Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVIII, Number 34, 23 August 1879 — Page 1
| This text was transcribed by: | Paul Robins |
| This work is dedicated to: | Koʻu mau hoapili :) |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
BUKE XVIII. HELU 34.} POAONO, AUGATE 23, 1879. {NA HELU A PAU 925.
KA NUPEPA
Kuokoa me ke Au Okoa
I HUIIA.
NA OLELO HOOLAHA:---- O na Olelo Hoolaha he 10 laina kakau lima, he Hookahi Dala no ka puka mua ana; elua paka ana, he $1.50; no hookahi mahina, he $2.00.
NA KANIKAU A ME NA MELE:----He 10 Keneta ka uku no ka lalani hookahi, ua like me $1.00 no 10 lalani.
HOOLAHA MAU:----E hoomanao na makamaka a e hookomo mai i na olelo hoolaha mamua ae o ke awakea Poaha, i ole e kaukai ia aku a kekahi pule ae.
E hoomanao e na lehulehu, aole e hoopukaia kekahi Olelo Hoolaha. Kanikau a me ke Mele, ke ole e hookaa mua ia mai ka uku.
MOOLELO O NA LA
O KA
Haku Visakauna Nelesona.
KE DUKE O BEREONETI.
KE KAUA ANA O NA AUMOKU KAUA BERITANIA, A ME KO ENELANI MAU PAPU LAAU, &c.
A hiu ae la ka heluma o na aumoku a hooiho mai la no ka nuku o ke awa, a hekau hou ae la lakou malaila ma ka hora 9 o ua po nei. Ua haalele aku la na waapa Beritania he 400 i ko lakou mau aumoku ma ka hora 11 o ua po nei. He keu no hoi keia o ka po pouli nui wale, me ka hiki pono ole hoi i na pailata ke alakai, (o keia mau pailata i olelo ia, oia na Kapena i komo ai e hakilo i ke awa i ka po mamua iho.)
Ua kaa ke alakai ana o keia mau waapa malalo o Nelesona ponoi, a o kona hoi ka waapa mua loa, me kekahi mahele regimana. Ua hoopii aku nei na waapa ma na laina loloa me na mahele pili eono. Ua meha na leo o na mea a pau, me ka noho malie loa, iloko o ko lakou wa e hookomo ana iloko o ke awa.
Iloko o keia manawa a na waapa e hoopii nei, aole lakou i ike ia a komo wale iloko o ke kaikuono akea, a ma ka hora 1 o ka wanaao, akahi no a ike ia lakou e na kiai ma ka aoao akau o ka papu pohaku, a ki ia ae la kekahi pukuniahi i ka lewa, he hoailona e hai aku ana, eia ko lakou mau enemi ua hiki mai. Ia manawa i luliluli iho ai ke poo o Nelesona me ke kaumaha o kona manao, no ko lakou ike koke ia ana, me ka lihi launa ole aku hoi i ka papu pohaku, ana kahi he 600 anana a oi ke kaawale.
Iloko o ia manawa, haawi ae la o Nelesona i ke kauoha ia Lutanela Nisabeta, (keiki ponoi a ko Nelesona makuakane hanai, oia o Kapena Suckling). a puhi aku la oia i ka ole, a o ka manawa iho la ia o kela a me keia waapa i kuu pau iho ai i ka hoe me ka ikaika nui. Aole i hala na minute elua, ua kani mai la kekahi bele a na kiai ma ka aoao akau, ia manawa i ki ia mai ai na waapa Beritania e na pukuniahi he 300 mai kekahi kihi a i kekahi kihi o ke Kaikuono, a ua like ke kapalulu o na poka me kekahi mau kaupone i lu ia iloko o ka wai i ka manawa hookahi, me ka poino nui o na waapa Beritania.
