Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVIII, Number 36, 6 September 1879 — Page 1

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

BUKE XVIII. HELU 36.}

POAONO, SEPATEMABA 6, 1879.

{NA HELU A PAU 927.

 

KA NUPEPA

 

Kuokoa me ke Au Okoa

 

I HUIIA.

 

NA OLELO HOOLAHA :—O na Olelo Hoolaha he 10 laina kakau lima, he Hookahi Dala no ka puka mua ana ; elua paka ana, he $1.50 ; no hookahi mahina, he $2.00.

NA KANIKAU A ME NA MELE :—He 10 Keneta ka uku no ka lalani hookahi, ua like me $1.00 no 10 lalani.

            HOOLAHA MAU :—E hoomanao na makamaka a e hookomo mai i na olelo hoolaha mamua ae o ke awakea Poaha, i ole e kaukai ia aku a kekahi pule ae.

            E hoomanao e na lehulehu, aole e hoopukaia kekahi Olelo Hoolaha, Kanikau a me ke Mele, ke ole e hookaa mua ia mai ka uku.

 

HE MOOLELO

 

NO

 

EVALEKA DE MOLENA !

 

KE KOA

 

KAVALIA WIWO OLE O SEPANIA !

 

ME KANA IPO ALOHA KA UI

 

NOHEA OLU WAIPAHE,

 

ROSA AMELIA.

 

            " E ka Manawa !

Nani kou hookahua ana,

A hookupulau mai I na hihio,

I piha i ke pahaohao a eehia,

E like me ka'u e ike nei ;

I nei mau ouli ano kupanaha,

I oi aku mamua o ka mea lo. "

DONA SANKO.

 

MOKUNA II----HELU 11.

 

A PAU ka Franco Helio heluhelu ana i na olelo ilihia o kela owili pepa eehia. ia manawa oia i noho iho ai ilalo. paa iho la i kekahi hiki o ke pakaukau, a pane mai la me ka leo haalulu : " E ka makua e Molena e, o keia ka mea weliweli lua ole a'u i hai aku nei ia oe mamua, a na keia ma hoi i hoolapa ae iloko o'u i na manao lauwili kupikipikio, a loaa ia'u he uluhia ano e ia, a puai mai hoi na hana kohu hehena pupule. He oiaio, aole o keia wale no na olelo a ua lede kilokilo la, aka he nui aku, oia hoi i olelo hou mai ai oia, penei : E ke Kavalia, ua ke oe a me kou hoa'loha. a ua hoomaopopo hoi olua, i na mea mua loa a ke olua mau kii onohi i ike ai i kinohi, oia hoi na hua o ka laau gula kup@naha o ke kiaha – no lakou hoi na wa@hooluu like ole, e like me ka olua i ike ai. O ka mua, he hua gula, o ka lua, he hua eleele, a o ke kolu he like me ku daimana, oiai nae hoi, ua ike olua ua kahuli ne la ka hooluu lelo o ka hua gula a lilo i hooluu ula e like me ke koko, a o na hua hoi i koe iho. ua aua no laua i ko laua mau hooluu mua. Eia ke ano o keia, he oiaio. ua hoike mai ke Akua Kahikolu ia'u, he ekolu io no oukou na ke kumula@u hookahi mai, a no oukou ekolu hoi he mau haawina like ole e like me na hooluu ku kaawale o na hua kupaianaha i hoike mai nei. O ka hua mua. nona ka hooluu leolo gula, a kahuli ae ai a lilo i koko, o oe no ia, he oiaio, o kou mau la mua e like ana no oe me he gula la ka waiwai a me ka nui o ke kumukuai, aka, mahope e kahuli ae no kou ano ma na hana, a like me ka hooluu weliwelsi o ke koko—ka ulaula. Oia hoi e lawelawe aku no oe he hana ehaeha manaonao. he hana e hea ia ai oe, ke Kavalia Lima Koko o Sepania. O, he mea manaonao keia, a ua hooiaioia mai keia mau ouli ou, e ka wanana a ke Akua oiaio ; aka, mai lele kou hauli no keia, malia o aluli ae ko ke Akua manao nou, oiai, he hiki no iaia ke hana i na mea a pau.—O ka lua, oia ka hua poni eleele, o kou muli aku ia, nona na hiona ahiu e ku mai nei imua o'u me na helehelena kunahihi okala, a he laau ihe hoi ma kona lima akau, ea, o kou muli, ua pena mua ia kona puuwai e ka hooluu eleele o na hana awahia, a ke hookaulua ole nei au i ka hai ae, o ka Oihana Powa ka kona naau i koho ai—O ke kolu hoi, ka mea like me ke daimana, oia no ko olua muli aku. ka mea nona ka hiona waipahe a'u e ike nei, a he gita hoi kana e hoowalea la i kona mau manamanalima palanehe—O—he ahi—a kona puuwai, he daimana kona luoa, a he weli ia no na mauna a me ke kai, a oia no ke luku i ka poe a pau e aahu ana i ke koloka o ke kipi a me powa. Nolaila, o ka mea keia a'u e ike nei nou, a me kou mau muli. aka nae, he mau mea e pahenehene mai ai ko ke ao nei, a lilo keia mau mea i mau mea akaaka ia e na hopo. Ua pau e na Kavalia opio, ke komo aku nei kakou i ke kau o ka po e haalele ai na uhane lepo i ko lakou mau halelua, a hele ae e holoholo mahina. Aloha olua. " I keia manawa i pohapoha paapaaina mai ai he mau mea ano e, a ia wa no hoi i pane hou mai ai ua lede la, "E hoi olua, no ka mea, ua hiki kakou i ka manawa. " Ia wa i kini mai ai ka hora 12 o ke aumoe, o he anoano a me ke eehia na ke ana mai o ka wati.

