Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVIII, Number 31, 2 August 1879 — Page 4

Ka Nupepa

uokoa me ke Au Okoa

I HUHA

No ka Makahiki, $2, Eono Mahina, $1.

Dala Kuike ka Pule.

 

POAONO. AUGATE 2, 1578.

HALEIWA

E hoomaka ana keia Kula i eono pule, a e hoomaka hou ana ke Kula i ka la 14 o Augake, on a no ka Poaha.

I ka @ e hoi mai ai na haumana, e lawe pakahi mai lakou i akahi kiaha aniani, akahi tola nui, i maona pono ke keiki, akahi pa paina, akahi bakeke, akahi aiana lole, i kopa, i @, akahi baibala haole, i "Lei ALii" i Himeni Hawaii. AOle au e makemake i kekahi haumana e hoi mai me ka nele i ka moe laau e hoi mai na haumana me kekahi dala kuai buke, malalo o ke ao ana a Miss A. N. Royce. E lawe mai i dala mahina hou.

E hoi pau mai na haumana, i loko o ka Poakahi, Poalua, Poakolu; a Poaha hoomaka hou ke kula i kekakahiaka, hora 9, ua lawa na pule 6 no na mea a pau e makaukau no ke komo ana.

Aole e komo hou ana na keika kula la. O na keikia Kula Hanai wale no.

E hoomaikai ana na kamana i keia wahi i makaukau pono no ka noho ana o na haumana. MARY E. GREEN, KUMU KULA.

Waialua, Iulai 4, 1879. 920-4t

The Sabbath Bell

The Gospel Echces. p8

1

Hamau ea, he hele e,

Bele kani Sabati,

Bele hea, e hele ae,

Hele i ka halawai.

Cho Bele @ hone e,

Bele Sabati no nei,

E hoolohe na pokii

Me ka oli, oli e.

2

Bele kani aha nei?

Bele kani halawai.

Bele kula Sabati;

Ku e ku a hele ae.

Cho Bele kani,&c

3

Hamau e, ke o mai nei,

O ka bele Sabati.

Kani a loihi no,

Olo ae mai o a o.

Cho Bele kani, &c

4

Noho anei na pokii,

Noho a hookuli e?

Ku, ku, ku a holo ae.

Mai lolohi, mai kaukai;

Cho Bele kani,&c

5

Wiki a e komo ae

i ke kula a halawai.

Ao no i na kanawai,

I na olelo e ola'i

Cho Bele kani,&c

HAWAII.

Haawina Kula Sabati.

HELU 7, SABATI AUGATE 17, 1879.

KUMUHANA.

Na mea kaua Karistiano. Pauku, Baibala,

Epeso 6:10-20.

10 Eia hoi, e na hoahanau o'u, i ikaika oukou ma ka Haku, a ma ka ikaika o kona mana.

11 E @ iho oukou i ke kahiko a pau a ke Akua, i hiki ia oukou ke kupaa imua o na hana maalea a ke diabolo.

12 No ka mea, aole kakou e hakoko ana me ka mea io a me ka mea koko ; aka, me na alii, na mea ikaika, na haku o ka pouli o keia ao, a me na uhane ino o ka lewa.

13 No ia hoi, e lawe oukou ke kupaa, ke hiki mai ka la ino; a pau ae la na mea i ka hanaia, e kupaa oukou.

14 E ku pono hoi oukou, i kakooia ko oukou puhaka i ka oiaio, a pulikiia oukou i ka paleumauma o ka pono.

15 I haweleia hoi ko oukou wawae i ka makaukau no ka euanelio e malu ai.

16. Maluna oia mau mea a pau, e lawe hoi i ka aahuapoo o ka manaoio, i mea e hiki ai ia oukou ke kinai iho i na ihe wela a pau o ka mea ino.

17 E lawe hoi i ka mahiole o ke ola, a me ka pahikaua o ka Uhane, oia no ka olelo a ke Akua:

18 E pule mau ana i na pule a pau, a me ka nonoi aku ma ka Uhane; a no ia mea hoi, e kiai oukou me ka hooikaika mau a me ka pule aku no na haipule a pau;

19 A ia'u hoi, i haawiia mai ia'u ka olelo e hai aku ai kua waha me ka makau ole, e hoike aku i ka mea pohihihi o ke euanelio

20 No ia mea, he elele no wau e paa ana i ke kaulahao : i olelo wiwo ole aku au ilala, e like me ka'u pono e olelo aku ai.

Pauku Gula. p. 11. Hoopaanaau

Mele "Na koa liilii" Lei Alii, aoao 104,

Pule i lawe na haumana i na mea kaua, a @ aku i na enemi, &c.

Ka wehewehe me ka Ninau ana.

