Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVIII, Number 46, 15 November 1879 — Na Kanawai o ke Ola Kino. [ARTICLE]

Na Kanawai o ke Ola Kino.

Hooaiakankm la Mamall o kf Kanoha a ka Ahaolelo o l s?8. m» o ko lakoa Komite lā ka Hon. W. 11. Gibson, Uon. W. B. Casllf, a ne llf> Ex. J. M. Kapena. MoKt T .\A 11—Helu 26. j • Na Mai Kaokao. I Ua olelo ia ona mai o keia ano, ame he la he oiaio no paha, ke kumu hoopoino nui !i ka lahui Hawaii. 0 na pilikia nui keia S mawaena o na iahui kanaka a pau. Ua ; oleio ae na kanaka i noonoo nui, he pa 16 ; kaneta, a i ole he kanahikukuinamalima paha miiioaa o ka ohana kanaka ua loohia ia me ka mai koko ino. Oka hiki ole ke paa enai ika manao kuko ke kumu oiaio nana i pepehi i ka iahui kanaka, aka, ua oleloia no hoi o na mai i uiu ae mamuii o na launa i hewa pono ole ana, ua oi iku ka ikaika roai luna o na lahui i hoonaauao ia mamua o na t lahu» pouli aikanaka. He maaiahi ia mau ; mai i keia mau ano mai ae a aia a hiki i ki, ' wa e aahu at i ka lole a hoonaauaoia alaiLi | hoea ae ia. Ona Hawaii i heie waie me ka i aahu oie o ke au kahiko, ua oielo ia he poe maemae o na lala kioo a maaiahi hoi mai īna puupuu kakie a me na puho'o kein miu ! ano mai lapuwale a hiki mai la oa kanaka, : naauao mawaena o lakou me ka rama a me ka ioie aahu. Ua olelo nui ia mi na moolelo lehaiehu o keia mau paemoku, no na mea e piii ana i na mai kaokao mawaena o ka lahui Hawaii, u* Uwe ia m»i ka e Kapena Kuke, ka mea nana i hoike mua keīa inau mokapuni, a me kona mau luna a me na luin» o n» moku, a mai i» mmawa niua ioa mai o ka hoohui ana, ua (aha koke ae ia ka mai. Aka, he mea e noonoo nui iaai keia mau olelo, no kn mea, e hoao ana e kau aku a hoopaa maiuna o kekahi inoa nui a kauiana i ka hewa haumia o ka lilo ana o kekahi o na kuma oui nana i pepehi i

