Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVIII, Number 37, 13 September 1879 — KE KAUA ANA O NA AUMOKU KAUA BERITANIA,-A ME KO ENELANI MAU PAPU LAAU, &c. [ARTICLE]

KE KAUA ANA O NA AUMOKU KAUA BERITANIA,-A ME KO ENELANI MAU PAPU LAAU, &c.

MA ka ia 29 o Dekemaba, ua kau aku la o Neiesona maluna o ka moku kaua | V r angunrd, no ka heie ana e huli i kona mau | eneini nia ke Kaiwaenahonua. I ka Van!guard i hoopuka mni ai no ke kowa Pelekane. ua loaa mai ia iakou nei i kekahi nia- . kani niaikai, a ma ke kakohiaka nui, ua kaiewa ae la iakou nei iwaho o ke kuianakauhiie o Lisebona. (Lisbon.) Ua kalewa iho In iakou nei malaila no kekahi mau hora, a hooiho hou aku la no ke Kaiwaenahooua, a hui aku la o Nelesona me kona Aiihikaua Nui Lord St, Vincetu, ma ka la 2 o innuan 1798. e ka ewa ana »waho-o Cadiz. Maioko o kekahi leta a ka Adimara!a Nui o ke keena kaua in» Eneiani i palapala aku ai ia Lord St. Vincent ma ke Kaiwaenahonua. e hai aku ana oia p?nei: " Da hauoh loa ko'u naau no ka hoouna hou »na aku ia Str Horatio Ne!eson4 maialo ou, aoie hoi no ka hiki ole ia'u ke hoouna hou aku i Adimarala hanohano. leaulana, a hookeiakeia hoi. aka, he kumu no o ko'u hoo* : una hou ana aku ia ia malalo o kiu kau- ! oha, a » n* ua makemake oe ia ia malalo jou, e hai »n*i. E»ri Speocer. " i Ka ike ana o L»id St Vincent i keīa | tet% ua kakao koke iho ia o» i keia pala- | paia, a hoouna aku la i ka AdimaraU iNui I ma Enelani, penei: " Ke h*i aku nei au ia i oe i ka oiaio o ko'u man»o, o ka hikī ana 1 ro»i nei o Adimaralt Neietona »mua o'u i

