Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVIII, Number 46, 15 November 1879 — NO KA WAI. [ARTICLE]

NO KA WAI.

E ke Kuokoa. Ua nui ke kamailio ann īwaena o na haole j i keia mau la iho nei, no ke kumu o ka mai j ano ahulau e luku nei a e hoonawaliwali nei j i na kanaka me na haole o ke kaona nei. j Olelo lekahi poe no ka nui ona laou e ulu j malumalu nei ma na pahale a me na aianui o ko kakou kulanakauhaie nani. Olelo kekahi poe no ka ma-u lon o ke kaona no ka nui o ka wai, nolailu ka ka nui o kn mai. A olelo kekahi poe no ka nui ona kiona lepo e hoopaumaele ana i ke ea. Olelo hoi kekahi poe he hoopai keia na ke Akua mai. Ua pololei iki no lakou a pau, o na mai { ahulau a pau ua puka mai loko mai oka j paumaele. ina e ahu ana na mea ino wale, na mea pilnu, a wela mai ka ia, lilo ua mau mea pilau la i punana no na mea ola liilii e iele ana i o ia nei e hoopilikia ana i ke ola 0 na mea ola e ae. I kekahi manawu, pilikm nui na lio, e like me ka ahulau • na ho ma Nu loka i kekahi j manawa, pilikia na bipi, e iike me ka mai ) ahulau o na h'ipi ma Beritanie ; i kekahi ma- { nawa pilikia na kanaka, e like me kā mai , ahulau fiva lenalena e luku nei i na kanaka | ma Memphis, Ainerika Huiia;a pela no ; ka mai coleru e luku ana i kekuhi poe ma ■ lnia. Ua puka mai keia mau pilikia a pnu j no loko oka h>na naaupo o kanaka. Aole ] 1 malama na kanaka i ke ola, ua waiho wale ia na honowa me ka utfi ole ia, ua hanai pono ole ia me ka malama pono ole la na manawa i maa ai, ua iilo no hoi ka manao | ma na mea e hoopihoihoi ai i ka noho malu | ana, a e hia-a ai i ka po. No loko n keia , mau mea a pau i puka mai ni ka mai. 0 ka wai nae kekahi mea nui iloko o ke ola oke kanaka. U« komo nu> iloko o kona koko. £ like no me ke ano oGipikona ma. | " 1 na maikai ke koko, " alaiU maikai ke : ola o ke kanaka. ' Nolaila ina ino ka wai o ke kanaka e mu [ ai, ua iiio ia wai ino i mea e hoīnoino ai i ke I koko o ke kanaka. ( E maopopo ma keia hoike ana. Ina heie i kekahi mea kolohe a hookomo i nui ka laau : make ma ka wai a kekahi me» e inu ai, a > inu oia, e make auanei ua kanaka ia. Ina hoemi ta ka laau make e lo»a ia la ka ma<;' «nake pah«: Ina emi mai ka iaau make, e : lilo Qa iaau ia ) mea e aai mau ana ma ke kumu o ke ola, no ka mea ua komo ua iaau la iioko o ke koko, a e hoano e ana ka maikai o ke koko me ka hoopihkia i ke ola o ke kanaka. Ua maopopo i oa kaoka naaoao ka haaa o ke kepau (lead) iloko o ke kino o ke kanaka. loa ai noi ke kanaka i ka pena keokeo. (white !ead) o ka make no i». Aka ina ai liilii, komo oa kepau la iloko o ke kanaka a hoopilikia mau i kona ola. 1 kpkahī mana«ra he eha nui oia ka opu a ma na naau liiliu a i kekahi manawa he lo!o ka hma. | Prla no ina inu ia ka wai t awili pu ia imc ke pena keokeo (Zinc paintj he eba ka : < 1 hope ke mu mau.

' Peh no ke lte (eoiomel). ina «j ! \iim e hkr mf ki m-a 1 K*m»k» ro ..r. pk» «ahoi. "'Ue n- n ho. « komo *ko m» na w»bi e «e o ke kino me k« hoop likw ike poo«> Oke ka»*ka. Noi«'U e noooew? r>« kanaka o Honoiuio na mea mu w»i piui». «ol« he ms«k»i ka s wa» ī ko « K»h* ii"ko o na ha w*» piuU a ime a« ha w«i Ztuiki. Ina »atf m«u » «• wmi |« i ku m*i k« po a «o lioko o k» ha ««»> a tloko pah» o k« i»keireh»o. u« h«p«U »» ,me ke Ziaik». he kumu ta e pooo ole ai ke koko. C« miopopo 00 ke*a 1 nt haole naauao, a u« hookihe e iakou \ k* wai 0 ka p»uia j a pau aku ka ik« iloko ok« h* w»i | pmia. alaihi ukuhi i ka wai ino. 0« piU ; keia 1 ka wai u« eitke me ka wai o Nuuanu | a me Makiki. ro ka m«a e aai ao* k» wai | ua » ka ha wai piul*. Noiaiia e ao kakou o« mea heiuhelu Keo- | koa, ma» Hawaii « Niihau, imi iou 1 ka wai « 1 ku iioko o ka h« wai piula, a lioko paha o jka iwkeke hao. E aho ka hakeke ia«o i pe|na ote ia maioko. « i oie ia 1 omoie aniani j maemie. j hoomaaao iho ia au i kela wahi mele ma S ka oieio Berit«nia. " The o!d oaken huekel, The bucket that heog in the weil.'' Maikai k« wai o ka hakeke oka. Ka wai oka hau, ka w*i o uka lik» ioa. oia ka wai maikai ioa. Aoie i pu ia ;me keia mea keia mea ino. Noiaiia e maiama 0 komo ka ino 0 keU m« keia ano ma ke kumu wai oke taona ne\. O iilo ua ino ia i mea e hoopiiikia ai ike ola oke kuiannkauhale. j Hoomanao iho ia au iua oieio kahiko. | " Ka wai 1 k« Uu-i, j Ka wai 0 na'iii. " A heaha ia hoi, 0 ka poe mea aina, he mau aiii iakou. Imua kakou e hoomaemae i na mea a pau. Ke ea, ka wni a me ka ai, . I maeinae pu me na aahu, Na kino me na uhane pu. Peia e mau ka pemaikai. E.