Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVIII, Number 41, 11 October 1879 — Page 1

Page PDF (1.50 MB)

This text was transcribed by:  Arnold Hori
This work is dedicated to:  Akie Shimono of Kamuela

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

BUKE XVIII, HELU 41. }   POAONO,  OKATOBA 11, 1879.    {NA HELU A PAU 932.

 

KA NUPEPA

Kuokoa me he Au Okoa

I HUHA.

NA OLELO HOOLAHA --O na Olelo Hoolaha

  he 10 laina kakau lima. he Hookahi Dala no

  ka puka mua ana i elua paka ana.  he $1.50:

  no hookahi mahina. he $2.00.

NA KANIKAU A ME NA MELE:--He 10

  Keneta ka uku no ka lalani hookahi, ua like me

  $1.00 no 10 lalaui.

  HOOLAHA MAU:--E hoomanao na makamaka a e hookomo mai i na olelo hoolaha mamua ae o ke awakea Poaha. i ole e kaukai ia aku a kekahi pule ae.

  E hoomanao e na lehulehu, aole e hoopukaia kekahi Olelo Hoolaha, Kanikau a me ke Mele, ke ole e hookaa maa ia mai ka uku.

 

HE MOOLELO

---NO---

EVALEKA DE MOLENA !

---KEKOA---

KAVALIA WIWO OLE O SEPANIA!

ME KANA IPO ALOHA KA UI

NOHEA OLU WAIPAHE,

ROSA AMELIA.

 

       "E ka Manawa!

Naui kou hookahua ana.

A hookupulau mai i na hihio,

I piha i ke pahaohao a eehia,

E like me ka'u e ike nei ;

I nei mau ouli ano kupanaha,

I oi aku mamua o ka mea lo. "

                                                   DONA SANKO.

 

MOKUNA III----HELU III.

 

KE hoomaopopo mai nei no paha kekahi o ko'u poe heluhelu, o keia keonimana opio e uluhia hanupenupe ia nei e ka leo o ka lede, aohe ia he oiwi e ae, aka, o Evaleka de Molena no ia,. ka mea nona keia nanea.

  A nolaila, he mea pono i ka mea kakao, ke hooia aku. ma keia wahi aku i ka inoa o ka oiwi nona keia moolelo.

  Ia Evaleka e lana nei, a huli aku la ma kahi a ke lede i hele ae ai a kapoo malalo o ka punonohu lau wilou, ike aku ia oia i na lede nei e ku ae ana, a keehi mai la he mau kaina wawae a puka mai la mailoko mai o ua punonohu la.

  Ku mai la ua lede ia a liuliu, ani mai la oia me kekahi hainaka keokeo. a e peahi mai ana hoi i ka opio Evaleka e pae, e like paha me ka hapa hope o ke mele a ua lede la i mele mai ai.

  Na keia kono oluolu hoi a ka lede, a kaua e ka mea heluhelu e poana ae ai. o Rosa Amelia no ia, nolaila, ua lalau iho la o Evaleka i kahi enegini hoonee o kona wahi halelana.  a pela oia i hoonioni ai a hiki wale i ka hekau ana o kona wahi waapa ma kahi a Rosa Amelia e ku mai ana.

  Ku ae la o Evaleka iluna a haalele iho la i koua wahi hale auwai, me ka mukiikii ana iho nae hoi a paa i kau wahi omuku laau.

  Ia Evaleka hoi i lele aku ai a kau pono i kula, ua haawi mai la o Rosa Amelia i kona lima akau, a pane mai la me ka leo ano haalulu.

  "E ka! a mai oe ia'u e ka malihoi, no ka mea ua hewa loa au."

  "E ka lede " wahi a Evaleka, "heaha la ka hewa a kou hanohano i hana mai ai, e loaa ai la hoi ia'u ka hauoli o ka hooko ana aku i kau noi."

