Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVIII, Number 26, 28 June 1879 — Page 2

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Ma ke Kauoha.

 

Ua hookohuia o Mr. J. @ @ (whole paragraph)

 

KA NUPEPA

Kuokoa me ke Au Okoa I HUIIA.

No ka Makahiki, $2.  Eono Mahina, $1.  Dala Kuike ka Rula.

IUNE 28, 1879.

 

            MA ke ahiahi o nehinei i kau aku ai maluna o ka mokuahi "Lehua" ka Moikane a me ka Moiwahine no ka holo makaikai ana ia Lehua, Kaula, a me Nihoa, a i ka huli hoi ana mai e kipa ana ma kekahi mau awa o Kauai.

 

            MA ke ku ana mai a ka mokuahi Likelike i ke kakahiaka Sabati i hala, i huli hoi mai ai ke Aliiwahine Kiaaina o ka mokupuni o Hawaii, me ke Kama Aliiwahine opio KAIULANI, a me ka Mea Kiekie RUTA KEELIKOLANI. He ohaha maikai na ola kino o lakou.

 

            UA KAMAILIO makou iloko o kekahi o na puka ana o keia pepa i hala ae nei no na kamalii auwana o keia taona, a e kala mai na makamaka ia makou ke olelo hou makou no ia mea i keia la.  He oiaio no, he nui na keiki o Honolulu i keia wa i hiki ke kapa ia he poe keiki auwana.  O ka poe e hele ana ma na alanui o ke kulanakauhale i ke kakahiaka mawaena o ka hora umi a me ke awakea, a me ka poe e holoholo ana i na ahiahi mai ka hora ehiku aku a i ka hora umi, e ike mau ana lakou i na keiki kane a me na kaikamahine, no lakou na makahiki he umi a maluna aku, e holoholo wale ana ma na alanui, na uwapo a mana hale inu ti o na Pake.  He mea maopopo, aole liuliu na makahiki i koe a e noho ana keia poe kamalii ma ke kulana o na kanaka makua.  Alaila, ina o ko lakou hale kula i keia wa na uwapo, a me na hale ai o na pake a me na alanui o ke kulanakauhale kaipo, heaha la ka hopena o keia poe kamalii?  Aole anei e lilo lakou i poe kanaka makua palaualelo, a aihue, e uhai wale ana i na anoano o na hana lapuwale?  Ua minamina loa makou i ka ike ana i ka pipili nui ana o ko kakou poe opio ma na hale ai o na pake; no ka mea ua ike makou he ino ka mea e loaa ana ia lakou ma ka hapa nui o ia mau hale.  O na olelo lapuwale a me na hoakamai ana ma na hana hewa ka lakou e ao ia mai ai.

            O na mana nui elua nana e hoomanalo i na hana kolohe iwaena o ka lahui opio maloko o na kulanakauhale e like me keia, oia no na kula aupuni a me na Kula Sabati.  O ka mua aia no iloko o ka lima o ke aupuni ka hooponopono ana, a he kanawai ko ka aina e waiho nei no ka hoohele ana i na keiki a pau i ke kula.  He pono e hooko pololei ia keia mau kanawai.  A o ka poe nana e nana i ka hooko ia ana, aole pono lakou e noho palaka ma keia mea.  O ka lua o na mana no ke pale ana i na ulia poino o ke kolohe a me ka naaupo mai waena aku o na kamalii oia no na Kula Sabati.  Aole kanawai o ka aina maluna o keia mau kula.  Aka aia lakou iloko o ka lima o na ekalesia a me na kahu.  Aka hoi, o na makua mea keiki kekahi poe mana nui e hiki ai ua lawelawe ana o na hale kula o na la noa a me na la ka Haku.  na e ae wale na makua i ka lakou poe keiki e noho wale a e mahuka i na la kula, he mea aneane hiki ole ka lawelawe ana o na kumu a me na luna e ae.  Nolaila, ke kauleo mua aku nei makou i na makua mea keiki o keia kulanakauhale no ke ino e hiki mai ana.  Ina he manao ko oukou e pakele ka oukou poe keiki i na poino weliweli e kau mai ana.  Ina he manao ko oukou e pakele ka oukou poe keiki i na poino weliweli e kau mai ana maluna o ka poe lapuwale a me ka poe naaupo, alaila e lawelawe pu oukou me na hoa lawe hana iloko o na hale kula, ma ka hoohele ana i na keiki iloko o na hale ao, a me ka makaala ana i  poe kumu ao kupono no lakou.  He pono e makaala na makamaka o Hawaii ma keia mea, no ka mea o na kamalii na pulapula o ka lahui.

 

NU HOU KULOKO.

 

            KULA SABATI.  -E malama ia ana ka huina hapaha o na Kula Sabati o Kawaiahao i ka la apopo, June 29.  E hele mai na makamaka, ma ka hora 10 a.m. e hoomaka'i na hana.

            PAPA KUHIKUHI MANAWA O "LIKELIKE."  -Mai poina ka lehulehu i ka alawa ae i ka papa kuhikuhi manawa holo hou o ka mokuahi Hawaii "Likelike" e puka aku nei ma ka pepa o keia pule, no keia hapaha ae e hele aku nei.

            HE NAU TINI OPIUMA HOU:  -Ma ka auina la Poalima o ka pule i hala, ua loaa hou maluna o ka moku kuna "American Girl" he 222 tini opiuma, ua hoomaopopo mua ia no he opiuma maluna o keia moku, a nolaila, ua kiai ia a hiki ia la loaa.  Ua lohe mai makou o ka ona nana ua opiuma la, he pake kuke no no ua moku la, a ua paa i kahi i hoomakaukau ia no ka poe kue kanawai.