Iloko o keia manawa a ka papu e ki nei i na waapa, ua pihoihoi ko lakou mau alakai pakahi, me ka hou hewa ana i o a ia nei. No keia kumu, ua nahaha ko lakou mau laina, me ka holo ana i ka hikina a me ka hema, a o ka mea apiki loa ia lakou, aole i loaa ka papu laau, kahi hoi a Nelesona i kauoha ai, ilaila lakou e hoolulu ai no ka pili ana aku ma ka aono o ke papu. No keia ulia, ua hui aku a hui mai na waapa, me ka lawe ana o kela a me keia alakai i ko lakou mau koa ma ko lakou akamai Oiai ka papu e ki nei me ka hala ole o ka manawa, aole i emi mai malalo o 200 koa o ka regimana Helu 75 i pau i ka make, me ko lakou mau waapa i nahaha iloko o na minute he 10.
Ua holo aku hoi kekahi mau waapa ina ka aoao hema o ke awa me kekahi mahele pukaa, me ka piha i na pukuniahi liilii, me ke akaka ole hoi ia lakou kahi e pae aku ai, me ko lakou pale hoi i ka leo o ko lakou Adimarala, nolaila, ua loaa hou ka poino i keia mahele, mamuli o ko lakou kaa pono ana iwaena o na nalu nui e haki mau ana, a poi ia aku la na waapa, a nahaha aku la iluna o na akoʻakoʻa oi, a aole hoi i emi iho na waapa i nahaha malalo o ke 30.
Oiai o Nelesona e ku ana iluna o kona waapa me ka nana i ke ano o ke alakai ana a kona mau Kapena, ma kahi hoi ana i makemake ole ai, he mea hoonaukiuki loa ia iaia, me kona hoopuka ana i kekahi mau huaolelo kupono ole. Iloko o na minute pokole, ua pili aku la ko Nelesona mau waapa ma ka aoao o ka papu laau, a hoopuni ia ae la me ke kakia kui ia ana o ka waha o na pukuniahi a na Sepania. Iloko oia manawa i puka mai ai na Sepania ma na puka pu, ia manawa koke no o Nelesona i huki ae ai i kana pahikaua me kona manao e hili aku i na Sepania e puka mai ana mai loko mai o ka papu laau, a no ka loihi loa o keia pahi, ua mau kona lima i ka huki ana iluna, a iloko oia manawa, ua ku mai la oia ma ka hai lima i kekahi poka pu kaupoohiwi i ki ia mai luna mai o ka papu pohaku. Ua komo mai la ka maeele ma kona lima akau, aka, ua hopu hou ae la no oia i kana pahi ma ka lima hema, a hou aku la i ke poo o na Sepania maloko o ka puka pu.
Iloko o kekahi mau minute pokole, ua ano maule iho la oia iluna o ka waapa, akahi no a ike o Lutanela Nisabeta, ua eha kona makuakane, ua hapai ae la oia, iaia e hoomoe iho la iluna o kona uha, a ike iho la oia e kaheawai ana ke koko ma ka pulima o kona kuka. Ua wehe ae la oia i kona mau hainaka silika a nakii iho la ma ka lima, i mea e paa iki mai ai ke kahe ana o ke koko. Ua kauoha ae la o Nisibeta i kona mau sela, e hoe aku ko lakou waapa a pili i ka papu pohaku, i pakele ai lakou mai na pukuniahi e kani mau nei.
O ka leo o ka Lutanela opio i pane aku ai i kona mau sela, ua lohe koliuliu ae la o Nelesona, oiai oia e moe ana maluna o kona uha me ka ehaeha nui, ua puoho ae la oia a pane ae la, "e hapai ae iaia iluna o ka waapa, i nana iho ai oia iaia iho." ia manawa i hapai ae ai kana keiki iaia. Ia Nelesona e nana ana mawaho o ka waapa no kekahi mau sekona pokole, ua uwa mai la kekahi mau regimana koa maluna o ke kao hoopahu Fox, mamuli o ka loaa pono ana mai la i na poka he 20 a oi aku, ua lele liilii loa lakou i o a ianei, me ka weluwelu o ke kao hoopahu, a piholo iho la iloko o na sekona pokole loa. No keia poino hou o na Beritania, a me ko Nelesona ike pono ana mai, ua haule hou aku la oia iluna o ka uha o kana keiki, me ke kaumaha a me ka ehaeha nui o kona naau.