  "E kala mai, no ka mea, ua hewa io au,--" maanei i oki pu iho ai ua lede opio Amelia la, a hoopau ae la i ka hoomau ana mai i kana kamailio ana, a liuliu nae, hanu ae la la me ke auo kaumaha, aloalo ae la kona poo me ke au aua ae o kona mau maka a nana aku la mawaena o na kumu laau e hoopuni ana ia laua, a pane hou mai la oia me ka leo haalulu a ano piha i ke pihoihoi--E hoomaopopo mai oe--ua komo hewa loa aku nei au--a wawahi i ka maluhia o kou hala ole--a--ua like hoi au me he maunu la--ae--me he maunu la i maliia, e ke kanaka lawaia maluna o kaua makau, a kiola ia aku ia iloko o ka wai--a pela hoi au e kaa ia nei maluna o ka makau o ka hoowalewale, a iho aku iloko o na hanupanupa wai o kou naau, a hoao aku e @ilou i kou--ae--i kou puuwai maemae.  Nolaila, o keia hui ana o kaua, mamuli no ia o kuu hoowalewale ana aku, a komo hewa ana aku, e wawahi i kou hala ole--ea, e kala mai oe ia'u--"Me na huaolelo hope. lawe ae la ia i kona mau manamana lima lahilahi aiai, a palulu ae ia i kona mau maka.

  Ia wa i puana aku mi o Evaleka, i na huaolelo nahe a ka olu, "E ka lede. mai ho@ haakulou i kou poo no ka uluhua kaumaha wale o kou manao no keia hui ana o kaua.  He oiaio, o keia hui ana o kaua, oia kekahi o na mea kupaianaha loa, e hiki ole ai i ke pookela o na akeakamai ke hoakaka le@ mai i ke kumu i hoea mai ai o nei halawai malihini ana---koe wale no keia.  he ulia laki no ke au o ka manawa.  Eia no hoi, o ka hui ana mawaena. o na aupuni elua, aole no ia maluna o ko ka aoao hookahi manao wale iho a hookikina wale aku, aka, mamuli no ia o ko na aoao elua ae like ana, nolaila hoi o ko kaua hui ana, aole no ia mamuli o ko ka mea hookahi manao ana, aka, mao ko kaua ae lokahi ana no ia, nolaila ea e ka lede, i na ua manao oe ua hewa oe ma keia hui ana, alaila ua hala ole anei au ma keia? oiai, owau kekahi i hookuu aku i na ume ana no keia halawai ana, a pehea la e hiki ai i ka makapo ke alakai i ka makapo aole ane e papau ana laua elua iloko o ka lua? a pehea hoi e hauoli ai ka mea hewa e kala aku ai i ka mea hewa? he mea pohihibi paha ia, kai no na ka mea hala ole e kala aku i ka mea hewa.  Nolaila e ka lede i na ua hewa oe, ua hewa pu ka mea au e nonoi mai nei i ka kala ana."

  I keia manawa i lalau hou mai ai ka ui Amelia i ka lima o Evaleka, a pane mai la, "He oiaio kau olelo; aka, e kala mai ia'u ma ua pili mahaoi loa au, ma ka ninau ana aku i kou oluolu, ma ka inoa hea au e hea aku ai ia oe?"

  "O ko'u inoa e ka lede o Evaleka, "i olehala mino aka aku ai ua opio kuaaina la.

  Ia Rosa Amelia no e paa ana i ka lima o Evaleka, nawe mahe hou mai la kona leo, 'E Evaleka, e ae mai ia'u e puana aku imua ou i na wa a pau e ku@ Evaleka, no ka mea, e like me kau i kalai manao noeau mai nei, he ulia laki keia hui ana o kaua, a pela hoi au. e olelo ae ai he uha laki keia, na ke au o ka manawa, i hali mai nei e puana aku au imua oa e kuu Evaleka, me ka pakui aku hoi i ka puana aloha."

  "Ua malele ka ipuka o keia puuwai, a ua makaukau i na wa a pau, e hookipa mai i na mea a kou hanohano i ake ai e puana mai," i pane aku ai o Evaleka me ke aheahe malie. oiai.  ua wali iho l na pua i ka nahele i ka pehia e ka ua eloelo o ka wao.

