Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVIII, Number 51, 20 December 1879 — HE MOOLELO KAAO NO VONA KA WIWO OLE A ME FINITI KA UI O NOREWAI. [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO VONA KA WIWO OLE A ME FINITI KA UI O NOREWAI.

E na makauuka pum hoahiaiaai uiooleio, o keu moolelo e pahoU i* aku oei īmua o oukou. he moolelo ku no i ka eehia a kam%* hao uo ka nui o ua hana i hain ia ma ke 1 ano mana; a ke lam nei ka manao o ka mea kakau e hke nie ko oukou ano oluoiu a wai» pahe no hoi, e apo iok»hī mai ana no oukoo a heokipa aku t ka kakeu inaiihini hou raa oa keena pumeham oko oukou mau noonoo. Mka KASIO. 1 kekahi mauawa. aia « aoho «na kekahi Haku hanohauo n»a BeriUnia, ka mea i kap«ia ka Bmna Kererela. O kona hale tio. j ho raau, oia ka helu akahi o ka aani iwaena o oa hile a pau o ke lupuni.

l' i kukuiu n ui hale nani la mi ke aoo Hale Kakela Uoiika, rne kona kaupaku a me na pi-'a i hana pio la, a i uhi ia hoi me na kinohmohi ano pua i haoa maiau la e na iim.i noeau o ka do? al'amai. a ke ma kahi mamao me he lanai maiumalu 'ia i hoohihi ia me na mea hihi o ka waokeie, e ume paa la'i ka raanao o ke kamaheie e kipa e walea ma kona mau keena. .\U keia wahi, oa pono paha ia'u ke hoikeike mua aku i ke ar»o o ka hale. He eiua mahaie (stories) o keia hale, īluna a i iaio. Ma ka mahele o l»lo, he 12 mau puka aniani; he 6 e huli aku ana i ka puka'oa raai o ka la; a he 6 e huli aku aoa i ke kapoo'na a ka ia. He mea mau i keia Barona ka hele mau maiuna o kona wahi lio wahine hulu hauiiull e makaikai ma kona aina i kela a me keia kakahiaka, a mamaa ae o ka naio ana aku ona kukuna malamaiama oka ia, e huli hoi mai ai oia no kona home nani. 1 kekahi kakahiaka wale, ala ae la ua Barona nei, a a-e aku la maluna o ua wahi iio nei me ka ukaii pu la e kana mau ilio hahai hoiohoiona, a hoomaka aku la e hele ma kana huakai mau ; aia hoi i kona huli ana ae a nana aku i hope i kona hale, ike aku la oia i kana mau kaikamahine eku mai ana ma na puka aniani a pau eono ma ka Hikina; hookahi kaikamahine ma kela a ma keia pukaaniani, me ka pan ana o kela a me keia kaikamahine he buke pule, e hoonani aku ana i na lani no ka pomaikai o ku hale oko iakou makuakane, no lakou na maka uliuii poniponi me na helehelena lipolipo ika nana aku ; aia hoi ko lakou mau lauoho e luhe ana ma ko iakou mau papalina me ka puhki ana ae o ko iakou mau lima ma ko hkou mau umaumn, ma ke ano ua komo ka manaoio aioha iioko o ko iakou mau puuwai no ko lakou makuakane aloha, oiai oia 1 haalele iiio ai ia lakou ma ka home. a huli nku la oia i kona ala no na uluiaau o kona aina. A me he mea aia i ka nana aku i un mnu kaikamahine nei, ua like no ia me ka hihio i loaa i ke kanaka, me he mea In aia Inkou iiofvo o nn no uliuli o ka lewa. I ka hele ana aku a ka la e aneane e hnalele mai i kona maiamaiama, hoomaka mai la ua Barona *nei e huli hoi i kona home mai kona kaahele ana ma na uiulanu, a nie na naheie iipoiip o kona aina.