            HE HOOMAUHALA PAHA.  -Ma ke awakea Poakahi iho nei o keia pule no, ma ka huina o na alanui Moi me Papu, ua ulu ae kekahi wahi hoopaapaa mawaena o kekahi mau haole hana puna o keia kulanakauhale, a o ka hopena oia hoopaapaa ana, ua hoolei puupuu ae laua kekahi i kekahi, aole nae he mea o laua i eha, oiai, he mau keiki pelekane no laua a elua.  O ke kumu nae oia hakaka ana aohe i maopopo ia makou.

 

            KE KUHINA O NO NA AINA E.  -Ua lohe mai makou he mai kaumaha ko ke Kuhina o ko na aina e, aia oia ma Kahuku, i Kau, Hawaii, kahi i kali ai no ka maha iki ae, a no ia kumu, ua ukali aku nei kana alii wahine nona maluna o ka mokuahi "Likelike" i ke ahiahi Poalua iho nei.

 

            MOKUAHI GEREMANIA "CASSANDRA."  -Ua ku mai ma ke awa o Honolulu i ka Poakolu iho nei, ka mokuahi Geremania "Cassandra" iloko o na la holo he 22 mai Whampoa, Kina mai me na lima hana he 400 a oi ae, a mawaena nae o keia heluna nui he 15 wale no mau wahine, aole no hoi ka hapa a kana mai.

 

            AHA MELE NUI.  -Ma ka po Poaono o keia pule ae Iulai 5, maloko o ka luakini o Kawaiahao e wehe @ he aha mele nui malalo o ke alakai a me na hooponopono ana a ka Hooilina Moi a o na loaa a pau e hoolilo ia ana no ke kukulu hou ana i ka halepule o Manao.  E nana ae i ka Olelo Hoolaha e puka aku nei ma ke pepa o keia la.

 

            E HOOLAHE.  -Ke kau leo ia aku nei na lala a pau o ka "Hui Hauoli," e akoakoa ae ma ko lakou keena halawai mau i ka Poalima, Iulai 10 e hiki mai ana, no ke kakau inoa ana o na lala i ke Kumukanawai; a o na lala i kaawale aku ma na mokupuni, e hoike mai ia lakou iho i ka Peresedena ma ke kau leta ana mai.  E makaala i keia kauoha.  Ma ke kauoha a ka Peresidena.

 

            KA "FAIR" MA WAIALUA.  -Ua hai ia mai ia makou, o na loaa a pau o ka "Fair" i malama ia ma ka  po o ka la 21 o keia mahina maloko o ka halekula.  Enelani ma Waialua, Oahu nei, ua kokoke e hiki i ka $200, a e hoolilo ia ana ia mau dala no ka hoomaemaae ana i ka halekula.

 

            HE MAHALO.  -Ua noi ia mai makou e hoi aku i ka mahalo a me ka hoomaikai o ka Bihopa Wili a me ke kumu kula Enelani o Waialua i ka Moiwahine Emma, no kena hele kino ana e wehe i na hana o ka "Fea" i malama ia ma ka po o ka la 2!  o keia mahina, a e pahola pu aku ana no hoi laua ia haawina hookahi maluna o ka poe a pau i haawi aku i ko lakou mau kokua ana no ia hana.

 

            OKALAKALA LUA.  -Ma ka auina la Poalua iho nei o keia pule makai ponoi iho o ka hale luina, i ka waa kekahi makai e alakai ana i kekahi haole ona i ka halewai, ua huli mai la, ua haole ona nei e hopu i ka makai, a ma ia a no hana mau a ua haole nei, ua hina pu iho la laua ma ke alanui no na manawa eha, a mamuli o ke ano hoololohe o ua haole nei, ua puhi ae la ka makai i ka ulili, a hiki mai la na kokua, a pela i hiki pono ai i kahi i hoomakaukau ia no ia poe.

 

            HE ONA MILIONA HOU.  -Ua hiki mai nei io kakou nei he ona miliona hou nona ka inoa James G. Fair a me kana keiki no Nevada i Amerika Huipuia.  A ma ke ahiahi Poalua iho nei i kau pu aku ai oia me ke Kuhina Kalaiaina maluna o ka mokuahi "Likelike" no ka holo ana e makaikai i na wahi kaulana o ka mokupuni o Hawaii.  Heaha la auanei kana mau hana kaulana ma Hawaii nei?  na ke kiai a me ke au o ka manawa e hai mai.

 

                        KA LA 4, O IULAI.  -O ka Poalima o keia pule ae e hiki mai ana, oia ka la 4 o Iulai, ka la hoi a na.  Amerika oiaio e haaheo ai no ko lakou la i Kuokoa mai ai mai na lima mai o ka hiapaiole o ka moana akelanika, e like no hoi me oe e Hawaii e haaheo ai i ka la 2S o Novemaba, o kela me keia makahiki.  Ua lohe mai makou he mau lealea no ke malama ia'na ma ia la.

 

            IOLANI COLLEGE.  -Ma keia Poakahi iho Iune 30, e malama ia ana ka hoike makahiki o ke Kulanui Iolani College ma ka halekula ma Niupaipai, a ma ia la no hoi he mau hana e ae kekahi e hoike ia ana, oia hoi ka paikau, heihei eke, a me kekahi mau hana e ae.  nolaila, ua makemake ia na makamaka a me na makua mea keiki hele ilaila, i ike pono i na hana oia la.