  Ae--me ka mahie ohilahila ole i kikohu ia maluna o keia mau papalina, ke ha@ aku nei au ia oe, e kuu Evaleka aloha, nau nei puuwai a me kona mau koi@ a pau, no ka mea, ua hiki mai ka wa a'u i kau nui ai no ko kaua hoohalawai ia, a haawi aku hoi au i kuu puuwai palupalu nei, i ka hookaukolo mau a ke aloha."

  "E ka' lede, nani ka hauoli o ka loaa ana mai i ke kiaaina he wahi lihi no ka paulele ia mai e ke ano aloha o kekahi lede o ke kulana noa ke anuu i kupono ole i ko'u haahaa ke lalama aku," wahi a Evaleka.

  "E kuu Evaleka aloha, mai kapa hou mai ia'u ma ka inoa lede. no ka mea, he puana wale no ia i kupono ma ka poai o na kike kamailio ana a ka poe ho@iauna paa rula. a oiai hoi"--ma keia wahi, mimo iho rula a oiai hoi"--ma keia  wahi, mimo iho la na papalina o ua Ui la, a pane hou mai la," ua kapae ae nei kaua i na rula maa mau iwaena o ua poe la, nolaila. aole a kaua mau huaolelo lede a me keonimana e puana'i i keia manawa; a e like hoi me ka olelo. "E like me ke ana au e ana aku ai pela e ana ia mai ai, nolaila, ua ana aku nei au ia oe me na huaolelo. "Kuu Evaleka aloha, pela hoi oe  e ana mai ai ia'u me ka puana oia ano hookahi."

  "E Rosa Amelia, ua nele au i na huaolelo e pane aku ai imua ou--" ma keia wahi ku ekemu ole iho la o Evaleka, no ka mea, ua poholopu iho la oia a me kona noonoo a pau iloko o na ninipo kupouli a ke pihoihoi.

  Oiai oia e ku lohaloha ana, pane mai la o Rosa Amelia, "E kuu Evaleka aloha, mawaena o na makua ua kupono loa ia lakou ke hea aku i ka lakou hapuu, ma kela a me keia inoa e lolohe mai ai ka lakou mau keiki, aka, mawaena o ka poe i kaualako ia e na kokoi-au a ke aloha, he inoa pili paa ka lakou e hea mau ai, i kahi a me kekahi, a oiai hoi, aole o oe ko'u makua, nolaila mai hea mai i kau aloha nei o Rosa Amelia. aka.-- --"

  Aole i pau pono loa aku na huaolelo a Rosa Amelia i manao ai e p@ne mai imua o Evaleka, aia hoi, kani mai ana na he@ ana he eiwa o ka wati o ka hale kakela, a ia wai pihoihoi loa ai o Amelia, a kamailio mai la no me ia ano pihoihoi. "E kou Evaleka aloha, e hoomanao. i keia mau wahi Ialani mele,

     "Owau no ka pa holoholona,

     A o oe no ka'u dia keokeo;

     Nolaila, e hanu mai oe ma na punawai,

     E kena ai oe a maalili kou wela."

Oiai, ea, ua hiki mai ka wa @'u e hookuu aku ai ia oe, no ka mea. aia ae la kuu papa ma ko maua keena pule.  Ea, e kuu Evaleka aloha, e hoi oe me ka hoomanao mau no keia puuwai--Aloha."

  Haawi iho la ua mau opio nei he mau muki lehelehe hala ole, a nehe aku la ka opio o ka hale kakela a o ko kuaaina opio hoi, noho iho la ia ma kahi a na lia anoano e ulu mai la ia sekona. kulu iho la na waimaka e hoohanini ana i na ukana a ke aloha.

  I ka hila ana aku o Rosa Amelia no kona home, ua noho iho la o Evaleka me ke koiikoi. o na waimaka a pela pu no hoi me na manao iloko ona e holoholoke ana i o a i o.

  Noho iho la o Evaleka a liuli@, hoomanao ae la ia no ka huli hoi aku i kona home kuaaina, nolaila. ku ae la ia iluna a maloeloe, kilohi iho la ma o a maanei,  e ana ana paha i ka laula o Kapaa a me na waimaka no e hiolo ana, hookanaenae wale ae la no ia, "E ke aloha, mea e kou ilihia, i ka hoolilo ana i keia wahi, i punana nou e pumehana ai."

