Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVIII, Number 41, 11 October 1879 — Page 2

Page PDF (1.74 MB)

This text was transcribed by:  Traci
This work is dedicated to:  Michael L. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Ma ke Kauoha.

@

@

@

 

I kulike ai me ka @ ana a ka paake @ o ke Kanawai Kivila na @ aku au ia Kaaiaole @ i Lana Pa Aupuni no ka Pa Aupuni i kai ia makuaa. @ ka Apani o Hilo, Mokupuni o Hawaii.                   

Likelike

Kilauea o Hawaii

Koe a Kaaina o Hawaii @

 

            Ua hookoho ia o Datid Taylor i keia a i @ ao ua alahele a me na pno wai ao ka Apaea o Laiaina. Mokupuni o maui ma @ o @ pani o Maui ma @ o K @.

            Ua  hookukapo a o M Makalua i kona la i @ ao na alahele a me na puuwai @ apana hookahi, a o na lala o ia Papa Kooikaa no ka Apana o Lahaina, i keia manawa oia no ka H@ L @ Taylor, @ M Makaina @ William Kukana Kaianana. @

Keena kalaiaila @ 1579.

 

Kuai o ka Aina  Aupuni.

Ma ka Poaiahi. @ maka 8, 1579. i ka @ awakea, e haawi ia ʻ ao @ ma ke kuai kulola akea. ma ka poka komo mamua o Alualani Hale. he wahi apana aina moku ma Aina. hou e pili ana i ka pa @ ka Hoa. I. Wilemann. @ ka haloa he 2-5 eka

            Kumekuai he 1730 a maiaea aku. Dala Kuihe. No na mea e pali ana e kinao ma ke @ Kalalaina

Hooalala. @ 3. 1879

 

Kuai o na lina lupuni

Ma ka Pookalu Nov 8. 1879. i ka Lor Hawakea, ma ke alo Alalolani Hale, e kuai ia aku ana ma ke kudala akea keia mau apana aina aupuni mala@ho n@i

            I Opihikau, Pana, hawaii. hookahi apana aina o KAUANIHI. nona na eka he 60 52-100. Ke kuaukuai he 75 kenela no ka eka a oi aku.

            2 Kauweleai, I ʻ una. Hawaii. Elua mau apana aina no ka huina he 127 22-100 eka Ke kumukuai he 75 kenela no ka eka a oi aku. Dala huike.

                        @ G Wilder. Kuhina Kalaiaina.

Honolulu, @ 30, 1879

 

Kuai o ka Hoolimalima o ke kahi mau Aina Aupuni.

Kanaio a me Auwahi, Honuaula, Maui.

            Ma ka Puakalai Nov 3, 1879, ma ke alu o Aliioliai Hale, e kuai ia aku no na hoolimalima no elima makahiki o kela maa aina aupuni i ke ia o KANALO a me AUWAHI. e waihola ma ka apana o Honuaula, Maui Ke kumukuai he $20 a maluna aku no ka eka no ka makahiki Huku mua ia i kela a me keia hapaha

                        @ WILDER, Kuhina Kalaiaina.

Honolulu Sept. 29, 1879                                931 30

 

Kuai i ka Hoolimalima o kekahi

Aina Aupuni ma Hamakua, Hawaii.

            MA ka Poakalu Okatoba 27. 1879. mamua iho o Aliiolani Hale, i ka heia 12 awakea, e kuai ia aku aua ka hoolimalima no umi makahiki, o kela apana aina aupuni e waiho la ma WAIKALULU> Hamakua, Hawaii. mawaena o Kaapahu a me Papalele. makal o ke alanui aupune a e pili ana i ka aina o Henry Cooper, nona ka huina he 80 eka. Kumukuai he 75 a maluna aku keoela no ka eka no ka makahiki e uku mua ia a maluna aku kenela no ka eka no ka makahiki e uku mua ia

SAM'L G. WILDER, Kuhina Kalaiaina

Honolulu, Sept 23, 1879.                               930 3@

 

            NO ka hoopilikia mau o ka hookele ana i na kaa kikane ma na alanui, me ka hoopi likia i ke ola, a me ka hoino i na alanui. ua konoia ke Kuhina Kalaiaina e hoololi i na rula i kau ia maluna o na kau laikini a pau i hooholoia i AUG 12. 1878.

            RULA.-- Aole kekahi lio i hoopaaia me kekahi kaa hana i laikloi ia, kaa ukana a kaa ukana a kaa kikane paha no ka hoohikihiki ana I na ukana, e ne ia e hulo mawahe aku o ka hele maoli ana maloko mai o ka peai o  hookahi mile mai ke Hale Letaku.

            SAM'L, G. WILDER. Kuhiua Kalaiaina.

Keena Kalaialua. Sept 23. 1879

 

NA NUPEPA

Kuokoa me ka Au Okoa

I HUHA.

No ka Makahiki, $2. Eono Mahina, @`.

Dala Kuike ka Rula.