            " I keia wa maua i haalele aku ai i ka hale o uo kilo pahaohao nei, a huli hoi aku la maua no ke kula—me ka piha pono o na manao i ke kahaha a me ka weliweli. "

            E na makamaka, maanei i hookuu ae ai o Helio i kana mau olelo, a ia manawa hoi i pane mai ai o Evaleka—ka hiwahiwa a keia makapeni—" O, lapuwale ia mau mea o ka po—a eia ka oiaio—"

            I keia manawa i lalau iho ai ua opio la i kana gita, a kikoni iho la kona mau manamanalima, a uhene ae la kona leo i kekahi o na leo mele kaulana loa o Sepania i kapaia Ke Koa Kavaila.

 

 

            " O ! e ka wiwo ole,

            Ka mea hoi i hanauia,

            Me ka lapalapa ahi o ka hopo ole—

            O kou mau luhiehu no na mea kaua,

            O ke kahua kaua hoi kou home,

            A o ka waonahele hoi kou wahi aea ;

            E kuewa hele ai i ke ao me ka po

            I na la hoi a pau o kou ola ana,

            He kulolia kou alahele,

            Ua piha i ka u me ke kaumaha,

            Aka, nou ka lei alii hanohano,

            E haaheo ai kou mau la

            Nani kela oaka ahi,

            E pua mai la mai kau pahi mai ;

            He ouli a he kahoaka maikai ia,

            I oniu ia e kou mau lima ;

            E hoike mai ana hoi—

            Ua kauluwela ia kou houpo [ole,

            E na owela okooko o ke ahi o ka wiwo

            E kakele i kau maka ihe lau meki,

            E ke koa—e ka moho—

            I eo ia oe he puuwai aloha hoonipo,

            Oiai hoi kona mau maka poniponi,

            E awihi iho ana ma kou oiwi kilakila,

            Oiai oe e hoohehelo ana me ka hiehie,

            Maloko oia kahua lealea.

            E ke koa e—he iliilihia ka manawa,

            E paialewa ia ae nei oe,

            He mau tausani owaka hoku,

            E hooipoipo iho ana maluna ou,

            Oiai kau makakila kaua,

            E luulai ana me ka hanohano.

            E hoao me ka hopo ole.

            E eo na mino aka olu ana,

            A ia mau opuu pua pama nohea,

            E popohe iho la maluna ou ;

            E hea ae hoi i ke ahe lau makani,

            E lawe mai i ke ala kupaoa,

            E hoomaha anuhea mai hoi,

            I kou hanu kaumaha ana,

            Oiai hoi oe e paio hopo ole ana,

            Oiai hoi oe e paio hopo ole ana,

            No ke aloha—no ka hanohano— a no ka ula leo mahalo.

