Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVIII, Number 34, 23 August 1879 — Untitled [ARTICLE]

Ua huli hoi m«u ke Alii ka Moi maluna 0 ka mokuahi "Lehua" i ke kakahiaka Poaono o ka pule i hala mai kana huakai pokole aku nei i Kapaa Kauai, Ua halawai pu me makou raa ke keena o ke Kuokoa ka Hon. F. F. Low Kianina mua o Kaleponia me ka Hon. F. McCopptn. No na minute pokole wale no ko makou halawai ana me keia mau mnkamaka oluolu mai Kaleponi inai, mawaena nne o na ninau 1 haawi ia m«i o keia kekahi : no ke aha i hele nui ole ai kannka Hawaii i ka pule ? Ke waiho aku nei makou na ko makou poe heluhelu e imt i ka huin i o ka ninau. Ka Hawaii a mp ka Pake, na wai la o laua e mahi a e hoowaiwai kii aina 7 Oia ka ninau o keia mau la ; a ma ka nana ana, e hooko hakalia ole ana kn Puke i ka haina 0 keia ninau ma kona aoao. Aole paha i hnule malnlo o k« ewalu tausani ka nui o na Pake c noho nei ma na mokupuni o kakou, a ke pii mnu nei no. O keia ninnu e pih ana i ka lahui Pake, oole no kakou waie no; ake ua hiki mua ae 1 Knleponi a ua hoonioni nn ninnu no kn Fake ia Amenka holookon. O ka iahui o Kina, oia na Pake, he lahui i hookapu ioa ia ko lakou hui ana tne nn iahui e ae no na Keneturia i hala ae Ua uiu ae lakou a mahuahua lon, he mau haneri miiiona ka helunn. A iioko iho nei no o kein mau makahiki, ua wehe ia nn kapu o kekahi o ko Kina mau awa kumoku, n un ae iu nn Inhui e ae e hui aku me kolaila Inhui no ke kalepa »na mal«ko oia mau awa wale no;heumikupaha kn nui oin mau awa i wehe ia. iloko no boi o keia niau maknhiki pokole i haln ae nei, akahi no a īke ia ka hele nui nnn oin lahui mawnho aku o ko iakou aina a i na auiii e, e imi ai i pomaikai no lakou iho. O kei.i heie nui ana oia lahui, oia kekahi o na ouh kupanahn loa o ka honua nei iloko o keia Keneturia. He mea kamahao, a he hiki ole i ka poe naauao a me ka poe noonoo ke heomaopopo iho (namun i ka hua a me ka hope o keia e hoea mai ana no na lahui o ka honua ma keia hope aku. He lahui keia ī ike in kona ikaika maoli ma ka hona. O k<» mn o nn «aavai kalepa t hookomo ia iloko o na nwa o Kina i ae ia e kalepa me na aupuni e ae, ua hiki aku ka nui i ka $126,000,000 i keia a me keia inakahiki ; o na wniwai n lakou i hookuu aku ai i ko na aina e mai ioko ae o ia mau iwa he umikumamaha, no ka makahiki 1877 ua hiki aku ka nui i ka 8112,000,000. O ka Hui Kalepa mokuahi o Kinn, he poe Pake wale no na hoa oia hui, a o ka waiwai o ia hui he $5,500,000 ; a he kanakolu a o\ na mokuahi o ia hui. Ma ke\a mau mea e hiki li ia kakou ke hoomaopopo iho he poe ikaika a he mikiala ma ka hana, e like no me ko kakou ike maka mawaena o kakou. E pilikia ana anei ko Hawaii ke hele mai na Pake a hoopiha iho i na wahi hakahaka o ka aina e waiho waie nna i keia wa me k« mea ole nana e kanu ? E kaili ana anei oa Pake i ka waiwai o k«ia lahui ? lna e kipaku ia n» Pake, he mea anei ia e wni« wai hou aku ai ka aina ? Ua pilikia anei, a e pilikn ana unei kanaka o Hawaii ke nobo mai na Pake a mahuahua loa ma keia mau kaiaulu ? Aole i pau ©anao no keia ninau. Iloko iho nei o keia mau la ua hoea ae