Oiai o Nelesona i haule hou aku ai ma ka uha o kana keiki, ua kauoha ae la o Nisabeta i kona mau sela, e hoopuka lakou iwaho o ke awa, no ko lakou mau aumoku, ua pane ae la o Nelesona me ke ano kaumaha o kona leo, "aole au e neeu aku mai keia wahi aku aʻu e lana nei, a hiki i koʻu lawe pio ia ana aku e koʻu mau enemi. Oiai ua nui a lehulehu wale na kuko o koʻu mau koa i hookahe ia, a he mea kaumaha hoi noʻu ke hoopuka ae i ka inoa o kekahi o koʻu mau kapena wiwo ole. i haulehia iho ma keia wahi imua o koʻu mau enemi."
O keia kapena i oleloia, oia o kapena Bowen, ua loaa mai la oia mahope iki iho o ko Nelesona ku ana i kekahi poka pukuniahi ma kona puhaka, i kiia mai luna mai o ka papu pohaku, oiai lakou e pinana ana iluna o ka papu laau.
Ma ka hora 2 o ka wanaao, ua akakuu iki mai la ke ki ana o ka papu pohaku, ia manawa i kauoha ae ai o Nisabeta i kona mau sela, a hoopuka aku la lakou nei iwaho o ke awa. I ka waapa o ka Adimarala i pili aku ai ma ka aoao o ka Theseus, ua hapai ae la o Nisabeta i kona makuakane iluna, a akahi no a ike o Nelesona eia ka lakou ma ka aoao o kona moku. Ua pii aku la oia iluna a kahea aku la i kona kauka, e hoomakaukau koke i kana mau mea hana, "no ka mea," wahi ana, "ua hookoe ia mai hookahi oʻu maka, a iloko hoi o na la pokole, e nele ana au i ka lima ole, a iloko hoi o kekahi manawa loihi iki aku, alaila, ua ike ke Akua, e hookoe ia mai paha hookahi oʻu wawae. A ua ike au e pono e okiia keia lima, ka hikiwawe ia a me ke ola koke."
(Aole i pau.)
KA MOOLELO O
BERIANA KA WIWO OLE
A ME
MAHONE KE KOA:
MOKUNA VIII.
Ua lohe wale au na ke Keiki Alii Mukada e alakai ana i ka welau akau o ka puali kaua me ke kaua e hiki mai ana. Makemake wale koʻu lilo ana malalo o ke alakai ana a ke Keiki Alii eueu, wahi a ka kakou koa.
E pono nae e loaa e ka lei gula ia kaua e Mahone, i hiki ai ia oe ke holo pu me na koa kaulana o ka aina.
He oiaio ia e Donala, wahi a Mahone. Ano kaua no ke awawa o ke Kupua Eleele. Ke halia wale mai nei no iaʻu, ke kali mai nei ka popilikia no kaua i keia aumoe, aka, in a i loaa iaʻu ka oluolu ia imua o ka Moi, e haawi no au i ka hoomaikai mahalo ana ia lakou.
Wiwo ole no hoi ka Moi aoo iaia e paio ana e Mahone, wahi a Donala; i ka ike aku i kona mau ami palupalu e hoohaahaa ana i ke alii Powa a waiho ilalo, ka mea hoi a kakou i weliweli nui ai.
Ina pela, alaila, ua papalua ia ka pono ma ko kakou aoao, a ke hilinai nei au, ua hiki ia kaua ke pale a ke hoauhee i na enemi e halawai mai ana me kaua iloko o keia awawa pouli a kaua e hele nei. Aka, aole oʻu makemake iki i kela ana e Mahone. Me he la iaʻu; ua like me he wahi la no na uhane o ka po e akoakoa ai.