            E ke koa—e hiolani no ka maha. "

 

            I ka hiki ana mai o ka opio maamaalea Evaleka—ka hiwahiwa hoi a nei makakila—ua maopu lai iho la kona ieo iniki iwihilo, a meha iho la, a pela pu no hoi me ka melodia leo o kana gita, ka ipo moe ua lihau oia po.

            Ma keia manawa i pane mai ai o Franco Helio. " E Evaleka kuu pokii. he lua ole na kipona koii e hoonipo nei i ko'u kino, a ina paha au he lede, alaila, aole no au e mahie ke haawi aku au i hookahi awihi mino a ka waipahe maluna ou, e Evaleka, a oia hoi ka uku panai no kou kileo kani kupaianaha e ka pokii. "

            E na makamaka hoohaihai o keia nanea ilihia, ina o ka mea e paa nei i keia makapeni a malaila kahi i lohe paka ai i ke kileo hoeha puuwai o kela opio, ina ua puana koke au, oia ka oi o Kohala.

            Mahope iho hoi o ka Helio mau olelo hookaukaunu i kona pokii, pane mai la ia, " E kuu hanau mua, mai haawi oe i na olelo hookikina o kou mahalo no ka mea e ole wale ana, oiai, aole paha keia o ka melodia e lawa ai no ka mahalo ia. "

            " Aole e Evaleka, ka mea hoi a'u e kapa hoomakeaka ae ai, o oe ka haku opio o na leo mele. he oiaio aole loa au i lohe he leo nani lua ol e like me kou, oiai no nae hoi, he nui na poe mele a'u i lohe ai ma Garanada, aole nae i like iki aku me kou. Ua lohe no hoi au i ka lede kaulana loa i ke mele, oia ka Madame Ula@a de Minorosa, ka mea i oleloia, ka Moiwahine o ka puali mele kaulana o Sepania—aka, he hapalua paha ka aihue o kona kileo i ko'u puuwai i kou. Nolaila, e manaoio a e lawe aku i ka'u mau mahalo ana.

            " E oluolu pu mai no hoi oe, e ka hoahanau, e hooku@kuu iki mai oe i ke mele au i hele aku nei e hookolohe i ka Ui Rosa Amelia, kela opuu pama a ke puuwai makona, " wahi a Helio.

            " Ina o kou makemake ia, e ke Kavalia puni mele nui wale, alaila, e kala mai ia'u no ko'u hookaulua iki aua, " i pane ano akaaka aku ai o Evaleka.

            I keia wa, hoala mai la ua opio la i kana gita iluna, a hooponopono hou iho la i kona kani. I ka holopono ana o kana hooalikelike leo ana, ua oioi pono iho la ua opio la a hilinai ae la ihope, a ua like no ke ka " hilaha a Puna kalele ia Kau, " a pili pono hoi keia mau wahi lalani mele lualua a koonei poe mele.

            " Nani ke kuhelahela,

            Aia lama i ka pali,

            Kalele ana i ka malie,

            Hilinai ana i ka lai.

            Ae hoi e—aohe ino e ke aloha—a "

            Ia wa i kuu mai ai ua opio la i kona leo kani pahaohao, a o ka leo no hoi nana i aihue i ka puuwai o Rosa Amelia ka Ui, a iniki hoonipo hoi i kona iwihilo, a i ae ia, eia au la   " Ua eha—

            Ua eha i ka eha lima ole,

            I ka eha hoi a ke aloha.—"

            Hoolohe aku la hoi o Helio me ka hialaai hoohihi, me ka pane malu ana iho. ua eha ia pua ia oe.     Aole i pau.

 

Na Kanawai o ke Ola Kino.

Hoomakaukau la Mamuli o ke Kauoha a ka Ahaolelo o 1878, ma o ko lakou Komite la ka Hon. W. M. Gibson, Hon. W. R. Castle, a me His Ex. J. M. Kapena

 

HELU 17.