           

            HE MAKANA MAIKAI.  -Ua hai ia mai ia makou ka lohe, ua hooholo iho nei ke Komite hooko o ka Ahahui Kula Sabati o ka Pae aina Hawaii e haawi makana aku i kekahi makana i ka makua Rev. L. Laiana ma ka la mua o Ianuari o keia makahiki ae e hiki mai ana, i mea e hiki ai, @ na Kula Sabati ke hoike aku i ko lakou hoomaikai a me ko lakou mahalo i ka makua Laiana, no kona unuhi ana i ka Haawina Kula Sabati e pahola nei maluna o na Kula Sabati a pau iloko o keia mau makahiki ehiku, a me ka buke himeni hou "Ka Lei Alii.  He hana maikai keia, a he mea pono ke hookoia.

 

            AOHE HANA KAMALII.  -Ua ike iho makou i kekahi wahi palapala i hoolahaia ma kekahi o ko kakou mau nupepa, e pili ana no ko makou hana kamalii ka i ka hoolaha ole a pau pono kekahi kaao.  E ka makamaka heluhelu a me lakou nei ae hoi.  O ke kumu oia nele ana, ua pau ke kope i waiho ia mai iloko o ko makou lima no ia Kaao, a nolaila, ua pani makou no ka manawa i kekahi Kaao e ae, a ma makou i hana pela, alaila, he poho nui anei ia no ka mea heluhelu i hoohalahala mai nei?  A ina oia ka hookele, heaha kana e hana ai i na aohe kope i waiho ia mai, e waiho hakahaka anei pela i kapa ia'ku oia he hookele kanaka makua?  Nolaila, e na makamaka heluhelu o makou, he mea pono ia oukou ke hamau malie iho, a i na paha i kekahi manawa ua ike ole oukou i kekahi o keia mau kaao ma ko laua kahua, alaila, e oluolu no e hoomanawanui malie iho.

 

E nana mai ia Makou.

 

            E ME. LUNAHOOPONOPONO,  Aloha oe:  -

            He mea ehaeha ia'u ke kamailio ana a me ka hoopuka ana ae hoi i ke akea i keia hana e hoopilikia nei iwaena o na mai lepera, no ka mea, he puuku dala i hookaawale ia e ka Ahaolelo o 1878 i hala iho nei; oia keia.  No ke ola o na mai lepera ma Kalawao he $65,000.00; no ke Kauka he $10,000, o keia dala i haawi ia no ke Kauka he puu dala makana ia Dr. N. B. Emerson.  Ma keia makahiki, ua malama ka Papa Ola, i ka pahu kupapau no ka poe a pau e make ana, aka, me ka hoakaka mua ole ia mai he pahu kuai keia i hana ia, nolaila, ua haalele kekahi poe i ko lakou malama ana i pahu no ka la hope.

            Aia i ka wa e piilkia ai ka mea i loohia i ka mai, kii aku ka poe e ola ana i keia pahu kupapau, o na opala o ka mea i make e hookaa ia no ka pahu kupapau ma ke kuai kudala ana.  Pehea la kahi mea opala ole?

            He wahi keiki uuku nona na makahiki he umi, a make keia keiki mai lepera ua nele ka makuahine i na dala elua e hookaa aku ai no ka pahu o kana keiki, ua koi ikaika nae ka luna i keia makuahine o ke keiki i make, me ka olelo ana a keia luna Mr. C Strawn e hookaa mai oe i $2.00 no ka pahu o kela keiki, aohe he dalal a'u e hookaa aku ai, aohe anei he waiwai o kela keiki, wahi a ka luna, he umi wale no makahiki o keia keiki wahi a ka makuahine, nau no e huli i na dala elua no ka pahu wahi hou no a ka Iuna.  Ia manawa pane aku la ua wahine nei.  E oluolu oe e nana mai i ko'u helehelena, ua pukapuka ko'u mau wawae, ua muumuu hoi ko'u mau lima, na hai e malama mai nei ia'u, pehea la oe e koi pinepine mai nei no keia mea, no keia leo hookaumaha a keia luna, ua hoomanawanui keia makuahine i ka huli ana i keia pilikia me ke kino ano make.

            He auhau pilikino keia e hookaumaha nei i na mai lepera, no ka mea, ua hookaawale mua ke aupuni he puu dala no ke ola o keia lahui, me ka manao, aohe pono ke hookaumaha wale i keia poe (na mai lepera) me ka manao ana he pono ke auhau aku i ke dala i mea e pani hakahaka mai ai, e like me keia hana ana.  I na ua hookaawale ia ka puu dala no ke ola o na mai lepera, alaila, e haawi wale ia mai na pahu kupapau me ka auhau ole mai, no ka mea, ua kukulu na mai lepera i kekahi Hui mamua no ko lakou ike i ka pilikia, aka, ua hoopau ia ua Hui la, nolaila, "E nana mai ia makou."

Me ka mahalo.

LUTHER LIMALOA,

Kalawao, Molokai, Mei 7, 1879.

 

PALAPALA MAHALO.

 

JOHN F. SMITH.  -Aloha oe:

            Ke haawi aku nei makou no haumana o ke Kula Sabati o Waikapu nei i ko makou mahalo ia oe, e hoouhi aku maluna ou e ko makou kaikuaana, no ka lokomaikai au i haawi mai ai ia makou kou mau pokii uuku iloko o ka lehulehu o na haumana Kula Sabati e ae.

            Ua piha makou i ka hauoli no na buke au i haawi makana mai ai ia makou he 99, penei ka hoonohonoho ana.

  He    30        Na       Ui Kula Sabati

  "        "           "           Manao Pope,

  "        "           "           Hae Hoonani,

  "        "           "           Leo Hoomana,

  "        "           "           Kauoha Hou,

  "       "           "           Kumu Mua Hou,

  "        "           "           Buke Himeni Hawaii

            Nolaila, ke hoonani ae nei makou i ke Akua no keia haaawina maikai i pahola ia mai ia makou.  Me ka mahalo.