Epeso ka inoa o keia buke. He kulanakauhale kaulana hoi ia ma Asia Uuku. Kaulana ia no kekahi mea nui. Heaha ia mea nui? Oih 19:34. Elua o Paulo hele ana ilaila, Oih 18:19; 19:22-26. He poe hoomanakii ko Epeso. Ua huli nae kekahi poe i ka hoomana ia Iesu ma ke aoia e Paulo. A ua kukulu Paulo i ekalesia Karistiano malaila. He ekalesia ikaika no mamua. A ia Paulo e noho pio ana ma Roma, ua kakau oia i keia episetole, a hoouna aku ia i na hoahanau Epeso ma ka lima o Kukiko, mak 64 A D. A ma Epeso hoi o Ioane i kekahi manawa. Iaia e noho pio ana ma Patemosa, he palapala kana ia ekalesia.

Hoikeana 1:11. 2:1-7. Mak 96. Ua emi ka ikaika ia wa. A emi loa manepe iho, a lilo ia ekalesia i mea ole.

O Paulo ka makua oia ekalesia. Mamua o kona hele ana i Roma, ua halawai oia me na luna oia ekalesia ma Mileto. Aia kana mau oleloao ia lakou ma Oih mok 20:17-38 A iaia ma Roma, ua palapala oia ia ekalesia no ka mau ana o kona aloha i na hoa hanau. A o keia Haawina Kula Sabati, oia kekahi hapa oia palapala.

P 10, 11. E ikaika oukou ma ke aha? ma ka Haku, no ka Haku, ma ka hilinai ana maluna o ka Haku, nona mai ka mana e ikaika ai. E @ oukou i ke aha? i ke kahiko a pau a ke Akua, na mea kaua karistiano a pau a ke Akua i haawi mai ai. Na mea kaua maoli anei, e like me ka pahikaua, pukaua, a pukuhiahi, paula, poka, @ manuwa, na mea e make ai na kino o na enemi? Aole paha. Pela nae ka manao o ka ekalesia Pope, me ka ekalesia Mahomeda. A ke uwe la ka Pope Lei XIII i keia manawa no ka nele i ka mana e pepehi ai i na heretika, oia hoi ka poe hoole Pope.

E aahu i ke kahiko a ke Akua, i hiki ke kupaa imua o ke aha? Heaha na hana maalea a ke Diabolo? Ka hoomalimali, ka hoowalewale. Kapu anei keia, ka Sabati, ka manuahi, ka hookamakama, ka pepa piliwaiwai, ka hulahula, ka inu waina, ka inu awa, ka inu uala, ka inu bia? Aole kapu. He mau mea ia e pomaikai ai. He mau paau lapaau, he mau mea hoohauoli i ka naau. Aole hewa ke lawelawe. Aole make. Maalea loa ka diabolo. Manao e puni ana Iesu iaia, e haule ana imua on a. Pela kona manao i na haumana Kula Sabati, a i na hoahanau Hawaii, e lilo lakou iaia. Ma ke aha e hiki ai ke hoole, ke kupaa imua ona?

P 12. Owai na enemi? Me wai ka hakoko ana? Aole i hoole ia ka io me ke koko; he mau enemi no laua. He mau enemi no na kanaka, na kuko a ko ke ao nei. Aka, aole lakou wale no na enemi. Nohea la na enemi e ae? He mau enemi i ike ma ka ole ia; na lii, na haku a ka Diabolo i hoouna mai ai mai ka po mai. Ua piha ke ao nei, ua piha ka lewa i na uhane ino, uhane ikaika. Aia no lakou ma na Kula Sabati, kula maoli, ma na luakini, ma

na halawai, ma na ohana, ma na alanui, ma na aina kula, aina mauna, ma loko o na moku ma ka moana, e hookonokono ana e hakaka e pepehi kanaka, e aihue, e wahahee, e moekolohe, e noho palaka, e paulele i ko ke kanaka pono, e haalele i ka ekalesia, e haalele i ke Kula Sabati, e lilo i ka lealea, i ka waiwai, a pela aku. Me ia mau mea ko lakou hakoko ana, paio ana a pau ke ola kino.

P 13. Nolaila, e aha oukou? i pono ke aha, ke hiki mai ke aha? Ka la ino, ka la e hoowalewale ia ai, e hookonokono ia ai e hana i ka hewa. Me ia kahiko kaua a ke Akua e paio ai, e kupaa ai a pau na enemi i ka pale ia aku.

P 14-20. Ma keia mau pauku i haiia mai ai na mea e komo ana iloko o ke kahiko kaua a ke Akua.

1 Heaha ke kakoo i ma ka puhaka? Ka oiaio. He mea uni ke kaei ma na kaua kahiko. Ka mea ia e paa ai ka lole, ka pahikaua, ka eke dala. He mea oolea ia, he hao, he kila.