            O kekahi ano lapaau maikai loa no ka hoohana ana i ke ake, oia no ka ai ana i ka laau kupono no ia mea, aka, na ke kauka ia hana o ke kuhikuhi ana i ka poe mai ka mea kupono no ia mea, E hoonui aku i ka ai ana o ka laau e like me ka mea kupono a e hoopokole mai i ka manawa, a hiki i ka wa e ai ai ka mai i ka laau wale no, alaila e pono auanei na mea hana o ke ake. no ka mea, aole e hana ino ia o loko, a e oi aku aua ka maumaua o ka maikai ; aka, i kekahi manawa, he mea hiki no ke hoola ia ke ola ke awiwi ia iloko o na minute pokole, ua hooko ia keia ma ka haawi ana i Laau Hooluai, i kumu e hoemi ai ia loko, nana e hookui ae i na mea a pau o loko i kahi hookahi a hui pu me ke ake, a lilo i me kaomi, e like me ka lima i olelo ia'e la mamua 'e nei, me ka oi aku nae o ka ikaika e hiki ai i ka puu au ke lawe aku i na mea o loko i ka opu, a nolaila mai ke kumu luai me ka awaawa loa ole, Aka, mamuli o keia mea i kahi manawa ua puka mai ke ke koko mamuli o ka pahu ana o kekahi na koko, nolaila, ke ao ia aku nei ka mea heluhelu aole loa e inu i kekahi laau hooluai mamuli o kona manao iho, aka, e ninau mua i ke kauka lapaau, a i ole e hana e like me ka mea i olelo mua ia'e la.

KA EHA O KA PUU.

            he anu ia i houluuluia i ka puka makani. He ano aai a aai ole keia mai. He mau la a pule wale no i kahi manawa, a i kahi wa hoi he mau makahiki, a pau ke ola i kahi manawa. Hoomaka mai kekahi ano me ka haukeke, a ano fiva, me ka eha ma ka umauma ke hanu ae. He kunu maloo ka mea ike ia, hiki ole ke hoohemo mai i ka male nana e alai i ka puka makani, a nolaila mai kekahi paupauaho a me ka maloeloe o ka houpo. Ke hoi e moe, e hoopili i mau uwinihepa me na omole wela i ka wawae, e hopili i hapala makeke ma ka umauma, e inu i huaale ake, a i ole i eha mau huaale maoli, e hiamoe ma kahi moe. e hoopumehana, a e oluolu auanei oe iloko o ka hapa hora, maikai loa nae ina e hoomaka kuke e naha. Ke naha, e oluolu koke ana oe, ke loaa hou ole oe i ke anu'a awiwi loa paha ma ka hoopau ana i ka mai. Mai awiwi a hele koke iwaho, aka e noho malie a e ai ma na mea ai kupono.

            O kekahi ano o keia mai he kunu maloo, o kakahiaka ka manawa e ala ae ai, me ke ano kunu no i ka la a po, aole nae nui o ke kunu i ka po no ka mea e moe malie ana ke kino a e pumehana mau ana. Ke kunu a liuliu iki ; i kekahi manawa, i ke kakahiaka wale no ka manawa kunu aole kunu mahope aku. I kekahi manawa ikaika loa ke kunu a manao ia ua ane pilikia loa, aka he iwa kalua makahiki mahope iho, e kunu ana no. He okoa loa ke ano mai ke akepau ae. Ma ke ano mau, aole no he hiki ke lapaau ia ; he hiki no ke hoomalielie ia a hooluolu ia ma ke ano o ka ai e ai ai, ma ka malama pono ana i ke kino. hoopumehana mau i ke kino, noho malie. a mai loaa i ke anu me ka maikai o ka opu—ina eo loaa kahi anu iki, he kumu hoomailo mai no ia i ka mai, a inoino mai ke kino. E malama a hoopumehana i ka umauma ma ka aahu ana i kekahi kapa pumehana iloko o na malama o Novemaba a hiki i Iune, a e iho a hiki i ka hapalua o na poohiwi. E holoi mau i ka a-i, na poaeae a me ke poo. me ka wai huihui ina kakahiaka a pau a hala ka makahiki ; me ka hoopumehana mau i na wawae i hooholo ia ai ke koko mai ke akemama ae. Nui ka poino i kahi manawa, ma ka hoolole wale ana i kahi mau ano laau, e hoinoino ana ia loko me na wailaau, e kue ana i na mea hana o loko, e hoomailo ana i ke kino, a e hoo@ aku ana i ka mai ma ka imi ana i na kumu e kinai koke iho ai. O na laau kunu a pau i kuai ia no ke kunu he mea kupono ole loa ia no keia mai. no ka mea he opiuma ko loko.