  Huli mai la ua opio nei a loaa mai la kahi waa ona.  Kau iho la ia a hookauwa 'ku la i kona wahi ikaika no ka hoopaneenee anu aku i kona wahi lona.

  Iaia i holo aku ai a kaalo pono ae mawaho o ka hale kakela, huli ne la ia a nana aku la ma ka ipuka aniani i aihue mua ia ai kona mau kii onohi, aia hoi, ike aku la ia i ke aloha, e kianiani mai ana i ka hainaka keokeo.

 

Na Kanawai o ke Ola Kino.

Hoomakankau ia Mamali o ke Kanoha a ka

    Ahaolelo o 1878, ma o ko lakou Komite la ka Hon.

    W. M. Gibson. Hon. W. R. Castle, a me His Ex.

    J. M. Kapena.

 

MAHELE II--HELU 22.

  Aka, aia a hoohui hou ia na pauku iwi i hai, a ina ua ikaika ke kino e hiki ai ke hoomaka iho e ola, mamuli o ka wai pipili i puka mai na iwi mai a i kapa ia hoi e na kauka he "callus," ka mea hoi e hoohui hou ai i na iwi, alaila e mahuahua ana ka eha; ina nae i malama mau ia e hookui ia na wahi i hai me ka oni ole, alaila, e ulu hou ana a paa iloko o kekahi mau hora wale no. Nolaila, e kapili ia me na pauku laau, a ua owili ia me na apana lole, ma ia ano ua hoopaa ia na iwi ma kahi.  Pela no me na iwi hai o na holoholona, e hookui hou ana iloko o kekahi mau la, ina i hiki ke hoomalu ia e noho malie.  Ua hoomaka koke ka hoohui hou ana, aia nae a hala kekahi mau hebedoma, alaila e lola loa, a o ka hoomanawanui kupono, oiai ua ikaika a ola pono na wahi e ae koe kahi hai ka iwi.  A ina paha ua manao ia ua hoohui hou ia na iwi, e makaala nae ma ka lawelawe ana o ia lala a ma ke ala ana mai ka moe mai, i ole e hookaumaha maluna o ia lala, e lawelawe me ke akahele loa, mai hele ma kahi loihi, a e hoomaha pono ia mamua ne o ka lawelawe hou ana.  I na manawa a pau, ina he iwi hai, a hiki aku i ka wa e ola loa ai, e malama mau ia i ka ikaika kupono o ke kino ma ka ai pakiko ana ma na manawa i hoomaopopo ia, a e hoohemo maikai ia ka lepo i kela a me keia la.  I wahi io bipi uuku, elua ai ana o ka la, e okioki liilii, a ai ia me ke akahole.  Na alani, lemi, ohia haole maia, ohelo, komako, me ka palaoa hapa kulina, he mau mea pono ia no ka aina kakahiaka a me ke awakea, me ka hoomanawanui mau no ka eha e pihoihoi ai, ka mea hoi e hooholo nui ai i ke koko ma kahi eha, no ka mea, noloko ae o ia koko nui e loaa 'i ka wai pipili e hookui hou ai na iwi e like ke oolea me mamua.  Ina aole ka eha, alaila aole no e ola ana.  Ina i puka na oioi o ka iwi mawaho ae o ka ili. a ina i palupalu ka iwi, ke hoopaa i ka lima, me he huamoa la alaila, e kii koke i kekahi kauka akamai a i maa i ka oihana ; aka, inu he iwi hai wale no, a ua makemake e hoomaopopo no ka hai a hai ole paha, alaila e kena i ke kanaka e hapai ia lala, a e pelu ae paha, a ina i hiki ole, ua maopopo no ua hai io ka iwi,

  Ua hiki no ke wehewehe no na hana e pono ai no na iwi hai, e hiki ai i ke kanaka noonoo e hookui hou ia ka mea i hai, me ke kahea ole i ke Kauka.