Ka oiaio, ka manao @, ka hana me ka oiaio, me ka hookamani ole, hoopunipuni ole, aloha io, manao pololei, lalau ole, kekee ole, ke koa io ana, oia ke kaei o ka puhaku o ka naau o kakou.

2 He aha ka pale umauma e puliki ia ai? He mea nui loa ka pale umauma o ka poe kaua maoli. He mea ano unahi ia i hanaia me ka mea oolea, he keleawe paha, he mea paa loa. Ua pulikiia mamua, mai ka ai a i ka uha, a me ke kua hoi. He mea pale i ka pahi, i ka ihe, i ka pua &c. Nana i ko Golia, 1 Sam 17:5

Heaha ko kakou pale umauma? Ka pono ka hana pono, olelo pono, manao pono, ka maemae, ka hemolele, ke kue mau i ka hewa.

3 Heaha ka pale wawae e hawele ia ai? He paa kamaa i paapu i na kui hao malalo. A he pale wawae keleawe maluna a hiki i ke kuli. Ko ke koa maoli pale wawae keia. Heaha ko kakou? Ka makaukau e hele e hai aku i ka euanelio e mali ai. Ua loaa ka makaukau ma ka imi, ma ka noonoo, ma ka hoopaanaau i ka olelo a Iesu, ka mea e pau ai ke kaua, a e malu ai na kanaka.

Mai hele e hana i ka ke Akua hana me ka oiaio ole, me ka hewa, me ka paa ole o ka euanelio, o haule imua o ka enemi.

4, 5 Heaha ka aahu apoo me ka mahiole ma Hawaii nei i ka wa kahiko? He mea kau pale mamua, he mea ano poepoe, he keleawe anei, heaha? He mea kau ma ke poo. Hai mai ka poe i ike. Heaha ko kakou aahu apoo me ka mahiole e kinai ai i na ihe wela a pau o ka mea ino o ka diabolo?

6 Heaha ko kakou pahikaua? Pono anei ke hele wale i ke kaua me ka pahi ole? E hele pu ea me ka olelo a ke Akua.

Pela Binamu ma, ua hele mai lakou me ka baibala. Nolaila, aole lakou e lanakila ana.

Hai mai i na mea i koe, p 18, 19, 20.

E pule mau kakou, e kiai, e hooikaika mau me ka makau ole.

E hoohalike me Paulo. He pio no oia. Aka, haiolelo no, pule no, palapala no i na hoahanau. E hana mau, e kaua mau kakou no ka Haku.

Mele "Eu na wawae iki," Lei ALii, aoao 33.

Pule e lilo kakou i poe koa ikaika no Iesu.

Haawina no Augate 24, Pil 2:1-13.

 

Na Kanawai o ke Ola Kino.

@ ia Hawaii a ke Kanaka a ke ikaelelo o @, ma o ke lakou @ ia ka Hoa. W. M. Gibson. Hou. W. R. Castle, a me @ Ex. J. N. Kapena.

 

Helu 12.

            Na keia e koo aku i ke ea mailoko aka o ka houpo. I na e hana ia keia mau mea i umikumalima manawa iloko o ka minute, alaila e loaa ana na kumu kupono no ka hoihoi hou ia mai o ka hanu ana. Ke ike lihi ia ka hoi hou ana mai o ka hanu, alaila e hoopa koke i ka mehana e like me ka mea i hai mua ia. E hoomanao, i na hoao ana a pau e hoola i ka poe piholo i ka wai: Akahi. Aohe manawa haule, a noiaila e hoomaka koke oiai ma ka aina, ke huihui ole nae o loaa ka lia. Alua O ke ea ka mea pono no ka mai o keia ano, aole o ka wai, nolaila e hoopau i ka wai i pau o loko, hookaawale i na mea a pau e pani ai i ka hanu ana mai o ka ihu, ka waha a me ka puu. Akolu. O na mea a pau i manao ia no ka hoohanu ana e hana wikiwiki ia e like me ka hanu ana iloko o ka manawa ola; i umikumawalu paha manawa i ka minute.

            I na ua liuliu ka manawa iloko o ka wai, a he mau eha a @ paha kahii; i na ua ane pili hapa na lihilihi maka a ua nui na onohi mamua o ke kupono, e mae aku ana ka ili me ka huihui, he hiki no i kahi manawa ke hoihoi hou mai i ka hanu mahope iho o ka pau ana no iwakalua minute. I kekahi manawa, ua hoomaka hou ka hanu ana o kekahi mea mahope o ka hala ana o na hora o ka hana ia ana. I na e ike ia ke ano e o ka helehelena, a oni paha kekahi wahi, a he huki paha kekeahi wahi o ke kino, he hoailona ia ke mau nei no ke ola, a he mea hiki no ke hoihoi hou ia mai.