; A oiai ūin e hookokoke aku ana i ka ho- | I me ma ka aoao komohana, ike oku la oia i j | k«na mau keikikane eono e ku mai ana ma | na o kona Hale Kakela, e haka | ! pono mai ana ko lukou m;»u maka me na ; helehelena ohaha nnikai i ko lakou makua- | Uane aiohn. hookahi keiki ma kelaa me keia I pukaaniani. me he mea la he mnu keiki aeto ' e-ohiioha aku nna 1 ko lukou makuahine ke 1 hoi aku. I ka nnna aku a ka mea nana, ua ; like no iM hale me na luakini o ke au kahiko i hoonam ia mo na kii naita ma kona m*u lanai, a oia okoa iho la no ua inau kei- ■ ki nei a ua Barona la. 0 ka nui o na pukaaniani o ua hale nei he umikumamalua no ia ; n o ka nui o na keiki a ua Barona nei he umikumamakolu 5 nolaila ua lawa na keiki he uinikumamalua i na pukaaniun pakahi, a koe hookahi wahi keiki aohe ona wahi pukaamani ; aka, oia nae kahi keiki i aloha nui ia e kona nnkuakane inamua o na keiki e ae a pau ; a oia no hoi ko lr.kou hope loa, a o ka nui o kona mau makahiki he 16 no ia, nonn hoi k) mooleio a kakou e hialaai nei e ike i kona kulana ina keia mua aku. ka inea i kapaid o Vona ; a o kona helehelen». ua ku maoli no i ka mea a kakou e kapa aku ai he maoii ili lahilahi o kona au, a oia no ko lakou helu akahi ina ka ui, a me ke ano koa. A o kona lauoho, ua hookuu ia no ia e like me ko na kaikamahine. a e koelo ana, a e iuhe ana mahope o kona puhaka. 1 na kakahiaka a pau a tne na ahiahi a pau i ka wa a ua Barona nei e hoomaka aī e he!e aku ma kana huakai mau ma na uinuau, a me kona hoi ana mai na ululaau mai, he mea mau i ua wani V f on;i nei ka !ele aku maluna o kona makuakane aloha a apo aku ma kona a-i me ka honi ana ia la. O ke ano mioli o keia wahi keiki, he aoo kolana koa, oluoiu, nkihai, eleu ma nj hana ame ka helenelena aioha; na ia mau aoo ona ! iloko o ka puuwai o na kamaaina o kona one hanau i ke aloha >a ia. £ ka mea heluhelu. maanei kakou e ike ai i ke ano koa o ua wahi keiki nei. I kekahi la. o«ii da wahi Von» nei ma kekahi ka--1 la i ano paapu no i oa laau mt kahi mstnao 1 mai ka hale aku, ike aku la oia i kekahi iiio hae e holo mai ana ma keauoe hoopoino paha i bo ia oei kmo. ia maoawa no i lele i ino aku ai ua wahi Vona nei maluna o kona • enemi, & lilo ibo la ua enemi ta i mea oie • loa maUlo o kona mau kapu*\. He wmhi i keiki uuku no ia ia manawa ua piha oae ka 12 o kona mau makahiki. 1 kona wa i lana-

kila ai maluni o kona enemi «ilio-hahai.) ua pakui ia mai ia he inoa hou maluna ona ; oia hoi. •• Makauoie. " No keia mea. a me kekahi mau hana e ae ana. ua pahoia aku ia ma la wahi kona ano koa makau oie, a ua ili mai maluna ona na hoohanohaoo mahaio m e ka lehuiehu. Ma k«ia wahi aku kakou e ike ai i ke noi ana oua wahi Vona nei ika makuakane e heaiele mai i ka ohana. a imi aku i inoa kaulana ma ka ikaika. I kekahi la, ua noho iho la ka Barona ma ka home no ka hoomaamaa ana i kona mau koa ma na mea e pili ana i ka oihana koa. la manawa, ike īho !a oia, he manawa kupono la nona e hoike aku ai i ka mea ana i iia mau ai i kona inakuakane, noiaiia, hoi koke aku la oia iloko o ke keena e komo i kona aahu piha ; aohe i emo ku ana keia imua o ka makuakane me ka aahu kaua i makaukau no ka heie kaaheie ana, peiu iho la kona mau kuli ilaio i ka honua, a waiho aku la i na hoomaikai ana i kona makuakane, i aku In : £ kuu Haku, kuu makuakane hoi, i heie mai nei au īmua ou e noi aku ia oe ke oiuolu ia mai, no kau mau hoopomaikai no'u. 0 ka Haie o Kelevara, ua waiwai, a ua maluhia no hoi me na koa naita, a ua lako pono no hoi me na keiki, a ua noonoo nui au, me he mea ia o ka manawa kupono wale no paha keia no'u e huli aku ai i pono no'u a i pomaikai hoi. Aole i pau.