 

Ka Pake a me Hawaii nei.

 

E MR. LUNAHOOPONOPONO, Aloha oe:—

            Ua heluhelu ia kou kukulu manao e pili ana i na pake, ma kau pepa o Augate 23, a ua ike ia kekahi mau ninau. Malalo o kahi o ia ninau, e oluolu ia'u e kamalio, oiai, he mau ninau pililaulaha keia, a aole no paha oe e keakea ana i ka hoakaka ana a ko Hawaii nei, me ka nana ole i kona kulana.

            Ua ninau ia, " e pilikia ana anei ko Hawaii ke hele mai na Pake a hoopia iho i na wahi hakahaka o ka aina e wiho wale ana i keia wa me ka mea ole nana e kanu ?" Aole e hoopilikia ia ma ke ano o ka aina ; oiai, ma ko lakou mahi ana e ulu mai ai na mea kanu a he kumu waiwai ia no ka aina ; aka, oiai kakou e noonoo ana no ka pomaikai o ka aina, e noonoo pu kakou no ka pomaikai o ke kumuhana oi aku, oia hoi ka lahui ! E piha io ana no ka hakahaka o ke kanaka Hawii i na Pake ma kona ano he kanaka Hawaii malalo o na kanawai naauao i hookahua ia e ka pono karistiano, aole loa e hiki i ka Pake ke hoopiha.

            " E kaili ana anei na Pake i ka waiwai o keia lahui?" Aole e kaili, aka, e hoonele ia ana, (e like me ka hoonele ia ana i keia au e noho nei) me kekahi mau pomaikai o ke kupa o ka aina ma o ka hoohaahaa loa ana o na Pake ia lakou iho.

            Ua manoio kakou ua hana mai ke Akua i ke kanaka ma o kona ano, a no ke koko hookahi. Ma kahi o ke kanaka i noho ai maluna iho o ka ilihonua o ke Akua, aole hiki ia kakou ke kapae ae i ke kapa ana aku he hoahanau no ka ohana hookahi o ke ao nei. Ina i hele mai ia kanaka mai Asia mai, Aferika, Europa a mai na paemoku mai paha o ka moana, me ka nana ole i kana ano olelo a hoomana, ina i kipa mai ia ma na Kaiaulu o Hawaii nei, alaila e uhi aku kakou i kona kino me ka malumalu a me na pomaikai o ko kakou mau kanawai. Ua lawe ia mai a ke lawe mau ia mai ne no ka Pake malalo o na olelo aelike kepa no kekahi mau makahiki, he mea hoowaiwai hoi i ka poe nana e hoopae mai. Aohe o kakou kuleana waiwai a manao kuonoono no keia aina, a ua hoolilo ia ko lakoukulana ano noho'na lima hana i mea hookue me na lima hana o na kupa ponoi o ka aina nei. Ke ku oiaio nei keia mea imua o kakou, a h mea pono e hoopololei ia. Ke ao ia mai nei kakou no na hopena ino o keia mea ma na ulia i kau aku maluna o Peru, o na Poe moku o Inia Komohana, a me kekahi mau aina e ae. He mea pono e hoopau ia a e holoi ia na papalina nani o Hawaii mai keia ano kulana kauwa kuapaa. He mea pono e hookaup loa ia, alaila, e ae aku i ka Pake, e like me na kanaka e ae o ke ao nei, e hele mai ma ko lakou ano kuokoa iho. Ua hainama mau na ipuka manawalea o Hawaii no ka hoopipi ana mai i na malihini. Ua lehulehu ka poe i kipa mai o kakou nei i oi aku ka pomaikai ina aole lakou i kipa mai. Lehulehu ka poe ino i hele mai, aka mawaena o lakou i hele pu mai ai he lehulehu o ka poe maikai. Aole na kakou wale i kukulu i ko kakou aupuni, aka, ua kokua ia mai e kela a me keia ma o ko lakou mau ano lahui mawaena o kakou. Ina i makemake ka Pake e hele mai ma o ko lakou manao ponoi iho, aole hoi malalo o na aelike, a malalo paha o na konokono ana oia ano like, e hookuleana iaia iho mawaena o na konaka o Hawaii nei, alaila aole hiki ke kapae ae i ko lakou malama ana i ko lakou mau pono e like me ke kuhikuhi ana a na kanawai o ko kakou aupuni, a e nana aku ia lako@ ma ke ano kanaka mai keo Akua hookahi mai. E malama kakou i na hana hoopomaikai aina ; e haawi i ke kuleana kupa Hawaii, oiai aole pomaikai o ka aina ke noho kekahi ano lahui hahaa a lapuwale mawaena o kona lahui iho. He manao io kakou i ka olelo hemolele a ke Akua. Ke manoio nei kakou ua kukulu ia ko pono, a oia ka kakou e hoohana a kooko. Nolaila, he hana na kakou ka hoao ana e kinai i keia ano ulia e uhola nei maluna o ka aina—he aina hoohaahaa loa o Kina i ka uku o ka lima hana—he aina o Kina e noho ana i keia la iloko o ka Pegana—he aina i ano e loa ke kulana noho'na o ka lahui mai ko kakou aku—a he upena hoi e houluulu ana i keia poe i kahi hookahi a hookuu mai la me he mau nalu ala e uhola mai ana maluna o ka aina nei.