Me keia mau kukai olelo ana, hoi hope aku la o Mahone a me kona ukali, ma ke ala i ke awawa o ke Kupua Eleele.
Ina i ike mua o Donala, o keia wahi he wahi lapu, aole e hiki i na pahikaua a pau o Kinikora ke hoeueu iaia e iho ilalo o ka ululaau.
Holo aku la laua me ke keakea ole ia, a hiki i ko laua kokoke ana e komo aku iloko o ka ululaau, ike aku la laua he puulu kanaka nui i lako i na mea kaua mamua o laua, me he la i hoonoho ia malaila e kiai i ke ala no ke awawa hoopahaohao.
Holo aku la no nae ka opio Mahone me kona ukali me ka hopo ole imua, aka, pa e mai la i ko laua mau pepeiao ka leo kahea o ke koa kiai, i ka i ana mai: Owai kela?
Mamua ae o ko Mahone pane ana aku, ua hohola ae la ma na paia o ka lewa he leo kanikau hoanoano, i panai pu ia mai hoi e na leo mele ana kanikau me ka ilihia.
O ke Kupua Eleele o ke awawa, wahi a ka leo hooho a ke koa kiai.
Aole au e kali nona no ke gula a pau o ke keena hoahu waiwai o ka Moi, wahi a kekahi o na koa, iaia i kau koke ae ai maluna o kona lio a holo aku la i ukali ia aku hoi e ka lehulehu o kona mau hoa. Kale iki iho la kekahi o na koa hopo ole no kekahi manawa, a auhee aku la ilalo o ke ululaau; aka, ia lakou i ike aku ai i na lamalama e owaowaka ana iloko o ke awawa, a lohe maopopo lea aku la ho: i na leo mele kanikau e hookokoke mau mai ana io lakou la, kau ae la lakou maluna o ko lakou mau lio a holo aku la, me ke kanaenae ana ae i na leo pule i ke Kupua Eleele e hoopakele ia lakou.
E hoomaikai ia na lani, wahi a Donala, e hoopakele ia kaua e Mahone; e haalele kaua i keia wahi anoano eehia me lakou la.
Uʻoki, e donala, wahi a Mahone. Iloko o keia awawa kaua e komo aku ai, me ke kupua eleele no ke kue ia mai; nolaila, e hoolana i kou manao.
E hoolana! wahi a Donala i namunamu liilii iho ai. Pehe la e hiki ai ke hoolana i ka manao iwaena o na lapu o ka po? Aia na lama pahaohaoke ke owaka mai la ilalo o laila! Ke lohe nei hoi kaua i kela leo hoanoano kanikau e hohola nei ma na paia o ka lewa. E holo aku kaua mai keia wahi aku, e kuu hoahanau e, o poino auanei kaua iloko o ke awawa o ke Kupua Eleele. Aole no e hiki i ke Delakasiana hopo ole, i ike mua ole i na lapu, ke haalele ole i keia wahi; aole no hoi e hiki i ka Moi Beriana ke kupaa i kona kulana ma keia wahi.
Aole ka Moi Beriana e hohe wale imua o na uhane lapu o ka poe make, wahi a kekahi leo i pa e mai ai mahope o laua.
A hoea mai la ka Moi aoo wiwo ole mailoko mai o ka ulunahele, e hulili ana kona mau maka me ke weli o ka inaina, i kona ike ana i kona poe kanaka i wae ia, ua haalele i ko lakou mau kulana.
E na ilio hohe wale! wahi ana. Aole kekahi o lakou e hele pu me aʻu ma ke kahua kaua o Clontarf. Ha! E ke koa opio, aole ka oe i kukali pu aku ia lakou. No ke aha i hoi koke mai ai oe no keia wahi? Ua loaa anei ka lei gula?
Aole e ka makua; i hoi mai nei au e huli no ia mea iloko o kela awawa.
Iloko o kela awawa! wahi a ka Moi Heaha keia hoi e au, e ke koa.