Ka Iwi Uha.

  O ka nui o na haki ana o keia iwi. aia mawaena konu, a maluna iho paha o ke kuli, a o kekahi haki ana mai kekahi aoao a i kekahi, a mai luna a i lelo kekahi haki ana. Ua hiki ole i ke kanaka ke ooi ae ka lala, ua huii ka wawae aia iwahe; me he mea la ua pokole ia lala; ua hala imua kekahi poo o ka iwi i haki ina he haki loihi; o ka haki mai kekahi aoao a i kekahi, aole peia i ka nui o na manawa.

  E hoomakaukau i papa, i kupono ka loihi mai ka iwi aoao hope loa, a hiki i 3 a i 4 mau iniha malalo ae o ke kapuai, i palahalaha ma ka uha, a e haiki malalo ae a hiki i ka puupuu wawae i ekolu iniha malaila, i papa paa no i ole e pelu.  I elua niho-mole ma kahi o ka wawae. i mea e nakii ai i ka wel@, a i elua puka ma ke poo maluna o ka papa.  E hoomoe aku ke kanaka maluna o kekahi bela oolea, alaila, e owili ia ka lala, mai ka manamana wawae a i luna, me ka hauhoa lole, i elua iniha ka laula, he mea keia e pehu ole ai; alaila e huki akahele kekahi ma ke kapuai ae; i like ka loihi me kekahi wawae iho, ia manawa hookahi no e haha me ka lima ma kahi haki. i like a like na poo iwi kekahi me kekahi, i ole kekahi puu, a niho-mole paha, alaila e hookomo i mau wahi paipai ma ka papa i ole e ponole ka ili; e hoomoe iho ka wawae maluna o ka papa, alaila me ka mea olokaa a ke kauka, e hoomaka ana maluna iho o ke kuli e owili ia ka lala a me na laau i kapili ia a hiki malalo i ke kapuai a huli ana ma ka puupuu wawae, alaila e hookomo ia ma na niho-mole o ka papa a nakii ia a paa i ka laau i kapili ia.

  Alaila e hoopaa ia ke poo iluna o ka laau i kapili ia, me kekahi hauhoa palahalaha e hoopuni ana ma ka opu, pela no e owili'i me ia hauhoa i ka lala a me ka laau pu, a hiki i kahi o ka hauhoa mua; alaila i hauhoa laula ma ka puhaka, i pili loa ka laau ma ia wahi; alaila i hainaka e hoopuni ana i ka piliuha a me na papakole a e nakii ia ma na puka o ka laau; ma ka hoopaa loa ia ana o ka hainaka e lolo ai ka lala, e hana pinepine me ia, i pololei ai ka lala.

  Ina aole he mea e kue ai, e ola no i ka pau ana o na hebedoma eono, a iloko o ia manawa e kau hou ia na hauhoa ekolu hana ana; aka hoi, no ka mea, iloko o ia manawa aole i oolea loa ka hookui ana o ka iwi, nolaila mai kau aku ke kaumaha o ke kino maluna o ia lala, no kekahi manawa pokole, e hele nae me ke kookoo ma ka poaeae i na manawa a pau no na mahina ekolu a eha paha, a ina he kanaka ano nawaliwali, e hele me na kookoo poaeae i mau mahina hou elua; no ka mea, ina e haki hou ia lala, alaila e hakalia loa ana ke ola hou ana, e mahuahua ka eha, a lohi a loihi ka waiho ana i ka mai; e makaala i ole e pohole ka ili i ka hainaka ma ka piliuha, a pela no e malama i na puupuu wawae, i ole e pohole a eha paha ka ili o ia wahi.

 

Kupaa mau, Kapakahi ole.

  Ke olelo mai nei o Keokoi, aole o Keokoi, oia nei ae no; aole i hewa ka Luna Hoopuka o ka nupepa Ko Hawaii Pae Aina i ka hoopuka ana i ka manao o P. K. Kawaa.