            O ka poe ike a pau, pili loa hoi i na poo o kela me keia ohana, he mea pono ia lakou e heluhelu i keia mau kuhikuhi ana i na manawa a pau, a hiki i ka wa e maopop lea ai a e paanaau ai, me na kumu o na mea a pau i paa pono iloko o ka naau. Aole no e hewa ka hoomaamaa ana i keia mau @ maluna o ke kino olu, no ka mea aole i ike ia ka la a me ka hora ae hiki mai ana no ka hooko ana i keia mau mea maluna o ke kino o ke keiki, kaikunane, kaikuahine, a hoa aloha paha. O ka make ma ke poholo ana i ka wai, oia no ka make ana no ka loaa ole o kahi e hanu ai. Ua komo ka wai iloko o ka ihu makani mamuli o ka hooikaika pihoihoi ana e hanu iloko, no ka loaa ole i na mea hana o ka houpo ka ea hou, nolaila pau ka hana, pau ke koni ana o ka pana; waiho malie ka puuwai, a ua make ke kanaka. Ua kapa ia keia ano make he make me ka pana ole, oia kona ano maoli.

           

Na Mai Palaho.

            O ke ano nui o keia mai oia no ka haalele ana a hookaawale ana paha o kekahi wahi o ke kino; he haawina o kekeahi wahi i pili i ke kino. He mai kuloko no keia a kuwaho no hoi. Ua pili no keia mai i ke ake, i ke houpo, a aia paha mawaho o ke kino. He hikiwawae ke ola ana o kekeahi ano o keia mai, a o kekahi he @ mau no ka manawa loihi a pau ke ola i kahi manawa. O keia mai, e like me na mai e ae he nui i like me ke kunu, ka hi, a me kekahi mau mai e ae o ke kino he hneri, he mau hoike ana ia ua hewa kekahi mea o loko o ke kino. E hooikaika ana ke waihona o ke ola o ke kanaka e hoomama a e lapaau ia ia iho ma ke kipaku ana i kekahi mea ano e mailoko mai o ke kino a oia kana mea e imi ana e hookaawale aku.

            He ola ke kino, ao na mea a pau i pili e ola ana, a ke pau ke ola o kekahi wahi lihi uuku, aole loa ia he mea pili i ke kino; lilo ia wahi mea i kumu hookauiaaha, a makau ke ola kino o pilikia kana mau mea hana, a imi iho la ma kona mau ikaika a pau e kapae aku mawaho, e lawe aku mai ke kino, e like me ka meli ka pepehi a hoolei aku iwaho i kekahi mea komohewa maloko o ko lakou wahi. E kaalo mau ana keia mau mea iloko o keia kino, a e hookaawale ana mailoko mai on a iho, no ka mea, o kana mau hana a pau, o ka hookaawale ana iwaho nei.

            Aia kekahi pio e pili ana i na maka a malaila e hoihoi ia mai ai na lepo a pau e pa aku ana i ka onohi e kekahi wai, oia hoi ma kekahi ano nui he waimaka, a na ia mea e lawe i keia mau mea a puka ma na kihi o ka maka a maloko kekahi a hemo ma ka ihu; ke hiki ole i na pono hana o ke kino kanaka ke @ aku i na mea ino wale me ka hikiwawae mailoko aku o ke kino ma na wahi i hoomakaukau ia no ia mea, alaila e hooi ia aku ana ka hooikaika ana no ka hooko ana i ka mea i makemake ia; ke hana ia ala ia mau hooikaika ana me ka makaukau a me ke kokua ole ia aku e ka manao o ke kanaka; e like la penei: I na e nui loa ka lepo i komo iloko o ka maka, a i na paha he papaa nui kai komo e like me ka lehu ahi; alaila e hooi ia aku ana ka nui o ka wai mailoko mai e ke koko, alaila he "maka wai" ka olelo ana; no loko mai o ke koko keia wai, o kekahi a pina ia o ke koko, a he hapa nui no hoi ka wai no ke koko, e like la me keia holoi ia ana o ka maka, pela me ka hi, a iloko o kekahi mau ano mai e ae, he mapuna wai paha kekahi iloko o ke koko. No ka lawe ana i ka wai mailoko mai o ke koko, aia iloko o na maka a iloko o ka opu na pono hana, a ua hooholo ia ma na wahi a pau o ke kino, o kekahi o ka lawe ana i ka wai mai ke koko no na maka a me na puupaa. He kumu hana ke ake i oi ae ka nui mamua o na mea hana e ae a pau iloko o ke kino; o kana hana ka unuhi a hookaawale i na mea ino mai ke koko ae; i na e lohi ma kana @, alaila a ua piha loa ke koko me na mea ino, a loli ke ano a omaomao, a oia ke ano maoli o keia mau kumu ino, a oia ka kakou e ike ai i kahi manawa ma ke kihi o na maka. Aka, i na ua makemake ia ki wai a oi aka mamua o ka mea i hoomakaukau ia, alaila e hoomahuahua hou ia ke koko oiai no ke koko mai ka wai. Aole no nae i hakaha ka hookipa ia oia haawina i makemake ia maloko aku o na @, a ua hoopiha ia me ka hikiwawe loa a me ka mahuahua ua pii ka ula ma kahi i makemake mua iai ka wai, e like me ke omaomao ano e o ka maka ke nui loa na mea ino iloko o ke koko ma kekahi wahi he