He leo no kekahi hoaʻloha iloko o kela ululaau ma o aku nei, e ka makua, nana i hoike mai iaʻu aia no ka lei gula iloko o ke ana kahi a ke alii Powa i hoopaa pio ai iaʻu i keia po, a nolaila maua e hele nei, a keakea ia ae nei maua e kou mau koa.
A nolaila, aole oe i holo aku i ka lohe ana i ka leo o kela wahine, e like me kela poe hohe wale, wahi a ka Moi.
Aole i pau.
NA KANAWAI O KE OLA KINO.
Hoomakaukau ia Mamuli o ke Kauoha a ka Ahaolelo o 1878, ma o lakou Komite la ka Hou. W.M. Gibson, Hou. W.R. Castle, a me His Ex. J.M. Kapena.
HELU 15
Ka Lapaau Kuloko.
Oia hoi ka lapaau ana no ka pono o ka ikaika o ke kino ma na ana okoa, ina paha me ke laau, ka ea, ka hooikaika a ma ka mea ai paha, a ano e ae paha. O keia ano lapaau ana ua pili nui i na ano lapaau mai, a nolaila, he mea nui ka hoomaopopo pono ana i kona mau ano; o keia ke kahua oiaio o na lapaau ana a pau, o ka hoohana maluna o ka mai i manaoia mamuli o ka pono ikaika kuloko o ke kino.
Ka Mai Pala o ke Ake.
Aole ia he mea hou; aole ike ia, a aole no hoi e loaa aku, a o ke oki ana aku me ka pahi i hiki aku ai ilala he kumu hoopoino ia, a nolaila he mea pono e lapaau ia keia mai o ke ake ma ke ano pilikino holookoa me na laau hoohana a puni ke kino, penei: O keia mai Pala, mai hehe a ano eha e ae paha e hoopuka mai ana i na palahe omaomao, he hoike ia ua ino ke koko, a ua mai ia, a e hana ana o loko, e kipaku aku ana i ua mau ino nei mailoko mai o ke ake. A o ka hana nui o keia ano lapaau ana, oia ka hoolawa ana me na mea hou. na haawina maikai e hoopiha aku ai i kahi o na mea ino e puka mai ana, oia hoi na male a me na palahehe i hui pu ia me ke koko no ka mea in a aole e hoolawa ia keia mau mea, alaila e nalo aku ana ka ikaika a lilo ke kino i mea ole. E ike ana ka mea hoomaopopo ole i keia mau mea, a e imi ana i wahi e hoomau ia ai ka ikaika o ke kino, a e hoonuu ana kahi i ka ai a nui me ka wali ole o ka mea i ai mua ia, no ka mea ua nawaliwali oloko, e like me ke kino holookoa, ua hiki ole ke uwi a hoolawa i na kumu hooikaika mailoko ae o ka haawina ai kupono; o ka hana ana pela, ka ai ana a hoopiha i ka opu aiai ua hiki ole ke hooponopono ia o loko, ua like no ia me ka hoonui ana i ka ukana a ka holoholona i kaumaha mua, i wahi e hiki ai iaia ke hooko i kana hana.
Ma keia hana makapo, ua ai no kahi poe me ka makemake ole ae o loko i ka ai; ua ai me ka ono ole, onou maoli i ka ai maluna o ka opu waiho ai, me ka manao aia a ai alaila ikaika mai, a i na aole e hoi hou mai ka ikaika alaila e nawaliwali loa aku ana a hoi ma kahi moe. O kekahi poe hoi ua hoomaka e inu i ka pota, ela, bia, a me na wai alakohola ikaika e ae, i loaa ai ia lakou ka ikaika i wali ai ka ai, me ka hala ole o ka ai ana aku o ko lakou pilikia no na kumu elua.