 

POAONO.  OKATOBA, 11, 1879

            Ma ko kakou pepa o keia pule ke manuahi pu aku nei makou i pepa panai no ka pomaikai o ka poe heluhelu. Ma ia panai e ike ai na makamaka i ka moolelo maikai a Mr. Sturges no ka holo aono ana o Hoku Ao i na kai o Maikonisia. He moolelo keia i kakauia no ka Papa Misiona ma Bosetoua; no keia moolelo a me ka leta a Kanoa, ua aie makou i ka lokomaikai o ke Kakauolelo o ka Papa Hawaii.

            Ma ka aoao eha hoi o keia pepa e ike ia ai ka haiolelo a Paleka e pili ana no ka Lahui Hawaii. O ke kumu o ko makou hoopuka ana i keia haiolelo, no ke noi ana mai o kekahi poe i lohe i ka wa i hai ia ai, ua noi lakou e hoopuka ma ke akea.

            E kala mai na makamaka no ka hookaulua iki o na mae i mea mau no ka aoao eha, i hana ia e Laiana; e puka ana no i keia mau pule ae.

            Ma key hope aku e hookah iki ana ka Moolelo o Evaleka. Ua hoopii mai kekahi poe imua o makou no ka inoino oia mooelo, a he mea hooulu i na manao ino. wahi a lakou. E kali ana makou a nana i na helenelena a pau o na helu i hoopuka ia, a in a he ino io, aole e puka hou aua, in a he pono e puka aku ana no. Aole makou ae e puka ma na kolamu o ke Kuokoa kekahi mea i ike ia kona maemae ole.

 

            Ua lawe pinepine ia mai io makou nei na lono, aole ma ka hele kino wale ana mai o na makamaka, aka, ma ka hoouna ana mai o na leta mai na mokupuni mai a pau o kakou, e hai mai naa, a e koi mai ana ia makou e kamailio no na mea e pili ana i ka hoouna nui ia o na waiona ma na moku, a me ka kuai laulaha ia ana ma kela a me keia apana. Ua kali iki makou me ka makemake e hoomaopopo i keia meia, a ua hoo a ia ma na mea i ike ia, ke hoouna nui ia nei ka waono mei Honolulu aku nei a i na apana mawaho a me na mokupuni e i kela a me keia heheloma.

            Ma ka makou makaikai ana ma na uapo o kakou, ua ike ia, me he la, aole maku kuna i haalele iho i keia awa me kona lawe ole ana he mau pahu lama. Ma kekahi mau moku, ua aneane lilo o na pihu waiona ka hapa nui o ka ukana. Pela ma na moku hapa nui o ka ukana. Pela ma na mokuahi, me he la, ua hiki aku paha i ka elua haneri pahu waiona a lakou e lawe aku ai i kela a me ke a pule. Ua hoomaopopo no hoi makou. o ka Pake ka poe nui ma keia mea, oiai. he mau inoa Pake wale no mawaho o ka hapa nui o neia  mau pahu.

            Ma keia mea, ua ulu mai ka ninau. He poe inu nui anei na Pake? Aolw. Alaila, heaha la ko lakou mea hoouna mau i kela a me keia pule i na pahu i piha me na omole rama ! E hoopili mai kakou i ka oiaio-- Ke kua i ia nei i kela me keia la ma na wahi a pau mawaho ae o Honolulu nei ka waiona a nui wale !

            He oiaio keia i hiki ole ke hoole ia. He maikai anei keia hana ? Aole. Alaila, he mea pono e hoopau ia. A pehea la e hoopau ia ai. E kuhikuhi ana kahi poe i na Luna Aupuni. Ae, pela io no aka, aole ia lakou wale. Aia no ka mana e pau ai keia hana ino a kue i ke kanawai ia kakou a pau. E kokua kakou i na Luna Aupuni, a e hoikeike ae i keia poe me ka wiwo ole, i hooko ia'i ke kanawai maluna o lakou a hoopakele i na ola he lehulehu. Auhea na Kapena moku? Ua ike no lakou. Auhea na kanaka i hoopoina ia ma keia mea? E hele mai oukou imua a hoike ae ia oukou iho.

            O keia kekahi o na mea ino loa e hana ia nei, a e hoomaopopo ia no hoi, iloko o keia mau makahiki koke mai nei, i ka wa hoi i nui loa mai nei na Pake, oia no ka hoomaka ana o ka pii ino o keia hana, a ua nui hewahewa loa i keia manawa. He hoike keia no ka ake dala wale no ke ake dala wale no o kahi poe o keia lahui, aole nae he nana i ke ano e loaa mai ai, he pono no ka laokou o ka loaa mai. Pela no me kahi poe e ae, aka, me he mea la, ua lilo loa keia hana i keia manawa ma ka lima o na Pake. E ala kakou, ua oki ka hiamoe ana, ua hiki mai ka manawa, aole e pono ka hookhakalia, no ka mea, ua hoomaka ke kokolo ana o ke aa, a o ka paa loa iho auanei koe.