 

Upehupehu,

            a e ike ia auanei he mea ola wale no ka upuhupehu. Mamuli o ka @ ia no na mai palaho, ua hookumu ia mamuli o ka nui o ka ula oia wahi. I na i ka lihi mawaho o ke kino, e mahuahua aku ana keia ula, e paakiki ae ana a pehu me ka onou ae i ka ili iluna, a e hoonui ana i ka hui. O keia mahuahua ana o kekoko, aole no ka lawe ana mai i ka wai e like anu la me kela, aka, ua kaumaha i na mea ino a me na wahi i make a palaho i lawe pu ia mai ma kona kahe ana mai a kuono loa a ke kino, a i ka hiki ana aku i kahi o ka mai palaho ua hookaawale iae la keia mau mea mai ino mai ke koko ae, a ilaila e hoiliili ia ai a lilo i palahehe, a hiki i ka wa e piha lo ai, hiki ole i ka @ ke paa mai, o ka manawa ia e nahae ai a pahu e like la me ka maihehe; a kahe mai la ka palahehe a me na mea ino o ke kino, a loaa koke ka oluolu i ke kino kanaka, a oi aku ka maikai mamua o na manawa e ae u kona ola ana.

 

Moolelo O Na La

O Ka

 

Haku Visakauna Nelesona.

Ke Duke o Beroneti.

 

Ke Kaua Ana O Na Aumoku Kaua Beritania, A Me Ko Enelani Mau Papu Laau, &c.

 

            Ke kani mau nei no na pu o na waapa Sepania i ka makani, me ke kuhihewa nui nae o na Adimarala Sepania, eia no la ko lakou mau enemi mamua pono. I keia manawa a na waapa Beritania e hoe nei me ka ikaika i ka laina hope o na Sepania, ua haule loa aku la na laina mua o na Sepania i ka lulu ma kahi he hapaha mile ke kaawale mai na waapa Beritania aku.

            Iloko o keia manawa, ua puka ae la o Nelesona mai loko ae o ka waapa e nana aku i ke kulana o kona mau enemi, a pane ae la oia "Aha, o Muzaredo mua auanei kau e paio aku ai, in a e hoike mai ana oia ia ia iho."

            Ua haawi ae la o NElesona i kona kauoha, "e kukulu ae na waapa i ko lakou mau pea, me ke ki ole aku i hookahi poka, a hiki i ko lakoa hookui ana aku me na waapa Sepania me ka nahaha ole o ka laina."

            Iloko o keia manawa i pii ae ai ka have o ko lakou Adimarala no keia mau kauoha, ia wa i ike ia aku ai na waapa Beritania e kukulu ana i ko lakou mau kia, me ko lakou mau pea nui, a ua loaa hoi ia lakou ka manawa e lawe ai i ko lakou mau mea kaua me ke kue aku i ko lakou enemi, ua hooiho mua ia aku la na kao hoopahu mamua, a mahope aku na waapa kaua me ka pili, a loaa ole hoi kahi o na Sepania e manao ai e komo mai e hooahaha i na laina Beritania.

            I na laina mua o na waapa Sepania i hoohuli mai ai, ua hookui mai la no lakou ia lakou iho no ko lakou pili loa. Ua haawi hou ae la na Adimarala Sepania i kekahi kauoha e hooiho hou aku na waapa i ka lulu i kaawale iki uku lakou mai na waapa Beritania e hooiho aku nei ma ko lakou hope, a e hoopii mai ma na laina hakahaka he 50. Oiai na Sepania e hookui wale ana no, ua hookui koke mai la na kao hoopahu ma na laina hope o na Sepania, a pahu ae la, a make iho la he 50 koa, me 17 waapa i nahaha. No keia poino, ua hoohuli koke ae la ke Kenerala Sepania Tregoyen i kona laina he 100 waapa, a ua hookui aku la na waapa koa Beritania me na Sepania, a hoomaka mai la lakou e ki me ka huikau o ko lakou mau laina, a ua hoomaka ia keia kaua i ka hora 4 o ke ahiahi.