imua o ka Aha-hookoiokoio Hoomaiu o keia kulanakauhale kekahi hihia ano e. O ke* kahi poe naaupo e noho nei ma Kapuukoio, tia hoopii ia lakou no ke kue ana i ka inalubia o ka po. Ma ke kukulu ana i na hoike ua ike ia ua maa keia poe i ka puie ieo nui iwmeaa o ka po, me ka himeui a me ka uwa ana, a hooho ana paha me ka leo nui; a ma ia mea ua kue ia ka maluhia o ka poe ooho pooo a noho maiie e pili ana ma ia wahi. CJa hoike keia poe no lakou iho he poe hooman», a ua piha ioa i oa manao ililiia a oia ka ke kumu o ko iakou leo nui ana i ka po; aka o ka oiaio, he poe hoohnunatie a he poe ano pono ole o ka noho ®na. Ua hai mai ko Ukou ioio ua ao ift ka ua poe oei e na Mi«ion«ri e makau i ke ahi o ka lua po, a o ua lawelawe ana a lakou me ka leo nui ua like ia me ke ao ana a na kumu: a no ia kumu aohe pono ke hoopii ia. A ke nui no oa olelo hewa e ae ana i hoopuka ju e pili ana oo na kumu Miaionan. Ua

pane āka ka Hope JiamuS»o o&'e na na A!isi* onan i ao i keia poe na keia hina a iakoa i lawelawe a;, ua kue ke»a poe, wah» a&a, i ke kanawai, a be pano ke boopai ia a hiki i k* pa'eoa kiekie oke kanawai- Ua hiiioai ka Lunakanawai ma ka aoao i hoopīi ia, wahl , a oa iono i bti ia mai ia makou. roe kona hoike pa aku. oia oo ka kekahi i keakta ia ma ka milahia o kona moe »na ma ka leo qqī ana ona poe hoomaoa. a noiaila e hoo- : pai oiaoiu ana oia ia lakou ; a oa hoopai ia |he elaa dala pak*hi no oa mea elua, a he ; ! e)ims dala no kekahi. O k« mea a makoa e minamioa oei, oia kona hoike oie mai i kahi i koe ia'i kona maluhia e ka poe ieo nui ma ka hoomana ana. 0 kona pahale ma Kawaiahao, aoie no i p'ii kokoke ioa me kekahi mao haie e | ae, a ooa mea eae no hei e noho ia ma ! ke(a aoao o ke kuiaoakauhaie, aole makou i ike he poe hoomana ieo nui iakou. 0 n'a maiihioi kaulaoa e ooho nei me ka-1 kou no keia m«u ia mai Kaieponi mai, ua 1 naue ae i ka iuakini o Kawaiahao i ke kakahiaka la Sabati i hala ae. Aole paha e poina i na makamaka na heleheiena o keia poe maiihini e noho mai ana ma na noho mahope ; a ua ninau iho no paha, owai ia ke!a ame keia ? Ma ka nobo mauka, e pili koke ana ma ka aoao hema oka Hooiiina Aiii, o Kiaaina Lnw ia, he kiaaina mua no Kaieponi a he Feresidena no keknhi ona banako o Kaieponi ;ao ka haole poohma mauka iho, o Hon. McCoppin ia, o kona kulana he ano Kiaaina, he poo no na oihana aupuni o ke Kulanakauhaie o Kapa* iakiko mamua iho nei. Oia na mea eiua e noho pu ana me LiliuokaUni ma ka noho mauka. Ma ka noho makai iho, ma kahi a ke Alii Pauahi e noho mau ai, o Hon. W. M. Gwinn ia; he hoa ia no ka Hale Senate ma Wasinetona mamua. Makai iho ona o Mr Beck, he hoa no kekahi hui kaiepa waiwai o Kaleponi. Makai iho o Mr Beck ke kaikamahine a Gwmn ; a a makai iho ona o Mrs Money a e piii pu ana kana kane ka Hon. \V, Money, hoa o ka Hale Ahaoleio o Amenka Hui, e noho pu ana laua me ka Puuku oka Moi. CJa lawe ia aku nei keia poe a pau e ke Kuhina Kalaiaina e hoomakaikai ma Maui me Hawaii; a ua kono pu ia no hoi o Kakela opio e holo me ia huakai no ke kokua pu ana ma na hookipa ana ; a e huli hoi inai ana no ma keia puie ae.