KULA SABATI O WAIKAPU.                   Aperila 21, 1879.

 

AHA MELE NUI!

PO MAHINA PIHA O KULU.  E WEHE IA ANA HE

AHA MELE NUI

Maloko o ka

LUAKINI O KAWAIAHAO!

Malalo o ke alakai a me na hooponopono ana a ka Hooilina Moi Liliuokalani!

MA KA

Po Mahina Piha o Kulu!

Oia ka

Po POAONO, IULAI 5, 1879.

E ku aku ana o

JULIANA WALANIKA,

            E hookani i kona kileo ma na degere a pau o ka mea ana lo 4 e hoolele ana oia i kona leo mai ke anuu ilalo a i ka elima lelepuni make Sila, a e loaa kona ana leo e like me keia:

            Na ka ea kaumahi iwaho o ka makani, 7 degree ka ikaika, be 4 Sekona ka mama o ka nee ana o ka leo no 100 iwiei

            Ma kahi makani ole, no 7 degere leo, he 2 Sekona ka mama o ka nee au a no 100 iwilei.

            E himeni aku ana oia imua o ke anaina i ke mele kaapuni honua.

 

PLIGHTED FAITH,

            Ma ka inoa, MAILE LAULII, a e loaa malaila ka lele ana o kona leo ma na anuu a pau a i ka elima lelepuni ke kiekie.

            E ku aku ana na keiki hookaau o Manao me ka lakou mau mele e pau ai na o-le ka lehulehu i ka @; a e mele ia aku ana ka helu ana i na malama.  "Tamarii ite ole i ta heru marama, o Hiro nei tau ta boats."

            E kuu aku ana kekahi poe puukani i waela o Honolulu nei i na leo mele @heuheue e lilo ai ke analoa iloko o na moeuhane ana.

            Auwe!  Ka po lea nui o Halalili !  E hele ae i ike pono, he ole ka lohe pepeiao.  E weheia ana na paka ma ka hora @ hoomaka ma kahora @.

            E loaa na Balota ma ke Keena Kuokoa a me Ko Hawaii Pae Aina a ma ka lima o na Komite a ma ka puka komo.

            UKU KOMO  -Na papa noho mawaena $1.00 Na aoao a me luna 50 Keneta.  Na keikai 25 Keneta.

            E haawiia na loaa no na koena hana o ka hemahema o ka Iuakini o Manoa.

 

PRINCE'S OWN !  PRINCE'S OWN !

            KE kauoha ia aku nei na hoa a pau o ka Puali Pualu Prince's Own, e akoakoa ae ma ka Hale Paikau i ke ahiahi o ka Poakolu la 2 o Iulai, hora 7 a me ka hapa, no ke kakau inoa ana malalo o ke Kumukanawai Hou, i hiki ai ina alii ke hoopaa i na inoa o na hoa i kakau inoa ma ka Papa inoa o ka Poali, a waiho aku imua o ka Luna Helu.  E hoolohe i ka leo o hala ka wa kupono e hemo ai ko oukou mau aukau pili kino.  Ma ke kauoha.

CURTIS PIKHU IAUKKA,

Akakana Prince's Own Corps.

 

OLELO PAPA.

            E IKE na mea a pau mai Hawaii o Keawe a Kauai o Mano, mai @ mai oukou i kuu wahine mare ia Marie @, ina o ka mora a mau mea paha nana e hoaie mai iaia, maluna no e oukou ia paha, no kamea, aole loa au e hookaa ana la mau @, nolaila, he mea pono ke hoolohe i keia o pilikia auanei.

K PUKUKU.              Peleula, Honolulu, Iune 25, 1879.

 

OLELO HOOLAHA

 

A HA Hookolokolo @ Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai.  Ma ka waiwai E @ Waiawa, Ewa, Oahu i make kauoha @, o ka Lanakanawai C C @.  Olelo @ @ aku i ke noi ana mai e @ i @ waiwai.  Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a @ a me @ k e Honolulu, Oahu e hoike mai ana o B. Kaupena no Waiawa, Ewa, ua make kauoha @ ma Waiawa, @ ka la 12 o Aperila, 1879, a e nui @ e haawi @ palapala @ lunahooponopono waiwai ia @ w a me Kea@.  Ua kauoha ia o ka Puakahi ka la 11 0 Iulai 1879, oia ka manawa i koho ia no ka hoolaha ana i ua noi ia imua o ma Lunakanawai ia, ma ke keena hookolokolo o keia Aha ma @, a ma ia manawa a ma ia wahi no e @ mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu ina he kunu elalo ke @ e ae ole la ai ua noi la.  A o keia olelo kauoha e hoolaha ia ma ka olelo Hawaii i @ pele ma ka Nupepa Kuokoa he nupepa ma Honolulu.

            Ka@ ma @ i ko Hawaii Pae Aina, Iune 27, 1879.

CHAS C HARRIS,    Lunakanawai Nui o ka Aha Kiekie.    A. Rosa, Hope Ka@

 

            A HA Kiekie o ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai.  Mokupuni o Oahu, Hawaii Pae Aina ss.  Ma ka waiwai o LUIKA KALAPINE, i make.  Olelo kauoha e koho ana i la e hooiaio ai ka palapala kauoha, a @ ka hooiaha ana.  No ka mea, ma ka la 21 o Iune M.H. 1879, ua waihoia mai  imua o ka Aha, kekahi palapala, i olelo ia, oia no ke kauoha hope loa o Kuika Kalapine i make aku la:  a me ka palapala hoopii e noi ana e hooiaiola kela palapala kauoha a e hoopuka hoi ka palapala Luna Hooko ia Keave k, me @ w, ua waihoia mai e Keawe k a me Popoko Nolaila, ua kauoha ia o ka Poahia oia ka la 15 Iulai, 1879, ma ka hora 10 am ma ka Rumi Hookolokolo o ia Aha, ma Aliiolani Hale ma Honolulu oia ka la me kahora, e hoolalo la'i ia palapala kauoha, a e hoolohe hoi no ia noi ana mai, a me ka poe a pau i pili, e kue ana ia palapala kauoha, a me ka hoopuka ana i ka palapala Luna Hooko.  A ua kauoha hou ia, e hoolaha no ia mea no na pule ekolu iloko o ka "Nupepa Kuokoa" he nupepa i pai ai a i hoolaha ia ma Honolulu.