            Ua hoopaa ia ka hope o kela a me keia waapa Beritania me kekahi kaulahao i ka manawa i hoomaka ai ke kaua ana, i paa a nahaha ole ai ko lakou laina, me ka ano he kulana kaua poepoe. Ua hili aku a hili mai na aoao elua me ka wela hahana nui i ko lakou mai enemi, me ka hiki ole i na Sepania ke wawahi i ko lakou mau laina.

            Ua lele aku la na koa BEritania iluna o na waapa Sepania e hili ana i na pahikaua, e kulai ana hoi ia lakou iloko o ke kai, a loko o na minute he 45, ua paa pio aku la ka waapa o ke Kenerala Sepania, aka, i kona wa i ike mai ai ia Nelesona e ku ana ma ke ano he Alakai nui, ua lele mai la oia e uhau ia Nelesona ma kahi he 4 anana ke kaawale, ua hili ae la oia i kana pahi, a lele aku la mai ke Kenerala Sepania aku, ua pakika iho la ia a hina aku la iluna o ka waapa, aka, ua lele hou mai la no ke Kenerala Sepania me kekahi pu panapana maluna on a, ua hili koke ia ae la kon ai e John Sykes, (ko Nelesona alii waapa,) a haule aku la kona poo iloko o ke kai.

            Aole i liuliu mahope iho oia manawa e hakaka nei na aoao elua, ua hoouna mai la na Adimarala Sepania i kekahi koa e ki ia NElesona i ka pu. Ua lele iho la ia iloko o ke kai, a au aku la iloko o ka huikau o na waapa a pii ae la oia mahope, a ike aku la oia ia Nelesona e noho ana iluna o ke waapa, no ke @ o kona poo no kona haule ana.

            Ua ku ae la oia iluna a kau pololei aku la i kana pu ma ka umauma o Nelesona, ua ku hou ae la o John Sykes a hili aku la me kana pahi kaua me ka ikaika ma ka waha o ka pu, a haule iho la kana pu ilalo, a kani hewa aku la i loko o ka waapa, a ku aku la ka wawae o kekahi Lutanela i ka poka, huli hou ae la oia a hou aku i kana pahi ma ka umauma o ke koa Sepania a haule aku la iloko o ke kai.

Aole i pau.

 

 

            OLELO HOOLAHA.

 

KAKELA a me HAKI.

            O KAKELA OPIO A ME F. M. HATCH. ua ka@@@@ @@ ka lawelawe ana i ka @@ha@a Loio. Ua hiki ia lau@ ke ku im@@ o @@ A@@ @ pau, mai ka Aha @ooma@a a hela il@@@. A e lawelawe no hoi ma na hana p@@ @ ka hooponopono waiwai me ka imi ana i na Pala@@@@ @@@ Aiea ka hana @@@ i @@ Pa@@@@@@ Kuai Hoo@@@lima. a me ka H@@@@ @@@@ @@@

W. R. CASTLE. Lu@@ Hoo@@@@ @@@@.

            K@@@@ H@@@ m@@@@ @@ @ @@ @@@@@@ o Dillingham & Co.

@@@@ @6 Alanui Papa

 

ALFRED S. HARTWELL,

[HAKAWELA.]

LOIO a he KOKUA ma ke KANAWAI!

Aia kona Keena Oihana maluna ae o ka Hale Baneko Hou o Bihopa ma.     @ 67 @@

 

CECIL BROWN.

LOIO A HE KOKUA MA @. KANAWAI

 

            A HE AGENA no ka Hoo@@@@ ana i na Palapala no ka Mokupuni o Oahu.

            H@@@ @ Alanui Kaahumanu.        Honolulu, H. P. A. 2@

 

JNO. LOTA KAULUKOU.

LOIO A HE KOKUA.

            UA makaukau au e lawelawe i na hihia a pau o kela a me keia ano iloko o na Aha Hookoi kolo a p@@ o keia Aupuni. Ua hiki no hoi ke hana i na palapala a pau e pili ana i ka Oihana Loio me ka eleu. E ioaa no au ma Heeia Koolaupoko, a ma Honolulu no hei i kekahi manawa.           901 tf

 

EDWARD KEKOA.

 

            HE Loio no na Aha Kakau ole ma Hawaii. Aia kona Keena Oihana ma alanui Waianuenue, ma o mai o ka hale hookolokolo o Hilo, o Nani Kaauea ka inoa. E loaa no ma ke Keena mawaena o ka hora 8 am a me ka hora 4 pm., ke ole he pilikia e ae.

@@2 1y oo26

S. M. P. KALEO.

He Loio, he Kokua, a he Pale ma ke Kanawai.

