAI. [ARTICLE]

KE KANAWAI.

Hslu 32. 0 ka wa kopono keia e hai aka i ka poe hei īhehi 4t Nupepa Kaakoa, " i ku maoao o ka :»:.ea kikau kanawa: nō na ninia i hoike »a raa 3L WawaUe Hale. I. Ma Peleki&e kuhr i haaa ia ai keia hihia, a ro ka a;ea, ma. ko UīU kaoawai aoie be felooi Wa Uw? ai» ma kt ano aihoe i ka. aaiwai i baatt: ;a i ke kaewa e o&lama, oia ho& ka hewa ei^a 0 ke kauaa. ooUiia o kooa komo aoa i keia hale i ena e Uwe ai i ka waiwai ana i athue mai at, aole m he wawahi haie, aka he komo hewa wale 00, Pek no na Lun\> kaoawai Pelekaoe e hoohoio ai. 1 na ma Hawaii, i ni o ka nui o ka waiwai 1 aihue mua ta he oi i k» iwakalua, abu\ he felont ia a he htx:<~a\i ht.tie ka hewa ; i na malalo mai, aele aole hei he wawa* hi hale ka hewa, Haina no ka Mmau 2. Aoie he wiwahi hale ooho, no ka mea, aole he puka e heie ai ke kanaka mai na hale noho a i ka hale hana. Ale he rnea kt, i na he puka, hookahi ano o na hale a a wawahi noho no ka hewa. Hatna no ka Niuau 3. 1 ua no he kauwa | oiiio kei A i hoomoe ia ma ka haie ukaua a malaila no oia e moe mau ai, ku no ka hewa wawahi hale ooho. Aka i na he kanaka i | hoolimaiima ia no ia haua hookahi wale no i e kiai no na aihae, aole pela, aka he wawa- | hi hale ukana. | No ka Ninau 4. Na A i wawahi, a nana j no i aihue ma o ke keiki liilii. Ua ku no ka hewn ia ia. POU'A. No ka ninau I. He powa no. No ka mea ; na ke kauwa no ke di!a. ana i ohi ai no ko- | na haku. No k* ninau 2. Aole he powa. No ka | mea aole i lilo ka eke da|u i ke kanaka koi lohe, ua haule i ka honua, nole i aihue ia. | Oio ko Lord Coke manao. ; No ka ninau 3. Ao!e he jiOWj, Aole i I lilo ki pela moe i ka powa ; aole ī aihue īa, | no ka mea ua pau e oia i ka makai. | No ka ninau 4. Aole no he powa ma ke I kanawai, no ka mea, aoie waiwai i aihuo ia. ; Hookaa ke keinaka i kona aie oiaio, mamuli nae o ka hooweliweli. He lioeha paha keia. No ka niaau 5. Ua ku no ka hewa powa. No ka mea, no ka manawa pokole aia ke kula pepeiao ma ka lima o ka powa, a lilo hou iloko o ka lauoho o k\ wahine. Iloko nae oia manawa pokole ua aihue oia i ke kula pepeiao, aua ku ka-hewa ia ia. Pela na Lunakanawai Pelekane. Ma Nu loka iloko o keia makahiki, ua hana kekahi powa pelu a hlo iaia hookuhi daimana waiwai nui. Ua hoopai ia keia powa no na mokahiki 20 ma ka hoopaahao hana oolea. No ka ninau 6. He powa no. Mamuli o ka makau i ka powa ua kiloi ke kanaka i kona eke, a ua lilo ke eke i ka aihue. Ua piha no ku hewa.no ka mea imua o kona alo ka nihue ana. No ka ninau 7. Ae he powa no. Mii ka ikaika ka hoopna ana i ke kaa, innmuli o ka hoopunipuni ka haulele arui o ke kahukaa i kona Uaa, ua hewa like keia poe a pau, ka mea i liele pu me ke kahukaa i ka Lumkanuwai, a me kona hoa i aiuhue ai i ka waiwai no loko mai oJce kaa. Ko haawi nei ka mea kakau kanuwai i na poe a pau i kakau tnai i ka lakeu mau haina i ke " Kuokoa. " He mea keia e nui ai ; ka ike, ka heluhelu noonoo pono a kakau aku. * Aole i pau. Ka LA 11 o lunk.—O keia Poakolu ae e ; hiki inai ana lune 11, oia ka la i u.ahmaia no ka hoomanao ana i ka la hanau o ka Na-i uupuni o Hawaii nei. E pam ia n& puka o na Hale Oihann Aupuni a pau e like me ka mea maa mau. Ma ke kahua heihei 0 Kapiolani Park e maloma ia'i na leulea 1 kulaia o ka la. Aohe no he hewa i na Ha- i waii Ponoi o ka aina ke haawi ia lakou iho ma na lealea kupono, a mai hooi aku raawaho aku o iu palena kupono. Pake Kaawe ia ia mo.