Kakania ma Honolulu, ko Hawaii Pai Aina, Iune 21 1879.

A FRANCIS JUDD.

Ikea:                Lunakanawai o ka Aha Kiekie.

A. Rose, Hope Kakauolelo.                ju 25 917 3ts

 

            A HA Hookolokolo Kiekie o ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai.  Ma ka waiwai o KIMO o Honolulu i make kauoha ole, imua o ka Lunakanawai A F Judd.  Olelo kauoha e hoolaha aku no ke noi ana mai e koho i lunahooponopono waiwai.  Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a Hikaalani w o Kailua, Oahu, e hoike mai ana o Kimo no Honolulu na make kauoha ole ma Honolulu, maka M H 1876, a e noi ana e haawi ia ka palapala hookohu lunahooponopono waiwai ia Nakea k.  Ua kauohaia o ka Poalua ka la 13 o Iulai 1879, oia ka manawa i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la imua o ua Lunakanawai la ma ke Keena hookolokolo o keia Aha ma Honolulu, a ma ia manawa a ma ia wahi no e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu ina he kumu oiaio ko lakou e ae ole ia ai ua noi la.  A o keia olelo kauoha e hoolaha ia ma ka olelo Hawaii i ekolu pule ma ke Kuokoa he nupepa ma Honolulu.

            Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina, Iune 23, 1879.

A FRANCIS JUDD,

Ikea:                Lunakanawai o ka Aha Kiekie.

A. Rosa, Hope Kakauolelo,                jun 28 917 3t

 

            MA ke keena o ka Lunakanawai Kaapuni o ka Apana 2 o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka waiwai o Pueaina w he keiki oo ole a Kalaki w no Lahaina i make.  Ua heluhelu ia a ua waiho ia ka palapala noi o S Kamaohakau, ke kahu o ke kino a me ka waiwai o Pueaina w he keiki oo ole a Kalaki w no Lahaina, Maui i make, e noi ana e ae aku ka.  Aha i kona kuai ana i kekahi waiwai paa o ua keiki oo ole la.  Nolaila, ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poalua oia ka la 15 o Iulai, 1879, ma ka hora 10 am ma ka hale hookolokolo ma Lahaina, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue ke hoike ia.

ABR FORNANDER,

Lunakanawai Kaapuni Apana 2 H P A.

Lahaina, Iune 21 1879.                       917 3t

 

Hoolaha a ka Lunahooponopono Waiwai.

            UA hookohuia ka mea nona ka inoa malalo iho nei e ka Hon F S Lyman, Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Hookolokolo Ekolu o ko Hawaii Pae Aina, i lunahooponopono kuikawa no ka waiwai o Kokoi k no Waiuaku, Hilo i make.  Ke hoike ia aku nei i na poe a pau he koina ko lakou i ua waiwai la, e hoike koke mai iloko o na malama ekolu mai keia la aku, a i ole, e hoole mau loa ia aku no.  A o ka poe a pau i aie mai iaia, e hoike koke mai.          

JOSEPH NAWAHI,

Lunahooponopono Waiwai Kuikawa no Kokoi i make.

Hilo, Hawaii, Iune 19 1879.                           917 4t

 

$10 Makana

            E HAAWI i ka makana maluna ae i ka mea a mau mea nana e hoike mai e alakai ana i ka ahewa ia maluna o ka poe nana i ke, hopu a pepehi nei i na manu Nunu maloko nei o Honolulu a mawaho aku o kona mau palena a ma ke alanui Nuuanu.

917                              D DAYTON, Hope Hamuku.

 

AINA KUAI!  AINA KUAI!

            E IKE auanei na kanaka a pau o kela a me keia ano, ke nana mai i keia olelo hoolaha, o maua o na mea noaa na inoa malalo nei, o ka poe a pau i makemake e kuai mai i ko maua apana aina ma Kawaiiki, lele o Kuhimana, ma Kapalama, Oahu.  Hookahi apana aina 1 eka a oi aku, 1 halelaau e kuai pu ia ana i ka manawa hookahi.

KUKELIAIAU k

KAMAHINA W

Kalaupapa, Molokai, Iune 19, 1879.               917 4t*

 

Hoolaha a ka Lunahooponopono Waiwai.

            UA hookohuia ka mea nona ka inoa malalo iho nei e ka Hon F S Lyman, Lunakanawai Kaapuni o ka apana hookolokolo ekolu o ko Hawaii Pae Aina, i lunahooponopono no ka waiwai o Apiipii k no Honomu, Hilo, Hawaii make.  Ke hoike ia aku nei i na poe a pau he koina ko lakou i ua waiwai la, e hoike koke mai iloko o na malama eha mai keia la aku, a i ole, e hoole mau loa ia aku no.  A o ka poe a pau i aie iaia e hoike koke mai.

JOSEPH NAWAHI.

Lunahooponopono Waiwai o Apiipii i make

Hilo, Hawaii, Iune 5, 1879.                13 4t

 

E Hoolohe Pono.