kekahi iahui i lilo i mea nui imwaena o ke . bioha o ua aupuni naauao a pau a puni ke • ao oei. E noonoo no oukou iho, e ka pee Hawaii no keia mau oleio i hoopuka mau la e piii ana ia Kapena Kuke oia ka mea nana i hooj uiu a hoolaha i na mii kaokao mawaena o ka iahui Hawan. Ua maopopo no ia oukou ma na mea a oukou i ike a i maa, o ka : huina nui o na moku o na ino a pau a o na aupuni he lehulehu i k:pa mai ma na awa o ko kakou mau mokupuni ua noho ia e na ' alii moku i noonoo ole a inanao oie no ka : hooki ana i na makemake haumia wa!e o i iakou, a ua kanu aku la i na mai ino a la- | kou i iawe mai ai me ka hopohopo oie a me ; ka noonoo ole, a i oie paha ua hu ae ia ma ! ko iakou mau kino iho oiai ma neia inau 1 | mokupuni, neia mau ulia poino i uiu ae | maiioko o ka hookamakama. He nui loa | I na moku o keia ano ī kipa mai ma nei pae- ; moku mahope koke iho o ka ike ia ana o | Kapena Kuke, aka, he manawa ioihi ioa j mainua aku o ka hoea ana mai o na haole I naauao e noho maanei, e Qana, a e kakau i | | moolelo no keia pae oina. A i ke kakau ! ! ana o keia pōe haole naauao, ua iawe lakou | i i na olelo a me na hoike ana a kekahi lahui | ; kanaka iloko o ka pouli i mau kuhikuhi no | J lakou no na mea e piii ana i ka manawa a ] me na niea e ae o ka hoea mua ana mai o j Kapena Kuke a ikea inua ia ai o Hawaii nei me ko lakou makaukau e haku i mau ! mooleio i haiawai aku ai me ka makemake i ia a me ka mahaio ia mai e ka poe naauao i e hooiohe mai ana. ! Ma ka ninau o keia ano, ma ka imi ana i ! ka puka ana a me ka iaha ana o kekahi mai | ; ino maioko o kekahi aina, e pono kakou e j laiakai ia e na hoike o ka imi naauao ana, : aole hoi ma na iiamaiiio kuahaua ano ole, ! oiai ua ulu ae paha a ua malama ia mamui li o kekahi manao īno. I ; He mea mau no i ka poe naaupo mawae'i na o na aina a pau ka imi hala ana a kapa aku la na ka haole, —a malia paha me ka | oioio oie—ke kumu o kekahi ulia poino i ! ulu ae mawaena o Ukou. Heia no me ka lahul Eneiani i ka hoomaka mua ana o na mai koko ino e ulupa ia lakou, ua kapa iho la lakou he mai Farani; e iike no hoi me ka iahui Hawaii i kapa iho nei i ka mai lepera he mai pake, me ke kumu ole nana e hooiaio mai i keia mea. Aka o na mai koko ino a pau aole ia he inai Farani, Enelani a Paniolo paha, e like me ka olelo a kahi poe, kahi i hoomaka mua mai ai; aka, ua olelo ia e ka poe ue naauao ua hoomaka mua mawaena o na lahui ili ulaula o Amenka. O Oviedo, Tomera, Yuicikiardini a me kahi poe haku uioolelo naauao a kaulana o Sepania me Itaiia o na kanaka mua o ke keneturia umikumamaono ua lokahi iakou a pau ma ka olelo ana, o ka mea kaulana nana i ike mua o Amen'ka oia o Kolona,. ua lawe ae oia i keii mai iuku mawaena o kona mau alii moku a ine na luina mai His'panioia a i ole o Santo Domingo a i Sej pania. ) Ma ka hoike ana x keia mau mooleio, na j ke kanaka iloko o ka naaupo i okomo aku i | keia mau ano mai i ke kanaka naauao, ! Aka, he mea i hooia ia. ua ike mua ia e ka I iehuiehu na mai koko ino maloko o Europa, j a ua hooinaka ka nakau ana o na kanaka | mahope koke iho no o ka huli boi ana aku o ' Koiona mai kana huikai i loaa'i o Amerika. J (Aole i pau.) ! lloko īho nei o ki la 13 o Oct. ua hopo ! ia mai nei o Martin a me Toma Quinian no | ke kipu ana ia G.M. Comerford o Kapalakiko, ' ma kahi e kokoke ana i Bernal Heights; a ; penei na lono ī ioaa mai: Oiai o Comerford | i heie ai i ka holohoo ma ke aianui Duncan i ma kekahi auina ia, halawai aku ia oia me ' kela.inau kanaka, ia manawa no i unuhi ae ai o Martin i kana pu panapana a ki aku ia : ia i&.ieiua ki ana.) » ku aku la kekahi poka ' ma kona aoao hena a pahia loar aku ia a | loaa ke olona o ke iua ; a ua ioaa ia Comer- : ford ka ehaeha kakinukonu, a ua hoihoi ia i aku ia oia ma kom home. 0 ke kumu o keia ki pu ana he enemi mua 'no Martin ia ia, a penei no ia : He mau hoa aloha iaua ' kekahi i kekahi i k) iaua wa opio, a maho- ? pe īho o ka mare ara o Comerford i ka wa- | hine, e noho pu an no iakou ma ka hale hookahī; a no kelahi kumu maopopo oie, 1 ua heie aku ia ua Martin nei a i ka wahine j a Comerford a oieioaku e haaieie i kana ka- ; ne a hoi ine kona pakuakane. la maeawa, : ua hoi io aku ta ua wahine ia no kekahi manawa pokole, a hoi hou aku la no e piii me : kana kane. A mahope ihoo ka lohe īa ana o keia < manao ino o Martin, ua hoowahawaha ioa ia i oi», a ua liio paha ia i koma e ehaeh» loa*i j o kona naau, a kuio e pepehi ia Comerford, | a ua hooko io i kaaa kuko mea i keia ma- | I nawa. i