  Eia ka oiaio, he kokua ana ia o kahi manao ino i kahi manao ino iloko o ka naau ino, e ake ana e poi ka malamalama oiaio.  Hoopuka ae nei hoi ka Luna o Ko Hawaii Pae Aina. he imi loaa o H. H. Paleka ma ka hoopunipuni. imi loaa ma ka apuhi a palau hoi, o olua na hoike, he kanawai hoi ia no ka aina, auwe ! Lalau  paha  wau, aole ka hoi o'u ike kanawai, no ke aha la ko olua hoopii ole, e kali ana olua i mau hoike.

  A no ka makapo o Manuia ike ole i ke kanawai, oiaio no ia; aole ike i ke kanawai. ae; o ka ike kanawai no ka lawe mai i wahine mare ole ia a noho pu, alaila olelo iho, ike au i ke kanawai la: a komo ke kiaha rama iloko, alaila ike kanawai.

  O keia Manuia ike ole i ke kanawai, aole no oia ma ka Halewai, Hale Hookolokolo aole loa no.  Mai ka Moi lokomaikai Kamehameha III, Kauikeaouli a i ku Lani Moi e ku nei i keia wa, aole no e loaa ko D. Manuia nei inoa ma na Buke o na Aha Hookolokolo Apana, Kaapuni, Aha Kiure, Aha Kiekie, no ka ike ole i ke kanawai ; ua olelo mai hoi o Haahelo mawaho ae, e noho malie ka elemakule aole e walaau'ku.

  E oki hoi ha wau.                  D. MANUIA.

 

  Ma ke ku ana ae a ka mokumahu P. Clanret ma Nu loka mai Rotterdam mai, ua lawe mai oia maluna ona i na olulo h 12 ko lakou nui o ka moku kiapa Columbia poino o Norewai i holo mai Ladana  mai a i Quebec.

  O ke kumu o ka poino ana o keia moku, ua hookui oia me kekahi ia nui ma ka moana a puka ae la kona papaku olalo, a ua komo nui mai la ke kai a halana ma kona mau oneki, a iloko o ka hapalua hora ua poholo aku la ua moku la ma ka hohonu aohe mea lawe; a o na olulo o ua moku la ua auhee aku ia maluna o na waapa a hiki i ka loaa ana aku i ka mokumahu i hoike ia ae la.

  Ua loaa mai kekahi lono ma Kapalakiko mai ia Tueson mai ma ka la Si hala, e hoike ana i ka lele powa ana aku o kekahi mau Ilikini he 40, i manao wale ia malalo o Victoria; ma ka la 5 aku, maluna o ke kiai o na lio o ke aupuni o Mekiko Hou; ua pepehi ia oa kiai la a ua hao ia aku he 40 mau lilo.  Ua holo aku la ua poe Ilikini la ma Arizona.  A o na koa ma Arizona hema ua makaukau lakou no ka wa e kauoha ia aku'i.

  Ua loaa mai nei ma ke kulanakauhale o Charleton kekahi Kahaku (ia) nui nona ke kaumaha i hiki aku i 60@ paona; a o kona waha pahiolo, he kapuai ka loa.

  Ua hoi ae ke Emepera Wiliama i Patsdam a he oluolu maikai kona ola kino.

 

OLELO HOOLAHA.

E. O. HALL & SON.

(E. O. HOLO MA)

 

NA ME KUAI I NA MEA MAHIAI,

             Na Lole, Na Pena, Na Alila, a me

Na ano Lako e ae a pau he lehulehu wale.

  846   Kihi o Alanui Papa me Moi         1y

 

He Nui Anei Kou Makemake i na

Mekini Humuhumu Lole?

Ina pela, alaila. e kipa mai no ma ka Halekuai

--: O :--

KAKELA A ME KUKE.

A malaila oukou e ike ai a makaikai i na ano MEKINI a WHEELER a me WILSON, mai ke $40 a hiki i ke $50 ku kumukuai o ka mea hookahi.

Ka MEKINI a SINGER,

ma ke $50 pakaha, a me ke ano

MEKINI a WILCOX me GIBBS.

ma ke $30 a hiki i ke $50 ke kumukuai.