            KE papa ia aku nei ka poe e noho hoolimalima nei i ke KULEANA o maua e waiho ana ma Kapalama, oia hoi makai iho o ke kuleana o Alapai e noho nei, oia hoolimalima ana a oukou me R. Keelikolani, aole i mana, no ka mea, eia no ia maua ka Palapala Sila Nui.  Nolaila, ke papa ia aku nei mai hana hou aku maluna o ka aina i haiia maluna.  E lawe koke i na mea kupono, hoe ka mea kupono ole.  Mai keia la e kahea ia aku nei, a hala ua la he kanakolu, a ina e hoolohe ole oukou, alaila, e hookoia ka mana o ke kanawai maluna o ka mea hookuli.  O maua no.

FENI HALULU

KALAI HALULU.

Honoipu, N. Kohala, H. June 12, 1879.                     915 4t*

 

A VALUABLE Medical Discovery

Reuter's Life Syrup

(NURAE BERTBAND.)

LAAU LAPAAU WAIWAI LOA!

Oia

KA WAI OLA A REUTERA.

 

He laau keia i imi ia a loaa e kekahi kahu mai kaulana, o Bertrand kona inoa, ua lawelawe keia kahu mai ma ka malama ana i ka poe mai no na makahiki he kanalima a oi ae, a o keia laau hou he mea i hanaia noloko ae o na LAU @ a me na aa o na laau ulu o ka pahele i huiia, he ono ma ka ai ana, he ala ma ka honi ana, a he pumehana kona ano.  He laau hoonoha ikaika keia, me ka hoeha ole ana i ka opu a me ka hoopailea ole.  Aohe nawaliwali ka mai mahope o ka ai e ae, he kupono no ke ai na keiki liilii a me ka poe nawaliwali loa me ka hopu ole.  He laau hoola maopopo keia i ka opu paa, a me ka inoino o ka opu waiho ai, a me na mai a pau e pili ana i ka opu.  He laau hooikaika no hoi kela i ke AKEPAA, a he mea e no hoi ka hikiwawe o kona hoomaemae ana i ke koko, a me na mai a pau o ke kino.  No ka mea, mao keia laau la i hookuke ia aku ai na haumia a pau iloko o ke koko.  He like ole me keia na laau e ae, oiai e ai ana ka mai me na @ hoonaha me ia mau laau, aole hoi peneia

Ka Wai Ola a Reutera,

Aka, ua lawa iloko ona na hoonaka ana a me ua hoomaemae ana i ke koko a pau.

A ME

KO BARRY LAAU HOOLA EHA.

HE LAAU HAMO A HE LAAU AI.

He laau hoola keia @ o ka minute hookahi, E lio@!

O A.W. RICHARDSON,

Oia o LIKIKINI @ Agena no keia mau laau no ke aupuni Hawaii.                                                 916 3m 927

 

HOOLAHA A KA LUNA HOOKO.

            NO ka mea, na @ ka mea nona ka inoa malalo i Luna Hooko no ka waiwai o James Thompson, no Honolulu i make aku nei, nolaila, u akahea ia na mea a pau a James Thompson i aie ai, e hoike koke mai, a o na mea i aie iaia e hookaa koke mai ia'u.

DAVID DAYTON,               June 7, 1879.               914 @

 

UA HOONEE IA.

Ke hoike aku nei ka mea nona ka inoa malalo iho imua o ka lehulehu, ua hoonee aku au i ko'u mau waiwai, mauka iho o ka

Halekuai Kukaa o Theo. H. Davies, Alanui Kaahumanu,

Malaila hoi au e hoahu ai i na

Waiwai Gula Nani Loa he nui , na mea hoonani i Kinohinohi ia, na mea Dala io maoli, &c.

Na Daimana, na Wati Gula ame Dala, na Wati kau Hale, na Pine Omau Kukui, a me na Komo, na Maka Aniani, & c., & c.

Na Lako Daimana He Nui Wale.

 

(left side of ad)

Na Wati Hou a me na Wati Kau Hale, Hele no 2 Makahiki.

            Ua hanu no hoi au he olelo hoopua me Mr. @ Welter, mea hana wati, ka @ i hana pu me a'u iloko o ka hale hana hookahi, a ua ae mai oia, o na wati pakeke a @, na wati kau hale a me na carometa i waiho la aku e hana, e hooko ia me ka hakalia ole.

            Ua noho loihi au ma keia mau Pae Aina no kekahi mau makahiki, a @ @ noi au, e @ aku i ka @ o ka mea anoi.

 

(right side of ad)

O na Kauoha mai na Kuaaina, e Hookoia me ka Hikiwawe.

            Nui ka mahalo no na lokomaikai i loaa ia'u i ka wa i hala, a ke mana@ nei au, ma ka hooko pono ana ma ka'u hana, he mea ia e hilinai mai ai oukou maluna o'u ma keia mua aku.

MAX ECKART, Mea Hana Gula.

Kahua mua o D.N. Dillner, Alanui Kaahumanu, Honolulu.

            P.S. E hoomanao, o na Daimana maikai a anapa wale no ka'u i malama, olai, o na kumukuai o kekahi mau Daimana e ao ko emi nei, a o na pohaku makamae, aole ma ko lakou mau kumukuai mau, aka, ke nae mua nei ma na kumukuai hou.

 

KA HUNT'S LAAU OLA!

(HUNT'S REMEDY)

HE LAAU LAPAAU HOU, MAI AMERIKA MAI!

 

He Laau Maikai keia no

Na MAI PEHU o ka OPU,

Na MAI o ka PUUPAA a me ka OPU MIMI,

MIMI PAA, MIMI-EHA, MIMI-HELELEI,

Ka LEPO GRAVEL iloko o ka OPU MIMI,

Ka MANA OLE, KAPALILI, HUI, ONO OLE ka AI.

