Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVIII, Number 38, 20 September 1879 — Na Kanawai o ke Ola Kino. [ARTICLE]

Na Kanawai o ke Ola Kino.

Ueeaakaakao ia aanali o ke kaaoha a ki lh*olelo ® 1»«S, na o ko iakaa Kd»ite U ka Uod. W. 31. Gibioa. Hoo. W. R. Ca s tlt, a ne His Ex. J. 31. Kapeaa. Mahele ll—Helc 19. He nuhou paha i kekahi poe ke iohe lakou, he inea hoola mai kekahi mau mea i ike mau ia ma ke!a a me keia hale noho o ke kanaka; a he mea pono i na mea a pau, ka poe hoi e noho ana ma na wahi kuaaina, e hoomaopopo ī keia mau mea. oiai he mau mea ia e hoopakele ai i ke o!a i kekahi manawa. 0 ka aila puaa ano maikai, he nui na ano e lawelawe ia ai. 1 wahi apana lole huluhulu, e peiu ia i eiua a ekolu paha pelu ana, alaila e hookomo iho a pulu i ka aila pu ia i huna ia a wela, a kapili aku ī kahi i kiko ia e ka nalo meli a mea e ae oia ano, o ke oia iho ia no ia. 2 Ina i komo kekahi mea kolo i ka pepeiao o ke kanaka. aiaila, e ninini i aila puaa paakai ole i hoomahanahana ia, he mea ia e hemo ai. 3 Ina he koe iloko oka opu, e inu hookahi hapaha paina (pint) o ka aiia puaa i hooheheeia i kf>ia a me keia 15 minute mamua ae oka aina kakahiaka, he mea ia e hemo ai ke koe me kona kino holookoa. 4 Ina e pehu kekahi lala o ke kino, e hanio ia me ka aila puaa me ka lomilomi pu, he mea ia e emi ai ka pehu a e pau ai ka hui. 5 lna i paa loa ka hana lepo, a hemo ole i na laau e ae, e inu ī hookahi hapaiua paina aiia puaa, i ekoiu kakahiaka nui e inu ai, aiaiia e hemo ana. 6 Ina he mai ulilii, e hamo ia ka ili me ka aila puaa a o ka ili puaa paha, i kela ame keia ia e hamo ai a e lomi ai a hala na la he 10, alaiia, e emi ana ka weia o ka ili, ame ka eha oka puu; a eia kekahi, aole e hemo na puka makalii o ka mai mai ka ih ae, i inoino ai kn ea i hanu ia e hni, a komo Hoko o ke koko, o nolaila, ua kaohi ia ka lahn ana o ka mai. .7 O ka maiieo ino 0 ka ili, e laa me ka puupuu, e hoemua a e pau loa ana, ke komo mau ia me ka aila puait. 8 0 ka poe e noho hana ana ina kahi ulana lole huluhulu i hamo ia ia lole i ka aihi pua» mamui ae o ka uiana ana, he kakaikahi ka loaa ia lakou ka mai ake pau; aka o ka poe e hana ana ma kahi e ulana i ka lole puiupulu, ua loaa pinepine ia poe i kehi mai. 9 E ola aua na ano puupuu a pau o ka ili, ke hnu\o mau ia me ka aila puaa. 10 Oka hou ika po, i ikea ika poe mai ake pau, ua hooemi ia a hoopau loa ia 1 kekahi manawa, mamuli o ka hamo ia ana 0 ka ih me ka aila puaa, i kela po keia po e hamo ia ai, a e anhu ka mai i ka lole huluhulu moepo, i koe ka aila iluko o ka hulu* hulu. 11 Ina ua īnu kuhihewa kekahi ika laau make, alaila, e inu iho i ka aila puaa; he mea in e pau ai ka wela ma ka puu, a e hoohehee ai ka laau make iloko o ka opu, a i na e hoomau i ka inu ana a piha ka opu, alaila, e hoomaneoneo i ka puu me ka hniu moa, a o ka luai iho la no ia o ka aila pu me ka laau make. Aia la, he umikumamakahi manao e hoola 'i ī na mai, mamuli o ka lawelawe ana me ka aila puaa. He oiaio. u i pono loa ke hoomaopopo i keia mau mea, a he waiwai na buke. kahi i hoike ia ai na mea e hoola ai i na mai, a e hoopakele ai i ke ola, na mea hoi e waiho kokoke ana 1 kn lima. Eia keia wahi mooielo: He kanaka e noho hana nna m<i ka hale o kekahi poe mahiai, e paa ana ua kanaka nei i kekahi pahi liilii ma kona lima, haule ua pahi ia mai ka lima o ke kanaka a ku iho la a puke» kekahi aa koko ma ka iiina o kekahi kaikamahine e paani ana ma ka papa hehi o ka hale. Aole o kana mai oke koko e kahe ana, kau koke ka makuakane maluna o ka lio a hoio nui e kii i ke kauka, eiima mile ke kanwale o kona hale. A hiki aku oia ma kahi oke kauka ua hele ia he ueni mile mao 'ku e ike i mai, aia i kek«hi la ae hoi mni, hoi no ua makuakane nei i ka home, me ke kaumaha loa o k\ manao. Oiai nae ī ka hele ana o ka makuakane, ua make ke kaikamahine i ka pau o ke koko alaila, loaa ia ka makuahine i ka maoie a me ka mai huki a make iho ia ia. I ka napoo ana o ka la, hiki ae la ua makuakane nei ma ka hale, i kona lohe ana ia mau mea 1 ka hai ia ana iaia, hele aku la īa ma ke ku.\ o ka hale a lele iloko o ka punawai a m ike iho la i». loa i nakii ia a paa ka lima moku o keia kaikainahioe me ka haioaka, inaiuna iho o kahi i moku ai, a 1 hoopili la me kekahi paoka laau, i na ua hoopaa īa ke kahe ana o ke koko īioko o ka minule hookahi, a \ n* ua ola oa kaikamahine nei, aka, aohe mea ma keia haie i ike ia mea. Na Pihkia i uiia ma o ka Aila Mahu. Oa b»ki no ke hana i ka aiia maha pahu oie; aua hiki no hoi ike kauaka naauao iki e hoomaopopo i ke ano o ka aila, ma he mea paha a pahu oie paha, mamua ae o ka ukuhi nna ī ka ipukukui. Ipa hohonu me ka wai mehana iloko, e oinini i w*hi aiia maluna o ka wai, e kani ia ke ahi lapalapa • ina e Upaiapa mai la k» aiU, a!ai!a. ua pnno o!e la aiia no ka ipu kokui ; a ina aoie i lapalapa, ua pono a ua (ua»kai ka aiia. £ hai aku no hm oe ioa aiakamaka a me na hoaiauna kahi > loaa ai ka aila pahu ole, ole ka hale a me ke Inoaka i «e «hi, a hoomakaukau oie.