Akahi.---Aole loa e haawi ka Alakohola i kekahi wahi lihi hooikaika i ke kino; e ano ikaika io ana no ke kanaka mahope iho o kona inu ana, aka, o ke kumu wale no oia, ua lawe ia mai la ka ikaika o ka hapa hora e hiki mai ana a hui pu ia me ka ikaika o ka hapa hora o ia manawa, a me he la ua palua ia kona ikaika i ko ka manawa mamua aku. a pela io no; aka, he hapa hora mahope iho, e palua ia akuana kona nawaliwali mamua ae o ka manawa aole oia i inu i ka waiona. Ina he puu dala ka kekahi kanaka ma ka banako a e ohi mau ana ia i kekahi heluna no na lilo o kela a me keia la, e oi aku ana kona haawina in a oia e ohi ana i ko keia la a me ka la apopo pu, aka, ke hiki mai ka la apopo, ua nele loa ia i kahi e loaa mai ai ke ola. O keia iho la ke kahua o na kuhihewa a pau i laulaha he mea hoonui ikaika ka inu waiona.
Alua.---He kuhihewa okoa ae no kekahi i pili i keia mea he inu waiona i hoonui iaʻi ka ikaika o ka mea i nawaliwali mamuli o kekahi eha palaho; e hoolawe koke aku ana ka waiona i ke koko, a hooholo aku la i kahi o ka eha, a hoonui aku la i ka palahehe e hoopuka ia mai ana, a ma ia hana ana, e hoonui maoli aku ana i ka mai, a aole hoi oia wale aka, e hoonui aku ana i ka aa i a me ka hui. O ka ikaika i hoonawaliwali ia e na eha o keia ano, aole hiki ke hooikaika ia ma ka onou wale ana i ka ai iloko o ka opu, aole hoi ma ka ai ana me ka pololi ole a ono ole, a aole no hoi ma ka inu ana i ka waiona; na ia mau mea e hoonui i ke kumu mai a pela no i na ano mai e ae a pau. O ka hoonui ana i ka ikaika o ke kino, he mea nui ia no ka lapaau ana, aka, hookahi wale no nae ano e hana ai i hiki ai.
Akahi.---E hoomalielie i ka ikaika mamuli o ka hooluolu kupono a me ka hiamoe maikai.
Alua.---E hui pu aku me ia ka hoomaikai ana i na pono hoowali ai a me ka hoonoono ana i ka ai maikai loa i hoomakaukau ia me ka noeau.
Malalo o ke poo o na mai. "Wae a Hoowali ole ka ai i ai ia," ua hoike ia kekahi mau mea in a e hookoia me ka noonoo pono e loaa auanei ke kokua maikai no ka hoomaikai ana i ka hoowali ana a me ka hoonoono ana i ka ai. O kekahi ano o na mai palaho e hoomaka ana ka pahu iloko o na pule ekolu, a e mau aku ana no ka mahina okoa a elua paha; mamua iki iho o keia, e lawe ia aku ana ka ono o ka ai e ka fiva, a e ka eha paha me ka hui, o ka hana mua keia a na pono hana o loko o ke kino e lapaau ia ia iho; no ka mea, i ka hoomakaukau ana e hoolei mai i ka mai ino iwaho, e hoakoakoa ia ana ka ikaika a pau o ke kino no ia hana a he mea kupono ole ka hookaumaha wale ana e hoowali i kekahi haawina nui o ka ai; aka, ke hoomaka nae e hu ka palahehe, alaila o ka manawa ia e hoao ai e hoonui ia ka ikaika, i loaa ai ia loko ka ikaika, no ka hoolei ana aku i na mea ino a pau nana e hoomailo ke kino.
OLELO HOOLAHA.
E.O. HALL & SON.
(E.O. HALA MA.)
NA MEA KUAI I NA MEA MAHIAI.
Na Lole, Na Pena, Na Aila, a me
Na ano Lakou e ae a pau he lehulehu wale.
846 Kihi o Alanui Papu me Moi. 1y
He Nui Anei Kou Makemake i na
Mekini Humuhumu Lole?
Ina pela, alaila, e kipa mai no ma ka Halekuai
KAKELA A ME KUKE.