 

            NO ka Aha Apana a me ka Aha Hoomalu o ka Apana o Wailuku, Maui. E loaa no au ma Waiehu, Waihee, a i ole ma ka Hale Hookolokolo ma Wailuku.

884 1y no9

 

RICHARD F. BICKERTON,

[PEKETONA.]

LOIO a he KOKUA ma ke KANAWAI!

            E HELE ANA OIA IMUA O NA AHAHOOKOLOKOLO a pau o keia Aupuni ma na ano hihia a pau, in a paha ma Oahu nei, a ma na Mokupuni e ae.

            Ua makaukau mau oia i ka hana ana i na Palapala pili kanawai o kela a me keia ano.

            Ua hiki no hoi iaia ke hoaie dala aku ma ka moraki ana ina aina, ma ka ukupanee haahaa loa.

            E hanaia na hana me ka hikiwawe a ma ka uku haahaa.

            Keena hana, Helu 23 Alanui Kalepa, elua puka ma o aku o ka hale kauka o Kauka Minuteole.

8@0 1y

 

WILLIAM O SMITH.

LOIO! LOIO!!

Alanui Kaahumanu, Honolulu, Oahu.

913 1y

 

L.A. THURSTON.

LOIO!

WAILUKU, MAUI.

889 6m dec 14

 

TIMOTHY KALAEONE.

He Loio a he Pale ma ke Kanawai.

            IMUA o ka Aha Hookolokolo Apana o Kawaihau, Mokupuni o Kauai. A he Agena hoi no ka hooiaio ana i na Palapala Kepa no ia Apana. E loaa no au ma Anahola, a i ole ma Waiakalua, Koolau, Kauai. E makaala no au i na kauoha me ka eleu loa.

805 1y Jan. 25.

 

J. W. M. POOHEA.

He Loio a he Kokua ma ke Kanawai.

            No na kanaka a pau imua o ka Aha Apana a hiki imua o ka Aha Kaapuni ma ke keena no ka Mokupuni o Molokai; a he Agena Hooaio Palapala Kepa no hoi no ia Apana. E hookoia na koi-i a ka makemake me ka eleu loa. E loaa no au ma ko'u home ponoi oia o "Kalauonaona," ma Wawaia, a i ole ia, ma ka Halehookolokolo ma Pukoo.

895 1y Jan 25

 

HENRY N. KAHULU

Loio a he Kokua in a ke Kanawai.

 

            UA makaukau no au e lawelawe i na hana a pau ma ka Oihana Loio imua o na Aha a pau o ka mokupuni o Oahu. E loaa no au ma ko makou Keena Oihana ma alanui Papu, Helu 31. E hookoia na kauoha mai na wahi a pau o ka mokupuni me ka eleu a me ka hakalia ole.

885 1y no16

 

ASA KAULIA.

Loio a he Kokua ma ke Kanawai.

 

            UA makaukau au e lawelawe i na hana a pau ma keia Oihana imua o na Aha a pau o ka mokupuni o Oahu. E loaa no au ma ke Keena Oihana ma alanui Papu, Helu 31; a e hooko ia na kauoha mai na wahi a pau o ka mokupuni me ka eleu a me ka hikiwawe.

885 1y no16

 

S. W. MAHELONA

HE LOIO! HE KOKUA A HE PALE

ma ke Kanawai.

 

            UA makaukau au e lawelawe me ka mikioi a me ka eleu lua ole i na hihia a pau o kela a me keia ano imua o na Aha Hookolokolo a pau o keia aupuni. Ua hiki no hoi ke kakau i na palapala a pau e pili ana i ka Oihana Loio. E loaa no au ma ko'u hale noho mauka iho o Kawaiahao, a i ole ma ke keena hookolokolo o ka Aha Hoomaka a me ka Aha Kiekie ma Honolulu nei. O ka poe makemake e aie dala, he oluolu ka ukupanee.

@76 3m

P. NUI.

LOIO! LOIO!!

O ka Ua Ukiukiu o Makawao, Maui.

            UA makaukau oia e kokua i na mea a pau e hele aku ana i ona la, ma na mea pili kanawai imua o ka Aha Apana a me ka Aha Hoomalu, me ka Aha Keena a ka Lunakanawai Kaapuni o Maui. E loaa no au ma ka Hale Hookolokolo o Makawao, a i ole ma Haiku.

885 1y no16

 

E. LILILEHUA.

Loio a he Kokua ma ke Kanawai!

 

            IMUA o na Aha Apana a Hoomalu o ka mokupuni o Oahu. E hanaia me ka eleu loa. E loaa no au ma Wehekealuaula, ma alanui Maunakea, a i ole ia, ma ka Hale Hookolokolo o ka Aha Hoomalu ma Honolulu.

898 1y

S. AUKAI.

LOIO! LOIO!!