           

            Aole i poina i ko makou poe heluhelu na palapala i hoopukaia ma Ko Hawaii Pae Aina iloko o keia mau pule iho nei, e kuamua mu ino ana ia Rev. H. H. Paleka, ke Kahu o ka Ekalesia o Kawaiohao, ma na mea e pili ana i na kii makana a ke Kuokoa i haawi ai i keia makahiki. He mau palapala ia e hilahila ai ka pepa nana i hoopuka, a me an hoa lawelawe oia pepa. Ua noho ekemu ole makou, me ka manao na ke au o ka manawa e hoike mai i ka pono o ua Kahu nei o Kawaiahao, a e  ike pu ia no hoi ka oiaio ole o na olelo i haku wale ia no ka hoinoino ana i ko hai inoa maikai. Ano hoi, ua hiki mai ka wa kupuno a makou e pane ai.

            O ka mua o na palapala i olelo ia maluna, na P. K. Kawaa, o Kahakuloa, Maui, e kukala leo nui ana no ka imi loaa ma ka hoopunipuni, a pela aku. O ua Kawaa nei, he mea lawe pepa ia malolo o D. H. Kaialiilii, ko makou luna ma Kahakuloa. He oiaio no paha, ua haawi oia i kana mau dala ma ka lima o ka luna mamua i ho o ka la 31 o maraki; aka, aole i hoea mai ia dala ma ka makou nei keena, aole no hoi i ike o Paleka a hiki wale mai i ka malama o Sepatemaba iho nei. Ma Lahaina kahi i paa ai, a eia iho na hoike o keia :

                       

                        Lahiana, march 11, 1879.

            Ua waiho mai o D. H. Kaialiilii he Umikumamakahi dala no ka Nupepa Kuokoa, A. D. 1879. E hooili ana keia mau dala ia Rev. H. H. Paleka.                    D. Mamaki.

            Ua puka ka palapala kuamuamu a Kawaa ma na la hope o Augate, a mahope iho oia mau la ua hiki mai i ke Keena o ka Kuokoa ka palapala malolo iho :

                        Lahaina, Aug. 30, 1879.

            H. H. Paleka, Aloha oe:-- Eia mai ma ka lima o ke Kupakako o Likelike he Umikumamakahi Dala ($11), no ke Kuokoa paha, na D. H. Kaialiilii mai o Kahakuloa,                  

                        D. Mamaki.

            Ma keia e ike iho ai ko makou poe heluhelu, ua pololei makou, a he pono ia Kawaa ma ka hai ipuka hale e hoohalahala ai.

            O ka lua o na palapala hoinoino, na D. Alawa o Holualoa, Kona, Hawaii, a he awaawa loa no na olelo, e like me ka ike maka ana o ka lehulehu. Aka, eia malalo iho ko Alawa manao no kana mea i hana ai:

            I ka Makua Rev. H. H. Paleka,

            Aloha oe:-- Ke mihi aku nei au imua ou ma keia leta, i ko'u mea i lawehala ai. O na mea a pau i puka ma ka nupepa Ko Hawaii Pae Aina, ua hewa; a ke noi aku nei au, e hoihoi ia mai maluna o kuu poo iho ka ino a pau i hoopuka ia ma ia nupepa, a ua hoahewa pu no hoi kuu uhane no ia mau mea a pau. A ke hoashewa  loa nei au ia'u iho no ia mau olelo a'u i hoopuka ia ai ma ka nupepa Ko Hawaii Pae Aina. A ke noi aku nei au, e loaa na kalaia ana mai ia oe mai. Me ka haa. D. Alawa.

            Holualoa, N. Kona, H., Sept.  24, 1879.

            No keia palapala a Alawa, ke pahola aku nei makou maluna o ka makamaka, imua o ke alo o na mea a pau, ua huaoielo o ka mahalo piha. O ka hana keia a ke kanaka i noho io i ke kulaua o ka poe maikai, a me ka pono io maoli; o ka ike i ka hewa i hana ia, a hoihoi hou ia mea, he hana ia i ku i ke ano o ke Keonimana oiaio. Ka manao nei makou aole e nele ka loaa ana aku ia Alawa he leta aloha mai ia Paleka aku.

            Ua kolohe kekahi poe luna o ke Kuokoa, a ua hoopunipuni aku i ka poe lawe pepa, a no ia kumu ua nele kekahi o ko makou poe heluhelu. E nana i keia mau palapala malalo iho :

 

Makawao, Sept. 25. 1879.

            Ia H. H. Paleka. Moha oe:--Ua lana mai ka manao e kau wahi leta aku nau, ua lohe mai au i kekahi mau mea lawe pepa a maua, aole he loaa mai ka laua mau helu. oia hoi o G. Maalo a me Maiola. O keia mau kanaka. o laua na mea i hookaa palua mai i ka laua mau dala. i ka pule hope o Iune, eia no ke waiho nei ia mau dala ma ka poho o ko'u lima. * * * * Owau no,

                                    S. Kurwa.

            Hope Luna Pepa o Rev. P. Keaupuni.