—He leta kai loaa ■ mai ia makou mai a E. Helekunihi mai o | Hana, Maui, i kakau ia ma Haiku, e hai mai ana, penei. "Ma ka wnnaao Poaha ! Mei 29, ua inake kekahi pake n:n ke kaawe ' ana ia la iho maioko o ka hale hoopau pili- , kia. Ua uieu koke ae na lima lawelawe o i ke aupuni e hooko i na mea i kauoha ia e ke ; kanawai o ka aina. Ma ka nana ana i ke kino o ka mea i make he puka ma ka maha ! hema a ma ke kua kekahi. A t ka noho ana o ke kiure Koroncro e noonoo i na Lu-; mu o ka make, ua hooholo lakou, i make no oia m-kmuli o kona kaawe ana ia ia iho." Kahe ka wai—mauu ka p«u —lalau ka j lima— hapii raa ka waha—komo m*loko— i pupule ka hope—hakaka a pehu ni m»ka— 1 oia ka hoike a na keiki uwi waiu o Wai*j kakalaua i >Vaialua ia Uui e paio olelo ana i me kekahi ma ko iaoa olahele i lohe ia e Ukali, ka mea ha|i mea hou o ko makou ' Keena. Ia Ukaln ninau ai, wai aha?eia; ka pane, wiiona — mahea — malalo Waiaiua, noinoi rama ioaa kanaka—aole iloko o ke ' kiaha—haule aku iUb kipulula kela—R ; heoki ka pono o eha auanei ia Kaxawai. Hoike Kaikamahlneo Kawalauao. —Ma ka PoaWu iho nei o keia pule, ma*; f waeua o ka ho» 10 a me 12 awakea, ua ; hoike ia ke Kula Hanai Kaikamahine o | Kawaiahao malalo o ka noho kuma lana i ana o E. Binamo. Mawaena o na mea a \ makou i ike ai, aole e poina ia makou ka | hoike ana ae i ko makou mahalo no ka paamu o na haawina i hoike ia, a me k» eleu a me ka hopo o)e o na pokii opio oia 1 Kula ma ka pane ana i na nioao. O ka ! ; makoa wale n<ve kauleo aku nei. E hoo-: 1 ikaika oukoa e lilo i mau makoahine mai* \ i kai no Ua Hawaii, a i m»o kooj hoi oo ke aupuni. 1

V KAF£>'A SHEPHEKr 4 SIE Kēvnolp.— Xo ki mi pilikia o k-: Kapeoi Bites ka m«i i awnio » i Kapeaa a i alii moka ktekie no ki mnkaahi u Lehaa ** noUi'i. ua »ilo > aku n«i i\ Saepherd k* hookele aiia •* k\ mok:ah: '• LikeHke M «o Kapeua Rey« ne!! hol na ka tucU:iaht u L«hui. ** Heomwi —M» ke ibtahi Poaiima o > ks p-ie i uaU, u,t hoepaiwaia eka Miuleha s e ke kan;kf aaa rcti a kn Be!e psa tbi, e t hoike niai a&a e;a Uhe *hi he enemi aiw [ ole ska, o ks hiki »o« aku ona kaa- [ W3.i i ksht pc:to, na pio eno ke ahi i tre ki- , . nai 11 e kekahi pc«. O kihi oke *hi ie ai .. he tr,ihi hile e pili po aiKi me ka hale a Co!. W. F. Alt€a e noiio oei ma Abnui i Hoiei-. He mai uo ;uaoE.~ Ma kapoo ka lai Sabut; i naaoka 0 Kalihi ua hanau mai . h kekahi !u wihme elua mao keiki lio. he anol k'' !v?a ko ?au,\ mau he'ehesena a me r.a hoaiiona maluna 0 ko hua inau kino. eta r.a?s ea nake kekahi ake o:a nei kekahi. Manoniano no na n:ea a lehova 1 hani'i. Na hae Hjwau,—o ka Poikoiu e biki mai am kd U 11 0 keia malima. oia Ka la 0 K \.mī:ha:ieh.v, e malama u ao* iL» Ku hia oiai, e makemake ana na HaWii; -.iloin aina a pau t mau H*e H*waii no ka hoona;ti am i 11 u iio, na kaa, me na hale. Ua hoomanao o Wini me Kohikaoa no lakou. a e makaukau ana na hae kuai makepono loa raa kei» Poakahi ae. He pono i kn poe makemake hae e waiho mua ae i na kauoha. Makana n \ ka Ekalesia 0 PruL*. —Ua haawi makana mai nei ka ekalesia 0 Puula, ma Puaa Hawaii, i ka eka!e?ia 0 Bu(aritari ptna ka P.seaina o (.lillhaii ma 0 J. W. Kanoa la, be WiUi no ko j;ikeu haie puie t a0 ua ; wati la he wati ki pule. He hana maikai ka oukou, a he pouo ke hoomau nku ne!a no ka me.i. he eka!csia oukou ma ka hikina ' a'ka la. Na Haiolklo Makahiki.