keia ia, ke olelo ae nei au, he haawi hou ana mai ia ona ia ? u he oia hou. 0 kona ma ke Kaiwaenahonua nei, ua hiiinai au nona mamuli o ko'u haawi ana aku i na moku kaua he 14 malaio ona iioko o na la pekole, oiai na puaii koa o Farani e hoio aia me ka hanohano nui ma ke Kaiwaenahonua nei, a ma ia kulana au i manao ai, e waiho aku i ka inoa o Adimaraia Sire : Horatio Neiesona. Lord St. V r incent. " j Mai ioko mai o na puali koa me na auino- | ku kaua Fanni i hoopuka mai mai ioko mai o ke awa o Touiana, e hai mai ana kekahi ; ieti ia Neiesona, mai ke Kanikeia Beritania j Mr Udney nni e noho ana ma Legahone, ! (Leghorn) penei : "He 40,000 ka huina o | na koa Farani maialo o ke alakai ana o Kei neraia Bonepati m* ka aina, a me Ad»mn- | rala Blanquet m« ke kai, me ni aumoku | kaua nunui he 17, me ni moku liilii he 50, | me na kao hoopahu he 100. Ma kekahi i lohe wale mai o'u, o ko iakou awa mua o Mal ita, mai laiia aku » Sicily a me Napela. M>muli o ka lilo ana ae la o kela aoao o ke Kaiwaenahonua malalo o Adimarala Bianquet, ua paniku aku la oia i na kahakai nkau o Aferikn, a ua hoohiki loa aku la hoi o Kenenla Bonepati me kona mau puali koa a kaili ku ae paha la Alexandria, Cairo a me Suez-i." Ma ka nana ana aku i keia mau puali koa ikaika o Farnni, me na aumoku kaua hoi o ka papa ekahi o ko Farani m iu moku kaua, ua lulu ka moana no ka nui hewahewa o na moku i ko iakou wa e hooiho ala no na kahakai akau o Aferika. Me ka manaoia, aole e loaa ana he mana ia Enelani ke kaili ae a hookapu aku i ke Kaiwaenahonua maialo ona. Ua haalele aku ia o NeJesona i kona Haku ma ka la 9 o Mei, 1795, me na aumoku kaua ikaika he 14 ona. hoopii aku ia oia i ka akau iloko o kekahi makani ika- j ika m-imua. Ma k-i la 19, ua kalewa ae la na aumoku Beritania he 15 mile iwaho o ke Kaikuono o Liona. Ma ka po o kn la 20, ua loohia iho la na moku e ka ino nui, ua hakihaki na kui o na kia, na laau ihu, a ua lilo kekahi mau waapa iloko o ke kai me ka n <haehae o na pea. a aia iakou iloko o ke kahi pilikiu nui, me ka puhi iu aku iluna o ka mokupuni o Kosika. Ua koio ia aku la m moku poino e ka Beriiopano i ke awa o Sadinia, no ka hana hou ana i na wahi i poino. No keia pilikia i lōaa i na numoku Beritania. ua kaalo ae ia na aumoku kaua | F»rani me kona mau puaii koa no na kiha- | kai o Aferika mai Tniilana mai, ma knhi he J 30 mile mai ko Nelesona mau aumoku kuua mai. lloko o na puie pokole o na moku ma Sa- I dinia, o ka nuhou mua i lohe īa mai ai ia i\elesona, o ka iilo pio ana o Malata i nu aumoku Farani. Ma ka la 22 o lune. ua l-.he hou iho la oia ua haalele iho la na aumoku Far.ini ia Malata ma ka la 16. no na knhukai o Aferika. Ma ka la 23, ua haalele iho U o Nelesona me kona mau aumoku ia Sadioiii. a hooiho aku la no Afer.ka, nie kekahi makani ikaika e puhi aria. Ma ka la 28, ua kalewa ne la o Nelesona me kona mau numoku ma na kahakai o Aferika, he 12 mile mai ke kuianakauhaie inni o Alexandria, aka, noie moku Far.»ni i ike ia o lohe ia hoi. Nolaila, hoololi hou ae la o Nelesona i kona alaheie, a hoopii hou aku la na moku no Candia iioko o kekahi ino nui, me na ale hoi e poi mau ana, a kalewa ae i.i na moku iwaho o Candia, aole moku Far-»ni i ike ia, a he mea hoonaukiuki loa hoi ia i ko Nelesona manao, oiai oia e holohoio ana maluna o ka oneki o ka Vanguard i ka po me ke ao, me ka haia hoi o kekahi manawa ai ona, a me he mea la, aia kona inau enemi imua o kona maka i na wa a pau, nolaila, iho aku ia oia īlalo o kona keena, a knkau iho la oia i kekahi ieta na kona Adimarala nui Lord St. Vincent, e h<i nku ana oia i kekahi olelo hoonaukiuki nona iho, me ke pio o kona manaoiana no kona mau enemi. lloko o na inahina elua o keia hoioholo ana o na inoku, ua kokoke e pau ko iakou iako ai, nolaila. hoopii hnu aku ia na moku Beritania no Sicily a hui aku la o Nelesona me ka Emabasedoa Bentima Ha<niietona. Ma ka lokomaikai o iede Hamiieiona iloko 0 na poai aiii o Sscily, ua kauoha ae la oia e hoopih* ia na numoku o Neiesona i n« lako ai, inaiioko mai o ko ke aupuni waihona. Ua komohia hou ia iho ia kekahi manao iloko o Neiesona, a o kona ike elua ana hoi keia iaia iloko o na makahiki eono, a o ka 01 keiakeia hoi ia o na wahine ui ma Europa i kona mau la. Ua haaieie aku la o Sielesona me kona mau aumoku i ka mokupuni o Sicily, mi ka U 25 o lulai no Mona, a kalewa ae b na aumoku mawaho o ke Kaīkuono o Korona i ka ia ' i keia wahi, ua lohe iho ia 0 Nelesona niai kekahi moku kuna Kukini e ku ana īwaho o ke awa, ua ike ia na aumoku kaua Far»ni i kekahi mau )a mamua iho, e ho!o ana ma ka Hikina Hema mai Ciodia aku. Hooioli hou ae la o Neiesona 1 kon» alaheie, me kona manan paa. o Aleiandria ko lakou &wa mua e hiki aku ai. Kauoha hou ae la o Neleson« i kona mau aumoku. a haalele aku U ia Korona ma ke ahiahi o ua la nei no na kahakai o Afertk*. Ma ka U 1 o Aug«te, ma' k« how 10 o ke ! kakahiaka. kalewa ae la na aumoku Ben- | tinia iki ae o ka puu o Parosa. a | ahuwaie mai 1« ke kulanakauhale o Aleian- | dru», kona Kaikuono akea me\a nuku mu- | liwj» o ka Naile, (Nile) me na aumoku [ kaua Farani e ku laina ana iloko o ke K»ikuono. Akahi no a ho» m«i la ko Neieaona

manao ī ka oiuolu. o ai, no kona mau enemi i kana mea i hiaa nui ni. a no ia kumu hoo- ; Aahi no, i hiki oie ai iaia ke moe pono i ka po. me ka poina hoi i kona manawa ai. me kona holo ana i o a ia nei no kekahi mau malama e ninau heie ai. ano, ua hiki mai i | kona m«ūiwa e hoike aku ai, eia au he koa i Beritania wiwo ole no keia moana. Ua kauoha ae la o Nelesona e hoomakaukau koke ia kekahi paina awakea maiuna o kona moku kaua Vanguard, a kahea ae U o Nelesona i na Kapena o na aumoku malalo ona. a hoio mai ia iluna o kona moku. Aia nae iloko o na minute olioli a lakou e nanea ana, ua ku ae la o Nelesona liuna me ke kiaha waina ma kona lima hema no ke ola o ka Moi Keoki 111, a pane ae la oia, 4 - i ke Aiii ona 'Lii, a me ka Haku o na Haku, e oia loihi ka Moi Beritanu me kana kauwa Horatio Nelesona—"(ua haaw» ae ia ke anaina he ekolu huro ana.) a pane hou mai ia oia i keia mau hunolelo hope loa mamua oka hookuu ana oke anaina. Me ka mino aka ana a me ku nahenahe hoi o kona leo, i pane mai ai oia, penei: " Mai loko aku o keia manawa a hiki i ka puk* hou ana inai n ka la i ke kakahiaka, eoi aku ana au mamua o ke kanaka puuwai koa (oia hoi kona lanakiia) a i oie, e waiho ana au īloko o VVestminster Abbey. " He inoa keia no kekahi iiina kupapau kaulana o Enelani a hiki iloko o keia la, a aia hoi īlaila, he mau haneri o na koa akama» i kanu ia iloko o ua ilina nei. Ade i pau.