            Ua hooili makou i keia leta ia Maaio. a eia malalo iho kana pane:

                        Makawao, Oct. 1, 1879.

            H. H. Paleka, Aloha oe:-- Ua loaa mai ia'u kau palapala, ua ike au i na manao o kau leta, a me ka S. Kuewa palapala ia oe, no ko'u haawi ana aku iaia i na dala elua o ka Nupepa Kuokoa a me ka Maiola. Nolaila, aia ma o S. Kuewa la ka hewa ; no ka mea, ua olelo mai ia ia'u, ua hookaa pau aku ia i ka'u mau dala elua ia oe, pela mai kana olelo ia'u. Ma kuu ike ana iho nei i kana palapala ana ia oe, alaila, he mau hana hoopunipuni kana ia'u mamua. * * * *

            Me ke aloha ia oe.       Geo. M. Maalo.

            Eia wale no ko makou manao hope i na hoa'loha heluhelu o ke Kuokoa. Ke hooikaika nei makou me ka hoomanawanui, e hooko pololei i ko oukou mau makemake me na kauoha. E hooko io ana no makou i na mea a pau a makou i ae ai. Ina e loaa ole na pepa a me na makana i kupono ia oukou, e hoopii koke i na luna pepa; a in a e loaa ole ma ia hope, e hoopii mai i keia Keena me na hoike pu e ike ia ai ka oiaio.

           

Hauna Oiaio !

            Aloha no oe e ke Kuokoa.--He malihini loa au, hanau hou, a he kamalii hemahema loa ma ke kakau ana no ka nupepa, aka, he kamaaina nae, he moeipo a he kuhikuhi puuone no keia wahi a'u e noho nei oia o Auwaiolimu. Iloko o ka makahiki 1850, i ka malama o Iune, o ke au ia o ka Moi aloha makaainana o Kauikeaouli, oia ko'u noho ana mai i keia wahi. he iwakaluakumamaiwa ae nei o'u makahiki o ka noho ana ma keia wahi, a ua hina ke oho a kani moopuna, ua elemakule au, a ua ano nawaliwali mai. Ua lana hoi ka manao e noho maluhia hoi a hiki i ka hala ana ma kela aoao, eia ka aole. E ninau ia mai auanei paha,  heaha la keia mea i noho maluhia ole ai o ua hapauea nei? E hai aku no au ia oe.

            Aia kekahi hale nui nani o ke kulana e ku ana ma ke alanui o Pauoa, ma ka aoao makai, e kahe ana he kahawai mamu o ke alo, a ua uhi ia kona kaupaku me na lau laau malumalu. he nani a kamahao ke kulana o keia hale, a e ku ana ka mahalo i na maka o ka mea kaalo ae malaila, aka, ke neenee aku oe a kokoke i ka ipuka, auwe! ka pakui o na mea e hana ia ana maloko. ke noho nei malaila na mea nono ka hale,  he wahine me kana kane kamaaina i ka lehulehu, me ko laua malama ana he mau pulapula opio i mea nana e hoolawa i ka makemake o na makamaka kipa aku a e hoopomaikai ai hoi i na on a hale. ke makemake ka lehulehu e ike, e hele ae ma na Sabati, a la a ae a po paha, a e halawai no me ko oukou ike keia mea. O makou o Auwaiolimu nei, e honi mau ana makou i ka pakui me ka hauna o keia mau hana ino ku i ka hilahila a lapuwale no hoi, no ka mea, ua pa mai la ka makani me ka lawe pu mai i na ea ino o keia hana kolohe a hewa maoli. Nui loa ka poe kipa malaila--na haole ka nui. Na keiki a ka poe hanohano ke hele mau nei malaila e halawai pu ai me neia mau pulapula e hanai ia nei a e kupele ia nei e keia mau on a hale.

            Ua hiki paha ke hoohalike ae i ka pakui o ka pelapela me ka pa puaa a na pake e noho nei maluna ae nei, a he oi aku no paha keia, oiai ua ike ia no he mea lep ka puaa.

            Ina oe makemake e haawi aku au i na inoa o ka'u poe i ike malaila, e haawi aku no au. E pono oe e kamailio ma keia mea i ike mai ai ua mau kahu hanai pulapula nei a me ka poe e hele nei e halawai me ka laua mau pulapula, a hoopau ae, akahi ka moe ole o ka po a me ka maha ole o ke ao i ka lakou mau hana haumia.

            Owau no me ka manao maikai,

                        O. Kaluamilo.

            Auwaiolimu, Sept. 7, 1879.

 

Aha Hookolokolo Kiekie,

 

Papa Hoike o na Hihia no ke Kau o Okatoba, M. H. 1879.

 

            Jure Hawaii--Na Hihia Hewa.

Imua o ka Lunakanawai Kiekie C.C. haris.

            Ka Mea Hanohano E. Preston. Loio Kuhina no ke aupuni.