—Ma kahora 10$ |a.m.o ka la npopo maloko o ka iuakini o Kauinnkapili e haiolelo ana 0 Hev. M. Kuaea ino ka oihana misionari kuwaho. Aohe : haiawai ma Kawaiahio ma ia .wa. A ma ka = hora 7me hapi, 0 ka po ana iho e haiolelo | ai 0 Rev. J. S. Kahna maloko o ka luakim < 0 Kawaiahao no ka oihana misionari kuloko. Mnhope 0 keia mau hm'olelo he mau lulu ; kekahi i mea 0 pono ai ko ke Akua aupuni | ma Hawaii ne'i, a ma naaina e, e makaukau ; ka pono. — Na Olelo Hoolaiia.—Ke hoike ia aku ; n?i ka (ohe i na mea a pau. O ka poe a pau e hoouna mat ana i na olelo hoolaha e pai ; ia ma ka nupepa " Kuokoa, ** he mea pono e hoouna pu mai ine ka uku, no ka mea, 1 aole makou e pai ana n hoohha hoi i na | olelo hoolaha i hookaa ole ia mai ka auhau | 0 ka pepa, koe wale no na oleio hoolaha a !ka poe a makou i ike ai a i hlinai ai hoi. | 0 ke kumu 0 kem kaupale ana, ola no ka i hookaa pono o!e ani mai 0 kekahi poe, ' nolaila, he uiea pouo 1 kt lehulehu ke makaal.i i keia i mea e pilikia o!g ai. Ovu ke Koall—Aia ma ka Lai 0 Lalo. |ua ike ia ke komohia ana 0 kekahi poe 1111 |ka leie kowali; aia ikawa a kekahi e lele - ana, oiai om e apa a e uilani ana i ka lewa ,ua hoike maī na hoailona maluna ona, ua piha oia me na uhane hehena 0 ke kiahn, |a i ka wa i pane ia aku ai oia e hoopau i ! kona le!e ana, ua haliu mat la oiu i ke anaina e ntna »Uu ana, a haawi mai ia i kona hope, me U olelo mai, " Kta mai ka . oukou.aka, aoie 1 iiuliu «ho mahope, ua | hooko ia he haawma maluna oua, oia konu ' kiolo la ana ae mai kahi ana e apakau ana 'ii hoomoe ia iho la iloko o kekahi ioi kalo ihe mau nn;itu\ ke kaawale mai kahi lealea nku ; a 010 ae li ka pihe, '• Opu ke ko. | wali. " ke lapuu ala iloko o ka h*le. Eia \ka makou, he »0 nna kela a ka lima aloha I iaia a me ka poe a pau e puoihei ana iloko | oin lealea e heopau koke, nolaila, "0 ka | luhe ke oU o ke kuli ka make. " Mai Kohala mai.—Mai ka peni mai a ( Jno Piuiu 0 Niulu, Kohala Akau, Hawaii, | i loaa mai ai ia makou na mea hou ma- ' lalo nei. • I—>la ka Poaono, oia ka U 3 o keia | mahina, ua poino ka puka uwahi 0 ka hale j wili ko 0 Hon C F Han, a no ia pilikia : aole wili ia 0 ke ko i hoomakaukau ia no īa • wili, aka, ke hana ia nei nae me ka ; eleu loa. 2—Ma ka 12 no hoi o keia mahina, ua hoao 13 ke kaa inahu huki ko o ka mahi ko 0 Halaula, aole ka he holo pono o na : hana. t 3—Ua hookohu pono ia ka' Hon K Ka--1 mauoha o " Kona kai Opaa ika lai " i : Lunamakai no ka apana 0 Kohila ma kahi 0 Mr. William» i make. | Aha Mels Svi.—Ma keia po e haawi ia : am he Ahi Mele Nui maloko 0 ka luakini o Kawaiahao. malalo 0 ke alakai a me ka ' heoponopono ana a ka Hooilioa Moi Liliuo- , kalaoi. £ mele ia mai ana ni himeni me ' ka uhene, a me ka nihenahe, a e kuupau ia ! mat ana no hoi ka nunulu a me ke oeoe. O • ke 0 o na leo e oi aku ana ia i ko ke Kila, o ske kikoni ana o ua manamanalima oa* ' lana o ka Piano, e oi aka ana ia mamua o | ke kapaliU o ka leo 0 ke kahuii ieo iea hoaila hiamoe oke kulu aumoe, ao na kalna ; wawae oka poe himeni elike ana ia me he j haki ana la aka nalu 1 ka paeohe. Oka | poe kaulana o Honoiula nei ma ke mele o | iakou kekahi e komo pu mai ana ma keia • haoa, nohnK mai poina ka lehulehu ika t hele e ike kumaka no lakou iho, 0 loh* pe< ( peiao iaiuane?. A 0 m pomaik»} a pau e loaa \ mai ana e hooliki ia ana no I» hoomaemae ; hou ana iki luakini 0 Kawauhao,« hele | ilaila Ue nui me ka l»;Ui. kakou noa pao. i*» E alu ka pule ia Hakalau. n pela ho>. 1 *» E ka mama i ioaa 0 Kaohelt»"