 

NA MAI WAHINE,

NAWALIWALI o ke KINO,

LEPO ULA iloko o ka WAI MIMI,

            Manoanoa paha ka Wai e like me ke Keokeo o ka Huamoa, like paha me na Kaula Silika Keokeo, Eleele.  Lenalena paha; a i ole ua like paha me ka Lepo i Anaha i na iwi keokeo, a i ka Mimi ana, ua wela ooi ka mai, me ka eha nui o ke Kikala a me ka Puhaka.

            HE NUI NA HOIKE e ola nei, ka poe i loohia i keia mau mai i haiia maluna ae, ua pau lakou i ke ola maikai, no ka inu ana i ka

HUNT LAAU OLA,  "HUNT'S REMEDY"

KUMUKUAI, he                               $1.50 no ka Omole.

DILLINGHAM & CO.,

Hale Pohaku Hou, Alanui Papu, Helu 31.                  Na Agena no ka Pae Aina Hawaii                  914 3m 925

 

OLELO HOOLAHA.

            E MANAO ana o MR. CLAUS SPRECLES o Kalepponi, e hana i auwai nui ma ka mokupuni o Maui; no ka hookahekahe wai maluna o na mea kanu.  O ka mea a mau mea paha e makemake ana e eli i elima haeri kapuai a oi aku paha o keia auwai ma ka olelo aelike, a e uku ia aku no hoi no ka hana ma ka heluna o na kapuai kubita, a i ole ia ma ka heluna o na kapuai loa o ka auwai i eliia; ke noi ia'ku nei lakouo e ninau ia H. Schussler ma Haiku, Maui, a i ole ia Willam G. Irwin & Co., ma Honolulu, a e loaa ia lakou na hoakaka kupono.

CLAUS SPRECKLES,

H. SCHUSSLER.

 

            OWAU o ka mea nona ka inoa malalo iho, ke hookapu loa aku nei au i kuu aina hoolimalima i loaa mai ia'u mai ka Papa Hoonaauao mai, oia ke Ahupuaa o Makawao, ma ka mokupuni o Maui, aole e hookuu wale i na lio, pipi, hoki kekake, hipa, kao a me ka puaa, maluna oia Ahupuaa o Makawao, ua kapu loa, aole e hookuu wale i na holoholona i olelo ia maluna.  Ina o ka mea hookuu wale i kana mau holoholona me ke kuleana ole, e hopu ia no a e lawe ia i ka pa aupuni no ke komohewa.  A pela no na ano kanaka a pau, aole e kii wale i na mea a pau maluna o na Ahupuaa la i oleloia maluna, a o ka mea hoolohe ole i keia mau olelo, e hana ia e like me ke kanawai o ka aina.  E hoolohe i keia olelo hoolaha o pilikia auanei.

T. AKANA LIILII.

Makawao, Maui, Oct. 1, 1878.                                   831 tf

 

HOOLAHA.

            UA makaukau ka mea nona ka inoa malalo iho, e kokua i ka poe e manao ana e Kuai, Hoolimalima a Moraki Aina,  A no ka Hoaie Dala Ana.

WILLIAM O. SMITH, Loio.

Honolulu, Iune 16, 1879.                    916 3m 927

 

KALE KULIKA,

LUNA HOOIAIO PALAPALA KUAI, Molaki, a me na palapala oia ano.  LUNA HOOIAIO PALAPALA

Aelike mawaena o na Haku me na Kauwa.

Luna Haawi Palapala Ae Mare

            Ma ke kihi o ke alanui Moiwahine me Kaahumanu, kulanakauhale o Honolulu, ko Hawaii Pae Aina.         906 tf

 

DR. F. LESLIE MINER.

            HE Kauka Lapaau a me ke kokua ana i na wahine hanau keiki.  Aia kona keena hana ma ka Hale Kauka o E. Hoffmann, ma Alanui Kalepa.  O kona wahi noho aia ma ka haina o na alanui Moi a me Kapiolani.                      381 y

 

KUAI EMI! KUAI MANUAHI!

            UA loaa mai nei ia'u maluna mai o ka mokuahi Kaleponi, na lole oukou o kela a me keia ano, nolaila, ke kau leo aku nei au i na keonimana a me na lole o ka makani Apaapaa o Kohala, a me ko ka ua Kipuupuu @ hau anu o Waimea, e mae, a e aipa ae ma ko'u halekuai ma Honopueo, Kohala, Hawall.

            A malaila e loaa ai ia oukou ue lole aulii o keia a me keia ano e wehiwehi ai ke kino.  E hoomaka ia ana ke kuai hoemi ma ka Poaono Mei 24, 1879.  A e hoomau ia aku ana pela ma na Poaono a me na Pakahi a pau o keia a me keia pule.  E hele mai ae i ike pono.

GOO KIM                  911 3m 922

 

C.C. COLEMAN, Amara a he Mea Hana Mekini, Kapili Kapuai Hao Lio A ME KA Hana ana i na Kaa Lio, &c.,

Hale Hana ma Alanui Alii, e kokoke la i ke Alanui Papu.                  903 3m

 

Hoolaha Hoopau Moraki.