            Ke Lii kue ia Naiwi k. Hoohiki wahahee. Hoomoe ia mai ke kau mai o Iulai. R.F. Pekekona no ka mea hoopii ia. ua hookau ia mamuli o kona malama ana i ka maluhia o ke kanawai no hookahi makahiki ma keia hope aku.

            Ke Lii kue ia Lamakaikahiki.             Hoohikiwahahee. Aole i maopopo ka Loio.

            Ke Lii kue ia Kahana. Hookiki wahahee. Aole maopopo ka loio. Ahewa iau Hoopai ia 6 mahina ma ka hana oolea.

            Ka Lii kue ia J. R. Silva Jr. k. Kolohe me ka manao ino. R. F. Pekekopa no ka mea hoopii ia. Hookuu ia.

            Ke Lii kue ia Samuela Kaapiana. Kolohe me ka manao ino. R. F. Pekekona no ka mea hoopii ia. Hookuu ia.

                        Na Hibia Kivila.

            Naholowa kue ia Waiaha. He hihia kipaku. A. S. Hatawela no ka mea i hoopii ia.

            Makea kue ia Nalua k. Kauahi k. Kamenu k. He hihia kipaku; Kakela me Haki no ka mea hoopii. W. L. Holokahiki, a me @. L. Kaulukou no na mea i hoopii ia. Hooholo ia ka mea hoopii. Ua hoohalahala ia e J. L. Kaulukou @ ka olelo @ a ke @ ma@ o ke kuma kue I ke kanawai.  a ua ae ka aha e hoolohe hou @ me ke noi.

            J. L. Kaulukou a me Pakeke w. Na Lunahooponopono waiwai o L. Keliipio @. Kue ia S. Kaanaana. koi e hoihoi mai I kekahi lio. J. L. Kaulukou @ laua iho: R. F. Pekekona no ka @ kue. Heoholo ia ka mea hoopii.

            John Kapua kue ia J. N. Kaiaikawaha. Hoopii koi no kekahi mea I aelike ia. Hoopii mai ka Aha Kaepuni mai. R. F. Pekekona no ka mea hoopii: A. S. Hatawela no ka mea hoopii ia. Ua noho ke kiure a napoo ka la I ka Poaha, a ua hooholo no ka mea hoopii ka pono.

Na Hihia Jure Hui.

            J. H. Coney kue ia Manele. Hihia kipaku. A. S. Hatawela no ka aoao kue.

            Kahuika k, me Akahi kue ia Hikaalani Hobron a me E. Co@t Hobron kana kane. He hihia kipaku; A. S. Hatawela no na mea hoopii; Preston me Brown no na mea kue.

            Malai@i k. kue ia Anee pake, koi no kekahi mea I aelike ia. Preston me Brown no ka aoao hoopii.

            Lahela w, kue ia Akau pake, he hihia kipaku. Kakela me Haki no ka mea hoopii, Preston me Brown no ka mea kue.

            Antone Levaro kue ia Kale Mahoe- he hihia komohewa; he hoopii hou. A. S. Hatawela no ka mea hoopii, Preston me Brown no ka mea pale.

            Kahoomau k, kue ia Jas. Campbell- he hihia kipaku. W. L. Holokahiki no ka mea hoopii, Preston a me Brown na mea pale.

Jure Haole- Na Hihia Hewa

            Ke Lii kue ia Tin Yat-no ku hoopae opiuma.

            Ke Lii kue ia Narcissus Perry-kolohe me ka manao mo. A. S. Hatawela no ka mea hoopii. Hookuu ia.

Na Hihia Kivila.

            Ursolda Sherman kue ia Chas. Long- he hihia kipaku. Kakela me Haki no ka mea hoopii, Preston me Brown no ka mea pale.

            Elikapeka Rikekona, no kona pono iho a ma ke ano kahu no kana mau keiki opio kue I ka Hui Pani Hakahaka North Western mutual. He koi no ka waiwai I aelike ia. A. S. Hatawela no ka mea hoopii, E. Preston no ka Hui.

            Chas. Coakes kue ia F. A. Schaefer a me Samual Parker- he hoopii koi poho no ka uhai aelike. Pekekona me Jones no ka mea hoopii, E Preston no ua mea pale.

            Akowai kue ia Lu Pong. He hihia komohewa. Preston a me Brown no ka mea hoopii.

            Chung Hoon kue ia Lu Pong. He hihia komohewa. Preston me Brown no ka mea hoopii.

Ma Ka Banako.

            J. H. Coney kue I ke Kuhina Kalaiaina. He hoopii main a Komisina Alahele a me Wai. E Preston no ka mea pale.

            Ma ka noonoo an@ I ke noi e hooponopono ia na palena o ke ahupuaa o Palehunui. Hoopii mai na Komisina palena aina mai o Maui. A. S. Hatawela me Kakeia me Haki no ka aoao noi, E. Preston no ka aoao hole.

            J. L. Keaunui a me kahi poe e ae kue ia H. Poka me kahi poe e ae. He hihia kipaku. Kakela me Haki no na mea hoopii. E Preston no na mea pale.