A malaila oukou e ike ai a makaikai i na ano MEKINI a WHEELER a me WILSON, mai ke $40 a hiki i ke $50 kumukuai o ka mea hookahi.
Ka MEKINI a SINGER,
ma ke $50 pakahi, a me ke ano
MEKINI a WILCOX me GIBBS,
ma ke $30 a hiki i ke $50 ke kumukuai.
1 mea e pau ai ko oukou kanalua e na Makamaka no ke kupono o keia mau ano Mekini, e naue mai no me ke kuihe ole, a e ike no oukou iho. 862 tf
Kaukua O.S. Cummings, M.D.
HOMEOPATIKA
Oia ke Kauka i kamaaina mua ia oukou e na kanaka Hawaii ma ka inoa,
"KULU WAI LIILII"
Ua hoi mai nei oia, a e pahola hou mai ana oia i kona akamai lapaau ia kakou. Aia kona keena Lapaau a me kona wahi noho i keia wa ma kahi o Mr. Wm. G. Irwin, ma ke kihi o na alanui Papu a me Beretania, ma keia aoao aku o ka luakini o Kaukeano. 888 tf
ANO NO I LOAA MAI NEI!
Na Kaa Lio Holo Lealea!
Na Kaa Lawe Ohua a me na kaa holo palua, mau mea hoikeike aku, mai ka Hale Hana Kaa mai o ka Hui o Cortland ma Nu Ioka.
DILLINGHAM & Co.
876 tf Na Agena kuai ma Hawaii nei.
Ke Papa ia aku nei na kanaka a pau aole e komohewa a lawe wale a hoopoino i na mea ulu, a kukulu wale a hookuu wale paha I na holoholona a komohewa paha ma ke ano e aʻe maluna o na aina ponoi a me na aina i hoolimalima ia e ka Hui Mahiko o Waihee, Maui. O ka mea hookuli i keia hoopii koke ia no e like me na Kanawai o ke Aina, nolaila o ka hoolohe loa ka pono o pilikia auanei.
JAMES MAKEE & CO.
Waihee, Maui, Sept. 7, 1878 910 6m 933
AINA KUAI A HOOLIMALIMA.
He Kanalima Kumamaono eka aina me Iwilei. (Makai iho o ka Halepaahao.) He Loko I-a. Alua Kalo, Aina kau Paakai, aina kula a me ke kai. A me kekahi mau eka aina ma Peleula. he aina kalo, aina kula a me ke kai. He oluolu ke kuai ana. E ninau ia. J.H. CONEY, (Koni)
Honolulu, 863 tf
HOOLAHA NO HALAWA.
Ke papa aku nei au i na kanaka a pau, aole e alualu a pepehi i na Pipi ahiu hao ole e hele ana ma ke kula a me ke kuahiwi o Halawa, o hoopiiia lakou ma ke kanawai. oiai, owau wale no ka mea nana keia mau bipi.
J I DOWSETT, Kimo Pelekane.
Honolulu, 1ulai 2, 1879. 918 3m 929
KO BIHOPA MA
BANAKO MALAMA DALA!
E MALAMA NO MAUA I KE DALA O na kanaka maloko o ka Banako, penei:
Ina hoomoe mai ke kanaka hookahi i na dala $300 a emi mai paha, alaila, e uku maua i eono hapahaneri ukupanee makahiki, mai ka la o ka lawe ana mai a hiki i ka la o kona ohi ana, ke waihoia ke dala hoomoe i ekolu malama a keu paha. Aole ukupanee e helu ia no ka hikina o ke dala hookahi, aole no hoi no ka hapa malama.
Ina ohi koke oia i kana dala, aole i hala na malama ekolu aole ukupanee.
Ina i manao ke kanaka e ohi i kana dala, e pono ke hoike e mai ola ma ka Banako i kona manao ohi, i kanakolu la mamua o kona ohi ana, a o kana Ba@e kekahi ke laweia mai.
Me ke kikoo wale no a ka mea dala e haawi ai i kana, a o ka Buke kekahi ke laweia mai.