            Ma keia mau mea, ua kahaha ole ia ka hoopuka ana o kahi poe lima hana o ka aina nei i na huaolelo hupo, a me ka hana ana i kekahi mau hana kupono ole. He hiki ia kakou ke olelo iho, oiai kakou e kiai ana me na manao pioo i keia mea, e hoomanao mau e hana aku i ka pono, e haawi aku i ka hookipa ana oiai na ka makua hookahi ; aka, e koi ikaika nae, e hoopau ia ka hoolilo ia ana o ka waiwai o ko kakou aina nei i meaa hoopukaupka a houluulu a lawe mai hoi i na lima paahana uku haahaa loa o ke ao i Hawaii nei malalo o na aelike, i kumu e hoemi ia ai kahi kumu ola o ke kupa o ka aina. a kaili ia'e ka ai a me ka ia mai ka waha o na mamo pulaupla, ka poe hoi e kaukai nui ia nei i ola no ka lahui Hawaii. Ua pomaikai io no ka aina e like me ka'a i olelo mua ae nei ; aka, oia pomaikai, e nalo koliuliu loa ana ia mahope o kekahi mau ino @ ike ia, a e ulia mai ana. Aole loa e like ka noho ana o ke koko Hawaii me ko Kina.

            He ninau nui keia, a e kala mai no ka'u hooloihi ana i ko'u wahi manao. Owau no, kou makamaka.             KAHIKINA KELEKONA.

            Aug. 22, 1879.

OLELO HOOLAHA.

 

E. O. HALL & SON.

 

(E. O. HOLO MA.)

 

NA MEA KUAI I NA MEA MAHIAI,

            Na Lole, Na Pena, Na Aila, a me

 

Na ano Lake e ae a pau he lehulehu wale.

            846      Kihi o Alanui Papu me Moi.   1y

 

He Nui Anei Kou Makemake i na

Mekini Humuhumu Lole ?

Ina pela, alaila, e kipa mai no ma ka Halekuai

—:o:—

 

KAKELA A ME KUKE.

 

A malaila oukou e ike ai a makaikai i na ano

MEKINI a WHEELER a me WILSON.

mai ke $40 a hiki i ke $50 ke kumukuai o ka mea hookahi.

Ka MEKINI a SINGER,

ma ke $50 pakahi, a me ke ano

MEKINI a WILCOX me GIBBS,

ma ke $30 a hiki i ke $50 ke kumukuai.