            A me na hihia hoopii oki mare he 19.

            Aha kiekie o ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai. Mokupuni o Oahu, Hawaii Pae Aina ss, ma ka waiwai o PouPou w I make. Olelo kauoha e koho ana I la e hooiaio ai ka palapala kauoha a no ka hoolaha ana. No ka mea, mai ka la eha o Okatoba 1879, ua waiheia mai imua o ka

            Aha, kekahi palapala I oleloia oia no ke kauoha hope loa o Poupou w I make aku la; a me ka palapala hoopii e noi ana e hooiaio ia kela palapala kauoha a e hoopuka hoi ka palapala luna hooko ia Kamaalo k ua waiho ia mai e Kamaalo k. Nolaila, ua kauoha ia o ka Poalua oia ka la 23 o Okatoba 1879, ma ka hora 10 am ma ka K@mi hookolokolo oia. Aha ma Alilolani Hale ma Honolulu, oia ka la me ka hora e hooiaio ia ai ia palapala kauoha, a e hoolohe hoi no ia noi ana mai a me ka poe a pau i pili e kue ana ia palapala kauoha, a me ka hoopuka ana i ka palapala luna kauoha, a me ka hoopuka ana i ka palapaa luna hooko. A ua kauoha hou ia e hoolaha no ia mea no na pule ekolu, iloko o ka Nupepe Kuokoa, he nupepa i paiia a i hoolahe ia ma Honolulu. A ua kauoha hou ia, e hoopukaia na palapala kena no na hoike no ia palapala kauoha, a me na hooilina o ka mea i make ma keia Paeaina, e hele mai a e kue i kela palapala kauoha i ka wa I oleloia.

            Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina, Okatoba 6. 1879.                     A. Francis Judd

            Ikea:                J

Lunakauawai o ka Aha Kiekie.

                        A. Rosa, Hope Kakauolelo.    oe11 93230

 

Aha Hookolokolo Kiekie o ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai ma ka hana o ka waiwai o JOHN D. Watson o Kaneohe. Oahu i make, ma ke keena imua o ka Lunakanawai Judd. kauoha e holaha i ke noi e apono i na papa hoike, hookuu ana a e mahele i ka waiwai. ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palaapala noi a me ka papa huike o William O. Smith lunahooponopono De hoala nou o ka waiwai o John D. Watson no Kaneohe, Oahu i make, e noi ana e apono ia no hoo™lo he $463 12, a e hoike ana o na mea i loaa mai iaia he $593. 15 a e noi ana e nana a apono ia kela mau mea,  a e kauoha ia e mahele i na waiwai e waiho ana ma kona lima i na mea i kuleana malaila, a e hookuu ana iaia a me kona mau hope mai ko lakou noho ana ma ia ano. Ua kauoha ia o ka Poalua ka la @ o Novemaba 1879, ma ka hora 10 o kakahiaka imua o ua Lunakanawai ia, ma ke keena ma ka hale hookolokolo ma Honolulu. oia kahi a me ka manawa i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la a me na papa hoike i oleloia, a o ka poe a pau i pili malaila o hele mai a e hoike i ke kumu in a he kumu Io ko lakou e ae ole ia ai ua noi la, a malaila e hoike mai i na hoike o na mea i kuleana maloko o ka waiwai i olelo ia. A o keia kanoha ma ka olelo Hawaii a me ka olelo Beretania, e pai la maloko o ke Kuokoa a me ka Pacific Commerical Advertisar he mau nupepa i pai a hooloha ia ma Honululu i ekolu pule mamua ae o ka manawa i oleloia no ka hoolohe ana.

            Kakau ia ma Honolulu, ko hawai Pae Aina i keia la I o Okatoba 1879.                    A. FRANCIS JUDD,

            Ikea:                Lunakanawai o ka Aha Kiekie.

oe11 9323@ A. Rosa, Hope Kakauoelo o ka Aha Kiekie.

Ma ke keena o ka Lunakawanai Kaapuni Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka waiwai o N@ka@k, no Wailuku. Maui, i make. Ua heluhelu ia a ua waho ia ka palapala noi a Keala w. ma o kona lolo J. W. kalae, e noi ana e hoonoho ia o na o J. W. Kalua I luna hooponopono no ka waiwai o Nika k. no Wailuku. Maui, @ make. Nolaila, ke kauoha ia ʻ ku nei na kanaka a pau, ke pili, o ka Pualima, oia ka ha 71 o Okatoba, 1879, ma ka nora 11 a m™ma ka hale hookolokolo ma Wailuku, oia ka la a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i na nonoi la a me na mea kee ke hoike la

                        ABH. FUKNANDEN,

            Lunakanawai Kaapuni Apana 3 H P A.