 

            UA ne ia mai oia e lawelawe ma ka Oihana Loio imua o na Aha Kakau Ole o ka mokupuni o Oahu.

898 1y

 

PAPA, PAPA

AIA MA KAHI O

LEWERS & DICKSON!

(O LUI MA.)

 

MA KE KAHUA KAHIKO MA

Alanui Papu a me Moi!

E LOAA AI NA

Papa Nouaiki!

o keia a me keia an@.

Na Papa Nani a Paa no ke Kukulu

ana i na Hale!

            Na Pani Puka, Na Puka Aniani.

                        Na Olepelepe, Na Pou, Na O-a.

                                    Na Lape Hele, Na Papa Ku,

                                                A me na Papa Moi nui @ @

 

NA ALI O KA HALE

O NA ANO A PAU.

 

            Na Pepa Hoonani, Na Pena o na Wai a pau.

                        Na Kui mai ke Nui a ka Makalii,

                                    Na Ami Puka, Na Ami Puka Aniani.

                                                Na Ami o na ano a pau.

                                    Na Aila Pena, o kela me keia ano,

                        Na Aila Hoomaloo, he lehulehu wale.

            Na Aila e ae o na ano a pau.

NA WAIVANIKI

 

A ME NA

 

WAI HOOHINUHINU NANI!

 

o na @no a pau loa.

 

NA BALAKI ANO NUI WALE!

 

A ke hai ia aku nei ka lono i na makamaka @

pau, na makaukau keia mau makamaka

o oukou e hoolawa aku ma

na mea a pau e pili ana

ma ka laua oihana

 

NO KA

 

UKU @AA@AA LOA!

 

E like me ka mea e holo ana mawaena o

 

LAUA a me ka MEA KUAI.

 

E hele mai! E na Makamaka!!

 

A e lawe no hoi ko oukou makemake

me ka oluolu me ka maikai!

845 tf

 

A VALUABLE

 

Medical Discovery

 

Reuter's

Life

Syrup

 

            LAAU LAPAAU

                                    WAIWAI LOA!

 

Oia

 

KA WAI OLA A REUTERA.

He laau keia i imi ia a loaa e kekahi kahu mai kaulana, o Bertrand kona inoa, na lawelawe keia kahu mai ma ka malama ana i ka poe mai no na makahiki he kanalima a oi ae, a o keia laau hou he mea i hanala noloko ae o na LAU NAH@LIHELE a me na aa o na laau ulu o ka uahele i hoiia, he ono ma ka ai ana, he ala ma ka hoai ana, a he pumehana kona ano. He laau hoonoha ikaika keia, me ka hoeha ole ana i ka opu a me ka hoopailua ole. Aohe nawaliwali ka mai mahope o @a ai ana i kela laau, e like me ka naha ino ana o kekahi mau laau e ae, he kupono no ke ai na keika liilii a me ka poe nawaliwali loa me ka hopu ole. He laau hoola maopopo keia i ka opu pa@, a me ka inoino o ka opu waiho ai, a me na mai a pau e pili ana i ka opu. He laau hooikaika no hoi keia i ke AKEPAA, a he mea e no hoi ka hikiwawe o kona hoomaemae ana i ke koko, a me na mai a pau o ke kino. No ka mea, ma@ keia laau la i hookuke ia aku ai na haumia a pau i loko o ke koko. He like ole me keia na laau e ae, oiai e ai ana ka mai me na hu@ale hoonaha me ia mau laau, aole hoi peneia

 

Ka Wai Ola a reutera,

 

Aka, ua lawa iloko on a na hoonaha ana a me na hoomaemae ana i ke koko a paa.

 

A ME

 

KO BARRY LAAU HOOLA EHA.

HE LAAU HAMO A HE LAAU AI.

He laau hoola keia iloko o ka minute hookahi, E HOAO@!

 

: O :

 

A. W. RICHARDSON,

Oia o LIKIKINI Opio, ka Agena no keia mau laau no ke aupuni Hawaii.

916 3m 927

 

KALE KULIKA,

LUNA HOOIAIO PALAPALA KUAI,

Molaki, a me na palapala oia ano.

LUNA HOOIAIO PALAPALA

Aelike mawaena o na Haku me na Kauwa.

Luna Haawi Palapala Ae Mare

            Ma ke kihi o ke alanui Moiwahine me Kaahumanu, kulanakauhale o Honolulu, ko Hawaii Pae Aina.

906 tf

 

HOOLAHA.

UA makaukau ka mea nona ka inoa malalo iho, e kokua i ka poe e manao ana e

Kuai, Hoolimalima a Moraki Aina,

A no ka

Hoaie Dala Ana.

WILLIAM O. SMITH, Loio.

Honolulu, Iuna 16, 1879.

916 3m 927