  I mea e pau ai ko oukou kanalua e na Makamaka no ke kupono o keia mau ano Mekini, e naue mai no me ke kuihe ole, a e ike no oukou iho.                  862 tf

 

Kauka  O.  S. Cummings, M. D.

HOMEOPATIKA.

Oia ke Kauka i kamaaina mua ia oukou e na kanaka Hawaii ma ka inoa.

"Kulu WAI LIILII"

Ua hoi mai nei oia, a e pahola hou mai ana oia i kona akamai lapaau ia kakou.  Aia kona Keena Lapaau a me kona wahi noho i keia wa ma kahi o Mr. Wm. G. Irwin, ma ke kihi o na alanui Papu a me Beretania, ma keia aoao aku o ka luakini o Kaukeano.        888 tf

 

ANO NO LOAA MAI NEI !

Na Kaa Lio

           Holo Lealea!

Na Kaa Lawe Ohua a me na kaa holo palua, mau mea hoikeike aku , mai ka Hale Hana Kaa mai o ka Hui o Cortland ma Nu loka.

                                DILLINGHAM & Co.,

  876 tf                Na Agena kuai ma Hawaii nei.

 

KE papa ia aku nei na kanaka a pau aole e komohewa a lawe wale a hoopoino i na mea ulu, a kukulu wale a hookuu wale paha i na holoholona a komohewa paha ma ke ano e a'e maluna o na aina ponoi a me na aina i hoolimalima ia e ka Hui Mahiko o Waihee, Maui.  O ka mea hookuli i keia hoopii koke ia no e like me na Kanawai o ka Aina, nolaila o ka hoolohe loa ka ono o pilikia auanei.

                                   JAMES MAKEE & CO.

     Waihee, Maui, Sept. 7, 1878          91@ 6m 933

 

NA PAHU HAO WAI KUAI.

     EIA makai o Ainahua he 55 mau Pahu Wai Hao huinaha no lakou na galani wai pakahi he 500, a me hookahi waapa nui noa wa toaa he 12 me kona mau pono a pau, e kuai ia aku ana ma ke kumukuai haahaa loa i ka poe e makemake mai ana e kuai.  E ninau ia           CHARLES LONG.

  Honolulu, Sept. 18, 1879.              929 1m

 

AINA KUAI A HOOLIMALIMA.

HE Kanalima Kumainaono eka aina ma Iwilei.  (Makai iho o ka Halepaahao.)  He Loko I-a, Aiaa Kalo, Aina kau Paakai, aina kula a me ke kai.  A me kekahi mau eka aina ma Peleula, he aina kalo, aina kula a me ke kai.  He oluolu ke kuai ana.  E ninau ia        J. H. CONEY, (Koni).

   Honolulu,                 @65 tf

 

KO BIHOPA MA

BANAKO MALAMA DALA !

E MALAMA NO MAUA I KE DALA O na kanaka m@loko o ka Banako, penei:

  In hoomoe mai ke kanaka hookahi i na dala $300 a emi mai paha. alaila, e uka maua i eono hapahaneri ukupanee makahiki, mai ka la o ka lawe ana mai a hiki i ka la o kona ohi ana, ke waihoia ke dala hoomoe i ekolu malama a keu paha. Aole ukupanee e helu ia no ka hakina o ke dala hookahi, aole no hoi no ka hapa malama.

  Ina ohi koke oia i kana dala, aole i hala na malama ekolu aole ukupanee.

  Ina i manao ke kanaka e ohi i kana dala, e pono ke hoike e mai oia ma ka Banako i kona manao ohi, i kanakolu ia mamua o kona ohi ana, a o kana Buke kekahi ke laweia mai.

  Ma ke kikoo wale no a ke mea dala e haa@i ai i kana, a o ka Buke kekahi ke laweia mai.

  Ma ka la mua o Sepatemeba i kela makahiki a i keia, e houluulu ai i ke dala, a e huipuia ka ukupanee me ke kumupaa o na dala i hoomoeia no na malama ekolu a keu, a mahuahua, ke kumupaa e loaa i ka ukupanee.