Lahaina, Sept. 30, 1879.                     oc113@

Make keena o ka Lunakakanawai kaaponi Apana Kiua o ko Hawaii Pae Aina. ma ka waiwai o Akele k. (Pake) ao Wailuku, Maua, i make.  Ua heluhelu ia a na waiho ia ka wai @ Akela k. (Pake) no Wailuku, Maui i make, e noi ana e hoapono ia kona moo waiwai, a e hoounana iaia mai ka oihana ia ʻ ku nei na kanaka a pau, ke pili, a he Pualima, oe ka la 14 oia Wailuku. ola ka la a me kahi i koho ia ho ia hoolohe keia i na kunoi la a me na mea kue ke hoike ia     

                                                ABH FURNANDER,

            Lanakanawai Kiapuai Apana 2 R P A.

Lahaina Oct. 7, 1879.

 

WATI, WATI, WATI, WATI !

HE EMI A ME KA MAKEPONO LOA!

He Waihona Nui o na Wati Waltham i niki mai, A e kuai ia aku ana ao ke Kumukuai Haahaa Loa i  Eau iho malalo o ke Kumokuai o na Hale e ne a pau o keia Kulanakauhale a me na Kulanakaahale e ne a pau o keia Aupuni

 

Eia no hoi na Wati Gula me na Wati D. la o na Ano a pau, Na Wati Nui me ua Wati Luhi, ao na Luhu, no na Lede a me na Keonianana a me na Kamalu. Owau wale no ka Agena no keia mau Wati no keia Aupuni. jHe hiki ia'u ke Kuni ao ka hapalua o na Kumumuni ma na Hale e ne.

Mai Hele i na Hale e ae,

KAHI E APUHI IA MAI AI OUKOU ME NA OLELO PAHEE.

            E Ninau no na Wati Dala maikai a me na Wati Gula Nani Loa, i loaa ole ko lakou like me keia mau Pae Moku o Hawaii nei. E nana pono oukou i ka Inoa o ka Hui nana i Hana. a i kuni ia maoko o keia mau Wati. E Kuai ia aku no ia oukou e na Kanaka Hawaii me ke emi loa i ike ole ia mamua.

E NAUE MAI OUKOU I IKE MAKA.

            EIA ME A'U KO OUKOU MAU IINI KAHI I MALAMA AI.

E LOAA NO AU IA OUKOU MA KA HUIINA O NA ALANI PAPUME KALEPA.

919 3m 930                 M. McINERY,

                                    AGENA NO KEIA AUPUNI.

Ma ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana Elua o ko hawaii Pae  Aina Ma ka waiwai o MAKOLIKE k no Kipahulu, Mui i make. No ka mea, ma ka la 3 o Une 1879. ma Wailuku, u i hoole ka Aha aole e hooiaioia ka palapala kauoha hope loa a makolika k no Kipahulu. Maui i make; a noaila ke hapai hou ia ka palapala noi a Kapehe w. Ka wa hine mare o ua Makoliku k, e noi ana e hooponopono ia kona waiwai a we hoonoho iaa i lunahooponopono. Nolalia, ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau ke pili o ka Poakahi oia ka la 3 o Novemaba, 1879, ma ka hora 9 am ma ka hale hokolokolo ma Hana, oia ka la a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue ke hoike ia.

ABR FORNANDER,

Lunakanawai Kaapuni Apana 2 @ P A.

Lahaina, Sept. 23, 1979

Ma ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana Elua o ko Hawaii Paee Aina. Ma ka waiwai o KAHEKIKI k a me KAILI k no Hana, Maui i make. Ua Lehuhelaia a ua waiho ia ka palapala noi a Moeikaenu w a me A. Unna. e noi ana e hoonoho ia I lunahooponopono no ka waiwai o Kaheeiki k a me Kaili k no Hana laua i make. Nolaila. ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau ke pili o ka Poakahi oia ka la 3 o Novemaba. 1879, ma ka hora 10 am ma ka hale hookolokolo ma hano, oia ka la a me kahi i koho a no ka hoolohe ana i ua no noi la a me na mea kue ke hoike ia.

ABR. FORNANDER,

Lunakanawai Kaapuni Apana 2 H P A.

Lahaina, Sept. 23. 1879

 

$100 MAKANA $100.

Keena Oihana o ka Loio Kuhina,

Honolulu, Sept 26, 1879

E HAAWIIA ana Hookahi Haneri Dala Makana, i ka mea nana e Loike mai i na hoike e hiki ai ke hoahewala ma ke kanawai ka mea a mau mea paha nana i hoa i ke ahi i ka hale o ka Hon. T. Martin, ma Walohinu, Kau, Hawaii. E hiki ke hoike mai i ka Makai Nui o ka mokupuni o Hawaii, ka Hope Hamuku, a i ole i kekahi Hope Maka i Nui.

931 4t

GEO, B. KALAAUKANE.

            Kokua ma ke Kanawai.

KEENA Loia maluna ae o ka Hale Kauka o Minuteote, ma ke kihi o na alanui Papu me Kalepa ma Honolulu. oc4 931 ly

PAPA ! PAPA !

NO

ALLEN & ROBINSON

UA WEHE AE NEI MAUA I

PA KUAI PAPA

MA

KA UWAPO O PAKAKA

Na Papa Ulaula o na ano o pau.