            I mea e pau ai ko oukou kanalua e na Makamaka no ke kupono o keia mau ano Mekini, e naue mai no me ke kuihe ole, a e ike no oukou iho.          862 tf

 

Kauka O. S. Cummings, M. D.

HOMEOPATIKA.

Oia ke Kauka i kamaaina mua ia oukou e na kanaka Hawaii ma ka inoa,

" KULU WAI LIILII "

Ua hoi mai nei oia, a e pahola hou mai ana oia i kona akamai lapaau ia kakou. Aia kona Keena Lapaau a me kona wahi noho i keia wa ma kahi o Mr. Wm. G. Irwin, ma ke kihi o na alanui Papu a me Beretania, ma keia aoao aku o ka luakini o Kaukeano.    888 tf

 

ANO NO I LOAA MAI NEI !

 

Na Kaa @ io

            Holo Lealea !

 

Na Kaa Lawe Ohua a me na kaa holo palua, mau mea hoikeike aku, mai ka Hale Hana Kaa mai o ka Hui o Cortland ma Nu loka.

DILLINGHAM & Co.,

            876 tf Na Agena kuai ma Hawaii nei.

 

KE papa ia aku nei na kanaka a pau aole e komohewa a lawe wale a hoopoino i na mea ulu, a kukulu wale a hookuu wale paha i na holoholona a akomohewa paha ma ke ano e a'e maluna o na aina ponoi a me na aina i hoolimalima ia e ka Hui Mahiko o Waihee, Maui. O ka mea hookuli i keia hoopii koke ia no e like me na Kanawai o ka Aina, nolaila o ka hoolohe loa ka pono o pilikia auanei.

JAMES MAKEE & CO.

Waihee, Maui. Sept. 7, 1878   910 6m 933

 

AINA KUAI A HOOLIMALIMA.

 

HE Kanalima Kumamaono eka aina ma Iwilei. (Makai iho o ka Halepaahao) He Loko I-a, Aina Kalo, Aina kau Paakai, aina kula a me ke kai. A me kekahi mau eka aina ma Peleula. he aina kalo, aina kula a me ke kai. He oluolu ke kuai ana. E ninau ia     J. H. CONEY, (Koni).

            Honolulu,        865 tf

 

HOOLAHA NO HALAWA.

 

KE papa aku nei au i na kanaka a pau, aole e alualu a pepehi i na Pipi ahiu hao ole e hele ana ma ke kula a me ke kuahiwi o Halawa, o hoopiiia lakou ma ke kanawai, oiai, owau wale no ka mea nana keia mau bipi.

J I DOWSETT, Kimo Pelekane.        

Honolulu, Iulai 2, 1879.          918 3m 929

 

KO BIHOPA MA

BANAKO MALAMA DALA !

 

E MALAMA NO MAUA I KE DALA O na kanaka maloko o ka Banako, penei :

            Ina hoomoe mai ke kanaka hookahi i na dala $800 a emi mai paha, alaila, e uku maua i eono hapahaneri ukupanee makahiki, mai ka la o ka lawe ana mai a hiki i ka la o kona ohi ana, ke waihoia ke dala hoomoe i ekolu malama a keu paha. Aole ukupahee e helu ia no ka hakina o ke dala hookahi, aole no hoi no ka hapa malama.

            Ina ohi koke oia i kana dala, aole i hala na malama ekolu aole ukupanee.

            Ina i manao ke kanaka e ohi i kana dala, e pono ke hoike e mai oia ma ka Banako i kona manao ohi, i kanakolu la mamua o kona ohi ana, a o kana Buke kekahi ke laweia mai.

            Ma ke kikoo wale no a ka mea dala e haawi ai i kana, a o ka Buke kekahi ke laweia mai.

            Ma ka la mua o Sepatemeba i kela makahiki a i keia, e houluulu ai i ke dala, a e huipuia ka ukupanee me ke kumupaa o na dala i hoomoeia no na malama ekolu a keu, a mahuahua, ke kumupaa e loaa i ka ukupanee.

            Ina oi aku ke dala doomoe mamua o $300, alaila, hooholo pu ka olelo.

            E weheia ka Hale Banako i na ia hana a pau.