  In oi aku ke dala hoomoe mamua o $300.  alaila, hooholo pu ka olelo.

  E weheia ka Hale Banako i na la hana a pau.

    851 tf                       BISHOP & CO.

 

DR. RODGERS,

---OIA O---

KAUKA LOKEKE.

UA hoo@e@ ae nei i kona keena oihana mai ka hala ae o Aila@ ma Mon@haao a iloko o ka Hale M@. hela 34 Alanui Papa.

  Ma keia hope e hoomakaukuu ana ke Kauka i kona mau Laau ponoi a puunaue aku i ka poe kii mai.

  O kona hale noho, aia no ma ka pa o ka Ho@ele Hawaii, ma kahi i noho mua ai.

                       831 tf

 

OKI MARE.

AUHEA oukoa e kolu mau makamaka mai Kohala a Hamakua, mai Ko@ Akau a Kau  E h@: ana au ma ke Kau Jure o Waimea iloku o Novemaba 1 loio @o ouko@, a ina ua makemake oukou e loaa ka palapala Oki Mare, e palapala mai ia'u, e nina@ ia'u i ka uka me @i mea a pau e pi i po ana, no ka mea, ua haahaa ki @ku i keia manawa.

                                     D. H. HITCHCOCK.

  Hilo, Iune 13, 1879                        916 4m 931

 

LIO KUAI.

     HE Lio Kuai, he @io maikai keia a ua m@a i ke ka@o kaa, he ik@, a he kupono loa no na kaa @oo'imalima.  E ninau ia ma ke Keena Loio o KAKELA .

                  920 @f.

 

S. B. DOLE.

LOIO :    LOIO !

Huina o na Alanui Kalepa me Papu.

924 1y

 

WILLIAM O SMITH.

LOIO !    LOIO ! !

Alanui Kaahumanu, Honolulu, Oahu.    913 1y

 

MAIKAI KA HOI KA PAPA !

--A ME--

KA LAAU O KOU HALA!

NO @EA LA?

KAI NO HOI NO KAHI O

WAILA MA!

Nana aku no hoi ia la

            Ohi ka Io o ka Laau o Makawao

                       I  ka  ua mea  hoi  o ka nani o

Na PAPA!  Na PAPA!!

--A ME--

NA PONO KUKULU HALE

O NA ANO NO A PAU.

 

Aia ma ke kihi o na

ALANUI  PAPU  me  MOIWAHINE !

HONOLULU

MALAILA E LOAA AI

            E LIKE me ka MAKEMAKE

--NO KE--

KUMUKUAI MAKEPONO LOA!

 

PAPA, PAPA, PAPA,

Na Papa Huluhulu,

          Na Papa Monoanoa,

                     Na Papa i kahiia,

                     Na Papa Kepa,

          Papa Hole Keokeo,

Papa Hole Ualula.

 

NA LAAU, NA LAAU

Na Kua,

      Na Kaola.

             Na Aaho,

                   Ne Moli

                         Na Peapea,

Pine Huluhulu,

               Pine i kahiia.

NA Papa a me na Laau Ulaula!

         Pili ulaula,

         Pili Keokeo,

         Pani Puka,

                    Pani Puka Aniani,

                    Ipuka Aniani,

                    Puka Olepelepe.

 

PENA O NA ANO A PAU

Hulu Pena mai ka Liilii a ke Nui,

          Aila Pena,

                     Aila Hoomaloo,

                                Waaiti, Pate.

NA LAKO O KELA A ME KEIA ANO!

     Na Ami Puka Hale,

                              Na Ami Puka Pa.

ANIANI!

Pepa Hale a me na Lihilihi

E LOAA NO MALAILA.

PAAKAI HELU I O KAKAAKO me PUULOA

  No ke DALA KUIKE. e loaa no na mea a pau i haiia ae la, no ke Kumukuai Emi loa. O na kauoha a pau mai Hawaii a Niihau, e loaa'ku ana ia lakou. e hooko koke ia no ia me ka lawa pono.

E  Kipa  Nui  Ilaila,  i ike  i  ka Oiaia

                  906@