Na Papa Paina o na ano a pau.

                        Na Pili Hale Ulaula.

                        Na Pili Hale Keokeo.

Na Pepa Hoonani Hale,

Na Pepa Molina.

Na Pena a me na lila Pena !

NA JUI O NA ANO A PA@.

NA PANI PUKA  a me

NA PANI PUKA ANIANI.

                        NA PANI PUKA a me

                        NA OLEPELEPE

NA LAKO KUKELE HALE

O NA ANO A PAU

E KUAHA MA Kk

KE KUMUKUAI HAAHAA LOA

O keia Makeke

Allen & Robinson

Honolulu, @

 

HOOLAHA I KA POE AIE.

WILLIAM JOSEPH RAWLINS. i make

            o na mea a pau he kuleana @ah o aku i ka waiwa o WILLIAM JOSEPH RAWLINS, no Palama. Honolulu. he haua kopa. i make, in a ua hoopaa ia ma ka moraki a ano e ae paha. ke auoha aku nei a waiha ae me ka ho@ino pu ia inua o Rev. A. Macintesh a me William H. Barner. na lunahooponopono i hai ia ma ka hioiluna o ka mea i make, ma ke keena o William B. Barner, na lunahooponopono i ha mua iae la. helu 29 alanui Papu. maloko o ke kulana kaohale o Honolulu nei. maloko mai o eono mahina mai ka la e puka mua ai kuai hoolaha, e hoole loa ia lakou. A o ka pou a pau i aie ia waiwai e uku kuke mai me ka hakaila ole

EDWARD FRESTON

@no na Lunahooponopono

Kakauia i keia ia u o @, 1879

Olelo Hoolaha.

Ke papa ia nei ia @ a pau. aole o ku wae i na wahio mauka o Waipio. Aia a heie uu@ ia Sam Kiwaha. a uku iai@ Elima Dala io ka puna ka aia@ pono

A F JUDD. K. ho no Kahaleiaukea

Honolulu. Oct 9. 1879

C. C. Coleman.

Amara a he Mea Hana Mekini,

Kapili Kapuai Hao Lio

A ME KA

Hana ana i na Kaa Lio, @e.,

Hule Hana ma Alanui Ahii. e kokoke la i

905 ke Alanui Papu. @

 

OLELO HOOLAHA.

E MANAO ana o MR> CLAUS SPRECKLES o Kaleponi, e hana i auwai nui ma ka mokupuni o Maui; no ka hookahekahe wai maluna o na mea kanu. O ka mea a mau mea paha e makemake ana e eli i elima haneri kapuai a o i aku paha o keia auwai ma ka olelo aelike. a e uku ia aku no hoi no ka hana ma ia heluna o na kapoai kabua, a i ole ia ma ka heluna o na kapuai loa o ka auwai i ehia; ke noi ia eu nei lakou e ninanu ia H. Schusaler ma Haiku, Maui, a i ole ia William G. Iewin 4 Co., ma Honolulu, a e luna ia lakou na hoakaka kupono

CLAUS SPRECKLES

H. SCHUSALER.

 

Ma ke Keena o ka Lunakanawai Kaapani Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka waiwai o KAMELE k no Kipahulu, Maui i make. Ua heluheluia a na waihoia ka palapala nui a Kumukau k. e noi ana e hooponopono ia ka waiwai o Kahele k no Kipahala. Maui i make, a e hoohoi oia i na Hoalina. Nolaila, ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau ke pili. o ka Poakahi oia ka la 3 o Novemaba, 1879 ma ka hura 11 am ma ka hale hookolokolo ma Hana, oia ka ia a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i ua non@ la a me na mea koe ke hoike ia ABR. FORNANDER.

Lunakanawai Kaapuni Apana 3 H P A.

Lahaina, Sept. 24. 1879

 

Ma ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka waiwai o KAMUOKA k no Wailuau. Hani i make. Ua heluhelua a ua waihola ka palapala noi a kahikoai w e hooponopono ia ka waiwai o ka ma kane. o Kahoike k no Waliuku. Mani i make, a e hookaawale ia hooa ab@ano wahine kane asake. Noaila, ke k moha la aku nei ma kanaka a pae ke @, o ka Poaha oia ka la 23 o Okatoba, 1879, ma ka a me kahi i kohola no ka hoolohe aoa i ae nonoi ka a me na mea k ae ke hoike ia.

ABR> FORNANDER,

Lunikanawai Kaapuni Apana 2 H P A.

Lahaina, Sept 23. 1879.  930 34

 

ASA KAULIA,

Loio a he Koku ma ke Kanawai.

Ua makaukau au e lawelawe i na hana a pau ma keia Oihana imua o na Aha a pau o ka mokupuni o Oahu Eluna no au ma ke Keena Oihana ma alanui Papu, Helu 31 i a e hooko ia ma kauoha mai na wahi a pau o ka mokupuni me ke eleua a me ka hikiwawe.

885 ly no16