851 tf BISHOP & Co.

 

DR. RODGERS,

—OIA O—

KAUKA LOKEKE.

 

UA hoonee ae nei i kona keena oihana mai ka hale ae o Ailaene ma Moaikahaae a iloko o ka ilaie Ma. heia 54 Alanui Papu.

            Ma keia hope e hoomakaukau ana ke Kauka i kona mau Laau ponoi a puunaue aku i ka poe kii mai.

            O kona hale noho, aia no ma ka pa o ka Hotele Hawaii, ma kahi i noho mua ai.       881 tf

 

OKI MARE.

AUHEA o@ e ko'u mau makamaka mai Kohala a Hamakua, mai Kona Akau a Kau. K hele ana au ma ke Kau Jere o Waimea iloko o Nevemaba Hoio Lo oukou, a ina na makemake oukou e loaa ka palapala Oki Mare, e palapala mai ia'u, e ninau la'u i ka uku me na mea a pau e pi i pu ana, no ka mea, ua haahaa ka uku i keia manawa.

D. H. HITCHCOCK.

Hilo, Iune 12, 1879     916 4m 931

 

KO

 

G. WEST

 

—MAU—

 

HALE HANA KAA HOLO LEALEA !

Kaa Lawe Ukama.

Kap li kapuai Hao,

—ME KA—

 

Hana Hou ana i na Kaa Nahaha.

 

E LOA A no i ka poe e makemake ana i na mea i hoikeia maluna ke hele ae ma Polelewa ma ewa iho o ka halekuai @ Kaketa m@ Keke, a makai o Ainahou, mauka mai o ka Hale Dal@ E hana ia na hana a pau me ka maikai wa@ no. E hooko ia no hoi na kano@a me ka eleu, a me ka hikiwawe.

917 3m 935

 

MAIKAI KA HOI KA PAPA !

 

—A ME—

 

KA LAAU O KOU HALE!

 

NO HEA LA ?

 

KAI NO HOI NO KAHI O

 

WAILA MA !

 

Nana aku no hoi ia la

            Ohi ka lo o ka Laau o Makawao

            I ka ua me hoi o ka nani o

 

Na PAPA ! Na PAPA !!

 

—A ME—

 

NA PONO KUKULU HALE

 

O NA ANO NO A PAU.

 

—

 

Aia ma ke kihi o na

ALANUI PAPU ME MOIWAHINE !

 

HONOLULU

 

MALAILA E LOAA AI

E LIKE me ka MAKEMAKE

 

—NO KE—

 

KUMUKUAI MAKEPONO LOA !

 

—

 

PAPA, PAPA, PAPA,

 

Na Papa Huluhulu,

Na papa Manoanoa,

Na Papa i kahiia,

Na papa Kepa,

Papa Hole Keokeo,

Papa Hele Ulaula.

 

—

 

NA LAAU, NA LAAU

 

Na Kua,

            Na Kaola.

            Na Aaho,

            Ne Moli

            Na Peapea,

Pine Huluhulu,

            Pine i kahiia.

 

NA Papa a me na Laau Ulaula !

 

            Pili ulaaula,

           

            Pili Keokeo,

           

            Pani Puka,

 

Pani Puka Aniani,

 

Ipuka Aniani,

 

Puka Olepelepe.

 

—

 

PENA O NA ANO A PAU

 

Hulu Pena mai ka Liilii a ke Nui,

            Aila Pena,

            Aila Hoomaloo,

            Waniti, Pate.

 

NA LAKO O KELA A ME KEIA ANO !

 

            Na Ami Puka Hale.

            Na Ami Puka P@.

ANIANI !

 

Pepa Hale a me na Lihilihi

 

E LOAA NO MALAILA.

 

PAAKAI HELU I O KAKAAKO me PUULOA

 

            NO KE DALA KUIKE. e loaa no na mea a pau i haiia ae la, no ke Kumukuai Emi loa. O na kauoha a pau mai Hawaii a Niihau, e loaa 'ku ana ia lakou, e hooko koke ia no ia me ka lawa pono.

 

E Kipa Nui Ilaila, i ike i ka Oiaio

906 j@