            MA keia ke hoolaha ia aku nei, mamuli o kekahi mana kuai i hoopaaia iloko o kekahi palapala Moraki i ka kauia ma ka la 1 o Augate 1876, i hanaia mawaena o Kekaawe k me Kamahaiku w ma kekahi aoao a me M. Robinson me S. Allen o kekahi @ a i kakauia iloko o ka Buke 46 ma na aoao 535 a @ 266 ma ke keena Kakau Kope ma Honolulu, i mea e paa ai ka @ ana o na dala $110 (Eha haneri me kanaha) iloko o na makahiki elua mai ka la i kakau ia ai, me ka ukupa@ he hookahi keneta no ke dala no ka mahina a hiki i ka wa e kaa ai.  Ke manao nei o M. Robinson a me S. Allen i oleloia e hoopau i ka Moraki i oleloia, a mahope o ka manawa i hoakakaia e ke kanawai, e kudala aku i ka waiwai i Moraki ma Honolulu, no ka uhai ia ana o na aelike iloko o ka palapala i oleloia.  Penei ua kuhikuhi ana o na waiwai nei: Kela apana ai @ pau e waiho nei ma Kapalama, Honolulu, i haawiia ia @, Kuleana helu 1063.

RICHARD F. BICKERTON,

Loio no M. Robinson a me S. Allen i oleloia.

Kakauia ma Honolulu, Mei 31, 1879.                         914 4t

 

Hoolaha Hoopau Moraki.

            MA keia ke hoolaha ia aku nei, mamuli o kekahi mana kuai i hoopaaia iloko o kekahi palapala Moraki i kakau ia i ka la 28 o Aperila 1877, i hanaia mawaena o Jeo Kalapuna o kekahi aoao a me Thomas Brown o kekahi aoao, a i kaku kope ia ma ka Buke 49, ma na aoao 378,379 a me 380, maloko o ke Keena Kakau Kope ma Honolulu, i mea e hoopaa ai i ka he okaa ana o $150 (Hookahi haneri kanalima dala) iloko o na makahiki elua mai ka la i kakauia ai, me ka ukupanee he hookahi keneta no ke dala no ka mahina a hiki i ka wa e hookaa ia ai.  Ke manao nei o Thomas Brown i oleloia e hoopau i ka Moraki i oleloia, a mahope o ka pau ana o ka manawa i hoakakaia ma ke kanawai, e kudala i ka waiwai I Morakila ma Honolulu, no ka uhai ia o na aelike i hoikeia iloko o ka palapala i oleloia.  Penei na kuhikuhi ana o ka aina i oleloia:  Kela apana aina a pau e waiho la ma Honolulu, a i hoakakaia iloko o ka Palapala Sila Nui Helu 2693, Kuleana helu 69, i haawiia e ka poe Hoona Kuleana ia Kahinalua he 91-100 eka.

RICHARD F. BICKERTON,

Loio o ka aoao nona ka Moraki.

Kakauia i keia la 2 o Iune 1879.                     914 4t

 

AINA KUAI A HOOLIMALIMA.

            HE Kanalima Kumamaono eka aina ma Iwilei.  (Makai iho o ka Halepaahao.)  He loko I-a, Aina Kalo, Aina kau Paakai, aina kula a me ke kai.  A me kekahi mau eka aina ma Peieula, he aina kalo, aina kula a me ke kai.  he oluolu ke kuai ana.  E ninau ia.

J.H. CONEY, (Koni). Honolulu                     865 tf

 

Hoolaha a na Hope Hooponopono Waiwai.

            O NA mea no laua na inoa malalo iho, ua kohoia i mau Hope Hooponopono Waiwai no ka waiwai o C. Al o Wailuku, he mea i Banederupa.  Ma keia ke hoolaha ia aku nei i na kanaka a pau i ale ia C. Ai i oleloia, e hookaa koke mai lakou ia M. Green ma ke keena hana o M. Phillips & Co., ma Honolulu, a i ole ia ia T. W. Kverett ma Wailuku, Maui.

M.GREEN,     T.C. ACHONG.

Na Hope Hooponopono Waiwai o ka waiwai o C. Ai he Banekerupa.                      893 tf

 

HOEMI NUI !

UA HOOEMI IA KE KUMUKUAI O NA HUILA HUMUHUMU LOLE,

            MAI ke Kanalima Dala a hiki i ke Kanakolukumamalima Dala, nolaila, e wiki mai oukou o pau e ananei.  E loaa pu no ma ko makou HALEKUAI na mea hao o na ano a pau.

O-O, KOPALA, KOI, PALAU, KOPE, PAHI, IPUKUKUI, PENA AILA, &c. &c. &c. &c.

A me na Lako Kukulu Hale o kela a me keio Ano.

            E kipa mai ma ko makou Halekuai Hou ma Alanui Papu, Helu 37.

DILINAHAMA MA.             911 3m 923.

 

HOOLAHA PAPA.

            E IKE ananei na kanaka a pau loa.  Owau o ka mea nona ka inoa malalo iho, ma keia ke hookapu aku nei au, a ke papa nei i na kanaka a pau aole e komo Lewa aole hoi e lawe aku i na puaa bipi a me na lio i kuai ia a i kuni ole ia paha; na manu o na ano a pau, aole hoi e oke i na laau e na aina i hoike la malalo iho, a e waiho la ma Hamakua, moku puni o Hawaii, oia hoi keia.  Opihilala, Kaalaea, Hauola, @, Koholalele, Kainehe, Kaawikiwiki, Kaao, Kekualele, Kukalau, a me Manowaikohau.  O ka poe kue i keia olelo papa, e hoopii ia lakou ma ke kanawai.

CHAS NOTTEY,       900 6m 923

 

            KE papa ia aku nei na kanaka a pau aole e komohewa a lawe wale a hoopiono ina mea ulu, a kukulu wale a hookuu wale paha i na holoholona a komohewa paha ma ke ano e a'e maluna o na aina ponoi a me na aina i hoolimalima ia e ka Hui Mahiko o Waihee, Maui.  O ka mea hookuli i keia hoopii koke ia no e like me na Kanawai o ka Aina, nolaila, o ka hoolohe @ ka pono e pilikia auanei.

JAMES MAKEE & CO.        Waihee, Maui, Sept. 7, 1878.              910 6m 933