Ma ka la mua o Sepatemeba i keia makahiki a i keia, e houluulu ai i ke dala, a e huipuia ka ukupanee me ka kumupaa o na dala i hoomoeia no na malama ekolu a keu, a mahuahua, ke kumu paa e loaa i ka ukupanee.
Ina oi aku ke dala hoomoe mamua o $300, alaila, hooholo pu ka olelo.
E weheia ka Hale Banako i na la hana a pau.
851 tf BISHOP & Co.
DR. RODGERS,
OIA O
KAUKA LOKEKE.
Ua hoonee ae nei i kona keena oihana mai ka hale ae o Ailaene ma Monikahaae a iloko o ka Hale Ma, helu 54 Alanui Pepa.
Ma keia hope e hoomakaukau ana ke Kauka i kona mau Laau ponoi a puunaue aku i ka poe kii mai.
O kona hale noho, aia no ma ka pa o ka Hotele Hawaii, ma kahi i noho mau ai. 881 tf
E. STREHZ,
(AILUENE.)
MALAILA E LOAA AI NA ANO LAAU A pau: a me na wai hoomaemae o kela a me keia ano. E hamama mau ana ka ipuka ma na po Poaono a pau. Ma ke kihi o alanui Papu a me Hotele, ma Monikahaae. (845 1y)
KO
G. WEST
MAU
HALE HANA KAA HOLO LEALEA!
Kaa Lawe Ukana, Kapili Kapuai Hao,
ME KA
Hana Hou ana i na Kaa Nahaha.
E LOAA no i ka poe e makemake ana i na mea i hoikeia maluna ke hele ae ma Polelewa ma ewa iho o ka hale kuai o Kakela me Kuke, a makai o Ainahau, mauka mai o ka Hale Dole. E hana ia ma hana a pau me ka maikai wale no. E hooko ia no hoi na kauoha me ka eleu, a me ka hikiwawe. 917 @@@ 9@8
MAIKAI KA HOI KA PAPA!
A ME
KA LAAU O KOU HALE!
NO HEA LA?
KAI NO HOI NO KAHI O
WAILA MA!
Nana aku no hoi ia la, Ohi ka Io o ka Laa o Makawao, I ka ua mea hoi o ka nani o
Na PAPA! Na PAPA!
A ME
NA PONO KUKULU HALE
O NA ANO NO A PAU.
Aia me ke kihi o na
ALANUI PAPU me MOIWAHINE!
HONOLULU
MALAILA E LOAA AI, E LIKE me ka MAKEMAKE
NO KE
KUMUKUAI MAKEPONO LOA!
PAPA, PAPA, PAPA,
Na Papa Huluhulu, Na Papa Manoanoa.
Na Papa i kahiia,
Na Papa Kepa,
Papa Hole Keokeo,
Papa Hole Ulaula.
NA LAAU, NA LAAU
Na Kua,
Na Kaola.
Na Aaho,
Na Moli
Na Peapea,
Pine Huluhulu, Pine i kahiia.
NA Papa a me na Laau Ulaula!
Pili ulaula,
Pili Keokeo,
Pani Puka,
Pani Puka Aniani,
Ipuka Aniani,
Puka Olepelepe.
PENA O NA ANO A PAU
Hulu Pena mai ka Liilii a ke Nui,
Aila Pena,
Aila Hoomaloo,
Waniti, Pate.
NA LAKO O KELA A ME KEIA ANO!
Na Ami Puka Hale.
Na Ami Puka P@.
ANIANI!
Pepa Hale a me na Lihilihi
E LOAA NO MALAILA
PAAKAI HELU I O KAKAAKO me PUULOA
No ke Dala Kuike. e loaa no na mea a pau i haiia ae la, no ke Kumukuai Emi loa O na kauoha a pau mai Hawaii a Niihau, e loaa ʻku ana ia lakou, e hooko koke ia no ia me ka lawa pono.
E Kipa Nui Ilaila, i ike i ka Oiaio
906 tf